Wszystko o eucharystii XS

• BIBLIA • TRADYCJA • PRAKTYKA •

„KOŚCIÓŁ ŻYJE DZIĘKI EUCHARYSTII” ŚW. JAN PAWEŁ II

+ QUIZ

WIEDZY O EUCHARYSTII

Autor koncepcji Filip Topczewski Autor Ks. Jacek Molka Redaktor naczelny Ireneusz Korpyś Redakcja Józefina Kępa Ireneusz Korpyś Korekta Józefina Kępa Projekt graficzny, skład i łamanie Natalia Ginalska Projekt okładki Natalia Ginalska Fragmenty z Biblii Tysiąclecia, Wydanie V, Wydawnictwo Pallotinum, Poznań 1999.

Copyright © by Wydawnictwo Świętego Filipa Apostoła, Częstochowa 2017.

Wszystkie prawa autorskie zastrzeżone. Wydanie pierwsze.

Członek Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek:

Partnerzy: www.wiaraiksiazki.pl

Wydawnictwo Świętego Filipa Apostoła ul. Mirowska 35 42-200 Częstochowa tel. 34 372 48 50 wew. 1 kom. 517 732 994 www.swietyfilip.pl wydawnictwo@swietyfilip.pl

SPRZEDAŻ DETALICZNA tel. 34 372 48 53, 34 372 48 59 kom. 517 600 593 KSIĘGARNIA INTERNETOWA tel. 34 372 48 54, 34 372 48 84 kom. 517 585 650 SPRZEDAŻ HURTOWA tel. 34 372 48 55, 34 372 48 56 kom. 517 583 636

ZAMÓWIENIA MOŻNA SKŁADAĆ RÓWNIEŻ TELEFONICZNIE: 34 372 48 53, 34 372 48 59 ORAZ PRZEZ STRONĘ INTERNETOWĄ: www.swietyfilip.pl INFOLINIA: 801 555 550 wew. 1

ISBN 978-83-8077-040-9

Spis treści Zamiast wstępu......................................................................................................... 5 Rozdział I Starotestamentowe zapowiedzi Eucharystii........................ 6

Ofiara Melchizedeka................................................................................................... 6 Baranek paschalny..................................................................................................... 10 Manna................................................................................................................................. 12 Woda ze skały................................................................................................................ 15 Mądrość stół zastawiła............................................................................................ 18 Radowanie się z jedzenia i picia........................................................................ 19

Rozdział II Świadectwo Nowego Testamentu i Tradycji Kościelnej.... 22

Nowotestamentowe teksty o ustanowieniu Eucharystii..................... 22 Ostatnia Wieczerza jako uczta paschalna................................................... 27 Data Ostatniej Wieczerzy....................................................................................... 28 Święto Paschy............................................................................................................... 29 Starotestamentalna wieczerza paschalna...................................................... 30 Pascha a ustanowienie Eucharystii................................................................... 32 Nowy sens uczty paschalnej nadany przez Pana Jezusa..................... 32 Syn Maryi składa siebie w ofierze...................................................................... 32 Krew Jezusa pieczęcią Nowego Przymierza.................................................. 33 Jezus jako Sługa, który składa życie jako okup za ludzi.......................... 35 Nasz udział w życiu Jezusa.................................................................................... 36 Ponawianie gestów naszego Pana...................................................................... 37 Msza Święta zapowiedzią niebiańskiej Paschy............................................ 39 Nauczanie Kościoła o Eucharystii..................................................................... 40 Dekret o Najświętszym Sakramencie z roku 1551..................................... 40 Fragmenty „Sacrosanctum concilium”............................................................. 48

Rozdział III Święty Jan Paweł II o Eucharystii....................................................... 50 List apostolski „Dominicae cenae” (Niedzielna uczta) o tajemnicy i kulcie Eucharystii.................................................................................................... 50 List św. Jana Pawła II do bp. Liege Alberta Houssiau z okazji 750-lecia święta Bożego Ciała............................................................................ 53 Encyklika „Ecclesia de Eucharistia” (Kościół [żyje] dzięki Eucharystii) – Eucharystia w życiu Kościoła.............................................. 55 List apostolski „Mane nobiscum Domine” (Zostań z nami, Panie)....... 67

