Wvlh juni'15

Juni 2015 l Jaargang 6 l nr 11

Dadizele p. 5 Populieren MAKEN PLAATS VOOR NIEUW GROEN p. 7 Eco-moestuinteam IETS VOOR JOU? p. 9 KAMPEREN IN

Jumpen in ’t kanaal Big Jump op zondag 12 juli in Roeselare p. 3

Mariënstede: parel van een park

2

De Gezinsbond van Dadizele bestaat 85 jaar en wil dit vieren met een originele buitenactiviteit. Mariënstede vzw, een centrum voor volwassenen met een beperking, wil zich nog meer in het dorpsleven integreren. Stad-Land-schap wil de groendomeinen van ’t West-Vlaamse hart in de kijker zetten. Deze drie partijen legden hun plannen samen en pakken op vrijdag 28 augustus uit met ‘Nacht van Mariënstede’. Het mooie park Mariënstede heeft veel te bieden: rustige wandelpaden, een kasteel, een waterpartij met watervogels en kikkers, eeuwenoude bomen, een centraal grasplein ... De laatste vrijdag van de zomervakantie komen daar nog eens unieke activiteiten bovenop zoals een filmvoorstelling in het bos, een gelegenheidscamping, een vleermuizenexploratie en nog veel meer. Kortom, de moeite waard om te ontdekken!

Verder in dit magazine ook aandacht voor de Big Jump in ‘t kanaal Roeselare-Leie op zondag 12 juli. Spring jij ook mee voor proper water?

Om in het water te blijven: lees zeker over een van de vele vrijwilligers die poelen in ’t West-Vlaamse hart inventariseert.

Het is geen geheim dat de amfibieën het moeilijk hebben: hun biotoop verdwijnt en het moordende verkeer maakt veel slachtoffers. Helpen waar kan is de boodschap.

Van het water naar het veld: een landbouwersgezin uit Staden vertelt over nieuwe aanplantingen op en rond zijn landbouwbedrijf. Hiervoor kon het rekenen op steun van de provincie in de vorm een landschapsbedrijfsplan. Beslist boeiend en misschien wel inspirerend voor jouw bedrijf of tuin.

Of heb je het meer voor moestuinen? Goed nieuws dan, want in het najaar starten er moestuinteams op. Ze lijken op de ecotuinteams, maar dan voor de huiselijke groentetuin.

Tenslotte geven we je nog een sfeerbeeld mee van zoom@regio, een tweedaagse excursie in ’t West-Vlaamse hart waar dit schooljaar maar liefst 630 leerlingen aan deelnemen.

Al deze boeiende thema’s moeten ons leven en dat van onze kinderen en kleinkinderen leuker maken. Het Stad-Landschap zet zich hiervoor dagelijks in en doet dit liefst van al in partnerschap met de verschillende sectoren, inwoners, bedrijven, organisaties, bezoekers,… van ’t West-Vlaamse hart.

Daisy Decoene Bestuurder Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart Schepen gemeente Moorslede

www.westvlaamsehart.be Coverfoto: sfeerbeeld Big Jump editie 2014. ©Luc Lambert

Honden van de leiband!

Goed nieuws voor de kwispelende viervoeters en hun baasjes.

Deze maand komen er twee nieuwe hondenloopzones in ’t WestVlaamse hart. Dit zijn afgebakende terreinen in een groenzone waar de honden vrij – lees zonder leiband – kunnen rondlopen.

Vanaf 20 juni krijgen de honden een loopweide van 4.100 m² ter beschikking in het Rhodesgoed in Kachtem. Een weekje later is er aan de spiraalbrug in de Koning Albert I-laan in Roeselare inhuldiging van de allereerste publieke hondenweide in de Rodenbachstad. Daar krijgen de honden 2.500 m² vrije loop. Hier is er een aparte zone voorzien voor puppies en kleine blaffers en een zone voor de grotere hondenrassen. Met de inrichting van hondenzones op publiek domein spelen de stadsbesturen en het Agentschap voor Natuur en Bos in op de vraag van de hondenliefhebbers uit de stad. En dat zijn er een pak! Enkele jaren geleden telde een studie van Vives 7.000 geregistreerde honden in Roeselare. Dus in bijna één op drie gezinnen staat een hondenmand in huis.

Hondenloopbos En er is nog meer loopruimte in het verschiet. In het masterplan Bergmolenbos is 5 hectare ingekleurd als hondenloopbos. De inrichting ervan is afhankelijk van de verwerving van grondkavels in het stadsrandbos van Roeselare. In het provinciedomein De Gavers in Harelbeke is er een proefproject rond een hondenloopweide aan de gang. Op basis van deze ervaring onderzoekt de provincie of en waar er andere hondenloopzones kunnen voorgesteld worden in het parkbeheerplan van de provinciedomeinen.

