Inleiding Goed en eigentijds onderwijs staat in Nederland hoog in het vaandel. Leerlingen worden daardoor gevormd, opgeleid en toegerust om te kunnen functioneren in de samenleving van vandaag en morgen. Het inrichten van goed en eigentijds onderwijs vereist een samenhangend curriculum. Periodieke vernieuwing en actualisering daarvan is nodig om vakkennis op peil te houden en vaardigheden te laten aansluiten bij wat een veranderende samenleving vraagt. Die vernieuwing en actualisering van het curriculum gebeurt in Nederland niet systematisch. Wat ontbreekt is een benadering van het funderend onderwijs als geheel en van curriculumherziening als een samenhangend proces. In het afgelopen decennium is hiervoor aandacht gevraagd en zijn belangrijke initiatieven van de grond gekomen om deze situatie te verbeteren. Onderdeel van de vernieuwing en actualisering van het curriculum is de bijstelling van kerndoelen en eindtermen voor het funderend onderwijs. Kerndoelen geven aan wat iedere school in het primair onderwijs (po), respectievelijk in de onderbouw van het voortgezet onderwijs (vo-ob) dient aan te bieden aan leerlingen. Eindtermen geven het minimale eindniveau weer van leerlingen aan het einde van het voortgezet onderwijs. Kerndoelen en eindtermen worden vastgesteld door de overheid. 3 Het is aan de scholen zelf om het onderwijsleerproces zo in te richten dat deze doelen behaald worden. Kerndoelen en eindtermen zijn leerplankaders die de basis vormen voor onder andere de onderwijsinhoud, toetsing en examinering. Ze geven richting en ruimte aan scholen om op eigen wijze invulling te geven aan het beoogde curriculum. Dat is niet alleen een belangrijk aspect van de onderwijsvrijheid, het doet ook recht aan professionaliteit, vakinhoudelijke creativiteit en pluriformiteit in het onderwijsaanbod. Het uitgevoerde curriculum is het resultaat van de inspanning van scholen (en daarbinnen van onder andere leerkrachten, leraren, schoolleiding) om naar eigen inzicht goed en eigentijds onderwijs vorm te geven. Kerndoelen en eindtermen moeten van tijd tot tijd geactualiseerd worden. Ze worden herijkt op grond van nieuwe inzichten in wat aangeboden, beheerst en getoetst moet worden. Vrij algemeen wordt geoordeeld dat die actualisering en dus bijstelling op dit moment hard nodig is. Het is een breed levende wens de herijking van kerndoelen en eindtermen voor de diverse leergebieden voortaan in onderlinge samenhang en dus meer systematisch te laten plaatsvinden. In 2014 stelde staatssecretaris Sander Dekker dat de herijking van kerndoelen en eindtermen diende te gebeuren ‘vanuit een breed gedragen en samenhangende visie op de functie en opdracht van het funderend onderwijs’. 4 Deze ambitie werd gesteund door belangrijke adviesorganen als de Onderwijsraad en door het onderwijsveld zelf. Een brede gemeenschappelijke bezinning om tot een gedragen visie
3
Kerndoelen als bedoeld in artikel 9, vijfde lid, van de Wet op het primair onderwijs, als bedoeld in
artikel 13, zevende lid, van de Wet op de expertisecentra en als bedoeld in artikel 11b en 11e van de Wet op het voortgezet onderwijs Eindtermen als bedoeld in bijlage 1 en bijlage 2 van de Regeling examenprogramma’s voortgezet onderwijs 4
Brief aan de Tweede Kamer, 17 november 2014.
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2014/11/17/kamerbrief-overtoekomstgericht-funderend-onderwijs
7