Rozdział IV Celebracja Mszy Świętej w praktyce............................................. 72

Rytuał Mszy Świętej – sens i znaczenie......................................................... 72 Przebieg Mszy Świętej.............................................................................................. 78 Obrzędy Wstępne....................................................................................................... 78 Liturgia Słowa.............................................................................................................. 79 Liturgia Eucharystyczna......................................................................................... 80 Obrzędy zakończenia................................................................................................ 84 Wybrane pieśni eucharystyczne........................................................................ 84 Bądźże pozdrowiona..................................................................................................... 84 Idzie, idzie, Bóg prawdziwy......................................................................................... 84 Jezusa ukrytego.............................................................................................................. 85 Kłaniam się Tobie........................................................................................................... 86 O mój Jezu......................................................................................................................... 86 O zbawcza Hostio........................................................................................................... 86 Pan Jezus już się zbliża................................................................................................. 87 Pan zstąpił z nieba......................................................................................................... 87 Pójdź do Jezusa............................................................................................................... 87 Pójdźcie błogosławić Pana.......................................................................................... 88 Przed tak wielkim Sakramentem............................................................................... 88 Twoja cześć, chwała...................................................................................................... 88 U drzwi Twoich............................................................................................................... 88 Upadnij na kolana.......................................................................................................... 88 Witam Cię, witam........................................................................................................... 89 Zbliżam się w pokorze................................................................................................... 89 Zróbcie Mu miejsce........................................................................................................ 90

Aneks – tzw. materia Eucharystii...................................................................... 90

Zamiast zakończenia........................................................................................ 93

Odpowiedzi do quizu......................................................................................... 94 Źródła ilustracji.................................................................................................. 94

Zamiast wstępu Kolejna książka wydana w Wydawnictwie św. Filipa Apostoła wpisuje się cykl publikacji z serii wydawniczej „Wszystko o…”. Tym razem porusza ona temat Eucharystii, która – jak przypomina ostatni sobór – jest szczytem wszelkiej liturgii. Jest sprawą oczywistą, że tak bogatej tematyki, jaką jest zagadnienie tego sakramentu, nie sposób wyczerpać w jakiejkolwiek książce, a tym bardziej w proponowanym formacie. Niemniej jednak pokusiłem się o niniejsze opracowanie i mam nadzieję, że spodoba się ono Czytelnikom, ożywi pobożność eucharystyczną i sprawi, że po jego przeczytaniu będziemy bardziej świadomie uczestniczyć w tej najpiękniejszej modlitwie Kościoła.

Pozycja składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich omawia wybrane teksty Starego Testamentu, w których znajdują się treści zapowiadające Eucharystię, m.in.: o Melchizedeku z Księgi Rodzaju czy o mannie spożywanej przez Żydów podczas wędrówki przez Półwysep Synajski do Ziemi Obiecanej po wyjściu z Egiptu.

Drugi rozdział odnosi się już do Nowego Testamentu i tradycji kościelnej związanej z celebracją Mszy Świętej. Prezentuje teksty, według których Pan Jezus ustanowił w Wielki Czwartek sakrament Eucharystii, na tle epoki oraz w kontekście żydowskiego święta Paschy. Jest to najobszerniejsza część książki, ponieważ zawiera też nauczanie Kościoła nt. Eucharystii, a szczególnie Soboru Trydenckiego, który – w odpowiedzi na błędy sprokurowane protestantyzmem, jakie wkradały się do rozumienia Mszy Świętej – sprecyzował raz na zawsze naukę nt. Mszy Świętej.

Trzecia odsłona tej pozycji to nauczanie św. Jana Pawła II o Eucharystii. To wybór tekstów Papieża Polaka ze szczególnym uwzględnieniem jego ostatniej encykliki „Ecclesia de Eucharistia”, która właśnie dotyczy tego sakramentu.

