Awvn

www.awvn.nl

awvn

jaarverslag 2009

voorsprong door goed werkgeverschap

awvn jaarverslag 2009

colofon

Voorwoord Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2

Bijlage

4

Stormvast

6

De maatschappelijke context in 2009

12

awvn in 2009

22

Hoofdbestuur awvn

24

Dagelijks Bestuur awvn

27

Financieel jaarverslag 2009 – Toelichting jaarrekening 2009 – Verslag Financiële Commissie – Accountantsverklaring – Kort financieel verslag 2009

2

|

3

De uitdaging is helder: met kwalitatief hoogwaardige dienstverlening duidelijker bijdragen De als ‘kredietcrisis’ begonnen

economische recessie

Voorwoord | Stormvast

2009 gaat de geschiedenis in als een moeilijk jaar – voor de Nederlandse samenleving, voor het Nederlandse bedrijfsleven én voor awvn. De als ‘kredietcrisis’ begonnen economische recessie trok als een storm over de wereld. En niet overal bleek stormvast te zijn gebouwd. Ook awvn liep schade op, maar bleek sterk genoeg om recht overeind te blijven.

aan het verbeteren

van de concurrentiepositie van de leden

trok als een storm over de wereld

Toon van Asseldonk algemeen directeur awvn

Het jaar waar dit verslag betrekking op heeft was het tweede jaar in successie dat het ledental van de vereniging afnam. Economische factoren (bedrijfsbeëindigingen, fusies en scherpe bezuinigingen) waren de veroorzakers. Net als andere dienstverleners kreeg awvn daarin te maken met een behoorlijke vraaguitval waardoor de omzet achterbleef bij de begroting. Ook vakinhoudelijk trok de crisis eveneens een zware wissel. Typische crisis-onderwerpen als deeltijd-ww, reorganiseren en werkloosheid domineerden het debat in sociaaleconomische kringen en binnen de awvn-ledenkring.

Dat ondanks die uitdagende omstandigheden het jaar toch met een positief bedrijfsresultaat werd afgesloten, moet vooral worden toegeschreven aan het ingezette kostenbeheersingsprogramma, de mede daardoor gerealiseerde kostenflexibiliteit en de extra kritische opstelling ten aanzien van investeringen. Daarnaast nam de vraag naar sommige diensten juist toe.

De economische crisis bood ook onverwachte mogelijkheden. De extra beschikbare tijd van adviseurs werd gebruikt voor het naar voren halen van geplande opleidingen (bijvoorbeeld accountmanagement en adviesvaardigheden) en van (product-)ontwikkelingswerk.

2009 was ook het jaar waarin awvn haar 90e verjaardag vierde. Dat gebeurde tijdens een – ondanks de crisis – vrolijk, optimistisch en drukbezocht jubileumcongres. Daar werd ook een bijzonder verjaardagscadeau voor de leden gepresenteerd: een stripverhaal over 90 jaar Nederlandse arbeidsverhoudingen. Dat album is inmiddels een verzamelaarsobject geworden.

Het lopende jaar lijkt een jaar te worden van voorzichtig economisch herstel. Dat betekent minder aandacht voor crisis-thema’s en meer voor toekomst-thema’s. Wat ons betreft is hét thema van de komende jaren ‘duurzame inzetbaarheid’ zoals eind 2009 verwoord in onze arbeidsvoorwaardennota Fit de recessie uit. Want in dat begrip ligt voor het Nederlandse bedrijfsleven dé sleutel voor verbetering van de concurrentiepositie.

Maar er is meer. De aard van de vragen en behoeften van awvn-leden verandert. In toenemende mate worden diensten van awvn beoordeeld op hun waarde voor de ‘business case’ van de betreffende onderneming. Met andere woorden: past het betreffende hrm-instrument in de strategische doelstellingen van het bedrijf? Het lijkt er op dat onder de oppervlakte hrm-instrumenten aan belang winnen. Die ontwikkeling betekent dat er minder snel bezuinigd wordt op hrm-diensten, het- Toon van Asseldonk geen meer groeimogelijkheden voor awvn biedt… algemeen directeur awvn

4

|

5

De werkloosheid bleef relatief binnen de perken en

de economie

Hoofdstuk 1 | De maatschappelijke context in 2009

In 2009 ging de wereld door de diepste economische recessie sinds de Grote Recessie van 80 jaar geleden. De Nederlandse economie kromp met 4 procent – een ongekend hoog percentage en een ongekende omslag na vele jaren van sterke groei. De staatsschuld en het begrotingstekort liepen naar recordhoogte op en voorspellen jaren van zware bezuinigingen. Het goede nieuws te midden van deze ellende is dat de werkloosheid relatief binnen de perken bleef en de economie veerkrachtiger bleek dan gedacht.

bleek veerkrachtiger dan gedacht

Het internationale maatschappelijke en economische klimaat werd in 2009 vooral bepaald door de wereldwijde economische crisis. Wat in 2007 begon als een (Amerikaanse) kredietcrisis, had in de loop van 2008 de vorm gekregen van een crisis van het financiële systeem en groeide een jaar later uit tot de diepste recessie in 80 jaar. Dat de groei het eerst begon aan te trekken in de opkomende economieën van het Verre Oosten – China voorop – zegt vooral veel over de veranderende verhoudingen in de wereld.

Krimp In Nederland kromp de economie met meer dan 4 procent, een percentage dat in 80 jaar niet was voorgekomen. In de loop van het jaar bleek de rekening voor de crisis betaald te worden door de overheid en het bedrijfsleven. De Nederlandse staat had zich in 2008 al diep in de schulden gestoken om het bancaire systeem overeind te houden en zag door allerlei stimulerende maatregelen de staatsschuld naar recordhoogte springen. De onvermijdelijke aankondigingen van jarenlange forse bezuinigingen volgden snel.

