toneelverenigingen socio-culturele verenigingen historische verenigingen kunstverenigingen koorverenigingen
t CULTUUR VERENIGd socio-culturele verenigingen
{
toneelverenigingen
KUNST& CULTUURVERENIGINGEN IN IEPER historische verenigingen kunstverenigingen koorverenigingen toneelverenigingen socio-culturele verenigingen koorverenigingen toneelverenigingen
koorverenigingen
}
Voorwoord In Ieper zijn véél mensen met cultuur bezig. Vaak is dat in groep, met gelijkgezinden, in een vereniging. Mensen verenigen zich om samen een bepaald doel te bereiken, om samen plezier te maken, om samen een favoriete hobby te beoefenen. Ze leggen de lat hoog of minder hoog, ze zijn met een klein groepje of met een grote bende, ze organiseren veel activiteiten of slechts af en toe, ze zijn jong en oud door mekaar. En ze hebben één iets gemeen: ze zijn “lid van…”. Ze weten zich verbonden, ze engageren zich graag voor de groep en voor elkaar, en ze vinden er plezier in. Wat zou onze stad zijn zonder al deze engagementen, zonder deze boeiende verenigingen? Het zou maar een saaie bedoening zijn, eigenlijk kunnen we het ons echt niet voorstellen. In deze brochure willen we de lezer een overzicht geven van de koren die in Ieper actief zijn en die via overleg en samenwerking in de cultuurraad de vocale muziek in onze streek willen versterken. Ben je op zoek naar een vereniging om je muzikale ambities te kunnen botvieren? Zoek je de contactgegevens van een bepaald koor? Of wil je gewoon eens kijken wat er op de pupiter staat van de verschillende koren? Dan is deze gratis brochure iets voor jou! Dit is de derde brochure in de reeks “Kunst- en cultuurverenigingen in Ieper”. Eerder verschenen al deel 1 over de instrumentale muziekverenigingen en deel 2 over de erfgoedverenigingen. Deze reeks zal op onregelmatige tijdstippen aangevuld worden. Deze reeks past in de verschillende initiatieven om cultuur extra in de kijker te zetten en een gezicht te geven: denk maar aan de Cultuurkalender, de organisatiegids “Help! Ik organiseer.” met tips voor al wie een activiteit organiseert…
Christine Verbeke & Frans Lignel, Schepenen van cultuur
} 02
Overzicht Berchmanskoor Boezinge
p. 4
Chorus
p. 5
Iepers Kamerkoor
p. 6
Koninklijk Sint-Maartensjeugdkoor
p. 7
Koninklijk Sint-Niklaasmannenkoor
p. 8
Parochiekoor O.-L.-V.-Middelares
p. 9
Sint-Catharinakoor Zillebeke
p. 10
Sint-Janskoor
p. 11
Sint-Petrus en Pauluskoor Elverdinge
p. 12
Sint-Vedastuskoor Vlamertinge
p. 13
SAMW
p. 14
Uitsmijter
p. 16
Koor&Stem
p. 18
03 {
Berchmanskoor Boezinge Het prille begin van het Berchmanskoor situeert zich op 21 december 1985, toen er een zangrepetitie van kerstliederen voor “oud en jong” werd gehouden ter voorbereiding van de Middernachtmis. De groep zangers besloot onder impuls van pastoor André Bulcke en toenmalig dirigent Marc Storme het niet bij dit ene optreden te laten. Naar aanleiding van de viering van de honderdjarige zuster Berchmans, in aanwezigheid van de bisschop, kreeg het koor zijn naam (oktober 1986). De vaste begeleider van het koor werd Daniël Desrumaux, later opgevolgd door Maurits Vandenberghe. In juni 1988 werd Noël Boussemaere de nieuwe dirigent. Hij maakte van het Berchmanskoor een gemengd vierstemmig koor en breidde het repertoire de volgende jaren gevoelig uit, zodat naast het opluisteren van eucharistievieringen ook huwelijksmissen, jubilea en podiumconcerten konden worden verzorgd. Niettegenstaande het Berchmanskoor een typisch kerkkoor is, worden in voorbereiding van een concert ook profane liederen aangeleerd. De repetities vinden plaats in de kerk van Boezinge elke zaterdag van 18u tot 19u en verlopen in een gemoedelijke sfeer. Het Berchmanskoor treedt ook buiten Boezinge op. Zo waren er optredens in Ieper, Zuidschote, Alveringem, Poperinge, Westrozebeke, Poelkapelle, Bikschote en Waregem. Het Berchmanskoor telt momenteel 29 zangers.
