22
1 Verlichting en revolutie, 1780-1814
Opdracht 10 a Waarom werden er vrijkorpsen opgericht? b Waarom kun je Ondaatje terecht een democraat noemen? c Welk deel van de tekst over Ondaatje zou in het huidige Nederland volstrekt onmogelijk zijn? d Verklaar het enthousiasme van juist de Amerikaanse gezant over het democratisch gekozen bestuur van Utrecht. Opdracht 11 Blijkt uit de paragraaf over Goejanverwellesluis (1.6) of de Republiek nog steeds een statenbond was? Verklaar je antwoord. Opdracht 12 motief en omstandigheden Bekijk bron 16. Boven de tekening staat: ‘Willemijntje de schoonmaakster’. Onder de tekening staat: ‘Ik zal het mijn broer zeggen.’ a Welk motief had Wilhelmina voor haar actie? b Verklaar alle teksten in de bron. c Is deze bron gemaakt door een aanhanger van de patriotten of een aanhanger van de prinsgezinden? Opdracht 13 feit en mening In hoeverre kun je de gebeurtenissen in de Republiek in de jaren 1785-1787 een revolutie noemen? Opdracht 14 Lees bron 24. De opsteller van deze bron is waarschijnlijk geïnspireerd door het pamflet Aan het Volk van Nederland. Toon dit aan met twee voorbeelden uit de bron. Opdracht 15 Bekijk bron 17. Waarom werd er in 1795 een vrijheidsfeest gevierd en in welk opzicht was dit niet juist?
Bataaven! Thans is de luisterrijke dag gebooren, waarop het U eindelijk gebeuren mag, U openlijk te verheugen in het zeldzame en onwaardeerbaar geluk van U een waarlijk vrij en onafhankelijk Volk te mogen noemen. Twee eeuwen zijn verloopen sints de dageraat dier Vrijheid flaauwelijks begon aan te lichten. Gij viert thands het Feest niet slegts van een Vrij geworden Slaavenhoop, maar van een vrij en agtbaar Volk ... Het staat U Bataaven, om deeze Uwe Vrijheid ongeschonden te bewaaren. Bron: Groei en Bloei van de geschiedenis van Andijk, www.kistemaker.nl.
bron 24
Een tijdgenoot schreef over de staatsgreep die vooraf ging aan het tot stand komen van de Staatsregeling: ‘Eindelijk is de Bataafse vernieuwing vandaag een feit geworden! Het volk is volkomen kalm gebleven. Om twee uur in de namiddag zijn alle soldaten van hun posten ontheven en teruggestuurd naar hun kazernes, en de Nationale Vergadering vervolgt vredig haar bezigheden.’ In: Simon Schama, Patriotten en bevrijders (1992).
bron 25 Opdracht 16 feit en mening; gebondenheid aan tijd en plaats a Het citaat van de tijdgenoot in bron 25 bevat meningen en feiten. Noem één feit en twee meningen. b Leg uit dat de mening van de schrijver gebonden is aan tijd en plaats. Opdracht 17 inleving Stelling: De democratie die de patriotten in het leven riepen tijdens de periode van de Bataafse Republiek was in de meeste opzichten een mislukking. a Geef twee argumenten vóór deze stelling. b Probeer je in te leven in een voorstander van de eenheidsstaat in het jaar 1800 en verdedig de democratische resultaten die op dat moment zijn behaald. Opdracht 18 Leg uit dat Nederland door de Staatsregeling een flinke stap zette in de ontwikkeling van een democratische rechtsstaat. Opdracht 19 Welke invloed hebben de volgende gebeurtenissen gehad op de ontwikkeling van onze rechtsstaat? a De staatsgreep van Napoleon. b De totstandkoming van het Koninkrijk Holland in 1806. c De inlijving bij Frankrijk in 1810. Opdracht 20 inleving Vergelijk de Nederlandse stadhouder Willem V met koning Lodewijk Napoleon. Wie van de twee zal volgens jou in zijn tijd de meeste waardering hebben gekregen? Licht je antwoord toe!
Kennis Inzicht Toepassing Analyse
2b, 6a, 9a 1, 2d, 9b, 10a, 10b, 11, 12a, 12c, 16 2a, 2c, 3, 4a, 5, 7a, 8, 10c, 10d, 12b, 16, 17a, 18, 19 4b, 6b, 7b, 9c, 9d, 9e, 9f, 13, 17b, 20