Ostatni rozdział ma charakter praktyczny. Odnosi się do obecnego sposobu sprawowania Eucharystii, m.in. wyjaśnia sens i znaczenie poszczególnych części Mszy Świętej. Zawiera też specjalny aneks dotyczący materii postaci eucharystycznych.

Książka „Wszystko o Eucharystii” zaopatrzona jest w tradycyjny quiz wiedzy, jest też bogato ilustrowana i elegancko, jak zawsze zresztą, wydana. Nic tylko brać do ręki i czytać. Życzę owocnej lektury, która przybliży nas do Pana Boga i samych siebie, szczególnie podczas uczestnictwa we Mszy Świętej.

Ks. Jacek Molka

5

Rozdział I

Starotestamentowe zapowiedzi Eucharystii Msza Święta to najdoskonalsza forma modlitwy i szczyt liturgii. Jej ustanowienie zapowiadają liczne teksty Starego Testamentu, które interpretujemy w kategoriach zapowiedzi czy też wyobrażeń Eucharystii.

Zaliczają się do nich m.in.: opis ofiary Melchizedeka, opowiadanie o baranku paschalnym, o mannie i o wodzie tryskającej ze skały, o mądrości, która zastawia stół czy o pochwale jedzenia oraz picia w Księdze Koheleta.

Ofiara Melchizedeka Wzmianka o tej osobistości zamieszczona jest na kartach Księgi Rodzaju – rozdz. 14, 17nn. Jego zaś imię – Melchizedek – w języku hebrajskim oznacza „mój król jest sprawiedliwością”.

6

Melchizedek był królem Szalemu, czyli być może późniejszej Jerozolimy (ir szalom el po hebrajsku znaczy „miasto pokoju Boga”) i kapłanem „Boga Najwyższego”. Melchizedek – po zwycięstwie odniesionym przez Abrahama „nad Kedorlaomerem i królami, którzy z nim byli” – wyszedł naprzeciw patriarsze, „wyniósł chleb i wino” i nawet go pobłogosławił. Abraham zaś „dał mu dziesiątą część ze wszystkiego”.

W taki oto sposób autor Księgi Rodzaju relacjonuje ową historię: „Gdy Abram wracał po zwycięstwie odniesionym nad Kedorlaomerem i królami, którzy z nim byli, wyszedł mu na spotkanie do doliny Szawe, czyli Królewskiej, król Sodomy. Melchizedek zaś, król Szalemu, wyniósł chleb i wino; a [ponieważ] był on kapłanem Boga Najwyższego, błogosławił Abrama, mówiąc: «Niech będzie błogosławiony Abram przez Boga Najwyższego, Stwórcę

nieba i ziemi! Niech będzie błogosławiony Bóg Najwyższy, który w twe ręce wydał twoich wrogów!». Abram dał mu dziesiątą część ze wszystkiego” (14, 17-20).

Zgodnie z tradycyjną teologią katolicką, Melchizedek to typ (wyobrażenie) samego Jezusa Chrystusa. Jest tak dlatego, ponieważ ofiara z chleba i z wina to figura oraz zapowiedź sakramentu Eucharystii. W nim właśnie Pan Jezus jest ukryty pod postaciami chleba i wina.

Sama natomiast typologia (rozumienie, że ktoś lub coś jest zapowiedzią kogoś lub czegoś) Chrystus – Melchizedek, w kontekście godności arcykapłańskiej, została rozwinięta przez autora nowotestamentowego Listu do Hebrajczyków, gdzie czytamy: „Ten to Melchizedek, król Szalemu, kapłan Boga Najwyższego, wyszedł na spotkanie Abrahama, wracającego po rozgromieniu królów, i udzielił mu błogosławieństwa. Jemu Abraham także wydzielił dziesięcinę z całego [łupu]. Imię jego najpierw oznacza króla sprawiedliwości, a następnie także króla Szalemu, to jest Króla Pokoju. Bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie ma ani początku dni, ani też końca życia, upodobniony zaś do

Spotkanie Abrahama i Melchizedeka (wewnętrzne, lewe skrzydło tryptyku – autor nieznany)

Co oznacza imię Melchizedek? a) „Mój król jest sprawiedliwością”. b) „Mój pan mnie kocha”. c) „Mój przyjaciel mnie szanuje”.