} 04
Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitie: Contactpersonen:
Noël Boussemaere de Sint-Michielskerk van Boezinge zaterdag van 18.00 tot 19.00 uur Jef Bode (voorzitter), Diksmuidseweg 482a, 8904 Boezinge Andrea Demolder (secretaris), Diksmuidseweg 310, 8904 Boezinge Wim Morlion (penningmeester), Diksmuidseweg 346, 8904 Boezinge Nadine Vindevogel, Het Schuttershof 39, 8904 Boezinge Noël Boussemaere, Bloemendale 6, 8904 Boezinge
Chorus Chorus is een vierstemmig, gemengd koor met een vast begeleidingsorkest. Ze maken orkestraties op maat, wat de groep een geheel eigen ‘sound’ geeft. Chorus zingt zowel klassiek als hedendaags, modern, traditionals, Vlaams en internationaal en heeft een zeer ruim repertoire met een grote schat aan werk van streekgenoten! Chorus ontstond uit de muzikale experimenten van enkele schoolvrienden uit het Ieperse onder de bezielende leiding van stichter Johan Coulembier. Officiële geboortedatum: 9 februari 1969. Belangrijk waren de grote kooravonden “Ieper Westland Zingt”. Steeds bereid tot samenwerking met andere verenigingen werkte Chorus ook actief mee aan het “11korenconcert”, de “Carmina Burana”, de succesvolle P(roms) 2001 en 2003. De meest recente kooroverschrijdende samenwerking betrof de uitvoering van de Negende van Beethoven in 2005. Meestal musiceren ze op aanvraag, gaan graag in op verzoeknummers, staan open voor allerlei nieuwe initiatieven. Zo verzorgt Chorus jaarlijks gemiddeld een twintigtal misvieringen, vooral huwelijken. Met een tiental eigen concerten en ook kerstconcerten heeft Chorus al heel wat ervaring zowel in Ieper als in andere plaatsen in Oost- en West - Vlaanderen. Na 35 jaar liet Johan Coulembier het dirigeren tijdelijk aan een Gentse dirigent over, maar vrij snel nam Marc Lewyllie, ad interim, over. In september 2006 gingen ze van start met een nieuwe vaste dirigente: Tine Devoghel. Zij studeerde dwarsfluit, piccolo, piano en zang aan de Stedelijke Muziekacademies van Veurne, Brugge en Antwerpen. Als regentes muziek is Tine verbonden aan de Stedelijke Academie voor Muziek en Woord in Poperinge en aan het Immaculata-Instituut in De Panne. Naast Chorus dirigeert Tine nog twee orkesten en een koor. Tine is actief als fluitiste in verschillende harmonieorkesten, waaronder de K.H.Ypriana (Ieper), de K.H.Jongelingskring (Torhout) en de Muziekkring Constant Moreau (Veurne). Chorus vormt een hechte vriendengroep, die graag samen zingt en musiceert, onafhankelijk van een parochie of andere organisatie. Aan het sociale aspect van de vereniging wordt dan ook grote aandacht besteed! Praktisch: Voorzitter: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactpersoon: Website: E-mail:
Johan Coulembier Tine Devoghel Dikkebusseweg 17, 8900 Ieper dinsdag van 20.00 tot 21.30 uur (koor) - zaterdag 16.00 tot 18.00 uur (orkest) Mie Baeke, Dadizeelsestraat 216, 8890 Moorslede, tel.: 056 500 881 www.chorus-ieper.be chorus@skynet.be
05 {
Iepers Kamerkoor Het Iepers Kamerkoor richt zich naar de gemotiveerde amateurkoorzanger die belang hecht aan vocaliteit en afwerking. Dirk Coutigny richtte het koor 26 jaar geleden op. Nog steeds onder zijn bezielende leiding geeft het koor regelmatig concerten in Vlaanderen. Niet alle koorleden hebben een muzikale achtergrond, maar door het enthousiasme van de groep en de openheid voor de muzikale afwerking kunnen ook zij zich inwerken. Per jaar studeert het koor enkele nieuwe programma’s in waarbij veel tijd wordt besteedt aan het instuderen van de nieuwe werken met ruime aandacht voor de interpretatie en koorklank. Het