Tijdschrift Cul – Seks, jaargang 24, nummer 4

cul

Antropologisch Tijdschrift | jaargang 24 | nummer 4

Seks Het meisje dat naakt protesteerde op de HVA

Interviews met een webcamboy & een professionele ontmaagder

De geschiedenis van de clitoris

Tijdschrift Cul

1

Colofon Onafhankelijk antropologisch tijdschrift Cul is verbonden aan de afdeling Culturele Antropologie en Ontwikkelingsociologie van de Universiteit van Amsterdam.

Hoofdredacteur Mark Middel Adjunct-hoofdredacteur Nina Eshuis Vormgeving Bob van Helden Beeldredactie Isis Brandt Corstius Josia Brüggen Lotje van den Dungen Eindredactie Ernst Spaans

Mendel Op den Orth Sara Kerklaan Webredactie Tessa Bouwmeester Penningmeester Katarina Schul Acquisitie Lauren Challis Reiscoördinator Yalou van der Heijden Eventmanager Nikki Verhoeven Coverfoto

Lotje van den Dungen

Met dank aan André, Titia Heijman, Jaya, Jim, Matilda Médard, Patrick van der Pas, Mattijs van de Port, Loekie Portegies-Zwart en Marcus Vlaar.

Drukkerij Andeko Graphic Oplage 500 ISSN: 18760309 Tijdschrift Cul Nieuwe Achtergracht 166 1018 WV Amsterdam redactie@tijdschrijftcul.nl www.tijdschriftcul.nl Volg ons ook op Facebook, Twitter en Instagram

M N P

2

Tijdschrift Cul

Hoofdredactioneel

Seks.

Veelbesproken, maar ook vaak een taboe.

In de ochtend vergezellen schaarsgeklede modellen op billboardreclame’s mijn fietstocht, tijdens het fietsen klinkt vaak gezang over de daad en in de avond gieren de hormonen tijdens talrijke kroeggesprekken. Wat valt er nog te vertellen over zo’n uitgekauwd onderwerp – vroeg ik me af ? Dat seks ook grenst aan geheimen, aan persoonlijke demarcaties en verbazingwekkende noviteiten. Terwijl kroegpraat vooral over anderen gaat, modellen een verzonnen ideaalbeeld voorschotelen en liedjes seks romantiseren, willen we jullie in deze Cul ook de andere kant van seks laten zien. Niet alleen het veelbesprokene, maar ook het onbespreekbare.

Zo ben ik trots dat Matilda Médard met ons wilde praten. Zij kreeg veel over zich heen nadat ze met ontbloot bovenlijf protesteerde tegen censuur van de Hogeschool van Amsterdam. Een moedig mens dat helaas virtueel aan de schandpaal genageld wordt door een groep mensen die ik niet snel naakt zie opkomen voor hun standpunten. Ook laten we jullie kennismaken met twee verwonderlijke hobby’s: André die zes keer per jaar een vrouw helpt te ontmaagden en Jim die niet voor het geld achter een webcam plaatsneemt. En spijkeren we jullie kennis van de clitoris bij. Met deze Cul zwaaien Nina Eshuis en ik ons hoofdredactionele jaar af. We willen de redactie bedanken voor hun enthousiasme, de lezer voor het lezen en de nieuwe redactie onder leiding van Mendel Op den Orth en Yalou van der Heijden veel succes wensen!

Mark Middel Hoofdredacteur Tijdschrift Cul

INHOUD

4

Interview Let’s talk tits Mendel Op den Orth en Katarina Schul

6

Achtergrond What the clit?!

Tessa Bouwmeester

14

Achtergrond Voormalig vrijzinnig Isis Brandt Corstius

Beeldreportage Stilte na de seks

16

Josia Brüggen en Lotje van den Dungen

22

Interview Webcamseks: meer dan geld verdienen Yalou van der Heijden

Achtergrond Naïef neuken 26 Ernst Spaans

Column

Alle vagina’s zijn ook verschillend 11 Lotje van den Dungen Achtergrond Seksen als een yogi Nikki Verhoeven

In gesprek met Oma Loeki Lauren Challis

Interview

Like a virgin 24 Katarina Schul

Achtergrond

Van man naar vrouw op YouTube 8 Nina Eshuis

12

21

Hysteria

28

Alumnus aan het woord Titia Heijman Nikki Verhoeven

30

Student in beeld Patrick van der Pas Lotje van den Dungen

32

Column Woorden over seks.

Beelden van seks.

Mattijs van de Port

Tijdschrift Cul

3

Interview

Let’s talk Op de bank met: Nog nooit waren de bakken van de Folia zo snel leeg.

Decaan Jean Tillie verwijderde in maart 2016 het blad van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) vanwege een ‘aanstootgevende’ cover. Op de cover stonden twee vrouwenborsten gefotografeerd door Amsterdam University College studente Matilda Médard. Zij besloot vervolgens topless de Folia uit te delen op de open dag van de HvA. ‘Frappant dat mijn topless protest meer aandacht kreeg dan Tillie die in eerste instantie besloot de tijdschriften weg te halen.’

Tekst Mendel Op den Orth & Katarina Schul Beeld Josia Brüggen Je fotografeerde de borsten voor het fotoproject Boobie Bible. Kun je ons daar iets over vertellen?

‘Het doel van de fotoreportage was de diversiteit van vrouwenborsten te tonen zonder deze per definitie te seksualiseren.

Tijdens de fotosessies was iedereen topless, zowel het model als de fotograaf voor de eerlijke verhouding. Voor veel vrouwen was dit de eerste keer dat ze bloot waren bij vreemden.

4

Tijdschrift Cul

Matilda Médard Velen zeiden na afloop dat het een hele bijzondere ervaring was om zich meer op hun gemak te voelen met hun eigen lichaam en naaktheid. Ik heb ook veel reacties gekregen van mensen die het interessant vonden om borsten te zien die gewoon “zijn” en niet direct een seksuele betekenis of functie hebben. De reacties waren over het algemeen dus heel positief, maar de voorpaginafoto van de Folia wakkerde ook negatieve reacties aan, zoals het besluit de tijdschriften te verwijderen.’

Wat was er zo heftig aan die borsten op de cover?

‘Ik vermoed dat ze het imago van de Hogeschool van Amsterdam niet wilden bezoedelen door naakte vrouwenborsten.

Het verbaast me dat juist op de hogeschool en de universiteit zo’n maatregel nodig is. Het is niet alsof het vrouwelijk lichaam en vrouwelijke naaktheid niet aanwezig zijn op de universiteit: zij het in studierichtingen als marketing, biologie, kunst, geschiedenis of andere wetenschappen. Het is gek dat het lichaam in zo veel facetten aanwezig is, en de borsten op de cover van de Folia dan plotseling een bepaalde grens overschrijden. Misschien mag naakt alleen als het een duidelijk omschreven doel heeft, zij het wetenschap-

Interview

tits ‘Verwacht niet van kinderen dat ze plotseling weten hoe ze seks moeten hebben.’ pelijk, commercieel of seksueel. De coverborsten dienden geen duidelijk doel, ze waren er gewoon. Meestal zijn we geneigd om heel zwart-wit te denken over seks: of iets is super seksueel of juist helemaal niet. We zijn niet gewend om zo genuanceerd na te denken over seksualiteit.’

Waarom niet?

‘Ik denk dat dat voor een groot deel afhankelijk is van cultuur.

Vroeger draaide het feministische discours om het aanvallen van de over-seksualisering van vrouwen. En dat is goed, want dat is een groot probleem, maar het gebeurde voor een deel ook door vrouwen te schande maken die zich wel seksueel wilden gedragen, over seksualiteit wilden praten of hun lichaam wilden laten zien. Ik heb tijdens het maken van de Boobie Bible ook nooit tegen vrouwen gezegd dat ze zich niet seksueel mochten uiten op de foto’s. Het gaat niet om het deseksualiseren van vrouwelijke lichamen, maar juist om die seksualiteit in haar context en nuance te begrijpen.

Daarom was het ook zo schrijnend dat de Folia met de borstencover moest worden weggehaald: uit die reactie bleek precies dat gebrek aan nuance en contextgevoeligheid.’

Hoe heb je uiteindelijk het besluit genomen om zelf topless de bladen uit te delen?

‘Ik deed het om als het ware de daad bij het woord te voegen.

Ik werkte mee aan de Boobie Bible om vrouwenborsten in hun diversiteit en eigenwaarde te tonen, dus moest ik daar ook voor opkomen als dit bedreigd werd. Ik zal niet ontkennen dat het een hele moeilijke beslissing was, maar ik denk wel dat mijn protest een discussie aangewakkerd heeft. Het was voornamelijk een protest tegen de beslissing van de decaan. Het vereiste wel moed, want ik had geen idee wat voor reacties ik zou opwekken.’

Wat waren de reacties?

‘Op de dag zelf heb ik eigenlijk alleen maar positieve reacties gekregen. Maar in de nasleep kwamen er ook, met name online, veel negatieve reacties. Ik heb van verschillende mensen berichten gekregen waarin seksueel intimiderende boodschappen stonden en zelfs een keer een dickpic. Daartegen heb ik aangifte gedaan, maar de politie zei dat ze niks voor me konden betekenen. Net als dat je op straat mensen verbaal mag lastigvallen, mag dat online ook. Dat wordt volgens de wet niet beschouwd als seksuele intimidatie.’

Waarom scharen we dit niet onder seksuele intimidatie?‘ ‘Veel mensen hebben het idee dat ze je een compliment geven. Zo van: “ik keur jou goed als object van mijn verlangen”. Als je die logica aanhoudt, dan zijn vrouwen per definitie een minderwaardig object dat bestaat voor mannen om te bezitten en te beoordelen. Als je dat soort gedrag niet afkeurt en benoemt als intimidatie, dan onderschrijf je die logica. Bovendien praten mensen in het algemeen moeilijk over seks: het blijft een taboe. Ondanks de uitgebreide seksuele voorlichting blijven er nog steeds onderwerpen als seksuele intimidatie grotendeels onbesproken.’

Hoe moeten we dan wel praten over seks?

