13. tbl. 14. árg.
Grafísk miðlun
Haust 2025
KOMDU AUGA Á MÖGULEIKANA
IÐAN býður upp á símenntun fyrir starfsfólk í bílgreinum, byggingaog mannvirkjagreinum, málm- og véltæknigreinum, prenttæknigreinum og matvæla- og veitingagreinum. Fjarnám stendur til boða á öllum námskeiðum þar sem verkleg kennsla er ekki nauðsynleg, og úrval vefnámskeiða eykst stöðugt til að styðja við starfsþróun fólks í þessum greinum.
Opnunartímar Mánudagur–fimmtudagur 9:00–16:00 Föstudagur 9:00–14:00
UMBROT OG HÖNNUN
Bryndís Ómarsdóttir
HÖNNUN Á KÁPU
Bryndís Ómarsdóttir
TEXTI
Bryndís Ómarsdóttir og ChatGPT
ÚTGEFANDI
Tækniskólinn
PAPPÍR
Digi Finesse Silk 130g
Digi Finesse Silk 170g
LETUR Í MEGINMÁLI
Univers 45 light
Univers 55 roman
Univers 65 bold
LEIÐARI
Núna er komin út glæný útgáfa af Emblunni, og mér finnst eiginlega ótrúlegt að ég sé þegar komin að lokaverkefninu í náminu. Eftir að hafa lært svo mikið í hverjum einasta tíma er virkilega gaman að fá svona mikið frelsi í hönnun þessa tímarits.
Það reyndist erfitt að velja aðeins fjóra hluti til umfjöllunar, en ég held að niðurstaðan hafi orðið mjög góð. Ég vona að einhver grein höfði til þín eða veki áhuga þinn, þar sem ég reyndi að tryggja sem mesta fjölbreytni á milli þeirra.
Ég ákvað að taka fyrir tvo þætti sem hafa sérstaklega vakið athygli mína, bók sem höfðar til næstum allra, málverk sem flestir þekkja og drauga— sem voru valdir að mestu leyti til skemmtunar.
Njóttu lestursins!
Um mig
Ég heiti Bryndís, ég er fædd 19. desember 2004 og bý í Reykjavík. Ég hef alltaf haft áhuga á hönnun, þar sem amma mín hefur hannað mikið af málverkum, leirgripum, kertum o.fl. Árið 2020 ákvað ég að sækja um hjá Tækniskólanum og byrjaði þá að læra hönnun og nýsköpun.
Mér fannst námið skemmtilegt en ég fann mig ekki alveg í því. Ég
ákvað þá að taka mér pásu og byrjaði að vinna á bókasafni, og vinn þar enn þá í dag. Á safninu voru oft gerðar útstillingar fyrir bækur og viðburði, og þar máttum við leika okkur að hanna veggspjöld fyrir þær.
Mér fannst svo skemmtilegt og áhugavert að hanna, leika mér með liti og finna flott letur að árið 2023 ákvað ég að sækja aftur um hjá Tæknó, og for þá í grunnnám fyrir Grafíska miðlun.
Ég hef mjög mikinn áhuga á kvikmyndum og seríum, sérstaklega hryllingi sem mun vera mjög augljóst þegar það er lesið áfram.
Ég er ekki búin að ákveða hvað næsta skrefið er, en eftir allt sem ég hef lært vil ég algjörlega vinna við þetta svið.
Allt í himnalagi hjá Eleanor Oliphant
Skáldsagan Allt í himnalagi hjá Eleanor Oliphant eftir Gail Honeyman er áhrifamikil frásögn um einmanaleika, félagslega einangrun og það hvernig áföll móta manneskju. Aðalpersónan, Eleanor Oliphant, er einstök í sinni sérstöðu, hún er bæði furðuleg og heillandi, skýr í hugsun en tilfinningalega lokuð. Í gegnum söguna sjáum við hvernig hún lærir smám saman að tengjast öðru fólki og opna hjarta sitt. Saga hennar er bæði sorgleg og uppörvandi, og margir lesendur finna sig í henni, þó að aðstæður Eleanorar séu sértækar.
