De Oogst september 2018

Maandblad van Tot Heil des Volks | september 2018 | jaargang 81 | 949

de Oogst SINDS 1855

Thema-artikel

‘Zie Jezus, leef vrij’ Jezus was een jood

Wat betekent dat voor nu?

André was ongewenst kind:

‘Bijzonder dat God het ziet zitten met mij’

INHOUD

THEMA: JEZUS

6 Interview André Geleyns uit België ‘Jezus is het mooiste dat ik heb’

10 Ontmoet Amsterdam Anders Met recensies, tips en nieuws van OAA

12 Zie Jezus!

Etalages waarin Hij Zich laat zien

18 Nieuws Nieuws en ontwikkelingen rond de projecten van THDV

20 Donateur Wie zijn de mensen rondom THDV? Waarom steunen zij ons?

22 De joodse Jezus Wat betekent het jood-zijn van Jezus?

24 Thema-artikel ‘Zie Jezus, leef vrij’ Hoe leidt het zien van Jezus tot een vrij leven?

26 Bijbelstudie Gert Hutten Schokkend anders

28 Boosheid, blijdschap, angst en verdriet De emoties van Jezus + reflectie doelgroep

32 Recensies Recensies van diverse boeken

34 Filmbespreking Met dit keer de film ‘Beyond Words’

35 Adressen en informatie

SINDS 1855

TOT HEIL DES VOLKS

REDACTIONEEL: MATTHIJS HOOGENBOOM

Verwarring scheppen ‘Zie Jezus, leef vrij’ is de missie van THDV – al sinds 1855 – maar recent hebben we het op deze manier geformuleerd. Nu we er een poosje mee werken, zie ik steeds meer hoe profetisch deze missie weleens zou kunnen zijn.

In het traject om tot deze missie te komen vertelden we als medewerkers aan elkaar wat ons dreef: het doet pijn om te zien dat zoveel mensen gebonden zijn aan verslavingen, armoede of prostitutie, of geen dak boven het hoofd hebben. We vinden het jammer als we zien dat mensen vastzitten in een slecht zelfbeeld en lijden onder onzekerheid en het oordeel van anderen of zichzelf.

Wij geloven dat er voor ieder mens – of je nu in de prostitutie werkt of in de kerkenraad zit – maar één manier is om een vrij mens te worden: Jezus. Dat is nogal een statement – alleen daarom al profetisch – en meestal niet iets waar je een eerste gesprekje aan een raambordeel mee begint. Het kan zo goedkoop klinken.

Want wie is die Jezus toch, Die het best vindt dat een flesje van duizenden euro’s over Zijn voeten wordt leeggegooid en er dan schijnbaar meedogenloos aan toevoegt dat die armen er altijd wel zullen zijn? Die, als Hij door een Romeinse soldaat wordt behandeld als een soort wonderdokter, zegt dat Hij zo’n groot geloof nog nooit heeft gezien? Die begrafenissen een nutteloze bezigheid lijkt te vinden: ‘Laat dat de doden zelf maar doen.’

Het is natuurlijk niet zo moeilijk om al die verhalen netjes glad te strijken en in de mal van ons idee over Jezus te proppen. Van Hem een saaie en voorspelbare piet te maken. Heilzamer is om ze in hun verwarring scheppende

DE OOGST

Uitgave Tot Heil des Volks Redactie Matthijs Hoogenboom (eindredacteur) Ronald Koops (hoofdredacteur) Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum Fotografie Arie Ambachtsheer Sjaak Notenboom Ruben Timman (coverfoto)

kracht lekker te laten staan. Duidelijk is dat Jezus andere wegen gaat dan wij bedenken. Heel apart is dat we Hem vaak op het spoor komen in contact met de dakloze, de prostituee of de verslaafde. In dat contact gebeurt het: dingen die je niet voor mogelijk houdt en die je op de weg van Jezus zetten.

Omdat we beseffen dat het lang niet iedereen gegeven is om met prostituees, verslaafden of daklozen in contact te komen, geven we onze verhalen graag aan je door. Daarom een themanummer over Jezus. We willen je door onze verhalen heen kennis laten maken met de verwarrende Jezus. Niet dat wij het op een rijtje hebben, hoor, wie Hij is en wat Hij bedoelt. Maar wat we aan Hem beleven, dat delen we graag.

Profetisch noem ik dat, omdat een goed zicht op Jezus er weleens toe zou kunnen leiden dat wij, net als Hij, mensen in verwarring gaan brengen door te doen wat Hij deed. Dat is een weg die je alleen door vallen en weer opstaan kunt gaan. Nogal kwetsbaar dus. Ik geloof oprecht dat daar weleens een antwoord in zou kunnen zitten om de kloof te dichten waar in het maatschappelijke debat zoveel over gesproken wordt.

Opstaan, is dat niet waar het bij Jezus ook over gaat? ◄ Matthijs Hoogenboom Eindredacteur de Oogst

FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

JAARGANG 81 | NUMMER 949 | SEPTEMBER 2018 Medewerkers Lisa Bac Hans Burger Matthijs Guijt Matthijs Hoogenboom Gert Hutten Ronald Koops Arie de Rover Simone Schoemaker Correctie Hannie Tijman

Redactie en administratie THDV, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam thdv.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl 020 420 2394

De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499.

Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via thdv.nl

DE OOGST

3

INSPIRATIEPAGINA / FOTO: ARIE AMBACHTSHEER

4

DE OOGST

Bij het kruis Er is een plek waar liefde heerst en nooit vergaat; waar mijn God vergeving geeft en ons aanvaardt.

Genade als een waterval stroomt van Gods troon en wast ons schoon.

Bij het kruis, bij het kruis geef ik alles aan U, vol ontzag voor U, vol ontzag voor U. Hier kleurt liefde rood, wast mij wit als sneeuw en ik leef door U! En ik leef door U! (Jezus.)

Er is een plek waar zonde sterft en schande wijkt; waar mijn hart vergeving vindt en vrede.

Genade als een waterval stroomt van Gods troon en wast ons schoon.

Opwekking 775 Oorspronkelijke titel: ‘At the cross’ (Love ran red) Tekst & muziek: Chris Tomlin / Jonas Myrin / Matt Armstrong / Ed Cash / Matt Redman Nederlandse tekst: Harold ten Cate

DE OOGST

5

THEMA

TEKST: RONALD KOOPS / BEELD: RUBEN TIMMAN

Verstoten door zijn ouders, opgenomen in de Shelter:

‘Jezus is het mooiste wat je kunt

6

DE OOGST

hebben in je leven’ Wat doet het met een kind als het niet gewenst is door beide ouders? Enorm veel, blijkt uit het verhaal van André Geleyns uit België. Hij woonde onder meer in een weeshuis, een psychiatrische instelling en een jeugdgevangenis.

Jaren later werd de Shelter zijn thuis. Dit is zijn verhaal.

‘Mijn ouders wilden mij niet en hadden geen tijd voor mij.

Ze waren te druk met het opbouwen van hun eigen leven.

Daardoor heb ik de eerste drie jaar van mijn leven in een weeshuis gewoond. Daarna heb ik bij familieleden gewoond, onder meer bij mijn grootouders. Pas toen ik vijf jaar was, kwam ik thuis, maar ik vond het heel moeilijk om mijn ouders te aanvaarden als mijn ouders. Ik kreeg ook geen liefde thuis. Speciale dagen, zoals verjaardagen, kerst en oud en nieuw, werden allemaal niet gevierd. ­Iedere dag was gewoon een normale dag.’

Weggelopen ‘Dit alles heeft ertoe geleid dat het ontzettend uit de hand liep toen ik tiener was. Op de leeftijd van twaalf ben ik voor het eerst weggelopen van huis. De hele nacht bracht ik door op straat. Een jaar later raakte ik aan de drank.

Ook begon ik met vechten. Dat duurde tot mijn zestiende.

Toen vond de jeugdrechtbank het welletjes en verplichtte mijn vader om zijn ouderschap uit handen te geven. Toen deze rechtbank de volledige zeggenschap over mij kreeg, heeft men mij meteen in een psychiatrische instelling

DE OOGST

7

maar dat ging zo slecht dat ik nog een aantal keren in de psychiatrie belandde wegens overmatig alcohol- en softdrugsgebruik. Drie jaar later ging ik opnieuw naar Amsterdam. Daar heb ik anderhalf jaar gewoond en gewerkt.

Maar omdat ik volledig was uitgeput door het continue gebruik van alcohol en softdrugs, besloot ik terug te gaan naar België, waar ik me liet opnemen in een psychiatrische instelling. Daar stortte ik helemaal in: mijn hele lichaam blokkeerde en al mijn spieren stonden volledig gespannen. In die instelling ben ik gestopt met alcoholgebruik, maar ik bleef softdrugs gebruiken. In diezelfde periode leerde ik een vriendin kennen en ik heb een tijdlang een relatie gehad met haar. Het was relatief een goede tijd: ik vond weer werk en we gingen soms samen op vakantie. Maar na zes jaar verliet ze mij en binnen twee tot drie maanden was ik opnieuw totaal uitgeput. Ik zag het leven niet meer zitten en kreeg steeds vaker negatieve gedachten over het leven. Ik had geen vrienden meer, stootte iedereen van me af en riep geesten op. Ik stond op het punt om deze wereld te verlaten. Op dat moment heb ik me weer laten opnemen in een psychiatrische instelling, ik was toen 35 jaar oud. Toen zeiden de dokters dat ik lichamelijk en geestelijk zo uitgeput was dat ik niet meer in staat was nog iets te doen in het leven: medisch werd ik volledig afgekeurd. Ik zat op een gesloten afdeling waar ik volledig vrij was, ik hoefde zelfs geen therapieën te volgen. Ik ben daar geweest tot m’n veertigste. Op een dag vroeg ik me af: wat doe ik hier nog? Ik besloot opnieuw terug te gaan naar Amsterdam om daar een nieuw leven te starten. Ik zag het niet zitten om de rest van mijn leven in een psychiatrische instelling te zitten.’

geplaatst en zware medicaties gegeven, zodat ik rustig bleef. Na twee jaar werd ik overgeplaatst naar een jeugdgevangenis. Daar kwamen ze tot de conclusie dat ik nooit medicatie had mogen hebben. Maar ja, dat was ondertussen wel gebeurd en het heeft heel wat aangetast, zowel lichamelijk als psychisch. Uiteindelijk heb ik twee jaar in die gevangenis gezeten. Ik deed daar heel veel aan sport, zodat ik nieuwe energie kreeg, dus uiteindelijk heb ik het daar niet heel slecht gehad. Toen ik 21 jaar werd, besloot men dat ik terug naar huis kon om bij m’n vader te gaan wonen. Daar heb ik anderhalf jaar gewoond. Ik moest werken voor een vriend van hem die in de scheepvaart zat; het geld dat ik verdiende moest ik allemaal afstaan aan mijn vader. Na anderhalf jaar werken gaf ik het op. Ik heb het huis verlaten, het werk stopgezet en daarna ben ik op mijzelf gaan wonen. Ik leende zevenduizend euro van de bank om van te leven, maar dat heb ik binnen een paar maanden tijd verbrast. Ik begon met inbreken en stelen om aan geld te komen en kwam opnieuw in contact met de politie. Halsoverkop ben ik gevlucht naar Amsterdam, ik was toen 22 jaar.’

