De Poorter
Jaargang 26, maart 2020, nummer 1
Uw vertrouwde binnenstadkrant bestaat 25 jaar!
Waar papier een tweede leven krijgt Achter zware deuren op Vest 119 huist de afdeling papierrestauratieen conservering van het Dordrechts Museum. Ik heb hier een afspraak met papierrestaurator Vera Keijzers die mij het een en ander over haar bijzondere werk gaat vertellen. Bijzonder, omdat het geen doorsnee job is en er weinig bekend is over de speciale restauratietechnieken die bij papier toegepast worden. Bij het woord restauratie hebben we meestal het restaureren van huizen en schilderijen voor ogen. Hoe ben jij er toe gekomen papier te gaan restaureren? “Na mijn opleiding docent Beeldende Kunst en Vorming, waarbij tekenen mijn specialisatie was en ik dus veel met papier bezig was, werd ik, omdat ik verder wilde leren, geattendeerd op de opleiding papierrestauratie in Antwerpen. En daar heb ik nooit spijt van gehad, het is een prachtig vak met heel veel facetten.” Je werkt voor het Dordrechts Museum, het Regionaal Archief Dordrecht (RAD), Huis van Gijn en het Hof van Nederland. Wat doe je bij al die verschillende instanties? “Voor het RAD zorg ik samen met collega Paulus voor het behoud en beheer van papieren stukken. Mijn belangrijkste taak voor het RAD vormen de unica, tekeningen en
aquarellen waar er maar één van is. En dan met name de grote formaten, omdat inmiddels de kleine en middelgrote al geconserveerd zijn. Reinigen, tapes en kleine ijzerdeeltjes verwijderen, ontzuren, scheuren herstellen, vlakken en dat wat ontbreekt, aanvullen met passend papier zijn de meest voorkomende werkzaamheden. Paulus werkt samen met meerdere vrijwilligers aan het zogenaamde herverpakken voor de toekomst. Vieze stukken worden schoongemaakt met behulp van een borstel, stofzuiger, speciaal sponsje, gum of mesje. De nietjes en paperclips worden eruit gehaald. Kleine scheurtjes en vouwtjes worden hersteld. Tot slot komt er een zuurvrije omslag en doos om en worden de documenten in het klimaatstabiele en goed beveiligde stadsdepot aan de Dordtse Kil opgeslagen.” Lees verder op pagina 2
Foto Heintje Groesbeek
Vera Keijzers met een bijzondere job omdat er weinig bekend is over de speciale restauratietechnieken die bij papier worden toegepast.
Arno Coenen, kunstenaar pur sang
Kunst onder de mensen brengen, dat is het mooiste Een groot en scheef stuk papier. Een berg blauwe Bic-pennen. Op de werktafel van Arno Coenen (47) liggen stille getuigen van de noeste klus waar hij momenteel aan werkt. Tekeningen voor een skatebaan in opdracht van de Gemeente Amsterdam. Ik zie een enorme kluwen van minutieuze figuurtjes. Het doet me denken aan het werk van Ierse monniken uit de middeleeuwen, maar dan nog duizelingwekkender. Ik zie allerlei afval, kadavers, schimmels en paddestoelen. Als een biotoop in de verste krochten van een unheimische stad. Er schijnt geen straaltje zonlicht. Dat verhoudt zich vreemd tot de blauw-witte frisheid van het ma-
teriaal - Bic-pen op wit papier. In het echt wordt dat contrast nog groter. Het worden namelijk tegels. Een knipoog naar de oude Delfts blauwe tegels waarmee ooit de gegoede burgerij haar plinten en haarden tooide, met pijprokende mannetjes erop of tollende kinderen. “Deze tekening wordt een onderdeel van een totaal, ik scan hem in en bewerk hem dan weer. Er komen meerdere lagen op Arno Coenen: tekenend kan hij beter denken... elkaar. Dit tekenwerk Foto Kees Dijkman doe ik trouwens niet
helemaal alleen, ik heb Ton Haring en Simian Switch gevraagd om gedeeltes voor me te doen, het moet een keer af, dat wordt onderhand wel tijd.” Eigenwijs
Coenen werkt uitsluitend in opdracht, hij noemt zichzelf een toegepast kunstenaar. Maar tegelijkertijd vergelijkt hij zich met de kunstenaars uit het verleden, die rechtstreeks contact hadden met hun afnemers. Ze werkten op een ambachtelijke manier. “Rembrandt was zo geniaal omdat hij niet alleen een knap en vaardig kunstenaar was, maar daarbij ook nog heel eigenwijs. Hij experimenteerde en ging zijn eigen weg.” De hedendaagse kunstwereld is niet een
terrein waar Coenen zich begeeft. “Het is een binnenwereldje van ons kent ons. Ik hoef mijn werk niet in een galerie. Liever breng ik het direct op straat, onder de mensen. Wat is mooier dan dat?” Hij tekent onderwijl een cartoonesk poppetje op een klein blaadje. Dat deed hij vroeger op school al. Al tekenend kan hij beter denken. Coenen studeerde in Groningen en woonde daarna op verschillende plekken in het land. Sinds twee jaar in Dordrecht. Markthal
Altijd ging hij tegen de grote stroom in. Lees verder op pagina 2
In deze krant:
Een historische smaak pag 3
Binnenvaartmuseum pag 4
Oud-Poorters pag 5-8
Hoogwater pag 9
Lucy Wouters pag11
Kees Klok pag 12
Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • Buurtwerk Dordrecht
Column Waar papier een tweede leven krijgt Vervolg van pagina 1
Kunnen we de stadskeur uit 1220 daar ook vinden? “De stadskeur ligt in het Hof van Nederland. Charters, want de stadskeur is een charter, zijn vaak van perkament en de zegels zijn uiterst kwetsbaar. Ze worden op een speciale manier geconserveerd: op zuurvrij karton, met ‘schuimpjes’ rondom de charterzegels.”
Ds Paul Wansink, Grote Kerk
800 jaar Dordt Het zou in de stad moeten gonzen. Immers dit is het herdenkingsjaar van Dordrecht als oudste stad van Holland: 800 jaar. Op de een of andere manier gaat het nog wat aan mij voorbij. Dat kan natuurlijk komen omdat ik predikant ben van een kerk die ouder is dan de stad. Dat heeft iets van humor. Hoe kan de Grote Kerk nou ouder zijn dan de stad. Maar ja dat heeft te maken met de stadsrechten, voordat Dordrecht stad was, was Dordrecht er ook al. Je bent er al voordat je er bent. Dat heeft iets fascinerends. Ik bepaal me even tot de Grote kerk. Voor velen, kerkelijk en niet-kerkelijk, het symbool van onze stad. Dat die kerk ouder is dan de stad vind ik wel mooi eigenlijk. En dat bedoel ik niet opschepperig in de trant van onze kerk is lekker ouder. Dat is een beetje flauw. Nee, ik bedoel het anders. De kerk is ouder dan de stad betekent voor mij iets als: dat wat de kerk symboliseert is oeroud.
Stel ik heb een stuk nodig uit het depot, bijvoorbeeld omdat ik met mijn stamboom bezig ben, hoe ga ik dan te werk? “Je vraagt een stuk aan via de website van het RAD en krijgt dan de gelegenheid het stuk in te zien in de studiezaal van het Hof van Nederland. Na inzage, gaat het stuk direct terug naar het depot.” Heb jij een specialisatie en hoe komt die in het werk tot uiting? “Mijn specialisatie is het vlakke papier en na mijn restauratatieopleiding heb ik nog een opleiding gevolgd tot handboekbinder. Voor het museum houd ik me bezig met de gehele museale papiercollectie. Dat kan het restaureren van een nieuwe aanwinst zijn of bijvoorbeeld het maken van een verpakking op maat. Bij de tentoonstellingen ‘Beet’ en ‘Werk, bid en bewonder’ kwam veel van het tentoongestel-
de uit eigen collectie en dan conserveer ik en lijst in, als dat nodig is. Als we van een ander museum of particuliere collectie werk betrekken, maak ik voorafgaand aan de installatie een conditierapport en na afloop check ik dat rapport weer. Koerieren hoort ook tot mijn taken, dat betekent, dat als het Dordrechts Museum werk uitleent, het begeleid word om de conditie te bewaken en te controleren. Voor een expositie werk ik ook op de zaal zelf, bijvoorbeeld het inrichten Een oude bouwtekening, voor - en hieronder na de restauratie van vitrines zoals in het Hof van Nederland voor ‘800 jaar Dordtenaren in verzet’. Voor Huis van Gijn heb ik een project voor de komende jaren namelijk het conserveren van de Atlas van Gijn met ongeveer 25.000 prenten en tekeningen die voorzien worden van nieuwe kartons en op formaat geborgen moeten worden.” Na afloop van het gesprek laat Vera mij de verschillende apparaten en hulpmiddelen zien die zij bij haar werk gebruikt, waaronder een enorme wasbak om papier te wassen, een vriezer om beestjes zoals zilvervisjes te verdelgen, een gigantische kartonsnijder en Japanse zeven en kwasten. Door de eeuwenoude papiertraditie in Japan
Vervolg van pagina 1
Kunst onder de mensen brengen...
Tegenwoordig zijn we druk met onze eigen identiteit. We willen uniek zijn, origineel, leuk. Hoeveel likes heb jij gescoord met je bericht op facebook? Dat werk. Maar een kerk is niet sexy, niet flitsend, zelfs gewoon traag en oud, oeroud. Maar dat is nu juist de kracht van zo’n gebouw. Het was er al voordat ik geboren werd, het zal er ook zijn lang nadat ik dood ben. Dus in de kerk treed je even buiten de tijd. Ik kan u alleen maar aanraden om dat af en toe eens te doen. Als u vanaf het Scheffersplein komt, misschien een biertje gepakt heeft en dan loopt u richting kerk en dan loopt u er niet voorbij, maar u gaat naar binnen. U Arno Coenen voor zijn studio in DOOR. betaalt van harte de twee Euro, want u begrijpt, zo’n gebouw kost een Godsvermogen. U gaat naar binnen en Tijdens zijn opleiding aan de u voelt: Dit gebouw is ouder dan de stad. Hier raak ik aan de eeuwigheid. kunstacademie bezorgde hij zijn docenten al hoofdbrekens. Toch Weet u, 800 jaar Dordt, het is maar slaagde hij glansrijk en wist dooreen jaartal. Het komt en het gaat. lopend mooie opdrachten te verMaar die scheve toren van de Grote werven. De meest bekende daarKerk die wijst naar de hemel en die van is de Hoorn des Overvloeds: doet dat al sinds mensenheugenis. de kleurrijke binnenwanden van Die zal dat nog wel even blijven de Rotterdamse Markthal (2016). doen. Dat symbool spreekt me aan, De bijnaam van dit werk is ‘Sixtijndat mag nog wel even duren. se kapel van Rotterdam’. Dat slaat Paul Wansink natuurlijk vooral op de grootsheid van het werk, dat evenals de fresco’s van Michelangelo wemelt van figuren, maar het komt mij voor dat ook de associatie met een kapel op zijn plaats is. Het ziet ernaar uit dat Coenen ons graag binnenvoert in een gewijde ruimte. Zonder dat het over een God gaat, kunnen we toch ervaren waar onze oorsprong ligt, waar het heengaat met de mensheid, of wat ons troost. Dat zie je ook bij zijn werk voor de Arnhemse Eusebiuskerk, waar hij de daklijsten gaat voorzien van beeldhouwwerk. Het wordt ambachtelijk uitgevoerd beeldhouw2
zijn er volgens Vera geen betere te krijgen. Ik vertrek door de zware deuren met een schat aan informatie van een enthousiaste en bevlogen papierrestaurator.