Eleanor Oliphant
Eleanor er þrítug kona sem vinnur á skrifstofu og lifir samkvæmt rútínu sem aldrei breytist. Hún borðar sömu máltíðir á hverjum degi, talar lítið við samstarfsfólk sitt og eyðir helgunum ein heima með vodka sem félagsskap. Hún heldur að lífið
sé „allt í himnalagi“ og er sannfærð um að hún þurfi engan og að allt sé í lagi eins og það er. En undir yfirborðinu kraumar djúp sorg, skömm og þrá eftir tengslum. Hegðun hennar, sem í fyrstu virðist undarleg eða jafnvel ómanneskjuleg, er í raun varnarkerfi sem hún hefur byggt upp til að lifa af.
Eitt af því sem gerir Eleanor svo áhugaverða er hvernig hún túlkar heiminn. Hún hefur takmarkaða félagslega hæfni og segir hlutina oft eins og þeir eru, án þess að hugsa um hvernig það hljómar.
Þetta veldur bæði fyndnum og sársaukafullum aðstæðum, þar sem hún virðist ekki átta sig á þeim félagslegu reglum sem aðrir fylgja. En lesandinn áttar sig fljótt á að hegðun hennar á rætur í fortíð sem er full af ofbeldi og áföllum. Hún hefur þurft að verja sig gegn tilfinningum sínum og gegn lífinu í kringum sig og þess vegna hefur hún lært að lifa í lokuðum heimi, þar sem enginn kemst að henni.
Breytingar
Þegar Eleanor kynnist Raymond, góðhjörtuðum og látlausum samstarfsmanni, byrjar þetta smám saman að rofa til. Raymond dæmir hana ekki, hlustar á hana og sýnir henni hlýju sem hún hefur aldrei áður upplifað. Í gegnum þessa vináttu byrjar
Eleanor að átta sig á að hún er ekki alveg „í lagi“, og að það sé í raun í lagi að viðurkenna það. Hún
lærir að þyggja hjálp, að opna sig og að horfast í augu við fortíðina, og það er í þessum lærdómi sem kjarninn í sögunni liggur. Hún fer frá því að
lifa í sjálfsblekkingu yfir í að lifa meðvituð um eigin tilfinningar, og er það hjartnæm umbreyting sem margir geta speglað sig í.
Þótt fáir hafi upplifað nákvæmlega það sem Eleanor hefur gengið í gegnum, þá tengjast margir henni á tilfinningalegan hátt. Við þekkjum flest einmanaleika, óöryggi og þá tilfinningu að passa ekki alveg inn. Við höfum öll átt augnablik þar sem við höfum reynt að sannfæra okkur um að „allt sé í lagi“ þegar það er það ekki. Eleanor minnir okkur á hversu mikilvægt það er að tengjast öðrum, að leyfa okkur að vera brothætt og að viðurkenna sársauka okkar. Hún sýnir líka að það er aldrei of seint að byrja upp á nýtt, að læra að elska sjálfan sig og aðra.
Skilaboð bókarinnar
Eitt af meginþemum bókarinnar er mannleg hlýja og samkennd. Í heimi þar sem samskipti eru oft yfirborðsleg og einkennast af miklum hraða, er Eleanor táknmynd fyrir því sem við þráum flest, einlægt samband við annað fólk. Hún minnir okkur á að hin minnsta góðvild getur haft djúp áhrif, eins
og þegar Raymond og Eleanor hjálpa gömlum manni á götunni, sem verður upphafið að því að hún opnar sig smám saman.
Allt í himnalagi hjá Eleanor Oliphant er þannig saga sem talar beint til hjarta lesandans. Hún er áminning um að það sem við sjáum á yfirborðinu segir ekki alla söguna, og að á bak við þögn, furðulegt orðalag eða skrýtna hegðun getur leynst djúpur sársauki. En hún er líka saga um von, um að það sé hægt að fá hjálp, breytast og finna hamingju, jafnvel eftir langa einangrun. Eleanor Oliphant er ekki fullkomin, en hún er mjög mannleg, og kannski er það einmitt ástæðan fyrir því að við getum svo auðveldlega tengt okkur við hana.