De opening van de nieuwe hondenweides in ’t West-Vlaamse hart gaat gepaard met een feestelijk programma met o.a. doggy dance, demonstraties van hondenclubs,.... Afspraak op zaterdag 20 juni vanaf 14u in ’t Rhodesgoed in Kachtem en op zaterdag 27 juni vanaf 14u aan de spiraalbrug in Roeselare.

Striptic springt niet in een Septic De tekenaars van het Roeselaarse stripcollectief Striptic hebben het ambassadeurschap van de Big Jump in Roeselare opgenomen en roepen alle inwoners van ’t West-Vlaamse hart op om mee te springen en te supporteren voor proper water! Voor het magazine van ’t West-Vlaamse heeft het collectief deze leuze (zie titel) en schets aangeleverd. Op de tekening herken je van links naar rechts Steven Selschotter, Jimmy Hostens en Phavin Verly. www.striptic.be

Jumpen in ’t kanaal voor proper water

Proper water in 2077? Als we aan dit tempo blijven verdergaan, zal het zo lang duren vooraleer onze waterlopen weer ecologisch gezond zijn. Om onze politici eraan te herinneren dat het ook anders kan, springen in heel Europa duizenden mensen het water in op 12 juli. Vorig jaar was er voor het eerst een bescheiden editie van Big Jump in Roeselare. Meer dan 50 mensen waagden een plonsje om aandacht te vragen voor natuurrijke waterlopen.

Voor deze editie mikken Natuurpunt Mandelstreke, vzw Leefmilieu Roeselare, stad Roeselare, de Roeselaarse Kayak Vaarders en Stad-Land-schap op een veelvoud aan springers. Voor de gelegenheid hebben de organisatoren een klein en fijn evenement uitgewerkt voor zondagnamiddag 12 juli.

op zoek gaan naar kleine organismen in het water. De kayakvaarders etaleren hun behendigheid op het water tijdens een demo kajakpolo. Op het zonnig terras kan je een verfrissing en braadworsten verkrijgen.

Den Hoed Quartet zorgt met zijn mix van jazz, punk, ska, gipsy, latin en funk voor de opwarming van de zwemmers. Maar de hoofdrol is weggelegd voor zij die een sprongetje in ’t water wagen. Exact om 15 uur klinkt het fluitsignaal om ‘bommetje’ in het kanaal te doen. Wie een groepje (minimum 4 personen) vormt en verkleed in ’t water springt, maakt kans om een mooie prijs in de wacht te slepen. Cabaretier Wim Perneel zal het défilé van de verklede zwemmers van commentaar voorzien.

Verkleed défilé Vanaf 14 uur zijn jumpers en sympathisanten welkom aan het clubhuis van de Kayak Vaarders. Aan de stand biologisch wateronderzoek kan je met een binoculair

Den Hoed Quartet

Kraamkliniek De oevers van het kanaal bestaan grotendeels uit betonnen damwanden, steenstortingen en kaaimuren, allesbehalve ideaal voor vissen om hun eitjes af te zetten. Daarom heeft het Agentschap voor Natuur en Bos in 2009 een vispaaiplaats aangelegd ter hoogte van de ringbrug over ’t kanaal in Ingelmunster. Deze paaiplaats staat in rechtstreekse verbinding met het kanaal. Ze vormt daardoor een ideale kraamkliniek voor waterwolven en andere vissoorten.

Info en inschrijven Zondag 12 juli van 14 tot 16 uur Beurtkaai 1 in Roeselare. Wie vooraf inschrijft, krijgt een kleine attentie. Ook wie niet ingeschreven is, is welkom voor een plonsje. Inschrijven kan via www.westvlaamsehart.be/bigjump

3 BOMMETJE!!!!!!

Op zondag 12 juli om 15 uur wordt er in heel Europa massaal gesprongen in de waterlopen. Dit evenement heet Big Jump en is een oproep voor proper water. Ook in ’t West-Vlaamse hart wordt er gejumpt, meer bepaald in ’t kanaal Roeselare-Leie ter hoogte van de Roeselaarse kajakclub.

Jij springt toch ook?

Dit is een foto van een waterwolf. Deze soort komt ook voor in het kanaal Roeselare-Leie. Andere vissen zwemmen voor hun leven als deze beruchte rover in de buurt komt. Snoek, want zo staat hij beter bekend, is een echte topatleet. Hij verschuilt zich diep in rietkragen en zwemt zijn zieke of verzwakte prooi achterna. De tekening op zijn lichaam zorgt ervoor dat hij zo goed als onzichtbaar is in de rietkragen. Snoeken jagen voornamelijk op het zicht en overleven dus niet in troebel water.