‘Praten over seksueel genot zou al een grote stap zijn en seksuele voorlichting is een logische plek om daarmee te beginnen. Er is daar recentelijk al veel winst geboekt als het gaat om soa’s en wederzijdse instemming dus laten we genot daar gewoon aan toevoegen. Een gesprek over wat seksualiteit is en waarom mensen überhaupt seks willen, zou voor iedereen op het gender-spectrum goed zijn. Verwacht niet van kinderen die leren hoe ze een condoom om moeten doen dat ze plotseling weten hoe ze seks moeten hebben. Er zijn zo veel aspecten van seksueel gedrag die verondersteld worden intuïtief te zijn. Dat heeft tot gevolg dat sommige mensen denken dat hun seksualiteit hun mannelijkheid of vrouwelijkheid moet bevestigen. De manier waarop we nu omgaan met seksuele voorlichting en intimidatie, bestendigt juist de onderdrukkende seksualisering van de vrouw. Het is in ieder geval tijd dat er een einde komt aan deze onderdrukking van de vrouwelijke seksualiteit.’  Tijdschrift Cul

5

Achtergrond

What the clit?!

De clitoris en de hysterische vrouw

Sociaal cultureel ontkend, onbegrepen en ondergewaardeerd – de clitoris is het meest schaamtevolle onderdeel van de schaamdelen. Terwijl seks en vrouwenlichamen musea vullen en billboards sieren. Het lijkt wel alsof het naakte lichaam zelf minder obscuur is dan de seksualiteit die in haar huist. Onderhand is het vrouwelijke plezierorgaan door de jaren heen met zoveel waardeoordelen bekleed, dat feitelijke informatie over wat zich werkelijk tussen de schaamlippen schuilhoudt in afwezigheid schittert. Tijd om de erogene zone van de vrouw in kaart te brengen.

Tekst Tessa Bouwmeester Beeld Lotje van den Dungen

6

Tijdschrift Cul

Achtergrond

De kleine slaapkamer van mijn beste vriendinnetje was warm en benauwd. Jongens en meisjes uit mijn klas lagen in klamme slaapzakken door de kamer verspreid. De meisjes hadden de romantische film When Harry met Sally uitgekozen en de jongens hadden tot ongeveer de helft van de film schunnige opmerkingen gemaakt over piemels om de zoetsappigheid te compenseren. Tot er plotseling een scène in een eethuis in Manhattan op de beeldbuis in de kamer verscheen. De vier minuten dat Sally aan het eettafeltje een orgasme fakete waren de ongemakkelijkste in mijn korte leven. De meisjes staarden knalrood naar het plafond en de jongens keken vol ongeloof naar de kreunende krullenbol op het scherm. De moeder, gealarmeerd door de geluiden, stormde de kamer binnen en trok de stekker uit de televisie.

Poging tot perfectie Het zwarte beeldscherm markeerde het einde van mijn eerste confrontatie met het vrouwelijk genot en werd zodoende gelijk aan gêne gekoppeld. De geschiedenis van de clitoris is omgeven met verhalen zoals deze die gaan over schaamte en normalisering. Al sinds de tijd van de Grieken weten we dat de clitoris en de penis dezelfde vorm hebben, met als verschil dat de een zich buiten en de ander zich binnenin het lichaam bevindt, maar ondanks dat deze kennis van de geslachtsorganen op anatomisch gebied vooruitstrevend was, was de sociale status van de clitoris dat minder. Zo werd er gedacht dat het vrouwelijk zwellichaam een mislukte poging tot een penis was, omdat mannelijkheid toentertijd als ideaalbeeld werd genomen. Vrouwen droegen de poging tot perfectie binnenin met zich mee, maar werden door het falen daarin als minderwaardige wezens beschouwd. Vandaag de dag zijn we deze banaliteit voorbij, maar de vrouwelijke seksualiteit staat bij benadering nog steeds scherp in contrast met de mannelijke seksualiteit.

Hysterie Naast de meer fysieke theorieën over het seksuele orgaan van de vrouw werd er ook heel wat gespeculeerd over de vrouwelijke seksualiteit. In de middeleeuwen werd de vrouwelijke seksualiteit bijvoorbeeld gelinkt aan bezetenheid, omdat de vagina een open deur zou zijn voor allerlei kwaadwillende demonen. Dat verklaarde voor menig man ook gelijk waarom vrouwen zich zo raadselachtig gedroegen.

hadden met hun vrouwen, daar hadden ze andere dames voor). Het gebrek aan sperma maakte de dames wispelturig en onhandelbaar. Om deze ‘ziekte’ tegen te gaan, werden vrouwen aangeraden paard te rijden of om zich bij de dokter te melden voor een vingerbehandeling. Hoewel er in deze tijd geen gebrek lijkt te zijn aan aandacht voor de clitoris, werd het stimuleren van al deze vrouwen niet gezien als een seksuele handeling. De doktoren handelden slechts naar een behandelingsmethode ingezet om een ziekte uit te bannen.

Veel vrouwen liepen de deur van de dokter overigens wel plat.

Het medicaliseren van genot Maar ook de mannelijke seksualiteit ontkomt niet aan stereotyperingen en waardenkaders. Het op de markt brengen van viagra onderstreepte de norm dat mannen seksueel actief moeten zijn. De man die seksueel niet kan presteren mankeert iets, en wie iets mankeert heeft een medicijn nodig. Een interessante vraag rijst dan: hoe komt het dat de clitoris en het vrouwelijke genot zo lang bedwongen zijn in de geschiedenis, terwijl het mannelijke orgasme juist als probleemloos werd voorgesteld? Deze vraag blijft voor nu helaas onbeantwoord.

De geschiedenis van de vrouwelijke seksualiteit toont aan dat er gedacht werd dat er een gevaar huisde tussen de benen van de vrouw. Door de jaren heen zien we hoe de vrouwelijke seksualiteit als gevolg daarvan genegeerd, gemedicaliseerd en gediagnosticeerd is. Het ontketenen van het genot van de vrouw werd gezien als een bedreiging voor de patriarchale orde en de maatschappij in het algemeen. In dit opzicht zien we dat seksualiteit, zowel voor mannen als vrouwen, de sociale verhoudingen en de relaties tussen de seksen weergeeft. Uiteindelijk blijft Oscar Wilde’s gezegde wat dat betreft nog steeds relevant: Alles gaat over seks, behalve seks zelf, dat draait om macht. 

Hysteria

Met de toenemende geletterdheid van vrouwen in de Victoriaanse tijd werden vrouwen steeds vaker met uiteenlopende ‘onnavolgbaarheden’, waaronder hysterie gediagnosticeerd.

Omdat de vrouwen niet in staat waren om de toegenomen geletterdheid te bevatten, werden steeds meer intellectule vrouwen naar dokters gebracht om ze te genezen van de verkregen inzichten die ze verkondigden. Uiteindelijk werd er over vijfenzeventig procent van de vrouwen gedacht dat ze aan hysterie zouden lijden. De oorzaken werden in medische kringen gewijd aan de afwezigheid van de man of omdat mannen geen seks hadden met hun vrouwen (wat vrij normaal was in die tijd omdat rijke mannen geen seks Tijdschrift Cul

7

Achtergrond

Van man naar vrouw op YouTu

8

Tijdschrift Cul

Achtergrond

ube: lhbt-rolmodellen anno 2017

Op YouTube kunnen honderdduizenden tieners hun favoriete vloggers op de voet volgen. Op het sociale medium ontstaan de nieuwe rolmodellen van het digitale tijdperk. Zij zijn van groot belang voor lhbt’ers die worstelen met hun seksuele identiteit.

Tekst Nina Eshuis Beeld Josia Brüggen en Bob van Helden ‘Ik weet niet hoe ik moet beginnen…’ Het enige dat de langharige vlogger weggeeft is een zware stem. ‘Ik ben transgender. Ik maak deze video over mijn ervaringen als transgender. Niet omdat ik zo populair ben op YouTube ofzo, want dat ben ik niet. Maar gewoon voor mezelf zodat ik het over een jaartje, twee jaar nog een keer kan terugkijken.’ De video Transgender Update #1 is door Jessie Maya in september 2015 online gezet. In dit jaar begon ze haar ervaringen met haar transitie van man naar vrouw te delen op een YouTubekanaal met enkele duizenden abonnees.

Berichten van bewondering Bijna twee jaar later klinkt haar zware stem een octaaf hoger en is ze met ruim 130 duizend abonnees enorm in populariteit gestegen op YouTube. Naast het uploaden van beautyvideo’s, deelt Jessie, onder andere in de serie Transgender Updates, hoe haar transitie van man naar vrouw verloopt. Ze vertelt over hoe ze op de wachtlijst staat voor de genderpoli van het VU Medisch Centrum en over hoe ze daar op een gegeven moment eindelijk vanaf komt. Ze vertelt over haar familie die de transitie moeilijk te accepteren vindt en dat ze bang is om op straat herkend te worden als man. Ze vertelt over welke onderbroeken ze draagt om haar mannelijke geslachtsdeel zo min mogelijk op te laten vallen, over de hormonen die ze slikt en de operaties die ze wil ondergaan.

Honderden positieve reacties zijn er onder de video te vinden. ‘Heel veel respect, iedereen verdient het om zichzelf te zijn’, schrijft een kijker. Anderen delen hun eigen ervaringen met een transitie en weer anderen complimenteren Jessie met haar uiterlijk. De steunbetuigingen, aanmoedigingen en berichten van bewondering kunnen een essentiële functie vervullen voor de jonge transman of -vrouw. In het rapport LHBTI-kinderen in Nederland dat het COC, belangenorganisatie voor lhbt+’ers in Nederland, in 2014 publiceerde, stelt de organisatie dat onderling contact tussen lhbt-jongeren erg belangrijk is. Dit kan ‘herkenning, begrip en steun’ bieden.

Tijdschrift Cul

9

Achtergrond

‘YouTube filterde video’s met het woord “gay” weg’ Behoefte aan een rolmodel Niet alleen de reacties onder de video kunnen helpen.

YouTubers vervullen ook al snel voorbeeldfuncties en kunnen worden gezien als rolmodellen. Op het sociale medium volgen honderdduizenden tieners hun favoriete YouTubers en vloggers op de voet. Veel populaire YouTubers geven een kijkje in hun leven, soms door middel van een dagelijkse vlog: een blog in videovorm. Door de persoonlijke video’s die vloggers vaak maken over hun leven, bouwen ze een speciaal soort band op met hun kijker en voelen sommige vloggers voor kijkers al snel aan als een vriend, of in ieder geval iemand die ze goed kennen.