Interesse om als vrijwilliger aan de slag te gaan in het papierrestauratie-atelier? Stuur dan een email naar: studiezaal@dordrecht.nl Heintje Groesbeek
Hoofdgasten Kunstmin Live Ook in dit jaar presenteert Kunstmin elke tweede woensdag van de maand Kunstmin Live in een eigen productie. In die unieke talkshow ontvangen journalist Kees Thies en theatermaker Marjolein Meijers een spraakmakende gast. Samen met de Kunstmin Live huisband zijn dit altijd unieke en verrassende avonden met een Dordtse touch. Kees en Marjolein duiken in bekende en onbekende passies van hun gasten. De soundtrack van de show wordt verzorgd door ‘The Easytones’ met frontman Maarten Teekens. 11 maart: Peter d’Hamecourt
Geboren in Vlaardingen (1946) was Peter twintig jaar lang het gezicht van het NOS Journaal in Moskou. Zijn boeken zijn het meest succesvol: van ‘Moskou is een gekken- Colofon huis’ werden 20.000 exemplaren verkocht en van ‘Russen zien ze Redactieadres: vliegen’ 12.000. Daarnaast schreef Wijkcentrum Koloriet, Jacob MarisFoto Kees Dijkman hij nog een groot aantal andere straat 70, 3314 TK Dordrecht Tel. 078 - 750 89 66 boeken. r.besjes@kpnmail.nl
E-mail:
werk, gemaakt door een klassiek geschoolde beeldhouwer, maar in heel ongebruikelijke vormen, zoals een bacterie en het beerdiertje. Dit diertje kan op allerlei onmogelijke plekken overleven. Vroeger stond een voorstelling van het einde der tijden op deze transen, nu is dat het moderne equivalent. “Misschien doe ik er nog een coronavirus bij”, grijnst Coenen. Dordrecht
Hij ervaart Dordrecht als een heel prettige plek om te wonen en werken. Zijn studio bevindt zich in DOOR aan de Spuiboulevard, waar hij het goed naar zijn zin heeft. “Het is een toffe club, ik heb veel aan ze te danken, en het is mooi dat er hier zo veel diversiteit is. Iedereen is met zijn eigen projecten bezig. Klein en groot, het loopt allemaal door elkaar.” Of we ook in Dordrecht eens een werk van deze grote kunstenaar tegemoet mogen zien, weten we nog helemaal niet. Dat hangt af
8 april: Han Peekel
Hij zal de geschiedenis ingaan als kindervriend met een voorliefde voor strips en tekenfilms. De man die ooit als jongste presentator van Nederland aan de slag ging bij de radio groeide snel uit tot programmamaker, samensteller, redactielid en regisseur. Programma’s zoals ‘Wordt vervolgd’, ‘Wie in Nederland wil zingen’ en ‘Telekids’ behoren tot zijn successen. Maar ook minder prettige dingen hadden een grote impact op zijn leven, zoals het faillissement van zijn productiemaatschappij. Meer dan genoeg stof om over te praten. van opdrachtgevers en commissies, misschien dienen die zich nog aan. En dan is het altijd spannend om een traject voor de verwerving van een opdracht in te gaan. Je weet nooit waar je uitkomt. Annenies Keur
Website: www.tienplus.net/poorter
Redactie: Ria Besjes, Ton Delemarre, Kees Dijkman, Gerard Goudriaan, Heintje Groesbeek, Anne Nies Keur, Els Kobec, Jole Kraaijo, Mary Ruisch
Medewerkers: Lucy Wouters, Jan Wind
Druk: Dordt Centraal Kopij binnen: vóór 3 maart Bezorging volgende nummers: 29 april, 24 juni De Poorter niet in de bus.gekregen? Haal de krant op bij een van de volgende adressen: Uitgeverij Tienplus: Jacob Marisstraat 70, SPUI93: Spuiweg 93, Stadsbibliotheek Dordrecht: Groenmarkt 153, StaPal: Otto Dickeplein 4, Molen Kijk over den Dijck: Noordendijk Of kijk op:
www.tienplus.net/poorter
Droom van Hoger Onderwijs in Dordrecht Op 28 augustus dit jaar, trekt een feestelijk cortège van de Wereldwaag naar de Augustijnenkerk voor de viering van de eerste opening van het Academisch jaar in Dordrecht. Het Hoger Onderwijs Instituut Netherlands Business Academy (NLBA) begint dan een opleiding Culture, Heritage & Citizenship (Cultuur, Erfgoed en Burgerschap) onder de naam City Campus Dordrecht. De studie duurt twee en een half jaar en wordt afgesloten met een Masterdiploma. Men verwacht 20 deeltijds en 30 voltijdsstudenten. Dat aantal moet in 2022 groeien naar 40 deeltijds en 150 voltijdsstudenten. Het trauma
Sinds het vertrek van de HTS naar Rotterdam - een Dordts trauma, zoals de sloop van het oude postkantoor - is het een oude droom: Hoger Onderwijs in Dordrecht. Er zijn al eerdere pogingen geweest, zoals een dependance van de Erasmus Universiteit, naar verluidt persoonlijk door Aboutaleb geblokkeerd. Er zou ook een maritieme opleiding komen... Helaas niet gerealiseerd. Het Belcantofestival gaf Masterclasses. Helaas niet doorgezet. Het is te hopen dat het ditmaal wel lukt, al zijn er wel wat kanttekeningen te plaatsen bij de naam: City Campus Dordrecht. Wikipedia zegt: ‘Uit het Latijn betekent campus letterlijk ‘open ruimte’ of ‘veld’. Tegenwoordig wordt het vooral gebruikt als aanduiding voor een universiteitsterrein waarop woningen en voorzieningen voor zowel docenten als studenten aanwezig zijn.’ Maar voorlopig is hier alleen de Wereldwaag het onderkomen Adviseur Steve Austen, zet zich in om en is de NLBA in gesprek met studenten te werven. enkele partijen voor permanente
Gebouw de Wereldwaag is voorlopig het studentenonderkomen Foto Kees Dijkman
huisvesting, waarbij de gemeente wil helpen. Over het woord City zullen we maar niet vallen, sinds we een manager City-Marketing hebben. En de kleur die de studenten aan de stad zullen geven, is maar de vraag: het gaat om een betrekkelijk kleine groep. Voor de mogelijke Nederlandse deelnemers geldt als toelatingseis dat ze tenminste drie jaar in de praktijk staan. Zij hebben vermoedelijk een vriend, vriendin of gezin en zullen zich waarschijnlijk snel naar eigen haard haasten.
Een historische smaak! Dit jaar is het 800 jaar geleden dat Dordrecht stadsrechten kreeg. Ter gelegenheid hiervan brouwt de Stadsbrouwerij een speciaal biertje: SMOOK Dordt 1220. Het is een uniek bier met een karakteristieke smaak en geur. Het bier roept associaties op met het Dordrecht van 1220. In 1220 werd bier gebrouwen met gruit, een kruidenmengsel. Pas later, in de 13e eeuw deed hop als smaakmaker zijn intrede. De brouwmeester van de Stadsbrouwerij heeft zich voorgesteld hoe dat vroege Dordtse hopbier geweest moet zijn en in welke omgeving dit gemaakt en gedronken werd. Denk dan aan de eeuwenoude geuren en smaken van getaande zeilen, gerookt spek, vers gezaagd hout en knisperend houtvuur. Hierdoor geïnspireerd is een uniek bier ontstaan met een karakteristieke smaak en geur: SMOOK, de smaeck van Dordt 1220. Rondleiding
Stadsbrouwerij Dordrecht, iedere zaterdag rondleiding met proeverij. Foto Kees Dijkman Sinds 2006
Wat biedt de NLBA?
In Dordrecht komt de Engelstalige versie van de bestaande masteropleiding Culture, Heritage & Citizenship, afsluitend met een internationaal erkend masterdiploma na twee en een half jaar. De Dordtse tak is bedoeld voor buitenlandse studenten met Bachelor niveau. Nederlandse studenten kunnen daar ook aan deelnemen, maar moeten rekening houden met Engels als voertaal. Wie in het Nederlands de cursus wil volgen, kan terecht bij de bestaande opleiding in Amsterdam-Vianen. De meest lastige vraag is, of de opleiding levensvatbaar is. Er is geen echt marktonderzoek gedaan. NLBA biedt dezelfde opleiding al aan. Er bestaan diverse alternatieven, bekostigde masters rond dezelfde thema’s, aan reguliere universiteiten. De kosten van ruim 25.000 euro collegegeld, plus nog reis-verblijfkosten, een internationaal tripje en studieboeken zijn niet mis. De buitenlandse studenten zullen mogelijk steun krijgen van hun eigen universiteit of van een Europese beurs. Voor de Nederlanders zijn er zijn wel leenmogelijkheden en hopelijk druppelt er
Was getekend...
We blijven optimistisch: als het allemaal lukt, komen er op 24 augustus twintig buitenlandse studenten een week naar Dordrecht voor een Summer University. Internationale kopstukken zullen dan in het Engels lezingen en workshops geven over het snijpunt van Cultuur, Erfgoed en Burgerschap. Hoe deden ze dat in de 17e eeuw bijvoorbeeld. De NLBA-studenten kunnen daarvan meegenieten. Er is goede hoop op een glanzend succes. Ton Delemarre
Verkoop Dordtpas gestart Sinds januari kan iedereen in Dordrecht een Dordtpas bestellen via de website www. Dordtpas.nl of aan de balie van het Stadskantoor. Hiermee kun je gratis of met korting naar het zwembad, museum, bioscoop, theater en nog veel meer. Dat biedt mensen met een smalle beurs de kans ook mee te doen. De Dordtpas is om eropuit te trekken, nieuwe dingen te ontdekken en samen te beleven. Met de Dordtpas haal je alles uit de stad. Op de website zijn voorproefjes te zien van acties die eraan komen. Kijk op www.Dordtpas.nl.
Illustratie Lucy Wouters
Het gemeentebestuur ondersteunt het plan van harte en heeft 50.000 euro beschikbaar gesteld voor 2020 en nog eens 50.000 euro voor het komend jaar. “Prachtig voor de levendigheid van de binnenstad. Studenten geven kleur aan de binnenstad”, zegt wethouder Sleeking. Collega Peter Heijkoop: “Hoger onderwijs is echt heel belangrijk voor de ontwikkeling van de stad”.
van de 15 miljoen deskundigheidsbevordering die OCW uittrekt ook iets naar studiebeurzen. De vraag blijft: waar halen we die 50 en zelfs 190 studenten vandaan? Een pluspunt is de MBA certificering en dat het diploma Europese erkenning geniet. Adviseur Steve Austen, director MBA Culture, Heritage & Citizenship bij NLBA zet zich met zijn geweldige werkkracht en internationaal netwerk volledig in om studenten te werven. Het is de bedoeling dat NLBA ook andere opleidingen in Dordrecht gaat aanbieden. Per saldo zijn de genoemde aantallen dan wellicht haalbaar.