Midnight Mass
„Midnight Mass” (2021), eftir Mike Flanagan, er sjö þátta hryllingssería sem dregur áhorfandann inn í dimmt og guðrækið samfélag á einangraðri eyju, Crockett Island. Þar búa um sjötíu manns sem lifa á fiskveiðum, trúrækni og minningu um betri tíma. Flanagan, sem áður hafði skapað andlega hryllingsheima í
The Haunting of Hill House og Bly Manor, snýr hér inn á persónulegri og dýpri braut: hann notar hryllinginn ekki aðeins sem tæki til að hræða, heldur sem spegil fyrir mannlegar syndir, sektarkennd og leitina að fyrirgefningu.
Sektarkennd
Kjarni sögunnar er Riley Flynn, maður sem snýr aftur heim eftir nokkur ár í fangelsi fyrir manndráp sem hann framdi undir áhrifum áfengis. Alkóhólismi hans og sektarkenndin yfir að hafa tekið líf saklausrar konu er rauður þráður í gegnum seríuna. Hann er táknmynd mannsins sem hefur misst trúna, ekki aðeins á guð heldur líka á sjálfan sig. Þegar hann mætir aftur samfélaginu á Crockett Island, stendur hann frammi fyrir óbilandi trúarhita þorpsins, sem nær hámarki þegar nýr prestur, faðir Paul Hill, birtist. Hann býr yfir undraverðum kröftum, hann læknar fólk og gamalt fólk endurnýjar krafta sína. Það virðist í fyrstu vera merki um guðlega blessun, en smám saman kemur í ljós að lækningarmáttur hans á sér hryllilegan uppruna.
Hryllingur
Hryllingurinn í Midnight Mass byggist ekki á því að bregða manni eða blóðsúthellingum,
heldur á sálfræðilegum toga. Hann beinist að kjarna trúarinnar: hvað gerist þegar trú breytist í fíkn? Faðir Paul, sem í raun reynist vera endurholdgaður biskup eyjarinnar eftir að hafa hitt vængjaðan „engil“ í eyðimörk, trúir því heilshugar að engillinn sé sendiboði Guðs. Smátt og smátt fer hann að deila blóði verunnar, vampírublóði, með þorpsbúum í sakramenti messunnar, og smám saman umbreytist samfélagið. Þorpsbúarnir verða háðir „náðinni“ sem þeir fá úr bikarnum. Þeir verða ungir, hraustir, en líka svangir, ofbeldisfullir og ódauðlegir á skelfilegan hátt.
Þannig sameinar Flanagan trúarlegan og efnislegan fíknarhrylling. Áfengið sem Riley hefur neytt táknar þann mannlega veikleika að leita huggunar í eitri sem deyfir sársauka. Blóðið í bikarnum verður síðan trúarlegt tákn um sömu hvöt: þrá eftir lausn, eftir tilfinn
sama. Fólkið á eyjunni drekkur sig bókstaflega inn í glötun í nafni trúarinnar.
Serían fjallar jafnframt um ábyrgð og sektarkennd. Riley reynir að bæta fyrir syndir sínar, en í stað þess að leita til kirkjunnar finnur hann huggun í sjálfsskoðun, í samræðum við Erin Greene, trúaða konu sem sjálf hefur upplifað missi. Kjarni sögunnar birtist í samtölum þeirra um trú og líf eftir dauðann: hvort fyrirgefning sé eitthvað sem Guð veitir, eða hvort maður verði að veita fyrirgefa sjálfum sér fyrst.
Dauðinn
Þegar Riley áttar sig á eðli „kraftaverkanna“ á eyjunni, tekur hann á sig hlutverk píslarvotts. Hann velur að deyja frekar en að taka þátt í trúarathöfnunum. Dauði hans, þegar hann
mesta myndlíking seríunnar: hreinsun manns
Mike Flanagan nýtir vampírugoðsögnina á einstakan hátt. Hún verður ekki tákn fyrir ódauðleika eða kynferðislega spennu eins og oft áður, heldur trúarlega villutrú. „Engillinn“ sem presturinn dýrkar er í raun skrímsli, en trúin á hann sveipar hann guðlegum ljóma. Þessi tvíræðni er kjarninn í heimspeki Flanagans, að hryllingurinn býr ekki í skrímslunum sjálfum, heldur í blindri trú. Fólkið á Crockett Island er ekki illt í eðli sínu, það er einfaldlega örvæntingarfullt, að leita eftir merkingu í heimi sem virðist hafa gleymt henni.
