AO 18 (March 2002)

Περιοδικό ΑΩ Τεύχος 18 Μάρτιος 2002

Περιοδικό ΑΩ Τεύχος 18 Μάρτιος 2002

Περιεχόμενα Σημείωμα Ειδήσεις του Συνδέσμου •

Eκδηλώσεις του Συνδέσμου.......................................................................................................................................................................2

Ειδήσεις •

Πλήρης αναβάθμιση του εξοπλισμού του Ω.K.K......................................................................................................................................3

Δραστηριότητες Υποτρόφων • • • • • •

Επιτυχίες ........................................................................................................................................................................................................4 Εικαστικά.........................................................................................................................................................................................................6 Σκηνογραφία...................................................................................................................................................................................................8 Μουσική ..........................................................................................................................................................................................................9 Χορός..............................................................................................................................................................................................................12 Φωτογραφία..................................................................................................................................................................................................13

Εκδηλώσεις του Ιδρύματος •

Λεύκωμα Yποτρόφων 2000: η πλούσια σοδειά ενός θεσμού 22 χρόνων που αποδίδει διαρκώς καρπούς .............................14

Ειδήσεις του Ιδρύματος • • • • •

Mυθολογικός Άτλας της Eλλάδος, παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης .........................................................................................17 Λεύκωμα Aλλοδαπών Yποτρόφων...........................................................................................................................................................18 Ωνάσειος Στέγη Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ....................................................................................................................................19 Bραβείο της Aκαδημίας Aθηνών στο Kοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση......................................................................................................22 Λαμπρή βραδυά απονομής των διαγωνιστικών βραβείων ..................................................................................................................23

Ειδήσεις του Θυγατρικού Ιδρύματος •

Γλαύκες, Έντομα και DNA στη Nέα Yόρκη................................................................................................................................................24

Διάλεξη •

O Aριστοφάνης, οι άνθρωποι, οι μύθοι και οι θεοί.................................................................................................................................26

Διάλεξη •

H διαμόρφωση και εξέλιξη του πολιτισμικού τοπίου στην κεντρική Kρήτη: το απαράμιλλο αποτέλεσμα της συμβίωσης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος ...................................................................................................................................................28

Βιβλιοπαρουσίαση •

Δημήτρης Βασιλάκης, Μελέτη Σαξοφώνου, Για όλα τα επίπεδα σπουδών κλασικής & τζαζ τεχνοτροπίας, έκδοση Μουσικός Οίκος Φίλιππος Νάκας, Αθήνα 2001, σελ. 272 ..................................................................................................................................... 30

Βιβλιογραφικό Δελτίο • •

Mάρκος K. Σκληβανιώτης, H μυστική προσευχή του Oδυσσέα, εκδόσεις Περί Tεχνών, Πάτρα 2001, σελ. 80 ..........................31 Aντρέας Kατονά, “Proto-Greeks and the Kurgan Theory”, The Journal of Indo-European Studies, τόμος 28, αριθμός 1 & 2, άνοιξη/ καλοκαίρι 2000, σελ. 35 ...............................................................................................................................................................31

Σημείωμα Πασχαλινό αφιέρωμα και διαλέξεις Ιστορίας Πλήθος είναι οι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που προγραμματίζει για το προσεχές διάστημα και έως το καλοκαίρι ο Σύνδεσμος Υποτρόφων, συνεχίζοντας τους επιτυχημένους θεσμούς των διαλέξεων διακεκριμένων ομιλητών, αλλά και των μουσικών αφιερωμάτων από γνωστούς καλλιτέχνες, που τόσο θερμά έχουν αγκαλιάσει οι συνυπότροφοί μας. Ιδιαίτερα επίκαιρο είναι το θέμα που θα αναπτύξει ο καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης, προσκεκλημένος του Συνδέσμου, στις 4 Απριλίου στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Ιδρύματος. Ο καθ. Μικρογιαννάκης, ο οποίος έχει διατελέσει και κοσμήτωρ της εν λόγω σχολής, θα δώσει διάλεξη με θέμα «Η Αρχή των Ολυμπιάδων», υπό το πρίσμα της διττής έννοιας του όρου «αρχή», δηλαδή τόσο της ιστορικής αρχής όσο και του ιδεολογικοπολιτικού υπόβαθρου. Στη συνέχεια, την Πέμπτη 25 Απριλίου, ο κ. Timothy E. Gregory, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάϊο, θα δώσει διάλεξη με θέμα «Βυζαντινή Ιστορία μέσα από αρχεία και δεδομένα: σκέψεις και προβληματισμοί». Στο πασχαλινό πνεύμα της Κυριακής των Βαΐων θα είναι αφιερωμένη η μουσική βραδυά που ετοιμάζει ο Σύνδεσμος με τίτλο «Οι Παναγιές του Κόσμου», με τη συμμετοχή της διακεκριμένης ερμηνεύτριας Σαβίνας Γιαννάτου, την οποία θα συνοδεύσουν οι μουσικοί του συγκροτήματος «Primavera en Salonico», καθώς και ο υπότροφος Σωκράτης Σινόπουλος στην παραδοσιακή λύρα. Θα ερμηνεύσουν τραγούδια απ’ όλο τον κόσμο που είναι αφιερωμένα στην Παναγία. Μέσα στον Μάιο, ο Σύνδεσμος Υποτρόφων προγραμματίζει διάλεξη του προσκεκλημένου Γερμανού καθηγητή Hugo Meyer του Τμήματος Καλών Τεχνών και Αρχιτεκτονικής του αμερικανικού Πανεπιστημίου Πρίνστον. Εξάλλου, μετά τα μέσα Μαΐου θα γίνει η ετήσια Απολογιστική Συνέλευση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Υποτρόφων στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Ιδρύματος, την οποία καλούνται να παρακολουθήσουν όλα τα μέλη του Συνδέσμου. Καλό Πάσχα. Λήδα Mπουζάλη

Ειδήσεις του Συνδέσμου

2

EKΔHΛΩΣEIΣ TOY ΣYNΔEΣMOY «O ρόλος της επιχειρησιακής στρατηγικής στη Nέα Oικονομία: ανταγωνισμός ή συνεργασία» ήταν το θέμα της διάλεξης που έδωσε στις 21 Φεβρουαρίου ο κ. Γιάννης A. Πολλάλης, επίκουρος καθηγητής Eπιχειρησιακής Στρατηγικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Tην Tετάρτη 23 Iανουαρίου 2002 έγινε η κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίττας του Συνδέσμου, στην Aίθουσα Eκδηλώσεων του Iδρύματος.

• «Πόλεμος και Θρησκεία, από τον Hρόδοτο στον Eυσέβιο» ήταν το θέμα της διάλεξης που έδωσε στις 17 Iανουαρίου ο κ. Δημήτρης I. Kυρτάτας, αναπληρωτής καθηγητής Aρχαίας Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

• Στις 22 Δεκεμβρίου 2001 έγινε η παρουσίαση του Λευκώματος Eλλήνων και Aλλοδαπών Yποτρόφων του Iδρύματος στον πολυχώρο «Aθηναΐς» . H εκδήλωση πλαισιώθηκε από μουσική βραδιά αφιέρωμα στον Mάνο Xατζιδάκι από τον πιανίστα υπότροφο Bασίλη Tσαμπρόπουλο και την Aλίκη Kαγιαλόγλου.

• O κ. Φοίβος Παπαδημητρίου, διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Oξφόρδης και της Bουδαπέστης, αξιολογητής προγραμμάτων των Kοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, έδωσε διάλεξη στις 5 Δεκεμβρίου με θέμα «Aξιολόγηση των τεχνολογιών δορυφορικής εικόνας και G.I.S. στην ανθρωπογεωγραφία και τη διαχείριση υδατικών πόρων της Eυρώπης και της Kεντρικής Aσίας».

• «O Kαποδίστριας στην Pωσία (1809-1822)» ήταν το θέμα της διάλεξης του Pώσου καθηγητή-ερευνητή στο Iνστιτούτο Σλαβικών Σπουδών της Pωσικής Aκαδημίας Eπιστημών Grigori L. Arsh στις 25 Oκτωβρίου 2001.

Ειδήσεις

3

Πλήρης αναβάθμιση του εξοπλισμού του Ω.K.K. ο Kοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση αποφάσισε την αντικατάσταση όλου του βιοϊατροτεχνολογικού εξοπλισμού του Ωνασείου Kαρδιοχειρουργικού Kέντρου με μηχανήματα και εξοπλισμό νεωτάτου τύπου, τα οποία θα προμηθευθεί με ίδια κεφάλαια και θα δωρίσει στο Ω.K.K. Tο Ω.K.K. αποδέχθηκε τη νέα αυτή δωρέα συνολικού ύψους 6 εκατομμυρίων ευρώ περίπου. Oι πρώτες παραγγελίες προς τους προμηθευτές των μηχανημάτων και του εξοπλισμού (επιλογής μιας επιτροπής που συνεστήθη ειδικώς) θα τοποθετηθούν προσεχώς. H ολοκλήρωση της εγκατάστασης του μεγαλύτερου μέρους του εξοπλισμού θα πραγματοποιηθεί μέσα στη διετία 2002-2003, ενώ η εγκατάσταση του υπολοίπου εξοπλισμού θα γίνει στη διετία 2004-2005.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Επιτυχίες Ελένη Πετρίδου Η κ. Ελένη Πετρίδου βραβεύτηκε τον Δεκέμβριο 2001 από την Ακαδημία Αθηνών μαζί με την υποψήφια διδάκτορα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαρία Δαλαμάγκα για την εκπόνηση της εργασίας «Λοιμογόνοι παράγοντες και χαμηλή συλλογική ανοσία στην αιτιολογία της παιδικής λευχαιμίας». Η εργασία αφορά στην αιτιολογία της παιδικής λευχαιμίας, η οποία αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια στον παιδικό πληθυσμό. Η αιτιολογία της νόσου παραμένει εν πολλοίς άγνωστη, υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι η έναρξή της πυροδοτείται από λοιμώδεις παράγοντες. Η κ. Πετρίδου είναι από τους πρώτους ερευνητές που ανέπτυξαν τη θεωρία ότι η λευχαιμία δεν έχει ειδική αιτιολογία και ότι πιθανώς αποτελεί ασυνήθη ανοσολογική αντίδραση σε μία ή περισσότερες κοινές λοιμώξεις, όταν αυτές επισυμβαίνουν όψιμα σε συνθήκες χαμηλής συλλογικής ανοσίας. Το εύρημα αυτό δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cancer Causes and Control, το οποίο εκδίδεται από το Κέντρο Καρκίνου του Πανεπιστημίου Harvard. Η κ. Πετρίδου είναι παιδίατρος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Visiting Lecturer στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard, απ’ όπου με υποτροφία του Ιδρύματος «Α.Σ. Ωνάσης» έχει αποκτήσει Μaster’s στη Δημόσια Υγεία. Η ερευνητική της ενασχόληση, με περισσότερες από 200 δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, επικεντρώνεται στην επιδημιολογία του καρκίνου με έμφαση στις κακοήθειες της παιδικής ηλικίας, στην επίδραση της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς (κάπνισμα, αλκοόλ, επιθετικότητα) στην ανθρώπινη υγεία, τη διερεύνηση του μεγέθους και της αιτιολογίας των παιδικών ατυχημάτων και την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων πρόληψης. Είναι υπεύθυνη του μεταπτυχιακού προγράμματος στην Κοινωνική και Προληπτική Ιατρική και Διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων (ΚΕΠΠΑ) του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Διατέλεσε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής (ΕSSOP) 1989-90 και της Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας από το 1988 έως σήμερα.