De consument zag zijn koopkracht in 2009 nog omhoog gaan, terwijl ook de verwachte koopkrachtverbetering voor 2010 ruim boven nul is.

De contractlonen voor werknemers stegen in 2009 door, hoewel de stijging in de loop van het jaar sterk afvlakte (zie hieronder bij ‘cao’s’).

De arbeidsinkomensquote liep op: het aandeel dat werknemers krijgen van het nationale inkomen steeg ten koste van het deel van ondernemingen.

Ergo: de kosten van de crisis komen vooralsnog

vooral op de rekening van overheid en bedrijfsleven.

Vertrouwenscrisis Het woord dat het maatschappelijke klimaat in het Nederland van 2009 het best beschrijft is ‘vertrouwenscrisis’. Het gebrek aan onderling vertrouwen tussen alle maatschappelijke spelers kwam op vele manieren tot uiting: in de discussie over topsalarissen, in de reacties op de bankencrisis en de daarmee samenhangende schuldvraag, in de discussies over het integratiebeleid.

Een moeizaam tot stand gekomen Centraal Akkoord om de gevolgen van de crisis te beperken (zie volgende pagina) werd volledig overschaduwd door het dieptepunt van de vertrouwenscrisis: de onenigheid tussen kabinet, vakbonden en – in mindere mate – werkgeversverenigingen over de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd tot 67 jaar. Het kabinet wil de pensioengerechtigde leeftijd verhogen, de vakbonden zijn tegen. awvn wijdde haar jaarcongres aan de vertrouwenscrisis, zette een positieve toon en wist ook naderhand geregeld de sfeer in positieve zin te beïnvloeden. Maar volledig herstel van vertrouwen tussen de sociale partners is een proces van lange duur.

Bedrijfsleven Voor het bedrijfsleven was 2010 een moeilijk jaar.

Alleen door krachtige kostenreductieprogramma’s kon de winstgevendheid op peil worden gehouden. Het overleven van de crisis legde zo zeer beslag op de bedrijven dat investeringsprogramma’s

6

|

7

Het woord dat het maatschappelijk klimaat in het Nederland van 2009

– óók op het gebied van personele inzetbaarheid – op een laag pitje werden gezet.

De toch al zo geplaagde bankensector, die in 2008 door overheidsingrijpen was gered, kende in 2009 een nieuwe affaire: het bankroet van de dsb Bank van mecenas Dirk Scheringa. Het imago van en het vertrouwen in de banken kreeg opnieuw een forse knauw.

Veel werkgevers hebben in de loop van 2009 van doen met problemen rond hun pensioenregeling.

Door de sterk gedaalde aandelenkoersen zijn de potten onvoldoende vol (te lage dekkingsgraden).

Als in de loop van het jaar de koersen echter sterk stijgen, lost dit probleem zich grotendeels ‘vanzelf’ op. Overigens blijft het andere pensioenprobleem wel bestaan: op termijn zijn de bestaande regelingen sowieso onbetaalbaar, reden waarom het kabinet vasthoudt aan verhoging van de pensioenleeftijd.

Op het vlak van nieuwe, voor werkgevers relevante wetgeving was 2009 net als 2008 een bijzonder rustig jaar. Het betreft vooral een aantal administratieve maatregelen gericht op (een aantal zwakke groepen op) de arbeidsmarkt.

Beslommeringen rond wetgeving vallen in het niet bij de problemen die voorspeld worden als de Mexicaanse griep Nederland nadert. Maar in het crisisjaar 2009 vormen de zeer beperkte gevolgen van deze nieuwe griepvariant een regelrechte meevaller.

Uitzonderlijk cao-jaar Op het gebied van arbeidsvoorwaardenvorming was 2009 een uitzonderlijk jaar. De economische

veranderingen die zich tijdens het cao-seizoen voltrokken, waren dusdanig groot en de reacties daarop zo sterk, dat gerust gesproken kan worden van meerdere cao-seizoenen. In de loop van het jaar daalde de gemiddeld afgesproken loonstijging van 3,5 procent naar ongeveer 1,75 procent.

Vanaf april keert zelfs de cao met een 0-procentstijging terug van weggeweest.

Bijzonder in het cao-seizoen 2009 was het Centraal Akkoord dat kabinet, vakbonden en werkgevers in het voorjaar sloten als reactie op de kredietcrisis. Op decentraal niveau ging veel energie verloren aan beantwoording van de vraag wat precies bedoeld werd met de ‘loonpassage’ uit het Voorjaarsakkoord – ‘de loonontwikkeling moet beperkt worden tot het inflatieniveau’.

Bonden verwezen vaak naar de (veel hogere) inflatie uit het kalenderjaar 2008 of uit de eerste maanden van 2009.

Desondanks wisten werkgeversonderhandelaars met het Voorjaarsakkoord in de hand een duidelijk neerwaarts effect op de loonafspraken te bewerkstelligen. Voor het akkoord was het twaalfmaandsgemiddelde 2,7 procent, na het akkoord 1,3 procent, ruim een halvering.

Werkloosheid Na de krappe arbeidsmarkt van de jaren 20042008 was het even wennen: oplopende werkloosheid. Tot verbazing van velen bleven echt grote ontslagrondes uit en de werkloosheidscijfers liepen minder snel op dan gevreesd (tot naar verwachting een hoogtepunt van 8 procent in 2010).

Voor die niet tegenvallende stijging bieden een

het best beschrijft is ‘vertrouwenscrisis’

aantal factoren een (gedeeltelijke) verklaring.