Drugs ‘In Amsterdam heb ik zes maanden op straat geleefd.

Daar raakte ik aan de softdrugs. Omdat ik ook nog steeds verslaafd was aan alcohol, was ik alle dagen onder invloed. Na zes maanden werd ik door de sociale dienst teruggebracht naar Gent; ik werd geplaatst in een tehuis voor daklozen. Daar probeerde ik mijn leven op te pakken,

8

DE OOGST

Ik zag het niet zitten om op mijn veertigste de rest van mijn leven in een psychiatrische instelling te zitten Shelter ‘Nog diezelfde dag ben ik vertrokken naar Amsterdam.

Daar aangekomen ben ik van het ene naar het andere hotel gegaan, maar dat was zo duur dat ik dat niet kon blijven doen. Ik besloot naar de Shelter te gaan, dit hostel kende ik van de vorige keer dat ik in Amsterdam was.

Toen ik er aankwam, boekte ik direct een maand verblijf.

Tegen de medewerkers zei ik: “Ik wil niets te maken hebben met jullie God. Het enige wat ik wil is mijn bed en dat je me met rust laat.” Dat deden ze. In het daklozenhuis van de Broeders van Liefde in Gent hoorde ik namelijk voor het eerst over Jezus, maar ik had er niks mee.

Op kerstavond werd er door de Shelter een gratis maaltijd aangeboden aan de gasten. Ik was de eerste die aan tafel zat en ik zat kennelijk aan de verkeerde kant van de tafel, want ik zat alleen. Ik zag niets anders dan mensen die lachten en plezier hadden en een goede tijd met elkaar hadden. Niemand sprak tegen mij, de hele avond niet. Dat deed mij wel pijn. Aan het einde van de avond stond een van de managers op om naar huis te gaan. Ik stond ook op, liep naar de manager toe en vroeg: “Wat moet ik doen om christen te worden?” Die manager (Jan de Visser,

red.) schrok zich een bult, dus ik vroeg nogmaals: “Wat moet ik doen om christen te worden?” Hij stelde voor om eerst te gaan slapen, dan konden we de volgende dag hierover doorpraten. De volgende dag sprak ik hem direct aan. Hij zei dat hij eerst nog wat moest afmaken, daarna zou hij langskomen. Ik heb anderhalf uur gewacht, maar had nog niets gehoord. Ik besloot poolshoogte te nemen bij de receptie. Ik heb uiteindelijk tot twee uur ’s middags gewacht totdat ik hem kon spreken. Toen zei hij: “Ben je nog altijd geïnteresseerd?” Ik zei: “Ja, anders zat ik hier niet.” Toen ben ik met hem naar een aparte ruimte gegaan om het gesprek aan te gaan.

Dat was de eerste keer dat ik alles van mijn leven vertelde aan iemand die ik niet kende. We hebben ongeveer twee uur gepraat over mijn leven. Jan de Visser vertelde mij over Jezus, Wie Hij was en wat Hij gedaan heeft. In de drie maanden die volgden leerde ik steeds meer over Hem door de bijbelstudies in de Shelter en door vragen te stellen aan mensen om mij heen.

Aan het einde van het gesprek vroeg Jan of hij er iemand bij mocht halen om voor mij te bidden. Ik vond dat prima.

Ze zeiden: “We gaan voor jou bidden en daarna mag je zelf bidden.” Maar ik wist helemaal niet hoe ik moest bidden.

Toen ik aan de beurt was, sloot ik m’n ogen en sprak ik voor het eerst tot God. Ik heb ongeveer een kwartier met God gepraat. Daarna begonnen zij weer met bidden en toen werd ik geëmotioneerd. Maar ik zag het niet zitten om te huilen, want mannen huilen niet, vond ik toen. Ik heb me ingehouden tot het moment dat ik dat echt niet meer kon. Toen barstte ik uit in tranen, zo hevig dat het net leek alsof ik voor het eerst in mijn leven echt kon huilen.

Toen barstte ik uit in tranen, zo hevig dat het net leek alsof ik voor het eerst in mijn leven echt kon huilen Ik had nog nooit zo gehuild als op dat moment, het duurde wel twintig minuten. Het voelde zo goed dat ik eindelijk een keer kon huilen. Uiteindelijk stopte ik en ik voelde me zo blij en zo vrij. Ik had geen last van pijn, ik voelde me volledig vrij van alles! Omdat ik zo dankbaar was om wat de mensen van de Shelter hadden gedaan, bood ik aan om een maand gratis te werken als schoonmaker. In die periode hebben we een aantal gebedssessies gedaan om al het kwaad en alle negatieve gevoelens uit m’n lichaam te laten verwijderen. Dat is ook gebeurd.’

Dopen ‘Op een gegeven moment wilde ik gedoopt worden, zodat ik mijn oude leven kon afleggen en mijn nieuwe leven met God kon leven. Het was een heel mooie dienst, want alle stafleden en managers waren aanwezig bij mijn doop, dat was heel bijzonder. Ik vond het zo bijzonder dat God het zag zitten met mij, na alle slechte dingen en al het kwaad dat ik had gedaan. Ik bedoel: ik heb zoveel mensen pijn gedaan, maar ook mezelf veel pijn en verdriet aangedaan.

En dat God het dan toch ziet zitten met mij, dat vind ik een wonder. Ik mag zoveel betekenen voor mensen die

vandaag de dag in de problemen zitten. Voor hen mag ik er zijn en ik kan ze laten zien dat er zoveel meer is in het leven. Er is een leven in vrede voor ons weggelegd, als je maar gelooft dat God er voor jou is en dat Jezus Zijn leven heeft opgegeven om ons leven te schenken. Dat is zo prachtig. Jezus is mijn Redder. Hij heeft mij gevonden en mij volledig genezen en vrijgesteld van allerlei demonen en geestelijke en lichamelijke pijnen. Hij heeft mij alle dagen van mijn leven lief. Al ben ik niet dicht bij Hem, Hij is er altijd. Ik kan op Hem terugvallen en op Hem vertrouwen. Hij heeft de weg voor mij uitgestippeld en ik mag mooie dingen doen voor Zijn Koninkrijk.’ ◄

Ik vond het zo bijzonder dat God het zag zitten met mij, na alle slechte dingen en al het kwaad dat ik had gedaan.

Op thdv.nl/andre laat André plekken in Amsterdam zien die voor hem van betekenis zijn, onder meer de kapel op de Wallen waar hij gedoopt is.

DE OOGST

9

ONTMOET AMSTERDAM ANDERS

  

MATTHIJS HOOGENBOOM

Ontmoet Amsterdam Anders

THDV organiseert onder de naam ‘Ontmoet Amsterdam Anders’ evenementen in Amsterdam. Omdat we graag de ervaringen met je delen die wij opdoen in ons werk. Omdat we enthousiast zijn over de mooie stad waar wij werken.

Omdat we jou graag ontmoeten.

Wandelen in de herfst 8 september – Joods Amsterdam Een indrukwekkende wandeling langs de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg, het Auschwitzmonument en de Dokwerker.

Start in de Hoftuin en lunch in de Shelter.

11 september – Wie zie jij?

‘Wie zie jij?’ is de vraag die de gids je al wandelend door Amsterdam stelt. Je hoort over het ontstaan en het werk van THDV onder prosti­ tuees, daklozen en toeristen. Lunch in de Shelter.

13 september – Jordaan Hofjes in de Jordaan, koffie bij de Shelter en high tea bij Second Step zijn de ingrediënten voor dit evenement in de leukste buurt van Amsterdam.

22 september – Wie zie jij?

26 september – Gracht Wandeling langs de mooiste grachten van Amsterdam met koffie, appel­gebak en een rondleiding bij museum Van Loon. Lunch in de Shelter.

27 september – Wallen ‘It takes a generation to change people’s minds.’ Dáárom nemen we je mee naar de Wallen. Laat je raken door de grootste blinde vlek van nu: prostitutie en mensenhandel. Met high tea bij Second Step.

5 oktober – Joods Amsterdam 6 oktober – Wie zie jij?

9 oktober – Wie zie jij?

Ga voor meer data en aanmelden naar onze vernieuwde website: ontmoetamsterdamanders.nl

High tea bij Second Step Second Step is onze werkervaringsplek voor kwetsbare vrouwen. De tweedehands kledingwinkel in de Jordaan is open op donderdag. Op 13 en 27 september combineren we een wandeling met een high tea, verzorgd door de deelnemers aan en vrijwilligers van dit project.

10

DE OOGST

Ga je een dagje naar ­Amsterdam?

Check dan deze link voor gratis lunchconcerten en andere leuke activiteiten: thdv.nl/ontmoet-amsterdam-anders/agenda-tips

Stilte in Amsterdam ‘In tijden niet zo’n vrede ervaren’, was een van de ­reacties op onze stiltewandelingen in het voorjaar.

Vanwege het succes van deze wandelingen gaan we dit najaar weer in stilte wandelen. Op woensdag 19 september, 17 oktober en 21 november neemt Ronald Koops je mee langs stille hofjes en kapellen in Amsterdam. Je bezoekt de lunchpauzedienst op het Begijnhof en luncht in de Shelter. De dag eindigt in een stilteconcert. Geef je snel op via ontmoetamsterdamanders.nl, want vol = vol.

Tentoonstelling en boek Nog tot eind deze maand is de tentoonstelling ‘Joden en het Huis van Oranje’ te bezoeken in het Joods Historisch Museum. Op de website van het Joods Cultureel Kwartier is een mooi introductiefilmpje te zien. Even uniek als huiveringwekkend zijn de beelden van twaalfhonderd Joodse kinderen die in 1937 op het Jonas Daniel Meijerplein – het plein waar in februari 1941 de eerste razzia plaatsvond – koningin Wilhelmina uitbundig toezingen. Dezelfde Wilhelmina die twee jaar later bezwaar aantekent tegen een vluchtelingenkamp voor Duitse Joden op twaalf kilometer afstand van haar zomerverblijf Paleis het Loo (waarna wordt besloten tot een kamp in Westerbork) en die in haar radiotoespraken vanuit Londen amper een woord besteedt aan de uitroeiing van de Joden. Pas in 1966 herstelt zich – mede door de rol van prins Claus – het vertrouwen tussen de Oranjes en de Joodse gemeenschap.