Nog eventjes geduld De herinrichting van de Kezelbergroute, de voormalige spoorlijn tussen Roeselare en Menen, schiet aardig op. Het stuk tussen het voormalig station van Beitem en Ledegem is zo goed als afgewerkt. Vanaf halfweg juni zullen de fietsers en wandelaars opnieuw toegelaten worden op dit stuk. Wie van Ledegem naar Menen wil fietsen of wandelen moet nog eventjes geduld oefenen. De aannemers zijn volop in de weer met de verbreding (2,5 meter), de signalisatie, de profilering van de bermen,… .

Het tracé tussen de Papestraat in Ledegem en de Kortewaagstraat in Menen is hierdoor allicht nog tot in september werfzone en daardoor niet toegankelijk voor de gebruikers.

Na de Groene 62 (Torhout-Oostende) en de Stroroute (Roeselare-Ieper) is de Kezelbergroute de derde voormalige spoorlijn die de provincie inricht als groene as. Deze route vormt een veilig, aangenaam en groen alternatief om als fietser en wandelaar de gewestweg Roeselare-Menen te vermijden.

TE VELDE

4

’t Veld breidt uit Recent heeft de provincie drie percelen, goed voor 2,5 hectare, aan ’t Veld in Ardooie aangekocht. De percelen bevinden zich vlak naast de belangrijkste wandeldreef en de parking van het provinciedomein. Hierdoor kunnen de wandel- en speelmogelijkheden van het domein aanzienlijk vergroten. De provincie kocht het provinciedomein in 1981 aan en breidde het regelmatig uit. Ondertussen telt het provinciedomein in Ardooie 47 ha. ’t Veld in Ardooie is een belangrijk groendomein in ’t WestVlaamse hart en wordt druk bezocht. Op jaarbasis ontvangt het domein zo’n 150.000 bezoekers.

© Luc Lambert

Ook qua populatie lijkt ’t Veld te zijn uitgebreid. Luc Lambert, zowat de ‘huisfotograaf’ van ’t Veld, heeft er voor het eerst sinds jaren twee eekhoorns in zijn vizier gekregen.

St.-Janskruidenwandeling omgeving Kezelbergroute Eind juni is het al ‘Sint Jan’ dat de klok slaat. Als dag wordt met ‘Sint Jan’ meestal gedoeld op het hoogfeest van Johannes de Doper, geboren op 24 juni. Rond die periode staat ook het Sint-Janskruid volop in bloei. Deze plant met zijn kenmerkende gele bloemen staat ook langs en in de omgeving van de Kezelbergroute. Natuurwerkgroep De Kolleblomme neemt je mee op zoek naar Sint-Janskruid en andere flora in de buurt van deze groene as. De gidsen vertellen je ook over de geneeskrachtige eigenschappen en de volkse gebruiken van de verschillende planten.

Afspraak op zondag 5 juli om 14.30 uur aan het voormalig stationsplein (achter de Stationsstraat, voorbij het voormalig stationsgebouw) in Ledegem. Deelname is gratis. Inschrijven hoeft niet.

Op zoek naar plantaardigheden in ‘t Veld Willy Herreman, verbonden aan de faculteit Wetenschappen van KUL, houdt jaarlijks een geleide wandeling in ’t Veld. Onder de titel ‘Plantaardigheden’ neemt hij de deelnemers mee langs de gevarieerde plantenweelde van het domein. StadLand-schap vroeg hem om er eens één plantje uit te lichten.

“Ik ben ieder jaar weer verwonderd dat we Bont Kroonkruid aantreffen op de wandeling. Deze plant komt in deze regio maar zelden voor. De plant vind je eerder op kalkrijke bodems zoals in de Ardennen”, aldus de plantenkenner.

Wil je jouw botanische kennis aanscherpen? Noteer dan de geleide wandeling ‘Plantaardigheden’ op zondagnamiddag 26 juli. Afspraak met gids Willy Herreman om 14 uur op de parking van provinciedomein ’t Veld in de Kasteelstraat in Ardooie.

Deze wandeling is gratis. Inschrijven hoeft niet.

KAMPEREN IN DADIZELE TIJDENS NACHT VAN MARIËNSTEDE

Filmpje meepikken in het park Het wordt stilaan een traditie in ’t West-Vlaamse hart. Op de laatste vrijdag van de zomervakantie een openluchtfilmpje meepikken in een bos of park in de streek. Afspraak dit jaar op vrijdag 28 augustus in Park Mariënstede in Dadizele. Reserveer alvast je plekje op camping Mariënstede!

