Praktijkervaringen met de Beoordelingsschalen Pedagogische Kwaliteit
‘Je moet het op een gegeven moment gewoon gaan doen!’ Op een prachtige lentedag zit ik aan tafel met Mirjam Companjen (Regiomanager) en
Maureen Hogenboom (Beleidsmedewerker kwaliteit) van Stichting Eigen&Wijzer in Loos-
drecht. Ze kwamen vorig jaar september naar de kennismakingsworkshop Werken met de Beoordelingsschalen Pedagogische Kwaliteit. Sindsdien gebruiken ze de schalen om binnen hun organisatie aan kwaliteit te werken. Ik ben nieuwsgierig naar hoe ze dit aangepakt hebben, naar de uitdagingen, resultaten en toekomstplannen. Enthousiast delen ze hun ervaringen. Hieronder een verkorte weergave van ons gesprek.
Opstarten Vertel eens waarom jullie juist voor de Beoordelingsschalen Pedagogische Kwaliteit gekozen hebben? ‘Bij Eigen&Wijzer werken we al een aantal jaren structureel aan kwaliteit. Sinds 2011 gebruiken we de methode Piramide. We merkten echter dat het uitvoeren van de activiteiten binnen Piramide een belangrijkere rol ging spelen dan het doel van de activiteiten. Als er, bijvoorbeeld, op het dagschema 15 minuten buitenspeeltijd stond, zagen we soms dat pedagogisch medewerkers zelf snel de jassen aandeden bij kinderen om maar aan voldoende buitenspeeltijd te komen in plaats van dat ze rustig de tijd namen om kinderen te helpen het zelf te doen. We besloten instrumenten te zoeken om de pedagogische kwaliteit in groepen verder in beeld te brengen. Zo gebruikten we de methode Focus op kinderen en de observatielijst Kwaliteit van de Leefomgeving uit de NCKO-Kwaliteitsmonitor. Deze instrumenten gaven ons weliswaar een idee van mogelijke verbeterpunten, maar we eindigden steeds met de vraag: “Wat moeten we nu praktisch gezien eerst doen?” In 2015 besloten we bij Eigen&Wijzer een volgende stap te zetten: we investeerden in een intern scholingsprogramma voor pedagogisch medewerkers en ontwikkelden onze eigen observatiemethode. We meten nu jaarlijks op iedere locatie de pedagogische kwaliteit, de ontwikkeling van kinderen en het welbevinden van kinderen. Voor het meten van pedagogische kwaliteit gebruiken we onder andere de Beoordelingsschalen Pedagogisch Kwaliteit. Deze schalen voorzien ons van meer en gerichtere informatie dan voorheen én geven praktische handreikingen om vervolgens mee aan de slag te gaan. Met name dit laatste misten we in andere instrumenten. We gebruiken de training Oog voor interactie om medewerkers inzicht te geven in het belang van diverse interactiemomenten. De schalen en training samen vormen een mooi aanbod – gericht op groepen én medewerkers.’
Welke praktische stappen namen jullie om het werken met de beoordelingsschalen op te starten? ‘Na de workshop in september verdiepten we ons verder in de beoordelingsschalen. We probeerden ze uit in verschillende groepen en introduceerden ze vervolgens in klein teamoverleg. De medewerkers oefenden aan de hand van voorbeelden hoe je met de schalen kunt werken. Daarna voerden we op iedere locatie een dubbele observatie uit, waarbij de locatiecoördinator én een derde (objectiever) persoon (beleidsmedewerker, regiomanager, directeur) de beoordelingsschaal invulden. Zo maakten we op iedere locatie een vergelijkbare start. De observatoren vergeleken de resultaten met elkaar en koppelden ook meteen kort terug naar medewerkers – om de spanning er wat vanaf te halen. De resultaten werden per team samengevat en in het teamoverleg besproken.’
Uitdagingen Met wat voor uitdagingen kregen jullie te maken? ‘Het was even zoeken naar de juiste manier van observeren: er gebeurt ontzettend veel op een groep gedurende een drie uur durende observatie! Als observator is het verder belangrijk om je zo afzijdig mogelijk te houden om het groepsproces niet te verstoren, maar tegelijkertijd heb je soms ook input nodig vanuit de pedagogisch medewerkers omdat je niet alles weet. Observatoren die zelf werkzaam zijn op de groep liepen er tegenaan dat zij soms “gekleurd” zijn. Zij weten precies hoe het reilt en zeilt op de groep waardoor het wel eens moeilijk is om alleen datgene mee te nemen wat je “op dat moment” ziet en niet te vervallen in “dat doen ze altijd, maar vandaag…”