Ludzka twarz aglomeracji

Czym jest proces humanizacji środowiska miejskiego?

Współczesne budownictwo jest jednym z najbardziej destrukcyjnych dla środowiska naturalnego sektorów przemysłu, przyczynia się w znacznym stopniu do efektu cieplarnianego, odpowiada za niemal jedną trzecią światowej produkcji odpadów. Dlatego opracowywanie nowych ekologicznych materiałów budowlanych stanowi jedno z kluczowych wyzwań w architekturze. Stawiają je sobie także młodzi architekci skupieni w Kole Naukowym Humanizacji Środowiska Miejskiego na Politechnice Wrocławskiej.

Architektura papierowa

Koło Humanizacji Środowiska Miejskiego działa na PWr od 12 lat. – Tematy, które realizujemy, można podzielić na dwie grupy: pierwsza to projekty edukacyjne, w których chcemy uwrażliwiać społeczeństwo na to, że architektura i przestrzeń miejska mogą być bardziej ludzkie, przyjazne człowiekowi – mówi Agata Jasiołek, członkini koła. W ramach działalności edukacyjnej koło realizuje wykłady, warsztaty, prowadzi letnią szkołę architektury – międzynarodowe warsztaty projektowo-realizacyjne. Wydaje też kwartalnik „Format E1” – czasopismo studentów architektury, obecnie w wersji online. Drugim aspektem jest działalność badawczo-techniczna. Studenci zrzeszeni w kole mają na swoim koncie kilkadziesiąt projektów o różnej skali: od mebli po pawilony. A wszystko z wykorzystaniem papieru jako materiału budowlanego. − Skupiamy się na innowacyjnym zastosowaniu materiałów ekologicznych. Z papierem mamy do czynienia od lat i wciąż testujemy jego możliwości. Papier, z którego korzystamy, to w dużej mierze włókna z recyklingu – mówi Jasiołek.

fot. Jerzy Łątka

czy architekturę można jednak tworzyć z manie łuków o stabilnej geometrii. Kolejnym papieru? czy może mieć ona funkcję użyt- ważnym aspektem była metoda impregnakową, być czymś więcej niż np. rzeźbiarskim cji. Zabezpieczenie papieru przed wodą ma performansem? Agata Jasiołek: Nikt chyba kluczowe znaczenie dla jego trwałości, ale nie wierzy w to, że w budownictwie papier wy- dotychczas stosowane metody – na bazie prze beton, ale faktem jest, że ma on pewne lakieru czy folii − mają niewiele wspólnego zastosowania, np. w obiektach tymczasowych. z ekologią – mówi Jasiołek. Studenci opraCoraz więcej jest realizacji, w których papier cowali na potrzeby projektu własną kommoże przetrwać kilka-kilkanaście lat i stać się binację naturalnych olei i wosków. Arch mniej inwazyjną, bardziej ekologiczną alter- Box był pierwszym papierowym projektem natywą. Mowa np. o tymczasowej świetlicy zaimpregnowanym w sposób całkowicie szkolnej w Westborough w Wielkiej Bryta- biodegradowalny. Pracowali nad projeknii, która miała przetrwać kilkanaście lat tem blisko rok, a sama budowa trwała kilka do czasu wybudowania nowej szkoły, czy tygodni. Jedno przęsło sklepienia krzyżotymczasowych obiektach tworzonych dla wo-żebrowego miało 3 na 3 metry. Pomiofiar katastrof naturalnych lub działań wo- mo zmiennych warunków pogodowych jennych. – Takie obiekty zapewniają znacz- konstrukcja przetrwała rok, co pozytywnie nie lepsze warunki życia niż powszechnie sto- zaskoczyło młodych konstruktorów. sowane namioty – mówi Jasiołek. Plany na przyszłość? Niebawem na PWr ruszy interdyscyplinarny projekt badawczy pod Sklepienie krzyżowo-żebrowo-tekturowe kierownictwem dr. Jerzego łątki, opiekuna

Najnowszym projektem koła jest kon- Koła Humanizacji Środowiska Miejskiego strukcja o nazwie Arch Box. To ekspery- i pomysłodawcy projektu Arch Box. celem ment architektoniczny i projekt artystycz- badań jest opracowanie prototypów jednony, połączenie proekologicznej konstrukcji stek mieszkalnych wykonanych z tektury, co i rzeźby miejskiej. Wykonana w całości z może przyczynić się do dalszej popularyzacji papierowych giętych tulei stanęła w paź- architektury papierowej w Polsce. dzierniku 2019 r. przed gmachem wrocław- Otwarte pozostaje pytanie o to, jaka jest skiego Muzeum Architektury. Jej forma przyszłość proekologicznej architektury odwzorowywała strukturę gotyckiego skle- papierowej w kraju, w którym wciąż tak pienia, które znajduje się w tym budyn- niewielką wagę przywiązuje się do ekoloku. – Chcieliśmy zwrócić uwagę na paradoks gii. zdaniem Agaty Jasiołek społeczeństwo tymczasowości i trwałości w architekturze. zwraca coraz większą uwagę na ten proPołączyliśmy z zasady nietrwały materiał, blem. – Są jednak pewne bariery – przyznaje. jakim jest papier, ze strukturą znaną z go- – Papier kojarzy się z materiałem nietrwałym. tyckich katedr kojarzonych z wiecznością. Od Pozostaje też kwestia przepisów budowlastrony technicznej wyzwaniem było stworze- nych. W niektórych krajach już udaje się uzynie konstrukcji całkowicie biodegradowalnej. skać pozwolenia na budowę z papieru i pula Wypracowaliśmy nowy model gięcia tulei w dostępnych materiałów budowlanych się potechnice na mokro, która pozwoliła na otrzy- szerza.