Minuscule en de Mierenvallei Het hoogtepunt van de avond is de filmvoorstelling in openlucht. De organisatie heeft gekozen voor de familieprent Minuscule en de Mierenvallei. Deze animatiefilm gaat over twee rivaliserende bendes van mieren met als inzet een mierenheuvel. In dit strijdgewoel komt ook een jong lieveheersbeestje op de proppen. In ’t geval de hemelsluizen openen, is een indoor locatie voor de filmvoorstelling voorzien. Zowel voor als na de film kan je terecht op het HIP terrasje van Mariënstede. Voor niet-bangeriken is er na de cinema een vleermuizen-exploratie in het park.

Tijdens de Nacht van Mariënstede kan je eenmalig je tentje opslaan in het park Mariënstede. De schaapweide in de schaduw van het kasteel wordt het kampeerterrein. Wie er kampeert, serveren we een broodjesmaal met soep op vrijdag en een ontbijt op zaterdag. Voor de ingrediënten en de gelegenheidsbar op het HIP terrasje doen we een beroep op de bakkerij en het kaasatelier van Mariënstede.

Met dit evenement willen de organisatoren het mooie park van Dadizele in de kijker zetten en aandacht vragen voor milieu en natuur in de streek. Het initiatief wordt mede mogelijk gemaakt door de logistieke ondersteuning van de gemeente Moorslede.

Leden van Gezinsbond en BOS+ genieten korting voor deelname aan Nacht van Mariënstede. www.westvlaamsehart.be/nachtvanmarienstede

Gezinsbond serveert op het HIP terrasje Nog tot eind september kan je op zondagnamiddag genieten van een hapje en een drankje op het HIP terrasje van Mariënstede. Een streepje live muziek of een draaiorgeltje zorgen bijtijds voor een sfeervolle muzikale noot. HIP staat voor Huis In het Park en geeft aan waar het terras zich situeert. Mariënstede, een centrum voor personen met een beperking, pakt uit met dit initiatief naar aanleiding van zijn 30-jarig bestaan.

Tijdens de Nacht van Mariënstede stelt het centrum zijn terrasje uitzonderlijk open op vrijdagavond. De Gezinsbond van Dadizele zal instaan voor de uitbating. Iedereen welkom.

5 NIGHTFEVER

De Gezinsbond van Dadizele, Mariënstede vzw, BOS+ en StadLand- schap hebben de handen in elkaar geslagen voor de organisatie van Nacht van Mariënstede. Het idyllische park in het centrum van het dorp vormt het decor voor dit uniek evenement dat zich vooral op gezinnen met kinderen richt. Op vrijdagavond 28 augustus kan je er terecht voor een ritje met de huifkar, een workshop survivaltechnieken, een kleine voorstelling van circus Hoetchatcha, een onderonsje met Heks Mavelle,…. Mariënstede vzw laat je kennis maken met haar werking via een getuigenis van Marnix die sinds zijn ongeval een handicap opliep en in het kasteel verblijft. Een aanrader is ook de kamishibai – een eeuwenoude Japanse vertelkunst met prenten – die je een inkijk geeft in het kasteel Mariënstede en de werking van deze instelling voor personen met een handicap.

De mooiste zomersport

Fuiken uitgooien op De Ruiter

KIJK PIUT

6

De kikkers houden zich opvallend stil in wijk De Ruiter in Roeselare.

Dat is één van de eerste conclusies van Geert Deseyne, een gedreven vrijwilliger die al enkele jaren meedraait met de poeleninventarisatie in ’t West-Vlaamse hart. Stad-Land-schap trok de laarzen aan en ging even mee met Geert op pad langs enkele poelen op De Ruiter.

De eigenaar heeft vorig jaar nochtans ‘puten’ aangetroffen.

Misschien kan deze waterpartij wel eens baggerbeurt gebruiken.”

Op naar de volgende, een kleine kilometer verderop.

20 poelen aangestipt

Vorig jaar zaten er nog ‘puten’

De eigenaar van dit landbouwbedrijf was wel eens benieuwd naar het leven in zijn vijver en gaf Geert de toestemming om er een fuik uit te gooien. “Voor het poelenonderzoek contacteer ik altijd vooraf de eigenaar,” vertelt Geert, “hier op De Ruiter ben ik minder vertrouwd met de inwoners maar na een babbel krijg ik bijna overal de vrijgeleide.” Als je weet dat Geert dit jaar 20 poelen op de kaart heeft aangestipt voor een onderzoek, dan hoeven wij u niet te verklappen dat deze vrijwilliger tijdens het voorjaar ettelijke uurtjes in en rond de beken, poelen en vijvers uithangt. Wat te vermelden op het registratieformulier ‘poel n° 12 op de Ruiter’? Ook hier geen kikkers te horen. De fuik brengt meer naar boven: een groene kikker en een alpenwatersalamander. “We hebben hem gevonden,” klinkt het opgelucht, “hoop doet leven.” Benieuwd wat de overige acht poelen aan de oppervlakte zullen brengen.