Sinds 2006 worden de Schapenkopje-bieren van Stadsbrouwerij Dordrecht door vrijwilligers en stagiaires ambachtelijk gebrouwen. Blond, Amber, Dubbel en Tripel 1433 zijn het gehele jaar te krijgen. In het najaar wordt er een beperkte hoeveelheid Bock gemaakt.
SMOOK is te koop bij de lokale cafés en restaurants, slijters, supermarkten en tijdens de openingstijden aan de poort. Dit speciaalbier Smook is alléén in 2020 verkrijgbaar. Bierliefhebbers die niet aanwezig waren bij proeverij van het eerste Smook biertje, kunnen nog gaan deelnemen aan een Kijk ook op: reguliere rondleiding met proe- www.stadsbrouwerij verij, die iedere zaterdag om 15.00 dordrecht.nl uur wordt gegeven in de brouwerij aan het Buddingh’plein. Kees Dijkman
3
Het enige echte Binnenvaartmuseum Onlangs kwam er een mailberichtje binnen: komende zaterdag familiedag in het Binnenvaartmuseum. Helaas kon ik die zaterdag niet, maar een kijkje daar lijkt interessant, dus even zoeken op het internet. Blijkt het museum een uitgebreide website te hebben met veel mooie foto’s en een indrukwekkende lijst van activiteiten. Van een workshop touwknopen tot modelbouwverenigingen. En elke maand een familiedag. Ik ga maar gewoon kijken. Museumschip ‘René Siegfried’ ligt aan de steiger van de vroegere scheepswerf ‘De Biesbosch’, aan de Maasstraat. Over een brede loopbrug kun je aan boord komen. Het is druk in het bemanningsverblijf, de modelbouwvereniging uit Spijkenisse is op bezoek. Allerlei binnenschepen zijn in het klein nagebouwd, van hout, met veel geduld en liefde. Mooi om te zien. Van Dodewaard, een van de aanwezige vrijwilligers, leidt me rond door het inwendige van de duwboot. Ik bewonder het teakhout en de koperen
trapleuningen. Van Dodewaard: “Ik weet niet of dat wel origineel is, het schip komt uit Duitsland en is in 2004 aangekocht. Daarvoor heeft het een tijd in Nierstein gelegen, ingericht als restaurant. Toen is er wel een verbouwing geweest, het kan zijn dat die leuningen toen zijn toegevoegd.” Jammer. Maar mooi is het wel!
Vereniging ‘De Binnenvaart’, opgericht in 1990, is de stuwende kracht achter het binnenvaartmuseum. De binnenvaart was tot de ontwikkeling van wegen- en spoorwegnet de voornaamste manier van transport. Dordrecht heeft een lange traditie van scheepsbouw en binnenscheepvaart. Het museum is het enige in zijn soort in Nederland en nog steeds in ontwikkeling. Het schenkt niet alleen aandacht aan de historie van de binnenvaart, maar ook de Een van de vele vrijwilligers van het museum: G. Dode- moderne binnenwaard op de René Siegfried. vaart komt aan
Nieuwste aanwinst is een maquette van de scheepswerf ‘De Biesbosch’, nog in plastic ingepakt, de ruiten worden binnenkort geplaatst. Foto Jole Kraaijo
bod. Duwboot ‘René Siegfried’ is tot de ’90-er jaren in de vaart geweest en werd in 1963 te water gelaten bij scheepswerf ‘De Biesbosch’. Het schip is dus nu weer op zijn ‘geboorte’plaats terug. Langs een steil trappetje kom je in de vroegere machinekamer. Het museum heeft elk jaar een aantal wisselende tentoonstellingen. Deze keer is het onderwerp voortstuwing. In een grote vitrine kun je door foto’s en modellen allerlei vormen van voortstuwing zien. Van zeilen tot moderne motorschepen, van paarden en tractoren die een schip trekken tot een radersleepboot. Ook ligt er een prachtig model van het museumschip. Van Dodewaard geeft bijzonderheden: “Die stoomraderboot is in ‘69 uit de vaart genomen. De laatste ra-
darstoomboot die heeft gevaren was de Oscar Huber van Rederij Raab Karcher. Die kleine motorvletjes, opduwertjes noemde ze die, kwamen in de 20-er jaren in gebruik. Die stoomsleepboot, de ‘Adelaar’ vaart nog steeds, net als de ‘Pieter Boele’. En die daar, de ‘Furie’ die ligt in de haven van Maassluis. Die is nog gebruikt in de tv-serie over Jan Wandelaar: Schipper naast God. En ken je die, de lamme arm? Dat is een schroef opzij van het schip, een zijschroef, die werden populair in de 50-er jaren.” Het is maar een klein museum, maar er valt veel te zien en nog meer te vertellen. Er hangen uniformen, bij de grote rederijen werden uniformen gedragen. Er is een (klein) filmzaaltje en er zijn heel veel boeken en tijdschriften in te kijken. We
Compositie ‘Sura Cantate’ voor jubileum Merwe’s Oratorium Vereniging viert dit jaar haar 100-jarig jubileum met een speciaal voor het koor gemaakte compositie: de ‘Sura Cantate’. Bijzonder is dat het amateurkoor hiervoor een subsidie kreeg van het Fonds Podiumkunsten. Dit fonds verleent over het algemeen subsidies aan professionele organisaties. In de aanloop naar het jubileum in 2020 vatte het koor het plan op om speciaal voor het jubileum een compositie te laten maken. Aangezien in 2020 ook Dordrecht een feestje viert, 800 jaar Stad, lag het voor de hand een Dordts historisch verhaal te kiezen. Dat werd het verhaal van Sint Sura: de vrouw over wie het verhaal gaat dat zij aan de wieg stond van de bouw van de Grote Kerk in Dordrecht. Over die Dordtse legende heeft MOV door componist Patrick van Deurzen een compositie laten maken, de ‘Sura Cantate’. Die wordt uitgevoerd op het jubileumconcert op 13 maart in de Antoniuskerk. Het ruim 70 leden tellende koor is druk met het instuderen van het modern klassieke werk, dat in het Nederlands wordt gezongen. Rond het jubileumconcert heeft het koor, met partners in de stad, een groter project georganiseerd onder de noemer ‘Samen vieren met de Stad’.
4
Met ToBe en R-Newt werden Sura Kunstworkshops gehouden. Sura Kunstworkshops
Zo werden In samenwerking met ToBe en R-Newt, Sura Kunstworkshops gehouden, waarbij de deelnemers het verhaal van Sura verbeelden in een groot boograam dat bij de andere Sura activiteiten tentoongesteld wordt. Aan de eerste workshop op 13 januari in het Energiehuis deden zo’n 20 kinderen tussen de 8 en de 14 jaar mee. Op 30 januari was het bij het Da Vinci in Krispijn en op 6 februari bij de COKD, in Stadspolders. Er volgt er nog één in Krispijn, in de voorjaarsvakantie.
Op 15 februari was ‘Sporen van Sura’, een wandeling en mini-symposium over Sura en de sporen die nog te vinden zijn in de stad. Jubileumconcert
Op vrijdag 13 maart om 20.00 uur is het grote jubileumconcert van MOV in de Antoniuskerk in Dordrecht, waarbij de ‘Sura Cantate’ haar wereldpremière beleeft. Het concert staat onder leiding van dirigent Patrick van der Linden
Foto Kees Dijkman
met medewerking van het Ars Musica Orkest en sopraan Heleen Koele. Meer info:
www.oratorium dordrecht.nl/ agenda/
Foto rechts: Het resultaat van de workshop, een prchtig boograam. Foto Yarah Winkelaar
hebben nog buiten gekeken naar de Franse motor de ‘Marot’, die vorig jaar is aangeschaft. Dat wordt een grote tentoonstellingsruimte, maar daar wordt nog hard aan gewerkt door de vrijwilligers. Daar zijn er ongeveer 125 van, de meesten zijn oud-schippers. In de Lashbak, een soort drijvende container, waarvan de ‘René Siegfried’ er vele over de Rijn heeft geduwd, is een permanente tentoonstelling over de zeilende houten hektjalk De Jonge Jacob. De nieuwste aanwinst is een prachtige maquette van de scheepswerf ‘De Biesbosch’ in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Ik ben verbaasd over de grootte van het terrein, het moet wel de hele Stadswerven omvat hebben. Er ligt zelfs een zeeschip op de helling. Het is de moeite waard om eens te bekijken. En er zijn altijd (aardige!) schippers om je rond te leiden. Ria Besjes
Open: donderdag en zaterdag van 10.00-16.00 uur. Toegang gratis. Kijk ook op: www.debinnenvaart.nl/ binnenvaartmuseum
Nieuwe look website Op 3 februari was het 30 jaar geleden, dat vereniging ‘De Binnenvaart’ werd opgericht. Omdat de vereniging niet alleen met het verleden maar ook met de toekomst bezig is werd het tijd voor een nieuwe look op internet. Daarom presenteren wij op onze dertigste verjaardag de geheel vernieuwde website. Agenda en nieuws komen nu beter in beeld en de inhoud is geactualiseerd en gebruiksvriendelijker. Een overzicht van het nnenvaartdocumentatiecentrum en de internationale databank Binnenvaartschepen is nu ook te vinden met data en nog meer foto’s. Daarnaast worden vele activiteiten georganiseerd. Kijk op: www.debinnenvaart.nl
De Poorter
Jaargang 26, maart 2020, jubileumnummer
Uw vertrouwde binnenstadkrant bestaat 25 jaar!
Deze vier extra pagina’s bevatten een kleine greep uit artikelen die de afgelopen 25 jaar in De Poorter hebben gestaan. Waar schreven we over? De historische binnenstad, mooie monumenten, waardevolle evenementen. Ook lieten we actieve en bijzondere Dordtenaren aan het woord en was er ruimte voor kritiek op gemeenteplannen. We beginnen met twee verhalen van actieve oud-Poorters, die over vroeger vertellen
Pag. 6 Arie, oud-Poorter
Prins Willem van Oranjehof Foto: Arie van ‘t Hoff
25 jaar wijkkrant de Poorter:
Oud-Poorter Arie van het Hoff
Arie van het Hoff, oud-journalist en -fotograaf van de Poorter, de wijkkrant voor de binnenstad en Noordflank breng ik een bezoek om een praatje te maken ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de krant. Eerst iets over Arie zelf: hij is 85 jaar, nog goed ter been en zit niet achter de geraniums, om maar eens een cliché te hanteren. Dagelijks kun je hem in de straten van de binnenstad zien lopen en op vrijdag en zaterdag op de markt. Die markt was en is nog steeds zijn leven. Hij verkocht daar vanachter zijn kraam zogenaamde galanterieën, door een Dordtse klant ooit
‘goed bedoelde rotzooi’ genoemd. Arieënt, zijn vrouw, dreef de winkel met snuisterijen op de Spuiweg. Bigband Arie is ook een beroemde saxofonist in Dordrecht en hij heeft in
veel gezelschappen gespeeld. Op dit moment blaast hij in de bigband de Swing Express zijn partij mee. Heel graag was hij naar het conservatorium gegaan, maar zijn vader vond muziek geen vak. Het werd de HTS, maar al snel verwisselde hij de schoolbanken voor de markt, waarvoor hij nog steeds werkzaamheden verricht als lid van de reclamecommissie, hij maakt affiches, organiseert acties en bemant dan een kraam om chocolademelk, oliebollen of eieren uit te delen.