De nieuwe rolmodellen die op internet te vinden zijn, kunnen erg belangrijk zijn voor lhbt-kinderen. Het rapport van het COC stelt dat het hebben van rolmodellen, bekende personen of personen in de directe omgeving die een positief voorbeeld stellen, belangrijk is voor de lhbt-jeugd. ‘Voorbeelden en rolmodellen zijn belangrijk voor jongeren om op tijd informatie te vinden en de woorden te vinden voor wie of wat ze zijn’, aldus Sophie Scherder in het COC-rapport.

‘Dat lhbt-kinderen en -jongeren bijvoorbeeld zien dat stellen van een gelijk geslacht kinderen kunnen krijgen, maakt hen positiever over hun eigen toekomst en hun keuzemogelijkheden’, schrijft het rapport verder. Met name voor transgenderjongeren blijken onderling contact, ontmoetingsplekken en rolmodellen belangrijk. Deze rolmodellen zijn in mindere mate te vinden, wat afdoet aan de zichtbaarheid van genderdiversiteit. Wellicht is dat de reden waarom transgender

10

Tijdschrift Cul

YouTuber Jessie Maya in korte tijd erg populair is geworden.

Een boze achterban Zoals op YouTube de buurjongen ineens beroemd kan worden door zijn dagelijkse vlog, kan ook ineens een rolmodel opstaan voor een grote groep lhbt-jongeren. Des te groter was de woede toen in maart dit jaar bleek dat YouTube met een speciaal filter dat ‘aanstootgevende video’s’ onvindbaar maakt, ook honderdduizenden lhbt-video’s wegfilterde.

Het Safe Search-filter (in het Nederlands: ‘beperkte modus’) is met name bedoeld voor scholen en bibliotheken. De modus, gebaseerd op een speciaal algoritme, filterde onder andere video’s weg waar het woord ‘gay’ naar voren kwam.

Ook waren bepaalde profielen van lhbt-YouTubekanalen niet zichtbaar door het filter. Veel YouTubers spraken hun ongenoegen uit, zoals Tyler Oakley, een van de grootste internationale YouTubers. Oakley is openlijk homo in zijn video’s en tweette dat hij perplex stond, omdat zijn video 8 Black LGBTQ+ Trailblazers Who Inspire Me niet zichtbaar was bij gebruik van het filter. Oakley wees onder andere op de informerende functie van zijn video’s en de mogelijkheid voor een jong persoon om online onderzoek te doen naar zijn of haar seksuele geaardheid. Eind april kondigde YouTube aan dat het filter aangepast was. De meeste video’s over lhbt’ers doorstaan inmiddels wel het strenge filter. De video’s van Jessie Maya ook. Gelukkig maar, want ze heeft inmiddels van YouTube haar beroep gemaakt. De serie ‘Transgender Updates’ heeft haar ongetwijfeld geholpen in haar succes. ‘Vond je deze video leuk, laat het even weten en tot in mijn volgende video’, hoor je Jessie Maya na zo’n tien minuten in de video Transgender Update #1 zeggen. Die volgende video’s kwamen er nog genoeg. Ze sluit de video af terwijl ze met haar hand door haar lange nepharen gaat. 

Column

Alle vagina’s zijn ook verschillend

‘Je zou echt eens een film moeten maken over de mensen hier in deze wachtkamer, iedereen zit hier toch met zijn ziel onder zijn arm.’ Ik krijg een berichtje van een vriendin vanuit de wachtkamer van de soa polikliniek. Met de ziel onder de arm. Beter had ze het niet kunnen verwoorden. Ik begin me het ongemak in te beelden van de paar vierkante meters waarin zij zich bevindt.

Stilte. Gevoelens van stress. Schaamte, misschien?

Tekst en beeld Lotje van den Dungen In mijn vriendenkring is het geen taboe om te praten over seks. Integendeel, ik weet meer dan ik zou willen weten over mensen die ik nog nooit heb ontmoet. Ondanks de bespreekbaarheid worden bepaalde onderwerpen rondom seks en ons lichaam toch met een bepaalde, schaamtevolle klank in de stem aangekaart. ‘Nou eh, zeg maar… Niet dat ik dit vaker heb, maar…’ Om er vervolgens achter te komen dat het heel normaal is wat je hebt.

In de pubertijd zag ik lichamen veranderen, haren en borsten groeien. We vergeleken onze cupmaten. Maar over onze vagina’s hadden we het niet. Seksuele voorlichting werd op school vooral klinisch gehouden: ‘In de clitoris komen de meeste zenuwuiteinden van de vrouwelijke genitaliën bij elkaar.’ Wist je trouwens dat de medisch correcte uitspraak de klemtoon legt op de ‘i’: vagína?

In het seksuele voorlichtingsboekje Lang Leve de Liefde dat tieners vandaag de dag krijgen, gaat het eerste hoofdstuk over de pubertijd en het lichaam. Op de tweede pagina gaat het over de penis en op de derde vertellen ze over de vagina. De anatomisch neutrale en haarloze tekeningen van de geslachts-

organen zullen vast gegiechel teweegbrengen in het klaslokaal.

Opvallend vind ik dat er wel twee keer zoveel woorden worden vuil gemaakt aan de penis dan dat er gesproken wordt over de vagina. Inhoudelijk gezien maken de schrijvers van het boekje het niet beter. ‘Alle penissen zijn verschillend’ is de eerste zin. Daarna schrijven ze: ‘Het is heel normaal dat jongens hun penis met elkaar vergelijken.’ Op de volgende pagina staat met roze letters uitgelegd dat je niet ontmaagd kan worden door een tampon en dat de eerste keer seks voor een meisje pijn kan doen.

Voor jongens is seks dus leuk en meiden moeten het maar ondergaan. Van wie moeten meisjes leren dat seks voor hen ook fijn kan zijn? Dat het normaal is dat zich ‘daar’ kwaaltjes voordoen en dat het niet raar is als je vagina niet lijkt op de anatomische tekeningen in je biologieboek. Erover praten zonder te giechelen lijkt me geen optie op die leeftijd. Misschien is een film maken dan toch geen slecht idee.

Toen ik een jaar of veertien was zag ik de documentaire The Perfect Vagina op televisie, waarin de maakster zich verwondert over toenemende plastische chirurgie van de vrouwelijke genitaliën en de onzekerheid die er speelt over dit verborgen gespreksonderwerp. De film laat zien hoe een schoonheidsideaal van schaamlippen is ontwikkeld, maar ik nam als tiener iets anders waar: alle vagina’s zijn ook verschillend.

Mijn telefoon trilt weer. ‘Geen HIV in ieder geval.’ Waren de vagína, schaamlippen, of seks wat makkelijker bespreekbaar, dan hoefde ze hier niet enkel sarcastisch over te doen en zat ze daar in ieder geval minder met haar ziel onder haar arm. 

Tijdschrift Cul

11

Achtergrond

Seksen als een yogi Over de helende werking van tantrische seks

Bij yoga denk je misschien wel aan urenlang mediteren op een yogamatje, op blote voeten over nat gras lopen en knuffelen met bomen. Toch is yoga meer dan dat. Ook over seksualiteit is nagedacht binnen de Indiase yogafilosofie. Alhoewel seks niet gangbaar is in alle yogastromingen is seksualiteit in de tantra een van de manieren om je spiritueel te ontwikkelen. ‘Het is mooi als seksualiteit kan stromen.

Pure seksualiteit is prachtig’, aldus tantrahealer Jaya.

Tekst Nikki Verhoeven Beeld Isis Brandt Corstius Alhoewel tantra in het Westen vaak direct wordt gerelateerd aan seks, is het in werkelijkheid meer dan dat. Jaya legt uit: ‘Tantra is een oude Indiase wijsheid die ontzettend veel omvat. Voor mij gaat tantra om het bij elkaar brengen van liefde en bewustzijn. Door de bewustwording van je eigen daden en van wat je creëert bij anderen kun jij je eigen verantwoordelijkheid hiervoor nemen in plaats van deze bij anderen neer te leggen.’ In plaats van elkaar verwijten, kun jij je eigen verantwoordelijkheid nemen en liefde en verbinding voelen.

Eenheid van tegenstellingen Tantra is ook het bij elkaar brengen van tegenstellingen.

Jaya: ‘Tegenstellingen zijn geen tegenstellingen maar vullen elkaar aan. Angst en liefde geven samen informatie, het is niet het een of het ander.’ Volgens Jaya geldt dit ook

12

Tijdschrift Cul

voor mannen en vrouwen. Mannen en vrouwen zijn en voelen volgens hem helemaal niet anders, slechts het uiten van die gevoelens doen we anders. ‘Seksualiteit is een van de ultieme manieren om tegenstellingen tussen mannen en vrouwen bij elkaar te brengen en om samen in een soort eenheid te vallen; de tegenstellingen zijn dan weg.

We vullen elkaar aan en hebben niet voor niets een mannen- en vrouwenlichaam die precies in en op elkaar passen.’

Tantrische seks gaat om de liefde en intimiteit tussen twee mensen en heeft als doel de fysieke, energetische, psychologische en spirituele connectie tussen twee mensen uit te breiden en te verlengen. Wanneer je deze liefdevolle intimiteit bereikt smelten jij en je partner samen; je gaat in elkaar op en wordt samen één, er bestaat geen ‘jij’ en ‘ik’ meer.

Emotioneel lichaam Toch is er ook een stroming in de yoga die zweert bij kuisheid. Binnen de eeuwenoude filosofie bestaan er vijf yama’s (geboden) met als vierde yama brahmachārya: kuisheid. Seks zou je afleiden van je dagelijkse meditatie en bovendien verbrand je levensenergie bij het klaarkomen. Bij de tantrastroming is dit niet het geval. Jaya vertelt: ‘Ik ben ervan overtuigd dat we dit lijf hebben om zintuiglijke ervaringen op te doen. Dat zijn belangrijke aspecten waarmee we het leven ervaren en ik zou enorm ongelukkig worden als ik me daarvoor zou moeten afsluiten.’ Seks is in de tantra juist een van de manieren om levensenergie op te roepen en te laten stromen.

Dat zintuiglijke ervaringen zo belangrijk zijn voor het op-

Achtergrond

‘We hebben niet voor niets een mannen- en vrouwenlichaam die precies in en op elkaar passen’ wekken en laten stromen van levensenergie komt voort uit het onderscheid dat de tantra maakt tussen de manier van informatie opnemen met het hoofd en met het lichaam. ‘Oude pijnen worden op celniveau opgeslagen in het lichaam, met het lijf nemen we namelijk informatie van buiten op door onze zintuigen. Volgens tantra is daarom niet het hoofd het centrum van bewustzijn, maar juist het lijf ’, weet Jaya me uit te leggen. ‘Het hoofd filtert informatie door de denkbeelden en normen en waarden die we hebben aangeleerd en is daarom slechts interessant voor interpretaties. Niet praten, maar het lichaam is daarom de ingang om te helen.’