7

8

Syna Bożego, pozostaje kapłanem na zawsze.

Rozważcie, jak wielki jest ten, któremu sam patriarcha Abraham dał dziesięcinę z najlepszego łupu. Wprawdzie i ci z synów Lewiego, którzy otrzymują kapłaństwo, mają zgodnie z Prawem polecenie pobierania dziesięciny od ludu, to jest od braci swoich, chociaż i ci wywodzą się z rodu Abrahama. Tamten, który nie wywodził się z ich rodu, otrzymał dziesięcinę od Abrahama i pobłogosławił tego, który miał obietnice. Nie ma zaś żadnej wątpliwości, iż to, co mniejsze, otrzymuje błogosławieństwo od tego, co wyższe. Ponadto tu biorą dziesięciny ludzie, którzy umierają, tam zaś ten, o którym wydane jest świadec­ two, że żyje. I jeśli się można tak wyrazić, Melchizedek (grafika – także Lewi, który pobiera dziesięciny, złożył Phillip Medhurst) dziesięcinę w osobie Abrahama. Był bowiem jeszcze w lędźwiach praojca swego, gdy Melchizedek wyszedł mu na spotkanie. Gdyby więc doskonałość została osiągnięta przez kapłaństwo lewickie, lud bowiem otrzymał Prawo, oparte na nim, to po co było potrzeba ustanawiać jeszcze innego kapłana na wzór Melchizedeka, a nie na wzór Aarona?

Ze zmianą bowiem kapłaństwa musi też nastąpić zmiana Prawa. Ten zaś, o którym się to mówi, należał do innego pokolenia, z którego nikt nie służył ołtarzowi. Wiadomo przecież, że nasz Pan wyszedł z pokolenia Judy, a Mojżesz nic nie wspomniał o kapłanach z tego pokolenia. Jest to jeszcze bardziej oczywiste i wskutek tego, że na podobieństwo Melchizedeka występuje inny kapłan, który stał się takim nie według przepisu prawa cielesnego, ale według siły niezniszczalnego życia. Dane Mu jest bowiem takie świadectwo: Ty jesteś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka. Zostaje przeto usunięte poprzednie Prawo z powodu swej słabości i nieużyteczności. Prawo nie dawało niczemu pełnej doskonałości, było jednak wprowadzeniem tylko lepszej nadziei, przez którą zbliżamy się do Boga. Tym więcej, iż stało się to nie bez złożenia przysięgi. Gdy bowiem tamci bez przysięgi stawali się kapłanami, Ten właśnie przez przysięgę Tego, który do Niego powiedział: Poprzysiągł Pan, a nie będzie żałował: Ty jesteś kapłanem na wieki. O tyle też Jezus stał się poręczycielem lepszego przymierza. I gdy tamtych wielu było kapłanami, gdyż śmierć nie zezwalała im trwać przy życiu, Ten właśnie, ponieważ trwa na wieki, ma kapłaństwo nieprzemijające. Przeto i zbawiać na wieki może całkowicie tych, którzy przez Niego zbliżają się do Boga, bo zawsze żyje, aby się wstawiać za nimi. Takiego bowiem potrzeba nam było

arcykapłana: świętego, niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od grzeszników, wywyższonego ponad niebiosa, takiego, który nie jest obowiązany, jak inni arcykapłani, do składania codziennej ofiary najpierw za swoje grzechy, a potem za grzechy ludu. To bowiem uczynił raz na zawsze, ofiarując samego siebie” (7, 1-27).