Pag. 7 Interview Henny van der Loos
Via Ton Delemarre kwam Arie bij de Poorter terecht voor foto’s en artikelen over de binnenstad, de markt en de markt met zijn kooplui, van wie er één ooit met zijn klanten samen voor de kraam ging bidden. Het beste is Aries interesse in het ‘Dordtse en de ‘Dordtenezen’ te illustreren met één van zijn Poorterartikelen, ‘Hoff zoekt hofjes’ uit juli 2011, waaruit hier tot slot enkele fragmenten volgen. Lees verder op pag 6
Pag. 7 Column van Jan Wind Coördinator Project Communicatie
Wilma en Margot: “Altijd vriendinnen gebleven...” Samen met Karin Heijnen, Stef Fransen, Arno Sleiffer en Jan de Gids vormden Wilma Slob en Margot Prins de redactie van de allereerste Poorter in 1995. We ontmoeten elkaar in de flat van Wilma in Krispijn voor een interview over die eerste jaren. Het wordt een lang gesprek, met veel ‘weet je nogs’ en ‘hoe heette die nou ook alweer?’ Hoe kwam je bij de Poorter? Wilma: “Ik was vrijwilliger bij Jeugdstad, het buurthuis in de Wijnstraat, toen buurtwerkster Hennie mij vroeg om bij de wijkkrant te komen meedoen. Dat was toen nog de ‘Kijk op de Wijk’ de wijkkrant van de Noordflank. We plakten de tekstkolommen op grote vellen, op zo’n lichtbak, dat was veel werk. We gingen op cursus, leerden met een computer om te gaan, dat vond ik erg leuk. Daarna deden we een cursus bij Frits Baarda, en gingen
samen interviews doen. Dat vond ik in het begin best moeilijk, om goeie vragen te stellen. Margot en ik hadden een rubriek: ‘Even buurten bij...’ en dan kwam er een verhaal van een buurtbewoner.” Margot: “Maar het was heel leuk, we gingen altijd samen naar iemand toe. We zijn in de peuterspeelzaal geweest, in de buurthuizen, je had toen De Schalk, het Praathuis en de Boogjes, en Jeugdstad natuurlijk. Dat is nou allemaal weg, toch jammer. We gingen naar bijzondere plekken in de wijk: de molen, het Leger des Heils, bijzondere winkels, en naar mensen die actief waren in de buurt. Voor het verhaal over het naaimachinemuseum heb- Wilma Slob en Margot Prins, van de allereerste Poorter in 1995, in de flat Foto Ria Besjes ben we nog een Oscar gewonnen. van Wilma in Krispijn. Daar waren we erg trots op!” er al snel een heleboel af, er bleven aan Jan Wind, die toen coördinaWilma: “Toen de Spuipoort erbij een stuk of zes mensen over om de tor bij de wijkkranten was, hoewel kwam, hadden we eerst een grote Poorter te maken. Toch lukte het hij ook altijd snel als de wind weer groep in de redactie, maar er vielen altijd weer. We hadden veel steun weg was... Het was een mooie tijd,
Pag. 8 Kunstmin bedreigd... in Jeugdstad vond ik het het leukste. Toen het buurthuis dichtging kregen we een eigen ruimte in een kantoortje van Woondrecht, maar dat was niet zo gezellig, daar had je minder contact. In die tijd ben ik vrijwilliger geworden bij Tienplus, dat doe ik nog altijd. Ik zorg voor het versturen van de post en het bijhouden van het archief.” Margot: “We hadden ook een rubriek ‘de Kribbebijters’, dat was heel leuk om te doen. Ik ben in ’99 verhuisd, toen heb ik afscheid genomen van de Poorter.” Lees verder op pag 6
Bewoners weten het beste wat er speelt in de wijk • Buurtwerk Dordrecht
Column van Megin Mastenbroek uit 2013
De Crisis me Niezis De Drievriendenhof, ooit een belofte, inmiddels een diepe teleurstelling, blijkt ten prooi aan verval en verloedering. Regelmatig waggel ik via de uitgang aan de Vriesestraat door het gebouw naar de binnenstad. Dat kan straks niet meer want als de Primark komt verdwijnt deze uitgang en verandert de Drievriendenhof in een fuik. Dat hiermee de Vriesestraatwinkeliers worden benadeeld lijkt niet zo erg. Maar wat moeten wij met een fuik met zo’n massaconcept? Bijna alle exclusieve winkels verdwijnen en de low-budget schiet uit de grond. Voor de mensen onder u die het nog niet weten: de Primark Ethical Trading Company is een grote kledingwinkel die trendy kleding en schoenen biedt voor lage prijzen. Veel voor weinig met een ethisch sausje eroverheen. De kleding wordt gemaakt in extreem lage lonen landen waar weinig controle op de productie is. Hier zijn gedragscodes ontwikkeld over verantwoord inkopen en grondbeginselen waaraan leverancier en fabrikant zich moeten houden zodat producten worden gemaakt onder goede arbeidsomstandigheden. Feit is dat Primark er beter van wordt, zichzelf verrijkt en nu ook in Dordrecht zijn klauwen in de bevolking zet. Dordt is een stad met een laag inkomensgemiddelde. Natuurlijk moet je daarop anticiperen, maar moet dat de standaard worden?
6
Jaargang 26, maart 2020, jubileumnummer
Vervolg van pagina 5:
Oud-Poorter Arie van het Hoff Hoff zoekt hofjes
Column van Henny van der Loos uit 2006.
Schandalig Ik ben onthutst, ik moet wat kwijt en ik ben ook heel boos. Een vriend van mij is een blindengeleidehond. Hij is op en top getraind en brengt zijn baasje overal waar hij moet zijn. Zijn baasje loopt met hem en zijn stok wel eens in de stad. Hij gaat dan een eind lopen en boodschappen doen met mijn vriendje. Er is wel één probleem, mijn vriend moet natuurlijk zijn behoefte kwijt.
Na ons bezoek aan de hofjes aan de Vrieseweg gaan we op zoek naar informatie over de hofjes die bij of aan de Noordendijk gesitueerd zijn of waren. De Krakerhof en de Fortuinhof (...) waren beide vernoemd naar al eerder gesloopte zaagmolens die hier gesitueerd waren en zijn rond de jaren tachtig verdwenen. Onderaan de Noordendijk vinden we nog de Jacobahof en de Prins Willem van Oranjehof, die in de jaren tachtig geheel gerenoveerd en vernieuwd zijn. (...) En omdat de binnenvaart voor Dordrecht toen een zeer belangrijke beroepsgroep was, werd in het pand op de hoek Kromhout-Noordendijk rond 1919 een hulppostkantoor gevestigd. Dit kantoor was tot in de dertiger jaren van de vorige eeuw in gebruik. Toen deze rij huizen in de negentiger jaren werd gerenoveerd werd het kantoorpand niet gesloopt, maar werd de ruimte juist in ere hersteld. Zodat de echte Dordtenezen die nog steeds de ziekte in hebben over het feit dat het postkantoor Arie van het Hoff, oud-journalist en -fotograaf van de Poorter, hij is 85 jaar, aan de Bagijnhof in de jaren vijftig nog goed ter been en zit niet achter de geraniums. ten prooi viel aan de Coolsingelmania van de toenmalige Dordtse bestuurders, op deze plek toch nog een nostalgische herinnering kunnen koesteren.
Kijk een plas is natuurlijk niet zo’n probleem, maar een grote boodschap is wat anders. Snerende opmerkingen zijn dan ook niet van de lucht. Hoe halen mensen het in hun hoofd een blinde man of vrouw te vragen het op te ruimen? Hoe moet dat dan? Graaiend met een zakje de hele straat aftasten? Blinde mensen met een geleidehond krijgen van de politie dan ook nooit een bekeuring. Nou, de politie is heus zo mals niet.
Loetjes vriend in hoge nood
Wanneer we op zoek gaan naar een bewoner van de Jacobahof of de Prins Willem van Oranjehof die ons het een en ander over deze plekjes kan vertellen, treffen we in de laatste mevrouw Sjaan Scheening. Zij nodigt ons gastvrij binnen en vertelt ons, dat zij inmiddels al vijf jaar met veel plezier in deze hof woont. Als kind woonde zij jarenlang op de Krakerhof. En is heel haar leven Hiermee voeden we verarming in deze wijk gebleven, omdat haar en verdoven we creatieve, vader uitbater was van Café St Joris originele concepten. Als we zo op de hoek van het Kromhout en de doorgaan is straks elke stad St Jorisweg. Na zijn pensionering hetzelfde, met dezelfde winkel- heeft zijzelf dit bekende buurtcafé ketens, weg met authenticinog jarenlang gedreven. teit. De langste winkelstraat in Nederland is nu bijna de Aldus Arie... leegste. Wat aan de ene kant opgeknapt wordt, brokkelt aan Heintje Groesbeek de andere kant af. Tegen dat het Achterom is opgeknapt, Vervolg van pagina 5: is onze winkelslagader leeggebloed, stoffelijke resten achterlatend. Men verschuilt zich achter De Crisis, maar “Maar Wilma en ik zijn altijd vriende afglijding is jaren eerder dinnen gebleven. We hebben een begonnen door het monohartstikke leuke tijd gehad bij de polie van projectontwikkelaars met hun belachelijk hoge krant. Er was ook vaak een dag voor alle vrijwilligers, we hadden huurprijzen in het centrum. een barbecue bij het NIVON-huis En het onvermogen van de lokale overheid om hierop in te en we zijn naar het drukkerijmusegrijpen. Waggelijk belachelijk. um geweest in Antwerpen.”
Dus waarom dan dat commentaar van omstanders? Meestal draagt een blinde man of vrouw een zakje bij zich. Als er dan gescholden wordt bieden zij een zakje aan en vragen beleefd of een van de omstanders het wil opruimen. Dat gebeurt dus nooit! Ik weet wel dat mijn vriendje er erg droef van wordt, maar wat moet hij dan als de nood zo hoog wordt? Ik hoop dat met mijn bijdrage de omstanders meer begrip krijgen voor mijn vriend. Met deze gedachte rol ik mijzelf nog maar eens op in mijn mand. Illustratie Els Kobec uit 2006
Loetje
Wilma en Margot: “Altijd vriendinnen gebleven...”
ArroGanze
Ria Besjes
Foto rechts: Wilma en Margot (midden) krijgen uit handen van wethouder Willy Verbakel (links) de Oscar voor hun verhaal over het naaimachinemuseum. Naast de wethouder staat Fred Bergwerff (Welzijnswerk) en helemaal rechts is de troubadour te zien die optrad op de Oscar-uitreiking.
7
Jaargang 26, maart 2020, jubileumnummer
Hennie van der Loos:
“Sterk gevoel voor rechtvaardigheid” Hennie van der Loos was jarenlang een zeer gewaardeerde journalist van De Poorter. Ze schreef over alles wat ze tegen kwam in haar omgeving en was ook niet te verlegen om een ondernemer of een wethouden te bevragen. In de rubriek ‘Ik geef de pen aan:’ van Wilma de Jong, stond in 2008 het onderstaaande interview met haar. Hennie actief. Ze maakt ook deel uit van de bewonerscommissie Schuttevaer Staete. Zo viel haar pas op dat bewoners van een flatgebouw in de Bleijenhoek in het eerste en tweede portiek nergens op een bankje kunnen wachten op bijvoorbeeld de bus. Aangezien in de flat vooral senioren wonen en sommigen slecht ter been zijn, is het volgens Hennie een noodzaak dat die bankjes er komen. Hennie: “Ik heb een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Als ik een vrouw zie huilen omdat ze al drie kwartier staande op de Drechthopper moet wachten, dan zorg ik Maar niet alleen voor de Poorter is ervoor dat er bankjes komen.”