Ten eerste is er de belangrijkste sociale wetgevende maatregel van 2008 de bijzondere regeling werktijdverkorting, de ‘Deeltijd-ww’. Die door awvn bepleitte regeling biedt (onder de voorwaarde van aantoonbaar omzetverlies) de gelegenheid (een deel van de) werknemers tijdelijk in de ww te doen.

Ten tweede – waarschijnlijk belangrijker – is er de flexibiliteit die de Nederlandse economie in de afgelopen jaren heeft verkregen. Verantwoordelijk daarvoor zijn de 500.000 tot 1 miljoen (de schattingen lopen ver uiteen) zelfstandigen zonder personeel, de zzp-ers. Veel bedrijven gebruiken deze zzp-ers als (overigens veelal goedbetaalde) ‘flexibele schil’. Zodra er minder behoefte aan personeel is, stopt als eerste de inhuur van deze flexwerkers. In de loop van 2009 wordt duidelijk dat zzp-ers een groot deel van de economische klappen opvangen.

Nieuwe krapte Hoewel de werkloosheid waarschijnlijk in de loop van 2010 zal oplopen tot 8 procent van de beroepsbevolking, blijft awvn gedurende 2009 waarschuwen dat de arbeidsmarktkrapte van voor de recessie snel zal terugkeren zodra de recessie afgelopen is.

Om die reden is awvn een fervent voorstander van de Deeltijd-ww: arbeidskosten dalen door die regeling mee met de lagere productie, maar de werknemers blijven beschikbaar voor het bedrijf.

Verder stelt awvn haar hele cao-beleid voor 2010, opgeschreven in de arbeidsvoorwaardennota ‘Fit de recessie uit’, in het teken van het investeren in de personeelsbezetting om langs die weg de concurrentiekracht te vergroten.

8

|

9

10 | 11

Ondanks de economische problemen

slaagde awvn er in

Hoofdstuk 2 | awvn in 2009

In de economische storm die in 2009 over de wereld trok, bleef awvn goed overeind, ook in financieel opzicht. De onontkoombare terugval in omzet kon worden opgevangen door de aanmerkelijk vergrote flexibiliteit in de kostenstructuur.

Daarbij kon een deel van de vrijkomende ‘productiecapaciteit’ worden ingezet voor reeds geplande investeringen in accountmanagement en productontwikkeling, onder meer in de volgende generatie orba-functiewaardering.

het jaar in financieel opzicht positief af te sluiten

Algemene gang van zaken Begroting niet gehaald Ondanks de economische problemen slaagde awvn er in het jaar in financieel opzicht positief af te sluiten, echter minder positief dan verwacht. awvn heeft over 2009 een operationeel resultaat behaald van € 86.000, ongeveer € 200.000 minder dan was begroot.

De economische malaise deed zich ook bij awvn voelen in de vorm van vraaguitval. De omzetdaling kon echter grotendeels worden gecompenseerd door aanzienlijke kostenbesparingen. Zo werd een aantal vacatures niet vervuld en werd de geplande ontwikkeling van een nieuwe huisstijl uitgesteld.

Ook het in het najaar van 2008 ingezette programma voor structurele kostenbeheersing en -flexibilisering wierp grote vruchten af.

Zie voor verdere details over de financiële gang van zaken het financiële deel van dit jaarverslag.

Crisis: ledental opnieuw licht gedaald Na vele jaren van ledenaanwas daalde voor het tweede achtereenvolgende jaar het ledental van awvn, met ongeveer 30 in 2009. Het betreft uitsluitend ondernemingsleden. De voor de hand liggende oorzaak van de lichte daling: economisch slechte tijden. Alle opzeggingen hadden economische verklaringen, waaronder fusies en bedrijfsbeëindigingen.

De zonnige kant daarvan: geen van de vertrekkende leden gaf aan uit ontevredenheid over awvn en haar dienstverlening te hebben opgezegd.

Het totale aantal leden van awvn bedroeg eind 2008 bijna 850, waarvan ruim 65 brancheorganisaties. De effecten van het gedaalde ledental worden pas in 2010 in de financiële resultaten voelbaar.

Diensten Diepte-interviews Het jaar 2009 werd benut voor een heroriëntatie op de dienstverlening van awvn. In dat verband werden met 29 leden diepte-interviews gehouden over werkgeverschap in de toekomst, toekomstige behoeften qua dienstverlening ter ondersteuning van werkgevers en verwachtingen ten aanzien van de rol en de dienstverlening van awvn. De uitkomsten van dit onderzoek – waarover in de loop van 2010 wordt gerapporteerd – in combinatie met andere ideeën zullen in de loop van 2010 leiden tot een aantal initiatieven voor modernisering van de awvn-dienstverlening. orba op weg naar 2012 Op het gebied van functiewaardering, de marktleidende orba-systematiek, werd het afgelopen jaar veel zogenoemde ‘indirecte tijd’ van awvnorganisatieadviseurs geïnvesteerd in productontwikkeling. Onder de projectnaam ‘orba 2012’ worden nieuwe productvarianten van het functiewaarderingssysteem ontwikkeld, gebaseerd op verdere marktsegmentatie. De hieruit voortvloeiende verdere verbetering en modernisering van dienst-

12 | 13

Tijdens het jaarcongres 2009

verlening en advisering moet vanaf 2011 zichtbaar worden en een jaar later zijn beslag krijgen.

Vergelijkingsproducten – van politie tot leaseauto Een groot, nationaal vergelijkend onderzoek naar de arbeidsvoorwaarden van de Nederlandse politie markeerde de positie van awvn als autoriteit op het vlak van arbeidsvoorwaardelijke vergelijkingen.

In het verslagjaar completeerde en herpositioneerde de werkgeversvereniging haar diensten op dat vlak. Met een uitbreiding van het werkterrein naar de arbeidsvoorwaarden van management is een totaalpakket van diensten gerealiseerd uiteenlopend van doe-het-zelf (met de voor de vijfde keer verschenen awvn-salarisatlas) tot uitgebreid maat-werk (in de vorm van de Survey).