Í lokin umbreytist eyjan í helvíti á jörðu. Þau sem drukku blóðið breytast hægt og hægt í skrímsli, eftir að þau hafa breyst og sólin rís ákveða þau að mæta dauðanum saman, þar sem þau fatta að ódauðleikinn er ekki svarið.
Vampírur
Vampírur eru næturverur með ótrúlegt gott lag á því að forðast sólarljós, hvítlauk og tannlæknastóla. Þær drekka blóð, helst úr bestu æðunum, og hafa ótrúlega góðan smekk í klæðaburði. Þó þær séu oft taldar hættulegar, eru margar vampírur nútímans bara að reyna að finna þægilega Airbnb íbúð með myrkvuðum gluggum og kaffivél. Maður spyr sig: eru þær skrímsli... eða bara fólk næturinnar?
Inside No. 9
Hvað er Inside no. 9?
Myndir: Google Texti: ChatGPT og Bryndís
Inside No. 9 er bresk sjónvarpsþáttaröð sem hefur hlotið mikið lof fyrir frumleika, hugmyndaflug og óvæntar uppákomur. Þættirnir voru fyrst sýndir á BBC Two árið 2014 og eru skapaðir af Steve Pemberton og Reece Shearsmith, sem bæði skrifa handritið og leika mörg hlutverk. Þeir eru þekktir úr hinni svörtu gamanþáttaröð The League of Gentlemen og hryllingsseríunni Psychoville. Í Inside No. 9 tekst þeim að sameina þá sérkennilegu blöndu af hryllingi og húmor sem er þeirra einkennismerki.
Hver þáttur Inside No. 9 stendur einn og sér, með nýjum persónum, sögusviði og tón. Það eina sem tengir þá saman er talan 9, þar sem allir þættirnir gerast inni á stað sem ber númerið 9: íbúð, herbergi, hótelherbergi, vöruhús eða jafnvel bíl. Þessi formúla veitir höfundunum fullkomið frelsi til að segja hvaða sögu sem er, hvort sem hún er harmræn, fyndin, hrollvekjandi eða allt þetta í senn. Þetta gerir þáttaröðina að eins konar safni stuttra leikrita sem hver og einn leikur sér með væntingar áhorfandans.
Enginn ákveðinn stíll
Eitt helsta einkenni Inside No. 9 er hvernig þættirnir leika sér að sniðum og stílum. Þættirnir geta verið hryllingsmynd, gamanleikur, spennusaga eða jafnvel orðlaus mynd eins og í fyrsta þættinum „A Quiet Night In“, þar sem nánast ekkert er talað. Í öðrum þáttum er sögunni snúið á haus með óvæntum endi sem breytir öllu sem áhorfandinn hélt að hann vissi. Pemberton og Shearsmith eru meistarar í því að byggja upp væntingar og brjóta þær svo niður á skoplegan eða skelfilegan hátt.
Þeir leika sér með formið, bæði sem leikskáld og kvikmyndagerðarmenn, og skapa þannig verk sem eru jafn ófyrirsjáanleg og þau eru áhrifarík.
Húmorinn í Inside No. 9 er oft svartur og kaldhæðinn, en aldrei tilgangslaus. Hann er notaður til að afhjúpa mannlega veikleika og sýna hversu fáránlegar aðstæður geta orðið þegar fólk er sett undir álag. Þættirnir gera gjarnan grín að breskum siðum og venjum, eins og í þættinum „The 12 Days of Christine“, þar sem hversdagslegur húmor breytist smám saman í hjartnæma og yfirnáttúrulega sorgarsögu. Þessi blanda af hlátri og hryllingi er það sem gerir Inside No. 9 svo sérstaka, þeir láta áhorfandann hlæja, hræðast og jafnvel tárast á innan við hálftíma.
