MAKE &
PROCESS
MAGAZINE
Magazine for executives & decision makers
OCT – NOV
ISSUE
2016 156
LOGISTICS & MANUFACTURING La robotique industrielle en Wallonie
HUMAN RESOURCES Teamwork, afspraken en sterrollen
GENERAL MANAGEMENT Zingeving: The Human Moment
SALES & MARKETING Omnichannel
ICT Cybersecurity: zijn ziekenhuizen voldoende beveiligd?
FACILITY MANAGEMENT How slim is uw gebouw ?
FINANCE & LEGAL Start-ups en creatieve financiering
Claire Tillekaerts, Gedelegeerd bestuurder Flanders Investment & Trade
“We hebben bedrijven die aan de internationale top staan” « Nous avons des leaders mondiaux en Belgique » EDITORIAL PARTNERS
EEN COMPLEET GAMMA VAN ELEKTRISCHE WAGENS. CHECK.
Nissan e-NV200 VAN Nissan e-NV200 EVALIA Nissan LEAF 100 % elektrisch rijden is vandaag de dag een evidente oplossing voor onze mobiliteit. Als enige autoconstructeur biedt Nissan je een compleet gamma aan: de Nissan LEAF als ideale gezinswagen, de Nissan e-NV200 EVALIA, een handige monovolume en de Nissan e-NV200 VAN, een veelzijdig bedrijfsvoertuig. 95 %(1) van de Nissan LEAF-eigenaars raden hem aan. En met een nieuwe versie met een vermogen tot 30 kWh en een batterijautonomie van 250 km(2) hebben ze zelfs nog meer reden om tevreden te zijn. Waar wacht je nog op? HET 100% ELEKTRISCHE GAMMA VAN NISSAN. CHECK.
MAAK DE WERELD ELEKTRISCH. GAVOORELEKTRISCH.BE (1) Resultaten op basis van een enquête uitgevoerd door TOP2box 2014 Ipsos Loyalty GmbH (CAWI/online survey). (2) NEDC-norm. Gemiddeld werkelijk bereik tussen 125-200 km* met 30 kWh & 100-160 km* met 24 kWh. *Verondersteld rijbereik onder normale rijomstandigheden. Diverse factoren kunnen het rijbereik beïnvloeden zoals rijstijl, conditie van het wegdek, buitentemperatuur, airconditioning. Adverteerder : Nissan Belux s.a., Bist 12, 2630 Aartselaar. Nr van de vestiging : BE0838.306.068. Milieu-informatie: K.B. 19/03/2004: www.nissan.be
NISSAN LEAF/E-NV200
0 G/KM
0 L/100 KM
WILT U HET JUISTE
Contacteer ons! Tel: 03 889 52 59 e-mail: sylvie.scherrens@cxonet.be
DOELPUBLIEK BEREIKEN
EN UW BUSINESS
DOEN GROEIEN? PUBLICATIEDATA SEPT 2016 - NOV 2016
Magazine Print 30 september 2016
30 november 2016
Editie 156 157 - 1 157 - 2 157 - 3 157 - 4 158 159 - 1 159 - 2
CxO Weekend 8 oktober 2016 22 oktober 2016 12 november 2016 26 november 2016 17 december 2016 31 december 2016
LEADERSHIP FORUM 2016 HU
MA
NR
ESO
URC E
S
G E NE R A
L MA
N AG
EM
EN
T
C FA
IC T
IL I
T IE
S
M A R K E T IN G
F IN A N C E & L
ES &
EG A L
SAL
9-10 DECEMBER 2016 - BRUSSELS PROGRAM RUNNING FROM AUGUST 2016 UNTIL JANUARY 2017
TRANSFORMATION IN THE DIGITAL AGE
L O GI
AN STICS & M UFACTURING
Mijn business draait continu, wat er ook gebeurt
ORANGE IP VPN + 4G
Verhuizen is geen pretje, maar het mag u niet tegenhouden. Met de slimme combinatie van IP VPN en 4G heeft uw bedrijf alle voordelen van een veilig datanetwerk, zowel vast als mobiel. Hierdoor werkt u performant, in alle omstandigheden.
Ook slim combineren? Ga naar business.orange.be/ipvpn
5
EDITORIAAL / EDITORIAL
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
UITGEVER / ÉDITEUR & DIRECTEUR
Dirk Vermant
WAT BEZIELT ELON MUSK?
QU’EST CE QUI FAIT COURIR ELON MUSK ?
Dag beste lezer, voor u ligt nummer 156 van CxO Magazine, uw favoriet holistisch management tijdschrift. Voor u in deze editie duikt en een aantal straffe artikels ontdekt, wil ik u iets vertellen over Elon Musk. Je kan niet om hem heen. Hij lanceerde PayPall, is eigenaar va Tesla Motors, werkt aan SpaceX en bouwt vandaag in de Nevadawoestijn de grootste batterijfabriek ter wereld. Alles wat hij doet, is beyond expectations. Iedereen hangt aan zijn lippen. Eind september sprak Elon Musk in Mexico op het International Astronautical Congress over SpaceX, zijn interplanetair transportsysteem naar Mars. Het ziet er veelbelovend uit, maar is dit wat de wereldbevolking vandaag van zo een visionair verwacht? De wereldpopulatie barst uit haar voegen de komende twintig jaar en heeft andere katjes te geselen. Forbes Magazine schreef vorig jaar: “Elon Musk has a plan to save the world and then leave it.” Hij wil de wereld redden, om hem nadien achter te laten. Klinkt dat niet een beetje raar. Natuurlijk moeten we blijven innoveren en evolueren. Maar beeld je in dat iemand die het drinkwaterprobleem oplost dergelijke wereldwijde media-aandacht zou krijgen? Elon Musk krijgt die aandacht. Hij kan ons doen dromen. Maar waarvan dromen we? Van duizenden mensen die zoals in Battlestar Galactica binnen 50 jaar de aarde verlaten op zoek naar een ander planeet? Verdient onze aarde vandaag niet meer aandacht dan een avontuur naar Mars? Heeft innovatie waardoor mensen vandaag een menswaardiger bestaan krijgen, niet meer slaagkans dan dit sciencefiction verhaal van Elon Musk. Welke keuze zou u maken? Ik ben benieuwd. Mail me: dirk.vermant@cxonet.be
Cher lecteur, vous avez entre les mains le numéro 156 de CxO Magazine, votre revue de management holistique préférée. Avant de vous plonger dans ce numéro et de découvrir ses articles passionnants, je voudrais vous parler d’Elon Musk. L’homme est incontournable dans le paysage économique actuel : il a lancé PayPal, est propriétaire de Tesla Motors, travaille sur SpaceX et construit aujourd’hui la plus grande usine de batteries au monde dans le désert du Nevada. Tout ce qu’il accomplit dépasse l’imagination. Le monde entier est suspendu à ses lèvres. Fin septembre, Elon Musk présentait SpaceX, son système de transport interplanétaire vers Mars, à l’International Astronautical Congress de Mexico. Le tout paraît très prometteur, mais est-ce ce que le monde attend aujourd’hui d’un tel visionnaire ? La population mondiale risque l’étouffement ces vingt prochaines années et a d’autres chats à fouetter. Forbes Magazine écrivait l’an dernier : « Elon Musk has a plan to save the world and then leave it. » Il veut sauver le monde, pour ensuite l’abandonner. Bizarre, non ? Naturellement, nous devons continuer à innover et à évoluer. Mais imagineriez-vous une personne qui résout le problème de l’eau potable susciter une telle attention médiatique ? Elon Musk bénéficie de cette attention. Il peut nous faire rêver. Mais de quoi rêvons-nous ? De milliers de gens qui, comme dans Battlestar Galactica, quitteront la Terre dans 50 ans à la recherche d’une autre planète ? Notre Terre ne mérite-t-elle pas plus d’attention qu’une aventure vers Mars ? L’innovation qui permet aux êtres humains de vivre plus dignement aujourd’hui n’est-elle pas plus intéressante que les histoires de science-fiction d’Elon Musk ? Quels choix feriezvous ? Je suis curieux de le savoir. Faites-le-moi savoir par mail : dirk.vermant@cxonet.be
Veel leesplezier!
Bonne lecture !
ADVERTEERDERSLIJST Atlantae P.54 - Avitor P.23 - B&R P.21 - Bevital P.37 - CxO LF P.50 - Descartes P.16 - Dimension Data (CxO Link) P.49 - EFQM P.66 Engie P.24 - Facilicom P.64 - Flanders Synergy (streamer) P.33 - Harvest, p. 31 - Ing P.60 - KPMG (CxO Link) P. 12, 26, 64 - Nissan P.2 - Opel P.71 - Orange P.4 - Siemens P.43 Sirus P.13 - SOS Kinderdorpen P.40 - SsangYong P.57 - Stepstone P.48 - Still P.19 - Ticka P.42 - Trends Top P.45 - Van Der Valk P.63 - VDAB P.28 - Vives P.30
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
6
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Magazine for executives & decision makers BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
LEADERSHIP FORUM 2016
LEADERSHIP FORUM 2016
12 . . . . . . CXO LINK – Digital transformation Hoe lang blijven de banken nog rendabel?
14 . . . . . . V lerick Business School Cross-industrie innovatie
14
49 . . . . . . CXO LINK – Digital transformation Cybersecurity for the digital age
22
LOGISTICS & MANUFACTURING
17 . . . . . . Expert Group Logistics & Manufacturing Thema artikel: Transport Management Systems
20 . . . . . . De automatiseringspiramide 22 . . . . . . La robotique industrielle au service de l’industrie du futur 26 . . . . . . CXO LINK – Asset Management Geen Asset Management zonder waardecreatie
30
HUMAN RESOURCES
29 . . . . . . Expert Group Human Resources Thema artikel: Talent Management “Een chauffeur kan hier CEO worden”
30 . . . . . . Expert Group Human Resources Thema artikel: Expats Bezin eer je begint
32 . . . . . . Teamwork, afspraken en sterrollen 34 . . . . . . Waarom relocatie in handen van specialisten leggen ?
36
GENERAL MANAGEMENT 36 . . . . . . Expert Group General Management Cover artikel: Claire Tillekaerts “We hebben bedrijven die aan de internationale top staan”
38 . . . . . . Reeks: Vitaliserend leiderschap (8) The Human Moment
WWW.CXONET.BE
OCTOBER-NOVEMBER 2016
7
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
SALES & MARKETING
41 . . . . . . Expert Group Sales & Marketing Thema artikel: Omnichannel Omnichannel = customer first
44 . . . . . . Reeks (17): Identity & Branding Het Brand Key model
42
ICT
46 . . . . . . Bi-Monthly Headlines 47 . . . . . . Expert Group ICT Thema artikel: Cybersecurity Menselijke factor blijft cruciaal in de beveiliging
48
50 . . . . . . Case Study Online schrijven en delen van documenten is een must
FACILITY MANAGEMENT
52 . . . . . . De beleving start als je de parking oprijdt 53 . . . . . . Expert Group Facility Management Thema-artikel: Smart Buildings Slimme gebouwen die meedenken
55 . . . . . . CXO LINK Tuinaannemer Baken werkt nu echt ‘groen’
52
56 . . . . . . Autonieuws VOLVO V60 CROSS COUNTRY D3 VW TIGUAN 2.0 TDI 150 Highline
FINANCE & LEGAL
61 . . . . . . Expert Group Finance & Legal: Thema artikel: Start-ups & funding Starter, wees creatief bij het zoeken naar financiering
64 . . . . . . CXO LINK – Transformation Program Management (11) From regulation to transformation
63 OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
8
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
RAAD DER WIJZEN CONSEIL DES SAGES BOARD OF THE WISE The Board of the Wise is a group of entrepreneurs, general managers and directors of SME’s, multinationals and non-profit organisations who decided to join the CxO community. In both CxO Magazine Print and CxO Magazine Digital the members of the Board of the Wise are sharing their knowledge and inspiring vision through interviews and articles. ERELID RECENT TOEGETREDEN LID
BESTUURDERS COMMUNITIES
Eddy Bruyninckx Afgevaardigd bestuurder Havenbedrijf Antwerpen
Antoon De Proft CEO Septentrio
Prof. dr. Marc De Vos Directeur Itinera Institute
Mark Eyskens Minister van Staat
Dirk Fransaer
Afgevaardigd bestuurder Vito
Marion Debruyne
Decaan Vlerick Business School
Ingrid Lieten
Vlaams parlementslid
Paul Matthyssens
Decaan Antwerp Management School
Claire Tillekaerts
Gedelegeerd Bestuurder Flanders Investment & Trade
Frank Van Massenhove Directeur FOD Sociale Zekerheid
Bruno van Pottelsberghe Dean Solvay Brussels School
BESTUURDERS GROTE ONDERNEMINGEN
Roger Kesteloot
Directeur Generaal De Lijn
Paul Lembrechts CEO VRT
Fons Leroy
Gedelegeerd Bestuurder VDAB
Luc Van den Brande Voorzitter Raad van Bestuur VRT
Eric Verrept
Administrateurgeneraal Vlaamse Gemeenschapscommissie
ONDERNEMERS KMO’S
Paul Cools Lawyer & partner Laon
WWW.CXONET.BE
Gabriël Fehervari President Worldlinx
Eddy Helsen CEO ViCre
Viv Hermans CEO Arminios International
Nicolas Saverys
Gedelegeerd bestuurder Exmar
Marleen Smekens
Managing partner Mentorprise
OCTOBER-NOVEMBER 2016
9
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
RECENT TOEGETREDEN LID
ALGEMENE DIRECTIE GROTE ONDERNEMINGEN
Kris Cloots
Country manager ISS
Jean-François Guerrier
Luc Hellemans
Managing director Robert Half België en Luxemburg
Frédérique Bruggeman
Jan Ronsse
Jean-Paul Van Avermaet
Walter Van den Bossche
Alain Vandenbrande
Country Leader Oracle
Managing director G4S Belgium & Luxemburg
Managing director Fujitsu Technology Solutions
CEO Eandis
CEO Arcadis
CEO Facilicom Services Group
Eric Ignoul
CEO Harvest Group
Danny VandeVyver
Managing director Unify Belgium & Luxemburg
Ludo Langen
Peter Lauwers
Koen Van Gerven
Dirk Van Roy
Site manager DSV Solutions
CEO Bpost
Head of KPMG Advisory
CEO Artexis Easyfairs
Ronnie Leten President & CEO Atlas Copco
Hedwig Maes President EMEA Rockwell Automation
Piet Eddy Vanswijgenhoven Vandendriessche General Manager Parker Hannifin
CEO Deloitte Belgium
Tom Meeus CEO Federale Verzekering
Jan Vercammen
CEO Egemin Automation
Luc Opdebeeck Country Manager, Hewlett-Packerd Belgium
Chris Wuytens
Managing Director Acerta Consult
ALGEMENE DIRECTIE COMMUNITIES
Cathy Berx
Gouverneur Provincie Antwerpen
Bernard Caprasse Gouverneur Provincie Luxemburg
Lodewijk De Witte
Gouverneur Provincie Vlaams-Brabant
Marc Lambotte CEO Agoria
Herman Reynders
Gouverneur Provincie Limburg
Koen Valgaeren
Algemeen directeur Vlaams Instituut voor Mobiliteit
Mieke Van Gramberen CEO Flanders Synergy
Katharina Müllen
Voorzitter ALIVE Dialogue
Karel Vinck
Coordinator at the EU Commission
Olivier Willocx Gedelegeerd bestuurder BECI
ALGEMENE DIRECTIE KMO’S
Eddy Bonne
Managing Partner Romulus NV
Erwin Jansen
Managing Director, These Days
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Anja Cappelle
Algemeen directeur The Reference
Peter Leyman
Managing Director Ryhove
Christophe Cherry
Country director Atradius Belux
Patrick Van Lijsebetten CEO Atlantae
Rudi Deruytter CEO DATEX-CKV-Goffin Kredieten
Burt Riské
General Manager Roularta Business Information
Danny Devriendt
General Manager Mediabrands Belgium
Sandra Schuerewegen
Viv Hermans CEO Arminios International
Johan Sneyers
Jan Heiremans Managing director StepStone
Geert Stienen
CEO Brunel Consultants
Algemeen directeur Val-I-Pac
CEO Agidens International
Luc Van den Bossche
Willy Van Overschée
Marc Van Rompaey
CEO CIMCIL
CEO Aquantis
Fabienne Verbeeck
Isabelle Hoebrechts
Gedelegeerd Bestuurder Group NDLE Automation
Managing Director Institute of Neuro-Cognitivism
Gonzales Stubbe
Paul Van de Perre
Wim Hoeckman
CEO Victor Buyck Steel Construction
Pascale Van Damme
CEO Groep S
CEO Caesar Real Estate Fund
General manager Dell
Walter Vermeeren
Peter Willems
Hans Wilmots
Managing Director Altair Global Holding
CEO Smart Carriers
WWW.CXONET.BE
CEO BDO
10
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
CxO EXPERT GROUPS SALES & MARKETING
ICT
© Jos Verhoogen
LOGISTICS & MANUFACTURING
Robert Boute Ass. Prof. of Operations Management Vlerick Business School
Suzy Costers VP Belgium PICS
Jos Marinus President VIB
Alex Van Breedam
Mike Callens
Vice President Sourcing Atlas Copco Airpower nv Oilfree Air Division
Nik Delmeire
Erik Chabot
Business Unit Manager Logistics Honda Europe
Liesbet De Munck
Nationaal voorzitter O.T.M.
D emand Planning
Luc Peeters
Marc Slegers
Supply Chain Director Nutricia-Milupa Belgium
Nico Vandaele
Prof. KU Leuven en Universiteit Antwerpen
Prof. dr. KU Leuven
Coordinator WEZ AB-Inbev
VP Telenet Procurement & Supply Chain
Paul Vermeylen Commercial Manager Marsh
Nathalie Arteel
Marketing Manager Siemens
Dirk Hendrickx
Dirk Momont
Vice President EMEA Barco
Véronique Fauconnier
Business Development Director Nova Relocation
Steve Muylle
Sr. Sales Director Western Europe Oracle Belgium
Professor of Marketing Partner of Vlerick Business School
Directeur du Marketing de la Mobilité durable TEC
Marketing manager KIA Motors Belgium
Johan Vanden Bergh
Johan Van Den Broeck
Patrick Van der Avert
Peter
Arnold Van Garsse
Stéphane Thiery
Manager Corporate Van Eycken Communications & Sales Director BeLux Marketing Belux Atradius Unify Credit Insurance Communications
Anne Van Gils
Marketing manager Gosselin Group
Geert Verbelen
Director Marketing & Program Office, DHL Parcel Belgium
WWW.CXONET.BE
Jurgen De Wever
Commercieel directeur Arteel Recognition Solutions
Ward Van Rijckeghem
Strategie & BD Manager Volvo Cars Belux
Annick Verhalle
Director Marketing & Strategy Benelux TNT Express
Peter Bal
CIO Wabco Vehicle Control Systems
Geert Christiaens
Manager IT Services and Business Processes Tiense Suikerraffinaderij
Frank De Saer CIO Eandis
Steven Vansnick
CIO Tom Tom Group
Catherine Hellebaut
Prof. dr. Steven De Haes Director Knowledge & Research AMS
Christophe Huygens
Professor KU Leuven
Christiaan Peeters
Christiaan Polet
Wim Schollaert
Kalman Tiboldi
Freddy Van den Wyngaert
Stijn Viaene
IT Manager, Arteco - Total België
Sales manager Ricoh Belgium
CIO TVH - Thermote & Vanhalst
Jan Vroemans
Erwin Verstraelen
Marketing manager Jaguar Land Rover Belux
Christiaan De Backer
Jan Buys
IT Manager Accor Hotels Belgium
Regional Business Service, ERP & IT Leader Benelux 3M Benelux
Exec VP Commercial bij VYNOVA
Marketing & Sales Manager Bulo Office Furniture
Chris Borremans
General manager European IT Komatsu Europe
Departementshoofd ICT UZ Gent
CIO Agfa-Gevaert Group
ICT Manager Gates Europe
Ass. Prof. of Management Information Systems Partner of Vlerick Business School
CIO Aveve
OCTOBER-NOVEMBER 2016
11
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
RECENT TOEGETREDEN LID
FACILITY MANAGEMENT
Erik Aerts
Exploitatie verantwoordelijke Decathlon Benelux
Steve Calmein Facility manager Johnson Controls
Sébastien Berlanger
Jeroen Boon
Erik Boone
Facilities-ProjectsRisks Floré Group
CFO Gosselin Group
Stephane De Klerck
Frank Geets
Guy De Roover
Ann Troch
Koen Van Haelst
Facilities manager Coca-Cola Enterprises Belgium
Building Infrastructure Manager The Brussels Airport Company
Administrateurgeneraal Agentschap voor Facilitair Management
HUMAN RESOURCES
FINANCE & LEGAL
CFO Esselte
Kris Coppens Finance Director Bosal Benelux
Sylvain dal Vecchio
Finance Director Belgium & Luxemburg Fujitsu Technology Solutions
Patrick Descamps
Rudi De Winter
Filips Hostyn
Luc Janssens
CFO EOC Belgium
CFO Van Laere
Prof. dr. Peggy De Prins Docent en academisch verantwoordelijke HRM AMS
Walter Engels HR Manager Aveve
Directeur IFMA
Facility Manager JACOBS DOUWE EGBERTS BE
Directeur facilitaire diensten Provinciebestuur Antwerpen
Matthew Fite
CFO Randstad België & Luxemburg
CFO Waterleau
Financieel directeur Aveve
Facility Manager Atlas Copco
Johan Lambrecht
hoogleraar KU Leuven, Campus Brussel
Paul Lievens CFO Ondernemingen Jan De Nul
Ass. Prof. of Accounting & Control Partner of Vlerick Business School
Marc Van Gastel
Head of Department Invest FIT
Directeur personeelsbeleid De Lijn
Frank Heuts
Denise Laros
Patrick Muylle
Kristian Vandenhoudt
Marc Van Hoecke
HR Manager Atlas Copco
HR Counsel KPMG
Johan Maes Directeur Financieren Aquafin
Pascale Van Hoecke
Geert Van Hootegem Hoogleraar KULeuven
HR Director KPMG
Linda Verdonck
Ann Verhoeven
Vicky Welvaert
Personeelsdir. Gem. Havenbedrijf A’pen
Regine Slagmulder
Sonia Frey
HR manager DHL Global Forwarding (Belgium)
General Manager Human Resources Komatsu
Directeur personeel en organisatie Campina Belgium
Theo Casteels
Raymond Evens
Koen Dewettinck
Ass. Prof. of HRM Director part-time MBA programme Vlerick Business School
HR Dept. Director McDonalds’ Belgium
Sabine Gekiere Mieke Loncke
Ann De Ryck
HR Director Generali Belgium
Wouter Van Linden
Joris Verweij
Financial Director Alken-Maes
Director Human Resources Ricoh Belgium
Corporate HR Manager Egemin
HR Director Asco Industries
Anneleen Wouters
HR Director Caterpillar Belgium
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
12
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
REEKS OVER DIGITAL TRANSFORMATION (1)
HOE LANG BANKEN BLIJVEN DE
LINK CxO LINK biedt bedrijven, federaties en overheids organisaties toegang tot de CxO Community. KPMG is verant woordelijk voor de inhoud van deze reeks.