Opgerolde slangen stromen De levensenergie die wordt opgewekt ligt als een opgerolde slang opgeslagen onderaan de ruggengraat en komt normaliter alleen vrij tijdens seks. Bij tantra is het de bedoeling deze energie door je gehele lichaam te laten stromen. Met allerlei tantrische methodes, zoals meditaties, kun je die energie laten stromen via de chakra’s in je ruggengraat. Seksuele energie is een directe manier om die energie op te wekken en seks is hiermee, net als meditatie, een van de manieren om te helen.

Ook heeft tantra een functie in het lichamelijk verwerken van een trauma, ook dit heeft invloed op de seksuele ervaring. Hoe tantrische seks er precies aan toe gaat verschilt, maar centraal staat de intimiteit. Vaak worden geurkaarsen aangestoken en masseer je elkaar eerst. Belangrijk is dat je tijdens de seks samen ademhaalt. Waar een ‘gewoon’ orgasme slechts vijf seconden ‘plaatselijk’ (in de schaamstreek) te voelen is, is een tantrisch orgasme te voelen over het hele lichaam en kan het tot wel twintig minuten duren.

Tantra gaat puur om het vrijmaken van je vitale energie waardoor je jezelf dieper ervaart en intenser kunt genieten.

Seks is slechts een van de vele ingangen om dit te bereiken en is niet een doel op zich. Tantra workshops staan dan ook niet gelijk aan seksworkshops en er bestaan vele tantra retraites zonder enig fysiek contact. Tantra kan echter wel bijdragen aan een goed en intiem seksleven. Misschien vanavond dan toch maar een geurkaarsje naast het bed?

Om privacyredenen is de naam van Jaya in dit stuk gefingeerd.  Tijdschrift Cul

13

Achtergrond

Voormalig vrijzinnig De kindertelevisie als spiegel voor onze seksuele moraal

Ben je van generatie Villa Achterwerk, dan heb jij je vast weleens gelaafd aan de schatkist van jeugdsentiment op YouTube. De meisjes in Zaai kletsen op het hek over een ‘piemelbloem’, Theo en Thea bespreken opgewonden de ongewenste intimiteiten van Meneer de Baas en Purno de Purno belandt als slavin in Arabia waar hij per ongeluk naar bed gaat met zijn vriend De Kietelaar zonder een ‘jeweetwel’ te gebruiken. Op YouTube staat dit laatste programma tegenwoordig onder een 18+ filter en op zondagochtend zal je geen getekende tiet meer zien op NPO 3. Het lijkt erop dat seks in kinder-tv echt niet meer kan.

Tekst en beeld Isis Brandt Corstius

14

Tijdschrift Cul

Achtergrond

De afleveringen van Purno de Purno die op internet staan leveren veel reacties op. Deze zijn ongeveer in twee kampen op te delen. Het kamp ‘heerlijk dat Villa Achterwerk van vroeger’ en het kamp ‘dit kan toch geen kinderprogramma zijn!’ De eerste groep is overwegend nostalgisch en geeft soms zelfs blijk van medelijden met de huidige generatie. Waar je zou verwachten dat jonge kinderen dubbelzinnige referenties aan seks met open armen zouden ontvangen, delen opvallend veel van hen de mening met de laatste groep. Ze vinden dat het programma slecht gemaakt is, grof en oversekst.

Een meisje van 12 kan haar ogen niet geloven en schrijft onder een aflevering waarin Purno een grot binnengaat die iets weg heeft van een grote vagina: ‘Oh mijn god… Hoe kan dit worden toegestemd aan een kind!’ Het zijn dus niet alleen de ouders of saaie zuurpruimen bij de VPRO die vinden dat Purno niet op tv kan, maar ook veel jonge kinderen zelf.

Zijn kinderen dan zo snel gevormd door wat ze zien op tv?

De mediaoorlog om kindertelevisie Iemand met een uitgesproken mening hierover is voormalig Villa Achterwerk-ster Maxim Hartman, bekend van absurdistische kinderprogramma’s zoals Rembo & Rembo en tevens goed bevriend met de makers van Purno. Hij is gefrustreerd over de brave kindertelevisie die er volgens hem toe leidt dat er nu een hele generatie opgroeit als makke schaapjes. In de eenmansoorlog die hij voert tegen de publieke omroep staat Suzanne Kunzeler in de frontlinie. Als netcoördinator, iemand die voor de zender bepaalt welke programma’s er worden uitgezonden, van de NPO en baas van kinderzender Zapp is zij volgens Maxim hoofdverantwoordelijk voor het feit dat experimentele programma’s zoals Purno de Purno niet meer worden uitgezonden. ‘Suzanne Kunzeler moet de gevangenis in’, zegt hij in een interview met The Post Online. Radio 1 nodigt beiden uit voor een gesprek en Maxim is genoodzaakt zijn woorden te specificeren. ‘Een overkoepelende organisatie zoals Zapp brengt per definitie vervlakking tot stand.’ De programma’s die Zapp uitzendt zijn volgens Maxim ‘feel good-programma’s’, bedoeld om kinderen te ‘pleasen’.

Waar de keuze om alleen nog kuise kinderprogramma’s uit te zenden dan precies vandaan komt blijft vaag. We vragen uitleg aan VPRO-Jeugd coördinator Els Kuiper, die de conclusie van Hartman deels lijkt te beamen. Het is volgens haar helemaal geen bewuste keuze van de VPRO, maar het selectieproces is veranderd. ‘Een netmanager kiest en plaatst alle programma’s en niet alleen de inhoud, maar het volume en het “brede karakter” van een idee zijn tegenwoordig medebepalend in de keuzes. Als een serie – om maar wat te noemen – weinig afleveringen heeft, is het vaak al niet meer interessant.’ Met andere woorden, ‘vreemde’ of ‘eventueel aanstootgevende’ programma’s komen niet zo snel meer door de selectie. Toch geeft Kuiper ook toe dat het niet alleen een organisatorische verandering betreft. ‘Het is ook de tijdgeest: alles is wat braver geworden.’

Middelmatig en braaf Of het nu specifiek aan een bepaalde zendercoördinator ligt of aan een veranderd burgermoraal of beleidsorgaan is niet vast te stellen. Waarschijnlijk een combinatie van deze factoren, denkt Marcus Vlaar, een van de twee makers van Purno de Purno. ‘Toen wij Purno maakten was er totale vrijheid. De directrice van de VPRO zag de aflevering pas als het op tv kwam. Die had tenminste lef. Tegenwoordig wordt alles getest op doelgroep-panels. Daarmee filter je extremen eruit waardoor alles middelmatig wordt.’ Maar wederom speelt er een grotere invloed mee. ‘De wereld is aan het vertrutten’, zegt Vlaar. ‘Hoe beter we het hebben, hoe meer er te verliezen is. Daardoor gaan we risico’s mijden en kiezen voor veilig, middelmatig en braaf. Kinderen mogen ook niet meer slootjespringen, alleen op de fiets of doktertje spelen. Ze worden beschermd tegen schadelijke invloeden.

Maar de kinderziel kan veel meer aan dan we denken.’

Bescherming is niet altijd positief, luidt het vonnis van Vlaar. En bovendien is het erg selectief. ‘Kijk bijvoorbeeld naar al die fascistische animatieseries die er zijn, waarin goede monsters tegen slechte monsters strijden: Die zijn veel schadelijker voor kinderen dan seksuele insinuaties.’ 

Tijdschrift Cul

15

Stilte na de seks Beeld Josia BrĂźggen en Lotje van den Dungen

16

Tijdschrift Cul

Tijdschrift Cul

17

18

Tijdschrift Cul

Tijdschrift Cul

19

20

Tijdschrift Cul

Interview

In gesprek met: Oma Loeki

Twerkende vrouwen, free the nipple-campagnes en niets verhullende kleding. Het behoort tot de orde van de dag. Bevinden we ons in een seksuele revolutie net zoals in de jaren zestig?

Niemand kan hier beter een mening over geven dan degene die de seksuele revolutie zelf heeft meegemaakt. Een bezoekje aan oma kan geen kwaad.

Tekst Lauren Challis Beeld Isis Brandt Corstius In de jaren zestig was Loekie een puber. Doordat haar moeder op jonge leeftijd zwanger van haar werd, was ze gedwongen te trouwen met de vader.

Hoewel het duidelijk was dat een kind verwekken op negentienjarige leeftijd niet de bedoeling was, werd er nooit over gepraat. ‘Al het seks-gerelateerde werd in de doofpot gestopt’, zegt Loekie. ‘Mijn broertje dacht dat je alleen seks had, wanneer je een kind wilde krijgen. Hij dacht dat onze ouders het maar twee keer hadden gedaan: een keer voor mij en een keer voor hem.’

Rond Loekies puberjaren werd haar steeds meer verboden. ‘Ik mocht ’s avonds niet meer buitenspelen met de jongens en de klok werd vooruit gedraaid om “bedtijd” als excuus te

gebruiken en me binnen te houden.’ Achteraf gezien realiseert Loekie zich dat dit door de vervrouwelijking van haar lichaam kwam. Haar vader behoedde zijn dochter voor hetgeen waar niet over gesproken werd.

Tot grote vreugde van haar vader bleef Loekie weg van seks. Het interesseerde haar als vroege puber simpelweg nog niet. Anno 2017 ziet ze een grote verandering in de relatie tussen vroege pubers en seks. ‘Door de met seks geïnfiltreerde media krijgen jonge kinderen het idee dat seks moet omdat het hoort. Er zijn vast mensen die het gemakkelijke gepraat over seks als een bevrijding zien, ik ben het daar alleen niet mee eens.’

Op de vraag of 2017 zodanig verschilt van de losbandige hippietijd, blijft Loekie even stil. ‘Dat is een lastige vraag, de hippietijd was een belangrijke en vooral hele leuke tijd. Het was een tijd waar veel vrijheid was. Er werd van alles uitgeprobeerd. Goede films, goede muziek en de pil, maar ik denk dat veel mensen in de jaren zestig ook een gevoel van “het hoort” hadden.’ Ze voegt eraan toe dat het grootste verschil in losbandigheid tussen de hippies en jongeren van nu, ‘de intentie’ is. ‘In die tijd van vrijheid was het streven om van iedereen te houden. Zo werd de liefde ook met velen bedreven. Tegen-

woordig wordt er zo geforceerd makkelijk over gepraat dat het ongemak van seks juist belicht wordt. Seks is gewoon erg privé waardoor het moeilijk is om daar heel vrij over te praten.’

