C U LT U R E ELEUTHERNA SPEAKS
ΑΡΧΑΊΑ
ΕΛΕΎΘΕΡΝΑ ΟΧΙ ΠΙΑ ΣΙΩΠΗΛΗ Μια σπουδαία έκδοση αποκρυπτογραφεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας. / A great edition interprets one of the most important archaeological sites in Greece.
Ε
ίναι η αρχαία πόλη που εδώ και 36 χρόνια διεκδικεί με τους θησαυρούς που κρύβει στα σπλάχνα της να γράψει κεφάλαια του παρελθόντος της Κρήτης πέραν του μινωικού. Αφηγείται ιστορίες με γενναίους πολεμιστές και ισχυρές πριγκίπισσες, με σπουδαίες τεχνίτριες και κοσμοπολίτες εμπόρους, κι άλλες που μοιάζουν να έχουν ξεγλιστρήσει από τις ραψωδίες της Ιλιάδας, αλλά και καθημερινές, όπως του πιστού λαγωνικού που πέθανε και τάφηκε δίπλα στον νεαρό κύριο του. Είναι η Ελεύθερνα. Η πόλη που βρίσκεται στην καρδιά του νησιού, στη μέση περίπου της απόστασης από την Κυδωνία στην Κνωσό κι ακόμα στον δρόμο από τη Φαιστό και τη Γόρτυνα στα νότια έως τη βόρεια παραλία. Είναι η γη που σπάρθηκε με αλάτι από τους Βενετούς στα χρόνια του Μεσαίωνα για να πάψει να είναι εύφορη, ως αντίποινα στην επαναστατική δράση των Κρητών. Κίνηση χωρίς αντίκρισμα αφού ο πλούτος της έχει μείνει άφθαρτος κάτω από το χώμα κι αποκαλύπτεται από τα έμπειρα χέρια των αρχαιολόγων. Πλούτος που μαρτυρά την ανθρώπινη παρουσία από την 3η χιλιετία π.Χ., “εικονογραφεί” με λεπτομέρεια όσα περιγράφει ο Όμηρος στα έπη του για τις ταφικές πυρές και δείχνει τις ρίζες της ευρωπαϊκής Ιστορίας, καθώς πρώτη η Ελεύθερνα ίδρυσε μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη για τους νεκρούς της εκτός των συνόρων της. Κι είναι αυτός ο πλούτος στον οποίο είναι αφιερωμένος ο καλαίσθητος και πολυτελής τόμος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και της Lamda Development τον οποίο επιμελήθηκαν και φέτος οι εκδόσεις Ολκός υπό τον τίτλο «Eλεύθερνα». Τη μελέτη, η οποία έρχεται να προστεθεί στους ήδη 18 τόμους του εκδοτικού προγράμματος «Ο κύκλος των μουσείων» (επιστρέφει ύστερα από απουσία τεσσάρων ετών)
38 | ANEKORAMA 2021
ΝΙΚΟΣ ΧΡ. ΣΤΑΜΠΟΛΙΔΗΣ / NIKOS CHR. STAMPOLIDIS
ELEUTHERNA IS THE ANCIENT CITY which, for the
last 36 years, intends to describe in detail Crete’s past history besides the Minoan era, based on this ancient city’s hidden treasures. It narrates stories about brave and fearless warriors and tough princesses, great craftswomen and wealthy cosmopolitan merchants; some of those stories seem to originate from Iliad’s rhapsodies, while others are more ordinary, like the story of the faithful hound which died from grief and was buried next to its young master. This is Eleutherna, an ancient city that existed in the heart of the island, approximately in the middle of the distance between Kydonia and Knossos, and also on the way from Phaistos and Gortyna in the south to the north coast. During the Middle Ages, the Venetians sowed this land with salt to make it barren, in order to punish the rebellions of the Cretans. However their awful act proved to be useless, since the wealth of this area remained intact underground and now it is revealed through the efforts of expert archaeologists. The wealth of Eleutherna proves a human presence since the third millennium B.C., it “depicts” in great detail everything that Homer describes in his epics about the burial fires, and it validates the roots of the European History, since Eleutherna was the first city which founded a monument to the Unknown Soldier to honor its citizens who died out of its borders. The elegant and sumptuous volume created by the John S. Latsis Public Benefit Foundation and Lamda Development under the title “Eleutherna” is devoted to the wealth described above. This research that will be added to the already published 18 volumes of the “Museums Cycle” publication program is signed by the Professor of Classic
© Α Ρ Χ Ε Ί Ο Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ή Ν . Χ Ρ. Σ ΤΑ Μ Π Ο Λ Ί Δ Η / A R C H I V E O F P R O F E S S O R N . C H R . S TA M P O L I D I S
ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ / MARIA ANASTASIADOU