Bij deze tentoonstelling is een schitterend boek verschenen met dezelfde titel en ruim driehonderd schitterende illustraties. Bijzonder vind ik zelf het oranje tebadek (een kleed dat over de lessenaar kan worden gelegd) dat gemaakt werd ter ere van het bezoek van koning Willem III aan de Portugese Synagoge en dat nog steeds wordt gebruikt. Het is allemaal te zien in het JHM en in dit prachtige boek. jck.nl/nl/tentoonstelling/huis-van-oranje

Mede n.a.v. ‘Joden en het Huis van Oranje’ Julie MartheCohen, Bart Wallet en anderen Walburg Pers BV € 29,95

COLUMN / MATTHIJS HOOGENBOOM

Slechte christen Schrijfster Esther Gerritsen vertelde laatst in een interview dat ze haar geloof kwijtraakte doordat ze Jezus zo’n verschrikkelijk voorbeeld vond: nooit op een tekortkoming te betrappen. In navolging van Hem zijn er een hoop christenen voor wie schijnbaar niets te veel is.

Laatst nam iemand na een lange en dienstbare loopbaan afscheid. De lijst betaalde en vrijwillige werkzaamheden was indrukwekkend. Tijdens de toespraken kon je de lijst met deugden uit Mattheüs 25 een voor een afchecken. Ik stak er in mijn eigen oog nogal schril bij af.

Een bijna tweejarige burn-out en een langdurige nasleep ervan bij mijn lieve vrouw slurpen zoveel energie dat het me ’s avonds vaak niet eens meer lukt om twee bladzijden in een boek te lezen. Licht vermaak als ‘Binnenstebuiten’ lukt nog net. Dat is een dagelijks tv-programma, vermeld ik er maar even bij voor de mensen die ’s avonds druk zijn met goede werken.

‘Ik zou niet weten wanneer ik tv moest kijken’, zei laatst iemand. Waarom hakte dat er toch zo in? En waarom werd ik zo gestrest toen de vraag kwam of we zo nu en dan iemand naar de kerk wilden brengen? Dat kwam natuurlijk niet door die vraag. Ook niet door de appjes van broers en zussen die dat wel eventjes doen. Dat ligt aan processen die bij mij in gang worden gezet.

Namens de kerken zouden we taarten bakken voor mensen die zich inzetten voor de wijk. Natuurlijk gaf ik mij op, want ik vind taarten bakken leuk. Drie weken later lag dat kaartje voor de wijkagent er nog. Ten slotte besloot ik een zelfgekochte appeltaart langs te brengen. ‘Geen tijd gehad om te bakken?’ vroeg de agent.

Ik weet goed genoeg dat ik best een beetje liever mag zijn voor mijzelf, maar mij bij de situatie neerleggen lukt me niet echt. Er is zoveel nood. En zoveel werk te doen. Wat wel een beetje hielp was wat mijn verstandige vrouw laatst zei: ‘Dat rijtje uit Mattheüs 25, zou je dat ook niet op je vrouw en kind mogen toepassen?’ ◄ Matthijs Hoogenboom is gids en ­coördinator van Ontmoet Amsterdam Anders FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

11

THEMA

TEKST: GERT HUTTEN / FOTOGRAFIE: ARIE AMBACHTSHEER & RUBEN TIMMAN

Etalages van Jezus

Jezus maakt Zichzelf zichtbaar via verschillende etalages, onder meer in gebrokenheid, de schepping en het gezin. Leer Hem kennen door te kijken.

Gebrokenheid In ons werk voor prostituees, daklozen, armen, verslaafden en zoekers hebben we een groot geheim ontdekt.

Gebrokenheid en kwetsbaarheid zijn vindplaatsen van Jezus. Onze Heer is te vinden bij de hoeren en tollenaars en identificeert Zich met hen. Jezus zegt in een gelijkenis: ‘Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van Mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor Mij gedaan’ (Mattheüs 25).

Foto: Ruben Timman

12

DE OOGST

DE OOGST

13

Jij Jijzelf bent een etalage van Jezus. De Geest is hard aan het werk zodat Christus gestalte krijgt in jou (Galaten 4:19). De vrucht van de Geest (het karakter van Jezus) mag groeien in ons (Galaten 5:22). Als mensen jou zien, mogen ze iets van Jezus zien. Gelukkig zegt Jezus ook dit: ‘Wie jou ontvangt, ontvangt Mij’ (Mattheüs 10:40).

Hij is er sowieso bij.

Foto: Arie Ambachtsheer

De Bijbel De Bijbel is het boek van Jezus en het boek over Jezus. Met de woorden van Luther: ‘Jezus komt in het ­gewaad van de Schrift tot ons.’

Foto: THDV

14

DE OOGST

De schepping Onze aarde is één grote etalage van de heerlijkheid van God. Psalm 19 zegt: ‘De hemel verhaalt van Gods majesteit en het uitspansel roemt het werk van Zijn handen.’

Alles is er om jou iets te vertellen over Jezus.

Foto: Arie Ambachtsheer

DE OOGST

15

De kerk De kerk laat als lichaam van Christus iets van Hem zien (1 Korinthiërs 12). Wij zijn Jezus’ handen en voeten op ­aarde. Zie jij Jezus in jouw kerk?

Foto: Ruben Timman

16

DE OOGST

Het gezin Jezus is gekomen om een familie te bouwen. De Vader wilde Zijn kinderen terug. Hij wil niet dat jij wees blijft.

Door Jezus is God onze Vader en we ontvangen er in één klap een grote familie bij. Jouw kleine gezinnetje mag een richtingaanwijzer zijn naar dat grote gezin. Stel je voor dat een vriendje van je dochter bij jullie komt eten en iets van Jezus mag zien bij jullie aan tafel.

Foto: Arie Ambachtsheer

Het huwelijk De relatie tussen man en vrouw wordt in de Bijbel vergeleken met de relatie tussen Jezus en de kerk (Efeziërs 5:32). Alleen als je leert wat Jezus betekent voor de kerk, leer je begrijpen hoe de relatie tussen man en vrouw is bedoeld. Als je getrouwd bent, wordt Jezus dan zichtbaar in jouw huwelijk?

Foto: Arie Ambachtsheer

DE OOGST

17

DICHTBIJ

NIEUWS / MARIJKE WILLEMS

THDV Prostituees ‘Ik wil met jou gaan werken’, zeg ik tegen Helga. ‘Ik heb verschillende baantjes gehad, maar heb nu geen werk meer. Ik had een vriendje, maar hij wilde alleen maar seks, net zoals de vriendjes van mijn moeder, die konden hun handen ook al niet thuishouden.’

Helga aarzelt even, maar neemt me toch mee naar de Rosse buurt. ‘Nederlandse meisjes zijn daar zeker welkom en Helga’s

Nieuwe website Scharlaken Koord We zijn trots op de nieuwe website van Scharlaken Koord! Een prachtige site waar al onze activiteiten en projecten samenkomen. Via deze nieuwe site bereiken we, dankzij de nieuwe chatfunctie, ook vrouwen die zelfstandig werken vanuit huis en hotel of als escort op bezoek gaan bij een klant. Er is weinig zicht op deze branche. Via onze website leggen we contact

18

DE OOGST

vriend belooft op me te passen. Ik ben zenuwachtig omdat ik nu zelf aan het werk ga.’

Natasha groeide op in Amsterdam en droomde van een toekomst als stewardess. Een moeilijke jeugd en foute vrienden zorgden voor iets anders; ze staat nu achter het raam op de Wallen. Lees de rest van haar verhaal op thdv.nl/ natasha.

We hebben nieuwe stukken aan haar verhaal toegevoegd!

met deze vrouwen. We benaderen ze door het versturen van een sms-bericht met daarin een korte uitleg over onze hulpverlening, maar ook dat we beschikbaar zijn om gewoon even te kletsen. Verder contact kan gaan via de sms, maar ook via chat of door af te spreken met een maatschappelijk werker. Neem vooral een kijkje op de website en laat ons eens weten wat je ervan vindt! scharlakenkoord.nl

THDV Business Uit steeds meer onderzoeken komt het belang van ‘ertoe doen’ en ‘een bijdrage leveren aan de samenleving’ naar voren. Werknemers verlangen naar een werkomgeving die uitdaagt, inspireert en een positief effect heeft op de vraagstukken van vandaag. Hoe kunnen we hier als christelijke ondernemers vorm aan geven? Als THDV Business helpen we je graag op weg met de inzichten die we in ons werk opdoen. Laat je inspireren!

Wil je gebruikmaken van een unieke kans om ons te ondersteunen bij de Levensechttour en je lokale bekendheid te vergroten? Neem dan even contact met ons op voor de mogelijkheden: thdv.nl/business

THDV Kerken THDV en kerken hebben elkaar veel te bieden! Met muziek, verhalen van (oud-) cliënten over prostitutie of verslaving, een spreker en audiotheater nemen we je mee in de verhalen van ons werk. THDV verzorgt verschillende presentaties zoals ‘Prostitutie & mensenhandel’, ‘Praktisch christen-zijn’, ‘Wie zie jij?’, ‘Seksualiteit: praten met tieners en ouders’. Maar je kunt ook bij ons langskomen in Amsterdam. Het event ‘Wandelen met Bram’ is geschikt voor jongeren (15-18 jaar) en neemt je mee in het verhaal van Bram Spreeuw, een ex-crimineel met een bijzonder verhaal. Ook kun je onze winkel Second Step bezoeken voor een high tea en hoopgevende verhalen.

In onze tweedehands winkel doen ex-prostituees werkervaring op. Neem gerust contact op voor alle mogelijkheden! thdv.nl/kerken

‘Een beetje drugs gebruiken is toch niet zo erg?’

‘Iedereen doet het, daar groei je wel overheen.’

Helaas zien we bij onze Waypointprojecten een andere realiteit: drugs maakt veel kapot in de levens van mensen, hun relaties en de samenleving. Maar er is ook hoop! Na het succes van vorig jaar komt de Levensecht-tour terug. Het thema ‘Rauwheid & Hoop in Verslaving’ is het uitgangspunt voor drie bijzondere avonden in het najaar van 2018.

Tijdens de avonden wordt er een bijzondere reis gemaakt langs de rauwheid en hoop die we zien in zowel de Psalmen als in het werk van THDV. Oud-cliënten delen hun verhaal met ons en vertellen ons over hun leven en hoe ze konden breken met verslaving. Ook is er volop ruimte om kennis te maken met onze lokale Waypointprojecten.

THDV wil oud en nieuw met elkaar verbinden: daarom worden er prachtige psalmen gezongen en is er ruimte voor muziek van THDVmedewerker Ronald Koops en band.

Samen willen we danken, zingen en horen over het werk dat God nog steeds doet. Kom ook langs en laat je inspireren en verrassen. We hopen je daar te ontmoeten!

De avonden worden dit jaar gehouden in: Bunschoten – 3 november Ede – 10 november Twenterand – 17 november M.m.v. de Yesss-Tienerkoren uit Lunteren, organist Bastiaan Stolk, Gert Hutten, ­Simone Schoemaker en ­Ronald Koops & band.