repertoire is heel uitgebreid en afwisselend en gaat van renaissancemuziek over romantiek tot hedendaagse koorwerken. Waar in de beginperiode het kamerkoor vooral koormuziek uit de renaissance bracht, werd het repertoire gaandeweg uitgebreid met werken voor koor en orkest zoals het Gloria van Vivaldi en van Poulenc, het Stabat Mater van Szymanovski en Rheinberger, de Coronation Anthems van Händel en het Requiem van Duruflé. Het Iepers Kamerkoor voerde samen met het Orlandusensemble de Matthäus- en Johannespassion van J.S. Bach uit. Samen met het Symfonieorkest Vlaanderen werkte het kamerkoor mee aan een reeks concerten waarin het Requiem van Mozart en de Chichester Psalms van Bernstein gezongen werden. Met hetzelfde orkest zong het koor in 2005 vier maal succesvol de Carmina Burana van Carl Orff. Met de Amerikaanse sopraan Jeanette Thompson, (2de laureate Koningin Elisabeth Wedstrijd 1988) gaf het Iepers Kamerkoor een reeks concerten met negrospirituals. In 1992 realiseerde Pavane Records uit Brussel met groot succes een wereldwijd verkochte cd-opname met deze spirituals. Het kamerkoor is ook te horen op enkele andere opnames. Zo bracht het koor in 1989 een eerste lp met kerst- en vredesliederen uit. In 1996 volgde een cd met madrigalen waarbij renaissance-instrumenten het koor begeleidden. Ook voor Radio 3 realiseerde het koor enkele opnames. Het Iepers Kamerkoor was sedert 1992 opgenomen in de afdeling Uitmuntendheid van het Provinciaal Zangtoernooi van de Provincie West-Vlaanderen. Het toernooi werd echter recent omgevormd tot een Koorfestival. Het Iepers kamerkoor behoort tot de 10 geselecteerde koren.
} 06
Praktisch: Dirigent: Dirk Coutigny Repetitiedag: donderdag van 19.45 tot 21.45 uur Contactadres: Maloulaan 5, 8900 Ieper Telefoon: 057 217 569 E-mail: frieda.vanbelle@telenet.be
Koninklijk Sint-Maartensjeugdkoor Het Koninklijk Sint-Maartensjeugdkoor bestaat al meer dan 65 jaar. De oorsprong van het koor vinden we terug in het oorlogsjaar 1942. Op Tuindag 1944 werd voor het eerst een meerstemmig werk uitgevoerd door het “SintMaartensjongenskoor”. Het knapenkoor werd al snel een hechte vriendengroep, dankzij de vele randactiviteiten die onze vereniging tot op vandaag veel méér maken dan alleen maar een koor. In 1949 sloot het Ieperse knapenkoor als eerste Belgische koor aan bij de “Pueri Cantores”. Kort daarna kwamen tenoren en bassen het koor vervoegen. Na E.H. Deprest en E.H. Mattelaer werd Jozef Moerman dirigent, wat hij tot op vandaag nog steeds met evenveel enthousiasme doet. In 1967 richtte ons koor in eigen stad een congres in voor jongenskoren. In 1970 voerden we de Matheuspassie van J.S. Bach op, samen met het koor van de Europese Gemeenschap en het Westvlaams orkest, als hoogtepunt van het 50-jarig bestaan van de K.H. Ypriana. In 1974 veranderde het koor van naam tot “Sint-Maartensjeugdkoor”. De hoogtepunten zijn eigenlijk te talrijk om op te noemen: deelname aan het Algemeen Nederlands Zangfeest in het Sportpaleis te Antwerpen, een TV-optreden met Nonkel Bob, heel wat TV- en radiomissen, deelname aan Ieper Westland Zingt, de viering van 600 jaar O.L.Vrouw van Tuine (1983), het pausbezoek in 1985,... Later volgden nog de creatie van een eigen musical in 2002 en de opname van een CD met Sint-Maartensliedjes in 2004. Heel belangrijk in de koorwerking zijn ook de jaarlijkse koorkampen in de zomer, in binnen- en buitenland. Vandaag is het koor nog steeds even jong als in de beginjaren. Met zo’n 90 leden vormen wij een vierstemmig gemengd koor, met sopranen, alten, tenoren en bassen. Iedereen die graag zingt is welkom (ook mannenstemmen hebben we nodig, dus...voor iedereen die jong van hart is!). Ons repertoire is erg gevarieerd: ongeveer de helft religieuze liederen, de andere helft profaan (muziek van The Beatles, Urban Trad, Noordkaap, Andrew Lloyd Webber… ). Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactadres: Telefoon: Website: E-mail:
Jef Moerman Kathedraal van Sint-Maarten en Sint-Niklaas gezamelijke repetitie op zaterdag van 17.15 tot 18.30 uur, partiële repetities op maandag (sopranen), donderdag (alten) en vrijdag (tenoren en bassen) Elverdingsestraat 34, 8900 Ieper 057 202 967 www.ksmjk.be ksmjk@ksmjk.be
07 {
Koninklijk Sint-Niklaasmannenkoor Het Koninklijk Sint-Niklaasmannenkoor werd in 1942 gesticht door de begaafde musicus André Moerman. Gegroeid als kerkkoor, bleef het koor tot op vandaag deze oorspronkelijke identiteit trouw en beschikt daardoor over een uitgebreid repertorium aan religieuze liederen. Dit neemt niet weg dat ook heel wat profane muziek tot het actueel repertorium van de groep behoort. Een eerste eigen kooravond kwam er reeds in 1956. Sindsdien bouwde het koor aan een goede faam dankzij degelijke optredens. De samenwerking met belangrijke orkesten en instrumentale ensembles, is steeds een positieve ervaring voor het koor. Tweeënveertig maal zong het koor voor BRT1 en BRT2 radio, het verzorgde acht Tv-missen en was te zien en te horen in de film “Een stad vol muziek“. In het voorbije decennium ging het koor zich toeleggen op plaatopnames. Het begon met de kerstplaten “Adveniat 1 en 2“ (resp. 1981 en 1984) die een reeks heerlijke kerstliederen bevatten. In 1985 en 1987 viel het koor te beluisteren op de huldeplaten “Emiel Hullebroeck“ en “René Declercq“. In 1992 vierde een 65 koppig Sint-Niklaasmannenkoor zijn vijftigste verjaardag onder leiding van (sinds 1959) Hendrik Moerman, broer van de stichter. Bij deze gelegenheid werd aan het koor de titel “Koninklijk“ toegekend. Om dit jubileum grote weerklank te geven, werd als aanzet de CD “Gouden Koorklanken“ uitgebracht, een rijk gevarieerde verzameling feestelijke koormuziek van allerlei oorsprong. Met binnenlandse koren heeft het koor een vlotte samenwerking, vooral het Koninklijk St.Maartensjeugdkoor uit Ieper. Ook met buitenlandse koren werden contacten gesmeed en onverminderd verdergezet .Tijdens het bezoek van Paus JohannesPaulus II aan Ieper, verzorgde ons koor het muzikaal gedeelte van de misviering op de grote markt en ook de speciale “Last Post“ onder de Menenpoort waar het ieder jaar op 11 november de plechtige herdenking helpt verzorgen. Tevens is het medeinrichter en medeuitvoerder van de herdenkingsplechtigheid op dezelfde dag in de kathedraal van St.Maarten en St.Niklaas. Reeds 65 jaar timmert het koor aan de muzikale weg in Ieper en hoopt dit nog vele jaren te kunnen volhouden. Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactpersonen: Contactadres: Telefoon: E-mail:
} 08
Hendrik Moerman Appelstraat 2, 8900 Ieper zondag van 10.30 tot 12.00 uur Hendrik Moerman, Stephaan Neels Kunstenlaan 17, 8900 Ieper 057 203 640 stephaan.neels@pandora.be