Daarbovenop is de rol van seks in onze hedendaagse samenleving nog steeds niet veel verbeterd volgens Loekie. ‘Als er nog steeds elke keer andere benaming gevonden moeten worden voor een sekswerker, omdat het slechte associaties krijgt, dan wordt seks alsnog als laag gezien. Het grote verschil tussen veel verschillende partners hebben in de hippietijden en tegenwoordig, is dat vrouwen nu de hoer zijn. Destijds voelde het alsof iedereen bevriend was met elkaar, enigszins beïnvloed door drugs en goede muziek natuurlijk.’ 

Advies van oma 1. ‘Maak jezelf niet te beschikbaar, zeker als vrouw niet.’

2. ‘Wanneer je de omgeving vertrouwt, kan je zo sexy gekleed gaan als je wil, maar daarbuiten, wees voorzichtig!’

3. ‘Stap niet meteen met iemand in bed.

Culkent is het Wanneer je Tijdschrift diegene beter 21een veel fijnere onderneming!’

Interview

Webcamseks: meer dan geld verdienen Een virtuele wereld waar taboes verleden tijd zijn

‘Eigenlijk moet iedereen die naar porno kijkt naar zulke websites kijken.’ Jim ligt nonchalant op de bank tegenover me. Zijn benen liggen languit en met zijn handen ondersteunt hij zijn hoofd. Hij doelt op websites waar amateurwebcamshows te zien zijn. ‘Dat geeft een realistischer beeld van seks.’ De 26-jarige net afgestudeerde ingenieur is regelmatig actief op ‘zulke websites’.

Tijdschrift Cul zocht uit wat Jims beweegreden zijn om zichzelf letterlijk bloot te geven in de onlinewereld.

Tekst Yalou van der Heijden Beeld Isis Brandt Corstius Het ruikt naar verf in het oude gebouw waar Jim me heeft uitgenodigd. Hij woont hier anti-kraak op de eerste verdieping. Zijn kamer is een verbeelding van hemzelf: creatief, open en een klein beetje chaotisch. Samen met zijn inmiddels ex-vriendin was hij op zoek naar een uitdaging en beiden hielden ze van experimenteren. Ze kwamen terecht op een webcamsite en het balletje ging rollen. ‘Het is niet heel moeilijk werk en je bent met z’n tweeën’, zegt Jim. ‘Het is eigenlijk supergezellig. Eén keer keken 2000 mensen tegelijkertijd mee.’ Zijn ogen twinkelen als hij enthousiast vertelt over hoe ze samen op nummer één van de webcampagina stonden.

Nieuw werkgebied in de seksindustrie Met de komst van internet en webcams midden jaren negentig is er een nieuw werkgebied ontstaan. Dankzij de webcamindustrie is er een brug geslagen tussen het

22

Tijdschrift Cul

normale leven en de wereld die de porno-industrie haar kijkers voorschotelt. Op webcamsites worden door mannen, vrouwen, stellen en iedereen die zich anders identificeert, shows gegeven die variëren van erotisch dansen tot alle mogelijke manieren van seks. Via een betalingssysteem kunnen de kijkers een fooi geven of per minuut betalen voor een privéshow. Het is aan de webcammodellen zelf om te bepalen of hij of zij herkenbaar in beeld komen en welke handelingen zij verrichten.

In een onderzoek van sociaal wetenschapper Paul Bleakley naar seksualiteit en cultuur schrijft hij dat de webcamseksindustrie met de interactiviteit tussen performer en publiek een uniek verkooppunt mogelijk maakt.

Het biedt de webcammodellen de mogelijkheid om relaties aan te gaan met klanten en hen te stimuleren om weer terug te komen. Deze aansporing is van groter belang dan bij reguliere pornoartiesten, doordat klanten rechtstreeks contact hebben met de webcammodellen.

Behalve voor de seks worden platformen, zoals die waar Jim op werkt, veel bezocht voor enkel een gesprek. Zo bouwen veel webcammodellen een band op met vaste klanten. ‘Er was een man uit Australië die naast het seksuele vlak, ook gewoon zijn hart kwam luchten’, herinnert Jim zich. ‘Je bouwt met sommige mensen wel een fijne band op. Een mevrouw uit India kwam ook regelmatig langs als ik online was en wilde mij graag zien douchen’, vertelt Jim over zijn vaste klanten.

Voorbij de vooroordelen Geld is voor Jim niet de hoofdreden om uit te kleren te gaan voor de webcam. Hij is een kunstenaar en probeert op een

Interview

liefdevolle manier iets over te dragen aan zijn kijkers. ‘Je probeert een soort beeld over te dragen dat niet de standaard porno wereld is.’ Met standaard porno denkt Jim aan datgene wat de ‘maatschappij op haar bord voorgeschoteld krijgt bij het openen van een pornowebsite’. Mensen zijn volgens Jim te lui om verder te zoeken naar hun diepere gevoel en kijken liever naar een show dan naar wat seks eigenlijk is. ‘Maak van seks geen regie, alles is al zo gestructureerd in het leven.’ Hij opent de website waarop hij werkt en we kijken hoe een jongen en twee meiden achter een webcam zitten. Enkel gekleed in hun ondergoed lachen ze met elkaar terwijl ze af en toe zwoel in de webcam kijken.

ik heb het gevoel dat de hele maatschappij in Nederland dicht getimmerd zit met regelgeving. Je bent niet vrij om te zeggen wat je denkt.’ Bang om online herkend te worden is Jim niet. Hoewel hij herkenbaar in beeld komt, heeft hij maatregelen genomen om niet herkend te worden. Zo is hij voor Nederlanders niet zichtbaar op de webcamsites.

Mocht zijn werk wel uitkomen, dan haalt hij nuchter zijn schouders op. ‘Iedereen doet wel gekke dingen, en als iemand mij “betrapt” kijken ze blijkbaar zelf ook porno, dus wat is er dan “fout”?’ Hij ziet zijn webcamcarrière niet als goed of fout en echt betrapt worden is dus ook niet het goede woord.

Voor Jim zijn webcamsites als deze een ontsnapping naar een vrije seksuele wereld. ‘De digitale wereld is een bol en daarbuiten zit een massa.’ Met zijn ene hand tekent hij die bol in de lucht, terwijl hij met zijn andere hand wijst naar de ruimte erbuiten. ‘Die mensenmassa is helemaal dichtgemetseld en iedereen zit vast. Maar als je eruit kruipt, dan kan je in de vrije digitale wereld komen en vrij zweven tussen alle andere seksuele mensen.’ Zijn hand verplaatst naar de binnenkant van zijn denkbeeldige bol, die de digitale wereld voorstelt. ‘Het gaat er niet over hoe iemand eruitziet of wat hij denkt. Als je open en vrij bent, dan maakt het niet langer uit met wie en hoe je seksualiteit deelt.’ Voor hem is de digitale wereld een plek waar van seksuele vrijheid ten volste genoten kan worden.

Een aantal van zijn vrienden weet dat hij dit doet en vindt het leuk. Terwijl hij op zijn bureaustoel draait vertelt hij dat zijn familie niets afweet van zijn webcampraktijken. ‘Anders krijg ik continu vragen of het wel goed met me gaat. Ik denk niet dat ze het zullen begrijpen. Ik wil hen er niet mee belasten.’ Hoewel cammen voor hem een ontsnapping is aan een wereld vol taboes, probeert hij deze taboes bij zijn familie niet te doorbreken, uit angst dat ze het niet begrijpen. De digitale wereld van sekswerkers wordt lang niet door iedereen gezien als een ontsnapping aan een fysieke wereld vol taboes.

Toch geeft Jims verhaal wel weer dat er meer achter cammen schuilgaat dan enkel het geld. Sommige webcammodellen doen het voor de aandacht, de meesten doen het voor het geld en anderen, zoals Jim, doen het om hun eigen grenzen op te zoeken en fantasieën om te zetten in werkelijkheid.

Privé achter de webcam Jim is het niet eens met het idee dat seks per se iets privés is: ‘Ik vind dat seks gewoon open besproken moet worden, maar

De achternaam van Jim is bekend bij de redactie.  Tijdschrift Cul

23

Interview

Like a virgin…

Over het taboe van volwassen maagdelijkheid

Maagdelijkheid hoort men, stiekem en onbevangen, in zijn tienerjaren te verliezen. Maar wat als dat niet zo verloopt? Voor volwassen maagdelijke vrouwen biedt André zich aan: via zijn website kunnen maagdenvrouwen hem benaderen voor een tantra-ritueel in een hotelkamer om hun seksuele carrière in te luiden. Sinds twee jaar heeft hij deze ‘hobby’ en inmiddels heeft hij veel ervaring opgedaan over de problematiek, angsten en taboes van volwassen maagden.

Tekst Katarina Schul Beeld Bob van Helden

In Nederland wordt iemand gemiddeld op zijn zestiende ontmaagd volgens een rapport van Boemmedia. Meisjes zijn er met een leeftijd van 16,6 jaar gemiddeld genomen iets eerder bij dan jongens met een gemiddelde leeftijd van 16,8 jaar. De gemiddelde leeftijd toont een significant dalende tendens, want in 1980 was het aannemelijk rond 17,5 jaar voor het eerst het bed in te duiken met iemand.

Deze verjonging van onze eerste seksuele activiteit is echter niet voor iedereen het geval. Er zijn talrijke volwassen maagden in Nederland die zich belast voelen als onervaren bedpartner in een ogenschijnlijk seksueel bevrijdde wereld.

Volwassen maagdelijkheid kan voor zowel mannen als vrouwen verschillende drempels vormen. Voor mannen zou het een deel van je ‘mannelijkheid’ bewijzen, als je ontmaagd - strikt genomen ‘ontknaapt’ - wordt. Vrouwen versieren hoort bij het stoere man-zijn, en dat wordt op zijn beurt geblokkeerd door schaamte en onervarenheid. Voor vrouwen kan maagdelijkheid eveneens een blokkade zijn in hun romantische relaties. Worden zij immers niet per definitie verliefd op de man die hun kersje voor het eerst plukt? Maagdelijkheid op volwassen leeftijd wordt dan ook liever geheim gehouden bij beide seksen, weggemoffeld uit onzekerheid over hun preutsheid en onkunde. Hoe kun je hier tegenwoordig dan als volwassene mee omgaan?