Znawcy Pisma Świętego są zgodni co do tego, że ów fragment z Listu do Hebrajczyków nawiązuje do Księgi Psalmów, a konkretnie do mesjańskiego Ps 110, 4, gdzie jest mowa o tym, że król Dawid jest „kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka”. Zdanie to należy odczytywać właśnie w kluczu mesjańskim i odnosi się ono do osoby Jezusa z Nazaretu.

Trzeba też podkreślić, że Ojcowie Kościoła, np. Euzebiusz z Cezarei (zm. ok. 340 r.), który reprezentuje tradycję wschodnią, czy Leon Wielki (zm. w 461 r.) – przedstawiciel kultury zachodniej, byli jednomyślni w interpretowaniu ofiary z chleba i z wina złożonej przez Melchizedeka jako gestu, który radykalnie odcina się od starotestamentowych praktyk ofiarniczych.

Rozumieli ofiarę Melchizedeka jako zapowiedź Eucharystii ustanowionej w Wielki Czwartek przez Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy.

Spotkanie Abrahama i Melchizedeka (obraz – Laurent de La Hyre)

Które pismo Nowego Testamentu najwięcej miejsca poświęca postaci Melchizedeka? a) Ewangelia według św. Jana. b) Pierwszy List św. Pawła Apostoła do Koryntian. c) List do Hebrajczyków.

9

Pascha a ustanowienie Eucharystii Przyglądając się uważnie opisom Jezusowej Ostatniej Wieczerzy, da się wyeksponować pewne elementy, które z pewnością stanowiły część tradycyjnej żydowskiej uczty paschalnej. W czasie tzw. wstępnego błogosławieństwa chleba i wina Chrystus anonsuje uczniom, że więcej nie będzie celebrował Paschy i nie będzie „pił [napoju] z owocu winnego krzewu, aż przyjdzie królestwo Boże” (Łk 22, 14-20). Ten kielich, który mieli wypić Apostołowie, to pierwszy kielich posiłku paschalnego.

Jeśli chodzi o czas przeistoczenia chleba, to Pan Jezus wybrał prawdopodobnie moment związany z gestem błogosławienia, łamania i spożywania chleba, który rozpoczynał właściwą część uczty. Konsekracja wina miała miejsce w chwili błogosławienia trzeciego kielicha, tzw. kielicha błogosławieństwa.

Po odśpiewaniu hymnu (Ps 135, który stanowił tzw. Wielki Hallel) Syn Boży udał się z uczniami ku Górze Oliwnej.

Nowy sens uczty paschalnej nadany przez Pana Jezusa

Syn Człowieczy zmienił niektóre obrzędy starotestamentowej Paschy i nadał im nowatorskie znaczenie. W ten sposób ustanowił sakrament Eucharystii.

Syn Maryi składa siebie w ofierze

32

Pan Jezus wiele razy zapowiadał swoim naśladowcom, że będzie zabity. Apostołowie raczej jednak nie pojmowali tych słów, nie rozumieli ich.

Niemniej jednak podczas Ostatniej Wieczerzy i ustanawiania sakramentu Eucharystii wrócił On do tego zagadnienia. Dlatego też już w znaku łamanego chleba i wypijanego kielicha można dopatrywać się znaku śmierci Jezusa, bo ten chleb to Jego Ciało, a to wino to Jego Krew.

Syn Człowieczy odpowiednie gesty opatruje odpowiednim komentarzem, który nie pozostawia wątpliwości, co do Jego intencji: „Odtąd nie będę już pił [napoju] z owocu winnego krzewu” (Mk 14, 25) czy „Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał” (Łk 22, 15). Chrystus mówi

również, że Jego Ciało jest „wydawane za was” (lub też „za was łamane” – jak mają niektóre rękopisy w 1 Kor 11, 24), a Jego Krew jest „wylewana za wielu”, „wylewana za was”. Te semickie sformułowania zawierają w sobie rysy męczeńskiej śmierci (zob. Rdz 9, 6, gdzie czytamy: „[Jeśli] kto przeleje krew ludzką, przez ludzi ma być przelana krew jego, bo człowiek został stworzony na obraz Boga”). Innymi słowy, Pan Jezus w znakach chleba i wina oddaje na ofiarę swoje Ciało i swoją Krew, czyli po prostu swoje życie. Składa je Bogu w ofierze, by dokonać przebłagania i pojednania.