Een bijzondere plaats in dat dienstenpakket wordt ingenomen door de in 2008 geïntroduceerde awvnbeloningsmonitor: een digitale en interactieve databank waarmee gebruikers zelf maatwerk kunnen realiseren.

Opmerkelijk was in 2009 verder de zeer succesvolle introductie van een bijzonder nieuw product.

De leasebenchmark, waarmee autoleaseregelingen worden vergeleken, bleek een schot in de roos.

Arbeidsvoorwaarden: loonstijging neemt snel af Werd aan het begin van 2009 nog gevreesd voor veel te hoge loonstijgingen en was de gemiddelde overeengekomen contractloonstijging nog 3 procent, in de loop van het jaar daalden de percentages snel. De oplopende werkloosheid en de economische krimp hadden hun effect op de loonontwikkeling. Aan het einde van 2009 waren

stijgingspercentages rond 1 procent, globaal het inflatieniveau, normaal.

In het verslagjaar sloot awvn bijna 300 cao’s af.

Arbeidsvoorwaarden en in het bijzonder onder-handelingen daarover, bleven ook in 2009 een van de belangrijkste kernactiviteiten van awvn.

In totaal is awvn betrokken bij ruim 500 cao’s meer dan de helft van alle bestaande cao’s. Daarmee blijft zij verreweg de belangrijkste adviseur van werkgevers op dit terrein.

Andere cao-thema’s In de in de herfst verschenen awvn-arbeidsvoorwaardennota Fit de recessie uit is de rode draad dat in het cao- en recessiejaar 2010 geïnvesteerd moet worden om in de internationale economie aan concurrentiekracht te winnen. De nota adviseert drie centrale speerpunten voor het arbeidsvoorwaardenoverleg: investeren in duurzame inzetbaarheid, vergroten van flexibiliteit en duurzaam loonkostenbeleid.

Brede dienstverlener awvn bleef in 2009 een ‘brede’ dienstenaanbieder.

Naast de genoemde diensten op het vlak van arbeidsvoorwaarden en functiewaardering blijft de vereniging onder meer succesvol met arbeidstijdmanagement (technieken om via slimme roosters vraag en aanbod van arbeid beter op elkaar af te stemmen binnen een productieproces), advocatuur (‘awvn-advocaten’) en awvn Performance Management (apm, een methode om resultaatgerichtheid te bevorderen door middel van samenhangende hr-instrumenten).

vierde awvn haar 90e verjaardag

Gezicht naar buiten

er zo diep in, het poldermodel is zo sterk. Ik denk dat het hier tegen bestand zal blijken.’

Toch een vrolijk jubileumcongres Tegen de achtergrond van een nog steeds aanzwellende economische crisis hield awvn in het najaar toch een vrolijk jaarcongres. Tijdens de drukbezochte bijeenkomst (het maximale aantal bezoekers van 500 werd gemakkelijk gehaald) in de Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam vierde de werkgeversvereniging haar 90e verjaardag.

Door plotselinge politieke ontwikkelingen kreeg het congres een zeer actuele lading, waarbij het congresthema ‘vertrouwen’ opeens met hoofdletters geschreven moest worden.

Daags voor het congres was het overleg in de Sociaal-Economische Raad over verhoging van de aow-leeftijd afgebroken. De vraag hoe de vertrouwenscrisis in de samenleving overwonnen kan worden, kreeg daardoor vanzelfsprekend de betekenis ‘Hoe kan het poldermodel gered worden?’

Werkgeversvoorman Bernard Wientjes van vno-ncw betoogde dat zijn besluit om te stoppen met het ser-overleg juist louterend kan werken voor het poldermodel. ‘Doorgegaan met overleggen over een probleem waarover we het niet eens kunnen worden, betekent vooruitschuiven van het probleem. In dergelijke gevallen is het voor iedereen beter en duidelijker om te stoppen. Uiteindelijk wordt het poldermodel daar sterker van.’

Minister Donner van Sociale Zaken, die met zijn relativerende grappen ook nog de zaal aan het lachen kreeg, deelde die mening. ‘Het polderen zit

Stripdebuut voor werkgeversvereniging Het jubileumcongres van awvn vormde ook de achtergrond voor de overhandiging van een zeer bijzonder boek aan minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: een stripalbum over de geschiedenis van de Nederlandse arbeidsverhoudingen in de twintigste en de vroeg-eenentwintigste eeuw. Bijna overbodig te vermelden dat (een fictieve medewerker van) awvn een hoofdrol speelt in het verhaal.

Het Van Walraven Testament, zoals het door scenarioschrijver Frank Jonker en tekenaar Eric Heuvel gemaakte album heet, kreeg een enthousiaste ontvangst. Hoewel alle awvn-leden een exemplaar kregen toegestuurd, volgden in de weken na de publicatie een stortvloed van aanvragen voor extra exemplaren. Die maakten zelfs een tweede druk van de exclusief voor awvn-leden beschikbare uitgave noodzakelijk.

Pers heeft vooral aandacht voor arbeidsvoorwaarden …

Arbeidsvoorwaarden blijven het thema vormen waarover de vrije media awvn weten te vinden.