De rode knop om de buitendeur van de bibliotheek te openen is nog altijd in gebruik...
Hennie van der Loos op het balkon van haar flatje, waar ze uitkeek op de Riedijkshaven. Ook een onderwerp waar ze meerdere malen over schreef.
Champagne Dat gevoel van rechtvaardigheid kwam ook naar boven toen Hennie ontdekte dat er geen oprit meer was bij de bibliotheek op de Groenmarkt. Zij heeft dit probleem in Loetje aangekaart. Hennie: “De politiek leest Loetje ook. Want daarna is er binnen korte tijd een oprit aangelegd.” Verder heeft Hennie ervoor gezorgd dat mensen in een scootmobiel eenvoudig de zware deur van de bibliotheek kunnen openen. Door een rode knop aan de buitenzijde wordt de deur nu automatisch geopend. “Medewerkers van de bibliotheek waren erg blij dat ze dit op korte termijn wisten te regelen. Zo verrasten ze mij op een dag met champagne en ballonnen.”
Politiek Ook heeft Hennie deelgenomen aan de bewonerscommissie van de Bleijenhoek: “Toen er plannen waren om 52 woningen te slopen heb ik allerlei vergaderingen belegd en de politiek en pers toegesproken.” Bovendien heeft Hennie de politiek uitgenodigd om de huizen te bekijken. Jammer genoeg heeft ze met één stem verloren. Maar zei Hennie destijds: “Ik ben er nog niet.” Zo zorgde ze ervoor dat bewoners van de woningen de nieuwprijs terugkregen voor de gedane investeringen in het huis. Het meest trots is Hennie als ze andere mensen kan helpen. “Ik probeer voor mensen altijd het beste eruit te halen, dan vecht ik er voor!”
‘Doe daar wat aan’ vonden betrokken ambtenaren en bestuurders. Ze nodigden bewoners, medewerkers van politie, woningbouw en welzijnsorganisatie uit voor een nieuwe aanpak: ‘Sociale vernieuwing’. Vóór die tijd werden met de ‘stenen stadsvernieuwing’ de mensen ‘vergeten’. Nu moest het om bewoners zelf gaan. In de Bleijenhoek trokken Gemeente, Politie, Woningbouw en Welzijn samen in een leegstaande woning. Ze hielden open huis, luisterden naar bewoners, zetten schoonmaakacties op, smeedden plannen, knapten woningen op. Splinternieuwe Stadswachten gingen handhaven. Het kersverse BuurtServiceTeam maakte de buurt schoon. Beide clubs boden Wilma de Jong mensen betaald werk of een betere kans daarop.
Over het uiterlijk... In die 25 jaar heeft de Poorter ook een wisselend uiterlijk gehad. Aan de tekstletter is niet veel veranderd: vanaf het begin wordt de krant in de times gedrukt. Vanwege het jubileum vond de redactie dat er wel een vernieuwde vormgeving mocht worden toegepast. Tenslotte mag je na 25 jaar wel eens in de spiegel kijken. Daarvoor moet u de overige pagina’s bekijken, in deze jubileumkrant wordt nog de oude vorm gebruikt. De eerste kop werd bedacht door Jan Wind: een uitgeklede vorm van de Groothoofds poort. Jan Wind was toen coördinator bij het Project Communicatie, de voorloper van Tienplus, de uitgever van de wijkkranten. Onder de kop stond een uitgebreide uitleg voor wie en wat de wijkkrant was bedoeld.
kop 1
Op het huis de Onbeschaamde
In 1998 maakte Saks Harbers, de nieuwe opmaker, een kop met een stadsgezicht samengesteld uit foto’s. In 2004 kwam er een nieuwe opmaker: Laura de Jong die een nieuwe voorpagina ontwierp, met een logo, gemaakt door een bevriende ontwerper. Opnieuw een poort, nu in een gestileerde grafische vorm. Wij denken nog na over een nieuwe vormgeving van de kop. We hopen dat u, beste lezer, het kunt waarderen.
Aan het huis de Onbeschaamde hoog boven in het fronton houdt zich een knaapje staande dat in zijn trotse hoogmoed waande dat het ons bepissen kon.
kop 2
Maar toen onze aanstaande jeugdige vorstin ons Wilhelminaatje in een calèche met Spaanse paarden haar zegetocht door Dordt begon
kop 3
Hoe het begon… 25 jaar flitst aan je voorbij. Succes kent vele ouders. Daarom noem ik geen namen. Zoveel mensen van het eerste uur leven niet meer. Zou ik er toch één noemen, er is altijd iemand die iemand kent ‘die toch ook...’ Dus bij deze: een ongelooflijk diepe buiging voor alle bewoners en professionals die zich hebben ingezet voor de Poorter. Zonder jou had dit kind nooit de 25 gehaald: Chapeau! Waarom begonnen we ooit met de Poorter? Zomaar een idee? Een krant kost geld. Wie betaalt dat? Waarom? Terug naar begin jaren negentig: Bewoners van Wielwijk, Staart, Bleijenhoek en Oud Krispijn voelden zich in de steek gelaten. Woningen waren verouderd, veel mensen zonder werk, er was verpaupering, vervuiling, leegstand en vandalisme.
uit de digitale Poorter in 2018
Interviewen en schrijven doet Hennie erg graag. Daarom is het ook niet raar dat zij sinds 2002 werkzaam is bij de wijkkrant De Poorter. Hennie: “Vroeger als kind schreef ik al met plezier toneelstukjes en opstellen. Het leuke was dat mijn opstellen vaak werden voorgelezen in de klas.” Hennie is onder meer de schrijfster van de column van Loetje. Ze is erg blij met de reacties die ze krijgt op haar column. “Sommige mensen lezen als eerste Loetje en dan pas de rest van de Poorter. Dat is toch leuk hè?”
Column
toen voelde het wel schaamte omdat men om zijn iets te opgewonden en te recht vooruit staande pikje oranje strikjes bond. Ton Delemarre
De communicatie kon beter. In de Bleijenhoek besteedde buurtblad ‘Kijk op de Wijk’ aandacht aan de Bleijenhoek. Buurtbeheer Bleijenhoek werd wijkbeheer Noordflank. ‘Kijk op de wijk’ werd ‘de Poorter’. Een groter gebied, een grotere redactie. Mensen meldden zich aan. Schrijvers, fotografen, opmakers, dichters, tekenaars, advertentiewervers. Je kon alles leren. Oprolbaar schrijven, interviewen, foto’s maken, ontwikkelen, afdrukken en de krant opmaken. Het BuurtServiceTeam bezorgde de Poorter. Hun nieuwkomers leerden ondertussen kaart lezen en de wijk kennen. De Poorter wordt goed gelezen. Onderzoek bewijst dat. Een wijkkrant geeft je leefomgeving identiteit, herkenning en erkenning. Hier woon ik, dit is mijn buurt, dit zijn mijn buren. Terwijl ik dit schrijf kopt een dagblad: ‘Zwakke wijk wordt steeds zwakker’. ‘Steeds meer zorgbehoevenden komen in dezelfde kwetsbare wijken terecht.’ Beste Poorters, mag ik je na 25 jaar excellente wijkverslaggeving wat vragen? Wil en kun je aandacht geven aan deze nieuwe sociale kwestie? Er is vandaag helaas weer reden genoeg voor een nieuw pact van bewoners en professionals. Alle Poorters van toen én nu bewijzen al 25 jaar dat kritisch volgen en schrijven werkt. Vergeet alsjeblieft nooit waar je wiegje stond. Ik wens je veel plezier en succes voor de komende 25 jaar. Jan Wind vroeger coördinator bij de wijkkranten
8
Jaargang 26, maart 2020, jubileumnummer
Dit stond in 2005 op de voorpagina van de Poorter:
Nieuwe bestemming voor Kunstmin Terwijl de gemeente geobsedeerd lijkt te zijn door het project ‘De Stadswerven’, wordt er met geen woord gerept over de toekomstige bestemming van Schouwburg Kunstmin. Dit paradepaardje, niet alleen van architect Sybold van Ravesteyn, maar van elke Dordtenaar, dreigt binnen afzienbare tijd leeg komen te staan. De definitieve besluiten van de gemeenteraad zullen pas in maart van dit jaar genomen worden. Maar dat Kunstmin dan niet langer een culturele hotspot van Dordrecht zal zijn, is zo goed als zeker. Wethouder Sas meldt in een interview, met betrekking tot de toekomst van Kunstmin: “We zijn op zoek naar een commerciële uitbater van het gebouw, waarbij natuurlijk de historische waarde behouden moet blijven.” Maar dat is dan ook het enige wat er over Kunstmin gezegd wordt. Zelfs een recent symposium (in Kunstmin, wreed genoeg) over de herontwikkeling van markante gebouwen bleek helemaal niet over Kunstmin te gaan, maar wederom over ‘De Stadswerven’. Wat vindt u dat er dan met Kunstmin moet gaan gebeuren? Over Schouwburg Kunstmin De sfeer die het publiek tegenwoordig binnen in de schouwburg ervaart, is vooral het gevolg van de verbouwing die eind 1940 gereed kwam. Schouwburg Kunstmin werd gebouwd in 1889, ontworpen door de Rotterdamse architect J. Verheul Dzn. Oorspronkelijk beschikte de grote zaal over twaalfhonderd zitplaatsen en was in concept vergelijkbaar met de zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. Ons Dordtse theater was lange tijd de grootste schouwburg van het land. In 1933 staat niemand minder dan Josephine Baker er op de planken. De opdracht voor het ontwerp werd begin 1938 verstrekt aan Ir Sybold van Ravesteyn, ook bekend van zijn ontwerp voor kantoorgebouw de ‘Holland van 1859’ aan de Burgemeester de Raadtsingel. In de jaren zeventig vindt een tweede verbouwing plaats, waarbij het ontwerp
van Van Ravesteyn forse wijzigingen ondergaat onder leiding van architect Schamhart. Tenslotte vindt in 1994 de laatste renovatie plaats van het gemeentelijke monument. Onder de bezielende leiding van Rouw & De Koek Architecten wordt alles wat aan de verbouwing uit de jaren zeventig herinnert verwijderd. De sfeer van Sybold van Ravesteyn wordt in ere hersteld en het krijgt de indeling en het interieur zoals wij het nu kennen. De documentairefilm ‘Sybold van Ravesteyn, architect voor de eeuwigheid’ is voor de maand maart in Cinode aangekondigd. Schouwburg Kunstmin na de laatste verbouwing in 2016.
Uw mening Wellicht dat de gemeente zich (nog) niet druk maakt over de nieuwe bestemming van Kunstmin, maar vele Dordtenaren wel! Om de discussie op gang te brengen willen wij u, beste lezer, uitnodigen uw mening te geven in deze krant. Zoals het er nu voor staat, is het theater van Dordrecht rond 2008 verhuisd naar ‘De Stadswerven’ en zou Kunstmin leeg komen te staan. Stuur uw reactie naar wijkkrant De Poorter.
Foto: Jole Kraaijo
Parkeerprobleem opgelost!