NOG RENDABEL? In de bancaire wereld knagen externe factoren zoals belastingen, nieuwe regelgeving en lage intrestvoeten (met veel herfinancieringen tot gevolg) aan de rentabiliteit. Uit een studie van KPMG blijkt dat de Belgische banken op diverse domeinen hard zullen moeten inzetten om leefbaar te blijven in de toekomst. Belgische banken doen het op het eerste gezicht goed... maar krijgen in de nabije toekomst te kampen met een rentabiliteitsprobleem. Het KPMG-rapport “The cumulative impact of regulation, tax and a low interest rate environment” biedt waardevolle inzichten in de waarschijnlijke impact op kapitaal, liquiditeit en rentabiliteit van Belgische banken.
IN DEZE REEKS: 1. REGULATORY TRANSFORMATION 2. Enterprise Transformation 3. M&A Transformation 4. Data Transformation 5. Business Model Transformation 6. Operating Model Transformation 7. Finance Transformation/ Cost accounting 8. HR Transformation 9. Supply Chain Transformation 10. Customer Transformation 11. Digital Transformation 12. Conclusions
WWW.CXONET.BE
Het KPMG-onderzoek toont aan dat de Belgische banken in de laatste drie jaar erin zijn geslaagd om hun kapitaal-en liquiditeitsratio’s te verbeteren. Banken hebben activiteiten die niet tot hun kernactiviteiten behoren, afgestoten en hebben zo de risico’s op hun balans afgebouwd. Belgische banken zijn er zelfs in geslaagd om hun rentabiliteit in 2015 op te trekken naar een hoger niveau dan in de eerdere jaren na de crisis, ondanks hogere kosten door de toegenomen regelgeving en belastingdruk.
NIEUWE UITDAGINGEN Maar ondanks de verbeterde situatie baren de huidige lage intrestvoeten met herfinancieringen tot gevolg, samen met bijkomende en hervormde regelgeving en belastin-
De Belgische banken zullen corrigerende maatregelen moeten nemen om de huidige rentabiliteit te behouden.
gen, kopzorgen. De Belgische banken zullen corrigerende maatregelen moeten nemen om de huidige rentabiliteit te behouden en daarbij hun solvabiliteit en liquiditeit op aanvaardbare niveaus te houden. Ze zullen misschien proberen om hun rentabiliteit te herstellen door hun risicoprofiel te verhogen, de prijs van krediet verder op te trekken, kosten te besparen en/of door meer inkomsten te genereren op basis van vergoedingen.
taat positief omdat de kapitaalratio’s, de liquiditeit en de rentabiliteit aanzienlijk zijn verbeterd. Die verbeteringen werden bereikt via verschillende maatregelen van het management zoals de afbouw van de risico’s/vermindering van activa, inhouding van de winst/aantrekken van nieuw kapitaal, de vermindering van het personeelsbestand, herstructurering van fysieke distributienetwerken en betere prijsstelling van de kredietcomponent in leningen. WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE Maar: de huidige ROE-niveaus (Re CONCLUSIES VAN HET RAPPORT? turn on Equity, rentabiliteit eigen 1. De Belgische banksector doet vermogen) dekken anno 2016 nauhet goed, maar... welijks de kosten van het eigen verOp het eerste gezicht is het resul- mogen (ongeveer 9,2%) en lopen op
OCTOBER-NOVEMBER 2016
13
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
LEADERSHIP FORUM 2016
langere termijn ernstig gevaar. Nu bedraagt het gemiddelde rendement nog bijna 10%, maar dat zakt dus drastisch volgens de studie bovendien werden de resultaten van de Belgische banken in 2015 positief beïnvloed door eenmalige effecten zoals boetes voor hypotheekaflossingen, die de negatieve impact op langere termijn op de netto renteinkomsten van die voorafbetalingen verdoezelen. Vanaf 2017 dreigen bij de Belgische banken al een aantal eenmalige inkomsten weg te vallen, zoals meerwaarden uit beleggingsportefeuilles en wederbeleggingsvergoedingen. En ook de lage rente wordt vanaf dan wellicht voelbaar.
dient gehouden te worden. Dit zal volgens KPMG ongetwijfeld leiden tot een mix van maatregelen door het management zoals: • Een verschuiving van cash en kwaliteitsvolle liquide activa naar meer illiquide risicovollere activa die een extra rendement genereren; • Een structurele vermindering van de netto-kost door onder meer een personeelsinkrimping; • Extra niet-renteopbrengsten (op basis van vergoedingen) • Herziening van de prijs van leningen en • Uitgifte van nieuw Tier 2-kapitaal en/of verandering van het dividendbeleid.
2. De kosten van nieuwe regel geving, hoge belastingen en, niet in de laatste plaats, de rentestanden zullen de rentabiliteit van Belgische banken aantasten. De afgelopen jaren hebben Bel gische en Europese overheden en regulators een serie van nieuwe regels* ingevoerd met als doel om de banksector stabieler en risicobestendiger te maken. Maar hierdoor zullen de kosten en kapitaalvereisten van Belgische banken toenemen. De negatieve impact op de bankmarges van de negatieve depositofaciliteit van de ECB – in België niet alleen versterkt door enorme herfinancierings-/aflossingstransacties maar ook door het minimale spaardepositotarief van 0,11% opgelegd door de Belgische overheid – toont bovendien aan dat banken de huidige netto rentemarge in de komende jaren niet zullen kunnen aanhouden.
Andere scenario’s of combinaties van maatregelen zijn uiteraard ook mogelijk. Niettemin toont de analyse van KPMG aan dat het bijna onmogelijk zal zijn om aan de vereisten te voldoen met slechts een beperkt aantal managementmaatregelen.
CORRIGERENDE MAATREGELEN De sector heeft dus geen andere keuze dan corrigerende maatregelen te overwegen om de rentabiliteit te herstellen terwijl de solvabiliteit en liquiditeit op aanvaardbare niveaus
OCTOBER-NOVEMBER 2016
FINANCIEEL MODEL MEET DE IMPACT Om de weerslag van het nieuwe regelgevingskader en de nieuwe belastingomgeving op de Belgische banksector te identificeren heeft KPMG een financieel model ontwikkeld dat de gezamenlijke effecten raamt van de belangrijkste nieuwe regelgevingen, de belastingen en bijdragen van banken en de lage rente. Voor deze kwantitatieve analyse werden gegevens van banken verzameld en vervolgens samengevoegd om tot een geconsolideerd overzicht te komen. Ongeveer 90% van de Belgische banksector in termen van balansgrootte heeft hieraan deelgenomen. Dit model biedt inzicht in de waarschijnlijke impact van de geselecteerde regelgevingen op kapitaal, liquiditeit en rentabiliteit.
* WELKE REGELS WERDEN IN AANMERKING GENOMEN? • Liquiditeit (Bazel III (LCR en NSFR) • Kapitaal (Bazel III – het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (Single Supervisory Mechanism), het toezichtsproces van toetsing en evaluatie (Supervisory Review and Evaluation Process of SREP) 2.0 – het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme (Single Resolution Mechanism of SRM) en de minimumvereiste voor eigen middelen en in aanmerking komende passiva (Minimum Requirement for own funds and Eligible Liabilities of MREL)); • Hefboomwerking (Bazel III) • RWA (Bazel IV – Herzieningen van de standaardbenadering voor kredietrisico; de fundamentele herziening van de handelsportefeuille (FRTB); het herziene operationele risicokader; de evaluatie van de blootstelling aan het soevereine risico). • Boekhouding: de nieuwe internationale standaard voor financiële instrumenten (IFRS 9) • De richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID II) • De richtlijnen witwasbestrijding en anti-terrorismefinanciering • BCBS 239 • Belastingen en bijdragen banken
WWW.CXONET.BE
14
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
INNOVATIE ISM VLERICK BUSINESS SCHOOL
LEADERSHIP FORUM 2016
CROSS-INDUSTRIE
Vlerickonderzoeker Bart Devoldere ging in opdracht van Flanders DC de succesfactoren na van innovatie over de industriegrenzen heen.
EXECUTIVE SUMMARY Vroeger bepaalde het hebben van het beste en meest efficiënte machinepark het succes van een onderneming. Vandaag ligt het geheim in de ontwikkeling van de meest innovatieve en creatieve ideeën. In dat type economie is inspiratie van kapitaal belang. Maar die blijkt niet altijd binnen het bedrijf of de industrie te vinden. Ondernemingen zien het belang steeds meer in om kennis en ideeën van andere industrieën te vertalen en toe te passen in de eigen context inzake producten, processen en bedrijfsmodellen. Cross-industrie innovatie dus.
INNOVATIE Waar de groei van onze economie vroeger werd bepaald door efficiëntie, vormen vooral inspiratie en creativiteit vandaag haar motor. Voor bedrijven volstaat het vaak niet om binnen de muren van de onderneming of zelfs de industrie te blijven kijken. Daarom onderzocht Vlerick Business School in opdracht van Flanders DC de succesfactoren van innovatie over de industriegrenzen heen. De studie kreeg ook een praktische vertaalslag naar de nieuwe online tool innovatiefsamenwerken.be. Cross-industrie innovatie is het proces waarbij organisaties over industrieën heen samenwerken en elkaar inspireren tot het vinden van een gezamenlijke uitdaging en tot het ontwikkelen van een commercialiseerbare innovatie. Vlerick-onderzoeker Bart Devoldere: “Ondanks de evolutie van de economische groei hebben managers en ondernemers nog niet genoeg aandacht voor cross-industrie innovatie. Hoewel Vlaanderen ideaal gelegen is om ten volle van het potentieel van de inspiratie-gedreven economie te genieten, vereist onze kunde om te innoveren op basis van kruisbestuivingen, een drastische verbetering.”
ACTUELE TENDENSEN
Enkele kenmerkende trends voor de bedrijven van vandaag duiden op het belang van cross-industrie innovatie als kapitale sleutel tot succes. Bart Devoldere: “We merken dat bedrijven meer en meer stilstaan bij het belang van strategische vernieuwing om competitief te blijven. Het feit dat er steeds meer concurrentie van buiten hun industrie komt, speelt hierin een belangrijke rol. Disruptieve nieuwe businessmodellen zoals dat van Airbnb bijvoorbeeld komen niet vanuit de traditionele hotelindustrie. Een tweede tendens is scenarioplanning. Bedrijven werken toekomstscenario’s uit en kijken hoe ze daar kunnen op inspelen. Tot slot is er het groeiende besef dat bedrijven naast een economische impact ook een sociale invloed hebben op hun omgeving. Opnieuw kan cross-industrie innovatie hier sterk toe bijdragen. Want door verschillende types partners samen te brengen – profit en non-profit – krijgen ze een veel beter zicht op hun verantwoordelijkheid en wat ze los van het ecocontent@cxonet.be nomische kunnen doen voor de samenleving.”
WWW.CXONET.BE
VERBREED JE BUSINESS De essentie van cross-industrie innovatie is dat je je als bedrijf aan de hand van jouw sterktes gaat openstellen voor andere industrieën. Je gaat op zoek naar hoe je jouw expertise kan koppelen aan die van iemand anders om zo nieuwe zaken te creëren. Zowel sociaal als economisch. Of je ziet een disruptie aankomen waarbij een speler uit een andere industrie actief wordt op jouw terrein. Dan moet je hierop inspelen en je expertise gaan toepassen op andere industrieën. Verder kan je van de complementaire sterktes van spelers uit andere industrieën leren hoe je opnieuw top wordt in je eigen industrie.
AAN DE SLAG De studie werd vertaald naar een handig online instrument waar je meteen mee aan de slag kan. Door het creëren van een laagdrempelig hulpmiddel wil Flanders DC deze vorm van innovatie bij ondernemers en managers stimuleren. Voor bedrijven en organisaties moet dat leiden tot meer en meer effectieve samenwerkingsprojecten. Wie dus een kruisbestuivingsproject wil opstarten, vindt hierin een inspiratiebron en handige referentietool. “Dankzij de innovatie-workout die doorheen het instrument wordt gebruikt, heb je ook een leidraad om op de werkvloer aan de slag te gaan”, weet Peter Bertels van Flanders DC die de ontwikkeling ervan opvolgde.
Meer weten? Surf naar www.innovatiefsamenwerken.be.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
THE INTERNET OF THINGS WE DELIVER SMART INNOVATION
Currently the only provider in Belgium Sirus gives your organisation an open Internet of Everything Platform with tailored integration and data validation options. We specialise in building open platforms in the Cloud for Smart Cities, Smart Plants and Smart organisations. This open architecture allows the connection of everything, building IoT business cases on multi-source combined data. Smart Platform Solution Sirus offers Platform as a Service for your IoT
www.sirus.be Sirus nv is part of the Continuum Group
Uniting the
People & Technology that move the world
Dynamische boekingen; nieuwe kansen in home delivery!
Descartes ondersteunt retailers om thuisbezorging - traditioneel een grote
U kunt bij ons terecht voor:
kostenpost - te transformeren tot een
} flexibele tijdsvakken voor levering
klantgericht concurrentievoordeel.
} maximaal gemak voor klanten } toeslag op ‘premium’ leveringen
De oplossingen van Descartes maken
} verlaging logistieke kosten
het voor retailers mogelijk om klanten
} vastleggen ‘proof of delivery’
meer (additionele) services te bieden bij de aflevering en gelijktijdig meer
Download de whitepaper:
controle te hebben in het leverproces.
www.descartes.com/nl/homedelivery
descartes.com | info@descartes.com +32 3 800 06 00 | +31 33 460 62 70
TRANSPORT MANAGEMENT SYSTEMS
EFFICIËNTIE IN TIJD EN MANKRACHT
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
LOGISTICS & MANUFACTURING
Ook in de transport- en logistieke sector is achter de schermen een ingrijpende digitale transformatie gaande. Volgens een studie van PwC zijn transport- en logistiekbedrijven van plan in de komende vijf jaar 5% van hun jaarlijkse omzet te investeren in het digitaliseren van hun belangrijkste processen. Zo verwacht 71% van de ondervraagde bedrijven over vijf jaar een geavanceerd niveau te bereiken op het gebied van digitalisering (Pwc Global Industry 4.0 Survey).
PAGINA 17
Efficiëntie in tijd en mankracht PAGINA 20
De automatiseringspiramide PAGINA 22
La robotique industrielle au service de l’industrie du futur
LEES VERDER OP PAGINA 18
PAGINA 24
Geen Asset Management zonder waardecreatie
CXO EXPERT GROUP LOGISTICS & MANUFACTURING
Robert Boute
Mike Callens
Erik Chabot
Ass. Prof. of Operations Management Vlerick Business School
Vice President Sourcing Atlas Copco Airpower nv Oilfree Air Division
Business Unit Manager Logistics Honda Europe
Jos Marinus
Luc Peeters
Marc Slegers
President VIB
Supply Chain Director Nutricia-Milupa Belgium
VP Telenet Procurement & Supply Chain
Suzy Costers
Nik Delmeire
VP Belgium PICS
Nationaal voorzitter O.T.M.
Alex Van Breedam
Nico Vandaele
Prof. KU Leuven en Universiteit Antwerpen
Prof. dr. KU Leuven
Liesbet De Munck D emand Planning
Coordinator WEZ AB-Inbev
Paul Vermeylen Commercial Manager Marsh
18
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
CxO Redactie
TRANSPORT MANAGEMENT SYSTEMS
De mogelijkheden die digitalisering, integratie en automatisering bieden voor bedrijven om zowel intern als door hun hele waardeketen heen samen te werken zijn enorm. Zo maken vooroplopende bedrijven gebruik van data analytics om de vraag beter te voorspellen en kunnen ze op die manier hun gehele voorraadbeheer, opslag en distributie verbeteren.
WAT IS TMS SOFTWARE? Aangepaste logistieke software, zoa ls Transport Management Systems (TMS) software is ontwikkeld om de processen rond transport en distributie van goederen te automatiseren en te digitaliseren. Met behulp van TMS software worden zaken als orderverwerking, planning en facturatie sterk versneld. Doordat alle processen digitaal worden afgehandeld, komt er geen papierwerk of papieren archief meer bij kijken.
EXECUTIVE SUMMARY Transparantie, visibiliteit en flexibiliteit zijn de drie pijlers van een goed Transport Management System (TMS), dat ontwikkeld is om de processen rond transport en distributie van goederen te automatiseren en te digitaliseren. Wat zijn belangrijke factoren bij de keuze van een goede TMS softwarepartner?
De eerste-generatie TMS-op lossingen waren relatief complexe on-premise systemen met als gevolg van veel configuratiewerk, een lange implementatietijd. Deze systemen vereisten veel onderhoud, waren sterk gericht op planning en dekten niet het hele transportproces af. De systemen van de huidige generatie, op een netwerk gebaseerde SaaSapplicaties, zijn gericht op efficiënte samenwerking en verlenen alle betrokken partijen binnen de supply chain toegang tot een open netwerk. Daardoor zijn transparantie en visibiliteit, twee pijlers van een efficiënt transportproces, voor alle partijen binnen handbereik.
Een goed TMS bevat alle functionaliteiten die voor een organisatie noodzakelijk zijn om de logistieke processen te optimaliseren. Uitgebreide TMS software bevat functionaliteiten als klantregistracontent@cxonet.be tie, personeelsregistratie, orderver-
WWW.CXONET.BE
De transport management oplossing berekent de meest optimale rit, waarbij rekening wordt gehouden met de vracht, chauffeur en verkeersinformatie.
werking, planning, facturatie, navigatie, communicatie, koppelingen met boekhoudsystemen en fleetmanagement. Flexibiliteit is een derde pijler van een goed TMS. Er moet een koppeling mogelijk zijn met externe systemen van de organisatie, maar ook van externe partijen.
VOORDELEN Het belangrijkste voordeel van het gebruik van TMS software is de efficiëntieslag in tijd en mankracht. Ook wordt er op een uniforme manier gehandeld en hoeven
gegevens slechts een keer te worden ingevoerd. Daarnaast kan er eenvoudig en duidelijk worden gerapporteerd. De optimalisatieslag met TMS software is ook terug te zien in planning, routeoptimalisatie en navigatie. De transport management oplossing berekent de meest optimale rit, waarbij rekening wordt gehouden met de vracht, chauffeur en verkeersinformatie. De koppeling van het TMS aan de boordcomputer maakt het mogelijk actuele gegevens uit te wisselen en wijzigingen door te geven.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
19
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
BETREK HET TOPMANAGEMENT BIJ DE KEUZE Bij de keuze van de juiste partner voor TMS-software is het zo dat bedrijven waarin het topmanagement actief bij de selectiecriteria en de uiteindelijke keuze betrokken is, een grotere kans hebben op het maken van de juiste keuze. In de praktijk blijft de betrokkenheid van het topmanagement nogal eens achterwege. Keuzes worden dan te veel op operationeel niveau gemaakt, met onnodige risico’s als gevolg. Bekend is het voorbeeld van een bedrijf dat net de implementatie van een nieuw softwarepakket had afgerond. Navraag naar de reden leverde een opmerkelijk antwoord op. Het ‘oude’ systeem bleek namelijk pas drie jaar in gebruik en func-
tioneerde volledig naar wens. Een ongebruikelijk uitgangspunt om te besluiten tot vervanging. Wat bleek? Het bedrijf had kort daarvoor een eigen vestiging in Oost-Europa geopend en wilde daar van dezelfde software gebruik maken als op het hoofdkantoor in West-Europa. Helaas was de uitverkoren leverancier puur op de lokale markt gericht en kon dus voor de Oost-Europese vestiging geen oplossing bieden. Het gevolg was de complete vervanging van een op zich goed functionerend pakket dat boekhoudkundig nog lang niet was afgeschreven. Bedrijven kunnen bij een keuze voor pakket en leverancier wèl rekening houden met alle relevante informatie die voorhanden is. Ook die in de directiekamer. De bedrijfsstrate-
LOGISTICS & MANUFACTURING
gie vormt namelijk een belangrijke en niet te onderschatten bron van informatie. Was in dit voorbeeld het topmanagement actief bij de uitgangspunten voor de pakketkeuze betrokken geweest, dan had dat veel tijd, geld en energie kunnen besparen.
KIES DE JUISTE PARTNER MET EXPERTISE Tot slot, kies ook een businesspartner die bij je past. Heeft dit bedrijf expertise mondiaal? Is dit bedrijf op de hoogte van aangepaste logistieke wetgeving, bvb op het gebied van douaneformaliteiten, zoals de Europese douanewetgeving die op 1 mei in werking is getreden en de nieuwe SOLAS-richtlijnen die sinds 1 juli gelden.
Volle kracht vooruit! STILL verhoogt efficiency met Li-ion technologie www.still-zero-emission.com
first in intralogistics
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
20
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
INDUSTRY 4.0
DE AUTOMATISERINGSPIRAMIDE Industry 4.0 is een begrip dat een reeks nieuwe informatie-, gegevensuitwisselingsen productietechnologieën verzamelt, waarmee alle mogelijke geledingen van het productieproces worden opgevolgd en verwerkt in een overkoepelend computersysteem dat al deze gegevens interpreteert. Bijdrage van Marc Van Rompaey, CEO Aquantis en lid van de CxO Raad der Wijzenm
CxO Redactie
De machines uitgerust met tellers, camera’s en sensoren (Internet of Things) worden in een informatienetwerk geplaatst. Gegevens worden met machines onder elkaar en met mensen uitgewisseld, inclusief leveranciers van goederen en diensten (Internet of Services). Hiermee wordt het productieproces bijgestuurd zonder dwat er een mens aan te pas komt. Vandaar het begrip Smart Factory. De fabriek wordt een volledig autonome productiemachine.
Deze gegevens gaan weer een niveau hoger en worden verwerkt op het MES niveau (Manufacture Execution System). Hier weten we of de juiste en goedgekeurde producten na kwaliteitscontrole op tijd vervaardigd zijn. Ook productieplanning, materiaalbeheer, machineonderhoud, vervanging van onderdelen of machines, personeelsbezetting, etc. worden hier bepaald.