Misschien levert de fuik meer resultaat op. Geert heeft die daags voordien in de poel gelegd. Maar ook in het vangnet zijn maar weinig sporen van amfibieën te zien. Dan haalt hij zijn schepnet en hoge laarzen boven. Ditmaal is het prijs. Hij diept enkele dikkopjes op. “Het zijn er van de pad. Je herkent die aan hun zwarte buik.” Conclusie van het onderzoek voor deze poel? “Er is weinig sprake van amfibieleven in deze poel.

Met de poeleninventarisatie wil het Stad-Land-schap in kaart brengen hoe het gesteld is met de amfibieënpopulatie in ’t WestVlaamse hart. Op basis van de meetresultaten zal Stad-Landschap kanszones aanstippen waar poelen kunnen opgeschoond worden of waar nieuwe kunnen aangelegd worden. www.westvlaamsehart.be/poeleninventarisatie

Bij een poel aan een verlaten hoeve gebeurt de eerste waarneming … met de oren. “Geen gekwaak. Dat is vreemd. Het heldere water en de planten doen nochtans vermoeden dat we hier met een gezonde waterpartij te maken hebben. Op zo’n zonnige dag in mei zou je hier een koor van kikkers moeten horen. Misschien is de reiger ons voor geweest.” Dit is de 11de poel op de wijk waar Geert een fuik heeft uitgegooid. “In geen enkele heb ik tot hiertoe een kikker aangetroffen,” schetst de Rumbekenaar, “dat is nogal een verschil met vorig jaar toen ik op inventarisatieronde in Oekene was.” In die deelgemeente heeft hij 44 poelen onderzocht.

In quasi al deze waters trof hij kikkers aan.

Geert is gepassioneerd!

Geert is opgegroeid aan ’t Lang Water in Beveren-Roeselare. Hij was er niet weg te slaan van de beken en poelen. Altijd op zoek naar ‘kraaistekkers’ en salamanders, toen ook nog de kamsalamander.

Als leerling was hij verantwoordelijk voor het terrarium in de klas.

De passie is altijd gebleven. Bij de inrichting van de tuin stond een poel bovenaan het verlanglijstje. “Een aanrader voor wie plannen heeft met zijn tuin. De amfibieën, een beschermde diersoort overigens, komen er vanzelf in. Te verkiezen boven een visput.”

Tijdens de paddentrek neemt hij als leerkracht van school De Vlieger in Rumbeke zijn leerlingen jaarlijks mee om een handje te helpen bij de paddenoverzet. “Je kan immers niet genoeg sensibiliseren rond amfibieën en natuur,” is Geert van oordeel. Met de poeleninventarisatie hoopt hij dat we een goed beeld krijgen op het amfibieënleven in de poelen van ’t West-Vlaamse hart. “Laat ons hopen dat we niet moeten vaststellen dat de amfibieën in onze streek ten onder gaan.”

LINDA EN PATRICK OPGETOGEN OVER HUN LANDSCHAPSBEDRIJFSPLAN

Populieren maken plaats voor nieuw groen Patrick Claeys en Linda De Bel hebben in het voorjaar zes Italiaanse populieren rond hun boerderij geveld. Ter vervanging staan er nu een haagbeuk en een houtkant langs de oprijlaan naar hun bedrijf. En terwijl de grondboor er aan te pas kwam, liet het koppel ook meteen een fruitboomgaard achteraan de hoeve aanleggen.

Voor de inrichting en de beplanting kon dit landbouwersgezin uit Staden rekenen op de steun van de provincie in de vorm van een landschapsbedrijfsplan.

“Tijdens een eerste bezoek vorig jaar werd de bestaande situatie in kaart gebracht,” schetst de meewerkende echtgenote. “Hierbij toetste de landschapsconsulent al enkele eerste voorstellen met ons af.” Een boogvorm van lindes aan de inkom van het erf en de aanplant van een fruitboomgaard, twee voorbeelden van wat vroeger zeer gebruikelijk was op en rond de boerderij. “Kort daarna ontvingen we een eerste plan. Op basis van onze opmerkingen werd het plan nog wat bijgestuurd”, aldus Linda. Deze landbouwers zijn alvast zeer te spreken over de totstandkoming van zo’n landschapsbedrijfplan. “Er wordt niets opgedrongen. Het hele plan komt in samenspraak met de eigenaar tot stand.” Zijn Linda en Patrick tevreden met het nieuwe groen van haagbeuk, houtkanten, een fruitboomgaard en enkele hoogstambomen op en rond de hoeve? “We zullen hierover pas binnen een jaar of twee kunnen oordelen,” besluit Linda, “we hopen alvast dat het een schoon effect zal hebben op ons bedrijf en het landschap hier op Stadenberg. En laat ons hopen dat de vogels niet gaan vliegen met alle vruchten van onze boomgaard.”