Hryllingurinn í þáttunum kemur oft ekki úr skrímslum eða ofbeldi, heldur úr mannlegum aðstæðum. Hann birtist í sektarkennd, svikum, einmanaleika og missi. Pemberton og Shearsmith nota hryllinginn ekki bara til að hræða, heldur til að spegla myrkari hliðar mannlegs eðlis. Margir þættir enda með siðferðilegum spurningum: Hvað myndum við gera í sömu stöðu? Hvað felst undir yfirborðinu hjá venjulegu fólki? Þannig verður hryllingurinn sálfræðilegur og jafnvel tilvistarlegur.
Eitt af því sem heldur áhorfendum við efnið er ófyrirsjáanleikinn. Þú veist aldrei hvað bíður þín í næsta þætti, hvort þú munt hlæja eða fá martraðir. Þetta gerir seríuna að einstöku sjónvarpsefni á tímum þar sem margar aðrar seríur fylgja fyrirsjáanlegri formúlu. Hver þáttur er lítið listaverk í sjálfu sér, oft með uppbyggingu eins og í leikriti, snjöllu handriti og ógleymanlegum leik.
Vinsældir
Í gegnum árin hefur Inside No. 9 fengið fjölda verðlauna og viðurkenninga, þar á meðal BAFTAverðlaun. Þeir hafa einnig orðið kultfyrirbæri meðal áhorfenda sem njóta þess að greina vísbendingar, leita að duldum merkingum og spá fyrir um snúninginn í lokin. Þættirnir eru sönnun þess að góðar sögur þurfa hvorki háan fjárhagskostnað né stórfengleg áhrif, aðeins góða hugmynd og framúrskarandi frásögn.
Inside No. 9 stendur því sem eitt frumlegasta sjónvarpsverk Breta á síðustu árum: óttalaus blanda af hryllingi, húmor og mannlegri innsýn sem heldur áfram að koma áhorfendum á óvart, jafnt í hlátri sem hrolli.
Bestu þættir Inside No. 9 samkvæmt IMDB
Titill Sería Þáttur Imdb einkunn
ar, drauma og dulvitundar, og jafnframt fyrir hina myrku og ómeðvituðu hliðar mannlegrar sálar.
Hvað sýnir málverkið?
Á málverkinu liggur ung kona í hvítum kjól á rúmi, líkama sínum á víð og dreifð eins og hún sé meðvitundarlaus eða í djúpum svefni. Á bringu hennar situr lítið, illkvittið tröll eða incubus, næturdjöfull sem samkvæmt evrópskri þjóðtrú leggst á bringu sofandi kvenna og veldur martröðum. Í bakgrunni, hálf falinn í skugga, má sjá höfuð hests með útstæð augu og blásandi nasir. Þetta furðulega dýr, sem virðist spretta fram úr myrkrinu, gefur verkinu enn sterkari tilfinningu fyrir ógn og yfirnáttúrulegum krafti.
Lýsingin er dramatísk og teiknar upp sterkar andstæður milli ljóss og myrkurs. Ljósgeislinn fellur á líkama konunnar og hvíta kjólinn hennar, sem virðist glóa á móti dökku umhverfinu. Þessi birtuskil skapa ekki aðeins sjónrænan áherslupunkt,
Á þessum tíma sneri listin baki við rökhyggju og skynsemi upplýsingaraldar og beindi sjónum að tilfinningum, ímyndunarafli og hinu yfirnáttúrulega. The Nightmare fangar þetta viðhorf fullkomlega: það sýnir ekki raunverulega atburði heldur innra ástand, martröð eða draum. Þannig fær áhorfandinn að líta inn í huga manneskjunnar og upplifa hið ómeðvitaða í myndrænni mynd.
Missætti
Margir gagnrýnendur á 18. öld töldu verkið vera of djarft, jafnvel siðlaust, þar sem það sýndi konu í viðkvæmri og kynferðislega hlaðinni stöðu. Líkami hennar er bæði fallegur og berskjaldaður, og tenging við djöfulinn á bringunni hefur verið túlkuð sem tákn fyrir bælda kynhvöt eða ómeðvitaðan ótta tengdan kynferðislegri löngun. Í þessu samhengi má segja að Fuseli hafi, löngu fyrir tíma Sigmunds Freud, myndgert hugmyndina um samband drauma, ótta og kynhvatar.