Deze gegevens komen op hun beurt in het ERP (Enterprise Resource Planning)systeem waar ze gecomAUTOMATISERINGSPIRAMIDE bineerd worden met het beheer van de beschikbare In vele studies en artikels wordt het model van deze middelen (kapitaal, middelen en personeel) om een zo genetwerkte informatiestromen gesymboliseerd door efficiënt mogelijk werkwijze na te streven. een piramide met verschillende lagen. De onderste laag zijn de sensoren en andere meetin- Cyber-physics systemen, Big Data en Cloud Computing strumenten aan machines verbonden. Deze zenden hun verhogen de productiviteit, kwaliteit en flexibiliteit signalen naar de tweede laag, waar deze signalen gefil- binnen de industrie en dus de competitiviteit. Eén terd en berekend worden door de PLC (Programmable van de neveneffecten is alvast een behoefte aan en als Logic Controller: een kleine computer). gevolg een versnelde doorontwikkeling van Artificial Intelligence en Self-teaching systems. Dan gaat het naar het niveau waar over de bijsturingen beslist wordt: SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition).
WWW.CXONET.BE
OCTOBER-NOVEMBER 2016
3x faster development. Experience . www.br-automation.com/mapp
< < < < <
More time for innovations Increased software quality Lower maintenance costs Reduced investment risk Increased machine availability
www.br-automation.com/mapp
22
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
MAKE AND PROCESS EN WALLONIE
LA ROBOTIQUE INDUSTRIELLE
AU SERVICE DE L'INDUSTRIE DU FUTUR Jean-Luc Manise
Jktek Torsen Europe fait partie des sept entreprises qui ont reçu en février dernier le label de ‘Factories for the future’ décerné par Agoria et Sirris. Cette ‘usine du futur’ est leader mondial dans la production de différentiels autobloquants pour les voitures à 4 roues motrices. Ces quatre dernières années, l'automatisation intelligente lui a permis de doubler le nombre de pièces produites par collaborateur. Grâce au Big Data et à la robotisation, les automates vont de plus en plus venir en appui de la chaîne de production. L'usine située à Strépy-Bracquegnies est un pion majeur de la mutinationale japonaise. Outre la production, elle dispose d'un département R&D et de sa propre infrastructure de test. Pour maintenir sa position et poursuivre sa croissance (augmentation des volumes, plus grande diversification de types de produits et augmentation de la clientèle), elle a opté pour une stratégie d'intégration et d'efficacité, d'automaGregory Reichling: « Il devient envisageable tisation et de numérisation, ainsi de calculer dynamiquement les mouvements que ce conception et de production devant être effectués par un robot en fonction de son état et de l’objectif à écologiques. Résultat: les volumes atteindre.” de production ont plus que doublé et l'efficacité énergétique a elle progressé de plus de 54 %. mêmes pour fraiser les engrenages constituent le cœur de notre savoirDES ROBOTS ONT PRIS PLACE DANS faire industriel. » Tout ceci permet L'ATELIER de raccourcir le temps de producPour mener à bien ces transforma- tion, ce qui implique une plus faible tions, deux plans d'investissement consommation d'énergie et de lubricouvrant la période de 2011 à 2014 fiant et moins de maintenance. ont été lancés pour un montant de sept millions d'euros. Les lignes de USINE INTELLIGENTE ET DIGITALE production ont été raccourcies et des Herman Derache, Directeur du robots ont pris place dans l'atelier Sirris : « Ces dernières années, des de fabrication. Plusieurs machines entreprises telles que Jtekt ont tellesont devenues multifonctionnelles. ment investi dans la modernisation Elles sont désormais capables d'exé- de leurs machines, dans la numécuter davantage d'opérations sur risation et dans la formation de une même pièce. Jean-Louis Dam, leurs collaborateurs à de nouveaux Directeur Général Jtekt Torsen métiers qu'elles font désormais parEurope : «Nous y sommes parve- tie du top mondial en matière de nus en examinant de nouveau la production. Grâce à ces nouvelles conception des pièces et en conce- usines, en Belgique mais aussi aux vant de nouveaux outils. Les outils Etats-Unis, en Allemagne, en que nous avons développés nous- France et aux Pays-Bas, on recom-
WWW.CXONET.BE
mence à miser sur l'industrie manufacturière. »
CREATIS, UN ROBOT INTELLIGENT
La robotique industrielle est l'un des atouts de cette transformation industrielle. En faisant travailler des humains et robots en symbiose, il est possible d'augmenter la productivité. Et de créer de meilleurs emplois. Les salaires des personnes qui travaillent dans l'industrie manufacturière en Allemagne sont 2 fois plus élevés que ceux de leurs collègues aux USA, mais ils disposent également de 2 fois plus de robots. A Liège, Citius Engineering propose d'accompagner ces industries manufacturières dans leur stratégie de mutation 4.0. L'entreprise créée en 2009 par Grégor y Reich ling et Fabien Defays s'inscrit dans le programme Factories of the Future lancé en Wallonie en novembre 2012, l'objectif étant de conserver et même de rapatrier des activités industrielles au coeur de l'Europe. La société liégeoise qui emploie aujourd'hui 40 personnes est spécialisée dans les domaines de la mécanique et de la mécatronique. En collaboration avec l'Université de Liège, elle a mis au point Creatis, un robot équipé d'une caméra et d'un capteur intelligent qui analyse les images. Il est capable d'accomplir des tâches non répétitives comme du tri ou le traitement de pièces en vrac.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
23
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
AUTOMATISER DES PROCESSUS DE FABRICATION À FAIBLE VALEUR AJOUTÉE A terme, ce petit robot capable de jouer (et de gagner) au jeu de dés 421 pourrait faire son entrée dans des PME industrielles où il permettrait d'automatiser des processus de fabrication à faible valeur ajoutée. Par exemple les opérations de pose de rivets lorsque leur position n'est pas répétitive ou encore le placement de joints en silicone lorsque les positions relatives de pièces varient légèrement. Pour l'instant, ces opérations mobilisent énormément de personnel pour réaliser des tâches fastidieuses et peu valorisantes. Selon Citius Engineering, la difficulté d'automatisation de ce type de tâches présente des risques pour nos entreprises manufacturières, qui dès lors font face à un risque PLUS important de délocalisation de la production
tels que des caméras de positionnement. Il devient également envisageable de calculer dynamiquement les mouvements devant être effectués par un robot en fonction de son état et de l'objectif à atteindre, plutôt qu'en imposant une course prédéterminée. Ces évolutions permettent d'envisager dans le futur le développement d'applications industrielles robotisées avec de meilleures possibilités d'adaptation à des variations non prévisibles de la tâche. Et notamment de permettre aux robots industriels de réaliser des quantités variables de tâches disparates en fonction des besoins et de l'environnement de travail.
DES ROBOTS INDUSTRIELS AUTONOMES
L'objectif principal du projet ? Gregory Reichling: «Il consiste à développer une plate-forme intégrée permettant la gestion et la coordination d'une série de sous DES OBSTACLES À systèmes. Ainsi, par exemple, une L'AUTOMATISATION caméra couplée à un logiciel d'ana«TRADITIONNELLE» lyse d'images pourrait être l'un de Les écueils rencontrés lors de la mise ces sous systèmes : le robot serait en place de solution automatisée ainsi capable de fonctionner de sont souvent les mêmes : investisse- façon autonome et de fournir des ments importants, durée de mise en œuvre et complexité élevées, inenvisageables pour de faibles volumes de production, flexibilité réduite après installation, etc. La robotique, à travers l'utilisation de bras de robots industriels, apporte des réponses partielles à ces difficultés, mais nécessite toujours des processus très répétitifs et standardisés, ainsi que des séries produites importantes. Ce sont ces obstacles que le robot Creatif doit permettre de dépasser. Gregory Reichling: «L'évolution spectaculaire des performances des systèmes informatiques rend maintenant possible le traitement en temps réel de quantités importantes de données, notamment celles transmises par des capteurs
OCTOBER-NOVEMBER 2016
LOGISTICS & MANUFACTURING
informations sur la scène qui est filmée (reconnaissance de forme, mesure de distance). Le robot entretiendrait ainsi des relations actives avec les autres machines et avec les humains qui piloteront l'outil de production : il sera en mesure de recevoir une consigne venue de l'extérieur (déplacement, vitesse , position) ou d'en envoyer (retour de position). La plate-forme permettra d'assurer une supervision globale de différents sous- EXECUTIVE systèmes afin de la faire travailler SUMMARY ensemble dans un but donné, sur Jean-Louis Dam, une tâche identifiée. Directeur Général Jkekt Torsen Il s'agira dans un premier temps Europe: «La valeur d'analyser en temps réel toutes les ajoutée réside dans informations reçues des différents le fait de viser une production sous-systèmes (capteurs, senseurs, flexible. Grâce à caméras, robots,…). Et dans un deu- l’automatisation xième temps d'interpréter la situa- intelligente, toutes tion à laquelle l'ensemble des sous- les pièces sont systèmes est en train de faire face. contrôlées en continu et dans leur Ensuite, il faudra déduire les scéna- entièreté. Dès que rii possibles en fonction des infor- la machine détecte mations reçues permettant ainsi à une anomalie, elle la plateforme d'effectuer un choix doit pouvoir réagir et quant à l'action prioritaire à mener la corriger.«L’étape suivante consistera pour parvenir à accomplir la tâche à réaliser une à effectuer. » maintenance en temps réel, en mesurant en permanence l’utilisation de la machine afin d’éviter les zones rouges ainsi que les défauts et la consommation excessive qui en découlent. Cette révolution est possible grâce à la numérisation : rassembler toutes les données de production, en générer davantage et bien sûr les traiter, nous permet d’améliorer l’efficacité de notre production. » content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
Samen met Leonidas zorgen we voor zoâ&#x20AC;&#x2122;n 70.000 oooohâ&#x20AC;&#x2122;s per dag Elke dag zorgen de pralinedoosjes van Leonidas voor ruim 70.000 hartverwarmende momenten. ENGIE Electrabel is bijzonder trots te kunnen bijdragen aan dit succes. Hoe? Met oplossingen op maat, waardoor Leonidas aanzienlijk bezuinigt op energie. Ontdek wat ENGIE Electrabel voor uw bedrijf kan betekenen op www.engie-electrabel.be/b2bblogNL Of contacteer ons via www.engie-electrabel.be/kmocontact
Jouw energie, elke dag beter
25
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
LOGISTICS & MANUFACTURING
ADVERTORIAL
MACHINES DIE KOSTENEFFICIËNT ÉN OP MAAT PRODUCEREN? DE DIGITALISERING BRENGT RAAD. Vragen uw klanten productiemachines die zowel snel en efficiënt als op maat en flexibel werken? En dat tegen een aanvaardbare kostprijs? Vroeger was deze combinatie een onhaalbare kaart. Vandaag kunt u hen wel verder helpen, dankzij de digitalisering. EÉN MACHINE, MEERDERE PRODUCTEN
Dat fabrikanten uiterst strenge eisen stellen aan hun machines, hoeft niet te verwonderen. Ze willen hun producten alsmaar sneller op de markt brengen, maar ook steeds vaker op maat fabriceren. En dat zonder meer tijd, energie en resources te verbruiken. De oplossing? Doorgedreven computersturing, van de productiemachines zelf én hun bouw.
DE DIGITALE TWEELING ALS SLEUTEL TOT DIGITALISERING Steeds meer machines worden vandaag samen met een digitale tweelingbroer of -zus gebouwd. Een verregaande computersimulatie van de ‘echte’ installatie, waarmee constructeurs digitaal het design, de inbedrijfsstelling, de aansturing én de werking van het toestel optimaliseren. Latere performanceproblemen worden meteen in de kiem gesmoord. Het resultaat is een installatie die uiterst efficiënt producten van topkwaliteit oplevert.
Dankzij de digitalisering worden machines ook veel flexibeler inzetbaar, voor de simultane productie van meerdere items. Fabrikanten moeten dus niet langer per product een andere machine inschakelen. Of hun toestellen lang stilleggen om de instellingen en uitrusting te veranderen. Zo bouwde Optima Consumer, met een digitale tweeling, machines die vandaag vijf verschillende producten tegelijkertijd kunnen leveren, in om het even welk volume. De vraag ligt op tafel om dit aantal nog verder op te trekken.Dit is mogelijk aangezien elke eenheid in deze machine zich bevindt op een aparte carrier, die individueel doorheen de machine gestuurd wordt door een geavanceerd softwaresysteem. Zo krijgen de items een verschillende samenstelling en verpakking, precies volgens het gewenste volume.
STATE-OF-THE-ART SOFTWARE Optima Consumer slaagde in zijn opzet dankzij de uitgebreide digitaliseringsexpertise van Siemens. De technologiespecialist ontwikkelde zowel het systeem waarmee de machines meerdere producten verwerken, als de software voor de ontwikkeling van de digitale tweeling. En dat is maar een kleine greep uit de hard- en softwareoplossingen van Siemens voor hypermoderne machinebouw. Met ons uitgebreide portfolio hebben we alles in huis voor de fabrieken van de toekomst, waarin de productie uiterst efficiënt en flexibel verloopt dankzij verregaande digitalisering.
Aarzel niet ons te contacteren Siemens 02 536 23 26 www.siemens.be/industrie
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
26
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
ASSET MANAGEMENT EN MAINTENANCE MANAGEMENT (3)
GEEN ASSET
MANAGEMENT
LINK ZONDER WAARDECREATIE
CxO LINK biedt bedrijven, federaties en overheidsorganisaties toegang tot de CxO Community. KPMG is verantwoordelijk voor de inhoud van deze reeks.
Waardecreatie is hét kernelement van Asset Management. Het mag duidelijk zijn: indien een asset, assetportfolio of een Asset Management systeem geen waarde creëren voor de asset intensieve organisatie, is er geen sprake van Asset Management. Een asset wordt vaak als iets abstracts ervaren, maar het is dé driver om op effectieve en efficiënte wijze de organisatorische doelstellingen te bereiken. De enige manier om duurzame waardecreatie te kunnen realiseren, is door het implementeren van een Asset Management Systeem. Het is nuttig terug te grijpen naar de definitie van een asset volgens ISO 55000: “An asset is an item, thing or entity that has potential or actual value to an organization.” Waardecreatie kan vele gedaanten aannemen, zowel financieel als niet-financieel. Waardecreatie kan bekeken worden vanuit het perspectief van ‘waarde door de assets’ en de ‘waarde van assets’. Vanuit economisch perspectief kan asset management waardecreatie uitgedrukt worden in de Return on Assets employed (RoAe). “Het is essentieel dat iedere asset intensieve organisatie expliciet nadenkt over haar asset management gedreven waardecreatie. Het leidt steevast tot verhelderende inzichten en ideeën”.
Daniël Pairon, Global Lead KPMG Asset Management
WWW.CXONET.BE
De formule van RoAe is: RoAe: Net Income/Total PPE (Plant Property & Equipment) in use. Deze formule linkt het economische voordeel aan de fysieke assets: wat is de bijdrage van de assets die in gebruik worden genomen door de asset intensieve organisatie ten opzichte van de opbrengsten? Dit geeft een goede
De definitie van een asset volgens ISO 55000: An asset is an item, thing or entity that has potential or actual value to an organization.
indicatie hoe effectief de investe- technisch). Leveranciers tenslotte ringen bijdragen tot de ‘net income’. waarderen een accuraat en predicatief Asset Management beslissingsWIE EN WAT HEBBEN INVLOED OP model zodat ze hun planning hierop DE WAARDECREATIE? kunnen afstemmen. 1. De stakeholders Iedere sta keholder heef t een 2. De strategie, visie, missie en bepaalde verwachting over de bij- doelstellingen van de organisatie drage van een Asset Management De verschillende deelcomponenten systeem aan de waardecreatie. Dit van de strategie kunnen een waaronderstreept het belang van een deversterkend of waarde-ontnedegelijk systeem en de permanente mend effect hebben. kwaliteitsbewaking ervan. Zo eisen klanten een optimale kwali- 3. De operationele asset efficiëntie teit tegen een aanvaardbare prijs. en effectiviteit Het management wil vaak een De wijze waarop de assets optimaal optimaal evenwicht tussen uitga- worden ingezet binnen de bedrijfsacven, asset performantie en risico’s. tiviteiten, processen en procedures. Investeerders willen dan weer een Dit betekent dat assets met de juiste zo hoog mogelijk rendement op de functionaliteiten (niet te weinig, gebruikte activa (Return on Assets maar ook niet teveel) om de beoogde employed). Werknemers zetten een kwaliteit af te leveren, die op de leane, betrouwbare en veilige orga- juiste wijze en plaats in de bedrijfsnisatie over de departementen heen activiteiten, processen en proceducentraal (financieel, operationeel en res op het juiste moment beschikbaar
OCTOBER-NOVEMBER 2016
27 LINK
LOGISTICS & MANUFACTURING
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
IN ASSOCIATION WITH KPMG COMPETENCE CENTER ASSET MANAGEMENT
worden gesteld tegen aanvaardbare risico’s en verantwoorde kosten, het meest bijdragen tot het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen. Deze assets zullen de hoogste waarde (financieel en/of niet-financieel) creëren voor de organisatie. In dit verband zijn de RoAe, RoE (Return on Equity) en RoCe (Return on Capital employed) met elkaar gecorreleerd.
leggen. Een immature organisatie zal bij de implementatie van een Asset Management Systeem een grotere waarde kunnen creëren op korte termijn dan een organisatie die reeds matuur is en nog bijkomende optimalisatie acties implementeert in het kader van continue verbetering;
nisatie. Voorbeelden van deze value drivers zijn klantentevredenheid, beschikbaarheid, kwaliteit, omzet, technologie, duurzaamheid, risico’s, veiligheid, betrouwbaarheid, kosten efficiëntie enz. Het zijn deze value drivers die ook gebruikt zullen worden in het Asset Management beslissingsmodel.
2. Identificeren van de Asset Management waardeketen. Om de waardecreatie van Asset Management te analyseren dient de organisatie eerst haar waardeketen, op entiteitsniveau, in kaart te brengen. Zij dient dus alle ondersteunende (bv HR, aankoop, IT,…), operationele (bv. onderhoud, planning,…) én strategische (bv. financiering, regulatie, strategie,…) activiteiten in kaart te brenSTAPPENPLAN OM POTENTIEEL VAN gen én vervolgens de raakvlakken WAARDECREATIE TE BEPALEN met Asset Management duideHet bepalen van het potentieel van lijk te omschrijven. Dit resulteert de waardecreatie is voor elke asset in het kaart brengen van de Asset intensieve organisatie anders. Dit Management waardeketen. is een bijzonder complexe oefening. Indien men deze oefening goed wil 3. Bepalen van de value drivers uitvoeren, moeten de volgende stap- binnen de Asset Management pen secuur worden doorlopen: waardeketen. Deze drivers moeten afgestemd en gevalideerd wor1. Bepalen van de huidige Asset den door de stakeholders, en het Management maturiteit van de topmanagement waakt erover dat ze asset intensieve organisatie is goed gerelateerd zijn met de missie, essentieel om de baseline vast te visie en doelstellingen van de orga-
4 . Vastleggen van Key Perfor mance Indicators (KPI’s) voor deze Asset Management value drivers. De KPI’s kunnen zowel financieel als niet-financieel zijn;
4. De tijd Asset Management beslissingen kunnen een kortetermijn- of langetermijn-effect hebben op de waardecreatie. Waardecreatie en gemaakte kosten hebben vaak een andere tijdsdimensie. Zo zullen bijvoorbeeld gemaakte investeringen vandaag, in de toekomst pas waarde creëren voor de organisatie.
5. Bepalen van de huidige meet waarde van de Asset Management value drivers; 6. Bepalen van de verwachte meet waarde van de Asset Management value drivers op basis van ambitieniveau, case studies en benchmark gegevens. Dit wordt wederom bepaald op basis van het baseline maturiteitsniveau én van vergelijkbare asset intensieve organisaties met een hoger maturiteitsniveau. Het behalen van een hogere meetwaarde voor de value drivers resulteert in een duurzame waardecreatie.
KENMERKEN VAN SUCCESVOLLE ASSET INTENSIEVE ORGANISATIES Wat zijn kenmerken van asset management gedreven organisaties met hoge waardecreatie? − De initiële beslissing om een Asset Management systeem te − Periodieke en systematische betrokkenheid van topmanagement implementeren is gebaseerd op een business case; en alle stakeholders; − De formele sensitiviteitsbepaling van de Asset Management − Integratie van een aantal belangrijke Asset Management waardeketen, met andere woorden de in- en output van Asset principes zoals onder meer totale levensduur benadering, total Management activiteiten en processen, kostenbaten-analyse, cost of ownership,… alsook de impact/bijdrage van deze activiteiten en processen op − De veranderingscultuur wordt actief gestimuleerd en sterk het Asset Management systeem en de organisatie; ondersteund door transparante communicatie; − Het begrip waardecreatie wordt actief gebruikt om Asset − De hele organisatie (zowel horizontaal als verticaal) is betrokken; Management opportuniteiten af te wegen; − Knowledge management is een gestructureerd proces; − Alle Asset Management activiteiten en processen zijn gedreven − Accurate, volledige en tijdige informatie leidt tot one version of door efficiëntie (de dingen juist doen) en effectiviteit (de juiste the truth; dingen doen);
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WAT ZIJN VOLGENS ISO 55000DE VOORDELEN VAN ASSET MANAGEMENT? “Asset management enables an organization to realize value from assets in the achievement of its organizational objectives. What constitutes value will depend on these objectives, the nature and purpose of the organization and the needs and expectations of its stakeholders. Asset management supports the realization of value while balancing financial, environmental and social costs, risk, quality of service and performance related to assets”.
WWW.CXONET.BE
VDAB
Meer info op vdab.be/werkgevers of bel 0800 30 700
TALENT MANAGEMENT
“ EEN CHAUFFEUR KAN HIER CEO WORDEN”
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
HUMAN RESOURCES
“Bij De Lijn is iedereen een talent,” zegt Sonia Frey, Directeur Personeelsbeleid en lid van CxO Expert Group. Zelf deed ze onlangs een korte introductiecursus als trambestuurder. “Dit beroep is niet iedereen gegeven,” zegt ze.
PAGINA 29
“Een chauffeur kan hier CEO worden” PAGINA 30
Bezin eer je begint LEES VERDER OP PAGINA 30
PAGINA 32
Teamwork, afspraken en sterrollen PAGINA 34
Waarom relocatie in handen van specialisten leggen ?