André weet hier een antwoord op. Hij is een ontmaagdingsservice gestart voor volwassen maagdelijke vrouwen. …touched for the very first time André, 45 jaar en gelukkig getrouwd en vader van kinder-

24

Tijdschrift Cul

en, helpt vrouwelijke maagden over hun seksuele ‘drempel’ heen te komen. Hij biedt zichzelf aan bij vrouwen van 21 jaar of ouder om voor de eerste keer seks met hem te hebben. Dit doet hij volgens bepaalde tantra-ideeën die hij en zijn vrouw praktiseren. ‘Ik ben per toeval tegen het taboe van volwassen vrouwenmaagden aangelopen.’ Op een campingvakantie in Frankrijk spreekt hij met een vrouw van 25 over zijn tantra-levensbeschouwing tijdens een gemeenschappelijke barbecue. De volgende dag benadert dezelfde vrouw André met de vraag of hij haar wil ontmaagden. Het is voor hem een verrassing dat ze maagd is en hij denkt dat ze de draak met hem steekt. Hij wijst het aanbod vriendelijk af, want hij is per slot van rekening op vakantie met zijn gezin. De tweede verrassing van die dag staat hem nog te wachten als hij zijn vrouw vertelt van het aanbod en zij bemoedigend reageert: ‘Ze zag het me wel doen en raadde me aan serieus te overwegen om de vrouw te helpen.’

Zo geschiedde en biedt dik twee jaar later André zichzelf aan bij volwassen vrouwen die ontmaagd willen worden. ‘Ik heb een regeling met mijn vrouw dat ik maximaal zes keer per jaar afspreek met een vrouw om haar te ontmaagden’, legt hij uit. Zijn kinderen zijn niet op de hoogte van deze bezigheid. Vanaf het moment dat dit zijn gezin in gevaar of discomfort brengt, houdt hij er direct mee op. ‘Ik ben nog steeds fundamenteel monogaam.’ André noemt de dienst die hij bewijst ook geen fetisj, maar eerder een hobby: ‘De ene heeft een modeltrein op zolder, en de ander verzamelt postzegels. Mijn hobby is om een paar keer per jaar een vrouw te ontmaagden.’

‘Mijn hobby is om een paar keer per jaar een vrouw te ontmaagden’ Prangend probleem André stelt wel voorwaarden aan zijn service. In de eerste plaats moet hij ‘chemie’ voelen met de maagd en spreekt hij de eerste keer alleen af voor een kennismaking om vooral haar verhaal te begrijpen. Veelal komen de maagden uit strenge, soms religieuze, families waarin de vader de vrouwen in het gezin slecht behandelde of zelfs mishandelde. Bovendien zijn de meeste maagden met wie hij afspreekt hoogopgeleid. Zij hebben uit angst voor een vergelijkbare, negatieve ervaring met mannen hun seksuele gevoelens en verlangens in hun tienerjaren opzij gezet en hun opleiding en carrière de prioriteit gegeven.

‘Het probleem van maagdelijkheid prangt steeds meer naarmate je ouder wordt, en speelt zich bovendien meer in het hoofd af dan in het gevoel’, vertelt André. Het is deels een verlangen om op een seksuele manier intiem met iemand te zijn, maar bovenal de schaamte en maatschappelijke druk die het tot een waar probleem vormt. Het is daarom meer een rationeel dan een emotioneel probleem. Het tantraritueel, waarin het gevoel van samenzijn en samensmelten centraal staat, helpt bij uitstek de drempel te verlichten die volwassen maagden ervaren door de ratio weg te nemen.

Stappenplan Het ontmaagdingsritueel heeft een vastgelegd stappenplan, ook al kan de vrouw op elk moment aangeven wat zij wel of niet prettig vindt. Het is belangrijk op een langzaam tempo, rustig aan te beginnen. Eerst gaan ze samen douchen, maken ze elkaar schoon en staan ze een poos naakt tegen elkaar aan om te wennen aan elkaars lichaam. Daarna geeft hij haar een tantra-massage en begint hij haar te bevredigen, terwijl hij al zijn handelingen expliciet uitlegt en uitspreekt. ‘Ik heb inmiddels wel geleerd dat maagden ook willen leren goede bedpartners te zijn’, vertelt André. Hij leert ze bijvoorbeeld zonder gêne met een penis te spelen, of hoe je een slappe penis weer opgewonden kunt maken.

Er kunnen natuurlijk ook dingen misgaan bij een ont-

maagdingsritueel. Een vrouw kan dichtklappen en zich niet genoeg op haar gemak voelen, maar ook kan het hem niet lukken om een erectie te krijgen. André weigert viagra te nemen: ‘Ik ben niet een product dat je kunt bestellen of een gigolo die gegarandeerd acht uur lang een erectie heeft.’ De chemie tussen hem en de maagd is cruciaal voor een geslaagde ontmaagding. In de reviews op zijn website is te lezen dat de ontmaagding dikwijls slaagt. Die reviews staan er, omdat hij op deze manier hoopt dat vrouwenmaagden zich kunnen herkennen in de verhalen van andere (niet-meer) maagden. ‘Het is het enige wat ik vraag voor de gratis hulp die ik bied, dat de vrouw een review schrijft voor op de website zodat andere maagden die kunnen lezen’, legt hij uit.

Perverse nobelheid Sommigen denken dat André een perverseling is en dat kan hij ook wel begrijpen. ‘Het is misschien vreemd, maar ik doe het vanuit de wederzijdse instemming’, aldus de hobbyist. ‘Ik doe het vanuit de overtuiging om vrouwenmaagden te helpen, maar geniet er tegelijkertijd ook intens van.’ Er is inmiddels ook een equivalente website van een andere man, maar hiermee heeft André geen contact. Hij doet dit werk alleen, omdat hij alleen voor zichzelf verantwoordelijk kan en wil zijn: ‘Ik ben niet van plan een soort ontmaagdingsbureau te beginnen.’ Vooralsnog bestaat deze ontmaagdingsservice alleen voor vrouwen. Voor mannen bestaat er wel een veel duurdere variant van escortbedrijven die een ontknapingsservice aanbieden tegen een vergoeding vanaf rond de duizend euro.

Het is volgens André inmiddels broodnodig het taboe te doorbreken. Het valt echter te betwisten of zijn dienst dat ook echt bevordert. Het lijkt eerder een pleister op de zere wond, het taboe rondom maagdelijkheid blijft op deze manier bestaan. Per slot van rekening breekt hij het taboe niet af, maar biedt enkel een stiekeme, anonieme oplossing voor een handjevol vrouwen. Het is duidelijk dat hij in zijn eentje ook niet de discussie over het taboe van volwassen maagdelijkheid kan veranderen, maar zijn website wordt wel veel bezocht en geeft een opening voor deze discussie. En dat is al heel wat.

De achternaam van André is bekend bij de redactie.  Tijdschrift Cul

25

Achtergrond

Naïef neuken Bizarre sekstrends over de grens We zijn allemaal wel in voor een spelletje of een gokje. Ook ik ben niet vies van een avondje in het casino, om te kijken op welk cijfertje de bal in het roulettewiel stopt. Roulette is een kansspel – maar al is de afloop niet te voor-spellen, het lijkt evident dat de dood er niet op volgt. Hoe anders is dat bij de Russische variant, waarbij je leven op het spel staat door een geladen pistool.

En nu is er een nog spannender equivalent: Russisch roulette-seks.

Tekst Ernst Spaans Beeld Josia Brüggen Russisch Roulette-seks heeft verschillende betekenissen. Allereerst wordt onbeschermde seks in slang vaak zo genoemd. Tevens wordt er online aan deze term gerefereerd wanneer men zes condooms koopt – in een daarvan een gaatje maakt – dit zestal in een bak gooit en dan op de gok een condoom eruit pakt om al dan niet beschermde seks te hebben. U zou zeggen dat dit al een vrij bizarre vorm van opzettelijke roekeloosheid is. Valt mee: leest u verder zou ik zeggen.

Ejaculatieverzekering In Japan heeft men kennisgemaakt met het fenomeen dat Russisch roulette-seks heet. Hier staat het ook wel te boek als ‘orgieroulette’. Het gaat als volgt in zijn werk: schoolmeisjes van een jaar of zestien nodigen leeftijdsgenootjes uit op hun studentenkamer of, wanneer hun ouders weg zijn, in hun ouderlijk huis. Daar gebeurt het: jongens en meisjes hebben onveilige groepsseks met elkaar. De ongewen-

26

Tijdschrift Cul

ste gevolgen die onveilige seks met zich mee zou brengen, brengt ook hier een enorme kick met zich mee. Een meisje geeft in de Manaichi Shimbun, een van de grotere nieuwsbladen van Japan, aan ‘graag een keer te participeren, maar wel bang te zijn’: bang voor de gevolgen van de onveilige seks - en dan voornamelijk om zwanger te raken.

De angst is begrijpelijk en niet onoverkoombaar. Toch is er voor de meisjes een oplossing indien ze ongewenst zwanger raken. Om mee te doen met dit bizarre seksfestijn betalen de deelnemers namelijk 5000 yen, omgerekend ongeveer vijftig euro. Dit geld wordt niet alleen gevraagd voor de organisator of voor de mogelijke drank en drugs die aanwezig zijn op het seksfeest, maar voornamelijk om de abortusbehandelingen van de ongewenst zwanger geraakte meisjes mee te betalen. ‘Ik ben bang zwanger te worden, maar zolang het eruit wordt gehaald is het prima’, stelt een frequente deelneemster van de orgieroulette in de Japanse krant. Ze is ervan overtuigd dat ze het sperma van de jongen er ook altijd nog uit kan schrapen: ‘Ik draag altijd een plastic koffielepeltje op zak.’

Gokje wagen?

Het kan nog gekker. In Rusland en Oost-Europa zijn het geen schooljongens en meisjes die wellicht onder het mom - je bent jong en je wilt wat er een wat vreemde vorm van groepsseks op nahouden. Het zijn mannen die onder het motto no clothes, no condoms, no hiv-discussion seks met elkaar hebben, zo rapporteren The Mirror en The Daily Star. Groepsseks waarbij een van de personen besmet is met het hiv-virus is de Oostblokversie van deze sekstrend.