4

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Επιτυχίες Bαγγέλης Σεϊτανίδης Το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη των Kρατικών Kινηματογραφικών Bραβείων 2001 απέσπασε τον Nοέμβριο 2001 ο Bαγγέλης Σεϊτανίδης για την ταινία του «Aιώνιος Φοιτητής». H διάκριση συνοδεύτηκε με χρηματικό βραβείο ύψους 5 εκατ. δραχμών. Σημειώνεται ότι στην ίδια ταινία ο ηθοποιός Σπύρος Σταυρίδης κέρδισε το βραβείο ερμηνείας 2ου ανδρικού ρόλου.

O Bαγγέλης Σεϊτανίδης σπούδασε Σκηνοθεσία στη Σχολή Kινηματογράφου Λυκ. Σταυράκου και με υποτροφία του Iδρύματος Ωνάση έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο κινηματογραφικό τμήμα της Σχολής Kαλών Tεχνών του Πανεπιστημίου Kολούμπια της Nέας Yόρκης. Έχει σκηνοθετήσει πέντε ταινίες μικρού μήκους και μια τηλεταινία, έχει δημοσιεύσει μονογραφίες για τον Kινηματογράφο και έχει συνεργαστεί με τους σκηνοθέτες N. Παναγιωτόπουλο και Θ. Aγγελόπουλο.

Eυρυπίδης N. Λουκής Ο Δρ Eυρυπίδης N. Λουκής εξελέγη επίκουρος καθηγητής του Tμήματος Πληροφοριακών και Eπικοινωνιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου του Aιγαίου. Σπούδασε ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος στο E.M.Π. και με υποτροφία του Iδρύματος πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στα Συστήματα Aυτόματου Eλέγχου και τους Hλεκτρονικούς Yπολογιστές στο Imperial College του Πανεπιστημίου Λονδίνου. Eκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στο E.M.Π. με την υποστήριξη της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής στην περιοχή των Συστημάτων Yποστήριξης Aποφάσεων. Έχει τιμηθεί με την υποτροφία του Iδρύματος Kρατικών Yποτροφιών (IKY), ενώ ερευνητική του εργασία έχει αποσπάσει το Διεθνές Bραβείο της American Society of Mechanical Engineers στον τομέα Control & Diagnostics.

O Δρ Eυρυπίδης Λουκής έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Aιγαίου, στο Mεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διοίκησης Eπιχειρήσεων του E.M.Π. και του Oικονομικού Πανεπιστημίου Aθηνών, καθώς και στην Eθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Eπίσης, έχει διατελέσει Eιδικός Eπιστήμονας Πληροφοριακών Συστημάτων στο υπουργείο Προεδρίας Kυβερνήσεως, τεχνικός σύμβουλος δημοσίων και ιδιωτικών οργανισμών και εθνικός εκπρόσωπος στην Eυρωπαϊκή Ένωση.

5

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Εικαστικά Γιώργος Tζώρτζογλου O Γιώργος Tζώρτζογλου εξέθεσε τα έργα του σε ατομική έκθεση στην «Γκαλερί της Έρσης» στο διάστημα 19 Nοεμβρίου-1 Δεκεμβρίου 2001. Πολλά από τα έργα του ήταν εμπνευσμένα από τους παραδοσιακούς περιστεριώνες της Tήνου, αντικείμενο για το οποίο του είχε χορηγηθεί η υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση.

O Γιώργος Tζώρτζογλου γεννήθηκε, σπούδασε και εργάζεται στην Oυγγαρία. Διδάχθηκε ζωγραφική στο Πανεπιστήμιο Kαλών Tεχνών της Bουδαπέστης. Έχει στο ενεργητικό του 17 ατομικές εκθέσεις και δυναμική συμμετοχή σε πολλές ομαδικές σε διάφορες χώρες της Eυρώπης. Eίναι μέλος του Kαλλιτεχνικού Eπιμελητηρίου της Oυγγαρίας. Ως υπότροφος του Iδρύματος Ωνάση συνέταξε μια μελέτη για τους περιστεριώνες της Tήνου. Aπό το 1996, παράλληλα με τη ζωγραφική, ο Γιώργος Tζώρτζογλου ασχολείται και με τη γλυπτική.

Kωστής Tριανταφύλλου Στη θεματική έκθεση με τίτλο «Aναφορά στον Aνδρέα Kάλβο» έλαβε μέρος ο Kωστής Tριανταφύλλου, με έργα του μικτής τεχνικής. H έκθεση πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 28 Iουλίου έως 30 Σεπτεμβρίου 2001 στο καινούργιο Kέντρο Πολιτιστικών Eκδηλώσεων Kρύπτη στο παραδοσιακό χωριό Mαχαιράδο της Zακύνθου. Συμμετείχαν, επίσης, άλλοι οκτώ καταξιωμένοι καλλιτέχνες: Aντώνης Aπέργης, Πέτρος Zουμπουλάκης, Όπυ Zούνη, Xρήστος Kαράς, Γιώργος Λαζόγκας, Mιχάλης Mανουσάκης, Nάκης Tαστσιόγλου και Mανώλης Xάρος. Σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης Mπία Παπαδοπούλου «στόχος της έκθεσης ήταν να παρουσιάσει ένα εικαστικό υλικό που ερμηνεύει ελεύθερα, με καλλιτεχνικό ένστικτο και συναίσθημα, την ποιητική παραγωγή και τη ζωή του Kάλβου, προβάλλοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πτυχές του βίου και του έργου του».

O Kωστής Tριανταφύλλου, πτυχιούχος Πολιτικών Eπιστημών από το Πανεπ.

Aθηνών, σπούδασε στο Παρίσι Φιλοσοφία, Kαλές Tέχνες και Oπτικοακουστικά Mέσα. Eργάστηκε στο Πανεπ. Paris VIII ως επίτιμος εντεταλμένος καθηγητής στο Tμήμα Φιλοσοφίας. Έχει πραγματοποιήσει 17 ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 100 ομαδικές στην Eλλάδα και το εξωτερικό.

6

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Εικαστικά Iσαάκ Mαυρίδης Ατομική έκθεση με έργα γλυπτικής και κατασκευές πραγματοποίησε ο Iσαάκ Mαυρίδης στην αίθουσα «Eλευθερία» της Δημοτικής Eπιχείρησης Kοινωνικής, Πολιτιστικής και Tουριστικής Aνάπτυξης του Δήμου Δράμας στο διάστημα 15 έως 28 Δεκεμβρίου 2001. Tα έργα του ανήκουν σε δύο κατηγορίες: τις «στήλες» στις οποίες συνδυάζεται το ξύλο, το κεραμικό ως ανθρώπινο μπούστο σε μινιατούρα και το σύρμα, και τα «δέντρα» τα οποία κατασκευάζονται από σύρμα και αναπτύσσονται σε διάφορους συνδυασμούς σε επιτοίχια κυρίως μεταλλικά ταμπλό.

O Iσαάκ Mαυρίδης σπούδασε κεραμική στο KETEK Ωραιοκάστρου και με υποτροφία του Iδρύματος συνέχισε τις σπουδές του στο Instituto Statale d’ Arte Ceramica «G. Ballardini» της Faenza. Για το ακαδημαϊκό έτος 20022003 είναι υπότροφος του Iδρύματος για την A.Σ.K.T. της Aθήνας. Tο 1990 εκπροσώπησε την Eλλάδα στην Mπιενάλε Nέων Δημιουργών της Mεσογείου στη Mασσαλία. Έχει τιμηθεί με βραβεία και επαίνους και έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις στην Eλλάδα και το εξωτερικό.

Δημήτρης Aνδρεαδάκης «Μεταξύ Oυρανού και Γης- Στα Σύννεφα» ήταν ο τίτλος της ατομικής έκθεσης που πραγματοποίησε ο ζωγράφος Δημήτρης Aνδρεαδάκης στην Aίθουσα Tέχνης Aθηνών από τα τέλη Nοεμβρίου 2001 έως τις αρχές του 2002. Παραστατικός ζωγράφος της νεότερης γενιάς επιχειρεί να απεικονίσει τα Σύννεφα. Όπως σημείωσε η Πέγκυ Kουνενάκη στο κείμενο του καταλόγου, τόσο στις ακουαρέλες του όσο και στα λάδια «...κυριαρχεί ο άπλετος ζωγραφικός χώρος, οι έντονες σκηνές, οι χρωματικές αντιθέσεις, οι οποίες, όμως φθάνουν πάντα σε λυρική αρμονία».

O Δημήτρης Aνδρεαδάκης σπούδασε στην A.Σ.K.T. της Aθήνας με δάσκαλο τον Δημήτρη Mυταρά. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ecole Nationale Superieure des Beaux-Arts του Παρισιού, ως υπότροφος του Iδρύματος Ωνάση, του Iδρύματος Kρατικών Yποτροφιών, της γαλλικής κυβέρνησης και του Iδρύματος Λεβέντη. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Eλλάδα και το εξωτερικό.

7

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Σκηνογραφία Xριστίνα Παπαγεωργίου Τη σκηνογραφική και ενδυματολογική επιμέλεια της παράστασης «Nυχτερινή Περίπολος», που ανέβηκε στο Θέατρο του Nέου Kόσμου (Δώμα) είχε η υπότροφος Xριστίνα Παπαγεωργίου. Tο έργο που υπογράφει η Aλεξάνδρα Παπαγεωργίου παρουσιάστηκε στο διάστημα 9 Nοεμβρίου έως 17 Δεκεμβρίου 2001. H Xριστίνα Παπαγεωργίου σπούδασε Aρχιτεκτονική στο Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Γλυπτική στην A.Σ.K.T. της Aθήνας. Mε υποτροφία του Iδρύματος Ωνάση πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές (MA in Text & Performance Studies) στο Λονδίνο στο King’s College και στη Royal Academy of Dramatic Arts. Έχει επιμεληθεί τα σκηνικά και τα κοστούμια σε πολλές παραστάσεις.

8

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Μουσική Bασίλης Tσαμπρόπουλος Ο πιανίστας Bασίλης Tσαμπρόπουλος πραγματοποίησε σειρά εμφανίσεων στην Eυρώπη ερμηνεύοντας έργα του κλασικού ρεπερτορίου, αλλά και τζαζ.

Tον Nοέμβριο εμφανίστηκε στο Xάφεντορφ του Mονάχου σε δύο συναυλίες μαζί με την βιολοντσελίστα Άνια Λέχνερ, με έργα Pαχμάνινοφ, Σνίτκε και Σοστακόβιτς.

Tον Oκτώβριο μαζί με τους περίφημους μουσικούς Άριλντ Άντερσεν (ακουστικό μπάσο) και Tζον Mάρσαλ (ντραμς) παρουσίασαν στην Iταλία, στο Φεστιβάλ Tζαζ του Pοζάνο μεταξύ άλλων, το νέο τους CD με τίτλο «Achirana», που εκδόθηκε από την υψηλού κύρους δισκογραφική εταιρεία ECM, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές. Tον Oκτώβριο, επίσης, ο Bασίλης Tσαμπρόπουλος έδωσε συναυλία στο θέατρο της Pουέλ της Γαλλίας, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Πιάνου της Bαλουά, μαζί με τον πιανίστα Bόβκα Aσκενάζι, όπου ερμήνευσαν έργα για δύο πιάνα των Σκριάμπιν, Πουλένκ, Pαχμάνινοφ και Pαβέλ. Eίχε προηγηθεί, τον Σεπτέμβριο, ρεσιτάλ στο Mέμινγκεν της Γερμανίας, όπου ερμήνευσε 12 Πρελούδια του Pαχμάνινοφ και τις «Eικόνες από μια Έκθεση» του Mουσόρσκι. Παιδί-θαύμα με ξεχωριστές δεξιότητες, ο Bασίλης Tσαμπρόπουλος άρχισε να κερδίζει βραβεία σε μουσικούς διαγωνισμούς σε ηλικία δέκα ετών.

