52
Wolontariat w instytucjach kultury a jego zaplecze ideowe i ryzyko wyzysku
takiej polityce ów stopień ubogacania wolontariuszy oceniane jako sprawiedliwe i nienaznaczone wyzyz pewnością jest większy, mają oni szansę podzielić skiem. W rozmowach podkreśla się raczej korzyści się swoją energią i pomysłami, prawdziwie zrealizo- i zalety zaangażowania, które pozwalają wolontariuwać siebie oraz zwiększyć poczucie społecznego wy- szom z satysfakcją opowiadać o swoich doświadczeniach. Jednocześnie spojrzenie z szerszej, zobiektymiaru swojej pracy. Definitywnym czynnikiem dopełniającym powyż- wizowanej perspektywy na szczegóły tych bardziej sze rozważania jest subiektywne zdanie badanych na kontrowersyjnych i dyskusyjnych historii wskazutemat negatywnych stron ich doświadczeń wolonta- je obecność czynników opisujących wyzysk. Instyryjnych. Pomijając kilka przedstawionych już histo- tucjom często zdarza się realizować poprzez pracę rii osób krytycznie nastawionych, wolontariusze nie wolontariuszy zadania o kluczowym znaczeniu dla dostrzegają słabych stron i wyraźnych niedociągnięć powodzenia projektów. Ich rolą nie jest wtedy tylko związanych z organizacją podejmowanej działalno- wspieranie pewnych przedsięwzięć – dzięki nim mości. Pytani o rozczarowania nie potrafili wskazać po- gą one właściwie dojść do skutku. Wolontariusze ważnych zarzutów wobec instytucji. Wymieniali takie mają więc decydujące znaczenie dla sukcesu instykwestie, jak dyskomfort związany z paradoksalnym tucji, ale nie zawsze są za to wystarczająco wynagrawiększym zyskiem indywidualnym aniżeli kosztem dzani. Choć negatywne doświadczenia i dyskomfort w wymianie z muzeum; zwykłe codzienne rozcza- związany z niewłaściwym traktowaniem ze strony rowania, gdy coś się nie uda; w niewielkim stopniu instytucji stanowią w przebadanej grupie mniejszość, to, że nie odbywają się regularne spotkania wolonta- nie można lekceważyć tych mniej pożądanych wzoriuszy, które trudno zorganizować z racji ich rozpro- rów postępowania. Skoro więc można mieć obiektywne zastrzeszenia i częstych rotacji; biurokratyczność struktury i wewnętrzne konflikty pracowników, które pośrednio żenia do sprawiedliwości organizacji wolontariatu są odczuwalne dla wolontariuszy; poczucie niespra- w instytucjach kultury, ich stali pracownicy powinni wiedliwości, że płatną pracę w instytucji często do- należycie dbać o wszelkie psychologiczne elementy stają osoby z polecenia i nie zawsze zależy to od wy- komfortu i satysfakcji wolontariuszy z aktywności. siłku, a nawet doceniany wolontariusz może nie mieć Wolontariusze bywali zaskakiwani m.in. wymiarem szansy na zatrudnienie. Wydźwięk tych wypowiedzi swojej pracy (za długim lub za krótkim), rzeczywinie był jednak bardzo krytyczny i mogę wnioskować, stym spektrum swoich zadań, odwoływaniem proże poza grupą kilku rozczarowanych osób większość jektów, w którye chcieli się angażować. Przypadki te upatrywała w swojej aktywności znacznie więcej za- stanowiły mniejszość, aczkolwiek przy braku ilościowej reprezentatywności należałoby również omówić let aniżeli wad. je jako ilustracje problemów, z którymi trzeba się szczególnie mierzyć, organizując wolontariat, oraz 3. Nadużycia wolontariatu Powyższe rozważania wskazują, iż w większości prze- monitorować te aspekty w codziennej rzeczywistobadanych przeze mnie przypadków jakościowe cechy ści relacji wolontariuszy z pracownikami. Najbardziej i warunki pracy wolontariuszy są przez nich samych rażące niedociągnięcia, które można wyłonić z uzy-
StRuNa nr 2 (3) 2013