Greet Van den Eynde
Verpleegkunde in avondonderwijs
Bachelorproef
Om intubatie tot het caecum op een comfortabele manier te bereiken, zijn er het gebruik van sedatie, een aantal technische hulpmiddelen, maar vooral de bekwaamheid van de endoscopist, die een rol spelen. In deze optiek werd bekeken of de éénpersoons- of tweepersoonstechniek voor het invoeren van de coloscoop een verschil maakt. Bij de tweepersoonstechniek voert de verpleegkundige de coloscoop op, onder begeleiding van de endoscopist, terwijl hij ondertussen de darmwand inspecteert. Bij de eenpersoonstechniek is het enkel de gastroenteroloog die de endoscoop inbrengt. De gerapporteerde pijn die patiënten ervoeren, bleef hetzelfde bij zowel de éénpersoons- als tweepersoonstechniek. Maar de intubatietijd en de vraag naar verdoving en/of pijnstilling was minder bij de tweepersoonstechniek. Waarom dit zo is, blijft onduidelijk. Men kan enkel speculeren dat het teamwork de intubatietijd verkort. De tijd die normaal gespendeerd wordt door de verpleegkundige om de patiënt op zijn gemak te stellen, wordt nu een stuk ingevuld door het opvolgen van de instructies van de gastro-enteroloog. Sedatie draagt bij tot het comfort van de patiënt. Het geeft een hogere patiëntentevredenheid (Vlaamse Werkgroep Bevolkingsonderzoek, 2011). Het is gebruikelijk om sedatie te geven in België. Men maakt een onderscheid in matige sedatie, diepe sedatie en algemene anesthesie. Bij matige sedatie worden opiaten en/of benzodiazepines toegediend. De patiënt ademt spontaan en de cardiovasculaire functie blijft bewaard; hij kan nog antwoorden op verbale of tactiele stimuli. Bij diepe sedatie wordt propofol toegediend. In België is daarom verplicht een anesthesist aanwezig. Immers de spontane ademhaling kan onvoldoende zijn, waarvoor interventie noodzakelijk wordt. De cardiovasculaire functie blijft meestal bewaard. Enkel bij herhaaldelijke of pijnlijke stimuli zal de patiënt reageren. Bij algemene anesthesie is de patiënt niet te wekken, zelfs niet door pijnlijke prikkels. Er is geen spontane ademhaling. Routine coloscopies kunnen meestal gemakkelijk uitgevoerd worden onder matige sedatie. Slaat deze sedatie niet aan of is de procedure langduriger of complex, kan diepe sedatie nodig zijn. De sedatiekeuze ligt bij de uitvoerend arts. Evenwel, vooral bij ouderen kan diepe sedatie meer cardiorespiratoire complicaties veroorzaken. Daarom raadt de Europese Commissie aan de zuurstofsaturatie en de bloeddruk te monitoren bij alle gesedeerde patiënten. Zwaar gesedeerde patiënten zijn moeilijker te draaien en dit kan de caecale intubatie en mucosale visualisatie in het gedrang brengen. Verder vermeldt Valori (2010) dat hypoventilatie, cardiovasculaire problemen of vasovagale reacties in verband kunnen gebracht worden met pijn, maar evengoed geassocieerd worden met het gebruik van sedativa en opiaten. De reacties zouden kunnen verminderen wanneer sedatie “on-demand” wordt gegeven. Sedatieloze coloscopie geeft minder bloeddrukvallen en minder episodes van hypoxie. Er bestaan echter nog andere technieken die het comfort van de patiënt tijdens de coloscopie kunnen verhogen, maar die meestal in Vlaanderen nog weinig gebruikt worden. Zo kan ondermeer beperkte waterinstillatie, CO2-insufflatie, het gebruik van een gastroscoop of pediatrische coloscoop bijdragen tot pijnvermindering. Dit zijn echter allemaal technische middelen, waar men als verpleegkundige niet veel bijdrage bij heeft en hier wordt dan ook niet verder op ingegaan. 11