CXO EDITORIAL EXPERTS
Bruno Koninckx
Goele Geeraert
CxO EXPERT GROUP HUMAN RESCOURCES
Prof. dr. Peggy De Prins Docent en academisch verantwoordelijke HRM AMS
Patrick Muylle
Directeur personeel en organisatie Campina Belgium
Anneleen Wouters
HR Director Caterpillar Belgium
Ann De Ryck
HR Director Generali Belgium
Kristian Vandenhoudt HR Manager Atlas Copco
Koen Dewettinck
Ass. Prof. of HRM Director part-time MBA programme Vlerick Business School
Marc Van Hoecke HR Counsel KPMG
Walter Engels
Raymond Evens
Pascale Van Hoecke
Geert Van Hootegem
HR Manager Aveve
Personeelsdir. Gem. Havenbedrijf A’pen
HR manager DHL Global Forwarding (Belgium)
Hoogleraar KULeuven
Sonia Frey
Sabine Gekiere HR Dept. Director McDonalds’ Belgium
General Manager Human Resources Komatsu
Frank Heuts
Denise Laros
Wouter Van Linden
Linda Verdonck
Vicky Welvaert
Ann Verhoeven
Directeur personeelsbeleid De Lijn
HR Director KPMG
HR manager Ricoh Belgium
HR Manager Asco Industries
Corporate HR Manager Egemin
30
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
TALENT MANAGEMENT
ZIJN TRAM- EN BUSCHAUFFEURS MOEILIJK TE VINDEN? CxO Redactie
Sonia Frey: “Het is niet makkelijk om een goede chauffeur te rekruteren. Chauffeurs moeten niet alleen over de nodige skills beschikken, ze moeten ook een passie hebben, voor hun beroep en voor het voertuig. Daarbij komt dat ze op onregelmatige uren moeten werken en vaak tijdens piekmomenten.”
HOE BEREIKEN JULLIE DE POTENTIËLE CHAUFFEURS?
EXECUTIVE SUMMARY
SF: “In een organisatie van ruim 8.000 mensen zijn alle ‘métiers’ aanwezig. We werken doelgroepgericht. Het heeft minder zin om chauffeurs te zoeken via een tv-spot of een online rekruteringsplatform. Wat wel werkt zijn advertenties in lokale kranten en magazines, jobbeurzen of lokale proefrijritten.”
Talenten vinden, WELKE TROEVEN SPEELT DE LIJN aantrekken en aan UIT BIJ REKRUTERING?
SF: “ Wij proberen ons te profileren door onze context. Het openbaar vervoer is een mooi project omdat het een oplossing biedt voor een maatschappelijk probleem, de files. Onze diensten zijn er voor de mensen die van het openbaar vervoer gebruik maken. Voor De Lijn is het belangrijk dat de medewerkers geloven in dit project en het mee willen content@cxonet.be ondersteunen.” boord houden is geen makkelijke taak van de HR-professional. “Voor De Lijn is het belangrijk dat de medewerkers geloven in ons project en het mee willen ondersteunen.”
Sonia Frey, Directeur Personeelsbeleid en lid van CxO Expert Group: “Elk talent jaagt zijn eigen carrière na, zowel binnen als buiten de organisatie.”
HOE PROBEREN JULLIE TALENTEN TE BEHOUDEN? SF: “Historisch gezien kent De Lijn weinig verloop, onze medewerkers zijn zeer loyaal. Getalenteerde medewerkers proberen we uiteraard te houden. De afgelopen jaren hebben we ingezet op interne opleidingen en het opstellen van competentieprofielen. In een volgende stap willen we de medewerkers de
VIVES/BRUGGE BUSINESS SCHOOL Bedrijfsmanagement Fiscale wetenschappen Supply chain & operations management Accounting & controlling Financieel management
kans bieden om binnen de organisatie nieuwe richtingen in te slaan, gesteund door de leidinggevenden. Daarnaast is het mijn persoonlijke visie dat iemand met veel talent en competenties ook zijn eigen carrièrekansen creëert en grijpt. Elk talent jaagt zijn eigen carrière na, zowel binnen als buiten de organisatie. Een chauffeur zou dus hier best CEO kunnen worden.”
POSTGRADUATEN OP MAAT VAN DE PROFESSIONAL Management in de non-profit Vermogens- en successieplanning Human resources management Vennootschapsrecht Douane & accijnzen
www.bruggebusinessschool.be 2016-09-07 Inspiration streamer.indd 1
WWW.CXONET.BE
7/09/2016 12:03:32
OCTOBER-NOVEMBER 2016
31
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
BEZIN EER JE BEGINT
Lynn Reviers is al enkele jaren actief bij Robert Half. Onlangs kreeg ze de kans om als expat naar Sidney te gaan. Met veel enthousiasme deelt ze haar ervaringen. Lynn Reviers, PR & Commun ications Manager Robert Half Australia & New Zealand: “Tijdens mijn studiejaren woonde ik enkele jaren in het buitenland en daar kreeg ik echt de smaak te pakken. Ik werk zeer graag in een internationale werkomgeving. Het is niet alleen een zeer interessante en verrijkende ervaring op persoonlijk vlak, een buitenlandse werkervaring heeft doorgaans ook een positieve invloed op de verdere carrièreontwikkeling wat dus weer voordelen biedt op professioneel vlak.”
WAT ZIJN DE VERSCHILLEN TUSSEN BELGIË EN AUSTRALIË? “Het weer is uiteraard het grootste verschil. De Australische mentali-
HUMAN RESOURCES
EXPATS teit is ook anders. Er heerst doorgaans een zeer ontspannen sfeer in dit land. Mensen spreken elkaar bijvoorbeeld aan met “mate” en “darling”. Dezelfde sfeer is ook terug te vinden op de werkvloer. Ook al zijn Australiërs heel harde en efficiënte werkers, flexibele werkuren, thuiswerken en op tijd naar huis gaan lijken hier goed ingeburgerd. Dit heeft ook te maken met het goede weer. In Australië wordt er veel tijd gespendeerd aan sport en buitenactiviteiten. Dit houdt in dat de mensen hier doorgaans heel vroeg beginnen werken om dan op tijd te stoppen of heel vroeg ’s ochtends al in het fitnesscentrum staan. Zoals elk land en elke stad zijn er ook minder positieve zaken. Australië is ver gelegen van de rest van de wereld, wat reizen minder evident maakt in vergelijking met België. Ook het leven in Australië is beduidend duurder, al liggen de
Expat Lynn Reviers, PR & Communications Manager Robert Half Australia & New Zealand.
lonen dan weer hoger. Belangrijk is het nodige opzoekwerk te doen voor daadwerkelijk de stap te zetten.”
WAARMEE MOETEN EXPATS ZEKER REKENING HOUDEN? “Er zijn uiteraard verschillen die verder gaan dan taal, mentaliteit en cultuur. Het is daarom belangrijk om als expat voldoende onderzoek te doen over de levensstandaard, gangbare salarissen, voordelen, verzekeringen, en andere praktische zaken waar je als burger/expat dagelijks mee geconfronteerd wordt en een invloed hebben op je leven.”
Eric Bober
HEB JE NOG EEN GOEDE TIP VOOR EXPATS?
“Denk er goed over na, want het leven als expat is niet voor iedereen weggelegd. Ken jezelf en houd rekening hoe je met verandering omgaat. Een zekere mate van flexibiliteit en ook nieuwsgierigheid zijn dus aan te raden. Doe ook je huiswerk. Neem contact op met ‘locals’ die je kent of mensen waarvan je weet dat ze er gewoond hebben om zo veel mogelijk informatie te vergaren. Pas als je voldoende informatie hebt kan je een weloverwogen beslissing maken.
EXECUTIVE SUMMARY Wie tijdelijk of voor langere tijd naar een land trekken dat niet het hunne is, kan maar beter goed voorbereid zijn. Lyn Reviers van Robert Half woont en werkt al enkele maanden in Australië. Enkele tips om van het avontuur een succes te maken.
Werk ook nauw samen met de desbetreffende HR-afdeling of rechtstreekse leidinggevende van het bedrijf. Zij kennen het land en de bijbehorende praktische zaken. Hun kennis en hulp komen zeker van pas om de transfer vlot(ter) te laten verlopen.” content@cxonet.be
24.7 agendabeheer, telereceptiedienst 24.7 opvang storingsdienst 24.7 helpdesk, klantendienst
www.harvestgroup.be OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
32
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
INNOVATIEVE ARBEIDSORGANISATIE: JANSSEN PHARMACEUTICA
TEAMWORK, AFSPRAKEN
EN STERROLLEN Johnson & Johnson, en daarmee Janssen Pharmaceutica, is continu zoek naar de beste organisatievorm om optimaal te kunnen voldoen aan de eisen van de patient. Binnen de Supply Chain Organisatie in Beerse, zo’n 700 medewerkers sterk, werd een nieuwe organisatievorm uitgerold. Teamwork, éénduidige doelstellingen, duidelijke afspraken en sterke onderlinge relaties, zijn de kernwoorden van de aanpak.
CxO Redactie
EXECUTIVE SUMMARY
“De eerste ideeën rond een nieuw organisatieontwerp binnen de afdeling Supply Chain ontstonden een 4-tal jaren geleden na een interne bevraging rond het psychosociaal welzijn,” zegt programmaleider Guy Mannaerts van Janssen Pharmaceutica. “Uit de bevraging bleek onder meer dat er een vraag was vanuit de operatoren om enerzijds nog meer hun talenten te kunnen ontwikkelen en anderzijds nog meer betrokken te worden in de dagelijkse operationele activiteiten. Daarnaast was er ook de vraag om te streven naar een betere samenwerking met de ondersteunende afdelingen door kortere en efficiëntere interacties op te zetten zodat de productieprocessen vlotter zouden verlopen.”
sessies met operatoren en ondersteunende diensten. Per team werden doelen bepaald, alsook de rollen en verantwoordelijkheden. “Per team werden ook de ‘sterrollen’ aangeduid,” vertelt Guy Mannaerts. “Dit zijn niet-hiërarchische rollen binnen het team die fungeren als aanspreek-en communicatiepunt op vlak van bijvoorbeeld kwaliteit, Veiligheid, Lean, Communicatie, enz. . Via de geleidelijke introductie van dit soort rollen kan een team stap voor stap meer verantwoordelijkheid opnemen. Deze sterrollen overleggen ook regelmatig onderling om hun expertise en kennis te delen.”
HERTEKENEN ORGANISATIESTRUCTUUR
Janssen zet dus sterk in op de ontwikkeling van talenten en op teamwork. Guy Mannaerts: “De talentendie in onze organisatie aanwezig zijn, werden tot dan te weinig benut. Daarom ontwikkelden we het ‘Talenten kaartspel’. Doel is om aan de hand van de speelkaarten elkaars talenten te benoemen in werksituaties. Doel is dat iedere speler op het einde van het spel 5 talenten
“Het was duidelijk dat we onze organisatiestructuur moesten hertekenen. Daarom besloten we om de functie van supervisor te vervangen door 2 nieuwe functies: een teamcoach die een team aanstuurt, coacht en verder begeleidt naar zelfsturing, en een Operation Support voor de wetenschappelijke en technische background. We lieten de supervisors zelf kiezen en uitmaken in welke van die twee rollen hij zich het beste voelde. Een andere belangrijke aanpassing was het verkorten van de communicatielijnen met en tussen de ondersteunende diensten zoals Planning, Kwaliteit, onderhoud en het team van procesingenieurs. Door hen fysiek in dezelfde ruimte te plaatsen en te werken aan samenwerkingsverbanden werden de lijntjes korter en werden beslissingen sneller genomen.”
Na een rondvraag rond het psychosociaal welzijn bij de divisie Supply Chain ging Janssen Pharmaceutica voor een aangepast innovatie organisatieontwerp. Onder meer een betere interactie met en tussen de ondersteunende afdelingen laten de ZELFSTURENDE TEAMS productieprocessen efficiënter verlopen. Voorafgaand aan de definitieve uitrol in september vorig jaar werd een kick off georganiseerd, een externe content@cxonet.be teamdag waar de violen werden gestemd tijdens spreek-
WWW.CXONET.BE
TALENTEN KAARTSPEL
WAT IS INNOVATIEVE ARBEIDSORGANISATIE (IAO)? Arbeidsorganisatie is de wijze waarop organisaties de werkzaamheden die worden verricht, delen in verschillende jobs. Het gaat bij een IAO daarbij niet om het innoveren om te innoveren, maar wel om het creëren van een aangepaste organisatie om de strategische doelstellingen te realiseren op een efficiënte en effectieve manier, met maximale inbreng van de belanghebbenden. Flanders Synergy is een innovatieplatform dat dit innovatief organiseren duurzaam wil implementeren en organiseert eendaagse opleidingen, workshops en de opleiding Senior Consultant in de Innovatieve Arbeidsorganisatie.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
33
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
HUMAN RESOURCES
Binnen de Supply Chain Organisatie van Janssen Pharmaceutica, zo’n 700 medewerkers sterk, werd een nieuwe organisatievorm uitgerold.
ren tussen enerzijds de globale structuur met steeds strakker wordende voorschriften en standaarden en de lokale werking waar we streven naar meer autonomie. De oplossing hier is om optimaal te aligneren binnen deze globale structuren en te zoeken naar gezamelijke “De reacties op deze nieuwe manier van werken zijn doelstellingen en nieuwe samenwerkingsverbandenen positief omdat de medewerkers meer zeggenschap erva- dat vraagt binnen de groep af en toe om goede en duiren en meer impact hebben. De talenten worden expli- delijke afspraken.” ciet benoemd. Dit is natuurlijk een ‘ongoing’ traject. We willen eerst in elk team de basisconcepten verder Bij Janssen Pharmaceutica, onderdeel van Johnson verankeren en dan langzaam de regeltaken inbrengen, & Johnson (128.000 medewerkers wereldwijd), staat en zo verder het pad op gaan van autonome teams.” de zorg voor de patiënt centraal. 4600 medewerkers in België streven naar oplossingen die een doorbraak Waar liggen de uitdagingen? Guy Mannaerts: “We betekenen bij de behandeling van ziekten. Janssen ontzijn een multinational die de laatste jaren de beweging wikkelt behandelingen voor enkele bedreigende aandoegemaakt heeft naar een sterke centralisatie wat reflec- ningen en complexe medische uitdagingen waaronder teert in een globale organisatiestructuur. De grote uit- suikerziekte, hepatitis, HIV, kanker, artritis, dementie daging voor een lokale organisatie is om te balance- en andere mentale aandoeningen. heeft. Deze worden later ook besproken tijdens een persoonlijk ontwikkelingsgesprek.” En er wordt eveneens gekeken hoe medewerkers hun talenten zoveel mogelijk kunnen inzetten binnen hun werkomgeving
WERKEN AAN RESULTAATGERICHTE TEAMS Begin 2014 heeft het management-team van de productie-organisatie van Janssen Pharmaceutica in Beerse in samenwerking met Flanders Synergy hun organisatiestructuur geëvalueerd volgens de IAO-principes. De conclusie was dat het beter kon. Een nieuwe structuur werd uitgetekend om mensen en teams meer armslag te geven en hen in staat te stellen in onderling overleg meer resultaatgericht te werken. Bij deze oefening werd uitgegaan van het principe ‘samen competent’ en afscheid genomen van het principe ‘baas weet best’. Belangrijk is dan wel dat de nodige regeltaken en expertises door het team goed geborgd worden. Om dit te bereiken werden zogenaamde sterrollen bepaald. Dit zijn niet-hiërarchische rollen van mensen die groepsbeslissingen voorbereiden op vlak van bijvoorbeeld kwaliteit, KPIs of planning. Via de geleidelijke introductie van dit soort rollen kan een team stap voor stap meer verantwoordelijkheid opnemen.
Ben jij klaar om je organisatiestructuur tegen het licht te houden? www.flanderssynergy.be
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
34
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
EXPATS EN RELOCATIEDIENSTEN
CxO Redactie
WAAROM IN HANDEN VAN
RELOCATIE SPECIALISTEN LEGGEN ? “De populatie van expats verjongt en er zijn steeds meer lokale contracten in plaats van ‘echte assignments’,” zeggen Senior Vice-President EMEA, Walter Vermeeren en Véronique Fauconnier, Business Development Director van het relocation bedrijf Altair Global. Welke trends zien zij in de wereld van de relocatie? “Relocation management is het beheren van de expatpopulatie en het opvolgen van hun hele relocatie traject,” zegt Walter Vermeeren. “Dat gaat van een bezoek aan het land of de stad van bestemming over alles wat met immigratie te maken heeft en de verhuizing naar het land van bestemming, tot en met de terugkeer naar het oorspronkelijke of een nieuw land. Wij regelen de werkvergunningen, beroepskaarten, visums, begeleiden bij de zoektocht naar de geschikte woonplaats, naar de scholen voor de kinderen, enzovoort. Daarbij hoort ook het beheer van alle onkosten die met de expatriatie zelf te maken hebben; gaande van een ‘total cost tracking’ tot het tracken en uitbetalen van alle persoonlijke uitgaven en alle expat allowances (zoals school fees en betalingen van de maandelijkse huren).”
TENDENSEN?
EXECUTIVE SUMMARY Relocatiediensten kan je maar beter aan specialisten overlaten. Door nietcore activiteiten zoals relocation management uit te besteden, kunnen bedrijven zich meer richten op hun core business. Wat zijn de trends in de wereld van de relocatie?
“We merken dat wereldwijd het aantal expats, na de stagnatie na de crisis van 2008-2009, weer in de lift zit. Het expatprofiel verandert ook: vroeger ging het vaak om senior ‘life long’ expats, nu zijn het vaak jongeren die kortere of lokale arbeidscontracten hebben. We merken ook toenemende beweging naar Azië (China en India) en naar Oost-Europa. Nog steeds starten WestEuropese bedrijven daar nieuwe activiteiten of plannen er een overname of joint-venture.”
MEER UITBESTEED
“Relocatiediensten worden steeds meer overgelaten aan de experten. Vroeger, tijdens de crisis, had men de neiging om dit zelf te regelen. Door niet-core activiteiten zoals relocation management uit te besteden kunnen bedrijven zich meer richten op hun core business. Gespecialiseerde bedrijven zijn immers op de hoogte van de diverse relocatie-, arbeids- en immigratiewetten in de verschillende landen. Ze houden per bedrijf het overzicht op de locatie van de expats en op het kostenplaatje en zorgen dat ‘compliance’ gerespecteerd wordt en dat alle medewerkers, waar ook ter content@cxonet.be wereld, op een consistente manier bijgestaan worden.”
WWW.CXONET.BE
Walter Vermeeren, Senior Vice-President EMEA, Altair Global: “Het expatprofiel verandert: vroeger ging het vaak om senior ‘life long’ expats, nu zijn het vaak jongeren die kortere of lokale arbeidscontracten hebben.”
Relocatiebedrijven worden ook steeds beter in het effectief aantonen van de cost savings die de klanten via hen bekomen. Altair is hierin een voorloper.”
INTERNATIONALE VERANKERING “Altair Global is een Relocation Management Company (RMC) voor klanten met grote of kleine populaties van expats, voor bedrijven die enkel destinatie- of immigratiediensten willen in één specifiek land, of voor bedrijven die het beheer van hun expats wereldwijd willen uitbesteden. Altair Global heeft een stevige internationale verankering met kantoren in Europa (België, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk), USA en Azië (Singapore & Shanghai). Altair is meer dan een klassiek relocatie bedrijf: niet enkel hebben wij in Europa eigen werknemers die al het werk verrichten (immigratie, relocatie, enz.), bovendien kunnen wij alle typische ‘relocation management diensten’ aanbieden zoals expense management, travel management, move management, compensation & benefits diensten voor expats.”
MOVE MANAGEMENT “Altair werkt zowel voor grote als kleine bedrijven,” vult Véronique Fauconnier aan. “Voor een klant als Engie beheren wij hun expatpopulatie wereldwijd. We verzorgen voor hen zowel ‘destination services’, ‘immigration services’ als ‘move management’. Move management is het beheer van de verhuis waarbij per verhuis bij verschillende verhuismaatschappijen offertes worden aangevraagd en vergeleken.”
OCTOBER-NOVEMBER 2016
CLAIRE TILLEKAERTS, GEDELEGEERD BESTUURDER FLANDERS INVESTMENT & TRADE
“ WE HEBBEN BEDRIJVEN DIE AAN DE INTERNATIONALE TOP STAAN”
In een vorig leven was Claire Tillekaerts juriste, lesgever aan de universiteit en verantwoordelijk voor de juridische dienst van de Hogeschool Gent. Een gesprek met de topvrouw van het Vlaams Agentschap voor Internationaal Ondernemen - ook gekend als Flanders Investment and Trade (FIT) - en lid van de CxO Raad der Wijzen. LEES VERDER OP PAGINA 36
CXO RAAD DER WIIZEN, ZIE FOTOGALERIJ PAG 10-11
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
GENERAL MANAGEMENT PAGINA 36
“We hebben bedrijven die aan de internationale top staan” PAGINA 38
The Human Moment
36
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
INTERNATIONAAL ONDERNEMEN
Arn Borstlap
EXECUTIVE SUMMARY De opdracht van Flanders Investment & Trade is tweeërlei. Ten eerste helpt deze organisatie Vlaamse bedrijven om internationaal te ondernemen. Ten tweede trekt het duurzame buitenlandse investeringen aan. “Groei kan alleen door internationaal te gaan. Om te blijven groeien moet je je markt blijven uitbreiden,” zegt topvrouw Claire Tillekaerts.
Claire Tillekaerts, Gedelegeerd Bestuurder Flanders Investment & Trade: “In 2015 hadden we 429 potentiële investeerders en 227 reële buitenlandse investeringen, goed voor 2.7 miljard euro aan investeringen.”
WAT DOET HET VLAAMS AGENTSCHAP VOOR INTERNATIONAAL ONDERNEMEN?
breid netwerk van experts verspreid over 74 landen. Een van onze tools is de Exportmeter, een mini-audit die Claire Tillekaerts: “Het Vlaams bepaalt of een bedrijf klaar is voor Agentschap voor Internationaal export.” Ondernemen is met ruim 350 personeelsleden een zelfstandig agent- “Ten tweede trekken we duurzame schap, dat een werkingsdotatie van buitenlandse investeringen aan 38 miljoen euro ontvangt van de door zeer gericht promotie te voeren Vlaamse overheid, samen met een voor Vlaanderen. Via zogenaamde stel duidelijke doelstellingen. Onze kloofanalyses van het Vlaamse ecoopdracht is tweeërlei. Ten eerste nomische weefsel worden de ontbrehelpen we Vlaamse bedrijven om kende schakels in de waardenketen internationaal te ondernemen. van bestaande en nieuwe clusters We doen dit onder meer met advi- opgespoord. We stellen ook gerichte seurs die bedrijven helpen met hun expansieplannen op voor bedrijven content@cxonet.be exportambities en met een uitge- in het buitenland.”