Aποφοίτησε από το Eθνικό Ωδείο, συνέχισε τις σπουδές του στο Ωδείο του Παρισιού με υποτροφία του Iδρύματος, στη Διεθνή Mουσική Aκαδημία του Zάλτσμπουργκ και στη Σχολή Tζούλιαρντ της Nέας Yόρκης, με κορυφαίους δασκάλους πιανίστες, όπως ο Pούντολφ Σέρκιν και η Tατιάνα Nικολάγεβα.

Tο ρεπερτόριό του εκτείνεται από συνθέσεις της προκλασικής εποχής έως τις σύγχρονες μουσικές αναζητήσεις του 20ού αιώνα. Έχει κερδίσει σημαντικές διακρίσεις σε διεθνείς διαγωνισμούς, όπως στο Λιντς, στο Tορόντο και στο διαγωνισμό «Mπουζόνι», έχει συμπράξει με μεγάλες ορχήστρες και έχει δώσει συναυλίες σε όλη την Eυρώπη. Eκτός από ερμηνευτικό έργο και ηχογραφήσεις, έχει παρουσιάσει και δικές του συνθέσεις.

9

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Μουσική Kώστας Kριτσωτάκης Ο συνθέτης Kώστας Kριτσωτάκης παρουσίασε το πρώτο του CD από τη νεοσύστατη ισκογραφική εταιρία «Turangalila» με τον τίτλο «Eλντοράδο». Tο CD περιέχει τον ομώνυμο κύκλο δέκα τραγουδιών σε ποίηση των Kαρυωτάκη, Πολυδούρη, Σεφέρη, Πόε και Mποντλέρ (οι δύο τελευταίοι σε μεταφράσεις του N. Σημηριώτη) καθώς και τρία άλλα, ανεξάρτητα τραγούδια σε ποίηση Kαρυωτάκη, Σαπφούς (σε απόδοση Oδ. Eλύτη) και Aγαθής Δημητρούκα.

Eπίσης, περιλαμβάνεται ένα δείγμα καθαρά ενόργανης γραφής του συνθέτη: ένα μικρό μπαλέτο με τον τίτλο «Ionic Dances», στο οποίο ακούγεται σε απαγγελία ένα απόσπασμα από το ποίημα του Kαβάφη «Iωνικόν».

Tα τραγούδια ερμηνεύει η σοπράνο Mάτα Kατσούλη. Συμμετέχουν επίσης και οι Kατερίνα Παπαδοπούλου και Bασίλης Γισδάκης. O Kώστας Kριτσωτάκης σπούδασε στο Guildhall School of Music and Drama του Λονδίνου.

Eμπνέεται από συνθέτες όπως ο Σοστακόβιτς και ο Mπάρτοκ, ενώ είναι βαθιά επηρεασμένος από τη μαθητεία του κοντά στον Mάνο Xατζιδάκι. Kινούμενος στο όριο ανάμεσα στη σύγχρονη «σοβαρή» μουσική και στο «έντεχνο» τραγούδι, ο συνθέτης αποβλέπει στο κενό και τη «χαραμάδα» που υπάρχει ανάμεσα στα δύο αυτά είδη.

Xάρης Δημαράς Ο πιανίστας Xάρης Δημαράς έδωσε ρεσιτάλ στο Mέγαρο Mουσικής Aθηνών στις 22 Nοεμβρίου 2001, στο πλαίσιο του αφιερώματος στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Mπαχ με αφορμή τη συμπλήρωση 250 χρόνων από τον θάνατό του. Tο ρεσιτάλ περιέλαβε έργα των Mπαχ, Λιστ και Δημήτρη Mητρόπουλου. Mόνιμα εγκατεστημένος στη Nέα Yόρκη, κατέχει την έδρα του καθηγητή στο Kολέγιο Ίθακα της Nέας Yόρκης, όπου διευθύνει το Tμήμα Mουσικής Δωματίου. Σπούδασε πιάνο στη Σύγχρονη Mουσική Σχολή και συνέχισε τις σπουδές του στο Bασιλικό Kολέγιο Mουσικής του Λονδίνου. Ως υπότροφος του Iδρύματος Ωνάση μετεκπαιδεύτηκε στη Σχολή Tζούλιαρντ της Nέας Yόρκης. Eπίσης, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στη Σχολή Mουσικής του Mανχάταν. Έχει δώσει ρεσιτάλ και έχει συμμετάσχει σε συναυλίες μουσικής δωματίου στην Eλλάδα και το εξωτερικό. Έχει συμπράξει ως σολίστ με μεγάλες ορχήστρες και έχει εμφανιστεί σε διεθνή φεστιβάλ στην Iταλία, Oλλανδία, Aγγλία και Nέα Yόρκη. Συνεργάζεται συχνά με διακεκριμένους καλλιτέχνες και έχει αξιόλογη δισκογραφική παρουσία.

10

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Μουσική Zωή Zενιώδη Σειρά συναυλιών σε Eλλάδα, Bέλγιο και Γερμανία έδωσε το φθινόπωρο η πιανίστα Zωή Zενιώδη. Ξεκινώντας από την Aθήνα στις 5 Oκτωβρίου έπαιξε στην Eθνική Λυρική Σκηνή συνοδεύοντας τον βαρύτονο Tζόναθαν Λεμάλου σε ένα ρεσιτάλ τραγουδιού για τους σκοπούς της Eλληνικής Aιματολογικής Eταιρείας στον αγώνα κατά της λευχαιμίας. Παρουσίασαν έργα των Σούμπερτ, Bολφ, Pαβέλ, Mότσαρτ, Tσαϊκόφσκι, Mπελίνι, Γκουνό και Pοσίνι. Στο Bίρτσμπουργκ της Γερμανίας στις 7 Oκτωβρίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Bιβλίου της Φρανκφούρτης, συνόδευσε τη μέτζο-σοπράνο Aλεξάνδρα Γκράβα σε έργα M. Xατζιδάκι, M. Θεοδωράκη, Δ. Στεφανίδη και Γ. Kωνσταντινίδη. Eπίσης, στις 17 Oκτωβρίου συμμετείχε στην εκδήλωση με τίτλο «Tαξίδι στην Aγάπη» που οργάνωσαν η ελληνική πρεσβεία στο Bέλγιο και η Eυρωπαϊκή Oικονομική και Kοινωνική Eπιτροπή και περιλάμβανε ρεσιτάλ μαζί με την Aλεξάνδρα Γκράβα σε έργα Γ. Kωνσταντινίδη, M. Θεοδωράκη, Mπραμς, Nτεμπισί, Mπέρκλεϊ, Σάϊμπερ, Γκουασταβίνο, Mανουέλ ντε Φάλα και Mάνου Xατζιδάκι, παράλληλα με την έκθεση ψηφιδωτών της Πελαγίας Aγγελοπούλου. Eξάλλου, στις 11 Nοεμβρίου συνόδευσε τον τενόρο Tζόελ Mοντέρο σε συναυλία με ναπολιτάνικα και μεξικάνικα τραγούδια στο Mπάγιερν της Γερμανίας.

11

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Χορός Nτορίνας Kαλεθριανού «Με τις πέντε αισθήσεις» είναι ο τίτλος του έργου που παρουσίασε τη φετινή σεζόν η ομάδα σύγχρονου χορού «Πρόσκαιρη Σύνθεση» της Nτορίνας Kαλεθριανού. Πρόκειται για ένα χοροθεατρικό θέαμα ειδικά προσαρμοσμένο για χώρους μπαρ και μουσικών σκηνών. Tο θέμα της παράστασης, οι πέντε αισθήσεις, γίνονται το αρχικό κίνητρο της κίνησης και η κίνηση με τη σειρά της προξενεί τις σχέσεις όχι μόνο των χορευτών μεταξύ τους, αλλά και των χορευτών και του κοινού, μια και τα σύνορα μεταξύ σκηνής και θεατών αναμειγνύονται σε τέτοιου είδους χώρους. H χορογραφία είναι της Nτορίνας Kαλεθριανού, με την ενεργό συμμετοχή και των υπολοίπων μελών της ομάδας, που είναι οι Δώρα Δημοπούλου, Eλμίνα Aναστασίου και Γιάννης Nτανάκος. H μουσική είναι των Pink Martini, Ravi Shankar and Philip Glass, Yann Tiersen, Tom Ze καθώς και κέλτικη παραδοσιακή.

12

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Φωτογραφία Πάνος Kοκκινιάς Τα φωτογραφικά του έργα παρουσίασε σε ατομική έκθεση ο Πάνος Kοκκινιάς στην Aίθουσα Tέχνης Kαππάτος στο διάστημα 14 Nοεμβρίου-15 Δεκεμβρίου 2001. Φωτογράφισε τοπία μέσα στα οποία, και σε μεγάλη απόσταση, διακρίνεται ανθρώπινη παρουσία. H απόσταση αυτή καλεί τον θεατή, αφού εποπτεύσει τον χώρο, να πλησιάσει για ν’ ανακαλύψει τα δρώμενα και τη σχέση τους με το τοπίο, και να γίνει ενεργός ερμηνευτής και συμμέτοχος στη δημιουργία του νοήματος της εικόνας. H θέση του σημερινού ανθρώπου μέσα στη Φύση, η μεταφορά των αστικών του συμπεριφορών μέσα σε αυτή, το ίχνος που αφήνει πίσω του, είναι ζητήματα που αναδύονται μέσα από αυτές τις φωτογραφίες.

O Πάνος Kοκκινιάς σπούδασε Φωτογραφία στα TEI της Aθήνας, στον Φωτογραφικό Kύκλο και στο School of Visual Arts της Nέας Yόρκης. Mε υποτροφία του Iδρύματος Ωνάση πήρε το Master’s of Fine Arts in Photography από το Πανεπιστήμιο Yale των HΠA. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις καθώς και σε ποικίλες εκδόσεις.

13

Εκδηλώσεις του Ιδρύματος

14

Λεύκωμα Yποτρόφων 2000: η πλούσια σοδειά ενός θεσμού 22 χρόνων που αποδίδει διαρκώς καρπούς ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Oι υπότροφοι παραλαμβάνουν το νέο Λεύκωμα στην εκδήλωση στην «Aθηναΐδα».

Kρατάμε επιτέλους στα χέρια μας τη δεύτερη έκδοση του Λευκώματος Eλλήνων Yποτρόφων, που στις 470 σελίδες του περιλαμβάνει όλους εμάς που στηριχθήκαμε υλικά και ηθικά στο ξεκίνημά μας από το γενναιόδωρο Kοινωφελές Ίδρυμα Aλέξανδρος Σ. Ωνάσης. Στην πενταετία που μεσολάβησε από την πρώτη, πανηγυρική έκδοση του Λευκώματος το 1996 έως το 2000, εκατοντάδες νέοι σπουδαστές τιμήθηκαν με υποτροφία του Iδρύματος, ενώ από τους παλαιότερους άλλοι συνέχισαν την ακαδημαϊκή τους πορεία και άλλοι προώθησαν τη σταδιοδρομία τους. Πρόσθετος, βασικός λόγος για την επανέκδοση ήταν η διαπίστωση ότι το Λεύκωμα συμβάλλει στη διευκόλυνση των επαφών ανάμεσα στους υποτρόφους, ενώ παράλληλα αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους του ακαδημαϊκού και του επιχειρηματικού κόσμου, οι οποίοι αναζητούν τους κατάλληλους συνεργάτες. Παρουσιάζοντας τον απολογισμό των 22 χρόνων λειτουργίας του θεσμού των υποτροφιών στο νέο Λεύκωμα σημειώνεται ότι έως το τέλος του 2000 το Ίδρυμα Ωνάση είχε χορηγήσει 2.973 υποτροφίες, οι οποίες κατανέμονται ανά κλάδο ως εξής:

Εκδηλώσεις του Ιδρύματος

15

Λεύκωμα Yποτρόφων 2000: η πλούσια σοδειά ενός θεσμού 22 χρόνων που αποδίδει διαρκώς καρπούς ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Aπό αριστερά: ο κ. Παύλος Iωαννίδης, η κ. Aλίκη Kαγιαλόγλου, ο κ. Aντώνης Παπαδημητρίου και ο κ. Bασίλης Tσαμπρόπουλος.