Op de bestellijst …

Op de bestellijst van een landschapsbedrijfsplan zal je niet gauw buxus, bamboe, Amerikaanse vogelkers of een andere uitheemse plant aantreffen. Voor het behoud en het herstel van kleine landschapselementen kiezen de provincie en Stad-Land-schap resoluut voor streekeigen plantgoed. Deze soorten gedijen goed in onze zandleemgrond en in ons klimaat. Bovendien trekken inheemse bomen en struiken meer diersoorten aan. Een opsteker dus voor het landschap én de natuur in ’t West-Vlaamse hart. Deze soorten hebben een vaste stek gekregen op en rond het bedrijf van Patrick en Linda in Staden: Haagbeuk, Gelderse roos, Boskers, Veldesdoorn, Sleedoorn, Veldiep, Zomereik, Zomerlinde, Zwarte els, Franse Bellefleur (appel), Jacques Lebel (appel), Joseph Musch (appel), Eijsdener Klumpke (appel), Conférence (peer), Beurré Lebrun (peer), Anglaise Hâtive (kers), Bleu de Belgique (pruim) en Queen Victoria (pruim).

Kom jij in aanmerking voor ondersteuning?

Wie een terrein heeft dat landelijk gelegen is, komt onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een landschaps(bedrijfs)plan.

Benieuwd of jij in aanmerking komt voor ondersteuning in de vorm van advies, planopmaak en/of kosteloze of gesubsidieerde aanplantingen? De landschapsconsulent van ’t WestVlaamse hart zoekt het graag voor je uit!

Info: Pieter Blontrock - Landschapsconsulent regio Midden- en Zuid-West-Vlaanderen 051 26 14 42 pieter.blontrock@west-vlaanderen.be

7 TIMBER!

Een rij populieren als wind- en groenscherm rond de boerderij. Tot voor enkele decennia was dit zeer gebruikelijk in de landbouwsector.

Populier is echter een soort met een korte levensduur en door het veelvuldig snoeien heeft deze boom vaak af te rekenen met een rottende stam. “Bij hevige wind dreigden de populieren omver te waaien,” doet Linda haar verhaal, “en ik vond het ook spijtig dat ze het uitzicht zo sterk belemmerden.” Vorig jaar kreeg het gezin een kapvergunning op voorwaarde dat er nieuwe beplanting zou komen in de plaats. Zo kwamen Patrick en Linda via de gemeente Staden in contact met de landschapsconsulent van ’t West-Vlaamse hart.

Oude traditie: een fruitboomgaard

T rond de ZEen VOLin Genieten van de natuur Zoom@regio 2015 provinciedomeinen van ’t West-Vlaamse hart

Vijf jaar na de lancering van zoom@regio nooit eerder zoveel leerlingen op tweedaagse fietsexcursie gehad. Dit schooljaar hebben 650 leerlingen uit 14 scholen van de regio kennis gemaakt met ’t West-Vlaamse hart. Het thema ‘voeding’ staat centraal en leidt de klassen naar bezoekplaatsen zoals een voedingsbedrijf, een boerderij, een tuinbouwbedrijf, de REO-veiling, een groendomein…. ’t Is herfst. Het ideale moment om de kleuren en geuren van de natuur op te nemen.

Zoom@regio toont aan dat er naast de gekende formules zoals bos-, zee- en Ardennenklassen ook in eigen streek mogelijkheden zijn voor Misschien kan je die absorberen tijdens één van onderstaande activiteiten. Van harte welkom. een meerdaagse uitstap. Hieronder enkele sfeerbeelden en commentaren van deelnemers en medewerkers.

Info: www.westvlaamsehart.be/zoomregio

Stef van school De Plataan van Roeselare kijkt verwonderd naar deze regen van pompoenen.

“Het is belangrijk dat kinderen weten wat er zich in hun omgeving afspeelt omtrent gezonde voeding.”

Koen Hoflack – Homifreez – Ardooie

‘TIS IER SCONE

8 “Ik wil de kinderen laten kennis maken met de groente veldsla. Ik leg vooral de aandacht op de ontwikkeling van de groente, van kiem tot oogstbare plant! Kwestie dat de kinderen inzien dat veldsla niet in zakjes groeit zoals je ze in de winkel aantreft.”

“Na een korte theoretische uitleg over de veldsla kwam het praktische deel. De kinderen mochten veldsla afsnijden en wassen. Ik vermoed dat sommigen nog nooit zoveel veldsla aten als die namiddag. Dit was top!”

“De workshop koken in de REO-veiling was heel leuk.

Het snijden van de Flandriagroenten met de KVLV-dames, de uitleg van viskok Danny Huyghebaert waarbij de leerlingen de verse vis uit de Noordzee van dichtbij mochten bekijken en zelfs betasten … het was zeer leerrijk.