WWW.CXONET.BE
EEN DOTATIE VAN 38 MILJOEN EURO, IS DIT EEN INVESTERING DIE RENDEERT? CT: “Zeker. Een internationale studie heeft de rentabiliteit van soortgelijke organisaties als de onze wereldwijd onderzocht. Daaruit blijkt dat elke door de overheid geïnvesteerde euro in exportpromotie 87 euro aan extra export oplevert. Elke geïnvesteerde euro betekent een stijging van 384 euro van het BBP. Qua ROI doen we het dus beter dan de beurs. Een andere, Vlaamse studie, becijferde dat bedrijven die een beroep deden op het FIT een minder grote terugval van hun exportcijfer
OCTOBER-NOVEMBER 2016
37
GENERAL MANAGEMENT
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
hadden tijdens de crisis van 2008 vrees. Het heeft ook met de comdan bedrijven die dat niet hadden fortzone te maken. Veel kmo’s zijn gedaan.” tevreden met het aantal klanten die ze hebben. Soms is het ook gebrek HEEFT U ENKELE CONCRETE aan kennis omdat kmo’s niet weten VOORBEELDEN EN RESULTATEN VAN hoe ze aan het exportverhaal moeJULLIE ACTIES? ten beginnen . Vele kleine exportCT: “Jaarlijks beantwoorden we bedrijven zijn als bij toeval aan hun tussen de 15.000 en 17.000 vra- buitenlands avontuur begonnen.” gen van bedrijven uit binnen- en buitenland en doen ongeveer 140 ZIJN WE OOK NIET TE BESCHEIDEN? exportacties. Dit zijn onder meer CT: “Ja. We zijn niet goed in het buitenlandse missies en de orga- verkopen van onszelf. We hebben nisatie van beursstanden, het uit- nochtans bedrijven die aan de internodigen van journalisten en aan- nationale top staan. In de nieuwe kopers, en dergelijke. We voerden generatie van jonge ondernemers vorig jaar 130 Exportmeters bij zitten wel veel ‘born globals’, die bedrijven uit en behandelden 3.000 door hun product, zoals apps en subsidiedossiers. In 2015 hadden games, snel de internationale toer we 429 potentiële investeerders en opgaan, maar in het algemeen blijft 227 reële buitenlandse investerin- de drempelvrees groot.” gen, goed voor 2.7 miljard euro. Deze leverden 4.468 nieuwe jobs WAT ZIJN SUCCESVOLLE KMO’S? op.” CT: “Jaarlijks bekroont het FIT uitzonderlijke exportprestaties met ZIJN DAAR BEKENDE de ‘Leeuwen van de Export’. Dit INVESTERINGEN BIJ? jaar waren Aucxis en MediaGenics CT: “Het FIT was in 2015 betrok- de laureaten. Aucxis uit Stekene is ken bij 61 procent van de buiten- gespecialiseerd in automatisering landse investeringen, zoals de uit- van industriële processen voor snel breiding van de vestiging van Nike verhandelbare goederen zoals vis en in Laakdal, de uitbreiding van Total fruit. Ze hebben 80 procent van de en Danone, en de nieuwe site van markt wereldwijd. Een succesnumhet Japanse Nippon Shokubai.” mer want deze kmo is in 60 landen actief met 47 mensen en draait een WAAROM IS HET VOOR DE omzet van 6 miljoen.”
HOE KUNNEN WE MAAKINDUSTRIE NOG STERKER VERANKEREN? CT: “Vlaanderen beschikt al over een sterke maakindustrie. Van de investeringen in 2015 was 45 procent in een productie-omgeving. In het Vlaamse regeerakkoord staat dat het FIT mee de internationaliseringsstrategie voor de Vlaamse economie uitschrijft. Wij hebben dat gedaan in een soort van stakeholderoverleg met bedrijven en overheid, met een uitstekend resultaat. We hebben enkele sterke waardeketens geïdentificeerd. Dit zijn domeinen waarin Vlaanderen wereldtop is, maar toch een extra boost kan gebruiken. Die waardeketens zijn: life sciences en health, food, solution driven engineering & technology, de circulaire economie, bio-economie en duurzame economie, en smart logistics. Daarnaast zetten we nog meer in op de verankering van buitenlandse bedrijven. Onze ervaring leert dat after-care belangrijk is: het contact houden met de buitenlandse investeerder en voortdurend de vinger aan de pols houden. Tot slot moeten we zorgen voor een nog betere ondersteuning en minder versnippering door een eenduidig aanspreekpunt te creëren voor bedrijven die plannen hebben om in Vlaanderen te investeren.”
VLAAMSE KMO INTERESSANT OM TE EXPORTEREN?
CT: “Enerzijds om verder te kunnen groeien. Groei kan alleen door internationaal te gaan. Om te blijven groeien moet je je markt blijven uitbreiden. Ten tweede om het risico te spreiden. Ten derde is het ook zo dat bedrijven die opereren in een internationale omgeving aantrekkelijker zijn als werkgever.”
WAT HOUDT DE VLAAMSE KMO TEGEN OM AAN HET AVONTUUR TE BEGINNEN? CT “Groeien kost geld. Vaak is de drempelvrees een investerings-
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Vital People
Make Vital Organizations Katharina Mullen
Corporate Vitality Trainer & Mentor +32 484 493 371 Katharina.Mullen@BeVital.eu
WWW.CXONET.BE
38
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
REEKS VITALISEREND LEIDERSCHAP (8)
Katharina Mullen van BeVital.eu zet zich in voor vitale mensen in vitale organisaties: katharina.mullen@ BeVital.eu
THE HUMAN MOMENT
Zingeving manifesteert zich in het op zichzelf of op andere mensen gerichte handelen. In onderzoeken noemen volwassenen ‘relaties’ altijd als de belangrijkste bron van betekenis in hun leven. Bewust of onbewust hebben mensen nood aan andere mensen, bij voorkeur zo dat er een toegevoegde waarde ontstaat die hun leven verrijkt.
THE HUMAN MOMENT Edward Hallowell van Harvard Medical School beschreef de risico’s van het sneuvelen van de directe menselijke interactie ofwel de ‘aandachtige dialoog in elkaars nabijheid’. Zijn eenvoudige remedie: the human moment, de combinatie van fysiek aanwezig zijn en intelligente aandacht. Aandacht alleen is onvoldoende. We kennen allen situaties waarin een telefoongesprek een meningsverschil versterkt of een misverstand opgelost lijkt, maar later heviger terugkomt: de kracht van menselijke nabijheid ontbrak voor het opvangen van alle relevante signalen. Omgekeerd is alleen fysieke nabijheid onvoldoende zonder interactie. Een aandachtige ontmoeting geeft juist energie en lost misverstanden tussen mensen op.
IN DEZE REEKS: 1. Vitaliserend leiderschap 2. Energiebandieten en energiebronnen 3. Focus & aandacht 4. Gewoontes 5. Fysieke fundatie 6. Mentale fundatie 7. Emotionele fundatie 8. ZINGEVENDE FUNDATIE 9. Cultuur, karakter en dialoog 10. De cirkel rond
WWW.CXONET.BE
zij voelt dat er rekening wordt gehouden en er betrokkenheid is.” “Menselijke momenten kiezen op regelmatige basis heeft een betekenisvol effect”, zegt Viv Hermans, voormalig CEO van BRC: “Ik wil mensen een intensiteit geven waardoor er iets kan ontstaan tussen ons en waardoor wij elkaar uitdrukkelijk onbevangen kunnen ontmoeten.”
WAT IS JUIST?
Toegewijde medewerkers die de missie van hun organisatie levend vormgeven zijn energieker omdat zij beter weten waarvoor zij zich inzetten. Ze ervaren de directe connectie tussen hun engagement, hun productiviteit en het nut voor een groter geheel waarvan zij een gerespecteerd deel uitmaken. “Worden mensen BEN IK DIENSTBAAR? dankzij uw leiderschap gezonder, wijzer, vrijer, autoDavid Ducheyne, chief people officer Securex, stelt in nomer en dienstbaarder aan anderen?” vroeg Robert ‘Mijn werk maatwerk’: “De basis van leiderschap is zich Greenleaf, die in 1970 het begrip ‘servant leadership’ goed voelen in zijn vel, authentiek kunnen zijn en een in de wereld zette. balans vinden … Zinvolheid creëert energie.” Mathi Gijbels, CEO Gijbels Group, benadrukt “ruimte te cre- Een leider moedigt aan om te vragen “Wat is juist in ëren om iedereen zichzelf te laten zijn in dienst van deze situatie?” Dit gebeurt in een zingevende context de klant.” waarin men zich regelmatig collectief bevraagt over: Waar staat onze onderneming voor? Wat is het maatIS DIT ECHT? schappelijk nut? Aan welke invloeden zijn wij onderOm ‘human moment’ te laten werken, moet je opzij hevig? Hoe sterk is ons strategisch bewustzijn? Welke zetten wat je aan het doen bent en je richten op de per- factoren zijn doorslaggevend voor het succes van onze soon met wie je bent. Meestal als je dat doet, zal de organisatie? Wat hapert er in het huidige functioneandere persoon de energie voelen, samen ontwikkel je ren? Wat loopt soepel? Dankzij een dialoog over deze een momentum, waarvan de positieve effecten langer vragen ontstaat er passende waarde en verbondenheid duren dan de ontmoeting. Yves Breysem, CEO van het met wat de onderneming creëert: “Het betekent geloJessa Ziekenhuis in Hasselt, stuurt actief op emotionele ven dat onze organisatiecultuur even belangrijk is als intelligentie: “Wij willen werken op een warme manier: ons product,” stelde John Heller in zijn tijd als CEO medeleven en inleven in de patiënt zodanig dat hij / van Argenta.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
39
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
GENERAL MANAGEMENT
HERKEN IK MIJ? “Jong talent komt naar International Paper omdat ze zich willen verbinden met een bedrijf dat heel begaan is met mensen en met de planeet”, licht Peggy Maes, International Paper, toe, “ons leiderschap is gericht op de herkenbaarheid van de visie en missie. Met onze waarden - zoals het creëren van respect, veiligheid en duurzaamheid – willen we inspireren tot een beter engagement en gelukkiger mensen.” Zingeving vergroot onze cirkel van betrokkenheid en bijgevolg onze cirkel van invloed”, stelde Stephen Covey in The 7 Habits of Highly Effective People. Ervaren dat men invloed heeft binnen het groter geheel door het eigen potentieel tot uitdrukking te brengen blijkt één van de factoren te zijn die mensen het meest motiveren, hun plezier geven, hun gemoed positief beïnvloeden. Ook de vatbaarheid voor burnout en ziekte vermindert.
VITALISEREND LEIDERSCHAP ZINGEVING ZINGEVING MANIFESTEERT ZICH IN HET OP ZICHZELF OF OP ANDERE MENSEN GERICHTE HANDELEN.
PAUZE & DIALOOG In de praktijk is voor het vinden van zingeving een pauze in het alledaagse nodig: even stilstaan en waarnemen. Vertragen en ontvankelijk zijn voor een wijze respons van ons intelligente hersendeel in plaats van impulsief te oordelen en handelen. “Wij waarderen de dialoog – niet eindeloos - maar we nemen de tijd voor uitwisseling van perspectieven omdat we weten dat dit ons verderop in het proces tijd bespaart”, is de ervaring van Marc Michils van Kom op Tegen Kanker. “Het is doelmatig om te luisteren en te reflecteren omdat het leidt tot besluiten waaraan allen willen meewerken, zelfs als men z’n zin niet heeft gekregen”. In de woorden van Luc Hellemans, CEO Europa Zuid van Arcadis, “Verzoenen van lange termijn en korte termijn is een grote uitdaging waarover wij met onze managers en medewerkers de dialoog aangaan. Om op lange termijn te kunnen bestaan moeten we op korte termijn ook geld verdienen, toch trouw blijven aan onze waarden om herkenbaar te blijven in onze overtuigingen. De dialoog over deze balans-act geeft energie omdat we bedreigingen onder ogen zien en oplossingen vinden, onze jobs verdwijnen niet, maar evolueren.” Dit dynamisch proces van het aligneren van zinvolheid geschiedt via dialoog: verbindende communicatie in plaats van winnen in een debat. Daardoor ervaren mensen verdieping en vinden nieuwe inzichten. Hoe meer gealigneerd - hoe gelukkiger mensen zich voelen en dus hoe meer energie vrijkomt voor samenwerking.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
THE HUMAN MOMENT DE COMBINATIE VAN FYSIEK AANWEZIG ZIJN EN INTELLIGENTE AANDACHT.
SAMEN EEN MOMENTUM CREËREN OM ‘HUMAN MOMENT’ TE LATEN WERKEN, MOET JE JE RICHTEN OP DE PERSOON MET WIE JE BENT EN SAMEN EEN MOMENTUM ONTWIKKELEN.
DEEL UITMAKEN VAN EEN GROTER GEHEEL TOEGEWIJDE MEDEWERKERS DIE DE MISSIE VAN HUN ORGANISATIE VORMGEVEN ZIJN ENERGIEKER OMDAT ZIJ BETER WETEN WAARVOOR ZIJ ZICH INZETTEN. ZE ERVAREN DE DIRECTE CONNECTIE TUSSEN HUN ENGAGEMENT, PRODUCTIVITEIT EN HET NUT VAN EEN GROTER GEHEEL WAARVAN ZIJ DEEL UITMAKEN. Dit dynamisch proces van het aligneren van zinvolheid geschiedt via dialoog: verbindende communicatie in plaats van winnen in een debat. Daardoor ervaren mensen verdieping en vinden nieuwe inzichten.
WWW.CXONET.BE
Werk op 19 december één uur voor SOS Kinderdorpen SOS Kinderdorpen werkt elke dag hard om kinderen zonder liefdevolle thuis een toekomst te geven. Als bedrijf kan je ons hierbij steunen door op 19 december één uur ten voordele van SOS Kinderdorpen te werken. Jij en je medewerkers doen gewoon je job, maar schenken de waarde van de werkuren aan kwetsbare kinderen.
Inschrijven doe je via → www.sos-kinderdorpen.be/W1HFL
OMNICHANNEL
OMNICHANNEL = CUSTOMER FIRST
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
SALES & MARKETING
Vele marketeers geloven sterk in de omnichannel strategie waarbij klanten over zoveel mogelijk kanalen heen een consistente gebruikerservaring krijgen. De klant bepaalt zowel het proces, het kanaal als het device en hij kan op elk moment hulp inschakelen. Onderzoeksbureau Adformatie onderzocht de omnichannel ervaringen bij 200 Nederlandse retailmarketeers.
PAGINA 41
Omnichannel = customer first PAGINA 44
Het Brand Key model
LEES VERDER OP PAGINA 42
© Jos Verhoogen
CxO EXPERT GROUP SALES & MARKETING
Nathalie Arteel
Commercieel directeur Arteel Recognition Solutions
Patrick Van der Avert
Manager Corporate Communications & Marketing Belux Atradius Credit Insurancel
Jurgen De Wever
Marketing Manager Siemens
Peter Van Eycken
Sales Director BeLux Unify Communications
Véronique Fauconnier
Business Development Director Nova Relocation
Arnold Van Garsse
Marketing & Sales Manager Bulo Office Furniture
Dirk Hendrickx
Dirk Momont
Vice President EMEA Barco
Sr. Sales Director Western Europe Oracle Belgium
Anne Van Gils
Ward Van Rijckeghem
Marketing manager Gosselin Group
Strategie & BD Manager Volvo Cars Belux
Steve Muylle
Professor of Marketing Partner of Vlerick Business School
Steven Vansnick
Sales manager Ricoh Belgium
Stéphane Thiery
Directeur du Marketing de la Mobilité durable TEC
Geert Verbelen
Director Marketing & Program Office, DHL Parcel Belgium
Johan Vanden Bergh
Marketing manager KIA Motors Belgium
Annick Verhalle
Director Marketing & Strategy Benelux TNT Express
Johan Van Den Broeck Exec VP Commercial bij VYNOVA
Jan Vroemans
Marketing manager Jaguar Land Rover Belux
42
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
OMNICHANNEL
DOORBRAAK OMNICHANNEL
CxO Redactie
In de Nederlandse retailsector lijkt de verschuiving van offine naar online verkoop steeds meer vaart te krijgen en dat is te merken in de winkelstraat, in de vorm van een dreigende leegloop bij fysieke verkoopkanalen. Volgens een Nederlandse studie houdt een substantieel percentage marketeers zich intensief bezig met omnichannel. Omnichannel lijkt er dus op doorbreken te staan.
DE CUSTOMER JOURNEY IN KAART In totaal ziet het overgrote deel (81,7%) dus het belang in van een goed beeld van het consumentengedrag. Bijna de helft van de marketeers (47,7%) heeft de customer journey inmiddels in kaart gebracht. Nog eens een derde (34%) wil dat de komende twaalf maanden gaan doen. Toch heeft 15,2% van de marketeers nog steeds geen plannen voor het in kaart brengen van de customer journey.
KLANTDATA
EXECUTIVE SUMMARY
Het verzamelen en beheren van klantdata is cruciaal voor een omnichannelstrategie. Die is immers idealiter gebaseerd op consumentprofielen en kennis van online en offine klantgedrag. Het pad dat klanten afleggen voor ze een aankoop doen is immers niet langer lineair, maar grillig van aard. Zijn retailorganisaties al zo ver? Circa driekwart (76,1%) van de ondervraagde marketeers verzamelt in elk geval de identiteitsgegevens van klanten. Daarnaast houdt 71,6% de omzet per klant bij en legt 60,4% de aankoophistorie vast. Ook registreert het merendeel van de markteers (63,5%) het websitebezoek van klanten.
Volgens een studie houdt een substantieel percentage van de Nederlandse retailmarketeers zich intensief bezig met omnichannel. Omnichannel lijkt DIGITALE MIDDELEN er op doorbreken te staan. De verschuiving naar online wordt duidelijk zichtbaar in de kanalen content@cxonet.be en touchpoints die de marketeers
WWW.CXONET.BE
Het verzamelen en beheren van klantdata is cruciaal voor een omnichannelstrategie.
inzetten om hun klanten van dienst te zijn. De website is veruit het belangrijkste kanaal, genoemd door maar liefst 92,4% van de marketeers. Nog eens 27,9% noemt bovendien de mobile site, die steeds meer terrein wint, in de slipstream van smart-
phone en tablet. Daarnaast kiezen marketeers vooral voor de inzet van e-mail ( genoemd door bijna driekwart: 72,6%) en social media (genoemd door twee derde: 67%). De top-3 bestaat daarmee helemaal uit digitale middelen.
Boost yourself and tick your talent!
www.ticka.be info@ticka.be +32 3 337 25 84 TICkA bvba Appeldijkstraat 24 B-2880 Weert
OCTOBER-NOVEMBER 2016
CGCB-A10118-00-7600
When mass production can meet individual demands. Even Karlaâ&#x20AC;&#x2122;s. Thatâ&#x20AC;&#x2122;s Ingenuity for life. Until now, production processes were either fast or flexible. Intelligent machines have changed that. For a cosmetics company this means being able to produce an entire range of shampoos using a single assembly line. It means being able to bring their products onto shelves in half the time. It also means being able to react efficiently to even the most individual customer demands. This matters because it is a competitive edge for the manufacturer. And it ultimately makes real what matters by opening up many new possibilities for everyone. And thatâ&#x20AC;&#x2122;s Ingenuity for life.
www.siemens.be/industrie
44
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
REEKS: IDENTITY & BRANDING (17) POSITIONEREN VAN MERKEN
BRAND KEY
MODEL
De Brand Key is een model dat kan worden gebruikt bij het positioneren van merken en doorloopt acht stappen/fasen om een onderscheidende en relevante positionering van een merk te bepalen. De eerste drie stappen zijn extern georiënteerd, vanaf stap vier tot en met acht wordt op de interne kant van het merk ingezoomd. Het ‘brand-key model’ gaat er van uit dat een brand manager bij het positioneren van een merk de volgende acht stappen doorloopt in de volgorde zoals hieronder beschreven.
Renaat Van Cauwenberge is founder en managing director van Total Identity Antwerpen en heeft meer dan 20 jaar ervaring in identiteitsontwik keling, positionering en corporate branding.
WWW.CXONET.BE
Concurrentieomgeving: de eerste stap op weg naar een heldere positionering is het in kaart brengen van de concurrentie. Hiermee worden merken/ producten bedoel die een klant in overweging neemt bij een aankoopbeslissing. Dit kunnen directe concurrenten zijn, maar ook minder voor de hand liggende concurrenten die bijvoorbeeld inspelen op de generieke behoefte. In dit stadium dient niet alleen geïnventariseerd te worden welke merken kunnen concurreren met het eigen merk, maar ook hoe deze zich in de markt positioneren en welke associaties klanten/consumenten met deze merken hebben. Doelgroep: in deze stap wordt de (gewenste) doelgroep in kaart gebracht; niet alleen in termen van demografische kenmerken, maar ook in termen van attitudes
en waarden. In principe dient hier de vraag beantwoord te worden waarom het merk in kwestie voor een bepaald persoon en/of in een bepaalde situatie de beste keuze is. Inzicht: wil een merk succesvol zijn in de markt, dan moet het inspelen op een relevante ‘consumer insight’. Deze verwijst naar een aankoopmotivatie van de beoogde doelgroep ten aanzien van het product. Belangrijk hierin is niet alleen te ontdekken waarom consumenten een bepaald product wel kopen, maar juist ook waarom ze het niet zouden kopen. De beschrijving van de relevante ‘insights’ voor een merk kan enigszins overlappen met de omschrijving van de doelgroep (met name als het gaat om waarden en attitudes).
voorbeeld: het benadrukken van de aanwezigheid van bepaalde bouwstoffen in een merk margarine), maar ook psychosociaal (door bij margarine in te spelen op het gevoel van moederzorg). Waarden en persoonlijkheid: de vraag die in deze fase centraal staat, is aan welke waarden een merk moet appelleren (waar staat het merk voor en waar ‘gelooft’ het in?). Deze merken worden geacht een betere klik met de consument te maken. Bij het benoemen van waarden zijn twee aspecten van belang: (a) waarden worden bij voorkeur niet expliciet gecommuniceerd, maar klinken uiteindelijk wel door in de reclameboodschap en (b) waarden benoemen veelal niet datgene waar een merk zich in onderscheidt. Voor wat betreft dit laatste is relevant te noemen dat het onderscheid tussen merken vooral gelegen is in de vraag hoe waarden worden vertaald naar praktische consequenties. Waarden kunnen ook handen en voeten gegeven worden door personificatie; het beschrijven van het merk in persoon(lijkheids-)kenmerken of karaktereigenschappen (denk aan George Clooney voor Nespresso).