De toegang is gratis. Meld je wel even aan via thdv.nl/levensecht.

DE OOGST

19

ACHTERBAN / TEKST: RONALD KOOPS / FOTO: SJAAK NOTENBOOM

Liefde voor kwetsbaarheid Wie zijn de mensen rondom THDV? Waarom steunen zij ons?

Hoe staan zij in het leven? We zoeken ze op en stellen ze in deze rubriek voor.

De koffie mét zelfgebakken cake – speciaal gebakken voor de fotograaf en de verslaggever – laat iets zien van de gastvrijheid en zorg van Frans en Teuny van Hoffen uit Nunspeet. Hun huis heeft jarenlang opengestaan voor daklozen en verslaafden. Ze ondersteunen trouw het werk van onder andere THDV en De Hoop en lezen de Oogst ‘met veel plezier’.

Teuny kwam in 1997 in contact met THDV via de Tweede Mijl. Ze maakte de verhuizingen van de Oudezijds naar de Barndesteeg en later naar de Willemsstraat mee en was actief betrokken bij de ongeveer 150 gasten die daar dagelijks over de vloer kwamen, zoals prostituees en daklozen.

Teuny: ‘Ik vond het fijn om deze mensen te ontvangen, ze op hun gemak te stellen en liefde te geven.’ Ondertussen volgde Teuny een cursus over verslavingszorg, daarna voor pastorale psychotherapie.

‘Jezus was zo betrokken bij mensen die het moeilijk hadden’ Ze heeft, onder meer bij de Tweede Mijl, ‘mooie dingen’ meegemaakt. Teuny: ‘Het contact met diverse mensen vond ik mooi en dat je door je houding laat zien wie je bent in Christus, wie je ook tegenover je hebt. Ook vond ik het

20

DE OOGST

bijzonder om het Evangelie uit te dragen door aandacht en liefde te geven in een gesprek. Ik ben heel erg geïnspireerd door Jezus, Hij was zo betrokken bij mensen die het moeilijk hadden: tollenaars, bedelaars, zieken en prostituees. Bijna alle antwoorden over moeiten en vragen in het leven kun je in de Bijbel vinden, dat vind ik zo bijzonder. De Bijbel is wat dat betreft een heel praktisch Boek. Dat geldt ook voor verslaving. Zonder God kun je niet afkicken, dan red je het niet, omdat je de basis niet hebt. God alleen voorziet echt in de nood. Naar Hem kun je toe als je het moeilijk hebt.’

Goede basis Het leren over verslaving en het omgaan met verslaafden heeft Frans en Teuny veel gebracht.

Teuny: ‘Allereerst is het genade van God dat jij mag zijn wie je bent, dat hebben we echt geleerd. Denk eens aan die verslaafde jongens. Dat had ons ook kunnen overkomen! Dat ligt vaak maar net aan het gezin waar je uit komt. Zowel Frans als ik, we hebben een goede basis meegekregen. We komen uit een warm christelijk nest, hebben lieve ouders gehad die ons begeleidden. Dat hebben deze jongens en vrouwen allemaal gemist.’

Frans: ‘Er zat van alles tussen: architecten, directeuren, artsen, schooljuffrouwen… Maar ze waren allemaal op straat beland en waren vaak verslaafd.’ Soms ging er één mee voordat hij naar een afkickplek of opvang ging.

Frans (76) is getrouwd met Teuny (ook 76). Ze kennen elkaar al vanaf de kleuterschool. (Frans: ‘Toen was ik al gek op Teuny.’) Ze lezen al jaren de Oogst en Teuny is een tijdlang als vrijwilliger betrokken geweest bij het Inloophuis van De Tweede Mijl, in ons pand aan de Willemsstraat.

Woonplaats: Nunspeet. Beiden zijn ze geboren en opgegroeid in Berkel en Rodenrijs.

Kerkelijke achtergrond: eerst GKv, nu sinds kort samen met NGK in ‘De Brug’.

Meer weten over Teuny of Frans?

Ga naar fransvanhoffen.nl.

Teuny: ‘Toch zijn we in al die jaren nog nooit teleurgesteld, ze konden hier lekker onder de douche en vaak wilden ze zelfs mee naar de kerk. De volgende dag brachten we ze dan weg naar een opvang.’

Frans: ‘Teuny heeft er ook mooie stukjes over geschreven in ons kerkblad. Ik vond het leuk dat mensen in onze kleine kerk hen ook opvingen voor en na de dienst door met ze te praten en ze het gevoel te geven dat ze erbij horen.’

Teuny: ‘Ja, de gemeente reageerde goed, ook de toenmalige dominees zijn weleens mee geweest naar Amsterdam. En met Dankdag vroegen we of de gemeente praktische dingen kon missen: sokken, sjaals of koffie.

Die namen ze dan mee met Dankdag en gaven dat aan de gasten.’

Frans: ‘Met Dankdag legden we alle spullen op een grote tafel voor in de kerk. Dat zichtbare spreekt mensen ook aan: “Dit is voor zwervers, die zijn er blij mee en wij kunnen het missen.” Oudere zusters in onze gemeente hebben er ook heel wat afgebreid!’

de Oogst Toen Teuny vrijwilliger was bij de Tweede Mijl, las ze ook de Oogst. In haar eigen woorden: ‘Ik verslond het gewoon.’

Frans: ‘Ja, dat blad lezen we al jaren. Ik vind het de laatste tijd ook veel frisser, de verhalen komen dichterbij.’

Teuny: ‘We lezen veel kerkelijke bladen, maar in de Oogst gaat het vaak over de praktijk: hoe draag je het Evangelie nou praktisch uit?’ ◄

Word donateur van THDV! SINDS 1855

Steun THDV en help ons om kwetsbare mensen op weg te helpen naar een mooie toekomst. Word nu donateur vanaf € 5 per maand en ontvang een blijk van waardering van ons!

- stadsgids ‘Amsterdam Anders’ van Matthijs Hoogenboom - cd ‘Herademen met de Psalmen’ (piano en zang) van Ronald Koops - Gratis wandeling met THDV in Amsterdam

‘Oudere zusters in onze gemeente hebben heel wat afgebreid voor daklozen!’

Teuny: ‘Als ik iemand kan helpen, geeft dat mij een vreugde en blijdschap die boven alles uitgaat.’

Frans: ‘Teuny voelde zich als een vis in het water bij de Tweede Mijl! Ze kreeg ook de leiding over de maandag.’

Echtheid Hoe vonden de kinderen het eigenlijk dat er weleens gasten waren uit Amsterdam?

Frans: ‘Zij waren het gewend. Teuny heeft ook een tijd met (zwaar) gehandicapten gewerkt. Vaak nam ze onze kinderen mee naar haar bezoekwerk in Noordwijk.’

Teuny: ‘Je léért ook zoveel van hen. Wij proberen ons vaak mooier voor te doen dan we zijn, maar mensen die niets meer te verliezen hebben of een handicap hebben, zijn vaak zo echt en spontaan. De kinderen vonden het heel gewoon als er gasten uit Noordwijk waren, bijvoorbeeld zondags na de dienst. Vandaag de dag werkt een deel van onze (klein-)kinderen in de zorg en een deel in het onderwijs.’

Doe jij ook mee?

Ga naar thdv.nl of bel 020 344 6310.

DE OOGST

21

TEKST: BART WALLET

De joodse Jezus Is het feit dat Jezus in Bethlehem geboren werd een biografisch aardigheidje, zo van: Jezus moest nu eenmaal ergens geboren worden, het had voor hetzelfde geld Napels of Deventer kunnen zijn? Of heeft die locatie en het volk waaruit Jezus geboren wordt ons veel te leren over wie Hij is?

Een zoektocht naar de betekenis van Jezus’ joodse identiteit.

‘In Bethlehems stal lag Christus de Heer’, zingt een oud kerstlied, dat veel christenen in de kerstperiode nog altijd op de lippen nemen. En zo is het: Jezus werd geboren in Bethlehem, destijds een joodse plaats in de provincie Judea van het Romeinse Rijk. Met andere woorden: Jezus was een jood. Punt. In de loop van de geschiedenis zijn er veel christenen geweest die onder dit simpele feit uit wilden.

Zij vonden het storend dat Jezus uit het joodse volk was voortgekomen, het volk dat een kleine kwetsbare minderheid was, waar iedereen op neerkeek. Steeds opnieuw werd geprobeerd Jezus te ‘ont-joodsen’ en Hem ‘een van ons’ te maken. Al rond 825 verscheen het Oudsaksische gedicht Heliand, waarin Jezus in een Germaanse wereld werd geplaatst en Hij zodra Hij geboren werd in een kleed met edelstenen werd gewikkeld, zoals het een echte koningszoon betaamde. Jezus werd een feodale heer die de trouw en het respect van zijn vazallen dubbel en dwars verdiende.

Het was een traditie die in de christelijke beeldtraditie werd voortgezet: van de middeleeuwse glas-in-loodramen tot de protestantse kinderbijbels werd Jezus geportretteerd als een witte, blonde, stoere man. Een van ons.

Jood Maar Jezus was een jood. Al op de eerste pagina van het Nieuwe Testament wordt dat duidelijk. Mattheüs geeft Jezus’ visitekaartje af: hij introduceert Jezus al in het eerste vers als ‘Zoon van David, Zoon van Abraham’. Jezus is de ware jood, Hij is een afstammeling van aartsvader Abraham én van koning David. In de daaropvolgende symbolische genealogie wordt dat met feiten gestaafd: van Abraham tot Jozef en Maria loopt een ononderbroken keten. Jezus’ joodse stamboom staat buiten kijf.

Daar blijft het niet bij. Soms wordt er over iemand gezegd: ‘hij of zij is van joodse afkomst’, waarmee bedoeld wordt

22

DE OOGST

dat de betreffende persoon er verder niet zoveel aan doet.

Wie na Mattheüs 1 de evangeliën blijft lezen, weet dat het in Jezus’ geval wel anders is: Hij leidt een op-en-top joods leven. Zijn dagritme wordt bepaald door de gebeden en offers, Zijn kalender is getekend door de joodse feestdagen. Als goede gewoonte gaat Hij op sjabbat naar de synagoge en hoort daar de lezing van de Thora. Met de grote pelgrimsfeesten trekt Hij, zoals Hij al op jonge leeftijd van Zijn ouders leerde, naar de Tempel in Jeruzalem.

Vanaf het moment dat Jezus actief naar buiten treedt, voegt Hij Zich in het patroon dat binnen het jodendom van Zijn dagen gangbaar was. Net als de rabbijnen verzamelt Hij leerlingen om Zich heen, onderwijst hen in de Schriften, geeft uitleg en toepassing en vertelt ‘gelijkenissen’ die uit het leven van alledag gegrepen zijn om de dingen nog duidelijker over te brengen. Niet verwonderlijk is dat veel van de debatten die Jezus in de evangeliën heeft, vooral zijn met degenen die Hem het meest na staan: de schriftgeleerden en de farizeeën.