Ook in 2009 bleek dat de werkgeversvereniging gezien wordt als een spreker met autoriteit op dat terrein en op het aanpalende onderwerp de relatie tussen werkgevers en bonden. … maar andere thema’s blijven niet onopgemerkt Die uitgangspositie blijkt niet alleen goede moge-

14 | 15

In 2009

lijkheden te bieden om het maatschappelijke debat te beïnvloeden, maar blijkt ook steeds weer een goede basis voor het agenderen van andere belangrijke thema’s. Was het in 2008 het thema ‘bereikbaarheid en mobiliteit’ dat op de maatschappelijke agenda werd geplaatst, in 2009 vroeg awvn met succes aandacht voor ‘vertrouwen’. In de bijzonder diepe vertrouwenscrisis die sociaal-economisch Nederland in een wurggreep hield, speelde awvn met verschillende middelen (waaronder de vrije pers en het eigen jubileumcongres) een positieve rol in het langzame herstel van goede verhoudingen tussen de sociale partners.

Nissan wint awvn-innovatietrofee In 2009 werden als kwartaalwinnaars van de awvn-innovatietrofee benoemd JohnsonDiversey (vanwege de bijzondere overlegstructuur en de daarmee samenhangende grote werknemersbetrokkenheid), Nissan Motor Parts Center (toepassing van het Kaizen-principe – stapsgewijze verbeteringen), NedTrain (het programma om creativiteit en inventiviteit van het personeel te stimuleren) en Movares (vormgeving van inbreng en invloed van werknemers op bedrijfsbeleid).

Jaarwinnaar werd de Amsterdamse vestiging van de Japanse autofabrikant.

Sociale innovatie – ook wel ‘slimmer werken – is sinds awvn dat instrument in de vroege jaren 2000 op de agenda van het bedrijfsleven plaatste, geïnstitutionaliseerd en een vast element in het beleid van vrijwel ieder bedrijf.

vroeg awvn met succes

In 2009 werden als kwartaalwinnaars van de awvn-innovatietrofee benoemd:

1e kwartaal JohnsonDiversey (vanwege de bijzondere overlegstructuur en de daarmee samenhangende grote werknemersbetrokkenheid) 2e kwartaal NedTrain (het programma om creativiteit en inventiviteit van het personeel te stimuleren) 3e kwartaal Nissan Motor Parts Center (toepassing van het Kaizen-principe – stapsgewijze verbeteringen) 4e kwartaal Movares (vormgeving van inbreng en invloed van werknemers op bedrijfsbeleid)

awvnInnovatietrofee

winnaar 2009

jaarwinnaar Jaarwinnaar 2009 werd de Amsterdamse vestiging van Nissan Motor Parts Center

aandacht voor ‘vertrouwen’

Informatievoorziening blijft topprioriteit Het verstrekken van hoogwaardige en exclusieve informatie aan de leden was, is en blijft een topprioriteit van awvn. De in de afgelopen jaren ontwikkelde middelenmix voor dat doel is in het verslagjaar niet wezenlijk veranderd. Wel verschoof de nadruk opnieuw verder naar digitale informatievoorziening. Daarin speelt de awvnwebsite www.awvn.nl, die in de loop van 2010, een moderniseringsslag zal ondergaan, een cruciale rol. De website wordt dagelijks door gemiddeld 950 unieke personen bezocht. Een bezoeker raadpleegt daarbij gemiddeld 5 verschillende ‘pagina’s’.

Digitalisering maakt het niet alleen mogelijk om informatie sneller en goedkoper bij de ontvanger te brengen, maar maakt het ook gemakkelijker om informatie exclusief voor leden te bestemmen.

Andere communicatiemiddelen met minder diepgaande informatie fungeren dan als toegang tot de met wachtwoorden afgeschermde, diepgaande informatie op een afgesloten deel van de website.

In verband met de verdergaande digitalisering van de middelenmix werd het magazine Werkgeven qua formule herzien, opnieuw vormgegeven en werd de frequentie teruggebracht naar zes maal per jaar. Het tijdschrift heeft daarmee nog meer de functie gekregen van verstrekker van achtergrondinformatie en bieder van overzicht in ingewikkelde dossiers. Verder speelt het blad door meer human intrest te bieden een krachtiger rol in het awvnnetwerk dan voorheen.

16 | 17

awvn-boektitels verschijnen in toenemende mate

Andere communicatiemiddelen van awvn: de digitale nieuwsbrieven awvn Nieuwsbrief Internationaal en awvn-nieuwsbulletin, de helpdesk awvn-werkgeverslijn, boekpublicaties en bijeenkomsten. awvn-nieuwsbulletin verscheen in 2009 meer dan 20 keer, awvn Nieuwsbrief Internationaal 12 keer.

Beide digitale nieuwsbrieven blijken goed te functioneren als attenderingsmedium en als doorverwijzend medium tot de steeds vollediger wordende website www.awvn.nl.

De awvn-werkgeverslijn werd in 2009 ruim 5.200 keer gebeld en ge-emaild. Het aantal directe contacten tussen helpdesk en awvn-leden is daarmee licht gestegen. Vooral bij het beantwoorden van tijdsextensieve vragen blijkt de awvn-werkgeverslijn een gewaardeerd en effectief communicatiemiddel. De awvn-werkgeverslijn vervult qua inhoud een functie tussen het doe-het-zelfmedium www.awvn.nl en de adviseurs van awvn.

In het verslagjaar verschenen circa 10 boekpublicaties, waaronder Verschuivingen in arbeidsverhoudingen; op weg naar wederkerig perspectiefmanagement, over verschuivingen in de verdeling van verantwoordelijkheden tussen werkgevers en werknemers, en Flexibel roosteren in de (petro)chemie, over de mogelijkheden om in de procesindustrie dienstroosters meer flexibel te maken en aan te passen aan moderne wensen van werkgever en werknemer.

uitsluitend digitaal

Verder zagen onder meer publicaties over arbeidsvoorwaarden, mobiliteit, klachtrecht en reorganiseren het licht. In toenemende mate verschijnen awvn-boektitels uitsluitend digitaal als download op www.awvn.nl.