Geloofwaardigheid: in deze fase gaat het er om argumenten te benoemen op grond waarvan de doelgroep zal geloven dat het merk voor hen de beste keus is. Veelal kan dit worden uitgedrukt in een zin als: ‘Ik koop merk X omdat...’. Deze argumenten kunnen in communicatie gebruikt worden, maar ook kunnen concrete klantcontactmomenten zo worden ingericht dat ze voor consumenten ‘het bewijs’ leveVoordelen: waar stap 1 tot en met 3 ren dat een merk staat waarvoor het extern georiënteerd waren (concur- claimt te staan. rentie, doelgroep en inzichten), wordt vanaf stap 4 op de interne Onderscheidende kracht: in deze kant van het merk ingezoomd. In voorlaatste stap dient kernachtig deze fase gaat het er om de voorde- duidelijk gemaakt te worden wat len van het merk te benoemen. (bij- nu daadwerkelijk hét verschil is
OCTOBER-NOVEMBER 2016
45
SALES & MARKETING
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
van het merk in kwestie ten opzichte van andere merken. Dit kan worden uitgedrukt in een zin als: ‘Alleen merk X heeft... ‘. De merkessentie: dit is een samenvatting van fase 4 tot en met 7. Het gaat er hier om in één of twee woorden de essentie van het merk te benoemen; bijvoorbeeld bij Blue Band ‘moederzorg’ en bij BMW ‘rijplezier’. Voordeel van de Brand Key is dat het haast alle relevante stappen van positionering duidelijk maakt; nadeel is dat het accent zwaar ligt op een ‘outside in’ benadering, waardoor het model minder geschikt is voor merken waar een ‘in-side out’ kracht relevant is. De ‘outsidein oriëntatie’ komt ondermeer tot uitdrukking in het gegeven dat de ‘waarden & persoonlijkheid’ pas vrij laat in het model in kaart worden gebracht (fase 5). Bij de positionering van een merk dat rust op een ‘inside-out’ kracht, zijn waarden & persoonlijkheid vaak een gegeven dat als startpunt in positioneringsvraagstukken dient; daarom is het lastiger om dit model bij bijvoorbeeld dienstverleners in te zetten.
Brand Key model. De acht stappen te nemen bij het bepalen van de positionering van een merk.
De modellen verschillen deels van elkaar maar de kern is hetzelfde; de identiteit van de organisatie op de juiste manier onder de aandacht brengen en zich onderscheiden van concurrenten. Uit het onderzoek ‘Merkoriëntatie als
succesrecept’ van Isabella Voskuyl blijkt dat ondernemingen financieel beter presteren als ze hun identiteit als uitgangspunt nemen. En Jim Collins ontdekte door jarenlange uitvoerige studie dat succesvolle bedrijven een duidelijke kernidentiteit hebben die ze in alle facetten van hun bedrijf terug laten komen. Bedrijven die nog nooit diepgaand hebben nagedacht over hun ‘bedrijfsidentiteit’, en hun meerwaarde zien ze in het verslepen van dozen vol producten of het genereren van zo positief mogelijk bedrijfsresultaat. Geen filosofie, geen visie en geen gedachte. Geen ziel, geen DNA. Kortom, geen onderscheidende waarde. Dus ook geen waarden waarop en waarom betere prijzen kunnen worden gevraagd en hogere marges kunnen worden behaald. Deze organisaties zullen het enorm moeilijk krijgen de komende jaren. Hoe en wat communiceer je als je niet weet wat je meerwaarde is? Een rat-race die je niet kunt volhouden, laat staan winnen.
Bron: www.eurib.org/fileadmin/user_upload/ Documenten/PDF/Positionering/Brand_Key.pdf
IDENTITEIT ALS KERN ‘Positionering is de positie van een merk ten opzichte van andere merken in de perceptie van de consument’ (Raaij, 2006). Het gaat dus om het beeld dat de consument heeft van een product of dienst waarbij de concurrentie een rol speelt. Hiermee werf je een voorkeurspositie in het hoofd van de doelgroep. Ma rket i ngcom mu nicat ie k a n helpen om een voorkeurspositie te verwerven bij de doelgroep. Maar voordat je hiermee aan de slag kan, is het noodzakelijk om te weten wat een product of dienst onderscheidend maakt en wat relevant is. Om onder andere hier achter te komen zijn diverse modellen ontwikkeld.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Business_Card_lig_FR_Layout 1 24/11/15 10:24 Page 1
SANS INFORMATION VOTRE ENTREPRISE EST AVEUGLE COMME UNE TAUPE
Ouvrez vos yeux grâce à Trends Top. www.trendstop.be
Login d’essai gratuit: trendstop.be/trial
EXECUTIVE SUMMARY Een brandkey is een stappenplan waarmee je de essentie van je merk formuleert. Een brandkey helpt je om een referentiepunt te creëren en helpt om daarmee je markt te benaderen. Let op! Een merkessentie is voor intern gebruik. Het is dus geen slogan of payoff. content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
46
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Bi-Monthly
HEADLINES Jean-Luc Manise
VINCENT REUTER: PILOTER LA TRANSITION NUMÉRIQUE DES INDUSTRIES Pour l’Administrateur Délégué de l’UWE, il est crucial dans le cadre d’une stratégie industrie 4.0 de jeter des ponts entre le Conseil du Numérique, le Conseil de l’Industrie et le Conseil des PME. Le 19 avril dernier, la Commission a dévoilé sa stratégie pour soutenir la numérisation de l’industrie européenne. Selon la Commission, il existe actuellement plus de 30 initiatives nationales et régionales liées à la numérisation de l’industrie, notamment en Allemagne, aux Pays Bas, en France, en Italie, en Espagne et en Slovaquie. Quid de la Belgique et quid de la Wallonie? Vincent Reuter: “En Wallonie, on n’a pas accordé toute l’attention qu’il fallait au numérique et les impulsions politiques n’ont sans doute pas été assez fortes. Mais avec l’agenda digital de De Croo et le plan du numérique de Marcourt, les choses bougent et vont dans le bon sens. Nous sommes assez élogieux sur le processus suivi par Marcourt. Aujourd’hui, le Conseil du Numérique a été désigné. C’est à lui qui reviendra d’assurer le pilotage de la transition du numérique, notamment sur le plan industriel, en étroite concertation avec le Conseil de l’Industrie qui est en train de se Vincent Reuter, mettre en place. Il y a naturelAdministrateur lement des points à créer car un Délégué de l’UWE: “Il va falloir des enjeux de l’industrie est justrouver et former tement l’utilisation maximale de des spécialistes de la robotique la technologie digitale. C’est indisindustrielle, gérer pensable pour l’émergence d’une la transformation du poste de travail industrie 4.0 et le développement de l’ouvrier.” du commerce connecté.”
WWW.CXONET.BE
DES MODÈLES À ALLER CHERCHER Quelle est la position de l’UWE en matière d’industrie 4.0 et de transformation digitale? Vincent Reuter : “Une partie considérable de nos membres siègent dans les conseils du numérique et de l’industrie et c’est évidemment sur eux que l’on va compter. Nos positions vont être débattues et élaborées au sein de ces 2 instances. Je ne voudrais par ailleurs pas oublier le conseil des PME, avec lequel il s’agira également de créer des ponts.”
S’INSCRIRE DANS LA DURÉE Selon l’UWE, la demande est restée faible en 2015 en Wallonie, avec un taux de croissance de moins de 1 % contre 1,3 % pour l’ensemble du pays. Parmi les points positifs, l’UWE évoquait la nouvelle mouture du plan Marshall qui met l’accent sur le numérique et la réindustrialisation à travers l’économie circulaire. Ressent-on en 2016 des effets de cette orientation sur l’économie wallonne? Vincent Reuter: “Disons que le plan marshall continue à produire ses effets. Son plus grand mérite est peut être d’exister depuis 2006. Nous continuons à dire qu’il s’agit d’un bon plan économique parce qu’il s’inscrit dans la durée. Quant au volet numérique, il est seulement en train de se mettre en place. Il est beaucoup trop tôt pour en mesurer les effets.”
FORMER DES SPÉCIALISTES DU NUMÉRIQUE INDUSTRIEL “Mais un autre chantier doit retenir toute notre attention. C’est le Pacte pour un Enseignement d’Excellence. Il faut savoir que 14 % des jeunes sortent du secondaire sans leur diplôme. La moitié des demandeurs d’emploi wallons n’ont pas leur diplôme de secondaire. Si on n’arrive pas à résoudre ce problème, il restera toujours une lacune énorme dans l’exécution de nos plans économiques. Ce sera d’ailleurs particulièrement aigu dans le secteur du numérique. Il va falloir trouver des spécialistes de la robotique industrielle, gérer la transformation du poste de travail de l’ouvrier qui hier soudait encore avec ses lunettes noirs et son arc à souder et qui aujourd’hui pilote une machine.”
OCTOBER-NOVEMBER 2016
CYBERSECURITY IN DE GEZONDHEIDSZORG
MENSELIJKE FACTOR BLIJFT CRUCIAAL IN DE BEVEILIGING Nooit was de bedreiging van een cyberaanval groter dan nu. En toch blijkt uit studies dat een massa bedrijven zich nog niet tenvolle bewust is van dat gevaar. Christiaan Polet, CIO en Departementshoofd ICT bij UZ Gent en lid van de CxO Expert Group, legt uit welke elementen hier allemaal in het spel zijn en wat dit betekent voor een ziekenhuis.
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
ICT PAGINA 46
Vincent Reuter: Piloter la transition numérique des industries PAGINA 47
Menselijke factor blijft cruciaal in de beveiliging PAGINA 49
LEES VERDER OP PAGINA 48
Cybersecurity for the digital age PAGINA 50
Online schrijven en delen van documenten is een must
CxO EXPERT GROUP ICT
Peter Bal
Chris Borremans
General manager European IT Komatsu Europel
Jan Buys
IT Manager Accor Hotels Belgium
Christiaan De Backer
CIO Tom Tom Group
Prof. dr. Steven De Haes
Frank De Saer
Manager IT Services and Business Processes Tiense Suikerraffinaderi
Geert Christiaens
Wim Schollaert
Kalman Tiboldi
Freddy Van den Wyngaert
Erwin Verstraelen
Director Knowledge & Research AMS
Catherine Hellebaut
CIO Eandis
Regional Business Service, ERP & IT Leader Benelux 3M Benelux
© Sven Everaert
CIO Wabco Vehicle Control Systems
Christophe Huygens
Professor KU Leuven
Christiaan Peeters
IT Manager, Arteco - Total België
Christiaan Polet Departementshoofd ICT UZ Gent
ICT Manager Gates Europe
CIO TVH - Thermote & Vanhalst
CIO Agfa-Gevaert Group
CIO Aveve
Stijn Viane
Ass. Prof. of Management Information Systems Partner of Vlerick Business School
48
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
CYBERSECURITY IN DE GEZONDHEIDSZORG
Frans Godden
Christiaan Polet, CIO en Departementshoofd ICT bij UZ Gent en lid van de CxO Expert Group: “Het creëren van security-awareness bij het ziekenhuispersoneel is van het grootste belang.”
SECURITY-AWARENESS BELANGRIJK
EXECUTIVE SUMMARY Cybersecurity is een “hot topic” vooral dan in een omgeving als een ziekenhuis waar met heel gevoelige informatie gewerkt wordt. Privacybescherming is hier primordiaal, en technisch is dat heel goed haalbaar maar er blijft altijd één probleem: de mens. Elke medewerker moet ervan doordrongen zijn dat medische informatie van patiënten te allen prijze perfect afgeschermd moet blijven. content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
Moeten ziekenhuizen extra aandacht besteden aan Cybersecurity ? “Absoluut”, zegt.... Christiaan Polet, “daar waar een IT-afdeling binnen een ziekenhuis een aantal jaren geleden zich vooral focuste op functionaliteit en ondersteuning, is er nu zeker en vast het aspect beveiliging bijgekomen. Zo is bijvoorbeeld heden te dage een PC/server-park zonder centraal beheerde antivirusoplossing volstrekt ondenkbaar geworden. Sommige ziekenhuizen doen hun beveiliging in eigen beheer, andere besteden dit geheel of gedeeltelijk uit. Infrastructuur kan worden beveiligd met louter technische middelen, maar de grootste kwetsbaarheid van een ziekenhuis is de publieke toegankelijkheid. Het gaat hierbij niet alleen om de duizenden patiënten en bezoekers die dagelijks langskomen, maar ook om publiek gekende telefoonnummers en e-mailadressen van de verschillende diensten, artsen, en medewerkers. Daarom is het creëren van security-awareness bij het personeel van het grootste belang. Zo dienen medewerkers er op te letten dat hun werkstation niet onbeheerd wordt achtergelaten met bijvoorbeeld. het elektronisch patiëntendossier nog geopend.
Christiaan Polet geeft toe dat de aandacht voor databeveiliging wel toegenomen is door de verhoogde aandacht voor privacy. “Met de recent uitgevaardigde Europese verordening met betrekking tot de bescherming van de privacy, de zogenaamde GDPR, General Data Protection Regulation, is databeveiliging zelfs een verplicht aandachtspunt geworden voor elke sector. Dit heeft echter vooral betrekking op de organisatie van databeveiliging binnen een bedrijf, ziekenhuis of dergelijke. Maar daarnaast spelen ook factoren als sociale media een belangrijke rol, en daar moet heel omzichtig mee worden omgesprongen”.
MENS BLIJFT ZWAKSTE SCHAKEL Want hoe je het ook keert of draait, het menselijk aspect blijft een cruciale rol spelen, zo blijkt uit elke studie. “De mens is inderdaad veelal de zwakste schakel in elke security-chain. Daarom is het creëren van die security-awareness bij de medewerkers zeer belangrijk. Er is wel een algemene tendens binnen het ziekenhuis waar te nemen dat personeelsleden zich meer en meer bewust lijken te zijn van de gevaren van het Internet. Immers, het louter publiek maken van medische informatie van patiënten kan reeds
voldoende zijn om de reputatie van een ziekenhuis grondig te schaden, en dat kan voor een cybercrimineel al een doel op zich zijn. Bovendien kunnen bijvoorbeeld medische gegevens ook verkocht worden aan verzekeringsmaatschappijen die ongetwijfeld geïnteresseerd kunnen zijn in de gezondheidstoestand van hun leden en van potentiële klanten”.
CLOUD EN IOT Nieuwe fenomenen als de cloud en het Internet of Things (IoT) maken de zaken er niet eenvoudiger op. “Een van de grootste bekommernissen voor patiëntgegevens is de plaats waar zij opgeslagen worden”, zegt Polet. “Overweegt men eventueel een cloudoplossing, dan dient men heel specifieke, strenge eisen te stellen bij het opstellen van een lastenboek en contract. Het Internet of Things is dan weer een nieuwe uitdaging, de Internettoegang van dergelijke toestellen wordt best vastgelegd in een beveiligingsbeleid. Er dienen op zijn minst technisch afgedwongen richtlijnen binnen het ziekenhuis te bestaan die dergelijke toegang regelen - lees: beperken. Het Internet of Things mag hoedanook geen verlaging van het veiligheidsniveau teweegbrengen”.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
49
ICT
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
DIGITAL TRANSFORMATION
CYBERSECURITY FOR THE
DIGITAL AGE
Digitization is driving many of the changes we’re seeing in security, and we have to move from device sales to outcome management in order to partner with our clients on the journey of digital transformation. The security paradigm has to be reviewed, renewed, and re-enacted to shift away from fear-based to opportunity-based, allowing cybersecurity to provide new value as an enablement tool for businesses and consumers alike.
LEADERSHIP FORUM 2016
LINK CxO LINK offers companies, federations and government organizations access to the CxO Community. Dimension Data is responsible for the content of this series.
To manage risk and security in the near future, companies must focus on balancing the need for rapid innovation with the cost of modernizing and securing legacy IT systems.
In 2016, several high-profile security breaches kept the topic of cybersecurity in the headlines – and the next 12 months don’t look any different. As organizations look to change their business models to adapt to the digital economy, they’re also looking to change their security posture to defend against cybercriminals. The Dimension Data Security team came together to exchange ideas and understand trends. Here are some some highlights of this exercise :
MANAGING THE RISKS Increasing cloud adoption will require that all organizations manage endpoint security. Some new applications need the data itself to be secured so that it’s safe from attacks while moving between systems, or so thoroughly anonymized that user information is protected.
ces and zones, risk management in the digital age requires a bigger picture: a managed-service approach that can protect entire IT ecosystems over time.
LACK OF CYBERSECURITY EXPERTISE WITHIN ENTERPRISES
As threats become more frequent, more sophisticated, and more danCYBERSECURITY IS CHANGING ITS gerous, organizations begin to FOCUS FROM DEVICES TO SERVICES struggle with managing cybersecuWhile tools such as firewalls have rity on their own. The needs are too become standard for securing devi- complex to be managed by the general IT department, and there simply THE EVOLUTION OF IT TODAY, TOMORROW, AND INTO THE FUTURE aren’t enough information security professionals to go around. Here and now Today’s enterprises are beginning to see the opportunities of the future come into focus, but many are still trying to keep their legacy systems stable and secure.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Just ahead
On the horizon
In the next two to five years, entirely new ways of storing, sharing, and using data will require a major shift in how enterprises think about identity, value, and security.
Over the next ten years, and beyond, enterprises will evolve rapidly, taking full advantage of opportunities for digital innovation, and working together to secure the clouds of data that have become essential for business and daily life.
Visit the Dimension Data blog ‘Cybersecurity for the digital age’ to have access to the full document: bit.ly/dd_cybersecurity
EXECUTIVE SUMMARY Dimension Data can assist enterprises entering the Digital Transformation Journey by providing Consultancy Services to evaluate associated risks, proposing solutions, and offering Threat Intelligence and Managed Services to operate securely their complete environments. content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
REGISTER NOW LEADERSHIP FORUM 2016 HU
MA
NR
ESO
URC E
S
G E NE R A
L MA
N AG
EM
EN
T
C FA
IC T
IL I
T IE
S
M A R K E T IN G
F IN A N C E & L
ES &
EG A L
SAL
9-10 DECEMBER 2016 - BRUSSELS PROGRAM RUNNING FROM AUGUST 2016 UNTIL JANUARY 2017
TRANSFORMATION IN THE DIGITAL AGE
L O GI
AN STICS & M UFACTURING
DATE: 9-10 DECEMBER 2016 THEME: TRANSFORMATION IN THE DIGITAL AGE VENUE: VAN DER VALK HOTEL BRUSSELS
FIRST SPEAKERS
Mark Eyskens Minister van Staat
Erwin Verstraelen President CIO Forum
This is not a typical management congress The CxO Leadership Forum is an interactive congress: short presentations followed by lively debates in small groups of experts, magazine readers and everyone specialized and/or interested in the subject.
REGISTER ONLINE: www.cxoleadershipforum.eu/register First partners
The explanation company
FOR PARTNERSHIPS: contact sylvie.scherrens@cxonet.be
51
ICT
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
CASE STUDY DIE KEURE MIGREERT NAAR OFFICE 365 MET DE HULP VAN AVITOR
LEADERSHIP FORUM 2016
ONLINE SCHRIJVEN EN DELEN
VAN DOCUMENTEN IS EEN MUST
CxO Redactie
MIGRATIE OFFICE 365
Dat we niet ontkomen aan de cloud, is al lang geen geheim meer. Uitgeverij en drukkerij die Keure uit Brugge migreerde onlangs naar de Microsoft 365 omgeving. IT-partner Avitor begeleidde de migratie. “Die Keure staat vooral bekend om zijn hoogkwalitatief drukwerk,” vertelt Filip Jaques, IT Manager van die Keure. “Dit kunnen zowel educatieve boeken, business uitgaven als digitale leermiddelen zijn. In onze offseten zeefdrukkerij drukken we onze eigen uitgaven, alsook publicaties van derden. Het IT-team telt 4 medewerkers, in totaal werken er in Brugge 230 mensen. IT partner Avitor is al jaar en dag kind aan huis. “Aanvankelijk zorgde Avitor voor onze hardware en de storage capaciteit, maar na een partnership van meer dan 25 jaar kennen ze het bedrijf en de hele IT architectuur door en door. Avitor adviseert ons op maat. Omdat ze onze noden kennen, volstaat vaak een half woord. Dat werkt door de korte lijntjes handig, vooral bij langlopende IT-projecten.”
“Dit jaar heeft Avitor onze migratie naar Office 365 voorbereid en uitgevoerd en hebben ze een hybride cloud omgeving neergezet. De uitrol ging vlot, op dit moment voltooien we de laatste functionaliteiten van het programma,” zegt Filip Jaques. “Office 365 is voor een uitgeverij van groot belang. Het is onmisbaar dat alle medewerkers met de nieuwste technologie mee zijn en de meest recente versie van Office hebben. Die Keure is definitief het pad van het flexibel werken ingeslagen en dan is het handig dat e-mail van overal bereikbaar is. Omdat er veel wordt gewerkt met documenten die snel en eenvormig moeten worden opgeslagen, wilden we een performant en constant bereikbaar netwerk in een hybride omgeving dat toegankelijk is voor Mac, Windows en Linux.”
SHAREPOINT ONLINE De Die Keure redacteurs schrijven samen met externe auteurs aan boeken en naslagwerken. Daarom lanceerde de uitgeverij, op vraag van partner Avitor, net voor de zomer een proef rond Sharepoint Online dat deel uitmaakt van Office 365. “Sharepoint is het document managementsysteem van Microsoft dat je verder kan uitbreiden tot een intranet of extranet site met handige worklfows,” zegt Ben Van Geet van Avitor. “Een ideaal platform om interactief te delen. Redacteurs en auteurs hoeven hun teksten niet meer over en weer te mailen, ze kunnen remote en real time aan dezelfde tekst werken.” Ben Van Geet: “Die Keure en Avitor hebben in al die jaren hun expertise samen opgebouwd. Die Keure staat open voor innovatieve oplossingen en Office 365 wordt nu gefaseerd binnen de onderneming ingevoerd. Het is een kosteninzichtelijk programma met een abonnementsformule waarbij je een vaste prijs per gebruiker betaalt.”
Filip Jaques, IT Manager bij Die Keure (links) en Anthony Devreese, Director Finance.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Filip Jaques is enthousiast over de samenwerking met Avitor en kijkt vooruit. “We plannen om de bedrijfswifi verder up and running te krijgen, en er zijn plannen rond de migratie van het virtualisatieplatform naar VMWare. Ook de vernieuwing van het storageplatform wordt nu al voorbereid naar volgend jaar.”