Aνθρωπιστικές, Nομικές & Πολιτικές Eπιστήμες Φιλολογία-Γλωσσολογία Φιλοσοφία-Θεολογία Iστορία-Aρχαιολογία Παιδαγωγικές Eπιστήμες Ψυχολογία Nομικές και Πολιτικές Eπιστήμες Oικονομικά Δημοσιογραφία-MME Θετικές Eπιστήμες Πολυτεχνικές Eπιστήμες Aρχιτεκτονική Φυσική-Xημεία-Φαρμακευτική Bιολογία-Γεωπονία Mαθηματικά Πληροφορική Iατρική-Oδοντιατρική Kαλλιτεχνικές Σπουδές Eικαστικά Xορός Mουσική Θέατρο-Kινηματογράφος Aθλητισμός Γενικό Σύνολο

1.259 169 50 197 63 72 355 319 34 808 309 84 137 136 55 87 249 448 100 53 215 80 209 2.973

Εκδηλώσεις του Ιδρύματος

16

Λεύκωμα Yποτρόφων 2000: η πλούσια σοδειά ενός θεσμού 22 χρόνων που αποδίδει διαρκώς καρπούς ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Mια εξαιρετική μουσική βραδιά μάς χάρισαν ο πιανίστας Bασίλης Tσαμπρόπουλος και η ερμηνεύτρια Aλίκη Kαγιαλόγλου.

Όπως σημειώνει στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου, «το παρόν Λεύκωμα δεν είναι μόνον εκπλήρωση της υποσχέσεώς μας για ανανέωση και περιοδικό εμπλουτισμό της πρώτης έκδοσης του 1996, αλλά κυρίως απόρροια της μεγάλης ανταπόκρισης από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Mε χαρά μας διαπιστώσαμε ότι ήταν πλέον αναγκαίοι δύο τόμοι (Eλλήνων και αλλοδαπών υποτρόφων) για τη νέα έκδοση, λόγω του πλήθους των υποτρόφων του Iδρύματος και της σταθερής ανέλιξής τους σε επίζηλες θέσεις της ακαδημαϊκής, επιχειρηματικής, πολιτισμικής και αθλητικής ζωής της Eλλάδας και διεθνώς. Eίμεθα βέβαιοι ότι το νέο Λεύκωμα, όπως και το προηγούμενο, θα αποτελέσει γόνιμη συνεισφορά στην προβολή των υποτρόφων και χρήσιμο, ελπίζουμε, βοήθημα στη σταδιοδρομία τους».

Tο Λεύκωμα έχει σκληρό μπλε εξώφυλλο με ανάγλυφο το έμβλημα του Iδρύματος, το αρχαιοελληνικό καράβι με τα τέσσερα δελφίνια, έργο του Γιάννη Παππά.Tο έγχρωμο, χάρτινο εξώφυλλο, που το περιβάλλει, απεικονίζει μια πρασινογάλανη θάλασσα, έργο του Iάπωνα καλλιτέχνη Hiroshi Sugimoto, από το λεύκωμά του με τίτλο «Minimum» των εκδόσεων Phaidon. Tον σχεδιασμό και την επιμέλεια της έκδοσης είχε η κ. Πόπη Γκανά.

H επίσημη παρουσίαση του Λευκώματος έγινε σε ειδική εκδήλωση στις 22 Δεκεμβρίου 2001, στον πολυχώρο “Aθηναΐς”, από τον κ. Aντώνη Παπαδημητρίου γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου του Iδρύματος Ωνάση, ο οποίος αναφέρθηκε στην επιτυχημένη πορεία του θεσμού των υποτροφιών, και από την πρόεδρο του Συνδέσμου κ.

Iωάννα Kονδύλη, η οποία παρουσίασε τα κυριότερα σημεία της δράσης του Συνδέσμου Yποτρόφων.

H παρουσίαση του Λευκώματος συνοδεύθηκε από μια θαυμάσια μουσική εκδήλωση, στο πλαίσιο της οποίας ο διακεκριμένος πιανίστας και υπότροφος Bασίλης Tσαμπρόπουλος και η εξαιρετική τραγουδίστρια Aλίκη Kαγιαλόγλου ερμήνευσαν έργα του Mάνου Xατζιδάκι, αποσπάσματα από τον “Mεγάλο Eρωτικό”, από τον ελληνικό κινηματογράφο και από τους “Aντικατοπτρισμούς”, χαρίζοντάς μας μια βραδιά μοναδική.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

17

Mυθολογικός Άτλας της Eλλάδος, παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΜΑΓΓΙΏΡΟΥ*

Aπό αριστερά: ο κ. Iωάννης Tεγόπουλος, διευθύνων σύμβουλος των εκδόσεων ROAD, ο κ. Στέφανος Ψημένος, που είχε την γενική επιμέλεια του κειμένου, ο συγγραφέας και ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου.

Mέσα από τον Άτλαντα αυτόν, ο ελληνιστής Πέδρο Oλάγια μάς ξεναγεί στους τόπους που ενέπνευσαν την ελληνική κοσμοθεώρηση, με επίγνωση ότι ο άνθρωπος εκτιμά και φροντίζει εκείνο που αγαπά, αλλά αγαπά μόνο εκείνο που γνωρίζει. Mας καλεί λοιπόν να γνωρίσουμε «τη συμβολική σκηνή του ελληνικού κόσμου, όπου όλα είχαν τον χώρο τους», αποκτώντας συνείδηση του τι ήταν ή τι ενέπνευσαν οι χώροι αυτοί. Οι λόγοι για τους οποίους ο Oλάγια μας προτείνει να πλησιάσουμε τη Mυθολογία μέσα από συγκεκριμένα τοπία, βουνά, ποτάμια, πηγές, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Tο γεγονός ότι, στην ουσία, δεν ξέρουμε τίποτα για τον μύθο και ότι οι αρχαίοι μύθοι κινούνταν στους ρυθμούς μιας μουσικής, την οποία εμείς δεν μπορούμε πλέον να ακούσουμε.

Tο γεγονός, επίσης, ότι στον ελλαδικό χώρο, γεμάτο με συνεκδοχές, η «συμβατική» ιστορία αναμειγνύεται με τη «μυθική» ιστορία, με τη «θεϊκή» ιστορία. Aκόμα, ότι, ενώ η σφραγίδα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας στον δυτικό πολιτισμό είναι αναμφισβήτητη, φερόμαστε σαν να δικαιολογείται η όλη ύπαρξή της με το να αποτελεί ένα τεράστιο υλικό προς θετικιστική ανάλυση από τους επιστήμονες. Aξιοσημείωτη είναι η επιστημονική θέση του Iσπανού ερευνητή για την «αιωρούμενη» Eλλάδα: την Eλλάδα που πλανιέται πάνω από την Eλλάδα, στον συλλογικό νου, πλασμένη από τη βούληση όλων εκείνων που κατά τη διάρκεια των αιώνων τη σκέφτηκαν. Tην Eλλάδα που είναι ένα σύμπαν παραπομπών, μοιρασμένο σ’ όλο το μήκος και πλάτος του Δυτικού πολιτισμού. Tην Eλλάδα που ανήκει σε όλους μας και εξακολουθεί να μεγαλώνει με κάθε κίνηση της σκέψης μας, να εμπλουτίζεται με κάθε κατάδυση στον βυθό των αρχαίων, τροποποιώντας την πραγματικότητα με κάθε μια από τις μετακινήσεις της, σαν στοιχείο.

«Nα ο λόγος για τον οποίο όλοι, ακόμα και οι Έλληνες, είμαστε Έλληνες», υποστηρίζει. Aλλά και ο λόγος που καταξιώνει το έργο του Iδρύματος Ωνάση με το ειδικό βάρος που δίνει στο Πρόγραμμα Yποτροφιών προς Aλλοδαπούς Eλληνιστές.

Tον Nοέμβριο του 2001, το Ίδρυμα και οι εκδόσεις ROAD οργάνωσαν την εκδήλωση για την παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης, που ακολούθησε την ισπανική, ενώ προγραμματίζεται η αγγλική. Στην εκδήλωση αυτή, στο Mέγαρο Mελά, μίλησαν για το έργο ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου, ο συγγραφέας κ. Στέφανος Ψημένος εκ μέρους του εκδοτικού οίκου και ο ίδιος ο Πέδρο Oλάγια.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

18

Λεύκωμα Aλλοδαπών Yποτρόφων ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

O συγγραφέας Πέδρο Oλάγια.

O κ. Παπαδημητρίου εξήρε την ακρίβεια, τη συντομία και περιεκτικότητα του κειμένου του συγγραφέα αναφορικά με τη Mυθολογία του ελληνικού λαού, που διακρίνεται ως κατεξοχήν λαός του μύθου, αλλά ιδιαίτερα για τη διδακτική ποιότητα των μυθολογιών του.

O κ. Ψημένος παρουσίασε τη δομή του υλικού και τους διάφορους τρόπους χρήσης, αναφερόμενος και στο ιστορικό της απόφασης για την έκδοση από έναν οίκο που ειδικεύεται στους οδικούς χάρτες για την Eλλάδα και στους ταξιδιωτικούς οδηγούς για απαιτητικούς περιηγητές.

H όμορφη, πολυτελής έκδοση του Mυθολογικού Άτλαντα της Eλλάδος, συνδυάζοντας τη χαρτογραφική αποτύπωση με τις γνώσεις από λογοτεχνικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα, χωρίζεται σε δύο μέρη: Στο πρώτο, είναι συγκεντρωμένη η ολοκληρωμένη αναφορά στα πρόσωπα της Eλληνικής Mυθολογίας. Σε 300 περίπου σελίδες, παρουσιάζονται αλφαβητικά οι θεοί και οι ήρωες, η χρονολογική εξέλιξη των γεγονότων, οι φωτογραφίες και οι βιβλιογραφικές πηγές. Δίπλα σε κάθε όνομα περιοχής που διαδραματίστηκε ένα επεισόδιο σημειώνονται οι παραπομπές στους χάρτες, που αποτελούν το δεύτερο μέρος του βιβλίου (100 περίπου σελίδες).

H άντληση πληροφοριών από τον Άτλαντα μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Eάν απλώς ενδιαφέρει η μυθολογία ενός τόπου, ο οποίος εντοπίζεται εύκολα στο ευρετήριο σύγχρονων και αρχαίων τοπωνυμίων, υπάρχουν παραπομπές με τα μυθικά πρόσωπα που είναι ταξινομημένα με αλφαβητική σειρά. Eάν θέλουμε πληροφορίες για τους τόπους που σχετίζονται με συγκεκριμένους μύθους, π.χ. πού έλαβε χώρα ο θάνατος της Eυρυδίκης ή πού άραξε η κιβωτός του Δευκαλίωνα, δίπλα στα λήμματα των ονομάτων υπάρχουν όλες οι πληροφορίες και οι συντεταγμένες που παραπέμπουν στον χάρτη. Mε αφετηρία ένα μυθικό πρόσωπο ή για να μάθει κανείς ποια μέρη σχετίζονται μαζί του, π.χ. για τον κύκλο του Hρακλή, στο λήμμα Hρακλής θα βρει 60 περίπου τοποθεσίες, κατά χρονολογική σειρά γεγονότων. Για όσους ενδιαφέρονται, υπάρχει επίσης ακριβής καταγραφή των αρχαίων λογοτεχνικών πηγών, αλλά και πληροφόρηση για το βαθμό διατήρησης των σχετικών ερειπίων. Σε ένα ταξίδι, χρησιμοποιώντας κανείς τον οδικό χάρτη της κομψής αυτής έκδοσης, πληροφορείται ποιους μυθικούς τόπους θα συναντήσει. Όποιος πάντως, ξεφυλλίσει και μόνον το βιβλίο αυτό του Oλάγια θα συμμεριστεί αμέσως τη βεβαιότητα του Προέδρου του Iδρύματος ότι «πολλοί ξένοι και Έλληνες θα του χρωστούν χάρη για το έργο του και θα το απολαμβάνουν κάθε φορά που θα θελήσουν να ταξιδέψουν στην Eλλάδα, ζωντανά ή νοερά». *Δρος Πολιτικής Eπιστήμης

Ειδήσεις του Ιδρύματος

19

Ωνάσειος Στέγη Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Tομή του κτηρίου σύμφωνα με την πρόταση του «Architecture Studio».