Diana Alkema
Op het artikel over Kunstmin kwamen veel reacties. Een groot aantal Dordtenaren droeg oplossingen aan. Pagina 4 en 5 van de Poorter stonden er vol mee. Hier een van de reacties, zie rechtsonder op deze pagina.
Een van de leukste cartoons uit de afgelopen jaren is deze, van fotograaf Jan Dekkers: een nieuwe vorm van slim parkeren.
Redactie de Poorter
Concertzaal bestemming Sinds oktober 2003 ben ik inwoner van Dordrecht en heb Schouwburg Kunstmin en de annexe voorzieningen Filmhuis Cinode en restaurant Sybold leren kennen en waarderen. Hun toekomst ligt mij na aan het hart. Ik betwijfel of de aantrekkingskracht van Dordrecht nu zo veel groter wordt door een nieuw megatheater te realiseren. Maar goed, daartoe heeft de politiek besloten. En dan blijft de vraag: wat nu met Kunstmin? In het verlengde van het streven Dordrecht een prominentere plaats in het Nederlands culturele leven te bezorgen en zo als woonstad ook aantrekkelijker te maken, is een oplossing om naast de theatercultuur ook de muziek een flinke impuls te geven.
ven, waar Kunstmin vroeger in concept vergelijkbaar was met het Concertgebouw, zo stond in de vorige Poorter. Met enige aanpassing moet dat tot de mogelijkheden behoren. Er zijn verschillende locaties waar regelmatig klassieke concerten worden verzorgd, zoals in het Hof en de Augustijnenkerk. Maar die zalen hebben hun beperking, waardoor zowel het concertaanbod als de bezoekersaantallen aan de magere kant zijn.
Een tot concertzaal getransformeerd Kunstmin zou de progammering aanzienlijk kunnen verruimen en het concertbezoek een enorme stimulans geven. En een niet te versmaden effect van behoud van de schouwburg is dat ook restaurant Sybold voor Dordrecht behouden Hierboven de redactie die elke twee maanden een interessante krant voor u probeert te maken. Voor een keer zetten En wat ligt meer voor de hand om blijft! we onszelf in de krant. Van links naar rechts: Ton Delemarre, Heintje Groesbeek, Mary Ruisch, Ria Besjes, Kees Dijk- die prachtige Van Ravensteynzaal man (staand), Jole Kraaijo en Els Kobec. Afwezig (helaas) Anne Nies Keur en Gerard Goudriaan. H.J. Klok een concertzaalbestemming te ge-
Mobilarium DSW
Koken uit de tuin
Een gesloopte Octopus Dordrecht Monumentenstad. Maar we weten dat veel van de gedenktekens in de loop van de jaren verdwenen. We treuren nog om het oude postkantoor, waarvan slechts een schaduw op vloer van het Bagijnhof is gebleven. En was het Rijksmagazijn, de lange loods die vanaf de Cornelis de Wittstaat, langs de Spuihaven tot ver voorbij het Beverwijksplein liep - het puikgave langste gebouw van Nederland - maar nooit gesloopt in dat verdoemde saneringsplan! Dat was in 1969. Op 30 juli 1970 onthulde prinses Beatrix een nieuw monument: het machtige Mobilarium bij de toenmalige Dienst Sociale Werkvoorziening (DSW) aan de Rijksstraatweg. Het door de wind in beweging gehouden kunstwerk is 26 m hoog, weegt 8,5 ton en bestaat uit staal en aluminium, schreef het Dordts Dagblad. De zes bewegende armen sloegen een ererondje boven de toegestroomde menigte. Helaas niet voor al te lange tijd. Het kunstwerk van Bruno Mertens raakte uit balans en moest worden hersteld. In 1972 werd een vernieuwde, stevigere versie door een kraan naar zijn as getild. In 2016 sloeg stadspeurhond Kees Thies alarm. Hij miste het kunstwerk en merkte dat het bij de sloop van het Drechtwerk-gebouw was gedemonteerd en opgeslagen. Zijn noodkreet werd gehoord, want we
lezen in het AD van 10 oktober 2016: “De gemeente Dordrecht wil het kunstwerk ‘Mobilarium’, dat bijna een halve eeuw bij Drechtwerk voor de deur stond, behouden voor de stad. Onduidelijk is wat dat gaat kosten en waar een geschikte plek voor het grote kunstwerk te vinden is. Het staat nu in de opslag.” Het Mobilarium duikt in 2017 weer op in een ambtelijk stuk. In het Beeldkwaliteitsplan Logistiek Park Dordtse Kil IV, van juni 2017, wordt een rotonde voorgesteld, ontworpen door het Amsterdamse architectenbureau Rijn Bout in samenwerking met de gemeente. “De bijzondere betekenis van de rotonde kan versterkt worden door een passende kunstuiting in de middencirkel van de rotonde te plaatsen. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld een kunstwerk, zoals het Mobilarium (1970) van Bruno Mertens.”
van al het geknoei aan de Singel? De renovatie van de Engelenburgerbrug valt ook duurder uit. De klus, die in februari begint en een jaar in beslag neemt, gaat 8,5 miljoen euro kosten. (AD 23-11-19) Met de verkoop van Eneco aan het Japanse Mitsubishi Corporation en Chubu Electric Power kan Dordrecht zich rijk rekenen met zo’n 370 miljoen euro door de verkoop van aandelen in het energiebedrijf. Eerder Het mobilarium tijdens de plaatsing. Foto regionaal archief ging de gemeente nog uit van maximaal 270 miljoen euro. (AD 23De kosten Het is duidelijk dat reparatie geld 11-19) gaat kosten. Maar hoeveel en hoe verhoudt zich dat tot andere uit- Zou het niet wijs zijn weer een gaven voor openbare werken? De fonds Stadsverfraaiing in het leven reparatie van de Mazelaarsbrug kost te roepen, gevoed door een jaar135.000 euro en wat zijn de kosten lijkse bijdrage en door 1 procent van de kosten van gemeentelijke bouw- en bestratingskosten? We vroegen het in 2019 aan Mark Benjamin, gemeentewoordvoerder, hoe het er nu voorstaat met het Mobilarium. Hij zegt: “De beslissing is aan de gemeenteraad, maar de kosten van renovatie worden geschat op 350.000 euro. Het is een moeilijke klus, het Mobilarium is zwaar beschadigd. Er blijft een risico. Het ziet er naar uit dat de drie en halve ton niet beschikbaar komt en het college de gemeenteraad adviseert het kunstwerk niet meer te restaureren. Er ligt ook nog een ander idee voor een groot kunstwerk in de openbare ruimte: de stedemaagd die Gerhard Lentink wil neerzetten op de Stadswerven. Daarvoor zal ook wel een beroep op de gemeente worden gedaan. Maar nogmaals, het is aan de gemeenteraad.”
Boerenkoolschotel uit de wok ‘Op Sinte Geertruid komt de warmte de grond uit.’ Aldus deze oude spreuk. De dag van Sint Gertrudis (17 maart) betekent van oudsher het einde van de winter om plaats te maken voor warmere tijden. Maar dit jaar bleef de kou - op een paar schuchtere nachtvorstjes na - ver weg en bleef de warmte gewoon de hele winter de grond uitkomen. Misschien volgt er nog een ijskoude finale en bevriezen onze omgespitte kleihompen alsnog tot rulle aarde, hetgeen het tuinwerk straks wel zou vergemakkelijken. Op het landje prijkt er nu nog, behalve wat winterprei, ook nog het donkergroene mini-oerwoud van de boerenkool. Gelukkig hebben de dankbare reeën uit de polder ook aan ons gedacht en voldoende voor ons overgelaten. Van boerenkool is er overigens wel meer te maken dan die lekkere traditionele stamppot. Laten we met deze oer-Hollandse overwinteraar eens op de oosterse toer gaan en een schotel uit Duizend en één Nacht tevoorschijn toveren!
Dordtenaren blijven laconiek bij hoog water:
“Je weet dat je buitendijks woont” Door het hoge water liepen in februari kades in de binnenstad van Dordrecht onder. De gemeente probeerde met zandzakken en vloedplanken het water buiten de panden langs de kade te houden. Bewoners van laag liggende huizen moesten alert blijven, auto’s werden zo veel mogelijk verplaatst naar hogere en drogere plekken. Dat lukte niet in alle gevallen op tijd. Sommige auto-eigenaren kregen natte voeten bij de poging hun voertuig te redden.
Je zou zo de rivier infietsen...
500 gr kipfilet, in brede repen 800 gr panklare boerenkool 75 gr cashewnoten, eventueel in stukjes 2 eetlepels zonnebloemolie 1 theelepels sambal oelek of badjak 2 eetlepels ketjap manis Ton Delemarre 1 eetlepel honing of gembersiroop 5 bosuitjes 100 gr katenspek of ontbijtspek zout en versgemalen peper
verwacht. De risico’s zijn beperkt, water werd veroorzaakt door een dacht onze burgemeester. combinatie van springtij, het door de storm opgestuwde zeewater en Ook andere plaatsen in de regio hoge waterstanden in de rivieren. hebben met hoogwater te kam- Uit voorzorg werd de Maeslantkepen. In Rotterdam en Zwijndrecht ring gesloten. liepen straten onder. Het hoogKees Dijkman
Kinderen vonden het prachtig om door het water te lopen en te fietsen.
hoge water en de harde wind reden om op de kades te gaan kijken. Kinderen vonden het prachtig om door het water te lopen en te fietsen. Het water stond maandagmiddag rond vijf uur op zo’n 2,2 Spannend meter NAP. De volgende morgen Voor andere mensen waren het werd een nog hogere waterstand Houdt ie het of houdt ie het niet?
Nodig voor vier personen:
Maar alle betrokkenen bleven laconiek: “Wij zijn het wel gewend. Hoog water komt elk jaar voor. Je weet dat je buitendijks woont en we zijn voorbereid.”
Kruid de repen kip met peper en zout. Verhit de olie in een wok of hapjespan en bak ze hierin 5 min. Snij de bosuitjes in schijfjes en voeg die, samen met sambal, ketjap, honing of gembersiroop erbij en roerbak alles nog 4 minuten. Schep dan de boerenkool erdoor en roerbak nog 10 min. Past niet alle kool tegelijk in de pan? Voeg dan steeds een deel toe: boerenkool slinkt snel. Schep tot slot de cashewnoten door het mengsel en roerbak nog kort. Rooster apart in een droge hete koekenpan het spek krokant. Verdeel alles uit de wok over vier borden of kommen en leg het spek in reepjes erop. Serveer er zilvervliesrijst bij, maar met aardappelpuree of gebakken aardappelen is het ook heel lekker. Smakelijk eten! Maartje Schaffels
Foto’s Kees Dijkman
9
Morris en Evert
Tekst en illustratie Els Kobec
Koning Winter ging weer naar huis in het Hoge Noorden en de dagen werden weer langer en lichter. Voor Morris Mol was het de tijd voor de grote schoonmaak in zijn huisje onder de grond. Het had de laatste tijd ontzettend veel geregend en daardoor was de grond overal flink verzakt. Zijn hoofdingang was helemaal ingestort en bij de voordeur lag veel puin en rommel.
hij zijn broekspijp opstroopte en naar zijn knie wees. Daar zat een grote pleister op! “Je wordt bedankt, Morris!”
