Ontdekken
Botsautootjes Je staat te kijken bij de botsautootjes op de kermis. Er rijden maar twee autootjes. Je kleine broertje, die nog op de basisschool zit, vraagt van alles aan jou: ‘Waarom is de vloer van ijzer? Ga je dood als je dat net bovenaan aanraakt? Enne, als er nu tien autootjes rijden, gaan ze dan minder hard?’ Tja, geef daar maar eens antwoord op! En dan horen jullie de zoon van de kermisexploitant ook nog zeggen: ‘Ik wil één van de botsautootjes opvoeren, ik zet er een sterkere motor in.’ ‘Kan dat? Blijven de andere botsautootjes dan goed werken?’, vraagt je broertje. Je wilt hem antwoord op al zijn vragen geven.
Op het net boven de botsauto’s staat een hoge elektrische spanning: tussen de 70 V en 110 V. Het is gevaarlijk als je dit net aanraakt en tegelijk een paal van de stellage, of de vloer. Als je naar het net zou springen en daarbij alleen het net zou aanraken, zou je geen schok krijgen.
4 Leg dit uit. 5 Leg uit waarom de vogels in figuur 65 rustig op de draden kunnen zitten.
FIG 65 Vogels ‘online’.
FIG 64 Hoe werkt dat eigenlijk?
Onderzoek! De botsautootjes maken via een lange stang contact met een metalen net boven de baan. Daar ontstaan af en toe vonken. Hierdoor weet je dat de botsautootjes op elektriciteit werken. Je zoekt informatie over andere voertuigen die op elektriciteit werken. Misschien kun je zo ook de botsauto’s begrijpen.
Lees bron 3.
Doe activiteit 18. 6 Met welk onderdeel uit activiteit 18 kun je het laten rijden van een opgevoerd botsautootje vergelijken?
7 Leg uit dat het laten rijden van een opgevoerd autootje de werking van de andere autootjes niet beïnvloedt.
Lees bron 4.
Eindproduct •
1 Leg uit met welk onderdeel van de ‘treinenschakeling’ je het metalen net boven de botsautootjes kunt vergelijken.
2 Leg uit met welk onderdeel van de ‘treinenschakeling’ je de metalen vloer van de botsautobaan kunt vergelijken.
3 Leg uit waarom de botsauto’s even goed blijven rijden, als er meer tegelijk rijden. Gebruik daarvoor een vergelijking met het voorbeeld van de treinen uit bron 3.
50
•
aak een verslag van één bladzijde, met korte tekstM jes en tekeningen, waarin je uitlegt hoe het zit met de schakeling met meerdere botsautootjes. Leg ook de overeenkomsten en de verschillen van een gewone botsauto met een opgevoerde botsauto uit. Leg uit waarom de vloer van de botsautobaan meer lijkt op de treinrails dan op de straat waarop de trolleybus rijdt.