Parochiekoor O.L.V.-Middelares In 1976 werd het O.-L.-Vrouwkoor opgericht. De eerste bedoeling was de volkszang tijdens de eucharistievieringen te ondersteunen in de O.-L.-Vrouwkerk en de hoogmissen op feestdagen op te luisteren. Het koor was aanvankelijk samengesteld uit ouders en hun kinderen. De dirigente was Anne Debruyne-Duthoy en de voorzitter Frans Gythiel. Het koor groeide en werd steeds beter. Met veel inzet werd deelgenomen aan verschillende uitvoeringen van “Ieper Westland Zingt�, een groot koorgebeuren waaraan telkens een tiental koren uit de streek deelnamen. Naast Ieper Westland Zingt behoren ook de deelname aan het grote gelegenheidskoor bij het pausbezoek in 1985 en enkele concerten in de Sint-Maartenskathedraal tot de hoogtepunten. In 1995 gaf Anne Debruyne-Duthoy het dirigeerstokje door aan Ludo Geloen, een muzikale duizendpoot, organist en beiaardier. Op de eerste plaats blijft het O.-L.-Vrouwkoor een kerkkoor, maar de deelname aan P2001 en P2003 was voor de koorleden een uitdaging, een mogelijkheid om hun kunnen te toetsen en te tonen, maar vooral is er de vreugde om het samen zingen en musiceren! Samen zingen verenigt en maakt vrienden!
Praktisch: Dirigent: Ludo Geloen Repetitielokaal: O.-L.-Vrouw Middelareskerk Repetitiedag: dinsdag van 19.15 tot 20.15 uur Contactpersonen: Yvette Callens, J.F. Kennedylaan 15, 8900 Ieper Gerda Muylle, Tybaertstraat 14, 8900 Ieper E-mail: raf_verstraete@skynet.be
09 {
Sint-Catharinakoor Zillebeke “Thank you for the music, the songs I’m singing, thank you for the joy they’re bringing…” Via een loepzuiver triooltje naar een acrobatische glissando is voor een geoefend chorist hooguit een kwestie van even repeteren. De dames en heren van het Sint-Catharinakoor spenderen elke week één avond aan hun hobby op niveau. Op regelmatige tijdstippen laten ze vrienden en familie meegenieten van luchtige melodietjes of forse cantates. Dankzij de professionele leiding ontdek je het nachtegaaltje in jezelf en het plezier van samen musiceren. Wie nooit een partituur in handen kreeg, het verschil niet kent tussen een moer- of een solsleutel en alleen in de badkamer zingt, kan bij ons even makkelijk over de drempel als een geschoolde mezzo-sopraan. Jij bezorgt ons je gemotiveerde zelf en wij bieden je een toffe bende voor een wekelijkse muzikale avond. Kom vrijblijvend eens proberen! Wie weet zing je de volgende keer een toontje hoger!
Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactpersoon: Contactadres: Telefoon: E-mail:
} 10
Gudrun Franchois Zaal “Ridder de Stuers”, Werviksestraat 2A, 8902 Zillebeke iedere woensdag van 20.00 tot 21.30 uur Christa Vanacker Maaldestedestraat 23, 8902 Zillebeke 057 209 988 christavanacker@hotmail.com
Sint-Janskoor Het Sint-Janskoor is vooral een kerkkoor dat in 1978 zeer bescheiden begon onder impuls van huidig dirigent Roland Gille. Jaar na jaar trekt het koor mannen en vrouwen aan uit en rond Sint-Jan. Aan wat is dat succes toe te schrijven? Is het omdat de sfeer tijdens de repetities en opvoeringen als “super” aangevoeld wordt? Of omdat er na het zingen ook heel wat spontaan georganiseerd wordt? Hoe dan ook, het koor telt nu reeds méér dan 50 zangers en zangeressen die naast de wekelijkse repetities en opvoeringen ook zorgen voor animatie. De tenoren organiseren om de twee jaar een spetterende show vol verassende ludieke acts. De bassen laten zich ook niet kennen want na het spektakel van de tenoren is het hun beurt om een sportieve dag op de kalender te plaatsen. Alten trakteren met drank en zoetigheden in het begin van het jaar en de sopraantjes sluiten het koorjaar feestelijk af met een bescheiden etentje en drank à volonté! Het koor verlaat jaarlijks graag de vertrouwde kerkomgeving om er met de bus op uit te trekken. Frankrijk, Nederland of een mooi plekje in Vlaanderen, het doet er niet toe als men maar op de bus zit! Zo zijn we al méér dan 25 jaar bezig en eensgezind zeggen we:”we zullen doorgaan!” Kan je zingen? Welkom in het Sint-Janskoor!
Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactpersoon: Contactadres: Telefoon:
Gille Roland Cultureel Centrum Cieper - Zaal Minneke Poes maandagavond van 19.30 tot 21.00 uur Gille Roland Brugseweg 241, 8900 Ieper 057 204 001
11 {
Sint-Petrus- en Pauluskoor Elverdinge Hoe lang nu precies het Elverdingse mannenkoor bestaat is voorlopig niet onderzocht en zou eigenlijk een studie vergen van de notulen van de parochie en de kerkfabriek. Feit is dat in 1902 een koorvereniging werd opgericht waaruit dan in 1904 de fanfare is ontstaan. Of het huidige koor nog een voortzetting is van de toentertijd gestichte vereniging staat niet vast. Toch is de kans wel groot dat dit wel het geval is. Zeker is echter dat reeds in 1948 het Elverdingse Mannenkoor actief was. Het koor kan dus met zekerheid bogen op meer dan 50 jaar geschiedenis. Na het overlijden van dirigent Walter Huyghe, in 1996, werd Inge Decoster dirigente. Na haar huwelijk in 1998 vond het koor in Giovani Faghel een nieuwe, heel kundige leider. De activiteiten van het koor beperken zich grotendeels tot het opluisteren van kerkdiensten, in Elverdinge en soms al eens in randparochies. Toch staan ook andere optredens op het programma; zo werd, in samenwerking met de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia Elverdinge, in 2004 een kerstconcert gegeven. Ook trad het koor enkele keren op tijdens koormanifestaties in Ieper en tijdens de “Winterse sfeer� in Bellewaerde.
Praktisch: Dirigent: Voorzitter: Contactadres: Telefoon: E-mail:
} 12
Giovani Faghel Joel Gamme Vaubanstraat 65, 8900 Ieper 057 400 902 giovani.faghel@telenet.be
Sint-Vedastuskoor Vlamertinge Het Sint-Vedastuskoor werd opgericht in 1972 door de toenmalige onderpastoor E.H. Ryckebusch. Na enkele maanden kwam de leiding in handen van Jean-Marie Gryson, muziekleraar. Al vlug werd het koor, bestaande uit een 15-tal zangers omgevormd tot een meerstemmig gemengd koor. In 1991 nam Jean-Marie Tahon uit Poperinge de fakkel over. Jean-Marie behaalde aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Gent prijzen voor notenleer en harmonie. Daarnaast behaalde hij er ook diploma’s van pedagogie, muziekgeschiedenis en koordirectie. Dankzij zijn kennis kan het koor op een steeds hoger niveau presteren. Zijn enthousiasme en gedrevenheid werken motiverend voor de totale groep. Momenteel is de groep verder uitgegroeid tot 38 leden. Ook profane liederen behoren tot het repertorium. Het merendeel van de liederen wordt gezongen in het Nederlands, Frans, Duits en Engels. Ook liederen in het Hebreeuws, Russisch, Japans en Afrikaans zijn ons niet vreemd. En indien het lied het toelaat, komt er ook beweging aan te pas. Zoals je merkt, is het plezant om te zingen in het Sint-Vedastuskoor! Ben je geïnteresseerd, aarzel niet en neem gerust contact op.