Bijeenkomsten: brede kennis awvn organiseerde in 2009 ruim 30 congressen, voorlichtingsbijeenkomsten en cursusbijeenkomsten. Daarnaast werden enkele tientallen cursussen namens awvn georganiseerd door cursusorganisator Wet & Werkgever (www.wetenwerkgever.nl).

De voorlichtingsbijeenkomsten en cursussen geven een goed zicht op de breedte van de kennis waarover de awvn-organisatie beschikt.

Aan bod kwamen in 2009 onder meer de volgende onderwerpen: arbeidsvoorwaarden en cao’s, pensioenen, arbeidsrecht, Belgisch sociaal recht, internationaal belastingrecht, samenwerken met de ondernemingsraad, reorganiseren, verzuimpreventie en re-integratie, levensfasebeleid, mobiliteit, eerder verworven competenties.

Verder werden ongeveer 60 bijeenkomsten georganiseerd voor de zestien awvn-netwerken. Deze collegiale groepen, waarin leden kennis en ervaring op het terrein van sociaal beleid uitwisselen, vormen een interactief onderdeel van de vereniging awvn. Aan de awvn-organisatie biedt het een goede mogelijkheid om in een minder formele setting informatie te vergaren over klantbehoeften en -waardering.

als download op www.awvn.nl

awvn-organisatie

Nieuwe directeur: Toon van Asseldonk In februari 2009 treedt Toon van Asseldonk aan als de nieuwe algemeen directeur van awvn. Hij volgt dan Peter Paternotte op die met pensioen gaat.

Van Asseldonk was tot zijn aantreden bij awvn directeur van Oost nv, de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Gelderland en Overijssel. Daar maakte hij naam door een succesvolle fusie tussen de ontwikkelingsmaatschappijen van Overijssel en Gelderland en het financieel gezond maken van de nieuwe organisatie.

De nieuwe zakelijke voorman van de grootste werkgeversvereniging van Nederland studeerde economische geografie. Vanaf begin jaren tachtig vervulde hij tal van functies in het bedrijfsleven.

Onder meer was hij partner bij adviesbureau k+v, directielid bij Buck Consultants en directeur bij de Stichting are/reco in Wijchen. Hij heeft verschillende nevenfuncties, in het bijzonder bij bedrijven die zich bezighouden met milieu- en/of verkeerstechnologie.

Accountmanagement Als uitvloeisel van het eind 2008 ten uitvoering gebrachte herinrichtingsplan werd in 2009 fors geïnvesteerd in personeelsontwikkeling.

Een zwaartepunt lag wat dat betreft op ‘accountmanagement’. De leden van awvn verwachten anno 2010 een meer proactieve opstelling van de awvn-adviseur dan in het verleden. De account-

manager moet een op een breed terrein aanspreekbare deskundige zijn, die ontwikkelingen signaleert, problemen voorziet en passende projecten initieert. Vooral moet hij redeneren vanuit de ‘business case’ van de klant.

In dit verband volgde een groot aantal zogenoemde a-adviseurs (a staat voor arbeidsvoorwaardelijk) verdiepingsopleidingen accountmanagement bij opleidingsinstituut Professional Capital. Najaar 2009 zijn alle a-adviseurs gestart met een vervolgtraject op Nyenrode Business University.

Aantal medewerkers loopt terug Het aantal medewerkers van awvn daalde voor het derde achtereenvolgende jaar. Ultimo 2009 bedroeg de personeelssterkte circa 158 voltijdsequivalenten. Ook op dit vlak liet de economische crisis indirect zijn sporen achter: de vermindering vloeide voort uit het niet vervullen van een aantal in de loop van het jaar ontstane vacatures, dit als reactie op de teruggelopen vraag naar dienstverlening.

De daling van het aantal vte’s in de jaren 20072008 hielden vooral verband met de voorgenomen en later afgeblazen fusie met vno-ncw.

Globaal vervult tweederde deel van de awvnmedewerkers een adviesfunctie. De overige personeelsleden zijn kenniswerkers of medewerkers van ondersteunende diensten.

In 2009 werd de awvn-organisatie opgeschrikt door het plotselinge overlijden van collega Faby Rompas.

18 | 19

20 | 21

Hoofdbestuur awvn Groep

Vertegenwoordigers

groep 1 Basisindustrie, Chemie/Farma

R. van Dijk, crucell, Leiden F.J. Uit de Weerd, Shell Nederland, Raffinaderij bv, Hoogvliet H. van Dok, Sabic Europe, Geleen J.W. Dijckmeester, dsm S. Gunnewijk, bp Nederland bv, Rotterdam Vacature W.H.M. Maenen, Solvay Chemie bv, Herten mw. M. van der Veer*, hexion Speciality Chemicals bv, Rotterdam W.L. de Valk, Centocor bv, Leiden W.G. Huizing, Sigma Kalon Marine & Protective Coatings bv, Uithoorn B.J.A. Berkel, vvvf, Leidschendam G.H. van den Berg, akzo Nobel, Arnhem P.C. Hartog*, Rockwool Benelux bv mw. T. Visser-Bosma, nwbc, Leidschendam J.A.N. Mos, ApolloVredestein Banden bv, Enschede M.J. Hartvelt*, Koninklijke vnp, Hoofddorp Vacature H. Gelderloos, Linde Gas Benelux, Schiedam F. Keun*, Gamma Holding Nederland nv, Helmond R. Bijkersma, Koninklijke Ten Cate nv, Almelo C. Doevelaar, Eternit bv, Goor R. Hamers, Mondi Packaging Maastricht nv, Maastricht Vacature H.R. de Ruiter*, Heineken Nederland Beheer BV, Zoeterwoude J.A.M. Zwienenberg, Cargill, Wormer J.H.G. Goebbels, cov/vnv, Zoetermeer P.W.J. Huiskens, Sara Lee, Utrecht C.H. Kraaijmes, Suiker Unie, Oud-Gastel G.T. Menting*, nzo, Zoetermeer A.J. Ooyen, Koninklijke FrieslandCampina, Amersfoort C.J. Stolk, Unilever Nederland bv, Rotterdam B.J. Odink, Nepluvi, Houten