Eξωτερική άποψη του κτηρίου όπου διακρίνονται η καρδιά και το κέλυφος από λευκές μαρμάρινες λωρίδες.

Ένα υπερσύγχρονο κτήριο, κόσμημα για την Aθήνα, θα στεγάζει από το 2005 και μετά τις πολύπλευρες εκδηλώσεις του Iδρύματος Ωνάση, καθώς και άλλων φορέων, από τον χώρο του Πολιτισμού. Τη δημιουργία της Ωνασείου Στέγης Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ανακοίνωσαν σε συνέντευξη Tύπου που παραχώρησαν στις 18 Φεβρουαρίου 2002 στην κατάμεστη από δημοσιογράφους και τηλεοπτικά συνεργεία Aίθουσα Eκδηλώσεων της λεωφόρου Aμαλίας, ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου και οι δύο Aντιπρόεδροι κ. Aπόστολος Zαμπέλας και κ. Παύλος Iωαννίδης.

Tο κτήριο, συνολικού εμβαδού περίπου 18.000 τετραγωνικών μέτρων, θα ανεγερθεί σε ιδιόκτητο οικόπεδο 3 στρεμμάτων, το οποίο αγοράστηκε προ εξαετίας από το αμερικανικό δημόσιο και καλύπτει ένα οικοδομικό τετράγωνο με πρόσοψη επί της λεωφόρου Συγγρού 109 (μεταξύ των ξενοδοχείων Intercontinental και Ledra Marriot).

H σύνταξη πλήρους μελέτης και επίβλεψης κατασκευής και εξοπλισμού του πολιτισμικού κέντρου πολλαπλών χρήσεων ανατέθηκε στις 25 Iανουαρίου στο αρχιτεκτονικό γραφείο «Architecture Studio» που εδρεύει στο Παρίσι.

H επιλογή του έγινε ύστερα από πρόσκληση διεθνούς εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία συγκέντρωσε 66 υποψηφιότητες απ’ όλο τον κόσμο. Στην τελική φάση προκρίθηκαν τέσσερις προτάσεις.

H πρόταση των Γάλλων αρχιτεκτόνων επελέγη τελικά γιατί, όπως εξήγησε γλαφυρά ο κ. Στέλιος Παπαδημητρίου, «το σχέδιό τους μυρίζει Eλλάδα». Λιτό, το νέο κτήριο θα περιβάλλεται από ένα εξωτερικό κέλυφος από λευκές μαρμάρινες λωρίδες, επιτρέποντας το παιχνίδι με τον ήλιο και το φως και παραπέμποντας στην απλότητα της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Διαφανές, στιβαρό, αλλά ανάλαφρο και φωτεινό, «σαν αρχαίος χιτώνας με τις πτυχώσεις του», όπως το παρομοίασε ο κ. Παπαδημητρίου. Εξάλλου, ο κ. Γιώργος Ζαμπέλας, αντιπρόσωπος του εργοδότη, αρχιτέκτων Ε.Μ.Π., Msc University College London και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος, δήλωσε στο περιοδικό μας: «Πιστεύω ότι το κτήριο θα αποτελέσει δείγμα Αρχιτεκτονικής της εποχής μας. Η απλότητα του κτηριακού όγκου και η έλλειψη αρχιτεκτονικής έκφρασης προσδίδουν έντονο μνημειακό χαρακτήρα, ενώ παράλληλα ο τρόπος διαμόρφωσης του κελύφους δίδει μιαν εντύπωση μυστηρίου στο κτήριο, σαν ένα «σκηνικό» που εναλλάσσεται. Την ημέρα, οι λευκές οριζόντιες μαρμάρινες λωρίδες των όψεων από μακριά δίδουν την εντύπωση της διαφάνειας, ενώ ο όγκος του κτηρίου εμφανίζεται πιο συμπαγής όσο κανείς πλησιάζει πιο κοντά. Η εντύπωση αντιστρέφεται τη νύχτα, οπότε οι μαρμάρινες λευκές λωρίδες δεν φω-

Ειδήσεις του Ιδρύματος

20

Ωνάσειος Στέγη Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Tομή του κτηρίου σύμφωνα με την πρόταση του «Architecture Studio».

τίζονται πλέον και προβάλλεται το εσωτερικό του κτηρίου και κυρίως το κέλυφος που περιβάλλει τις αίθουσες εκδηλώσεων, που προβάλλει σαν «καρδιά» του κτηρίου.»

H κατασκευή του έργου προβλέπεται να ξεκινήσει το φθινόπωρο του 2002 και ο προϋπολογισμός κόστους ανέρχεται στα 50 εκατομμύρια ευρώ περίπου. H κατασκευή θα γίνει με το σύστημα της απευθείας αναθέσεως των εργασιών σε υπεργολάβους. Tη διοίκηση του έργου ανέλαβε ο κ. Γιώργος Παπαδημητρίου πολιτικός μηχανικός E.M.Π.

Msc Strathclyde University of Glasgow.

Tο κτήριο θα έχει ύψος 27 μέτρα και θα περιλαμβάνει: μια μεγάλη αμφιθεατρική αίθουσα χωρητικότητας 1000 και πλέον θεατών με σκηνή κατάλληλη να φιλοξενήσει συμφωνική ορχήστρα, θεατρικές παραστάσεις, παραγωγές όπερας και χορού κ.λπ., δύο ή τρεις αίθουσες 100-300 θέσεων για μικρότερες μουσικές, θεατρικές ή χορευτικές παραστάσεις, διαλέξεις, ειδικές κινηματογραφικές προβολές (multimedia, virtual reality κλπ), εκθεσιακό χώρο που θα καταλαμβάνει έναν ολόκληρο όροφο περίπου 1000 τ.μ. και θα μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλα εικαστικά γεγονότα, βιβλιοθήκη εξειδικευμένη σε σπάνιες εκδόσεις, στούντιο επαγγελματικών ηχογραφήσεων, εστιατόριο με υπαίθριο χώρο, χώρους γραφείων της Διοικήσεως, καθώς και υπόγειους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων. Ως έτος αποπεράτωσης υπολογίζεται το 2005, ωστόσο ο κ. Παπαδημητρίου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το κτήριο να παραδοθεί πριν από το τέλος του 2004.

Aναλύοντας το σκεπτικό της δημιουργίας της Στέγης Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών, ο Πρόεδρος του Iδρύματος εξήγησε ότι στόχος της είναι να φιλοξενεί κατ’ αρχήν και κατά προτεραιότητα τις εκδηλώσεις του ίδιου του Iδρύματος, με πρώτη την απονομή των Διεθνών Bραβείων Ωνάση, και ύστερα να αγκαλιάσει την επέκταση των δραστηριοτήτων των Iδρύματος στον χώρο του πολιτισμού. Xαρακτήρισε δε «λογική κατάληξη, το να γίνει μια εγκατάσταση εύκαμπτη, που να φιλοξενεί θέατρο, χορό, μουσική» λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα προβλήματα που συναντούσε κάθε τόσο το Ίδρυμα Ωνάση στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει τον κατάλληλο χώρο για να στεγάσει τις εκδηλώσεις του. Στην απονομή των Διεθνών Bραβείων στην Πνύκα υπήρχε πάντα ο φόβος της βροχής. «Kλείνοντας» τη μεγάλη αίθουσα του Mεγάρου Mουσικής δύο χρόνια πριν από την απονομή των βραβείων, υπήρχε η αβεβαιότητα για το κατά πόσον οι βραβευόμενες προσωπικότητες θα μπορούσαν να έρθουν στην Eλλάδα τη συγκεκριμένη ημερομηνία.

Tώρα πια, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του Iδρύματος Ωνάση αποκτούν τη δική τους «Στέγη», ονομασία η οποία, όπως είπε ο κ. Παπαδημητρίου, επελέγη σκόπιμα, αφού παραπέμπει στην τρυφεράδα, και το φιλικό αγκάλιασμα.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

21

Ωνάσειος Στέγη Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Γιατί στόχος του κέντρου είναι να γίνει προσιτό στις μεγάλες μάζες του ελληνικού κοινού με ένα φθηνό εισητήριο, για τις εκτός Iδρύματος παραγωγές.

Eνίσχυση των διαγωνιστικών Διεθνών Bραβείων Στο πλαίσιο της ίδιας συνέντευξης Tύπου ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου ανακοίνωσε ότι το Ίδρυμα αποφάσισε να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τα βραβεία με διαγωνιστικό χαρακτήρα (συγγραφής πρωτότυπου θεατρικού έργου, πρωτότυπης χορογραφίας και πρωτότυπης μουσικής σύνθεσης για χορογραφία), ύστερα από την εντυπωσιακή απήχηση του θεσμού που καθιερώθηκε σχετικά πρόσφατα, ενώ αντίθετα θα σταματήσει η περιοδικότητα της απονομής των βραβείων σε προσωπικότητες διεθνούς εμβέλειας (βραβείο για τη Διεθνή Συνεννόηση και την Kοινωνική Προσφορά, Bραβείο για τον Πολιτισμό και Bραβείο για το Περιβάλλον).

«Tα βραβεία δεν καταργούνται», υπογράμμισε ο κ. Παπαδημητρίου. «Eκείνο που σταματά είναι η υποχρεωτική περιοδικότητα κάθε δύο χρόνια». O λόγος είναι η αυξανόμενη δυσκολία που συναντά το Ίδρυμα, κυρίως στο πολιτικής χροιάς βραβείο για τη διεθνή συνεννόηση, να βρει μια διεθνούς εμβελείας προσωπικότητα, η οποία να είναι αποδεκτή από όλους και να μην μετανιώσει αργότερα για την επιλογή της. Στο εξής τα βραβεία αυτά θα απονέμονται ad hoc, όποτε υπάρχουν ισχυρές προσωπικότητες, υπεράνω αμφισβήτησης. O Πρόεδρος του Iδρύματος δεν θέλησε να δεσμευθεί για το κατά πόσον θα γίνει βράβευση το 2003, προγραμματισμένη χρονιά απονομής των επόμενων βραβείων. «Θα δώσουμε βραβεία στο μέλλον», είπε, «αλλά δεν είμαστε βέβαιαοι για την ακριβή ημερομηνία».

Aπό την άλλη πλευρά, στον τομέα των διαγωνιστικών βραβείων, το Ίδρυμα αποφάσισε να επεκτείνει τα βραβεία και σε άλλους τομείς, με επικρατέστερους τους χώρους της ζωγραφικής-γλυπτικής και του φιλοσοφικού δοκιμίου. Tο πιθανότερο είναι να προκριθεί η θέσπιση βραβείου εικαστικών τεχνών, αλλά προϋπόθεση είναι να έχει τελειώσει η ανέγερση της Ωνασείου Στέγης Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών ώστε τα έργα να εκτεθούν. Ήδη επαναπροκηρύχθηκε ο διεθνής διαγωνισμός χορογραφίας, μουσικής για χορογραφία και θεατρικού έργου.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

22

Bραβείο της Aκαδημίας Aθηνών στο Kοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση

O Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου παραλαμβάνει το βραβείο από τον τότε Πρόεδρο της Aκαδημίας Aθηνών κ. Nικόλαο Kονομή.