Waarom is dit nu allemaal zo belangrijk? Jezus mag dan als jood geboren zijn, maar Hij had toch ook gewoon een Inuit of Oezbeek kunnen zijn – of toch niet? Er zijn ten minste drie punten te noemen waarom het jood-zijn van Jezus van grote betekenis is voor een gezonde christelijke theologie.

Ten eerste is dat de eenheid van Gods openbaring in het Oude en het Nieuwe Testament door Jezus wordt belichaamd. Het Oude Testament is niet een doodlopend spoor, waarna Jezus moet komen om alles opnieuw te beginnen. Integendeel. Jezus’ leven, Zijn toespraken, Zijn gang naar het kruis en de opstanding, zijn volledig ingebed in het Oude Testament. Zonder overdrijving: wie

Jezus wil leren kennen, kan niet buiten het Oude Testament om. Dat zijn de Schriften waar Hij mee leefde, de Psalmen hielden Hem nog gezelschap toen Hij aan het kruis hing. In het hart van Zijn verkondiging staat de Bergrede: één lang doorlopend rabbijns commentaar op de Thora, de goede leefregels die God aan Israël heeft gegeven.

Ten tweede: Jezus was jood omdat God uit alle volkeren Israël uitkoos om een bijzondere weg mee te gaan. De hele christelijke Bijbel, van Genesis tot Openbaring, legt daarvan getuigenis af. God roept Abraham en belooft door zijn nazaten alle volkeren van de wereld te gaan zegenen – een roepingsverhaal dat de hele wereldgeschiedenis omspant, tot in Openbaring waarin de twaalf stammen van Israël weer aanwezig zijn bij de grote eindfinale.

Jezus is gepositioneerd in het hart van dit grote ‘Masterplan’ van God: Hij is de Zoon van Abraham, de Zoon van David, de ware jood.

Ten derde: Jezus is gekomen op aarde als de Messias voor Israël. Wellicht is het u nog nooit opgevallen, maar de Nieuwe Bijbelvertaling heeft ervoor gekozen om overal in het Nieuwe Testament waar de Griekse term ‘Christos’, gezalfde, wordt gebruikt, daarvoor de oudtestamentische term ‘Messias’ te gebruiken. Dat is een heel mooie vertaalkeuze, waardoor zichtbaar wordt dat Jezus de Messias van Israël was. Dat is wel even slikken. Jezus is toch de Verlosser voor alle mensen die in Hem geloven, ongeacht of ze jood of Griek zijn? Jazeker, maar toch zit daar

een volgorde in. Jezus zegt het Zelf: ‘Ik ben in de eerste plaats gekomen voor het Huis van Israël.’ Hij is hún Messias. Pas in tweede instantie is Jezus ook de Heiland van de wereld. Dat gaat echter via Zijn Messiasschap. Boven het kruis stond niet voor niets: ‘Koning van de joden’.

Jezus was jood omdat God uit alle volkeren Israël uitkoos om een bijzondere weg mee te gaan.

Jezus is jood. Dat verwijst iedere christen terug naar het Oude Testament: lees dat, want dan begin je te begrijpen wie Jezus was. Jezus is jood. Dat is een teken van Gods trouw: Hij begint met Israël en volvoert Zijn weg. En: Jezus is jood. Dat leert christenen uit de heidenen bescheidenheid. Jezus is de Messias van Israël en alleen zó ook de Verlosser voor christenen. Wie Jezus leert kennen, kan niet anders dan dat hij of zij ook het volk van Jezus leert kennen. ◄

DE OOGST

23

THEMA

TEKST: HANS BURGER / BEELD: THDV

‘Zie Jezus, leef vrij’ Dakloze in Amsterdam. Hans Burger: ‘Het is belangrijk om te dienen en te lijden en zo Christus’ liefde in praktijk te brengen.’

‘Zie Jezus, leef vrij’ is de missie van Tot Heil des Volks. Maar hoe zijn die twee met elkaar verbonden? Hoe leidt het zien van Jezus tot vrij leven?

Op zoek naar een antwoord op die vragen begin ik bij Dietrich Bonhoeffer. Meermalen spreekt Bonhoeffer over de ‘Christus-Wirklichkeit’. Dat betekent voor Bonhoeffer dat we Christus altijd in het midden moeten zien staan.

Christus is aanwezig als nieuwe werkelijkheid die onze werkelijkheid kan bepalen. Over dat basisidee wil ik in dit artikel doordenken en de betekenis ervan voor het christelijke leven verkennen.

Christus is de werkelijkheid die onze werkelijkheid bepaalt, omdat Hij onze plaatsbekleder is die er voor ons is. Als plaatsbekleder vertegenwoordigt Hij ons en bepaalt Hij wie wij zijn. Doordat Hij opgestaan is en het begin is van de nieuwe schepping, kunnen wij een nieuw leven gaan leiden.

Christus is immers ‘Christus voor ons’. Hij staat in het midden en dus staat Hij altijd tussen mijzelf en al het andere.

Die Christus-werkelijkheid betekent dat Christus tussen mij en mijzelf in staat. Iedereen vindt iets van zichzelf. Je bent blij met jezelf, je baalt van jezelf, je vergeet jezelf, je bent misschien wel alle grond onder je voeten kwijt en je zoekt jezelf. Wat betekent het dat Christus tussen mij en mezelf in staat?

24

DE OOGST

Dat is natuurlijk voor iedereen een persoonlijk verhaal.

Maar het is wel voor iedereen persoonlijk toepasbaar. Of je nu beschadigd bent door het leven of zeer gedreven bent om anderen te helpen. Voor iedereen geldt dat je zélf mag ontdekken wat het betekent dat Christus tussen jou en jezelf in staat, en anderen mag helpen ontdekken wat dat inhoudt. De missie van THDV is hier een directe uitwerking van: zie Jezus tussen jou en jezelf in staan en wordt vrij. Als Jezus tussen jou en jezelf in staat, kun je Hem volgen, je kruis op je nemen en jezelf verloochenen om met Hem te sterven en op te staan. Je verliest jezelf om in Christus jezelf opnieuw te vinden en zo, bevrijd van jezelf, eindelijk jezelf te worden als nieuwe schepping.

Nieuw leven Dat betekent dat Jezus iets doet met wie je bent als oude schepping. Dat is een mens die gevallen is, dingen kapotgemaakt heeft en anderen beschadigd heeft, die zelf beschadigd is en gevangen zit in een verleden dat blijft trekken. Wie met Christus sterft, verliest zijn zondige en beschadigde verleden in Christus’ dood en krijgt door

Zijn opstanding een nieuw leven, in Gods aanwezigheid en – hoe bijzonder! – als Gods geliefde kind. Dat maakt de omstandigheden misschien niet anders, maar het plaatst wel heel je leven in een volstrekt ander licht. Een hoopvol licht, want ook al onze omstandigheden zullen vroeg of laat nieuw gemaakt worden. In dat hoopvolle perspectief mogen we elkaar dienen en liefhebben, op weg naar Gods nieuwe wereld.

Vorig jaar schreef ik het boek Leven in Christus. Een van de ontdekkingen in mijn eigen zoektocht naar de betekenis van ‘in Christus zijn’ was dat ook het lijden in een ander perspectief komt te staan. Delen in Christus betekent volgens het Nieuwe Testament immers ook delen in Christus’ lijden. Christus leed om onze zonde en aan de gevolgen van onze zonde, maar met een duidelijk doel. Hij kwam immers om ons hart te raken, om voor ons Gods liefde te belichamen en om ons door Zijn weg van lijden in Gods Koninkrijk te brengen. Hij leed onder andere door ons, omdat wij niet gered wilden worden en Hem van ons afsloegen, Hem aan het kruis sloegen. Maar Hij hield vol en bleef van ons houden, tot de dood toe.

Ons lijden is anders dan Christus’ lijden. Maar wij mogen ons lijden in het volgen van Christus wel gaan zien als een delen in Zijn lijden. Dat betekent dat iemand die in de goot ligt en lijdt aan de gevolgen van de zonde van anderen of van zichzelf, zijn lijden kan gaan zien als delen in Christus’ lijden. Maar ook dat iemand die klappen oploopt, juist wanneer hij anderen liefheeft, vol kan houden omdat hij juist ook zo deelt in Jezus’ lijden. Wie anderen liefheeft en Gods liefde wil belichamen voor anderen, zal ook lijden. Dat is kwetsbaarheid die hoort bij de navolging van Christus.

Als Christus in het midden staat, staat Hij ook tussen een hulpverlener en een hulpvrager in. Hij is het die hen beiden aan elkaar verbindt. Sterker nog: Hij heeft Zich zo met ons mensen geïdentificeerd dat Hij Zelf een loser is geworden, een mislukte gekruisigde, een gevloekte die door iedereen wordt uitgekotst, door God en mensen verlaten. Friedrich Nietzsche wist dat hulpverlening gevaarlijk is en een zeer neerbuigende vorm kan krijgen: ik zal eens jouw weldoener zijn die vanuit de hoogte jou helpt en weet wat goed voor jou is. Wanneer Christus in het midden staat, wordt die houding onmogelijk. In die ander – die dakloze, die prostituee, die gevangene – komt immers Christus Zelf naar ons toe. Dus help je die ander alsof zijzelf (hijzelf) Christus is.

Daarom is het zo belangrijk om te dienen en te lijden en zo Christus’ liefde in praktijk te brengen. Door dit te doen leef je in de Christus-werkelijkheid en verdiept zich je inzicht in wie Christus voor ons is. Juist wie in de liefde blijft en de liefde in praktijk brengt, blijft in Christus, zoals Johannes in zijn Evangelie en brieven zo duidelijk maakt.

Wie wandelt in Christus en Hem volgt, zal zien: zo word je ook zelf meer aan Hem gelijk.

Ik hoop van harte dat we als christenen in Nederland groeien in het zien van die Christus-werkelijkheid. Dan blijken bijzaken echte bijzaken te zijn. Wie Christus centraal stelt en vol is van Zijn Geest, wordt vrij om lief te hebben en Christus te dienen in de ander. ◄

Hans Burger is universitair docent systematische theologie aan de Theologische Universiteit in Kampen.

COLUMN / LISA BAC

Evangeliseren Evangeliseren klonk voor mij altijd als iets heel groots.

Iets waar je een speciaal talent of een roeping voor nodig had. Sinds ik bij de Shelter werk, is dat beeld aan het veranderen.

Zo was laatst de vaatwasser stuk in de Shelter City. Nu moet je in een hostel met bijna tweehonderd bedden er niet aan denken om met de hand het ontbijtservies af te wassen. Er kwam een monteur langs om het ding te repareren. ‘Klopt het dat je hier vaker bent geweest?’ vraagt een collega aan de monteur. De man knikt. De twee raken in gesprek. Over zijn werk. Over het hostel.