Bij Russisch roulette-seks in deze variant gaat het veelal om gay men die in grootschalige seksfeesten participeren waar dit idee niet voor controverse zorgt.

Hoewel ik spreek over een hedendaagse trend zijn er al media uit de Verenigde Staten die sinds 1999 schrijven over Russisch roulette-seks in deze vorm. Zoals de San Francisco Gate, die destijds schreef over een opkomende sekshype en medische alarmbellen liet afgaan. Ook anno nu slaan artsen alarm. Zij stellen dat er op een onverantwoorde wijze met een ziekte als aids wordt omgesprongen. Twee decennia na de eerste aidsepidemie zijn artsen bang voor opnieuw veel slachtoffers van deze dodelijke ziekte.

Hoewel aids vandaag de dag behandeld kan worden tot chronische ziekte, is het in de landen waar deze extreme variant wordt uitgeoefend, nog altijd een dodelijke ziekte. Waar de Oostblokstijl van deze seks zijn oorsprong vindt, is volgens een Servische stripper niet helemaal duidelijk: ‘Slovenië ofwel Servië’, zo staat er geschreven in The Mirror en The Daily Star.

Zo ziet u maar dat het niet zo vanzelfsprekend is dat men genoegen neemt met de spanning die seks gewoonlijk al met zich meebrengt. Het lijkt alsof mensen altijd meer en spannender willen voor een extra kick of rush tijdens het liefdesspel. Denk hier nog eens aan wanneer u weer tussen de lakens duikt en probeert u meer dan anders te genieten. Als is het maar vanwege het feit dat u deze doorgeslagen methoden niet nodig heeft om het naar uw zin te hebben. Koester en cultiveer de niet-levensbedreigende spanning die bij fijne intimiteit komt kijken. 

Kwakiutl

Lieve Cul-lezer, Via deze weg willen we aan jullie mededelen dat ASV Kwakiutl een kandidaatsbestuur voor het studiejaar 2017/2018 heeft aangewezen.

Voorzitter Eveline Verwoerd Secretaris Kelly Prins Penningmeester Titus Scholten Coรถrdinator Reizen Ljana Postma Coรถrdinator Sociaal Dok van Dijk Coรถrdinator Studieverdiepend Tabitha Hunte

Wij zullen na de zomer het stokje officieel overdragen aan deze 6 toppers en hebben er het volste vertrouwen in dat zij het super gaan doen!

Liefs

Kwakiutl-bestuur 2016/2017 Maaike van Dalfsen, Eline van Oosten, Jenske Bal, Lena Doppenberg en Koen van Lieshout.

Tijdschrift Cul

27

Alumnus

Alumnus aan het woord: Antropologie in de soa-kliniek Na een carrière in de verpleging bij Artsen zonder Grenzen en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) kwam Titia Heijman terecht in de soa-kliniek van de GGD in Amsterdam en besloot haar interesse voor mensen achterna te gaan. Naast haar werk bij de GGD, studeerde ze af in de medische antropologie aan de Universiteit van Amsterdam. Nu houdt ze zich als antropoloog bezig met de vervelende kant van seks: soa’s.

Tekst Nikki Verhoeven Beeld Lotje van den Dungen Waar de interesse voor mensen en andere culturen vandaan komt is voor Heijman geen moeilijke vraag. ‘Ik heb dat echt met de paplepel ingegoten gekregen. Mijn ouders waren reislustige mensen. Zo trok ik vroeger, in een tijd waar dat minder vanzelfsprekend was dan tegenwoordig, met mijn ouders in een klein autootje Europa door.’ Toch was antropologie studeren niet haar eerste keuze. Heijman wilde medicijnen studeren, maar toen ze vier jaar achtereen werd uitgeloot, besloot ze de gezondheidszorg in te gaan om op deze manier haar interesse in mensen achterna te gaan. In Antwerpen studeerde ze een halfjaar tropische geneeskunde en vervolgens trok ze voor Artsen zonder Grenzen naar Nicaragua en Ethiopië.

Terug in Nederland wilde Heijman werken in een non-profit organisatie. Ze kwam terecht bij de soa-poli van de GGD en besloot hiernaast antropologie te gaan studeren: ‘Als verpleegkundige ben je beperkt in je mogelijkheden en ik wilde verder in deze sector. Pas na een academische studie kun je gemakkelijker op andere posities terecht komen. Ik wilde iets doen in het beleid van wetenschappelijk onderzoek en onderzoeksstrategie.’

Tussen twee werelden ‘De keuze voor medische antropologie was enerzijds pragmatisch: ik hield antropologie binnen mijn vakgebied’, verklaart Heijman. ‘Anderzijds vanuit interesse in de beleving en het gedrag rond ziekte en gezondheid. Het gebied van infectieziekten vond ik helemaal interessant, omdat je dan te maken hebt met gedrag en overdracht van een ziekte van de ene op de andere persoon. Door mijn ervaringen met gedrag van mensen in situaties van oorlog in het buitenland, heb ik ook een meer politieke antropologie overwogen, maar de ziekte- en gezondheidszorgkant interesseerde mij toch meer dan machts- en krachtsverhoudingen.’

De overgang van verpleegkundige naar de studie antropologie vond Heijman niet zo groot. ‘De overgang van een vak waarbij ik structureel protocollair werk verrichtte als

28

Tijdschrift Cul

verpleegkundige naar wetenschappelijk onderzoek doen was veel groter’, vertelt Heijman. ‘Hulpverlener zijn is leuk, maar onderzoeker ook. Ik vind het een luxe dat ik als antropoloog ongegeneerd nieuwsgierig mag zijn naar wat mensen beweegt. Ik denk dat ik al een antropologische blik had door ervaringen in de gezondheidszorg en het buitenland.

Door je studie antropologie krijg je meer houvast om de dingen die je ziet te kunnen plaatsen in theoretische kaders.’ Haar achtergrond in de gezondheidszorg brengt haar nu veel voordeel: ‘Ik ken de processen tussen hulpverlener en cliënt en sta tussen twee werelden: de klinische en de onderzoekswereld. Vanuit beide ervaringen kijk ik hoe de processen in de polikliniek kunnen verbeteren. Door mijn ervaring als verpleegster sta ik dicht bij de mensen bij wie ik de gezondheidszorg wil brengen. Je ziet voor wie je het doet en staat met je voeten in de modder. Dat is prettig. Als antropoloog hoef je niet naar het buitenland te gaan: alle verschillen die je in het buitenland hebt, bestaan hier ook.’

In haar huidige werk merkt Heijman dat kwalitatief onderzoek nog steeds erg onderschat wordt. ‘Er is steeds meer waardering voor kwalitatief onderzoek, maar de benodigde vaardigheden worden onderschat. Niet iedereen kan interviewen en goed kwalitatief onderzoek kun je er niet even bij doen. Mensen onderschatten de tijd die het inneemt, en tijd is geld in de wetenschappelijke wereld.’ Hier ziet Heijman een rol voor zichzelf. ‘We kunnen nog veel verbeteren. Daarom oefen ik door middel van rollenspellen waarin ik mensen mij laat interviewen.’

Antropoloog van de seks Heijman doet nu onderzoek naar seks. ‘Sommige mensen zijn kwetsbaar in een seksuele relatie en anderen niet. Je hebt te maken met verschillende gedragingen, dat is waanzinnig interessant’, vertelt ze me met een passievolle glimlach op haar gezicht. ‘Seks is altijd al een onderwerp geweest waarvoor veel wetenschappers zich interesseerden. En niet alleen wetenschappers: mensen als politici, onderzoekers, studenten en beleidsmaker willen maar al te graag meelopen op de soa-poli.’

Als antropoloog bij de soa-poli kijk je naar hoe een beleid al dan niet aansluit op een doelgroep. Dat betekent volgens Heijman niet dat je slechts je doelgroep moet bestuderen. Je moet soms ook juist naar verbeterpunten binnen een organisatie kijken. ‘Als mensen zich niet laten inenten bijvoorbeeld, kun je die groep, maar ook de drempels bij de hulpverlening onderzoeken. Je kijkt hoe het beleid beter kan aansluiten op de doelgroep. Gelukkig gaat er veel goed op het gebied van seks, maar er kan helaas ook veel misgaan. Het is goed als er dan een programma is dat mensen opvangt.’ 

Alumnus

Titia Heijman ‘Als antropoloog hoef je niet naar het buitenland te gaan: alle verschillen die je in het buitenland hebt, bestaan hier ook.’

KOM BIJ DE KRING! Afgestudeerd! En dan?

Antropologen belanden na hun studie in zeer diverse beroepen die niet altijd (direct) gerelateerd zijn aan de studie. De kans is groot dat je na verloop van tijd de binding met je vakgebied en de academische wereld kwijtraakt. Zonde, nietwaar?

Wil je na je studie graag op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in jouw vakgebied? In contact blijven met studiegenoten en docenten?

Word dan lid van de Kring Antropologie / Amsterdams Netwerk Cultureel Antropologen (ANCA).

Wat heb ik aan mijn lidmaatschap?

- Gratis toegang tot activiteiten van de Kring Antropologie (borrels, lezingen, filmavonden).

- Gratis lenerspas voor de UvA-universiteitsbibliotheken.

- Gratis toegang tot de jaarlijkse alumnidag van de UvA - Flinke korting op UvA-voorzieningen (zoals: Universitair Sport Centrum en UvA-colleges).

Kijk voor meer informatie op: www.uva-alumni.nl/antropologie

Tijdschrift Cul

29

Student in beeld

Geuren en kleuren Student in beeld: Patrick van der Pas

‘Ik streef naar bewustwording binnen en buiten de LGBT-gemeenschap.’

Doordeweeks zit Patrick van der Pas (26) in de collegezalen van de Universiteit van Amsterdam. In de weekenden reist hij naar Frankrijk waar hij workshops geeft over Pride en Human Rights.

Switchend tussen Nederlandse en Engelse woorden, vertelt hij over zijn ervaring met verschillende organisaties die zich sterk maken voor seksuele diversiteit. ‘Vaak heb ik echt te maken met high politics.’

Tekst en beeld Lotje van den Dungen

30

Tijdschrift Cul

Student in beeld

‘Ik kon alleen maar denken: wie ben ik om hier te staan?’

