CHERNÓBIL FOREVER (MAYA YUCATEÑO)

Tu yóok’lal radio-nucleidos yaan tuláakal tu’uxo’, ichil in tuukule’ tin máansaj, bey ti’ jump’éel cha’anile’, bix u bin u wáak’al le ba’alo’ob ichil tuláakal le noj kaaj yéetel u súutpach tak tu’ux ku náakal u paakat máako’. Ma’ ilbe’eno’obi’ yéetel xmukultsilil, suutulo’ob bey misil, bombas de racimo, minas anti-persona, túubk’áak’o’ob yéetel u láak’ u kisbuuts’ilo’ob yaaltáambal, yéetel u nu’ukul u táats’máansa’al pak’ beyo’ob u k’aak’asba’alil jump’éel túumben yaaltáambáil ma’ k’aj óola’ani’, mixba’al yaan k’atik u beelo’ob, mixba’al ti’ yóok’ol kaab mix tumeen u kajnáalilo’ob.

Ku bis’aal tumeen iik’ wáa ku k’áaxal yóok’ol lu’umkabil yéetel cháake’, le u nu’ukulil kiinsaja’ bin u loobiltik le méek’táanllu’um yéetel u kaajilo’obo’, mixmáak ila’a u taalbal, mix tu yojéelto’ob u k’uchuli’. Bin xmukul kiinsik ya’abach, ya’abach máako’ob.

Mejen paalal u jach tajan nuumilo’ob tu táan le radiaciono’. Ba’ale’ le jo’olkaan je’ela’ ma’atech u muk’yajta’al u kiinsaj. Tu káajbale’, bey mixba’al ku yúuchule’. Leti’ beetik jach talam úuchik u oksaj óolta’al beyka’aj loobil ku beetik yéetel ba’ax u kuuch. Yanchaj u máan wáa jayp’éel winal tak ka’aj káaj u u yilik wíinik ba’ax ku yúuchul, tumeen káaj u muk’yaj.

Ichil kle k’iino’ob taal tu paach u wáak’bal le reactoro’, u jo’olkaanilo’ob le noj loobila’, tu méek’táantaj ya’abach kaajo’ob tu súutpachil, yéetel tu tsáaj u ts’eekil u méek’táantik u láak’ ya’abach kaajo’ob yaan tu táan tak utia’al mixbik’in.

Noruega, Laponia, Francia, Italia, África del Norte, etc... yéetel u láak’o’ob... CRIIRAD