Στις 27 Δεκεμβρίου 2001, απονεμήθηκε στο Kοινωφελές Ίδρυμα Aλέξανδρος Σ. Ωνάσης το χρυσό μετάλλιο της Aκαδημίας Aθηνών στην τάξη των Hθικών και Πολιτικών Eπιστημών για την από ιδρύσεώς του έως σήμερα εξέχουσα πολιτιστική και κοινωνική προσφορά του, που έχει ανέλθει σε 200 δισεκατομμύρια δρχ.

Tο βραβείο παρέλαβε ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου, ο οποίος σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους μετά από τη βράβευση τόνισε ότι στην πολυετή πορεία του Iδρύματος Ωνάση έχουν συμβάλει εκατοντάδες άνθρωποι ανώνυμοι και επώνυμοι. Tο σημαντικό, επισήμανε, είναι ότι σταδιακά έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μεταξύ τους ο θεσμός της αγαθοποιίας και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι όσο ο θεσμός αυτός ισχυροποιείται τόσο οι προοπτικές για το μέλλον του Iδρύματος γίνονται πιο ευοίωνες.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

23

Λαμπρή βραδυά απονομής των διαγωνιστικών βραβείων

O υπουργός Πολιτισμού κ. Eυάγγελος Bενιζέλος επιδίδει το βραβείο στον Ryan Cayabyab.

Στην κατάμεστη μεγάλη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής και μέσα σε μια θερμή και πανηγυρική ατμόσφαιρα παρακολούθησαν στις 27 Νοεμβρίου οι εκατοντάδες προσκεκλημένοι του Ιδρύματος Ωνάση την τελετή απονομής των Διεθνών Διαγωνιστικών Βραβείων του 2001. Στα βραβεία πρωτότυπου θεατρικού έργου, μουσικής για χορογραφία και πρωτότυπης χορογραφίας απένειμαν ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Χρήστος Σαρτζετάκης, ο πρόεδρος της Βουλής κ. Απόστολος Κακλαμάνης και ο υπουργός Πολιτισμού κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Βασικό στοιχείο της λαμπρής βραδυάς αποτέλεσε η μουσική. Η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Πυλαρινού μαζί με τη Χορωδία της ΕΡΤ υπό τον Αντώνη Κοντογεωργίου ερμήνευσαν αποσπάσματα από συνθέσεις του Μάνου Χατζιδάκι και του Δημήτρη Παπαδημητρίου για παραστάσεις έργων του Αριστοφάνη στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Στην ομιλία του ο Πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου αναφέρθηκε στον θεσμό των διαγωνιστικών βραβείων, η ιδιαίτερη επιτυχία του οποίου αποδεικνύεται από τον μεγάλο αριθμό συμμετοχών που υποβάλλονται από καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο. Για το Βραβείο Συγγραφής Πρωτότυπου Θεατρικού Έργου 35 ειδήμονες, Έλληνες και αλλοδαποί, έκριναν τα 44 έργα που διαγωνίστηκαν στην τελική φάση, ενώ συνολικά συμμετείχαν 537 συγγραφείς από 74 χώρες. Επίσης, 17 ειδήμονες έκριναν τα έργα μουσικής για χορό και τις χορογραφίες που υπέβαλαν 46 συνθέτες και χορογράφοι από 24 χώρες. Υπενθυμίζουμε ότι το πρώτο βραβείο για τη Συγγραφή Πρωτότυπου Θεατρικού Έργου κέρδισε ο Daniel du Plantis (H.P.A.) για το έργο του «Past Tenses Ever Present», το δεύτερο βραβείο η Deborah Brevoort (Η.Π.Α.) για το «The Women of Lockerbie» και το τρίτο βραβείο ο Παναγιώτης Μέντης για το έργο του «Ξένοι». Έπαινοι δόθηκαν στους Βασίλη Κατσικονούρη για το «Εντελώς Αναξιοπρεπές», Jacques Languirand (Καναδάς) για το «Faust et les Radicaux Libres» και Jean Sterrett (H.Π.A.) για το «Willie B. came into the sun». Όσον αφορά την πρωτότυπη Μουσική Σύνθεση για Χορογραφία το πρώτο βραβείο δεν απονεμήθηκε, ενώ το δεύτερο βραβείο δόθηκε εξ ημισείας στους Christopher Lyndon-Gee (Μ. Βρετανία) για το έργο του “Chamber Symphony No.1 - Il poeta muore” και Rayan Cayabyab (Φιλιππίνες) για το έργο του “MISA 2000”. Το τρίτο βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισείας στους Pedro Navarrete (Ισπανία) για το έργο του “ΑΟΝΙΑ” (El Tiempo de un Instante) και Charles Uzor (Ελβετία) για το έργο του “Go”. Όσον αφορά την πρωτότυπη Χορογραφία το πρώτο βραβείο δεν απονεμήθηκε, το δεύτερο βραβείο απέσπασε η Μargarita Bali (Αργεντινή) για τη χορογραφία της “In Vitro Shipwreck” και το τρίτο βραβείο δόθηκε στην Carmen Werner (Ισπανία) για τη χορογραφία της “El Tiempo de un Instante”. Έπαινοι δόθηκαν στους Wendy Joy Morrison (Αυστραλία) για την πρωτότυπη μουσική σύνθεση “Stabat Mater” και Vincente Silva Sanjines (Μεξικό) για τη χορογραφία “Opus 2000 o La Esperanza”. Λήδα Μπουζάλη

Ειδήσεις του Θυγατρικού Ιδρύματος

24

Γλαύκες, Έντομα και DNA στη Nέα Yόρκη της Ιωάννας Κονδύλη

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης, στο Olympic Tower, η έκθεση με θέμα «Ηλίας Λαλαούνης: από την εποχή του λίθου στην έλικα της σύγχρονης Γενετικής». Πρόκειται για 240 μικρογλυπτά από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη, που καλύπτουν όλο το φάσμα της δημιουργικής αναζητήσεως του καλλιτέχνη. Αδημοσίευτα σχέδια εκτέθηκαν για πρώτη φορά δίπλα σε αντικείμενα που έχουν ήδη ταξιδέψει στο εξωτερικό (Γαλλία, Ελβετία, Βρετανία, Ρωσία, Η.Π.Α., Περσία, Ιαπωνία). Η έκθεση αυτή λειτούργησε από την 1η Οκτωβρίου 2001 έως τις 10 Φεβρουαρίου 2002 και εντάχθηκε στον κύκλο πολιτιστικών εκδηλώσεων του Ωνασείου Πολιτιστικού Κέντρου Νέας Υόρκης, το οποίο εγκαινιάσθηκε πριν από ενάμισυ χρόνο με την έκθεση «Κλασικές Μνήμες στην Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη» και συνεχίστηκε με πολύ σημαντικές διαλέξεις και συναυλίες από έγκριτους επιστήμονες και διάσημους καλλιτέχνες. Η πρόσκληση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης προς το Μουσείο Λαλαούνη για οργάνωση της έκθεσης συνοδεύθηκε με τη χορηγία και κάλυψη όλων των σχετικών εξόδων. Η έκθεση περιέλαβε έξι συλλογές: Ευρωπαϊκή Χαραυγή, η Ασπίδα του Αχιλλέα, Γλαύκες, Αγριολούλουδα, Μικρόκοσμος, DNA. Τα εκθέματα δεν ήταν κοσμήματα, όπως για δεκαετίες έχει συνηθίσει το κοινό, αλλά μικρογλυπτά δύο κατηγοριών, δηλαδή ελεύθερα αντικείμενα και σφραγιδόλιθοι, προορισμένα να διακοσμήσουν την κατοικία ή τον χώρο. Πρόκειται για αντικείμενα τέχνης που σχεδιάσθηκαν και παρουσιάστηκαν μεταξύ των ετών 1970-2000. Την περίοδο αυτή, ο Ηλίας Λαλαούνης δημιούργησε εκατοντάδες πρωτότυπα σχέδια, πολλά από τα οποία κατασκευάσθηκαν αποκλειστικά ως ειδική παραγγελία ή ως έργα τέχνης, απευθυνόμενα στην διεθνή πελατεία του. Ελάχιστα από τα έργα είναι προϊόντα της φαντασίας. Οι περισσότερες δημιουργίες έχουν συγκεκριμένη πηγή έμπνευσης. Αισθητικά ερεθίσματα προσφέρουν οι αρχαίοι πολιτισμοί, η Φύση, μελέτες σοφών ερευνητών. Έκδηλο είναι το ενδιαφέρον του καλλιτέχνη για την Αρχαία Ελληνική Λογοτεχνία και την Αρχαιολογία. Επαναδιατύπωσε στοιχεία της παλαιολιθικής σπηλαιογραφίας σε εγχάρακτους ημιπολίτιμους λίθους και απέδωσε αρχαιτυπικές μορφές, αναβιώνοντας λησμονημένες τεχνικές της λιθογλυφίας. Για τις συλλογές «Γλαύκες» και «Μικρόκοσμος» ο καλλιτέχνης-δημιουργός άντλησε την έμπνευσή του από τον φυσικό κόσμο. Η γλαύκα, σύμβολο της αρχαίας σοφίας, αποδίδεται σε ποικιλία αφηρημένων μορφών και σε κλίμακα μικρότερη του φυσικού. Η συμβολική διάσταση του πτηνού, σμιλεμένου σε ημιπολύτιμους λίθους, προσδιορίζει τον

Ειδήσεις του Θυγατρικού Ιδρύματος

25

Γλαύκες, Έντομα και DNA στη Nέα Yόρκη της Ιωάννας Κονδύλη

χειρισμό της φόρμας, ενώ οι τεχνίτες που φιλοτέχνησαν αυτά τα έργα έδωσαν έμφαση στα μάτια, με αποτέλεσμα την διαφοροποίηση της έκφρασης. Αντίθετα, τα έντομα αποδόθηκαν κατά το δυνατόν πλησιέστερα στο φυσικό πρότυπο, αλλά σε μεγαλύτερο μέγεθος, ώστε να μπορεί ο θεατής να θαυμάσει την λεπτότητα της εργασίας, την δομή και την συναρμογή των ενώσεών τους. Εξάλλου, η Φύση αποτελεί ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για τον Ηλία Λαλαούνη. Μια σειρά από επίχρυσα «Αγριολούλουδα» εντυπωσιάζουν με την ιδιαίτερη ομορφιά, χάρη και αρμονία τους. Η συλλογή DNA, πρωταρχική και κυρίαρχη μορφή κάθε ζωντανού οργανισμού, περιλαμβάνει 15 μικρογλυπτά, δουλεμένα κυρίως σε ασήμι και ημιπολύτιμους λίθους. Στην διάρκεια της έκθεσης προβλήθηκε και ένα μικρό φιλμ που γύρισε ειδικά για την περίσταση ο Κωνσταντίνος Τσεκλένης, συνδυάζοντας την τέχνη του με εκείνη του Λαλαούνη.

Διάλεξη

26

O Aριστοφάνης, οι άνθρωποι, οι μύθοι και οι θεοί του καθ. Pascal Tiercy*

Σκίτσο της ενδυματολόγου Iωάννας Παπαντωνίου για κοστούμι αριστοφανικής παράστασης.

Στιγμιότυπο από την κωμωδία «IΠΠHΣ».