Over onze christelijke identiteit. De man vertelt dat hij vroeger moslim was, maar dat hij nu niet meer in God gelooft. En dat zijn zoontje vaak droomt over Jezus.

Bij de Shelter komen gesprekken vaak uit op God. In heel alledaagse momenten. Niet omdat vrijwilligers en medewerkers nu zo getalenteerd, moedig of door God geroepen zijn. Maar vaak gewoon door passie voor Jezus en liefde voor mensen. Door de overtuiging dat het evangelie goed nieuws is.

Goed nieuws kun je niet forceren. Goed nieuws komt recht uit je hart. Misschien is dat precies waarom ik evangeliseren soms zo lastig vindt. ‘Waar het hart van vol is, stroomt de mond van over’ wordt vaak gezegd.

Ik praat soms over zoveel andere dingen, behalve over God. Wat zegt dat over mijn hart? Ben ik wel echt vol passie voor God of gaat mijn hart in werkelijkheid uit naar andere dingen?

Dan voel ik me schuldig. Maar gelukkig kent God mij (en jou!) door en door. Hij weet allang dat wij tekortschieten. Gelukkig is het God Zelf die in mensen werkt.

En gebruikt Hij ons juist als we ons onzeker, moe, leeg voelen. God zei tegen Paulus: ‘Je hebt niet meer dan Mijn genade nodig, want Mijn kracht wordt zichtbaar in zwakheid.’ Daar hou ik me maar aan vast. Aan de belofte dat God door mij heen werkt en mij gebruikt, ook al ben ik zwak. En aan het geloof en de hoop dat een wereld waarin Jezus regeert een betere wereld is. Die wereld is de moeite van het delen waard. ◄

Lisa Bac is online marketeer en hostel supervisor bij Shelter Hostel Amsterdam

FOTO: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

25

BIJBELSTUDIE / GERT HUTTEN

Schokkend anders Het is eigenlijk best simpel. De Bijbel is makkelijk te begrijpen.

Maar wij christenen zijn een zooitje oplichters. We doen alsof we Jezus niet begrijpen omdat we heel goed snappen dat we het dan anders moeten gaan doen. Neem maar een willekeurige tekst uit het Nieuwe Testament en vergeet alles behalve dat jij jezelf belooft zo te gaan leven. ‘Mijn God, zeg je dan, als ik dat doe, ruïneer ik mijn hele leven’ (Søren Kierkegaard).

‘Als jij je nog nooit geërgerd hebt aan Jezus, moet jij jezelf afvragen of je Hem wel echt kent’ ‘Jezus geeft de verstoorden rust, en verstoort de gerusten’ Stel je voor dat jij geleefd had in de tijd dat Jezus op aarde rondliep. Wat zou jij dan gevonden hebben van Jezus? Als jij naar Jezus kijkt, luistert naar wat Hij zegt en ziet wat Hij doet, wat vind jij dan mooi? Wat raakt je? Wat grijpt je aan? Vraag het eens in je gezin, in jouw kring of aan een groep vrienden. Onlangs begonnen wij ons management­ overleg met deze vraag ‘Wat raakt je als je kijkt naar Jezus?’ Zomaar wat antwoorden: ‘Hij oordeelt nooit. Hij draait alles om. Zijn liefde is eindeloos en Hij gaat door waar anderen stoppen. Hij is de definitie van dienen.’ Ik moest denken aan de Samaritaanse vrouw bij de bron die juichend naar haar dorp rent en zegt: ‘Er is iemand die alles van mij weet.’

f­ akenieuws maken. We maken van Jezus een gepolijste en zoetsappige figuur. We halen de scherpe kantjes van Hem af. We versmallen Zijn liefde. We kunnen maar moeilijk uit de voeten met Zijn totale openheid voor iedereen. Zijn ‘geen oordeel’ vinden we makkelijk. Of we oordelen lekker door met de opmerking: ‘Ik ben Jezus niet.’ We verkleinen het prachtige wonder van Jezus met de opmerking: ‘Hij is God.’ Hij heeft superhelder gemaakt wat geloven is en pakte religie keihard aan, maar wij zijn onverminderd religieus. Hij bevrijdde ons van het juk van de wet en vrolijk stoten we ons steeds weer aan dezelfde steen.

Het mooiste Jezus is schitterend. Werkelijk het mooiste wat je ooit hebt gezien. Een diamant met duizenden kanten en kleuren. Over Zijn grootheid raak je nooit uitgepraat. Nooit zullen we genoeg woorden hebben om te benoemen wie Hij werkelijk is. Altijd ontdek je weer iets nieuws aan Hem. Hij zal je altijd weer verrassen. Zijn heerlijkheid is onnavolgbaar groot. De grootste en kleinste woorden heb je nodig om Zijn grootse nederigheid te beschrijven.

Schokkend Jezus’ leven op aarde is ronduit schokkend. Wat Hij zegt is verfrissend en totaal ongehoord. Nooit is er meer een leraar als Hij geweest die zo eenvoudig met straattaal en voorbeelden van de straat de meest mooie levenslessen kon communiceren. Hoe Hij met mensen omgaat, is absoluut zonder oordeel, vol liefde en waarheid. Nog nooit was er iemand met zoveel vaardigheden om contact te leggen. Puur en eerlijk. Tegelijkertijd is er nog nooit iemand meer miskend en verguisd geweest dan Jezus.

Er bestaat geen krachtiger en sterker mens dan Hij. Hij heeft macht over alles. Iedereen luistert naar Hem. Tegelijkertijd lijkt Hij kwetsbaar en breekbaar. Hij is zo diep wijs en kent alles en iedereen. En Hij is zo diep ontkend en genegeerd.

Nepnieuws Ik ben bang dat we van Jezus zomaar een nepjezus maken en dat we van het confronterende Evangelie ook

De bezem door jouw leven Jezus zet ons gezapige christen-zijn op zijn kop. Hij schudt aan de kerk omdat Hij zo houdt van de kerk. Hij

26

DE OOGST

schopt de deuren en ramen open. Hij jaagt je de wijk in.

Hij haalt de zweep door onze gebruiken. Hij blaast het orgel op en haalt het stof van de liedjes waar jij zo aan gehecht bent. Hij maakt je ongerust. Hij laat je schudden op je fundamenten en schopt tegen al jouw zekerheden aan om zelf je zekerheid te worden. Hij trekt je uit jouw veiligheid en je comfortabele bubbel en stuurt je de boze wereld in. Hij pakt de regelneven, kerkrechtpuristen en moralisten keihard aan: ‘Moet je nu je veiligheid zoeken bij jouw afspraakjes, Mijn broer? Bouwt dat Mijn kerk?’

Grote leiders vallen omdat er maar één leider is. Jezus is schokkend en anders. Hij draait alles om en jij doet er goed aan om dat ook te doen. Ga er maar van uit dat alles waarschijnlijk net andersom is dan jij van nature denkt.

Zo worden wij zielige mensen ontdaan van al onze vertalingen, berijmingen, belijdenissen en schijnzekerheden en staan we ooit eens naakt voor Jezus met niets meer dan jouw naakte bestaan en met niets meer dan Jezus. Eens zul je ontdekken dat Jezus alles is en dat je naast Hem niets, en dan ook echt niets, meer nodig hebt.

Ik ben bang dat wij Jezus te vaak buiten de deur en buiten ons leven houden.

Het is Zijn kerk en Hij bouwt de kerk.

Jij bent van Hem, want Hij heeft jou gekocht met Zijn leven.

Bang Ik ben bang dat wij Jezus te vaak buiten de deur en buiten ons leven houden. Het is Zijn kerk en Hij bouwt de kerk.

Jij bent van Hem, want Hij heeft jou gekocht met Zijn leven. Ik hoop dat je het lef hebt om Jezus even aan jouw boom te laten schudden. Laat Hem eens de bezem door jouw kerk halen. Al dat hoogdravende gedoe, moeilijke taal, de perfecte show op een gelikt podium of een opzwepende genezingsdienst. Laat Hij jou bevrijden van alle religie. Laat Hij jou bevrijden van alle schijnzekerheid, en vooral ook van alle schijnvroomheid. Alles wat afleidt van Hem is te veel. ◄

Dit is wat ik verkies, zegt de Heer.

Misdadige ketenen losmaken, de banden van het juk ontbinden, de verdrukten bevrijden, en ieder juk breken.

Je brood delen met de hongerige, iemand kleden die naakt rondloopt, je bekommeren om je medemens.

Dan breekt je licht door als de dageraad en gun je je voeten rust op de dag van de Heer. (vrij naar Jesaja 58:6-13)

COLUMN / ARIE DE ROVER

Jezus vervloeken Schrikt u van de titel boven deze column? Als de Here Jezus veel voor u betekent, kan de gedachte om Hem te vervloeken u de rillingen op de rug bezorgen. Misschien voelt u de plicht om mensen aan te spreken als ze openlijk vloeken? Dan voel ik mij met u verwant, want die plicht ervaar ik ook. Steeds meer zelfs. Toch is de kans groot dat u daarbij een andere doelgroep op het oog hebt dan ik. Ik richt mijn energie niet zozeer op ongelovigen die hun frustraties of verbijstering denken kracht bij te moeten zetten door te pas en te onpas maar ‘Jezus Christus’ te zeggen.

Mijn inzet richt zich op de sluwere vloekers. Deze vorm van godslastering uit zich niet door Jezus’ naam ijdel te gebruiken, maar Jezus Zelf. Zijn ongekend diepe betekenis en waarde worden door hen niet uitgeleefd, terwijl ze zich wel christen noemen. Ze proberen grip op hun hemelse zekerheid te krijgen door hun goede morele leven. Hun godsdienstigheid zorgt ervoor dat ze concluderen dat God wel blij met ze zal zijn.

‘Hun godsdienstigheid zorgt ervoor dat ze concluderen dat God wel blij met ze zal zijn.’

In ieder geval is Hij blijer met hen dan met al die publieke zondaren en onkerkelijken. Christenen die in hun hart zeggen: ‘Ik doe erg mijn best, ik probeer gehoorzaam te zijn, ik ga naar de kerk, ik probeer Jezus te dienen en dus heb ik wel recht op een goede behandeling door God’, voor die mensen is Jezus ongetwijfeld een voorbeeld, een identificatiefiguur of zelfs een koning, maar Hij is niet hun Verlosser. Hun hart functioneert nog volgens de wet van zelfverlossing. Dat vloekt met Jezus. Paulus doorzag dat haarscherp: ‘Als u probeert door God als een rechtvaardige te worden aangenomen door Zijn wet na te leven, bent u van Christus losgemaakt en hebt u Gods genade verspeeld.’ ◄

Arie de Rover is coach.