Ofiarniczy charakter Eucharystii potwierdza też fakt separacji „wydawanego ciała” od „przelewanej krwi”. Dokładnie tak postępowali kapłani Starego Przymierza, gdy składali ofiary dla Boga – oddzielali mięso od krwi (mięso zwyczajnie palili, a krew wylewali na ołtarz, o czym można poczytać np. w Kpł 1-5; 17). Stąd też Eucharystia to prawdziwa ofiara, którą Pan Jezus składa Bogu Ojcu. To sakramentalne uobecnienie ofiary krzyżowej.

Krew Jezusa pieczęcią Nowego Przymierza

Religia Mojżeszowa jest oparta na przymierzu z Panem Bogiem. Zawierali je z Nim Noe i Abraham. Najważniejsze jednak przymierze zostało zawarte między Bogiem a Żydami pod górą Synaj po wyjściu Izraelitów z Egiptu w czasie wędrówki przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Pamiątką owego przymierza stało się Święto Paschy.

Zgodnie z semickimi zwyczajami, przymierze zawierano „we krwi”, tzn. przez rytualny ubój zwierząt ofiarnych (por. Rdz 15, 17). Ich krew określano mianem „krwi przymierza”. Właśnie tak też było podczas zawierania przymierza synajskiego: „Potem polecił [Mojżesz] młodzieńcom izraelskim złożyć Panu ofiarę całopalną

Znaki na drzwiach (obraz – James Tissot)

Co to jest semityzm? a) Zapożyczenie słowne z języka greckiego. b) Zapożyczenie słowne z języka aramejskiego bądź hebrajskiego. c) Zapożyczenie słowne z łaciny.

33

charakteru, czynnika tworzącego komunię kościelną, piękna jej celebracji i Maryi, która jest „Niewiastą Eucharystii”.

Już na początku Papież Polak napisał, że „Kościół żyje dzięki Eucharystii”.

Prawda ta zaś „wyraża nie tylko codzienne doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę tajemnicy Kościoła. Na różne sposoby Kościół doświadcza z radością, że nieustannie urzeczywistnia się obietnica: «A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata» (Mt 28, 20). Dzięki Najświętszej Eucharystii, w której następuje przeistoczenie chleba i wina w Ciało i Krew Pana, raduje się tą obecnością w sposób szczególny. Od dnia Zesłania Ducha Świętego, w którym Kościół, Lud Nowego Przymierza, rozpoczął swoje pielgrzymowanie ku ojczyźnie niebieskiej, Najświętszy Sakrament niejako wyznacza rytm jego dni, wypełniając je ufną nadzieją”. Święty Jan Paweł II przypomina nauczanie Soboru Watykańskiego II, który stwierdził, że Eucharystia jest „źródłem i zarazem szczytem całego życia chrześcijańskiego”. W niej bowiem zawarte jest „całe dobro duchowe Kościoła, to znaczy sam Chrystus, nasza Pascha i Chleb żywy, który przez swoje ożywione przez Ducha Świętego i ożywiające Ciało daje życie ludziom”.

Nasz rodak bardzo osobiście pisze o Mszy Świętej: „Gdy myślę o Eucharystii, patrząc na moje życie kapłana, biskupa i Następcy Piotra, wspominam spontanicznie wiele chwil i miejsc, w których dane mi było ją sprawować.