De kinderen hebben heerlijk gesmuld van hun wokmie met groenten en vis.”

Anja Vankeirsbulck - leerkracht school De Boomgaard - Ardooie

Eefje Maes – leerkracht MPI Sterrebos

Bart Verhoest - tuinbouwer veldsla en selder - Ardooie

Zoom@regio kwam dit schooljaar tot stand met de medewerking de voedingsbedrijven en organisaties waarvan het logo hieronder gepubliceerd wordt. Ook het Vlaams Huis van de Voeding, de melkveebedrijven Sint-Maartenshove en Ten Hoochstede, de tuinbouwbedrijven Bart Verhoest, Bert Depoorter, Filip Verlae, Geert Vermeersch, Gilbert Bostoen, Henk Cortvriendt, Johan Pattyn, Neegro en ’t Glazen Huisje hebben hun medewerking verleend.

Eco-moestuinteam … iets voor jou?

Kriebelen de vingers al een tijdje om te beginnen met een moestuin? Maar weet je niet goed hoe eraan te beginnen? Dan is het eco-moestuinteam misschien iets voor jou!

In zes à zeven lessen, die telkens doorgaan thuis bij één van de deelnemers van zo’n team, brengt een lesgever alle theorie en praktijk over. De lessen volgen het ritme van het seizoen. Eerst wat theoretische bagage in het najaar. Vanaf maart wordt het allemaal veel praktischer en zijn de sessies afgestemd op datgene wat zich op dát moment in de moestuin afspeelt.

Op het ritme van het seizoen

“Biologische producten op ons bord” Velt en provincie West-Vlaanderen leiden samen de lesgevers voor de ecologische moestuinteams op.

Gezocht: 6 tot 8 deelnemers per team Van zodra er voldoende kandidaten (6 tot 8 deelnemers) zijn die bij elkaar in de buurt wonen, kan een eco-moestuinteam uit de startblokken schieten. Deelnemen aan een eco-moestuinteam kost je niets. Het provinciebestuur draagt de kosten voor de lesgever. De deelname aan alle sessies en het eventueel verwelkomen van je mede-cursisten in je woonkamer en moestuin volstaan als engagement! De opstart van de eerste moestuinteams is voorzien in het najaar 2015. In ’t West-Vlaamse hart kunnen er dit jaar een tweetal teams opstarten.

Info: 051 27 55 50 - westvlaamsehart@west-vlaanderen.be www.westvlaamsehart.be/moestuinteams

Transitienetwerk ‘Het Hart’ uit de startblokken Duurzame alternatieven in verbinding brengen. Dat is de ambitie van een transitienetwerk dat in de steigers staat in de regio Roeselare-Tielt. Een groepje enthousiastelingen, onder wie het Stad-Land-schap, zoekt uit hoe duurzaamheid vorm kan krijgen in de hoofden en de harten. Van fiets tot tuin, van mens tot aarde. Stijn Cottenier, lesgever van de eco-moestuinteams, is doordrongen van transitie. Dat kon je allicht al opmaken uit het artikel op deze bladzijde. Maar Stijn is ook één van de bezielers van het initiatief ‘geefplein in Roeselare’ en D’Origine, een project rond samentuinieren van LETS Roeselare (www. facebook.com/deorigine).

De lancering van het transitienetwerk ‘Het Hart’ vond plaats op 10 juni in De Lochting in Roeselare. Ook jij kan deel uitmaken van het netwerk!

Je vindt alle informatie op www.hethart.be.

9 GROENSELS

Een ecologische groentetuin draagt bij tot een duurzame leefomgeving met aandacht voor mens, natuur en milieu. Daar horen bestrijdingsmiddelen en kunstmeststof niet in thuis. Ecologische tuinders laten zich leiden door principes zoals geschikte planten voor bodem en klimaat, op het ritme van het seizoen, organische bemesting, vruchtwisseling, inzetten van natuurlijke vijanden,….

Het is dan ook logisch dat de provincie en het Stad-Land-schap voor hun aanbod van eco-moestuinteams samenwerken met de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt), al meer dan 40 jaar promotor van gezond leven op het ritme van de seizoenen en met respect voor de natuur.

Stijn Cottenier uit Ardooie volgt de opleiding en staat te popelen van ongeduld om zijn eerste moestuinteam op sleeptouw te nemen. Door toedoen van zijn grootvader is hij al van kindsbeen af vertrouwd met schoffelen in de moestuin. “Zelfvoorziening door groenten te kweken in eigen tuin. Dat heb ik gezien en geleerd van mijn grootvader, die zijn gezin alzo wist te behelpen tijdens de wereldoorlog. Ik hou ervan om zelf groenten te kweken. Ik vind het ook belangrijk dat er thuis biologische producten op ons bord komen.” Als lesgever van de moestuinteams deelt Stijn binnenkort zijn passie en kennis rond de ecologische moestuin. “Bedoeling is om mensen die benieuwd zijn naar moestuinieren een zetje te geven zodat ze zelf aan slag kunnen volgens de principes die de natuur ons biedt. Het team richt zich zowel tot leken als tuiniers die willen overschakelen van klassieke naar ecologische teeltwijze.”

