ONDERSTROOM
Plasticvangers van Rotterdam tot Borneo Tegen de indrukwekkende achtergrond van de Wilhelminahaven strekt zich langs de oever een lange gele buis uit. Deze ‘armen’ geleiden plastic dat in het water drijft naar een opvanginstallatie. Dit inventieve systeem werd door Clear Rivers ontwikkeld om drijfafval tegen te gaan. Oprichter Ramon Knoester neemt ons mee naar het Rotterdamse havengebied.
MILIEU
DOOR:
265 meter lang
MATHILDE DE JEU
Het is een koude, heldere ochtend als Knoester ons de grootste plasticvanger van Clear Rivers laat zien. Wijzend vanaf de kant illustreert hij hoe de armen het afval naar de installatie geleiden. ‘Deze gele armen zijn tijdelijk. Binnenkort worden ze vervangen door permanente armen met schermen van 70 centimeter diep.’ De opvanginstallatie in de Wilhelminahaven is niet de eerste innovatie die Clear Rivers ontwierp om drijfafval op te vangen. Knoester vertelt: ‘Clear Rivers is zes jaar geleden vanuit Rotterdam opgericht om een aanpak te vinden tegen de plastic vervuiling, met name
RAMON KNOESTER
16 | THEOPTIMIST.NL | MAART/APRIL 2021
oplossing: we plaatsten schotten in de vangers waar het plastic tussen blijft hangen.’
in zeeën en oceanen. We hebben in eerste instantie gekeken of een lokale aanpak in de haven mogelijk was voor zowel het opvangen als het circulair hergebruiken van plastic.’ Samen met vrijwilligers schoonden ze regelmatig de oevers van de Nieuwe Maas en de Waterweg op. Ondanks hun inspanningen bleef het plastic aanspoelen. Dat moet anders kunnen, dacht de organisatie. Zo kwam het idee van een professionele plasticvanger tot stand. ‘Drie jaar geleden begonnen we met een pilot van drie plasticvangers in het Rotterdamse havengebied. De grootste uitdaging was het vasthouden van het plastic nadat we het hadden opgevangen. Rotterdam heeft namelijk te maken met de getijdewerking, het water gaat hier op en neer. Daarbij verandert de stroom twee keer per dag.’ Het water stroomt normaal gesproken vanuit het binnenland naar zee, maar tweemaal per dag wijzigt de stroming van zee naar land. De installatie was ontworpen op alleen de eerste stroming. In de praktijk dreef het plastic hierdoor weer uit de opvangbak. ‘We hebben anderhalf jaar gepuzzeld en verschillende opties geprobeerd. Uiteindelijk vonden we een goede
De nieuwe plasticvanger is de grootste die het team tot nu toe heeft ontworpen. Het project in de Wilhelminahaven wordt gefinancierd door de gemeente met een bijdrage van Rijkswaterstaat. ‘De vanger zelf is drie meter breed en zes meter lang, maar samen met de drijvende armen is het systeem ruim 265 strekkende meter,’ vertelt Knoester. ‘Het werkt als volgt: de armen geleiden het plastic naar de opvangbak. Twee grote drijvers aan weerszijden zorgen ervoor dat de plasticvanger blijft drijven. Ertussenin wordt het plastic opgevangen via een opening. In de opvangbak zijn schotten met een soort gaasstructuur geplaatst, waar water doorheen kan stromen maar waarachter plastic blijft hangen.’ Om de vanger makkelijk handmatig te kunnen legen, is er op de drijvers een looppad aangelegd. Het legen gebeurt eenmaal per week, afhankelijk van de opgevangen hoeveelheid plastic. En dat kan best veel zijn: ‘We verwachten hier rond de 150 kilo per maand op te kunnen vangen met deze installatie’, zegt Knoester met gepaste trots. De installatie werkt passief, dat wil zeggen dat deze niet wordt aangedreven door een motor of elektriciteit. De wind en de stroming zorgen ervoor dat de vanger gevuld wordt.
