MICHIEL VANDEVELDE / THEATER NEUMARKT — LE SACRE DU PRINTEMPS To speak of the end of the world is to speak of the need to imagine, rather than a new world to replace our present one, a new people, the people that is missing. The ends of the world by Déborah Danowski & Eduardo Viveiros de Castro
Voor Le Sacre du Printemps beroept Michiel Vandevelde zich op een choreografie die 110 jaar oud is, maar nog steeds even relevant. De oorspronkelijke opera van Stravinsky en Nijinksy onderzocht in de vroege 20ste eeuw al wat dat is, ‘het lot’. In dans en muziek worden er andere krachten tegenover gesteld: de kracht van een groep, en die van beweging, angst en erotiek. Voor velen onder ons is 19 mei 1913 een betekenisloze datum uit een ver verleden. Voor Igor Stravinsky daarentegen was het een bijzonder moment. De componist zag er, op de gezegende leeftijd van 30 jaar, zijn muzikale creatie Le Sacre du Printemps in première gaan. Ook bij zijn derde samenwerking met de Ballets Russes, had de Russische artiest toen niet kunnen weten dat zijn opera tot op vandaag podia zou veroveren. Folklore In dans is er vóór Le Sacre du Printemps, en na. Ballets Russes-oprichter Sergej Diaghilev had de jonge danser Nijinsky gekozen om een choreografie te ontwerpen. Die spinde in lichaamstaal een nostalgisch verhaal, over een folklore-versie van een Rusland dat als het ware buiten en boven de tijd stond. Le Sacre du Printemps speelt zich af in een bucolische realiteit. Toch gaven de dansers op het podium niet de verheven, voorzichtige indruk van het klassieke ballet. Hun kledij was scherp gesneden, ze dansten met de voeten plat op het podium. Tel daarbij de gezwollen, aanvallende strijkers in staccato, de lichtvoetige frasen op fluit, en je kan je iets voorstellen bij wat het publiek voelde: desoriëntatie.
Lenteritueel Ook inhoudelijk was de voorstelling erg geladen; ze vertrok van het zinnebeeld van een vrouw die zichzelf, in de overgang van winter naar lente, dood danst. In die optiek, is Le Sacre du Printemps een uitgebreide studie van een fictief, en toch universeel lenteritueel. De voorstelling toont het gevecht van de mens tegen de tijd, en de offers die we brengen om die te laten verdergaan. De eerste voorstelling, in Théatre Champs Élysées, lokte luidkeelse protesten uit. Nadat ze echter tijd had gekregen om te garen, veranderde die verontwaardiging langzaam maar zeker in een stilzwijgende appreciatie.
DANS VR 15 DEC - 20:30 STUK SOETEZAAL 65’ AANGERADEN LEEFTIJD: 16+ ——— TECHNISCHE TRIGGERS: PLOTSE LICHTVERANDERINGEN, LUIDE MUZIEK, THEATERROOK / INHOUDELIJKE TRIGGERS: NAAKT, INTIMITEIT — TECHNICAL TRIGGERS: SUDDEN LIGHT CHANGES, LOUD MUSIC, THEATRE SMOKE / CONTENT TRIGGERS: NUDITY, INTIMACY
De choreografie werd vervangen door een meerbehapbare variant van Léonide Massine en werd wereldwijd zo opgevoerd. Nijinsky’s originele ballet werd mettertijd verloren gewaand, een parel tussen de plooien van de geschiedenis; tot in 1980, wanneer het gereconstrueerd werd door het Joffrey Ballet in Los Angeles. Le Sacre du Printemps had de deur opengezet voor een bizarre, menselijke dans, een avant-garde. We kunnen dit zien als de bevrijding van het ballet uit de hofcultuur: het aardse, bijna dierlijke stuk is daarom ook bemind door creatievelingen. Zo zorgde Pina Bausch in 1975 voor nog zo’n danstheater-aardschok. Pina De uit Duitsland afkomstige choreografe zou Le Sacre du Printemps, op haar beurt, met hedendaagse beeldtaal invulling geven: de dansers dansten niet enkel met platte voeten, maar blootsvoets, met donkerbruine aarde tussen de tenen. In de voorstelling speelt het naakte lichaam de hoofdrol. De dansers zijn enkel bedekt door een dunne crêpestof. Ze bewegen schokkend, soms bijna hysterisch, waardoor ze kwetsbaar op het podium staan. Eén danseres heeft een rode jurk aan. Zij is ‘uitverkoren’: ze wordt opgeofferd door het collectief en worstelt doorheen de voorstelling met haar onontkoombare lot.
CHOREOGRAFIE MICHIEL VANDEVELDE DANS DAVID ATTENBERGER, BRANDY BUTLER MUZIEK FALLON MAYANJA KUNSTWERKEN EN SCENOGRAFIE ELEN BRAGA KOSTUUM STEF VAN LOOVEREN VIDEO JUAN FERRARI DRAMATURGIE EN TEKST ENEAS PRAWDZIC ALGEMENE SCENOGRAFIE EN LICHT MICHIEL VANDEVELDE REGIEASSISTENTIE GINA MÜLLER ASSISTENTIE SCENOGRAFIE NOÉ WETTER ASSISTENTIE KOSTUUM FLURINA VIELI STAGIAIRE MIA FRICK SPREIDING VINCENT COMPANY PRODUCTIE TOUR DISAGREE. VZW PRODUCTIE THEATER NEUMARKT (ZÜRICH, CH)