groep 2 Industrie algemeen

groep 3 Voedings- en genotmiddelen

Groep

Vertegenwoordigers

groep 4 Havens/Transport, Handel

J.A. Hooykaas*, ect bv, Rotterdam C. Blokland*, ns Groep, Utrecht G.T.C.A. Aben, tnt nv, Den Haag M. Koppen, ikea Nederland, Amsterdam A. Brienen*, Jaarbeurs Holding bv, Utrecht H. Vermeer, dsv Road en dsv Air & Sea bv, Oostrum/Venlo W. Feringa, Schuitema nv, Amersfoort G.T.M. Groten, ns Groep, Utrecht G. Smit, hibin, Arnhem G. van Langen, Wagenborg Passagierdiensten, Holwerd R. Eichelsheim, Nederlands Loodswezen, Rotterdam Pernis mw. A. Knape, Koninklijke vopak nv Rotterdam mw. Philippi, abn amro, Amsterdam Vacature B. Ferwerda, Rabobank, Utrecht A.H.P.M. van der Steen, Equens, Utrecht Vacature mw. S.J.M. Roelofs, ict-office Woerden P.C.F. van der Vlugt, wenb, Arnhem E. van der Sluis, hevo bv, Den Bosch C.H.M.W. van den Heijkant, Raet bv, Amersfoort A. van Beek, movares, Utrecht M. van de Ven-Draaisma, Royal Haskoning, Nijmegen Vacature G.H.N.L. van Woerkom*, anwb bv Den Haag P.P. Witte, Connexxion Nederland nv, Hilversum G.C. Nuijten, uwv, Amsterdam D. Flink, Holland Casino, Hoofddorp

groep 5 ict, FinanciĂŤle dienstverlening

groep 6 CommerciĂŤle dienstverlening en media

groep 7 Overige dienstverlening

* Tevens lid van het Dagelijks Bestuur

22 | 23

Dagelijks Bestuur awvn C. Blokland

ns Groep nv, Utrecht

A. Brienen (vice-voorzitter, penningmeester)

Jaarbeurs Holding bv, Utrecht

P.C. Hartog

Rockwool Benelux bv, Roermond

M.J. Hartvelt

Koninklijke vnp, Hoofddorp

J.A. Hooykaas

ect bv, Rotterdam

F. Keun (voorzitter)

Gamma Holding Nederland nv, Helmond

G.T. Menting

nzo, Zoetermeer

H.R. de Ruiter

Heineken Nederland Beheer bv, Zoeterwoude

mw. M. van der Veer

hexion Speciality Chemicals bv, Rotterdam

G.H.N.L. van Woerkom

anwb bv, Den Haag

awvn

awvn-hoofdkantoor Bezuidenhoutseweg 12 Postbus 93050 2509 ab Den Haag awvn-werkgeverslijn Telefoon 070 850 86 05 E-mail werkgeverslijn@awvn.nl Telefoon 070 850 86 00 Fax 070 850 86 01 Internet www.awvn.nl Werkgeversvereniging awvn: voorsprong door goed werkgeverschap.

Toonaangevend op het gebied van arbeidsvoorwaardenvorming, functieonderzoek en beloningsmanagement.

awvn-regiokantoren awvn-regiokantoor Haarlem Diakenhuisweg 17 Postbus 568 2003 rn Haarlem Telefoon 070 850 88 40 Fax 070 850 88 69 awvn-regiokantoor Groningen L. Springerlaan 1 Postbus 8135 9702 kc Groningen Telefoon 070 850 88 88 Fax 070 850 88 89 awvn-regiokantoor Apeldoorn Prins Willem Alexanderlaan 709 Postbus 919 7301 bd Apeldoorn Telefoon 070 850 88 70 Fax 070 850 88 77 awvn-regiokantoor Rotterdam Oslo 30 Postbus 453 2990 al Barendrecht Telefoon 070 850 88 90 Fax 070 850 88 99

24 | 25

awvn financieel jaarverslag 2009

26 | 27

Toelichting jaarrekening 2009

Resultaat Ook in het moeilijke jaar 2009 is awvn er in geslaagd een positief resultaat te boeken. Tegenover lagere inkomsten door tegenvallende adviesomzetten stonden namelijk ook lagere kosten. In totaal heeft awvn in 2009, ondanks de economische tegenwind, een bescheiden positief exploitatieresultaat geboekt van 86.000 euro.

Het totale resultaat, inclusief rente-inkomsten over het eigen vermogen, is uitgekomen op 445.000 euro.

Contributie In 2009 zijn de contributie-inkomsten ten opzichte van 2008 licht toegenomen. Dat is vooral het gevolg van de ledenontwikkeling in 2008. De ledenontwikkeling in 2009 leidt tot de verwachting dat de contributie-inkomsten in 2010 enigszins zullen dalen.

Declarabele advisering Met uitzondering van de advocatenpraktijk hebben de economische omstandigheden waarmee onze leden hebben te kampen zich op alle adviesterreinen vertaald naar bij de begroting fors achterblijvende inkomsten. Ten opzichte van het omzetvolume in 2008 was de daling relatief beperkt.

Kosten De tegenvallende inkomsten zijn grotendeels gecompenseerd door lager dan begrote kosten.

De grootste besparing is gerealiseerd door de begrote personele groei niet te realiseren en nieuw ontstane vacatures niet op te vullen.

