Komentarz • Jacek Srokowski
Maszyna: dobry pracownik, zły konsument
„
W połowie wieku będziemy w stanie zaspokoić całe zapotrzebowanie na dobra i usługi, używając najwyżej 5 proc. ludzkiej siły roboczej.
TEBERIA
Może zabrzmi to nieprawdopodobnie, ale są w Polsce firmy, które eksportują swoje produkty do... Chin. Nie, nie pomyliłem się. Nie chodziło mi o słowo importują. Janusz Wiesiołek, właściciel Wytwórni Okuć Meblowych w Brodnicy eksportuje akcesoria meblowe na cały świat, w tym także do Chin. Nie dlatego, że w Kraju Środka nie produkuje się akcesoriów meblowych, tylko dlatego, że jego produkty są tam konkurencyjne cenowo. I nie dlatego, że wykonują je na wpół niewolniczo robotnicy z Ukrainy. Dzieje się tak dlatego, że jego zakład jest w pełni zautomatyzowany. „Zatrudnione” w fabryce roboty spawalnicze znacznie przyspieszyły produkcję stelaży, ram, podnośników, rolek i nóg. Fabryka w Brodnicy znamionuje nowe tendencje w polskiej gospodarce. Proces zastępowania ludzi maszynami, jak twierdzą specjaliści od zarządzania produkcją, będzie postępować coraz bardziej dynamicznie, ponieważ maszyny nie żądają urlopu, nie chorują, nie strajkują, nie potrzebują odpoczynku, pracują całą dobę i wykonują swoje prace dokładniej niż ludzie. Są tańsze w utrzymaniu, a w razie awarii po prostu się je wymienia. Oznacza to, że z roku na rok spada zapotrzebowanie na prostą, niewymagającą kwalifikacji pracę fizyczną. Jeremy Rifkin w swojej książce „Koniec pracy” wieszczy zmierzch czasów, w których ludzie będą musieli pracować. W połowie wieku będziemy w stanie zaspokoić całe zapotrzebowanie na dobra i usługi, używając najwyżej 5 proc. ludzkiej siły roboczej. Rozwój technologii zagraża egzystencji nie tylko prostych zawodów opartych na pracy fizycznej, ale także wielu profesjom „intelektualnym”. Tak jak kiedyś, po wprowadzeniu kalkulatorów, zniknął zawód rachmistrza, tak w nieodległej przyszłości podobny los może spotkać tłumaczy i lingwistów. Eksperci uważają, że coraz bardziej realny jest świat, w którym każdy telefon komórkowy będzie wyposażony w elektronicznego tłumacza, czyli udoskonalone wersje programów
tłumaczących, powszechnych już dzisiaj w Internecie. Gdy spotkamy cudzoziemca, wystarczy, że uruchomimy telefon, włożymy słuchawkę do ucha, a aparat w czasie rzeczywistym przełoży nam słowa rozmówcy na dowolny język. Skłamałbym twierdząc, że nie obawiam się o swoją przyszłość zawodową. Rozwój Internetu sprawił, że profesjonalne dziennikarstwo ustępuje powoli pola dziennikarstwu społecznościowemu. Młodzi ludzie coraz częściej sięgają po informacje na serwisach mikroblogowych typu Twitter niż w tradycyjnych mediach, bo nieograniczony dostęp do sieci sprawił, że każdy może być autorem informacji czy publicystyki. Jednocześnie moje obawy dyskontują nadzieje związane z nowymi możliwościami, jakie dają nowoczesne technologie i narzędzia komunikacyjne. Jednak dla kogoś, kto nie posiada dostatecznych umiejętności adaptacyjnych, rewolucja technologiczna, jaka dokonuje się na naszych oczach, niesie widmo zagrożeń. Pamiętacie z historii luddystów, czyli angielski ruch robotniczy z okresu rewolucji przemysłowej? Luddyści niszczyli maszyny fabryczne w proteście przeciwko bezrobociu. Maszyna parowa jawiła się im jako konkurencja. Z perspektywy czasu widać, że rewolucja przemysłowa dała początek wielu wówczas nieznanym profesjom, o których luddystom nawet się nie śniło. W świetle tego można powiedzieć, że historia zatacza koło. Cytowany prof. Rifkin w rozmowie z Jackiem Żakowskim już w 2001 roku przepowiadał: „Tak jak z rewolucją przemysłową pojawiła się masowa siła robocza, tak wraz z rewolucją informatyczną jej miejsce zajmuje elitarna siła robocza. Powstają nowe zawody, produkty i usługi, ale wszystkie one wymagają coraz mniej ludzkiej pracy i coraz mniejszej elity pracowników”. A co z wykluczoną z rynku pracy całą resztą? Rifkin daje na to odpowiedź: „Trzeba opodatkować technologię na rzecz społeczeństwa. Im więcej pracy wykonują maszyny, tym mniejszy sens ma zbieranie podatku od płac. Więc trzeba wprowadzić podatek od wzrostu wydajności i przeznaczyć go na płace dla ludzi, którzy będą zatrudnieni w instytucjach trzeciego sektora (kultura, sport, medycyna, opieka społeczna itd.)”