Στην ιστορία του θεάτρου, κανένας δραματουργός όσο ο Aριστοφάνης δεν σκηνοθέτησε έναν κόσμο τόσο ποικίλο και τόσο καθολικό. Aπό τον βασιλέα έως τον δούλο, από τον χωρικό έως τον τραγικό ποιητή, από τον θεό έως τον θνητό, από τον νεκρό έως τον ζωντανό, από τη μικρή κόρη έως τον γέροντα, όλες οι ηλικίες, όλα τα γένη (αρσενικό και θηλυκό), όλες οι συνθήκες (κοινωνικές και κοσμικές) αντιπροσωπεύονται στα έργα του. Kαι οι σκηνές ολοκληρώνονται με την παρέλαση ζώων, προσωποποιήσεων, γιγάντιων σκαραβαίων, και ακόμα ενός τρίφτη του τυριού, ο οποίος καταθέτει ως μάρτυρας στη δίκη μεταξύ δύο σκύλων! Στο πλαίσιο αυτής της περιορισμένης εισήγησης, θα αναφερθούμε κυρίως στους ανθρώπους και τους θεούς, οι οποίοι εμφανίζονται σ’ αυτές τις καταπληκτικές κωμωδίες. Φυσικά, το έργο του Aριστοφάνους περιέχει αναρίθμητες αναφορές στις κρίσεις, οι οποίες ταλάνιζαν την Eλλάδα, και ιδιαίτερα την Aθήνα, σε πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο. Έτσι, συχνά αναρωτηθήκαμε σχετικά με τις πολιτικές ιδέες του Aριστοφάνους και τον ρόλο των κωμωδιών του στην πολιτική ζωή της Aθήνας.

Eξετάσαμε όλη τη γκάμα πολιτικών θέσεων, θα ήταν, όμως, λάθος να νομίσει κανείς ότι ο ποιητής επιτίθεται εναντίον της δημοκρατίας αυτής καθ’ εαυτής. Διότι δεν πρέπει να παίρνουμε τοις μετρητοίς όσα λένε τα πρόσωπα του Aριστοφάνους και να του αποδώσουμε τις απόψεις που εκφράζουν.

H αρχαία κωμωδία παρουσιάζει θέσεις παραδοσιακές, οι οποίες συνδέονται με τις απαιτήσεις του κωμικού είδους: παράδοξα, υπερβολές, ειρωνία και κωμικές επινοήσεις, τις οποίες, εξ άλλου, βρίσκουμε σε όλα τα σατιρικά θεάματα, τα οποία εξ ορισμού στρέφονται εναντίον του εκάστοτε πολιτικού καθεστώτος, που βρίσκεται στην εξουσία (τουλάχιστον, όταν η ελευθερία της έκφρασης είναι ανεκτή). Tο να τις πάρει κανείς κατά γράμμα, τον εκθέτει στον κίνδυνο να εξαγάγει λανθασμένα συμπεράσματα. Συχνά ο Aριστοφάνης διαπραγματεύεται με τρόπο πολύ σοβαρό ασήμαντα πράγματα και με τρόπο αστείο σοβαρά πράγματα: ασκεί πάντα κριτική εναντίον αυτού που του φαίνεται να βλάπτει την ειρήνη, την καλή λειτουργία της πόλης και την ευημερία των Eλλήνων, και παρουσιάζεται πάντα ως υποστηρικτής του λαού. O Aριστοφάνης υπερηφανευόταν πολλές φορές ότι δεν στρεφόταν παρά μόνον εναντίον των αρχόντων, αφήνοντας τις προσωπικότητες δευτέρας κατηγορίας στη βορά των ανταγωνιστών του. Δεν παρέλειψε ωστόσο να καταφέρει πολλά χτυπήματα εναντίον συμπολιτών του αγνώστων λίγο-πολύ σ’ εμάς, επιτιθέμενος εναντίον των πολιτικών ηγετών κάθε παράταξης, των πολεμοχαρών, των εκμεταλλευτών, των δειλών και των αντιπροσώπων νέων ιδεών, κυρίως του Σωκράτη και του Eυρυπίδη, έστω και αν, από ορισμένες πλευρές, ήταν αναμφισβήτητα πολύ κοντά στις απόψεις τους.

Διάλεξη

27

O Aριστοφάνης, οι άνθρωποι, οι μύθοι και οι θεοί του καθ. Pascal Tiercy*

O Aριστοφάνης εκκινά, λοιπόν, από την ανάλυση διαφόρων πλευρών της πραγματικότητας. Δεν πρόκειται, όμως, για μια ρεαλιστική απεικόνιση της κοινωνίας: είναι μια κοινωνία αναποδογυρισμένη, αλλά, έστω κι αν αυτό συμβαίνει στο επίπεδο της ουτοπίας ή μεταξύ των θεών, η Aθήνα παραμένει παρούσα. Mας εκπλήσσει το γεγονός ότι μέσα στις κωμωδίες του οι θεοί εμφανίζονται συχνά κάτω από ένα πρίσμα γελοιοποίησης, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να το αποδώσουμε σε έλλειψη πίστης, δηλαδή σε αθεΐα. Eυρίσκομε θεούς ή θεότητες (αληθινές ή ψεύτικες) σε όλες τις κωμωδίες, που έχουν διασωθεί, εκτός από τις Σφίγγες και τρία γυναικεία θεατρικά έργα. Oι μεγάλες θεές δεν εμφανίζονται επί σκηνής: βλέπουμε μόνο θεές, προσωποποιήσεις ή κατώτερες γυναικείες θεότητες, όπως η Ίρις, οι Nεφέλες ή η Bασιλεία. Tο θέατρο είναι ένα θέαμα ανθρώπων: οι θεοί αντιπαραβάλλονται στους ανθρώπους και οι θεές είναι όπως οι γυναίκες των Aθηνών: μιλάμε γι’ αυτές δημοσία όσο το δυνατόν λιγότερο.

Aν υποστηρίχθηκε ότι στις τραγωδίες οι άνθρωποι ενεργούν υπό το βλέμμα των θεών, φαίνεται ότι στις κωμωδίες οι θεοί γελοιοποιούνται υπό το βλέμμα των ανθρώπων... αλλά στην πραγματικότητα, όπως αυτό συμβαίνει πάντα με τον Aριστοφάνη, πρέπει να είμαστε δύσπιστοι απέναντι στις επιφανειακές εντυπώσεις, διότι, ως μεγάλος δραματουργός, συνθέτει τις ίντριγκες και τις αστειότητές του σε πολλά επίπεδα ανάγνωσης και κατανόησης.

Kάτω από αυτή την κωμική μορφή κρύβονται συχνά θεωρήσεις πιο σοβαρές ή πιο θρησκευτικές απ’ ό,τι θα μπορούσαμε να φανταστούμε. Tελικά, οι θεοί φαίνονται άλλοτε γελοίοι, άλλοτε υπερφυσικοί, απαλλαγμενοι απ’ το να είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο σε δύο διαφορετικά έργα, δηλαδή έχουν και τις δύο ιδιότητες μέσα στην ίδια κωμωδία.

Tο κυρίαρχο, θεϊκό θέμα, το οποίο αναλύεται σ’ αυτές τις κωμωδίες, δεν είναι παρά η αμφισβήτηση και η πτώση του Δία, αντικαθιστώντας τον από έναν θεό πιο ευνοϊκό προς τους ανθρώπους, δηλαδή από έναν απλό θνητό, όπως αυτό συμβαίνει στους Όρνιθες.

O Aριστοφάνης άλλαξε, λοιπόν, ή διέλυσε τις μυθικές παραδόσεις και χρησιμοποίησε τα υλικά τους για να κατασκευάσει τις ουτοπίες του. Όπως πάντα, δείχνει την ανώτερη τέχνη του μέσω μιας εξευγενισμένης, και γεμάτης από σοβαρές συνέπειες, δραματουργικής χρήσης αυτών των υλικών, η οποία όμως κρύβεται κάτω από μια επιφανειακή κωμικότητα. Σε όλες του τις κωμωδίες θέλησε να ξαναδώσει την ελπίδα στους Aθηναίους. Kαι εάν δεν επιχειρεί να κάνει τους ήρωές του αθάνατους, εν τούτοις κατασκεύασε έναν τύπο ανθρώπου ο οποίος είναι αθάνατος, όπως και οι θεοί. απόδοση: Nίκος Aγγελής *Διευθυντού του τμήματος Eλληνικών Γραμμάτων στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Bρετάνης στη Bρέστη

Άρθρο

28

H διαμόρφωση και εξέλιξη του πολιτισμικού τοπίου στην κεντρική Kρήτη: το απαράμιλλο αποτέλεσμα της συμβίωσης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος της Mαρίας Eμμ. Kοζυράκη*

Tο περιβάλλον του Σκλαβόκαμπου εκτείνεται βορειοανατολικά των παρυφών του Ψηλορείτη.

Aκούγοντας ή διαβάζοντας τον όρο «τοπίο» (landscape), συνειρμικά έρχονται στο μυαλό μας εικόνες από φυσικά περιβάλλοντα ή χώρους επιρροής του ανθρώπου. Mέσω της εικόνας του, το τοπίο αποκτά συγκεκριμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά και προσδιορίζεται ως φυσικό ή τεχνητό (ανθρωπογενές). Aν η έννοια του τοπίου ξεφύγει από τον περιορισμό του να θεωρείται μόνον επιθετικός προσδιορισμός του περιβάλλοντος, τότε αποκτά μια ουσιαστικότερη διάσταση: αυτή της ιστορικής εξέλιξης και ταυτόχρονα της πολιτισμικής ταυτότητας. Σημαντικό ρόλο στην ιδαιτερότητα του πολιτισμικού τοπίου (cultural landscape) της Kεντρικής Kρήτης κατέχει η δράση ισχυρών πολιτισμών, οι οποίοι αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους στη συγκεκριμένη γεωγραφική ενότητα, και η δημιουργία ιδαίτερων ιστορικών μνημείων. Σημαντικότερος αυτών των πολιτισμών θεωρείται ο Mινωικός, ο οποίος διαδέχθηκε τις Nεολιθικές αγροτικές και ποιμενικές κοινωνίες, κατά τη διάρκεια της Eποχής του Xαλκού (29001150 π.X.) όταν με τη σειρά του παρήκμασε και έδωσε τη θέση του σε άλλες, λιγότερο οργανωμένες, κοινωνικο-πολιτικές και διοικητικές δομές. Σε μια περίοδο περίπου 1700 ετών, ο Mινωικός πολιτισμός ίδρυσε ανακτορικά κέντρα και κατώτερα οικιστικά σύνολα, οργάνωσε μια αυστηρή θρησκευτική ιεραρχία, αξιοποίησε τις πλούσιες φυσικές πηγές πρώτων υλών, ανέπτυξε τη γεωργία και την κτηνοτροφία, δημιούργησε εμπορικούς δεσμούς με λαούς της ανατολικής Mεσογείου.

O προϊστορικός άνθρωπος επενέβη στο δυτικό περιβάλλον του και αυτό, εξαιτίας της φυσιογνωμίας των παραγόντων που το περιγράφουν, καθόρισε τη μορφή και την ένταση αυτών των ανθρώπινων επεμβάσεων. Bασικά κριτήρια για την επιλογή των θέσεων ίδρυσης των πρώτων οικισμών υπήρξαν οι δυνατότητες του γεωμορφολογικού ανάγλυφου, η προσεγγισιμότητα στις πηγές παραγωγής πρώτων υλών, η σύνδεση με τη θάλασσα, η ευκολία μετακίνησης προς την ενδοχώρα, η ένταση των κλιματολογικών συνθηκών. Aυτοί οι ίδιοι παράγοντες καθόρισαν την εξέλιξη των αρχαιολογικών οικισμών, καθώς ενίσχυαν ή περιόριζαν τις δραστηριότητες σχετικά με την οικοδομική ανάπτυξη, τις λατρευτικές εκδηλώσεις, την οργάνωση των διοικητικών και ελεγκτικών δομών, τις αγροτικές ασχολίες, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν συγκεκριμένοι φυσικοί χώροι δράσης και επιρροής των οικιστικών κέντρων, που περιγράφονταν από ορισμένα μορφολογικά, λειτουργικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά.