Verdere besparingen zijn onder andere gevonden door niet te investeren in een nieuwe huisstijl en door de activiteiten ter gelegenheid van het 90jarig bestaan van awvn sober te houden. Ook is gestuurd op het opnemen van extra vrije dagen.

Vermogenspositie awvn wil een eigen vermogenspositie aanhouden van 6 tot 10 maal de maandelijkse personeelskosten. Met een eigen vermogen van 10,8 miljoen bedraagt deze factor nu 8,0, een kleine toename ten opzichte van vorig jaar.

Vooruitzichten voor 2010 De contributie- en adviestarieven zijn voor leden van awvn voor het nieuwe jaar ongewijzigd gebleven. Daardoor is awvn 2010 ingegaan met een begroting met een klein positief resultaat van 343.000 euro.

De eerste maanden in 2010 laten zien dat het halen van dit resultaat nog de nodige inspanning zal vergen.

Een overzicht van ontwikkelingen en activiteiten in 2009 is te vinden in het awvn-jaarverslag 2009.

Toon van Asseldonk algemeen directeur awvn april 2010

0

28 | 29 | 29

Verslag Financiële Commissie Ondergetekenden, B. Bossenbroek en R. Hamers, leden van de Financiële Commissie van awvn, verklaren kennis te hebben genomen van het rapport inzake de jaarrekening van awvn over 2009, de daarin opgenomen goedkeurende verklaring van de externe accountant rsm Niehe Lancée Accountants n.v. en van het door deze accountant opgestelde accountantsverslag.

Zij verklaren zich geheel te kunnen verenigen met het beheer van de penningmeester en met het ter zake gevoerde beleid. Hierbij baseren zij zich mede op de goedkeurende verklaring en het accountantsverslag van de externe accountant.

Accountantsverklaring ex artikel 2:395 lid 2 bw Wij hebben het in dit verslag opgenomen bijgaand kort financieel verslag 2009 van de Algemene Werkgeversvereniging vno-ncw te Den Haag over 2009 gecontroleerd. Het kort financieel verslag 2009 is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2009 van de Algemene Werkgeversvereniging vno-ncw. Bij die jaarrekening hebben wij op 21 april 2010 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt.

Het kort financieel verslag 2009 is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vereniging. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake het kort financieel verslag 2009 te verstrekken.

Utrecht, 12 mei 2010 De Financiële Commissie w.g.

B. Bossenbroek

w.g.

R. Hamers

Wij zijn van oordeel dat dit kort financieel verslag 2009 op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming is met de jaarrekening waaraan deze is ontleend.

Voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de vereniging en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle dient het kort financieel verslag 2009 te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 21 april 2010 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring.

Den Haag, 12 mei 2010 rsm Niehe Lancée Accountants n.v.

Drs. E.P. Schat re Registeraccountant

Kort financieel verslag 2009 (in euro)

Dit financiĂŤle overzicht is ontleend aan de jaarrekening 2009

balans per 31 december 2009 (voor voorgestelde resultaatbestemming)

Activa Vaste activa Inventaris

2009

2008

1.526.471

1.725.184

1.526.471

1.725.184

Passiva Eigen vermogen Algemene reserve Onverdeeld resultaat

Voorzieningen Ouderenbeleid e.a. uitkeringen Jubileumuitkeringen VoF Wet & Werkgever

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen Totaal

3.873.712 10.887.798 14.761.510 16.287.981

4.584.507 10.259.944 14.844.451 16.569.635

Kortlopende schulden Banken Overige kortlopende schulden Totaal

2009

2008

10.338.360 444.822

9.175.273 1.163.087

10.783.182

10.338.360

12.066 278.007 74.962 365.035

27.459 376.112 31.867 435.438

0 5.139.764 5.139.764 16.287.981

0 5.795.837 5.795.837 16.569.635

resultatenrekening over 2008

werkelijk 2008 8.748.572 14.288.384 23.036.956

begroting 2009 8.800.000 15.575.901 24.375.901

werkelijk 2009 8.882.414 13.810.261 22.692.675

12.035.925 3.822.618 2.983.857 18.842.400

12.634.355 4.281.176 3.093.896 20.009.427

12.161. 435 4.012.896 3.084.018 19.258.349

539.074 1.067.367 1.752.733 22.201.574

600.000 995.000 2.485.000 24.089.427

568.521 993.762 1.786.010 22.606.642

Exploitatieresultaat

835.382

286.474

86.033

FinanciĂŤle baten/lasten Resultaat deelneming

359.572 - 31.867

550.000 0

401.884 - 43.095

1.163.087

836.474

444.822

x Baten Contributies Adviesdiensten Totaal baten Lasten Lonen en salarissen Sociale lasten Overige personele kosten

Afschrijvingen Huisvesting Algemene kosten Totaal lasten

Resultaat

30 | 31

colofon

Uitgave awvn Tekst Jannes van der Velde (Kimmunicatie), Robin Boonk, Jeroen Sikkema Eindredactie Harry van den Tweel Jacqueline Kooi Fotografie Harry Meijer (omslag), Martin Waalboer (10-11, 20-21), Shutterstock Ontwerp/dpp Studio 4 (Madzy Dekema bno) | Amsterdam Druk awvn | Den Haag

awvn-hoofdkantoor Bezuidenhoutseweg 12 Postbus 93050 2509 ab Den Haag awvn-werkgeverslijn Telefoon 070 850 86 05 E-mail werkgeverslijn@awvn.nl Telefoon 070 850 86 00 Fax 070 850 86 01 Internet www.awvn.nl Werkgeversvereniging awvn: voorsprong door goed werkgeverschap.

Toonaangevend op het gebied van arbeidsvoorwaardenvorming, functieonderzoek en beloningsmanagement. awvn heeft regiokantoren in Haarlem, Rotterdam, Apeldoorn en Groningen.