Einnig hefur verið bent á að The Nightmare gæti endurspeglað persónulegar tilfinningar listamannsins. Fuseli var sagður hafa verið ástfanginn af konu sem hann fékk aldrei, og sumir fræðimenn telja að málverkið endurspegli þá þrá og sársauka sem fylgdu þeirri ást. Martröðin verður þá mynd af sálrænni kvöl og bældum tilfinningum. Hesturinn í bakgrunni, sem tengist orðið nightmare bókstaflega („night mare“), er einnig táknrænn. Hann gæti táknað villta, ósnertanlega orku eða frumstæðan ótta sem rís upp úr undirmeðvitundinni. Saman mynda þessi dýr og djöfullinn dramatíska táknmynd um ógn og ástríðu sem sækir að manninum úr eigin huga.
Áhrif
Áhrif verksins voru gífurleg. Það var endurútgefið sem grafíkprent og breiddist út um Evrópu og Bandaríkin. The Nightmare varð eins konar goðsögn í menningu 19. aldar og hefur síðan haft áhrif á marga listamenn, rithöfunda og kvikmyndagerðarmenn. Í dag er það talið eitt af fyrstu verkunum sem sýna sálræna upplifun fremur en hlutlæga raunveruleika, forveri þess sem síðar varð að sálgreiningu, súrrealisma og jafnvel hrollvekjum í kvikmyndum.
Þannig sameinar The Nightmare fegurð og hrylling, draum og veruleika, ástríðu og ógn. Málverkið heldur áfram að hrífa áhorfendur með óútskýrðum krafti sínum, mynd sem dregur upp þá eilífu spurningu: hvað býr í myrkri hugans?
Henry Fuseli
Draugar á Íslandi
Á Íslandi býr ógnin ekki aðeins í stormum og myrkri, heldur líka í þeim sem ekki geta hvílt í gröf sinni. Draugar, eða afturgöngur, hafa um aldir hrætt fólk á sveitabæjum landsins. Þeir birtast þegar rangt hefur verið farið með lík, eða þegar reiði og hefnd halda anda föstum milli heims lifenda og dauðra.
Margir segja að á köldum vetrarnóttum megi heyra þungt fótatak nálgast, jafnvel þó enginn sjáist. Húsið verður ískalt, logar flökta, og þá vita menn að sá dauði er kominn heim.
Í sögunum ganga draugar oft aftur til að sækja
þá sem ollu þeim meinum, og enginn er öruggur þegar slíkur reiði vaknar.
Glámur úr Grettissögu er einn frægasti draugur landsins, með glóandi augun sem lýstu út í myrkrið og hræddu jafnvel hinn sterka Gretti. En jafnvel í dag segja sumir að á afskekktum stöðum á Íslandi, þar sem þoka leggst þung yfir mýrarnar, megi enn heyra lágt stynjandi hljóð eða sjá skugga hreyfast þar sem enginn ætti að vera.
Því á Íslandi er dauðinn sjaldan alger.
Og stundum snýr hann aftur.
Veldu umhverfisvænar leiðir.
Prentsmiðjan okkar er með Svansvottun á öllu prentferlinu.
Forvinnsla – prentun – frágangur.
Við getum tekið að okkur hvaða prentverk sem er. Hafðu samband og við skoðum málið með þér.
Opið virka daga 8:00–16:00, nema föstudaga 8:00–14:30
GRAFÍA
Stéttarfélag í prentog miðlunargreinum
KOMDU Í GRAFÍU
Stórhöfða
Að vera í rétta stéttarfélagi skiptir máli. Kjaramál eru stórt atriði í lífi hvers launþega og eitt af þeim atriðum sem Grafía sér um. Komdu í okkar raðir og leyfðu okkur að vera til staðar fyrir þig.
Kynntu þér réttindin þín og fáðu frekari upplýsingar inn á heimasíðunni okkar www.grafia.is
Grafía er orðin hluti af Rafiðnaðarsambandi Íslands. Ávinningur sameingarinnar er gríðarlegur fyrir félagsmenn Grafíu.