Praktisch: Dirigent: Repetitielokaal: Repetitiedag: Contactpersoon: Contactadres: Telefoon: Website: E-mail:
Jean-Marie Tahon Oud Gemeentehuis Vlamertinge maandag van 20.00 tot 21.30 uur Hendrik Debergh Valkenberg 13, 8970 Poperinge 057 338 963 http://users.belgacom.net/Sint-Vedastuskoor.Vlamertinge debergh.hendrik@skynet.be
13 {
Stedelijke Academie voor Muziek & Woord Waarom les volgen aan onze academie? In onze Stedelijke Academie voor Muziek en Woord (S.A.M.W.) willen we een opleiding bieden aan al wie : • houdt van muziek beluisteren, muziek spelen of zingen, creatief spreken, voordragen, toneel spelen. • dit wil doen om enige kennis en kunde hierin te verwerven, zonder daarom een virtuoos of groot acteur te willen worden. • eventueel toch het verlangen koestert om een meer diepgaande studie te volgen of een hoog uitvoeringspeil te bereiken. • zich als lid van een koor, toneelvereniging of muziekmaatschappij een stukje wil bijscholen. • als trouwe bezoeker van theater of concertzaal iets meer wil weten over wat men hoort en ziet. • een vroeger gestarte opleiding weer wil verder zetten. Zoals je kan merken, zijn er veel mogelijkheden en niveaus waarop men kan les volgen, zowel theoretisch als praktisch, eenvoudig als vrij gespecialiseerd. De inspanning die hieraan onvermijdelijk vast zit, hangt af van je eigen verlangens of ambitie. Zowel kinderen als volwassenen kunnen voor heel wat instrumenten (ook zang) meteen starten met de praktische opleiding zonder eerst een jaar apart notenleer te moeten volgen. De cursus zang biedt aan (toekomstige) koorleden een interessante basisvorming voor alle stemtypes. Naast het aanleren van de nodige technieken komen ook muzikaliteit, houding en interpretatie aan bod. Deze individueel aangepaste begeleiding is er immer op gericht om je eigen vocale mogelijkheden op een comfortabele manier uit te breiden. Ook de kennismaking met het omvattende repertoire vormt een ware verrijking voor elke vocalist. Een aanrader voor ieder koorlid!
} 14
Hieronder volgt een opsomming van vakken. Misschien vind je wel iets voor jezelf? Accordeon, altfluit, althoorn, altklarinet, altsax, altviool, AVV (dictie), bariton, baritonsax, barokaltviool, barokcello, barokviool, basfluit, basklarinet, bastrombone, bastuba, blokfluit, bugel, cello, contrabas, contrafagot, cornet, diatonische accordeon, doedelzak, draailier, dwarsfluit, Engelse hoorn, eufonium, fagot, gamba, gitaar, harp, hobo, hoorn, klarinet, klarinet in Es/mib, klavecimbel, luisterpraktijk, luit, mandoline, muziekgeschiedenis, natuurhoorn, natuurtrompet, orgel, piano, piccolo, saxofoon, sopraansax, slagwerk, tenorsax, toneel, trombone, trompet, tuba, viool, voordracht, welsprekendheid
Praktisch: Stedelijke Academie voor Muziek & Woord Ieper, D’Hondtstraat 65, 8900 Ieper tel. 057 239 460 - fax 057 239 469 - E-mail: muziek.academie@ieper.be
15 {
Uitsmijter Elke menselijke zangstem heeft een bepaald bereik (de afstand tussen de hoogste en laagste toon die men kan zingen). Zangstemmen worden daarom ruwweg in vier grote categoriën ingedeeld: Sopraan Een sopraan (uit het Italiaans sopra: boven) is in de muziek een hoge vrouwelijke zangstem. Bij een vierstemmige bewerking van een lied krijgt de sopraan de melodie of een bovenstem. In de opera wordt het timbre van sopraanstemmen bepaald door het Duitse Fach systeem. Dit wil zeggen dat de stem wordt gekwalificeerd op grond van haar kleur, dit leidt echter weer tot verschillende subcategorieën. Verscheidene rollen worden meestal gezongen door sopranen die behoren aan een andere “Fach”. Sopranen zingen meestal de partij van de held(in) in een opera. • • • • • • •
} 16
Soubrette: Een zoete, lichte stem die vaak het beste is in de middenstem. Zij speelt vaak grappige, ondeugende maar aimabele rollen. Lyrische Coloratuur: Een lichte acrobatische stem die met gemak boven de hoge C (C3) zingt. Dramatische Coloratuur: Een acrobatische stem met krachtige dramatische kwaliteiten en een bereik tot en met een F3. Volle lyrische sopraan: Een zoete, gracieuze stem. Lijkend op de soubrette maar met een groter bereik en een sterker hoog register. Speelt vaak rollen die sympathie oproepen. Spinto sopraan: Een volle lyrische stem die tot dramatische hoogtepunten kan worden gebracht. Wordt vaak gezien als de lichtere vorm van de Dramatische sopraan. Dramatische sopraan: Een krachtige en rijke stem die vol zit met emotie. Gebruikt voor heldinnen en de tragische rollen. Bereik Bes0 of A0 tot en met een C3 of zelfs hoger. Wagner sopraan: Een zeer dramatische stem die zichzelf als een instrument over het orkest (minimaal 80-koppig) kan projecteren. Vaak een mythische heldin.
