Ethiopië: een paradijs boven de evenaar?
houderij is. Vooral in de wat drogere gebieden zijn de neerslaghoeveelheden per jaar of per seizoen niet erg betrouwbaar. In het ene jaar valt in het natte seizoen voldoende neerslag, in het andere jaar blijven de regens uit. Dit wordt de neerslagvariabiliteit genoemd. Hoe groter de neerslagvariabiliteit, hoe riskanter met name de akkerbouw is.
Vier neerslaggebieden
15
1.2
wanneer. Alleen in de rivierdalen en in diepe valleien lukt het daar om met droogtelandbouw wat droogtetolerante granen te verbouwen, zoals sorghum en gierst. Bij dit type akkerbouw worden de velden na de oogst zo veel mogelijk afgedekt met plantenresten. Op die manier wordt de verdamping van het grondwater beperkt. In de droge streken bestaat de vegetatie uit doornachtige struikjes, struikgewas en korte grassen. De meeste bodems zijn dun, stenig en schraal. Nomadische veehouders trekken er rond met hun kudden geiten en dromedarissen, van het ene naar het andere graasgebied.
Ethiopië is te verdelen in vier neerslaggebieden met elk een
eigen neerslagregiem (figuur 1.16). Daarmee wordt de hoeveelheid en de verdeling van de neerslag over het jaar bedoeld. Als regel geldt: hoe droger een gebied, hoe minder voorspelbaar óf het gaat regenen, hoeveel dat zal zijn en wanneer het gebeurt. De aride of droge zone Gortdroog is het hete, noordoostelijke Afar. Alleen in de wintermaanden valt er wat regen. De Hoorn van Afrika (Ogaden) is bijna even droog (figuur 1.17). Het westelijker gelegen heuvelland krijgt wat meer neerslag, maar niemand kan zeggen ERITREA
jaarlijkse neerslag in mm minder dan 500
SUDAN
500 - 1.000 1.000 - 1.500 den A olf van 1.500G- 2.500
Tanameer
ETHIOPIË
ZUIDSUDAN
SOMALIË
KENIA
FIGUUR 1.16
0
200
De semiaride of halfdroge zone De halfdroge streken liggen aan de buitenrand van het hoogland en ontvangen tussen 500 en 1.500 mm regen (figuur 1.16). Met twee natte perioden per jaar kan men overleven van wat akkerbouw en tamelijk extensieve veeteelt. De bodems zijn hier in de regel wat vruchtbaarder dan in de aride gebieden. In droge jaren verlaten herders met hun kudden de boerderijen in de dorpen, op zoek naar groener gras. De subhumide of vrij natte zone In deze wat hoger gelegen gordel kan men rekenen op minstens een half jaar neerslag. Het is een savannegebied, waar de natuur zichtbaar meer te bieden heeft: langere grassoorten, frisgroene struiken en bossen. De boeren verbouwen vooral mais als voedselgewas en houden vaak wat koeien, schapen en geiten. Een probleem in de vochtigere streken is dat het vee geplaagd wordt door de beruchte slaapziekte, die wordt overgebracht door de tseetseevlieg. De humide of zeer natte zone In het hoogland is de zomertijd ook de regentijd. Het water komt dan in de bergen met bakken naar beneden, doordrenkt de bodems en voedt rivieren en meren. Als natuurlijke begroeiing zou je hier tropische bossen verwachten, maar veel bos is in de loop van de eeuwen gekapt.
400 km
Neerslagverdeling in Ethiopië. FIGUUR 1.17
Om de dag vijf uur kwijt met water halen.