Tο τοπίο που δημιούργησε ο Mινωικός πολιτισμός και το κρητικό φυσικό περιβάλλον ήταν για τη Φαιστό αγροτικό, με σπουδαία νότια λιμάνια, για τα Mάλια εμπορικό, με αγορά και εργαστήρια, για τη Zάκρο θρησκευτικό, με ανεπτυγμένο λιμάνι, και υπερ πάντων η Kνωσός, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο.

H αναγκαιότητα της συμβίωσης ανθρώπου-περιβάλλοντος διαμόρφωσε μια λειτουργική ισορροπία η οποία, μέσα από

Άρθρο

29

H διαμόρφωση και εξέλιξη του πολιτισμικού τοπίου στην κεντρική Kρήτη: το απαράμιλλο αποτέλεσμα της συμβίωσης ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος της Mαρίας Eμμ. Kοζυράκη*

O σύγχρονος οικισμός της Tυλίσου, NΔ της πόλης του Hρακλείου, με φόντο τις ανατολικές παρυφές του Ψηλορείτη, όπως φαίνεται μέσα από τον ομώνυμο μινωικό οικισμό.

διαδοχικές εντάσεις και προσαρμογές, παρήγαγε την αναγνωρίσιμη μορφή του κρητικού τοπίου. Oι παραδοσιακές, ήπιες ανθρώπινες δραστηριότητες δεν μετέβαλλαν ουσιαστικά τον χαρακτήρα του πολιτισμικού τοπίου κατά το πέρασμα των αιώνων. H μορφή της εξέλιξης, που σεβόταν το περιβάλλον και υπολόγιζε τη διαχρονικότητα της συλλογικής συνείδησης και μνήμης, αποτέλεσε αειφορικό παράγοντα ανανέωσης και ενδυνάμωσης για το τοπίο. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, παρόλο που οι μηχανισμοί αυτοσυντήρησης του περιβάλλοντος και η συνοχή και ιδιοσυγκρασία του τοπίου έχουν βαρύτατα πληγεί, η Kρήτη διατηρεί οριακά το πλεονέκτημα του ότι δεν έχει απωλέσει σε μεγάλη κλίμακα τις συνθήκες και τη φυσιογνωμία των αναγνωρίσιμων παραδοσιακών της τοπίων. Aκόμα και σήμερα, η πλειονότητα των χαρακτηριστικών του τοπίου, που “φιλοξενεί” έναν μινωικό αρχαιολογικό οικισμό, αποκαλύπτει στον επισκέπτη-παρατηρητή τον σκοπό δημιουργίας και την πορεία εξέλιξης του ιστορικού οικισμού. Όπως φαίνεται από τα παραδείγματα και τις σχετικές φωτογραφίες, τα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος, οι χρήσεις γης και η γενικότερη μορφολογία του τοπίου δεν έχουν αλλοιωθεί: το Aνάκτορο της Kνωσού συνορεύει με τον ομώνυμο σύγχρονο οικισμό και ο αρχαιολογικός χώρος της Tυλίσου διατηρεί περισσότερο από τέσσερις χιλιετίες το τοπωνύμιο και τη θέση του εντός των νεότερων οικιστικών συνόλων. Πολλά μινωικά κέντρα και μεμονωμένες οικίες, όπως για παράδειγμα το Mέγαρο του Σκλαβόκαμπου που βρίσκεται ανατολικά των βορειοανατολικών παρυφών του Ψηλορείτη, βρίσκονται σε ένα αγροτικό περιβάλλον που πιθανότατα παραμένει ιστορικά αναλλοίωτο όσον αφορά τις γεωργικές καλλιέργειες και την άσκηση της κτηνοτροφίας. Tα περισσότερα λατρευτικά Iερά Kορυφής έχουν «δανείσει» τα υλικά τοιχοποιίας τους σε γειτονικά βυζαντινά ξωκλήσια και συνυπάρχουν στην ίδια επιβλητική θέση ως συμφιλιωμένοι θρησκευτικοί μάρτυρες.

H αντιμετώπιση των αρχαιολογικών συνόλων ως πολύτιμων στοιχείων για την αναγνώριση της ιστορικότητας και πολιτισμικότητας του φυσικού τοπίου θα μας οδηγήσει στη σύγχρονη διαμόρφωση των αρχαίων μνημείων μέσα από δράσεις προστασίας, ανανέωσης και διατήρησης του τοπίου. H ενσωμάτωση στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, η εναρμόνιση με τον χαρακτήρα και τις ιδιότητες του ιστορικού τοπίου και η συμμετοχή στη διαδικασία της εξέλιξης και τοπικής ανάπτυξης, αποτελούν τους κύριους άξονες για τη σύγχρονη ορθολογική διαχείριση της αρχαιολογικής μεσογειακής κληρονομιάς. *Δασολόγου-Περιβαλλοντολόγου MLA Aρχιτέκτονος Tοπίου υποψήφιας διδάκτορος A.Π.Θ.

Βιβλιοπαρουσίαση

30

Δημήτρης Βασιλάκης, Μελέτη Σαξοφώνου, Για όλα τα επίπεδα σπουδών κλασικής & τζαζ τεχνοτροπίας, έκδοση Μουσικός Οίκος Φίλιππος Νάκας, Αθήνα 2001, σελ. 272. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΒΑΣΊΛΗΣ ΤΣΑΜΠΡΌΠΟΥΛΟΣ ΣΟΛΊΣΤ ΠΙΆΝΟΥ-ΑΡΧΙΜΟΥΣΙΚΌΣ

Το βιβλίο «Μελέτη Σαξοφώνου» του εκλεκτού Έλληνα σαξοφωνίστα Δημήτρη Βασιλάκη είναι μια γενική μελέτη εκμάθησης σαξοφώνου που γράφτηκε με σκοπό να εξυπηρετήσει πολλούς μουσικούς στόχους και ταυτόχρονα απευθύνεται στον αρχάριο και στον προχωρημένο, στον επαγγελματία αλλά και ερασιτέχνη φίλο του σαξοφώνου. Όποιες κι αν είναι οι μουσικές προτιμήσεις τού υποψήφιου μελετητή το σίγουρο είναι ότι θα του δοθούν με απλό και κατανοητό τρόπο όλα τα απαραίτητα εφόδια που θέλει για περαιτέρω εξειδίκευση. Επειδή το βιβλίο αυτό, που εκδόθηκε με χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση, απευθύνεται και σε ερασιτέχνες (μάλλον απαιτητικούς) δεν πρόκειται να κουράσει με ατελείωτες και βαρετές ασκήσεις, αλλά και δεν πρόκειται να καταφύγει σε υπεραπλουστεύσεις και εύκολες λύσεις. Υπάρχουν αρκετά διαγράμματα, εικόνες, φωτογραφίες και μουσικά θέματα που σίγουρα θα κινήσουν το ενδιαφέρον για δουλειά. Ακόμα, όλες εκείνες οι απαραίτητες γνώσεις θεωρίας και αρμονίας, με στόχο τη σφαιρική επαφή του μαθητή με όλα τα απαραίτητα για περαιτέρω ειδίκευση στοιχεία. Η «Εισαγωγή στην Jazz» αποτελεί κατά τη γνώμη μου τη σημαντικότερη ενότητα του βιβλίου και είναι απόλυτα σίγουρο ότι θα ωφελήσει σε μεγάλο βαθμό εκείνον που θα αφιερώσει ανάλογο χρόνο μελέτης και συγκέντρωσης στο δύσκολο και απαιτητικό είδος μουσικής. Το κεφάλαιο «Ασκήσεις Jazz» αποτελείται από χρήσιμες για την κατανόηση του jazz ιδιώματος διαβαθμισμένες ασκήσεις, που αν μελετηθούν διεξοδικά, θα ωφελήσουν ιδιαίτερα τον μελετητή στην μουσική ανάπτυξη των ιδεών του και την ευελιξία των φράσεών του. Μια σημαντική δυσκολία κατά τη διάρκεια της συγγραφής μιας γενικής μελέτης, όπως η «Μελέτη Σαξοφώνου» είναι η αποσπασματικότητα των παραδειγμάτων και των ιδεών και συστάσεων που συνδέονται με αυτά. Θα μπορούσαν πράγματι να μπουν εκατοντάδες παραδείγματα από την πράξη, τα οποία θα μπορούσαν να ωφελήσουν τον μαθητή. Εντούτοις, ο αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι πολύ εύστοχα ο Δημήτρης Βασιλάκης δίνει την αφετηρία στον μελετητή για περαιτέρω δικές του σκέψεις. Κατά τη γνώμη μου, ο κάθε μαθητής -ανεξάρτητα εάν είναι παιδί, νέος ή ενήλικας- πρέπει, ήδη πριν από την έναρξη της διδασκαλίας τού οργάνου, να έχει μια ορισμένη πνευματική και ψυχική σχέση προς τη μουσική. Ολόκληρο το μυστικό των ταλέντων και των ευφυιών έγκειται στο ότι μέσα στο μυαλό τους ξετυλίγεται ολοζώντανα η μουσική, πριν αυτοί οι ίδιοι πατήσουν ένα πλήκτρο ή τραβήξουν μια δοξαριά. Το βιβλίο αυτό σχεδιάστηκε με αγάπη για τη μουσική και το σαξόφωνο και με το σκεπτικό ότι η εκμάθησή του μπορεί και πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία και όχι μια ασκητική ενασχόληση για λίγους!

Βιβλιογραφικό Δελτίο

31

Mάρκος K. Σκληβανιώτης, H μυστική προσευχή του Oδυσσέα, εκδόσεις Περί Tεχνών, Πάτρα 2001, σελ. 80. Πρόκειται για την πρώτη ποιητική συλλογή του συνυποτρόφου μας, ο οποίος σπούδασε και εργάζεται ως χημικός μηχανικός στην Πάτρα. Tο βιβλίο περιλαμβάνει 61 ποιήματα και ένα πεζό ποίημα. Ένα από αυτά έχει τίτλο «Eταίρα»: «Aφού αποκόμισες του Περικλή τη γνώση/ το αποφάσισες να κοιμηθείς με το Σενέκα/ να γίνεις άνομη του λόγιου Kλαύδιου γυναίκα/ κρυφή ερωμένη του Aντωνίνου/ τα βράδια ζεστασιά του Kωνσταντίνου/ όταν θα τους κοιμίσεις όλους μες τη γλυκειά ηδονή/ άσε να χαλαρώσει λίγο της ιστορίας το σκοινί».αραβέγιας Kαθηγητής Πανεπιστημίου Aθηνών

Aντρέας Kατονά, “Proto-Greeks and the Kurgan Theory”, The Journal of Indo-European Studies, τόμος 28, αριθμός 1 & 2, άνοιξη/ καλοκαίρι 2000, σελ. 35.

Tο άρθρο του Oύγγρου γλωσσολόγου, που έχει σπουδάσει Λατινική και Aρχαία Eλληνική Φιλολογία, καθώς και Mυκηναϊκά, Bυζαντινά και Nέα Eλληνικά, αναφέρεται στη θεωρία του καθ. Mιχάλη Σακελλαρίου σχετικά με την κάθοδο των Πρωτο-Eλλήνων από τον Bορρά και τη σύνδεσή τους με τον πολιτισμό των Kουργκάν.

Eντοπίζει δε τους κοινούς τόπους με τις ιδέες της Mαρίγια Γκιμπούτας, η οποία πρωτοδιατύπωσε τη θεωρία του πολιτισμού των Kουργκάν.