DE OOGST

27

AHA (RONALD)

Boosheid, blijdschap, angst en verdriet

Emoties van Jezus De Bijbel laat regelmatig unieke

Jezus is blij

karaktertrekken van de Here Jezus zien

Situatie Er kwamen 72 leerlingen terug van hun reis. Ze zijn opgetogen om de wonderen die ze hebben gedaan. Jezus zegt dat ze vooral blij moeten zijn omdat het eeuwige leven voor hen bestemd is. Daarna gebeurt het volgende:

toen Hij op aarde was. Hij was God en mens en was vertrouwd met (menselijke) emoties als blijdschap, boosheid of angst.

Wat vinden mensen uit onze doelgroep daarvan?

Tekst Op dat moment liet de heilige Geest Jezus juichen van vreugde. Jezus riep: ‘Vader, Heer van de hemel en de aarde, ik dank U! Want U hebt al die dingen bekendgemaakt aan heel gewone mensen. Maar voor wijze en verstandige mensen hebt U die dingen verborgen.’ Mattheüs 9:12-13 Reflectie Mooi dat Jezus zegt dat zijn Vader alle dingen bekend heeft gemaakt aan heel gewone mensen. Daar herken ik mezelf in, ik zie mezelf als een gewoon mens.

Kevin is dakloos en leeft in Amsterdam

28

DE OOGST

SCHARLAKEN KOORD (SIMONE)

Jezus is bang Situatie Jezus gaat naar de Olijfberg, vlak voordat Hij verraden en uiteindelijk gekruisigd wordt. Dan begint Hij hartstochtelijk te bidden. Er staat:

Reflectie ‘Ik durfde niets meer tenzij het mocht van mijn pooier, ik was echt verstijfd van angst en wist niet meer hoe ik weg kon komen.’

Tekst Jezus was bang en ging steeds harder bidden. Zijn zweet viel in grote druppels op de grond. Het leken wel druppels bloed.

Lucas 22:44 (Bijbel in Gewone Taal)

Wendy – werkte 6 jaar in de prostitutie

DE OOGST

29

HET FORT (RONALD)

Jezus wordt boos Situatie Er zijn mensen die kinderen bij Jezus brengen, omdat ze graag wilden dat Hij de kinderen zou aanraken. Maar de leerlingen hielden die mensen tegen. Jezus wordt hier boos om en zegt dan: Tekst ‘Laat die kinderen bij Me komen. Houd ze niet tegen. Want Gods nieuwe wereld is er juist voor hen.’

Marcus 10:14-15 (Bijbel in Gewone Taal)

30

DE OOGST

Reflectie Jezus wil de kinderen laten zien hoe waardevol en geliefd zij zijn, toen, maar er is tegenstand tegen die boodschap.

Wij ervaren dat ook elke dag dat wij hier op Het Fort met de kinderen werken. Zo vaak krijgen deze kinderen te horen ‘Jij bent niet belangrijk’ ‘met jou wordt het nooit wat’. Het ergste is dat zij deze leugens zelf ook gaan geloven en er naar gaan leven. Het is soms echt een gevecht om tegen deze hardnekkige blokkades weg te krijgen en de kinderen de waarheid te laten zien en ervaren: ‘Kom maar, jij bent geliefd, jij doet er toe!’

Mieke Honing (foto) is projectmanager bij Het Fort.

WAYPOINT (RONALD)

Jezus huilt Situatie Jezus is dicht bij Jeruzalem. Op het moment dat Hij de stad ziet, moet Hij huilen. Hij zegt dat vijanden de stad zullen gaan aanvallen. Dan zegt Hij: Tekst ‘Jeruzalem, Ik ben gekomen om vrede te brengen. Maar jouw inwoners hebben dat niet begrepen. Daarom zullen al die dingen gebeuren.’ Lucas 19:44 (Bijbel in Gewone Taal)

Reflectie God bracht door de hand van mijn zwager, een gigantische rust in mijn hart. Het is onbeschrijfelijk wat er die dag met me gebeurde en ben sindsdien een ander mens.

Met al mijn tekortkomingen, fouten en twijfels mag ik altijd weten dat ik een geliefd kind van God ben.

Jelmer (foto) is ex-drugsverslaafd en verbonden aan Waypoint Twenterand. Hij deelt zijn getuigenis op de Levensechttour.

DE OOGST

31

RECENSIES / REDACTIE MATTHIJS HOOGENBOOM

Het napalmmeisje ‘Weg hier! Rennen! We moeten hier vandaan! Het is hier niet veilig meer, ze gaan alles vernietigen!

Kom! Kinderen eerst. Kom, rennen!

De vlammen joegen me vooruit. Mijn benen droegen me zo snel als ze konden de weg op, maar ik was niet bepaald een sportief kind en rende niet zo hard. Ik droeg de gebruikelijke kleding van Vietnam, een wijd katoenen tuniekpak, en het feit dat ik geen zwaar legerjack droeg, zoals de soldaten, heeft misschien wel mijn leven gered.’

‘Ontstelde soldaten die ons uit de tempel loodsen. Brullende motoren die gieren door de lucht. Metalen monsters die op aarde neerkomen: één, twee, drie vier. Vlammen die de kletsnatte weg likken, proeven, verslinden. Overal vuur. Het is te heet! Te heet! De temperatuur van een doorsneevuur is, als de brand fel oplaait, ergens tussen de zeshonderdvijftig en achthonderd graden Celsius. Maar napalm? Dat wordt wel zevenentwintighonderd graden.

Napalm doet geen half werk, waar het ook verschijnt. Helaas was dat die dag in mijn dorp.’

De foto van een negenjarig meisje dat wanhopig wegrent voor de vlammen van de napalmbommen die op 8 juni 1972 haar dorp troffen, is wereldberoemd. Een icoon. Het meisje, Kim Phuc, vertelt in Het napalmmeisje haar aangrijpende levensverhaal. Ze vertelt over haar onbezorgde jeugd, over haar toewijding aan het caodaïsme (een Vietnamese mengelmoes van allerlei religies). Over het oorlogsgeweld in Vietnam en over de fatale momenten die haar leven pijnlijk veranderden.

Over haar zoektocht naar rust, vrede en herstel. En over hoe ze Jezus vond: ‘In mijn hart wist ik het wel.

Die bommen hebben me bij Christus gebracht.’

32

DE OOGST

Van vuur naar vrede. Letterlijk en figuurlijk. ‘Misschien is dat wel mijn enige taak in dit leven, dacht ik op dat moment: vuurtjes doven waar ik maar kan. Ieder van ons krijgt te maken met vuur in zijn leven, of dat nu komt in de vorm van relatieproblemen, geldproblemen, lichamelijk of psychisch lijden of andere gebreken. Overal waar jij en ik vrede brengen, door middel van onze houding, met een vriendelijk woord, een gebed, een arm om een schouder of op welke manier we Jezus ook maar vertegenwoordigen, is het alsof we een brandblusser gebruiken en de oplaaiende vlammen uitdoven.’

God bestaat echt!

Dit boek is het levensverhaal van Natasja Verhagen, opgetekend door Corina Schipaanboord. Het verhaal is bijna te afschuwelijk voor woorden: haar moeder is zwaar alcoholverslaafd, het gezin wordt afgewezen door haar vader die hen verlaat voor een andere vriendin, misbruik en andere ellende.

Toch is het ook een verhaal van hoop: God kan harten bereiken, ook al zijn daar torenhoge muren omheen gebouwd. Want het verhaal is ook bizar: haar oudste zoon sterft op twaalfjarige leeftijd door een hersentumor. Vlak voor z’n dood zegt hij tegen haar: ‘God bestaat echt.’

Door deze woorden komen Natasja en haar gezin tot geloof. Het verhaal beschrijft haar jeugd, haar tot geloof komen en ook de emotionele genezing die God wil geven. Een bijzonder boek met een mix van rauwe werkelijkheid en hoop. / Ronald Koops

Wat een krachtig geloofsgetuigenis! Een boek dat je in één adem uitleest. / Matthijs Guijt

Kim Phuc Phan Thi: Het napalmmeisje Haar leven van vuur naar vrede 280 pagina’s € 19,99 Uitgeverij Boekencentrum ISBN 978-902-395-2275

God bestaat echt: verlost van het verleden door het verlies van onze zoon Corina Schip­aanboord Scholten Uitgeverij € 14,95

Kloostermensen ‘Nutteloos, maar niet zinloos’, zo omschrijft een gastenbroeder zijn werk in de abdij van Affligem (waar ken ik die naam van?). Op de basisschool leerde ik nog dat het kloosterleven weliswaar iets vrooms had, maar dat de nonnen en monniken het toch bij het verkeerde eind hadden. Ze hadden niets begrepen van ‘zoutend zout’ en ‘lichtend licht’ zijn; hun leven was nutteloos. Anno 2018 vragen veel mensen zich af of hun nuttige leven wel zin heeft.

Het klooster is een plaats waar ‘zin’ wordt geoefend, dag in, dag uit en daarom weten veel mensen de weg naar het klooster weer te vinden.

Hoewel het, volgens auteur Leo Fijen, nog te vroeg is om te spreken van een lente, is er zeker sprake van een opleving. Thomas Quartier besluit het boek met een link te leggen naar de kerken die dezelfde ontwikkeling doormaken. Leek de tijd aangebroken dat de laatste het lichtknopje uit zou doen, neemt de interesse in religie ineens weer toe. Dit is een boek met persoonlijke verhalen van ‘kloostermensen’. Fijn om te lezen en leerzaam voor kerkmensen. / Matthijs Hoogenboom

Kloostermensen: ­interviews met de generatie van nu Leo Fijen en Thomas Quartier Adveniat € 18,95

Diaconaal doen doordacht Een handboek diaconiewetenschap zal niet iedereen direct ter hand nemen, maar ik kan dit boek zeker aanraden voor diaconieën en geïnteresseerden. Het eerste deel is theoretisch en niet heel toegankelijk geschreven. Deel twee biedt een schat aan praktische manieren om diaconaat vorm te geven. Het hoofdstuk over project M25 (naar Mattheüs 25) om diaconaat met jongeren te bevorderen in Noord-Nederland vond ik erg inspirerend, net als het hoofdstuk over stadspelgrimages. In zekere zin is dit wat wij bij THDV doen

met de evenementen van Ontmoet Amsterdam Anders. Zo’n pelgrimage kan in iedere stad of elk dorp en is een mooie manier om mensen op een andere manier te laten kijken naar de eigen omgeving. In het laatste deel wordt op de praktijkbeschrijvingen gereflecteerd. / MH

hoe fijn het was geweest nog eens ter kerke te kunnen gaan in mijn doopkerk waar ik sinds kort vlakbij woon, pak ik dit ontnuchterende boekje er even bij. / MH

Diaconaal doen doordacht: handboek diaconiewetenschap ­Hanneke ArtsHonselaar (eindredactie) Kok € 34,99

Sores en zegen: mijn verhaal met de kerk Ds. Piet de Jong Boekencentrum € 17,99

Sores en zegen Samen met mijn vader bezocht ik in 2009 de laatste dienst in de christelijke gereformeerde kerk aan de Coloniastraat in Rotterdam-West, de kerk waar ik werd gedoopt. Dominee Piet de Jong van de nabijgelegen Pelgrimvaderskerk was er ook. Zijn zilveren krullenbos zie je niet over het hoofd. Kort daarna verscheen van zijn hand een column over deze indrukwekkende dienst: ‘’s Nachts droomde ik twee keer dat op zondagmorgen om vijf voor elf een echtpaar opstond, zich bij de kansel kwam excuseren dat het voor hen nu te laat werd en dat ze daarom weggingen. Ik toonde natuurlijk begrip (wat kun je anders?), maar toen ik met de preek verderging was er ineens niemand meer. “Wil je nog uitleg?” vroeg mijn vrouw toen ik de droom vertelde.