Pamiętam kościół parafialny w Niegowici, gdzie spełniałem moją pierwszą posługę duszpasterską, kolegiatę św. Floriana w Krakowie, katedrę na Wawelu, bazylikę św. Piotra oraz wiele bazylik i kościołów w Rzymie i na całym świecie. Dane mi ją było również sprawować w wielu miejscach na górskich Baldachim w Bazylice Świętego Piotra w Watykanie, Rzym, Włochy (fot. Xosema)

56

szlakach, nad jeziorami i na brzegach morskich; sprawowałem ją na ołtarzach zbudowanych na stadionach, na placach miast. Ta różnorodna sceneria moich Mszy Świętych sprawia, iż doświadczam bardzo mocno uniwersalnego – można wręcz powiedzieć kosmicznego charakteru celebracji eucharystycznej. Tak, kosmicznego! Nawet wtedy bowiem, gdy Eucharystia jest celebrowana na małym ołtarzu wiejskiego kościoła, jest ona wciąż poniekąd sprawowana na ołtarzu Komunia św. Teresy (obraz – świata. Jednoczy niebo z ziemią. Zawiera Juan Martín Cabezalero) w sobie i przenika całe stworzenie. Syn Boży stał się człowiekiem, aby w najwyższym akcie uwielbienia przywrócić całe stworzenie Temu, który je uczynił z niczego. I w ten sposób On – Najwyższy i Wieczny Kapłan – wchodząc do odwiecznego sanktuarium przez swoją krew przelaną na Krzyżu, zwraca Stwórcy i Ojcu całe odkupione stworzenie.

Czyni to przez posługę kapłańską Kościoła, na chwałę Najświętszej Trójcy.

Doprawdy jest to mysterium fidei (tajemnica wiary), dokonujące się w Eucharystii: świat, który wyszedł z rąk Boga Stwórcy, wraca do Niego odkupiony przez Chrystusa”.

Papież Polak zauważa, że „Eucharystia, pojęta jako zbawcza obecność Jezusa we wspólnocie wiernych i jako jej pokarm duchowy, jest czymś najcenniejszym, co Kościół posiada na drogach historii”. Ciesząc się z całej pełni bogactwa, którą ofiaruje Msza Święta, ubolewa też, że są takie miejsca na świecie, „w których zauważa się prawie całkowity zanik praktyki adoracji eucharystycznej. Do tego dochodzą też tu i ówdzie, w różnych środowiskach kościelnych, nadużycia powodujące zaciemnianie prawidłowej wiary i nauczania katolickiego odnośnie do tego przedziwnego Sakramentu. Czasami spotyka się bardzo ograniczone rozumienie tajemnicy Eucharystii. Ogołocona z jej wymiaru ofiarniczego, jest przeżywana w sposób niewykraczający poza sens i znaczenie zwykłego braterskiego spotkania. Poza tym niekiedy bywa zapoznana potrzeba posługi kapłańskiej, opierającej się na sukcesji Co wyjaśnia homilia? a) Sens czytań mszalnych. b) Sens kolekty mszalnej. c) Sens obmycia rąk przez kapłana.

57

Potem przyjdź i dar swój ofiaruj! Pogódź się ze swoim przeciwnikiem szybko, dopóki jesteś z nim w drodze – Mt 5, 23-26; to czas, w którym możemy uświadomić sobie, że powinniśmy komuś wybaczyć; podejmujemy decyzję o przebaczeniu), rozgrzeszenie (kapłan udziela go z grzechów powszednich; lepiej na co dzień nie gromadzić bagażu grzechów lekkich, lecz natychmiast prosić Pana Boga o przebaczenie, uczynić znak krzyża, pomodlić się i przeżegnać wodą święconą), hymn uwielbienia, czyli „Chwała na wysokości” (wielbimy Boga dla Niego samego; uwielbiamy, czyli mówimy bądź śpiewamy, kim On dla nas jest; zachwycamy się Jego dobrocią i miłosierdziem), kolektę, czyli dosłownie zbiórkę (celebrans zaczyna modlitwę słowami „módlmy się”; to czas, by np. uświadomić naszą intencję, w jakiej będziemy modlić się podczas Eucharystii – kapłan niejako zbiera te wszystkie intencje).

Liturgia Słowa

Kolejny etap Mszy Świętej to Liturgia Słowa. To swoista rozmowa – dialog.