. Poglądy Rifkina mają wielu oponentów, ale nie można przejść wobec nich obojętnie. W końcu maszyna nie odprawi mszy, nie zaopiekuje się dziećmi, nie poprowadzi zawodów sportowych. Co jednak najważniejsze, maszyna nie kupi wyprodukowanych przez siebie dóbr. Już na początku lat 20. ubiegłego wieku Henry Ford mówił, że „trzeba więcej płacić robotnikom, bo wówczas będzie ich stać na kupowanie moich samochodów”. Ford zdawał sobie sprawę z tego, że maszyny nie kupią jego produktów i czeka go bankructwo, jeśli robotnicy nie będą przyzwoicie zarabiać. ¢ N r 1 ( 4 ) S T Y C Z E Ń 2 0 11
Studium koncepcyjne wybranych technologii, perspektywicznych procesów i produktów konwersji węgla – osiągnięcia i kierunki badawczo-rozwojowe Zawartość:
Tom I. Zgazowanie węgla
• Węgiel jako surowiec do produkcji gazu syntezowego • Perspektywiczne procesy konwersji węgla • Przygotowanie surowego gazu ze zgazowania węgla do syntezy chemicznej
Tom II. S ynteza produktów chemicznych
• Synteza produktów chemicznych z gazu ze zgazowania węgla
pod redakcją: Jacka Kijeńskiego, Jacka Machnikowskiego i Marka Ściążko Wydawnictwo Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, Zabrze 2010 Recenzenci: prof. dr hab. inż. Tadeusz Chmielniak, prof. Elżbieta Frąckowiak, prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kotowski, prof. dr hab. inż. Andrzej Mianowski, prof. dr hab. inż. Marian Taniewski. Monografia jest wynikiem realizacji projektu badawczego zamawianego PBZ-MEiN-2/2/2006 „Chemia perspektywicznych procesów i produktów konwersji węgla”. Projekt rozpoczęto wydaniem książki pt. „Czysta energia, produkty chemiczne i paliwa z węgla – ocena potencjału rozwojowego”, w której dokonano analizy stanu wiedzy w zakresie wysoko efektywnych systemów konwersji węgla na gaz syntezowy, przygotowania surowego gazu ze zgazowania do procesów syntezy, syntezy paliw motorowych oraz półproduktów chemicznych oraz zaawansowanych materiałów węglowych i hybrydowych z węgla i produktów jego konwersji. Po trzyletnim okresie intensywnej pracy zespoły badawcze podsumowują swoje osiągnięcia i przestawiają je w formie trzytomowej monografii.
Tom III. Z awansowane materiały węglowe
• Paki węglowe dla technologii zaawansowanych materiałów węglowych • Węgle aktywne do adsorpcji z fazy ciekłej • Monolityczne adsorbenty do magazynowania paliw gazowych • Ocena przydatności monolitów węglowych dla układów adsorpcyjnego chłodzenia • Katalityczne odchlorowanie związków chloroorganicznych • Materiały węglowe pochodzenia pakowego w systemach magazynowania energii elektrycznej • Kompozyty węglowe i węglowo-ceramiczne z wykorzystaniem paków węglowych • Podstawy technologii uzyskiwania ultracieńkich włókien węglowych
# ZAMÓWIENIE Imię i nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Firma: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NIP: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zamawiam ...... egz. książki „Studium koncepcyjne wybranych technologii, perspektywicznych procesów i produktów konwersji węgla - osiągnięcia i kierunki badawczo-rozwojowe”. Cena 1 egz (3 tomy): 180 zł. Cena jednego tomu oddzielnie: 70 zł. Wartość zamówienia wynosi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + koszty przesyłki pocztowej. Prosimy przesłać wraz z fakturą za zaliczeniem pocztowym na nasz adres. Oświadczam, że jesteśmy płatnikiem podatku VAT i upoważniamy dostawcę do wystawiania faktur bez podpisu. Wyrażam zgodę na przetwarzanie i wykorzystanie naszych danych osobowych w celach realizacji niniejszego zamówienia oraz w celach marketingowych i promocyjnych. Data: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................................ (pieczęć i podpis osoby upoważnionej)
Zamówienia prosimy kierować na adres: Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla 41-803 Zabrze ul. Zamkowa 1 fax: 032/2710809 e-mail: redakcja@ichpw.zabrze.pl