WWW.CXONET.BE
52
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
START
BELEVINGSGERICHT FACILITY MANAGEMENT
DE BELEVING ALS JE DE PARKING
OPRIJDT
“Ook in de facilitaire wereld staat de ‘customer journey’ of klantbeleving centraal,” vertelt Bart Mariman, Chief Commercial Officer van ISS Facility Services.”Steeds meer Facility managers zoeken naar manieren om facilitaire diensten zodanig in te richten dat de klantbeleving omhoog gaat.”
CxO Redactie
EXECUTIVE SUMMARY Klantbeleving, Internet of Things en resultaatgerichtheid zijn ook in de facilitaire wereld aan de orde. “Facility Management vergt meer en meer een integrale aanpak die vertrekt vanuit de beleving,” zegt Bart Mariman van ISS. content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
Facility Management vergt meer en meer een integrale aanpak die vertrekt vanuit de beleving. “Die wordt gemeten aan de hand van touchpoints of contactpunten,” zegt Bart Mariman. “Elk contact met de facilitaire diensten van een bedrijf moet door de klant positief worden ervaren. Dat begint bij het aankomen op de bedrijfsparking, vervolgens is er de verwelkoming bij het onthaal, het drankje in de drankautomaat, de vergaderfaciliteiten in de vergaderzaal, de kwaliteit van de lunch, enzovoort. Facility Management is dus veel meer dan enkel de reparatie van een lamp, het poetsen van een bureau of de catering.”
is dus de maximale integratie van operationele facility management processen. Concreet gaat het om het combineren van diverse diensten onder 1 dak wat in een hogere kwaliteit en minder kosten resulteert. Het is facilitair maatwerk dat specifiek toegespitst is op een organisatie en branche.”
Een ander voorbeeld van de belevingsaanpak is het bepalen van de zogenaamde Leesman index waarmee bedrijven de impact van de werkomgeving op de productiviteit van hun werknemers meten. Bart Mariman: “Ons hoofdkantoor in Denemarken is aan de hand van deze index verkozen tot het meest productieve gebouw Ook ISS gaat voor die belevingsaanpak, een aanpak ter wereld.” die het bedrijf geen windeieren legt want het telt intussen circa 9.000 medewerkers in België. “Integrated RESULTAATGERICHT Facility Management’ (IFM) is een van oorsprong Een ander speerpunt van ISS is ‘Activity Based’ of Angelsaksisch model dat ook bij ons ingang vindt. IFM ‘Output Based’ Facility Management. “Waar we vroeger werkten vanuit een input based model, doen we dit nu meer vanuit de gewenste eindprestatie (output) en in mindere mate vanuit de eventuele (technische) middelen (input) die nodig zijn om de prestatie te leveren.” Het IoT (Internet of Thing) is is een belangrijke trend in facilitair management, omdat het facilitaire processen verbetert en kosten bespaart. Het Internet of Things (IoT) is een verzameling van apparaten, sensoren en actoren die via een netwerk met elkaar verbonden zijn en informatie uitwisselen zonder tussenkomst van personen. Een voorbeeld zijn de intelligente vuilniscontainers die communiceren wanneer ze vol zijn.
Steeds meer Facility managers zoeken naar manieren om facilitaire diensten zodanig in te richten dat de klantbeleving omhoog gaat.
Bart Mariman: “Met andere woorden, Met andere woorden, sensoringtechnieken kunnen worden gebruikt om meer gerichte diensten te leveren. ISS levert die sensoringdiensten aan, samen met partners. We organiseren workshops om de toepassingen van deze technieken uit te leggen.”
OCTOBER-NOVEMBER 2016
FINANCE AND LEGAL
SMART BUILDINGS
SLIMME GEBOUWEN DIE MEEDENKEN Dankzij het Internet of Things (IoT) worden in gebouwen meer en meer producten en systemen onderling verbonden. Kleinere sensoren, slimmere software en cloud computing zorgen dat systemen onderling communiceren en zelfsturend worden.
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
FACILITY MANAGEMENT PAGINA 52
De beleving start als je de parking oprijdt PAGINA 53
LEES VERDER OP PAGINA 54
Slimme gebouwen die meedenken PAGINA 55
Tuinaannemer baken werkt nu echt ‘groen’ PAGINA 56
Volvo V60 Cross Country d3 PAGINA 58
VW Tiguan 2.0 tdi 150 highline
CxO EXPERT GROUP FACILITY MANAGEMENT
Erik Aerts
Exploitatie verantwoordelijke Decathlon Benelux
Frank Geets Administrateurgeneraal Agentschap voor Facilitair Management
Sébastien Berlanger
Facilities manager Coca-Cola Enterprises Belgium
Mieke Loncke Directeur IFMA
Jeroen Boon
Facilities-ProjectsRisks Floré Group
Ann Troch
Facility Manager JACOBS DOUWE EGBERTS BE
Steve Calmein Facility manager Johnson Controls
Koen Van Haelst
Directeur facilitaire diensten Provinciebestuur Antwerpen
Stephane De Klerck
Building Infrastructure Manager The Brussels Airport Company
Theo Casteels Facility Manager Atlas Copco
54
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
SMART BUILDINGS
CxO Redactie
In een smart building is alle technologie afgestemd op de gebruiker en op de activiteiten in het gebouw.
VAN PARKEERPLAATS TOT OVERLEGRUIMTE
EXECUTIVE SUMMARY Slimme liften die communiceren met het onderhoudsbedrijf en toiletten die ‘naargelang gebruik’ worden gereinigd. Meer en meer ‘slimme’ gebouwen zijn tegenwoordig een complexe aaneensluiting van structuren, systemen en technologie. content@cxonet.be
WWW.CXONET.BE
de gebruiker als het ware een per- ale temperatuur bepalen, en zodra soonlijke ‘climate control bubble’ ze het slimme gebouw binnenlopen In een smart building is alle tech- om zich heen. wordt deze temperatuur ingesteld. nologie afgestemd op de gebruiker en op de activiteiten in het gebouw. BUILDING MANAGEMENT SYSTEM SMART VANAF DE CREATIE Welkom in de wereld van de digi- Wanneer een vergaderruimte of een Het spreekt voor zich dat de tale lockers, intelligente verlichting kantoor niet in gebruik is, schakelt architecten van dergelijke smart en interactieve way-finding. Vanaf het slimme Building Management buildings het Internet of Things de parkeerplaatsen tot de meeting Systeem (BMS) de verwarming of moeten integreren met de functirooms en van de werkplek tot aan koeling en verlichting uit. Het sys- onaliteit en de esthetiek van een de coffee corners denkt het gebouw teem zorgt er voor dat de ruimte op ruimte. Het feit dat alle apparaten mee. Een enorme hoeveelheid gege- temperatuur is en de juiste lucht- in de toekomst worden ontworpen vens (big data) wordt gebruikt om vochtigheid heeft voor het begin met ingebouwde connectiviteit en processen te optimaliseren, fouten van een vergadering – het systeem de mogelijkheid om persoonlijke te verminderen en de gebruikser- communiceert immers met de digi- data van de gebruiker te verzamevaring te verbeteren. Slimme liften tale planning en agenda van het len, vergt dus ook voor hen een hele waarschuwen het onderhoudsbe- bedrijf. Bewoners of gebruikers van nieuwe aanpak. Een smart building drijf wanneer een onderdeel op het dit soort slimme gebouwen kunnen vereist een smart aanpak vanaf de punt staat kapot te gaan. met een smartphone-app hun ide- creatie. Eigenaren en beheerders van gebouwen weten dat ongeveer 70 procent van de kosten bestaat uit het laten ‘draaien’ van het gebouw. Ongeveer 43 procent van alle elektriciteit wereldwijd wordt door gebouwen verbruikt en de helft daarvan gaat – als gevolg van slecht energiemanagement – gewoon verloren. Nu al bestaan er gebouwen waar parameters zoals temperatuur, elektriciteitsgebruik, bezettingsgraad, CO2 WWW.ATLANTAE-EXECUTIVESEARCH.EU WWW.RIALTORECRUITMENT.EU en luchtvochtigheid met behulp van het Internet of Things gemeten Atlantae Executive Search / Rialto Recruitment NV worden en vervolgens automatisch Baarbeek, 1, 2070 Zwijndrecht, 03 800 82 88 patrick.van.lijsebetten@atlantae.eu aangepast aan de gebruiker van de ruimte. Op deze manier krijgt
EXECUTIVE SEARCH FOR SENIOR PROFILES
CxO_Adv_Atlantae_2016_05.indd 1
OCTOBER-NOVEMBER 2016 15:53 15/06/16
55
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
FACILITY MANAGEMENT
CXO LINK IN ASSOCIATION WITH NISSAN
TUINAANNEMER BAKEN
WERKT NU ECHT ‘GROEN’ LINK Heidi Van der Weehe, zaakvoerster van tuinaannemingsbedrijf Baken in Broechem vond dat haar tuinbouwbedrijf nu maar eens werk moest maken van echt ‘groen’ werken. Dus koos ze resoluut voor een totaal nieuw concept van tuinonderhoud waarin een vloot van drie 100% elektrische Nissans e-NV200 een prominente rol opeist.
CxO LINK biedt bedrijven, federaties en overheidsorganisaties toegang tot de CxO Community. KPMG is verantwoordelijk voor de inhoud van deze reeks.
E-NV200: HÉT ALTERNATIEF
Tuinaannemingsbedrijf Baken gooide hun manier van tuinonderhoud over een totaal andere boeg.
Tuinaannemingsbedrijf Baken werd in 1978 opgericht door Frederik Van der Weehe als een eenmanszaak maar groeide in 37 jaar uit tot een tuinaannemingsbedrijf dat het totale pakket van tuinen en groenzones verzorgt. “Met onze 25 medewerkers zijn wij een grote speler binnen een fel beconcurreerde sector. Dus moeten wij op een ander vlak het verschil trachten te maken. Zo hebben we in 2013 een sociaal tewerkstellingsstatuut aangevraagd en bekomen. Dit was de eerste stap in het verduurzamen van onze bedrijfsvoering: het maatschappelijk verantwoord ondernemen.”
van onze onderneming. Ik speelde daarom al een tijdje met het idee om ‘ecoteams’ op de baan te krijgen. Want ecologie binnen onze sector staat nog altijd niet ver genoeg. Denk maar aan die zware bestelwagens, die elk een aanhangwagen meeslepen en het fossiele brandstofslikkende en lawaaierige machinepark. Dus wil ik ook onze manier van tuinonderhoud over een totaal andere boeg gooien. Bijvoorbeeld door het tuinafval van onze klanten niet langer mee te nemen, maar hen aan te bieden om compostbakken te plaatsen. En werken we met machines op accu, … Uiteraard blijven we het klassieke tuinonderhoud GROENER TUINONDERHOUD verzorgen, maar tegelijkertijd willen “Maar die maatschappelijke verant- we de nadruk leggen op onze ‘elekwoordelijkheid bevat ook nog een trische’ of ‘ecoteams”, stelt Heidi ander luikje; het ecologische aspect Van der Weehe.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
In haar zoektocht naar een alternatief voor die grote bestelwagens kwam Heidi uit bij Nissan. Niet eenvoudig, want er was lang geen ecologisch interessant alternatief op de markt, tot Nissan dan zijn 100% elektrische e-NV200 uitbracht. Deze auto leent zich perfect tot het werkleven. Hij haalt een rijbereik van 170 km. Gevoelig meer dus dan de gemiddelde dagelijkse rijafstand van 100 km die ruim de helft van de compacte bestelwagens van bedrijven aflegt.
ENKELE VOOR TUINONDERHOUD “Uiteraard houden deze voertuigen beperkingen in: doordat ze geen aanhangwagen kunnen trekken, kunnen we ook geen tuinafval meenemen en kunnen we slechts een beperkt machineareaal vervoeren. Daarom zullen deze wagens uitsluitend gebruikt worden voor ons nieuw concept van tuinonderhoud en niet voor de tuinaanleg.” Tuinieren, dat doe je toch altijd in het groen? Klopt, maar tuinaannemingsbedrijf Baken gaat een stap verder en wil echt groen werken door alle ecologische aspecten te beschouwen, zoals het verwerken van tuinafval in compostbakken of door elektrische voertuigen in te zetten. Voor dit laatste vond het bedrijf in Nissan een partner.
WWW.CXONET.BE
56
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
AUTONIEUWS Erwin De Weerdt
BRINGS TOGETHER THE BEST OF TWO WORLDS!
VOLVO V60 CROSS COUNTRY D3 The Cross Country brand has a long and distinguished heritage. Volvo Cars was the first premium brand to offer increased all-road capability and styling on its estates as far back as 1997 when it introduced the V70 Cross Country. Reflecting Volvo’s Scandinavian heritage and love of nature and adventure, the V60 Cross Country brings together the best of both worlds, a sporty, connected yet comfortable driving experience with the freedom to explore new horizons. an active lifestyle, favoring the dirt road over the paved, handling either with ease. With increased ground clearance, skid plates front and rear, side scuff plates and bumper extenders, the V60 Cross Country conveys an imposing, muscular presence that underlies its capable nature, while integrated tailpipes reflect its sporty dark side.
DIESEL POWERTRAINS The V60 delivers a dynamic driving experience, with the same pin-sharp handling as its sister saloon car and with the same chassis options and the same levels of customer preference. Under the bonnet of our test car housed the new two litre four-cylinder Drive-E diesel D3 with 150 HP/320Nm and a CO² level of 120g/km. Reflecting Volvo’s Scandinavian heritage and love of nature and adventure, the V60 Cross Country brings together the best of both worlds.
SPORTY CAPABILITY With ground clearance increased by 65mm compared to the V60, the Cross Country’s sturdy construction offers unparalleled control on and off the beaten track, coupled with an enhanced sporty driving experience thanks to torque vectoring technology and corner traction control. At the heart of the extra versatility of the V60 is its intelligent seating. The rear seats can be folded down in three 40/20/40 segments, so that the rear 430 litres of load space can be supplemented quickly and easily. Parents favour the V60’s two-stage integrated booster cushions for children.
RUGGED INDIVIDUALIST DESIGN Central to the Cross Country concept is the expression of go-anywhere capability and rugged design. It caters to those who have
WWW.CXONET.BE
SAFETY AND SUPPORT IntelliSafe, Volvo’s blanket name for all active safety systems, is an important part of the driver-centric approach in the V60. It includes technologies such as Electrical Power Assist Steering (EPAS), Active High Beam Control, Pedestrian and Cyclist Detection with instant warning and full auto brake, City Safety system (active up to 50 km/h), Cornering Light, Park Assist Pilot, Lane Keeping Aid, Blind Spot Information System, Cross Traffic Alert and Road Sign Information. Prices for a D3 Geartronic Kinetic start from € 37.630. The list of options is rather short.
INTERESTING
LESS INTERESTING
safety oriented reputation environmental friendly engine reassuring comfort
image interior noise level at speed storage volume trunk
OCTOBER-NOVEMBER 2016
¤ 16.490
Photo non contractuelle / Niet contractuele foto.
1)
PRIX XLV HORS TVA UNIQUEMENT POUR LES PROFESSIONNELS XLV PRIJS EXCL. BTW ENKEL VOOR PROFESSIONELEN
ÉQUIPEMENTS DE SÉRIE PRINCIPAUX
BELANGRIJKSTE STANDAARDUITRUSTING
• Régulateur de vitesse • Coffre gigantesque de 720l • Capteur de pluie et de pénombre • Système de navigation et audio TomTom avec écran tactile 7’’, caméra de recul, kit mains libres Bluetooth • Peinture métalisée • ISG (Système Start/Stop)
• Cruise control • Ruime koffer van 720l • Licht- en regensensor • TomTom audio- en navigatiesysteem incl. 7’’ touch screen, achteruitrijcamera, Bluetooth met handenvrij functie • Metaalkleur • ISG (Start-/Stopsysteem)
2)
www.ssangyong.be
2)
DRIVEN BY YOU
4,5 - 7,9 L/100KM. 117 - 184 G CO2/KM3) 1) Prix de vente maximal recommandé par l’importateur valable à partir du 01/06/2016, TVAc (21%) pour une XLV Quartz 2WD 6MT Diesel + Professional Pack (seulement disponible pour des professionnels): € 18.752,07 (prix catalogue HTVA) - € 2.262,07 (réduction fleet ; non disponible sur Crystal) = € 16.490 2) Vous trouverez les informations et les conditions concernant 5 ans de garantie et d’assistance auprès de votre distributeur Ssangyong officiel et sur www.ssangyong.be. Informations environnementales (K.B.19.03.2004) sur www.ssangyong.be 3) Les valeurs indiquées pour l’émission CO2 et la consommation de carburant sont des valeurs moyennes qui peuvent varier selon les conditions de route ou les habitudes du conducteur. Série spéciale disponible jusqu’à épuisement du stock uniquement pour les professionnels. Toutes les spécifications sont susceptibles d’être modifiées sans préavis. Veuillez contacter votre concessionnaire local pour obtenir les informations les plus récentes. SsangYong Motors ne peut pas être tenu responsable d’éventuelles erreurs d’impression. 1) Door invoerder aanbevolen maximale verkoopprijs geldig vanaf 01/06/2016, excl. BTW (21%) voor een XLV Quartz 2WD 6MT Diesel + Profesionnal Pack (enkel beschikbaar voor professionelen): € 18.752,07 (catalogusprijs ex BTW) - € 2.262,07 (fleet-korting ; niet op Crystal) = € 16.490 2) Alle informatie en voorwaarden betreffende 5 jaar waarborg en bijstand zijn beschikbaar op aanvraag bij uw officiële SsangYong verdeler en op www.ssangyong.be. Milieu-informatie (K.B. 19.03.2004) op www.ssangyong.be 3) De weergegeven waarden voor het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot zijn gemiddelde waarden; deze kunnen variëren afhankelijk van wegomstandigheden en het rijgedrag van de bestuurder. Tot uitputting van de voorraad en niet beschikbaar voor particulieren. Alle specificaties kunnen zonder voorafgaande kennisgeving gewijzigd worden. Gelieve uw plaatselijke verdeler te contacteren om de meest recente informatie te verkrijgen. SsangYong Motors kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor eventuele drukfouten.
58
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
AUTONIEUWS Erwin De Weerdt
UNE RÉVOLUTION PLUS QU’UNE ÉVOLUTION
VW TIGUAN 2.0 TDI 150 HIGHLINE La deuxième génération du modèle Tiguan est le premier SUV du Groupe Volkswagen à utiliser la nouvelle plateforme MQB, pionnière à plus d’un titre. Cet SUV compact et voiture polyvalente de l’ère moderne, se présente comme un compagnon spacieux et modulable de la vie familiale et professionnelle. Selon Volkswagen, le segment des SUV compacts devrait passer de 8 millions aujourd’hui à 9 millions entre 2015 et 2018, soit une croissance de 9%. mique de roulage. D’une part, les modalités d’utilisation et d’information sont amenées à évoluer grâce à des technologies nouvelles (Active Info Display de 12,3pouces, affichage tête haute). D’autre part, la sécurité, le confort et la connectivité entrent dans une nouvelle dimension grâce à une armada de systèmes d’assistance protecteurs, à une multitude d’équipements de confort innovants et à la matrice des systèmes d’info-divertissement.
MOTEURS TSI ET TDI
Avec le Tiguan, Volkswagen ne manquera pas de séduire aussi bien monsieur que madame.
POLYVALENT ET SPACIEUX Plus long, plus large, plus bas. Avec l’adoption de la plateforme MQB, les proportions du Tiguan sont manifestement sportives tandis que sa masse a été réduite de plus de 50 kg. D’énormes progrès ont été réalisés dans le volume de l’habitacle et dans le coffre. La banquette fractionnable à l’arrière est réglable en approche sur 18 cm. Une fois ces dossiers rabattus, le volume du coffre s’agrandit de 615 à 1655 litres. Avec 4,48 m, le Tiguan gagne 6 cm en longueur, son empattement s’allonge de 7,7cm à 2,68 m, il mesure 1,83 m de large (+ 3 cm) mais son hauteur diminue de 3,3 cm pour passer à 1,63 m.
PERFECTION ÉLECTRONIQUE Un véritable feu d’artifice d’innovations contribue à améliorer encore la sécurité, le confort, l’info-divertissement et la dyna-
WWW.CXONET.BE
Les équipements les plus divers pourront être associés à un total de sept moteurs Euro 6 (3 essences et 4 diesels), jusqu’à 24% plus sobres. Turbocompresseur, injection directe, système « StopStart » et récupération d’énergie sont de série. Les quatre diesels TDI revendiquent soit 85kW/115ch, soit 110kW/150ch, soit 140kW/190ch) ou encore 176kW/240ch. Les motorisations de base sont associées à une traction avant uniquement, toutes les autres sont liées de série ou en option à une transmission intégrale «4Motion Active Control ».
BREF Avec le Tiguan, Volkswagen ne manquera pas de séduire aussi bien monsieur que madame. En effet, cet SUV compact offre une panoplie de possibilités d’utilisation privée ou professionnelle. Notre voiture d’essai fut un Tiguan 2.0 TDI 150 Highline dont le prix de base s’affiche à € 36790.
INTERESSANT
MOINS INTERESSANT
banquette arrière glissante et modulable design cool presque classique
prix des options
prix/qualité
manque de personalitér
dimensions surprenantes
OCTOBER-NOVEMBER 2016
CAR OF THE YEAR 2016
The new Astra Test drive over 3Â whole days. Try before you buy is always good advice! And even more so when it comes to a company car! Book your 3-day test drive with the Car of The Year winner now. Just enough time to put this outstanding vehicle to the test and discover its extensive range of standard equipment. Bet you wonâ&#x20AC;&#x2122;t want to say goodbye? The Car of The Year is an international award, judged by a panel of senior journalists across Europe.
OPEL FLEET
Book online now: opel.be/3daytestdrive
opel.be
3,4-6,2 L/100 KM
89-142 G/KM
environmental information (RD 19/03/2004): opel.be
Offer valid for business customers only. For more information, contact your Opel dealership.
Achter al uw businessideeën zit een goed financieringsidee
Ontdek onze innovatieve financieringsoplossingen op ing.be/financiering U start een business op? Net zoals u blijk geeft van creativiteit om alle kansen te geven aan uw project, doen wij hetzelfde om financieringsoplossingen te vinden op maat van uw behoeften. Of het nu via klassieke kredieten is, diverse vormen van leasing, crowdfunding of nog heel wat andere alternatieven. Samen kiezen we de formule die het best bij uw plannen past.
ING België nv – Bank/Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.