Ponieważ zaś w pierwszym czytaniu Bóg mówi do nas, to my odpowiadamy Mu psalmem. Bóg mówi do nas po raz kolejny w drugim czytaniu i my odpowiadamy radosnym „Alleluja”. Warto zaznaczyć, że owa Liturgia Słowa ma wymiar powszechny. W całym bowiem Kościele, czyli na całym świecie, mamy te same czytania, szczególnie jeśli chodzi o niedzielne Msze Święte. Można powiedzieć, że zarówno pierwsze czytanie, jak i Ewangelia mają ten sam temat. Drugie czytanie rozwija teologicznie ów wątek tematyczny.

74

Natomiast sama homilia, którą celebrans wygłasza, wyjaśnia sens wysłuchanych czytań. Przewodniczący liturgii może również wygłosić kazanie, którego przedmiotem jest określony temat, np. związany z rekolekcjami czy jakimś innym ważnym wydarzeniem w parafii. Wypowiadając Credo (Wierzę), składamy wyznanie wiary. W ten sposób potwierdzamy, że wierzymy, we wszystko, co nam Bóg przekazał w Liturgii Słowa. Potem następuje modlitwa wiernych, czyli przedstawienie próśb uczestników Mszy Świętej za Kościół, za papieża itd., aż do modlitwy za uczestników Mszy Świętej.

Liturgia Eucharystyczna

Trzecią odsłoną Mszy Świętej jest Liturgia Eucharystyczna, która składa się z następujących wydarzeń: przygotowania darów (elementarne dary to chleb i wino; symbolizują one wszystko, co jest w naszych sercach i co chcemy Panu Bogu złożyć w ofierze na ołtarzu), słów błogosławieństwa wypowiadanych przez celebransa (to jedno z osiemnastu błogosławieństw żydowskich, które rozpoczynają się od słów: „Błogosławiony jesteś Panie, Boże wszechświata…”; to błogosławieństwo za wszystko, co Bóg nam ofiaruje i co jest nam koniecznie potrzebne do życia), obmycia rąk (historycznie rzecz ujmując, ryt ten został przejęty z liturgii mającej miejsce w świątyni jerozolimskiej, gdy kapłan obmywał ręce z krwi zwierząt, które były składane w ofierze na ołtarzu w świątyni, oraz z praktyki pierwszych wieków chrześcijaństwa, gdy celebrans przyjmował od wiernych ofiary w naturze i potem obmywał ręce; teraz ów gest symbolizuje duchowe oczyszczenie), Pytanie?

Na czym oparta jest religia Mojżeszowa? a) Na Odpowiedź przymierzu pierwsza.

Pana Boga z Izraelitami. b) Odpowiedź b) Na codziennym druga. czytaniu Talmudu. c) Na Odpowiedź dobrych trzecia. uczynkach.

75

WSZYSTKO

O EUCHARYSTII BIBLIA, TRADYCJA, PRAKTYKA

QUIZ

• wybrane teksty Starego Testamentu + zapowiadające Eucharystię; • Eucharystia w świetle Nowego Testamentu i tradycji Kościoła; • nauczanie św. Jana Pawła II o Eucharystii; • celebracja Mszy Świętej w praktyce; • wybrane pieśni eucharystyczne; • galeria obrazów i zdjęć dotyczących tematyki eucharystycznej; • quiz wiedzy o Eucharystii.

„KOŚCIÓŁ ŻYJE DZIĘKI EUCHARYSTII” ŚW. JAN PAWEŁ II

Patronat medialny:

www.swietyfilip.pl 801 555 550 wew. 1 WYDAWNICTWO ŚWIĘTEGO FILIPA APOSTOŁA tel. (34) 372 48 50 wew. 1

Cena 14,99 zł (w tym 5% Vat) INDEKS: 520853

www.swietyfilip.pl ISBN 978-83-8077-040-9

wydawnictwo@swietyfilip.pl

Poleca: WIARY, RODZINY I OJCZYZNY

www.swietyfilip.pl

INFOLINIA: 801 555 550 wew. 1

9 788380 770409

www.swietyfilip.pl

BLIZEJ