Hij ging meteen aan de slag om alles te repareren, maar na vele uren hard doorwerken, was nog lang niet alles klaar. Hij plofte tenslotte uitgeput op de bank neer en viel in slaap. Plotseling klonk er een harde klap en met veel herrie en kabaal tuimelde zijn vriend Evert Muis naar binnen. Morris schoot meteen overeind: “Wat krijgen we nou!” riep hij nijdig, “Kan dat niet wat rustiger?” Evert klopte het stof van zijn jas en mopperde op zijn beurt: “Wat een puinhoop voor je deur zeg! Zou je dat niet eens opruimen?” “Ja, ik
kan niet alles tegelijk hoor!” riep Morris geërgerd, “Ik heb heel hard gewerkt en moet nu uitrusten.” Evert ging zitten en begon met een nieuwtje: “Zeg Morris, weet je dat wij in de krant staan?” Hij pakte een krant uit zijn zak en zei: “Moet je horen wat ze schrijven: ‘In
de Kloostertuin is gisteren iemand flink gevallen over de verzakte stenen van het pad. De geschrokken jongeman had een geschaafde knie, maar maakt het verder goed. De verzakking is waarschijnlijk het werk van een al te ijverige mol. Naar de dader wordt nog gezocht.’ En raad eens wie er is gevallen.” zei Evert, terwijl
flink aan de slag, dan kun je met zo’n goede daad ook je fout weer goedmaken! Kom maar eens mee naar boven, dan zie je het zelf: overal ligt Morris schoof onrustig heen wel wat, er is genoeg te doen!” en weer op zijn stoel. “Ja, ik ga wel eens te ver, maar ik Morris had er niet veel zin in, merk nooit zoveel van wat er want hij had in zijn eigen huisboven mijn hoofd gebeurt.” je al zo hard gewerkt. Maar zei hij schuldbewust, “Maar omdat Evert zo aandrong, zeg het alsjeblieft niet ver- ging hij toch mee. Ze gingen der, want ik wil niet naar de buiten aan het werk en vergevangenis!” “Nee, rustig zamelden ijverig van alles: maar, ik zal je niet verraden.” blikjes, potjes, uitgedroogde zei Evert geruststellend. Hij boterhammen, kapotte dozen, zwaaide vervolgens met de sinaasappelschillen, flarden krant en zei trots: “Ik word papier en wat al niet. “Kijk, trouwens journalist bij deze hier ga ik over schrijven,” zei krant, De Poorter, hoe vind Evert. “Want dat is het werk je dat? Wist je dat hij al 25 van een goede journalist.” jaar bestaat?” “Wat, is deze krant al 25 jaar?” riep Mor- De volgende dag kwam nog ris ongelovig uit, “Dat is toch de reinigingsdienst om alles allemaal oud nieuws!” Evert keurig op te halen. De buurt schoot in de lach. “Nee, snug- zag er weer piekfijn uit. gere slimmerik, deze krant is Toen het stukje van Evert natuurlijk niet zo oud! Maar in de krant kwam, had hij het is 25 jaar geleden dat de daar veel succes mee en hij mensen ermee zijn begonnen!” mocht nog meer stukjes gaan Hij ging verder: “En ik weet schrijven. En Morris lette nu, als journalist, ook iets om voortaan beter op bij zijn over te schrijven: over rom- graafwerkzaamheden, want mel! Niet alleen jouw rom- er mochten geen ongelukken mel, Morris, maar alle rommel meer gebeuren. buiten. We gaan samen eens
Warmetruiendag:
Experiment met duurzame energie ze kennis met verschillende vormen van duurzame energie. Ook ontdekken ze hoe ze zelf makkelijk energie kunnen besparen. Autootjes met zonnepaneeltjes op het dak racen over de tafels, stroommeters worden aan verschillende lampjes gekoppeld en een föhn laat propellers draaien. Ze mogen alles uitproberen. Tussendoor blaast de enthouDe speciale editie van de en- siaste groep even uit met ergieles start met een pit- warme chocolademelk en trutige energiequiz. Kan je bi- ienkoekjes. jvoorbeeld energie maken uit koeienpoep? En welke lamp Warme trui gebruikt er nou minder en- Naast de leerlingen van de ergie, een LED-lamp of een Auris Ammanschool kwamen spaarlamp? Er werd diep zo’n 300.000 Nederlanders nagedacht, maar aan het eind op Warmetruiendag in actie. van de quiz blijkt dat het met Door de verwarming lager te de kennis wel goed zit. Voor zetten en een dikke trui aan winnaar Gideon was er een te trekken, zetten zij zich in echte medaille die hij trots voor het klimaat. Zo kun je de hele les op had. Dan gaan makkelijk energie besparen. de leerlingen aan de slag. Door Weizigt haakt elk jaar aan allerlei experimentjes maken bij de Warmetruiendag om zo kinderen op jonge leeftijd al te leren bewust en zuinig met 10 Op 7 februari was het Warmetruiendag. Groep 5 en 6 van de Auris Ammanschool waren daarom op bezoek bij Weizigt. Zij volgden een speciale, feestelijke editie van de energieles: ‘Energie? Natuurlijk Duurzaam!’ Ze ontdekten zo verschillende soorten duurzame energie.
Voorjaarskledingbeurs Van 16-20 maart is er weer kledingbeurs van de UVV voor dames- en kinderkleding, vanaf maat 86. Een goed moment om de garderobe van uw kind of kleinkind op een voordelige manier aan te vullen. Inleveren van maximaal 18 stuks voorjaars- en zomerkleding kan op vrijdag 13 maart van 9.00-16.00 uur. De kans op verkoop is groter als de kleding die u inlevert van goede kwaliteit, modieus en schoon is. Niet verkochte kleding kan worden teruggenomen of gedoneerd aan de Kledingbank. Van de opbrengst gaat een deel naar een goed doel: Zwemmen met gehandicapten.
energie om te gaan en te laten site vind je een overzicht zien dat dat ook op een leuke van de lessen, projecten manier kan. en educatief materiaal rond thema’s als Water en Ook een les volgen? Klimaat, Natuur en Dier, ‘Energie? Natuurlijk Duur- Afval en Grondstof en Enzaam!’ is een van de lessen die ergie. Weizigt verzorgt voor het basisonderwijs. Op de web- Kijk op: www.weizigt.nl
Meer info:
tel. 078 - 617 28 02 Pauluskerk, Albertine Agnesstraat 2
Open:
Maandag 16 maart 9.30-21.00 uur Dinsdag 17 maart 9.30-17.00 uur Woensdag 18 maart 9.30-17.00 uur Vrijdag 20 maart 9.30 uur-11.30 uur alleen afrekenen
Lucy Wouters tekent sinds 2016 voor de Poorter, in iedere editie van de krant staat een pentekening van haar. Meestal van een mooi en bijzonder gebouw in Dordrecht. Ik ben gefascineerd door de tekeningen, die zij maakt met grote precisie en wil graag meer weten over haar en haar passie voor tekenen en schilderen. aanbreng.” Ze vervolgt: “De liefde voor tekenen zit overigens wel in de familie: zowel mijn oom als mijn moeder tekenden.” Na een aantal jaren kreeg zij het te druk om nog veel tijd aan het tekenen te besteden. Haar fulltime baan bij de apotheek was boeiend, maar druk en veeleisend: “Dat was steeds moeilijker te combineren met de zorg voor ons gezin. Ik kreeg twee kinderen en toen ons eerste kindje was geboren ben ik al parttime gaan werken, twee dagen per week. Om meerdere redenen heb ik in 2018 besloten om met vervroegd pensioen te gaan.” Terug naar het tekenen Lucy Wouters thuis aan het werk.
Lucy is een geboren Dordtse. Haar eerste twee levensjaren woonde zij in de Wijnstraat, daarna in Crabbehof, zij heeft drie zussen en een broer. Na haar middelbare school heeft zij de studie apothekersassistente gevolgd en aansluitend vele jaren gewerkt bij de in Dordrecht zeer bekende apotheker Ritzen. De praktijk was in die tijd gevestigd aan de Wijnstraat in een prachtig monumentaal pand.
Wanneer ben je begonnen met tekenen? “Op mijn vijftiende tekende ik al graag. Ik hou ervan om precies en fijnmazig te werken en gebruikte een echte kroontjespen en inkt.” Ze toont me de pen uit die tijd en de inktpotjes. Tegenwoordig werkt zij met een eigentijdse zeer fijne stift. “Ik zet met potlood de contouren van het object op het papier, waarna ik met een fijne stift de details
Kruiswoordpuzzel
Horizontaal:
de maat overschrijdend, 9. soort papegaai, 10. kledingstuk, 12. voorzetsel, 14. klacht, 16. pers. voornaamwoord, 17. de mensen, 19. plaats in N.O. polder, 20. mens, 21. groente, 23. graafschap in Engeland, 24. beter maken, 25. kleur, 27. adem, 29. kloosterlinge, 30. omheining, 32. oppervlaktemaat, 33. rund, 34. tijdelijk aan iemand afstaan, 36. voorvoegsel, 37. vragend voornaamwoord, 38. elasticiteit, 40. sterrenkundige.
Verticaal:
2. vanaf, 3. slecht, 4. vreemde, 5. Griekse godheid, 6. mat, 7. pers, voornaamwoord. 8. handelsgenoot, 11. gevoel, 13. door middel van, 15. achteruitgaan, 16. jongensnaam, 18. getal, 20. eetzaal, 22. dun, 23. papegaaiensoort, 26. het morgenrood, 28. tijdrekening, 30. manl. persoon, 31. binnenste, 34. loterijbriefje, 35. nieuw (voorvoegsel., 37. Hollands Spoor, 39. boksterm.
Los de puzzel op volgens de omschrijving. Breng de gevraagde letters over naar de oplossingsbalk. Bij juiste invulling leest u hier de naam van een bijzonder tijdsgewricht, dit is de oplossing. Puzzel mee en maak kans op een VVV-cadeaukaart van 10 euro! Stuur uw oplossing vóór 21 april 2020 naar (ons nieuwe adres: De Poorter, Jacob Marisstraat 70, 3314 TK Dordrecht. Of mail uw oplossing onder vermelding van uw naam en adres naar: r.besjes@ kpnmail.nl. De oplossing van de kerstpuzzel was: Kerstmis, met als winnaar: Hennie Naaktgeboren. Gefeliciteerd!