‘Hey! I know that cologne!’ Een jongen begroet Patrick vriendelijk en ademt opzettelijk nog eens diep in. Niet geheel toevallig heeft Patrick de parfumfles Adventure van Davidoff meegenomen naar ons gesprek. ‘Dit luchtje is eigenlijk al van de markt, maar soms is hij weer te koop in een retail of op een website en dan koop ik direct zes flessen. Het is echt mijn geurtje.’ Op zijn negentiende verjaardag kreeg hij een sample van het luchtje in een cadeautas.

Sindsdien is het een deel van hem geworden en herkent iedereen hem – zo blijkt – aan zijn geur. In datzelfde jaar kwam Patrick ‘uit de kast’ voor zijn familie en vrienden. ‘Er is in mijn leven zoveel veranderd sinds die tijd. Het schuwe en verlegen jongetje ben ik in de afgelopen jaren ontgroeid. Alleen dit geurtje is onveranderd gebleven. Het is een verlengde van mijn identiteit.’

Patrick komt uit Schaijk, een dorp in Noord-Brabant. Op zijn negentiende studeerde hij Marketing en Communicatie in Oss. Een heel andere richting en discipline dan antropologie. Destijds heeft hij stage gelopen bij een stichting die zich bezighoudt met sociale structuren en ongelijkheden. Twee jaar later woonde Patrick in Maastricht en richtte hij met een groep vrienden stichting LGBT Maastricht op. ‘Elke dinsdag organiseerden we een themaavond in een oud krakerspand. Zo hebben we een keer een wedding thema en een filmavond gehad. Op het hoogtepunt waren er wel honderdvijftig mensen aanwezig.’ Patrick zette zich hiermee in tegen ongelijkheden van minderheden en streefde hierbij naar bewustwording binnen en buiten de LGBT-gemeenschap. ‘LGBT is een all-known term, maar ik geef de voorkeur aan een wat nieuwere en alomvattende term MOGII: Marginalized Orientation, Gender

Identity, and Intersex. Deze term omvat ook de mensen die zich niet willen labelen als Gay, Bisexual, Transgender of iets anders.’

Tijdens een emancipatie-evenement in het krakerspand voor internationale studenten en organisaties, werd Patrick opgemerkt en gevraagd om secretaris te worden van het Human Rights comité van InterPride: de wereldfederatie voor Pride organisatoren.

‘Elke maand hebben we een videocall met landen wereldwijd over de violations van Pride en hoe we ons daarvoor kunnen inzetten.

Momenteel loopt er een actie tegen homo-concentratiekampen in Tsjetsjenië. Dan hebben we echt te maken met high politics.’

Patrick kan antropologie goed combineren met zijn werk als secretaris Human Rights voor InterPride. ‘Ik doe een onderzoek naar de definitie van Pride. De “westerse” betekenis van Pride is vooral een march van A naar B. Hiernaast zijn ook andere manieren van Pride vieren of demonstreren. In India heeft een filmfestival bijvoorbeeld veel meer impact.’ Zijn onderzoek zal binnenkort gepubliceerd worden door InterPride. ‘Eerst had ik niet zoveel met de Pride gek genoeg. Al die commercie was niet mijn ding.’ Het was pas Patricks derde Pride toen hij in Londen aanwezig was voor InterPride. ‘Het voelde erg ongemakkelijk.

Ik kon alleen maar denken: wie ben ik om hier te staan?’

Tegenwoordig is Patrick wel wat gewend. De welbespraakte student wil vooral bewustzijn blijven creëren voor gemarginaliseerde groepen en voor seksuele diversiteit. ‘Iedereen kan iets kleins doen om de situatie te veranderen.’ 

Tijdschrift Cul

31

Column

Woorden over seks.

Beelden van seks.

Kun je seks aanwezig maken in een tekst? Neem deze zin:

Oooh. Aaaah. Oh my God! Oh fuck! Grhhhmpf. Oh God!!

Zo ongeveer klinkt het: seks van pornoacteurs. Maar terwijl ik het opschrijf vraag ik mij af of je ook in dit geval God met een hoofdletter moet schrijven. Of ik misschien drie puntjes achter ‘Ohhh’ had moeten zetten. Of ‘grhhhmpf’ de juiste orthografische weergave van een zucht is. En of het niet een beetje hypocriet is pornografisch gekreun altijd in Amerikaans-Engels op te voeren, alsof enkel daar seksfilms gemaakt worden.

Tekst Mattijs van de Port Beeld Lotje van den Dungen

32

Tijdschrift Cul

Schrijf over seks, en je hebt het onmiddellijk over van alles en nog wat. Spelling, interpunctie, globale machtsverhoudingen.

Maar niet over seks. Zoals Georges Bataille eens schreef: ‘The body of the author is under the authority of a hand that erases it.’

Nee, dan beelden van seks. Ooit schreef ik voor een conferentie over religie en seksualiteit een paper met de titel Discussing Sex and Religion in Academia. Daarin stelde ik de quasi-serieuze vraag waarom God zoveel wordt aangeroepen in pornofilms (‘Oh my God! Oh my God!’), om vervolgens een betoog te houden over de raakvlakken van erotiek en mystiek. Ik refereerde aan Teresa van Ávila. Georges Bataille. Roland Barthes. Klaus Theweleit. Ik wees op de veelheid van religieuze praktijken die de ervaringen van het zinnelijke lichaam als bron van diepe kennis opvoeren, om aldus het primaat van het woord aan te vechten. En op de weerstand die zulke pogingen in de Academie ontmoeten.

Om dat laatste punt inzichtelijk te maken had ik het plan opgevat om tijdens mijn presentatie een stuk uit een pornofilm te laten zien waarin de naam van God luid wordt geroepen. Het leek me goed om, in een wereld van formicatafels, witte schoolborden en zacht zoemende beamers, de vleselijkheid ondubbelzinnig ten tonele te voeren: full color

Column

en ondersteund door de kletsende, smakkende, slurpende, kreunende en zuchtende geluiden die lichamen maken tijdens seks. Mijn pornofragment zou zich keren tegen het regime van de betamelijkheid. Het zou alle tenen doen krommen. En het zou daarmee de academische weerstand tegen seks voelbaar aanwezig maken in de conferentiezaal.

In mijn hoofd speelde ik deze scene eindeloos af - me verkneukelend over het teweeggebrachte ongemak. Huiverend. Grinnikend. Maar ik durfde het uiteindelijk niet aan.

De kwalificatie ‘vrouwonvriendelijk’ zou ik waarschijnlijk wel weten te ontlopen (het fragment betrof homo-porno), maar ik schatte in dat de pornobeelden alles wat ik te zeggen had zouden overstemmen. Ook zag ik enigszins op tegen het moment ná zo’n presentatie, wanneer je weer gewoon thee gaat staan drinken met andere academici, die wel gewoon de vlezigheid uit de weg waren gegaan in hun voordrachten over religie en seks. Ik was bang dat ik in hun ogen toch een beetje het oordeel ‘viezige man’ zou kunnen lezen. Ik zou de licht bewegende neusvleugels van een vrouwelijke collega zien, en me dan zorgen maken over mijn lichaamsgeur. Ik zou enkel nog lichaam zijn in de tempel van het denken.

Ik opteerde er uiteindelijk voor om de pornofilm enkel als object mee te nemen. Ik legde de dvd demonstratief of de formicatafel, en refereerde er in mijn voordracht voort-

durend aan. Het miste zijn uitwerking niet. Na afloop kwam een collega op me af die vertelde dat hij gedurende de hele presentatie in spanning had gezeten. Hij had moeten denken: ‘Oh nee, hij zal het toch niet in zijn hoofd gehaald hebben om zo meteen een stuk van die dvd te laten zien!’

Waarom kan seks prima passeren in academische settingen als we er woorden als embodiment of affect of corporeality voor gebruiken, maar niet in beelden? Is schrijven over seks ooit iets anders dan de lichamelijkheid bezweren, op afstand houden, uitgummen? Bij die laatste overweging kan in ieder geval een kanttekening geplaatst worden.

Bijvoorbeeld door de Braziliaanse dichter Carlos Drummond de Andrade, in een vertaling van August Willemsen:

zuigen en gezogen worden door de liefde tegelijk de mond multivalent het lichaam twee in één genot volledig dat niet mij behoort noch jou behoort genot van fusie diffuse transfusie likken zuigen en gezogen worden in hetzelfde spasme alles is mond en mond en mond en mond negenenzestigvoudig tongenmond

Tijdschrift Cul

33

‘The original seks shop by women’ is de winkel en mailorder waar seks haar welverdiende positieve plek heeft gekregen. Met fijne producten die doen wat ze beloven en lingerie waar je je mooi in voelt.

Kom ook langs voor een workshop of event van de Love Academy.

Onze aftrekworkshop voor & door vrouwen is beroemd!

Mail & Female | Nieuwe Vijzelstraat / Weteringscircuit | mailfemale.com | loveacademy.nl

Ziezoprint.nl is onderdeel van:

. .

D R U KKE R I J & GR A F I S C H E V O R M G E VI N G

�i� D�����! ds����� j � � � i � � O� do�� � r � � � � � � i� �.�� n � � � � z � � �

DRUKKEN PRINTEN RECLAME

Andeko Graphic Bocksmeulen 22 9101 RA Dokkum info@andekodokkum.nl www.andekodokkum.nl T 0519 - 22 03 67

V�n� & � H��� �� es��� . �v �� vo�r �u�i� ���i�!

flyers - folders - posters - brochures - briefpapier - enveloppen - visitekaartjes - geboortekaarten uitnodigingskaarten - menukaarten - kalenders - memo/notitiebloks - stoepborden - stickers - belettering magneetplaten - reclameborden en nog veel meer!

34

www.ziezoprint.nl

Tijdschrift Cul

T R A A K S U IE BO[O]N

STUD

s daarom e i k , g e o duur gen l a s i an heb je D n . e t r r e a d a u k t s S e bo[o]nu i d ts € 25,-. u t h s c e e l d s r r o o o o v r keuze* v a a n s e i f f 11 ko ranken ed

arm sing op w s a p e o t n a * alleen v

Brandmeester’s Amsterdam || Van Baerlestraat 13 || www.brandmeesters.nl Tijdschrift Cul

35

Tot volgend jaar!

cul Meer verhalen lezen in de toekomst? Steun de Cul! WORD ABONNEE | ONTVANG 4 EXEMPLAREN | VOOR MAAR €15,- PER JAAR ga naar www.tijdschriftcul.nl

36

Tijdschrift Cul