... Alt Alt (uit het Latijn altus: hoog) is de naam van een lage vrouwelijke zangstem in de muziek. De laagste altstemmen worden contra-alt genoemd. Er bestaan ook mannelijke alten. Deze worden altus of contratenor genoemd. De altstem wordt veel gebruikt in musicals, waar vaak ook een grote stem met een dynamisch bereik wordt gevraagd. Tenor Tenor (uit het Latijn tenere: vasthouden) is de naam van een hoge mannelijke zangstem in de muziek. De typische betekenis van vasthouden is afkomstig uit de middeleeuwen, waar alle overige stemmen in de polyfonie dienden te consoneren met de tenor, firmus, die de melodie vasthield, terwijl de andere stemmen contrapuntisch deze melodie omspeelden (melodie en tegenmelodie). Bekende tenoren zijn onder andere José Carreras, Plácido Domingo en Luciano Pavarotti. De deelbereiken van de tenor in de opera zijn onder andere: • •
Tenore di forza: Een heldentenor, de rol van Siegfried in Der Ring des Nibelungen van Wagner. Tenore lirico: Een lyrische tenor, de rol van Belmonte in Die Entführung aus dem Seraile van Mozart.
Bas De bas (van Latijn bassus, diep, laag) is in de zangkunst de laagste mannelijke zangstem. Qua toonhoogte (deelregister), kan de bas onderverdeeld worden in: • • • •
De ‘diepe’ bas (basso profondo): bv. Sarastro in Die Zauberflöte van Mozart De ‘vrolijke’ bas (basso buffo) bv. Don Basilio in I Barbiere di Siviglia van Rossini De ‘serieuze’ bas (basso serioso of basso cantato): bv. Filippo II in Don Carlo van Verdi De ‘volgbas’ (basso continuo): een vooral instrumentale bas, was een fundamenteel stijlelement van de barokmuziek vanaf het begin van de 17de eeuw, deze doorlopende instrumentale basstem dient als begeleiding van de zangers en de overige instrumentalisten.
17 {
Koor&Stem
Koor
Stem
Koor&Stem wil de sector vocale muziek en in het bijzonder de koorwereld actief begeleiden en ondersteunen op artistiek, pedagogisch en organisatorisch vlak.
Wat heeft Koor&Stem te bieden? • Een zeer ruim gamma aan repertoirecursussen,dirigentencursussen meerkorenprojecten en andere vormingsinitiatieven waaruit je zelf een keuze kan maken. • Professionele dienstverlening en omkadering voor koren en alle geïnteresseerden in vocale muziek. • Permanente vernieuwing van het koorrepertoire via de verschillende bibliotheken en documentatiecentra (online catalogus op www.cvm.be), en repertoire-advies op maat. • Communicatie over alle mogelijke aspecten van het koorleven via het tijdschrift Stemband, de nieuwsbrief en het e-zine. • Een brede en interactieve kijk op de boeiende evoluties in de sector vocale muziek via www.koorenstem.be.
Praktisch: Adres: Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen Telefoon: 03 237 96 43 E-mail: info@koorenstem.be Website: www.koorenstem.be
} 18
Colofon Een uitgave van de stad Ieper en de Stedelijke Cultuurraad Ieper. Redactie & CoÜrdinatie: Alexander Declercq Grafische Vormgeving: Frederik Pattyn Teksten & foto’s: De Werkgroep Ieperse Koren van de Stedelijke Cultuurraad Ieper.
oktober 2007
19 {
oktober 2007