Als in 2000 haar baas, apotheker Ritzen aankondigt met pensioen te gaan, zoeken de gezamenlijke personeelsleden naar een passend afscheidscadeau. Lucy oppert dat ze wel wil proberen om het pand waarin de apotheek is gevestigd, te tekenen. Dit is na vele jaren het moment dat ze het tekenen weer oppakt. Loei spannend vindt ze het, maar het wordt een prachtige tekening. Ze pakt de grote map met tekeningen erbij en toont mij een foto van de apotheek en de tekening waarmee het allemaal begonnen is. Mijn mond valt open: wat een prachtige tekening en wat een precisiewerk! Vanaf die tijd gebeurt het steeds vaker dat mensen die een tekening van haar hebben gezien, vragen of ze ook voor hen een tekening wil maken van hun huis of van een gebouw waaraan ze een bijzondere herinnering hebben. En anderen vragen haar om hun hond of een ander huisdier te tekenen. Lucy laat mij een paar foto’s zien van de honden die zij heeft geschilderd. “De dieren komen beter uit als je ze met acrylverf op doek weergeeft”, zegt zij. “Van alle tekeningen en schilderingen maak ik foto’s en schrijf in een boekje wanneer ze zijn gemaakt.” En er zijn ook nieuwe uitdagingen: “Laatst wilden mensen een panoramatekening, dat was heel nieuw voor mij, dat had ik nog nooit gedaan.” Maar ze
Zilveren Poorter Na 25 jaar ben je volwassen dacht je. Driestigheid Vaarwel! Maar de nood waarom dit blad ontstond is even groot Het gaat om samenhang, begrip een plek, een plein, waar je je vreugde vieren kan en je verdriet of je protest je grieven tegen onrecht uiten kan Een plek waar je niet bang meer, beschaamd verlegen hoeft te zijn, maar eerlijk en oprecht De taak van de Poorter is om te waken hij bestrijdt de kwade zaken en prijst het goede aan Ook bij autoriteiten, B&W, gemeenteraad en dat een Bobo boos wordt of ook kwaad van je denkt, maakt deel uit van het spel De Poorter waarschuwt liefst bij voorbaat al komt hij soms te laat, hij boekt ook resultaat in het schipperskwartier of bij de bieb waar Hennie’s rode bol de deuren openslaat Hennie is een vrouw waarnaar geen straat genoemd is (die had ze wel verdiend), maar met haar hondje Loetje steeds paraat stond, onraad rook, lezers bewoog tot actie en tot ingezonden stukken De megalomane theaterplannen op het Stadhuis bedacht dreigden ons eigen Kunstmin in de mist te doen verdwijnen Toen kwam een vloed van lezersbrieven en dat bracht de ommekeer, de lezers van de Poorter en de kracht van weerstand in de stad vermochten het onheil te bezweren In Hennie eren wij al die vele redacteuren die pro bono opereren of zoals anderen stukken redigeren, kopiëren, comprimeren, stileren, epibreren Als we die vele uren samen zouden garen kwamen we uit op veel meer dan die 25 jaren We gaan maar verder met verhalen met columns op de binnenpagina’s de puzzels, de recepten, de kinderkrant en altijd een gedichtje op de achterkant Zolang het wakend Poortersoog de mooie kanten en de misstanden in Dordrecht kan ontwaren gaan we gewoon nog door nog vijfentwintighonderd jaren...
gaat de uitdaging aan en krijgt het voor elkaar. Ook hiervan krijg ik een aantal prachtige voorbeelden te zien.
Ton Delemarre
bij een groot doek van 1 x 1.20 m, een opdracht van een spirituele gemeenschap. Thema is verandering van de samenleving, waarin hebzucht en geld steeds belangrijker worden. Lucy heeft in detail het materialisme en hebzucht van deze tijd verbeeld tegenover zorg voor het milieu en spirituele beleving. Ik kan nog uren doorpraten met deze inspirerende en creatieve vrouw en er zijn nog genoeg andere werkstukken. Als ik in de komende tijd iemand wil verrassen met een bijzonder cadeau dan weet ik het wel!
Naast het tekenen en schilderen in opdracht, maakt Lucy ook kerstkaarten en kaarten van monumenten en mooie historische plekken in Dordrecht. Deze zijn onder meer te koop bij de VVV (nu ‘Entree’ geheten) en op kerstmarkten of bij andere gelegenheden. Haar zoon heeft een website ingericht waarop haar werk te zien is en de mensen eventueel kaarten kunnen Mary Ruisch bestellen. Hij ondersteunt haar ook Kijk ook op: www.pentekening/wouters.nl bij die commerciële activiteiten. Tot slot blijven we lang stilstaan
De bibliotheek in de stad Illustratie Lucy Wouters
Pentekeningen van Lucy Wouters
11
Nieuw brievenboek van Kees Klok
1885-1989-2020
Het Park - De Beelden - 800 jaar Stad
Wie herinnert zich nog de tien kruispunten uit 1989: een interHet was me een drukte van belang die dag in Visser’s Poffertjes Sa- nationale kunstmanifestatie in het lon, de traditionele tempel van Dordrechts cultuurminnaars. En heel Merwesteinpark met achttien vercultureel Dordrecht was ook uitgelopen voor de presentatie van ‘Met schillende kunstenaars en tal van gemengde gevoelens op reis’, het nieuwe boek van Kees Klok. beeldhouwwerken in de vijvers en op de gazons? Het park kreeg daarmee een extra schittering.
die 80.000 gulden opbracht. Daar- heeft een subsidieaanvraag voor de mee kon het landgoed van Otto viering van 800 jaar stadsrechten Boudewijn ‘t Hooft van Bent- bij de gemeente ingediend en een huizen worden gekocht. Op 10 mei bedrag van 15.000 euro toegezegd 1885 werd het park voor het pub- gekregen. liek opengesteld. Vandaar dat de Alle plannen: de beeldentuin, de fokomende 10 mei 2020 een feestdag towedstrijd en de Kunstmin-manimoet worden. festatie kunnen doorgaan! Het hedendaagse comité van beTon Delemarre Een groep buurtbewoners rond het woners uit de 19e eeuwse schil park heeft het plan om in april, mei en juni 2020, bij 800 jaar herdenking stadsrechten, ons oudste stadspark opnieuw te doen schitteren met beeldende kunst. Men wil een zestal oudgedienden van 1989 presenteren tegenover een Voor veel mensen is het moeilijk overzicht te krijgen over hun financiële situatie. zestal jongere beeldhouwers. Dat Het Financieel Hulphuis biedt gratis ondersteuning door samen de financiële zawordt een boeiende confrontatie, ken op orde te krijgen. omlijst met ontmoetingen in het In de maanden maart en april ondersteunt het Financieel Hulphuis bij het invulpark, een avond in Kunstmin over len van de belastingaangifte. Deze ondersteuning is bedoeld voor mensen die er het belang van groen, beeld, woord zelf niet uitkomen. Het Financieel Hulphuis ondersteunt mensen met een maximum jaarinkomen van € 35.000,- voor alleenstaanden en € 42.000,- voor een en stad, een te lopen en te lezen meerpersoonshuishouden. beeldenroute en een fotowedstrijd Tijdens de invuldagen voor de belastingaangifte is het ook mogelijk uw toeslagen voor alle Dordtenaren. Er is goed te checken, evt. wijzigen of aanvragen. Foto Kees Dijkman overleg met Stichting Park Merwestein en Stichting Laethbloeyer, het dagelijks gebeuren en ook zich- die eind juli het park in bloei zal Het Financieel Hulphuis houdt op diverse locaties in Dordrecht invuldagen. Hier kunt u sazelf goed te relativeren, waardoor zetten. men met een vrijwilliger uw aangifte inkomhet boek toch licht van toon blijft.
Hulp bij invullen aangifte Inkomstenbelasting
Het boek is een soort dagboek en reisverslag in de vorm van brieven aan Stella, de helaas te vroeg gestorven vrouw en muze van Kees. Elke brief begint met: Lieve Stella en eindigt met: In gedachten, altijd, Kees. De bundel is een vervolg op de eerste serie ‘Het is er niet van gekomen’ uit 2014. De eerste brief is gedateerd 17 april 2015 en de laatste op 5 mei 2019. Naast persoonlijke ervaringen en herinneringen, geeft het boek ook kijk op de plaatselijke- en wereldgeschiedenis door de ogen van een beetje ‘grumpy old man’. Hij weet echter
Financieel Hulphuis (collega’s) 1/8e pag.
De presentatie werd opgeluisterd door collega schrijvers Jan van de Geer en Eric Kola. De Dordtse columnist Kees Thies, aan wie het eerste boek werd aangeboden, sprak een geestig dankwoord in de vorm van een column (uiteraard). Het boek ligt voor € 17,50 te koop bij Vos en van der Leer in de Visstraat.
Heel bijzonder is dat de manifestatie samenvalt met het 135-jarig bestaan van Park Merwestein. Het bestaan van het park is te danken aan een particulier initiatief, daar de gemeente geen geld beschikbaar stelde. In 1884 hield een aantal bezorgde burgers, verenigd in het ‘Comité tot Stichting van een park te Dordrecht’ een inzameTon Delemarre ling onder de Dordtse bevolking
Wilt u ook adverteren in De Poorter? Vraag naar de mogelijkheden! Meer informatie? tienplus@meeplus.nl
Voorbeeld tarief
stenbelasting voor particulieren invullen.
Park maakt Dordt bijzonder
1/8e pag.
TIEN Plus is verhuisd! Ons nieuwe adres is Wijkcentrum Koloriet Jacob Marisstraat 70 3314 TK Dordrecht
Beter Voor Dordt vertegenwoordigt Beter Voor Dordt vertegenwoordigt uw belang in het Centrum. uw belang in het Centrum.
Voor het maken van een afspraak kunt u ons via onderstaand telefoonnummer of e-mailadres bereiken: Telefoon 078 750 89 67 E-mail info@financieelhulphuis.nl Het Financieel Hulphuis is een onderdeel van MEE Plus
Ik voel dat ik er ESMO 1/8e pag. niet bij hoor. Ik zou wel wat meer of andere contacten willen.
Creatief Leven
Gevoelens van eenzaamheid zelf leren aanpakken Tijdens acht bijeenkomsten maak je een positieve omslag in je leven door op zoek te gaan naar je eigen waarden, interesses en vaardigheden. Je wordt zowel individueel als in klein groepsverband gecoacht. Op een creatieve manier, met eenvoudige opdrachten, leer je je gevoelens van • Speels, liefdevol vakkundig! eenzaamheid zelf aan en te pakken. Zo • Van baby tot inpuber leer je jouw leven eigen hand te • Rots & Water als basis nemen.
Marieke van Eck Marieke van Eck
Herman vanHerman der Graaf van der Graaf
Nu ook bereikbaar via WhatsApp; 06 - 1220 1572 Nu ook bereikbaar via WhatsApp; 06 - 1220 1572
Waar?
Cultureel Centrum Sterrenburg Dalmeyerplein 10, 3318 CB Dordrecht.
Basisschool Kinderen floreren & presteren Wanneer? door talentontwikkelingVanaf 11 maartVoorschool om de week op Peutergroepen
Kijk voor meer informatie op www.ikcdewereldwijzer.nl Roland vanRoland der Klaauw van der Klaauw
In de maanden februari, maart en april kunt u ook voor de aanvragen kwijtscheldingen SVHW en gemeentelijke belasting bij het Financieel Hulphuis terecht.
Let op: maak altijd eerst een afspraak!
Onder begeleiding van WALK FOR (F)IT! er tijdens de IKCwordt de Wereldwijzer bijeenkomsten Doelstraat 13een half uur met elkaar gewandeld en worden er 3311XD Dordrecht oefeningen gedaan. Alle leeftijden en tel: 078 6142561 niveaus kunnen hieraan meedoen. leny.tholhuijsen@skoba.nl Ook ontvang je tips over voeding, ikcdewereldwijzer.nl leefstijl en houding.
woensdag van 12:30 tot 15:30 uur.
Kinderopvang BSO De cursus is Deelname is kosteloos.
inclusief het werkboek, koffi e, thee, materiaal voor de acht bijeenkomsten en trainingen van WALK FOR (F)IT!.
Meedoen?
Meld je voor 4 maart aan bij Viveca Chatlein, Buurtwerk Dordrecht via: M 06- 52 86 85 83 EMEE viveca.chatlein@meeplus.nl Buurtwerk oost