“Nee,” zei ik, “laten we maar gewoon aan de slag gaan.”’ De toon van dit citaat kenmerkt ook de stijl van Sores en zegen: hoewel het echt niet altijd over leuke dingen gaat is het luchtig, humoristisch en positief. Op zoek naar een school in Rotterdam vraagt De Jongs vrouw aan een directeur van een basisschool: ‘“Hoe christelijk is het hier?” Hij zei geruststellend: “Alle leerkrachten zijn wedergeboren christenen.” Zoiets hadden we zelfs in Nunspeet nooit gehoord.’ Ik heb er hartelijk om gelachen. Als ik zo nu en dan in een weemoedige en nostalgische bui bedenk

Aan alle gescheiden ouders Natuurlijk hoop je dat je dit boek niet nodig hebt. Maar in een land waar ieder jaar ruim 70.000 thuiswonende kinderen te horen krijgen dat hun ouders uit elkaar gaan kan het niet anders of je hebt op een of andere manier met een gebroken gezin te maken. Als kind van gescheiden ouders trok dit boek direct mijn aandacht. Het is zo’n boek waar allemaal vrij voor de hand liggende dingen in staan (‘betrek je kinderen niet bij ruzies’ bijvoorbeeld) maar die je toch echt moet lezen, zeker in het heetst van de strijd. Want hoe druk je ook bent met jezelf en je kapotte relatie, je kind(eren) kunnen daar echt helemaal niks aan doen en verdienen alle liefde en aandacht van beide ouders. Mooi vind ik de ondertitel: ‘Leer kijken door de ogen van je kind’. Dat is ook een van de dimensies van het motto van THDV: ‘Wie zie jij?’ Wie zie jij als je met de ogen van je kind naar jezelf kijkt? / MH

Aan alle gescheiden ouders: leer kijken door de ogen van je kind Marsha Pinedo en Petra Vollinga Lev. ­Boeken (A.W. Bruna) € 20,--

DE OOGST

33

FILMBESPREKING / MATTHIJS HOOGENBOOM

Gelijk, maar geen gelijke kansen THDV wil je helpen de verbinding te leggen met de onbekende ander. Film en literatuur leggen de gedachtewereld van die ander bloot. In deze rubriek bieden we je ter inspiratie kijk- en leeservaringen.

Het kijken van Beyond Words was voor mij een heel nieuwe ervaring. Meestal blijf ik een beetje in hetzelfde genre hangen. Het lijkt het gewone leven wel. Wat bekend is voelt goed. Hoewel er gelukkig ook mensen zijn die openstaan voor nieuwe ervaringen, is het een veelgehoorde klacht dat mensen in hun eigen ‘bubble’ leven. Dat leidt vaak tot (voor)oordelen over de ander buiten die bubble.

Het is zo ongeveer hét onderwerp in het maatschappelijk debat: hoe overbruggen we de kloof?

Film: Beyond Words Regisseur: Urzsula Antoniak Over de regisseur: Urzsula Antoniak (1968) werd geboren in Polen. Ze studeerde aan de Nederlandse Film en Televisie Academie in Amsterdam en woont twintig jaar in Nederland. Met haar film Nothing personal won ze een Gouden Kalf voor beste regie, beste lange speelfilm, beste geluid en beste camera. Beyond Words is haar vierde film.

‘Ik vind het heel irritant als ik nog altijd als “Poolse die in Amsterdam woont” wordt gezien. Dat las ik eens in de krant over mezelf. Ik heb al bijna 20 jaar een Nederlands paspoort. Ik werd verliefd hier, ik was met een man hier, ik heb mijn vrienden hier, ik studeerde hier, alles. Daar gaat mijn integratie, denk ik als ik zoiets lees.’

Urzsula Antoniak in ‘De Filmkrant’ N.a.v. Beyond Words September Film € 14,99

34

DE OOGST

Zwart-wit Beyond Words is helemaal zwart-wit. Geen nostalgisch zwart-wit, maar hypermodern en strak gestileerd zwartwit. Een film als een kunstwerk. Iedere film is natuurlijk een kunstwerk, maar zelden was ik mij daar zo van bewust. De beelden zijn gestileerd en bevatten veel symboliek. Het thema van de film wordt door het gebrek aan kleur onderstreept. Als mens denk je vaak in zwart-wit, in ‘ik’ en ‘de rest’. In het thema van de film: in allochtoon en autochtoon. In het beste geval proberen we er vriendelijkere woorden voor te vinden. Maar het is eigenlijk niet te doen om de juiste woorden te vinden voor de verschillen tussen mensen. Beyond words (niet in woorden uit te drukken), want wat is eigenlijk het verschil? In het begin van de film zitten ze – zwart en wit – tegenover elkaar. Krijgt de Afrikaanse immigrant in de film bewust geen naam? Advocaat Michael, hoofdpersoon in de film, weigert hem te verdedigen. Niet omdat hij geen kans zou maken. Maar omdat de Afrikaan het etiket van vluchteling weigert. Hij wil dat Michael zijn recht verdedigt om te wonen waar hij wil. ‘Ik ben niet als jij, maar jij bent net als ik.’ Waarom mag Michael als Duitser wonen waar hij wil en waarom mag de Afrikaan dat niet? Hij heeft gelijk, maar maakt geen kans, aldus de advocaat.

Voor altijd migrant De film krijgt een heel andere wending als Michaels dood gewaande vader plotseling op de stoep staat. Michael mag er dan in zijn gladde kostuums en strak gekamde

haar uitzien als een hardcore inwoner van Berlijn (de gelijkenissen met de advocatenserie Zuidas zijn treffend), hij is van Poolse afkomst en dus immigrant. Het roept de vraag op wanneer dat onderscheid zichzelf opheft. Hier komt Antoniaks eigen ervaring om de hoek kijken. De regisseur van de film woont al twintig jaar in Amsterdam en irriteert zich eraan dat ze nog steeds wordt gezien als een Poolse die in Amsterdam woont. In Polen ervaart ze dat ze zich geen Pool meer voelt: ‘Ik ben veel pragmatischer, een eigenschap die ik de Nederlander toeschrijf.’

Je hoort het vaak als je aan iemand die langere tijd buiten zijn of haar geboorteland leeft, vraagt waar hij of zij zich het meest thuis voelt: nergens. Of ergens tussenin. Een mengeling van een fijn soort wereldburgerschap en het gemis van geworteld zijn.

Toiletjuffrouw In de laatste scene ligt Michael gewond achter in een taxi.

De laatste woorden zijn die van de chauffeur: ‘Een Pool?

Dat had ik niet gedacht.’ Dan is de film voorbij. Over dat laatste zinnetje heb ik een tijd nagedacht. Wat bedoelt die taxichauffeur nu eigenlijk? Je ziet er niet uit als een Pool? En hoe ziet een Pool er dan in zijn ogen uit? Ik moet toegeven dat ik daar wel een idee bij heb. ’s Avonds – als wij ons avondeten allang ophebben en op de bank neerploffen – stopt er naast ons huis een busje met jongens die zichtbaar hard hebben gewerkt. Ik kom ze tegen in de vele Poolse supermarktjes die onze wijk rijk is. Al kom ik daar niet heel vaak. Ik zou niet weten wat ik met al die vreemde ingrediënten aan moet. We spreken elkaars taal niet. We kennen elkaars eten niet. Achter de grote kwesties van gelijke rechten en kansen zit voor mij de persoonlijke vraag: hoe kijk ik naar mensen? Nog niet zo lang geleden groette ik, toen ik een wc in een groot warenhuis binnenwandelde, een dame waarvan ik dacht dat ze de toiletjuffrouw was. Dat was ze niet. Ze bleek, net als ik, naar de wc te moeten. ◄

ADRESSEN, GIFTEN EN TESTAMENT

THDV Oudezijds Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@thdv.nl thdv.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Instagram.com/totheildesvolks Linkedin: THDV Bereikbaar (ma t/m do): 09.15-12.15 uur 13.15-16.15 uur

THDV is een koepelorganisatie met diverse projecten.

Voor contactgegevens ga naar thdv.nl

THDV prostituees Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulpverlening Second Step Werkervaringsplek voor kwetsbare vrouwen

THDV verslaafden Waypoint Urk, Kampen, Twenterand en Bunschoten Verslavingszorg en preventie

THDV dak- en thuislozen AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen

THDV kinderen in armoede Het Fort Armoedebestrijding onder kinderen in Nederland De Bewaarschool Buurtgericht kinderwerk

THDV gastvrijheid Shelter City & Shelter Jordan Youth Hostel Ministry De Sikkenberg Vakantiepark in Onstwedde

THDV identiteit

Achter de grote kwesties van gelijke rechten en kansen zit voor mij de persoonlijke vraag: hoe kijk ik naar mensen?

Different Christelijke hulpverlening rond seksuele identiteit en relaties Weerbaarheidstrainingen Beware of Loverboys, Love Limits en No Nonsense

Bezoekadressen Second Step, Willemsstraat 33, 1015 HW Amsterdam, secondstepshop.nl Kringloop Waypoint, Vliestroom 21, 1234 A Urk, kringloopwaypoint.nl Waypoint Kampen Kledingwinkel, Oudestraat 136, 8261 CX Kampen waypoint-kampen.nl

Testament en giften

Gespreksvragen: 1 Gelijk, maar geen gelijke kansen. Wat doet dit besef met jou?

2 Welke functie heeft de vader in de film? Waarvan maakt hij je bewust?

3 Vraag jezelf eerlijk af hoe jij naar mensen kijkt.

Is in jouw (gedachte)wereld ieder gelijk?

Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam.

De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233.

Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening: NL34INGB0000104944 BIC-code: INGNL 2A De stichting beschikt over een ANBI-verklaring.

Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechOOGST 35 ten kunnen worden ontleend, dan verzoeken we je DE contact op te nemen met de uitgever.

36

DE OOGST