START-UPS & FUNDING
STARTER, WEES CREATIEF BIJ HET ZOEKEN NAAR FINANCIERING
BUSINESS MAGAZINE ON INNOVATION, LEADERSHIP, STRATEGY AND VISION
FINANCE & LEGAL PAGINA 61
Starter, wees creatief bij het zoeken naar financiering
Uit de Startersatlas van Graydon blijkt dat er vorig jaar 82.571 Belgen met een eigen zaak zijn gestart. Dat waren er 1,8% meer dan in 2014. Ook het eerste kwartaal van 2016 oogt positief met een stijging van meer dan 6,4%. “Start-ups kunnen zich veel beter laten omringen dan vroeger, ook financieel,” zegt Sophie Manigart, professor aan de Vlerick Business School.
PAGINA 64
From regulation to transformation
LEES VERDER OP PAGINA 62
CxO EXPERT GROUP FINANCE & LEGAL
Erik Boone
CFO Gosselin Group
Luc Janssens
Financieel directeur Aveve
Kris Coppens Finance Director Bosal Benelux
Johan Lambrecht
Hoogleraar KU Leuven, Campus Brussel
Sylvain dal Vecchio
Guy De Roover
Paul Lievens
Johan Maes
Finance Director Belgium & Luxemburg Fujitsu Technology Solutions
CFO Ondernemingen Jan De Nul
CFO Esselte
Directeur Financieren Aquafin
Patrick Descamps CFO EOC Belgium
Regine Slagmulder
Ass. Prof. of Accounting & Control Partner of Vlerick Business Schooll
Rudi De Winter CFO Van Laere
Marc Van Gastel
Head of Department Invest FIT
Matthew Fite
CFO Randstad België & Luxemburg
Joris Verweij
Financial Director Alken-Maes
Filips Hostyn CFO Waterleau
62
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
Thema - artikel
CxO Redactie
START-UPS & FUNDING
Welke financieringsoplossingen bestaan er voor start-ups met groeipotentieel en beloftevolle projecten? “In de eerste plaats is er crowdfunding,” zegt Sophie Manigart, professor Vlerick Business School. “Dit is een financieringsoplossing waarbij de start-up een oproep doet bij een groot aantal investeerders, de ‘crowdfunders’, om een deel van het geld op te halen voor de realisatie van hun project.”
CROWDFUNDING IS OOK MARKTTOETSING “Crowdfunding is zeker interessant in een b-to-c context omdat een dergelijke campagne meteen ook een markttoetsing is. Zo kan je toetsen of het ruime publiek interesse heeft in je product of dienst. Als je veel financiering kan ophalen, is de markt inderdaad geïnteresseerd. Ook belangrijk is om je eigen netwerk warm te maken voor een investering in je project. De meeste succesvolle crowdfunding campagnes zijn die projecten die vanaf het begin investeerders aantrekken en waar er van meet af aan funding activiteit is.”
SOORTEN CROWDFUNDING We onderscheiden niet-financiële en financiële crowdfunding. a. Niet-financiële crowdfunding Deze omhelst voornamelijk schenkingen en beloningen. Er worden geen financiële instrumenten uitgegeven en de investeerder wordt geen aandeelhouder of schuldeiser van het bedrijf. Het is dit soort van crowdfunding die al meer dan een eeuw oud is en bijvoorbeeld gebruikt werd bij de financiering van het Vrijheidsbeeld in New York, maar ook dichter bij huis voor de financiering van de Olympische deelname van de schaatser Bart
WWW.CXONET.BE
Swings in 2013. In de ‘creatieve’ sector (muziek, schilderkunst, kortfilms) is dit een vaak gehanteerde methode. De investeerder verwacht geen financiële return, maar doet het uit sympathie (donatie) of om een bepaald product al dan niet in primeur te verkrijgen (reward). Vaak gaat het hierbij om kleine bedragen per investering. “Met crowdfunding kan je dus je producten of diensten laten prefinancieren,” aldus Sophie Manigart. “Dit is ‘productgebaseerde crowdfunding’. Ondernemers financieren mee de ontwikkeling, en krijgen in ruil de eerste producten aangeleverd. Met andere woorden, de investeerders worden geen aandeelhouder. Zo startte De Antwerpse Brouw Compagnie met een crowdfundingcampagne om de bouw van een nieuwe brouwerij in Antwerpen te financieren. Wie de campagne steunt, krijgt levenslang gratis bier. “Ook een bedrijf dat een nieuwe lichaamscrème tegen een zeldzame allergische reactie wilde ontwikkelen, deed dit via een crowd funding campagne. Ze gingen daarvoor in zee met een zelfhulpgroep waardoor ze alle patiënten konden bereiken.
De leden van de zelfhulpgroen hebben op hun beurt familie en vrienden aangesproken en sprokkelden zo de nodige financiering bij elkaar om dit product te ontwikkelen. Via traditionele kanalen zou het uiterst moeilijk zijn geweest om hetzelfde resultaat te behalen.” Deze financieringsronde vindt meestal online plaats, via een zogenaamd crowdfundingplatform. Het is een platform waarop mensen met creatieve ideeën of mensen die een start-up lanceren, hun concept publiceren om zo bij het publiek fondsen of zogenaamd risicokapitaal op te halen. Een van de meest gekende platformen is ongetwijfeld het Amerikaanse Kickstarter. Via dit platform zijn inmiddels al 8.800 nieuwe bedrijven opgestart. b. Financiële crowdfunding Financiële crowdfunding omvat aandelen, obligaties, converteerbare obligaties en leningen. Wat dit laatste betreft kan het om leningen gaan van particulier aan particulier, de zogenaamde ‘peer-topeer’ leningen, maar ook leningen van particulieren aan bedrijven. Professionele spelers spreken vaak
TIPS EN ADVIES 1. Denk goed na over hoeveel financiering je nodig hebt. Wat zijn de doelen en mijlpalen die je wil bereiken? 2. De eerste en belangrijkste bron zijn de eigen middelen en de fondsen die je verkrijgt van familie en vrienden. Met dat geld moet het mogelijk zijn om van je idee een prototype te maken waarmee je externe financiers over de brug kan halen en waarde kan creëren. 3. Bekijk ook goed hoe je de financieringsbehoeften kan beheersen. Soms zijn er andere, minder dure, creatievere wegen die ervoor zorgen dat je minder cash geld nodig hebt. Wees niet minder ambitieus maar kijk wat je echt nodig hebt. 4. Wees creatief in je financiering. Denk outside the box. Geef niet op als één bank je project niet interessant genoeg vindt. Zoek die financier die het beste past bij je project en bij je behoeften. Probeer de juiste mensen aan te spreken. 5. Zoek goed uit welke overheidssubsidie relevant kan zijn. Het Agentschap Ondernemen kan hier advies geven.
OCTOBER-NOVEMBER 2016
63
FINANCE AND LEGAL
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
over ‘crowdlending’ of ‘marketplace lending’. De investeerders worden nu aandeelhouder of eigenaars van schuldpapier. Bij financiële crowdfunding komen we in een totaal ander wetgevend kader terecht dat, in België althans, valt onder het toezicht van de FSMA (Financial Services and Markets Authority). De eisen m.b.t. de informatieplicht naar de klant, opvolging, veiligheid, enz. liggen hier veel hoger. De geïnvesteerde bedragen zijn bij financiële crowdfunding typisch een pak hoger. Het aantal investeerders ‘per deal’ is echter wel beperkter.
BUSINESS ANGELS “Een andere financieringsoplossing zijn de business angels en family offices, dit zijn vermogende particulieren of families. Ze hebben een sterke plek hebben veroverd in het financieringslandschap voor start-ups. We zien ook dat business angels zich meer en gaan groeperen om zo grotere bedragen te kun-
EXECUTIVE SUMMARY
Sophie Manigart, professor Vlerick Business School: “De meeste succesvolle crowdfunding campagnes zijn die projecten die vanaf het begin investeerders aantrekken en waar er van meet af aan funding activiteit is.”
nen investeren in grotere projecten. Het Business Angels Netwerk Vlaanderen brengt vraag en aanbod met elkaar in contact.”
OVERHEID “Ook de overheden in Vlaanderen en Wallonië hebben interessante programma’s om start-ups te financieren. Het PMV (Participatie
Maatschappij Vlaanderen) heeft tot doel om beloftevolle ondernemers van bij de prille start tot en met de groei en internationalisering financieel te ondersteunen. Het is een bijzonder belangrijke speler op de markt voor startende ondernemingen. PMV heeft ook een afdeling die zich specifiek op de creatieve sector content@cxonet.be richt.”
FOR MEETINGS WITH A VIEW
OCTOBER-NOVEMBER 2016
De eerste helft van 2016 startten bijna 7 procent meer Belgen een eigen zaak, in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. “Start-ups kunnen zich veel beter laten omringen dan vroeger, ook financieel,” zegt Sophie Manigart, professor aan de Vlerick Business School. Onder meer via crowdfunding, business angels en overheidssubsidies.
VAN DER VALK BRUSSELS AIRPORT
WWW.CXONET.BE
64
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
REEKS OVER TRANSFORMATION PROGRAM MANAGEMENT (11) RISK & REGULATION TRANSFORMATION
LINK CxO LINK biedt bedrijven, federaties en overheidsorgani saties toegang tot de CxO Community. KPMG is verant woordelijk voor de inhoud van deze reeks.
FROM REGULATION
TO TRANSFORMATION Up-to-date blijven met bestaande en nieuwe regelgeving is zowel een uitdaging als een absolute must. Nieuwe regels en wetten kunnen immers een impact hebben op het hele bedrijf en op de bedrijfsstrategie. Een transformatie als gevolg van veranderende wetgeving heeft vaak ook een invloed op interne processen, systemen en technologie. Een gesprek met Koen De Loose en Els Hostyn, beiden partner bij KPMG Advisory, afdeling Risk Consulting. Het werkgebied van Koen De Loose en Els Hostyn verschilt. Terwijl Koen de Loose het Risk Management voor de financiële sector voor zijn rekening neemt, is Els Hostyn verantwoordelijk voor Internal Audit, Risk & Compliance Services voor de niet-financiële sector. “In de bancaire sector zien we de laatste jaren een sterke toename van regelgeving op nationaal en internationaal vlak,” zegt Koen De Loose. “De afgelopen 5 jaar is die spectaculair toegenomen. Bij elke nieuwe regel horen bovendien honderden pagina’s over de juiste implementatie, elke nieuwe regel resulteert immers in een aanpassing van de interne processen. Velen zijn vragende partij voor een vereenvoudiging van de regelgeving in de financiële sector.”
PROACTIEVE AANPAK “Onze klanten beseffen dat nieuwe regelgeving een impact kan hebben op het volledige bedrijf en op de bedrijfsstrategie,” aldus Koen De Loose. “We merken, zeker in de financiële sector, een proactieve aanpak van ‘te verwachten’ regelgeving. Nieuwe regelgeving wordt meer en meer beschouwd als een opportuniteit en minder als een ‘constraint’. Omdat er vanuit de regelgevende instanties steeds meer gegevens (data) van de financiële bedrijven worden vereist, wordt er
WAT IS … RISK & REGULATION TRANSFORMATION?
Els Hostyn en Koen De Loose, partners KPMG Advisory, Risk Consulting
WWW.CXONET.BE
Nieuwe regels en wetten kunnen een impact hebben op het hele bedrijf en op de bedrijfsstrategie. Een transformatie als gevolg van veranderende wetgeving heeft vaak een invloed op interne processen, systemen en technologie.
meer nauwlettend toegekeken op de kwaliteit van bestaande en nieuwe data.”
VOORBEELD VAN DEZE DATA-TRANSFORMATIE? Koen De Loose: “De bankencrisis was aanleiding om het toezicht op de bankactiviteiten in de EU te centraliseren bij de ECB (Europese Centrale Bank). Omdat de ECB een duidelijk meer datagerichte aanpak heeft, vereist dit een aanpassing van banken die hier minder mee vertrouwd zijn. Zo bepaalt een nieuwe Europese regel (“Anacredit”) dat banken een uitgebreide en gedetailleerde rapportering moeten doen van de verstrekte leningen boven een bepaald bedrag. Dit heeft tot gevolg dat sommige banken een volledige re-engineering moeten doen van hun kredietapplicatie.” “We merken dan ook dat veel bedrijven het ‘regulatory aspect’ meer en meer centraliseren in hun interne organisatie, en over de silogrenzen heen denken. Ze creëren een soort van ‘regulatory hub’ waar ze het totale pakket van nieuwe regelgeving centraliseren.”
FORWARD LOOKING IN NIET-FINANCIËLE SECTOR “Die proactieve aanpak is minder gestructureerd aanwezig in de niet-financiële sector,” voegt Els Hostyn toe”, al heerst ook hier een sterk besef van de mogelijk enorme reputatieschade bij het niet voldoen aan of niet naleven van regelgeving. Er zijn immers altijd diverse stakeholders betrokken waaronder de klanten en het externe publiek. Dus ook in de niet-financiële sector is er steeds meer sprake van een ‘forward looking’ perspectief. De regelgeving in deze sector is van zeer diverse aard, gaande van regelgeving voor zendmasten in de telecom tot specifieke wetgeving rond anti-corruptie of veiligheid & gezondheid. Ook het internationale karakter speelt sterk mee. Landen zoals UK en
OCTOBER-NOVEMBER 2016
65 LINK
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
FINANCE AND LEGAL
IN ASSOCIATION WITH KPMG ADVISORY IN DEZE REEKS:
De afgelopen 5 jaar is de regelgeving in de bancaire sector spectaculair toegenomen.
de VS kennen bijvoorbeeld een specifieke regelgeving ment maakt voorafgaand aan nieuwe regelgeving een rond anti-corruptie.” analyse van de maturiteit van een bepaald bedrijf in het voldoen aan een risico of een regelgeving. In een COMPLIANCE CULTUUR ander geval vertrekken we van bestaande regelgeving “Risk & regulatory management wordt steeds meer en bekijken we of er voldoende controles in de procesingebed in een ‘compliance cultuur’ van de organisatie sen zijn om te voldoen aan een bepaald risico.” zodat iedereen gefocust is op het managen en optimali- “In de financiële sector is er vaak een ‘sense of seren van veranderende wetgeving,” aldus Els Hostyn. urgency’,” aldus Koen De Loose. “Het gaat dan om “Alle betrokken medewerkers zien de toegevoegde regelgeving of een amalgaam van regels die moet worwaarde van regelgeving in, en niet alleen de noodzaak. den herbekeken nadat er bijvoorbeeld een audit van de Ze moeten het zich eigen maken om bepaalde regels te Nationale Bank heeft plaatsgevonden of na een inspecvolgen. KPMG begeleidt bedrijven in die cultuurom- tie van de ECB.” slag door middel van workshops en trainingen zodat de medewerkers worden betrokken bij de aanpassing WIE ZIJN JULLIE CONTACTPERSONEN BIJ BANKEN EN van processen in functie van regelgeving.” BEDRIJVEN? Koen De Loose: ‘KPMG Risk Consulting is vaak in REGULATORY WATCH overleg met de Chief Risk Officer, de Legal Officer en “Door de veelheid aan nieuwe regelgeving hebben de Chief Compliance Officer. We volgen het ‘Three sommige banken ondersteuning nodig,“ zegt Koen De Lines of Defences’ model. Op het eerste niveau zitten Loose. “Niet elke bank heeft immers de vereiste resour- de verschillende businessafdelingen, op het tweede ces om alles te volgen op het gebied van regelgeving. niveau het Risk of Legal departement en op het derde Handig bij de opvolging is een inventaris van alle regels niveau de interne auditafdeling. We merken dat onze die toepasbaar zijn of worden, inclusief een evaluatie gesprekspartners zich meer en meer ook op het eerste van de te verwachten impact op het bedrijf. Zo wor- niveau bevinden. We zijn dus sinds kort meer en meer den verrassingen vermeden. Daarbij komt dat ook de in overleg met de Chief Marketing Officer of de Chief deadlines om compliant met regelgeving te zijn, korter Commercial Officer. Dit bewijst dat het Regulatory & worden. Daarom heeft KPMG de Regulatory Watch, Risk verhaal bedrijfsbreed en end-to-end gaat.” een service die de financiële sector helpt bij de opvolging van nieuwe regelgeving en de impact ervan. Deze dienst filtert de belangrijkste toekomstige wetgeving en informeert de organisatie over welke projecten ze moet opstarten om op het juiste moment compliant te zijn.” WHAT’S NEXT? Conclusions
1. Introduction 2. Business Model Transformation 3. Customer Transformation 4. M&A Transformation 5. Operating Model Transformation 6. Supply Chain & Logistics Transformation 7. IT/ERP Transformation 8. Digital Transformation 9. HR Transformation 10. Finance Transformation 11. RISK & REGULATION TRANSFORMATION 12. Conclusions & Wrap-up
VOLGEN JULLIE EEN VERSCHILLENDE AANPAK? “Voor de niet-financiële sector zijn er diverse mogelijkheden,” aldus Els Hostyn. “Een maturiteitsassess-
OCTOBER-NOVEMBER 2016
WWW.CXONET.BE
Daniel Calleja Crespo Director General of DG Environment EU Commission
Over the past 25 years, you have promoted a model for Excellence, Quality and Performance which have contributed to the growth and prosperity of Europeâ&#x20AC;Ś And without Excellence, competitiveness simply does not exist.
JOIN THE EXCELLENCE MOVEMENT
67
BUSINESS MAGA ZINE ON INNOVATION, LE ADERSHIP, STR ATEGY AND VISION
CxO Magazine is een drietalige uitgave van CxO Europe bvba en verschijnt 6 maal per jaar met een oplage van 20.000 exemplaren. Het tijdschrift kan bekomen worden via een lidmaatschap aan 140,00 euro excl. BTW, inbegrepen een jaarabonnement op het magazine en het elektronisch archief en 15% korting op CxO Conferenties. Het lidmaatschap voor Europa bedraagt 155,00 euro en 170,00 euro buiten Europa. CxO Magazine est une édition trilingue de CxO Europe sprl qui paraît 6 fois par an avec un tirage à 20.000 exemplaires. On peut se procurer le magazine par une adhésion à 140,00 euros hors TVA qui comprend un abonnement annuel sur le magazine et l’archive électronique et 15% de rabat aux conférences de CxO. l’Adhesion pour l’Europe est à 155,00 euros et hors Europe à 170,00 euros. Jan Callant Hoofdredacteur | Rédacteur en chef Dirk Vermant Uitgever | Editeur – Directeur
Arn Borstlap Eindredactie | Coördinatie Herman Van den Keybus Lean Service & Administration Sylvie Scherrens Sales Manager Dirk Vackier Business Relations Manager Kathleen De Smet Secretariaat | Secrétariat Raad der Wijzen | Conseil des Sages Fotogalerij van de leden: p. 8-9 Galerie de photos des membres : p. 8-9
Uitgeverij – Redactie – Administratie – Regie | Maison d’éditions – Rédaction – Administration – Régie CxO Europe C. Van Kerckhovenstraat 106, 2880 Bornem Tel.: +32 (0)3 889 52 59 Fax: +32 (0)3 899 03 78 info@cxonet.be www.cxonet.be
Redactie | Rédaction Arn Borstlap, Jef Brouwers, Jan Callant, Karis De Decker, Jan De Kimpe, Erwin De Weerdt, Glenn Fredrix, Frans Godden, Marc Honnay, Dirk Huygens, Bruno Koninckx, Jan Lagast, Jean-Luc Manise, Steve Mertens, Wim Vandenberghe, Herman Van den Keybus Fotografie | Photographie & Cover Luk Monsaert Vertalingen | Traductions BLS Lay-out | Mise en page www.propaganda.be Verantwoordelijke uitgever | Editeur responsable Dirk Vermant C. Van Kerckhovenstraat 106, B-2880 Bornem e-mail: dirk.vermant@cxonet.be
Niets uit deze uitgave mag verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De publicitaire aankondigingen vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Ondertekende artikels vallen onder de verantwoordelijkheid van de auteur(s). Feitengegevens in de ‘monthly headlines’ vallen onder de verantwoordelijkheid van de inzender. Cette édition ne peut pas être re produite et/ou publiée sans l’auto risation écrite de l’éditeur. Les annonces publicitaires ne relèvent pas de la responsabilité de l’éditeur. Les articles signés relèvent de la responsabilité de l’/des auteur(s). Les faits communiqués dans les ‘monthly headlines’ relèvent de la responsabilité de l’envoyeur.
© CxO Europe bvba.
Uitgeversbedrijf CxO Europe is lid van de Unie van de Periodieke Pers/La Maison d’editions CxO Europe est membre de l’Union de la Presse Périodique
LIJST VERMELDE ORGANISATIES EN BEDRIJVEN IN DEZE EDITIE VAN CXO MAGAZINE Adformatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Altair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Antwerpse Brouw Company . . . . . . . . . . . . 62 Aquantis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Atlantae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Avitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23, 51 B&R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4, 21, 23 Baken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Bevital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37, 38, 39 Cimcil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 CXO Leadership Forum . . . . . . . . . . . . . . . . 50 De Lijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29, 30 Descartes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Die Keure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Dimension Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47, 48 EFQM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 EFQM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Engie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Facilicom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Flanders DC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Flanders Investment & Trade . . . . . . . . 36, 37 Flanders Synergy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Harvest Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Ing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Internet of Things . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 ISS Facility Services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Janssen Pharmaceutica . . . . . . . . . . . . . . 32, 33 JTEKT Torson Europe . . . . . . . . . . . . . . 22, 23 KPMG . . . . . . . . . . . . . . . . 12, 13, 26, 27, 64, 65 Microsoft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43, 56 Nissan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
OCTOBER-NOVEMBER 2016
Opel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Orange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 PwC Global Industrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Robert Half . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Siemens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25, 43 Sirus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 SOS Kinderdorpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Ssangyong . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Stepstone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Still . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Ticka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Total Identity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45, 45 Trends Top . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Tuinaannemingsbedrijf Baken . . . . . . . . . . 55 Uwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 UZ Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Van Der Valck . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 VDAB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Vives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Vlerick Business School . . . . . . . 14, 61, 62, 63 Volkwagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Volvo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
WWW.CXONET.BE
Ook op zoek naar facilitaire expertise?
Facilicom zou u graag helpen. We willen niet vóór u werken maar mét u. Een proactieve aanpak en een brede waaier van diensten kunnen uw bedrijf ondersteunen. Het is onze missie uw klantenreis zo vlot mogelijk te laten verlopen. Wij bieden u graag ons advies en onze expertise aan. Bent u geïnteresseerd? U vindt meer informatie op www.facilicom.be of u kan ons bellen op 03 224 38 00.
De juiste mensen op de juiste plek