Overstromingsgebied bevordert de natuur Gecontroleerde overstromingsgebieden zorgen er voor dat kelders en garages niet onderlopen na een hevige regenbui. Niet alleen de mens is tevreden met de komst van deze waterbufferbekkens, ook planten en dieren varen er wel bij. Neem bijvoorbeeld het overstromingsgebied aan de Krommebeek in Beveren-Roeselare (zie foto). Een excellent biotoop voor moerasplanten en een ware trekpleister voor watervogels.

OVERVLOED

10

Aanleg en beheer met oog voor natuur Met een aantal gerichte maatregelen stimuleert de provincie de biodiversiteit. Zo wordt bij de graafwerken voor de aanleg van de buffers minerale grond aan de oppervlakte gebracht. Planten groeien minder goed op deze grond, waardoor er tussen de planten nog veel open plekken zijn. Steltlopers waarderen dit sterk.

In moerasgebieden is er massale opslag van wilgen. Al die wilgen uittrekken is onbegonnen werk. Maaien is zinloos want de wilgen

stoelen allemaal netjes weer uit met nog meer scheuten tot gevolg. Een beproefde techniek is om wilgen te maaien en ze daarna te versmachten door het waterpeil te verhogen. Zo krijgen andere waterplanten zoals riet een concurrentieel voordeel om zich te vestigen. Pleksgewijs variëren in vorm en intensiteit van beheer, aangepaste machinerie en begrazing van moerasvegetatie door koeien of schapen zijn nog enkele voorbeelden van hoe de provincie inzet op natuurlijk beheer van overstromingsgebieden.

Green and Blue Futures Voor het beheer van de bufferbekkens wordt vaak een beroep gedaan op de landschapswacht. Deze vorm van sociale economie wordt ingeschakeld voor de arbeidsintensieve taken die niet volledig machinaal kunnen worden uitgevoerd. De provincie kan hiervoor rekenen op ondersteuning via het Europees project Green and Blue Futures (Interreg IVb, North West Europe).

Watersnip terug van weggeweest Wie je vaak aantreft in de overstromingsgebieden in ’t West-Vlaamse hart is Piet Desmet, een notoir vogelkenner van Roeselare. Vorige maand nog heeft hij onze vroeg-morgen-wandeling aan de Vrijbosroute in Staden gegidst.

Gevraagd naar een symbolische vogelsoort voor de overstromingsgebieden, schuift Piet de watersnip naar voor (zie foto). “Deze steltloper houdt van halfdroge plaatsen,” schets de ornitholoog, “met zijn ultragevoelige snavel gaat hij er in het slib op zoek naar wormen, slakken, waterkevers en zaden van waterplanten om zich te voeden.” De laatste decennia is de verharde oppervlakte in Vlaanderen en zeker ook in ’t West-Vlaamse hart alsmaar toegenomen. Komt daarbij dat de snelle afstroming van het regenwater in greppels, riolen en rechtgetrokken beken en rivieren de infiltratie van regenwater sterk heeft verminderd. Gevolg: verdroging van het landschap. “Sinds de jaren ’80 zijn er nauwelijks nog watersnippen gespot in onze streek,” vertelt Piet, “maar met de aanleg van overstromingsgebieden maakt deze kwetsbare soort tijdens zijn trektocht opnieuw tussenlandingen in onze streek.” De bufferbekkens vormen als het ware belangrijke stapstenen voor de watervogels.

Niet alleen de watersnip komt er aan zijn trekken. Tijdens een recente waarneming heeft Piet Desmet aan het overstromingsgebied in Beveren-Roeselare 25 verschillende soorten genoteerd. Wilde eenden, blauwe reiger, kleine plevier, zomertaling, verschillende soorten ganzen, scholekster, kievit, dodaars,…. “Het voorkomen van dodaars wijst op een goede waterkwaliteit en veel waterinsecten,” voegt Piet er nog aan toe.

Benieuwd welke soorten zoal nog voorkomen aan het overstromingsgebied langs de rijksweg in Beveren-Roeselare?

Check dan www.waarnemingen.be. Klik op ‘overzichten > gebieden’ en zoek op naam ‘Roeselare - Bufferbekken Rijksweg’.

Genieten van de natuur in en rond de ’tprovinciedomeinen West-Vlaamse hart van ’t West-Vlaamse hart In Is ’t ‘t herfst.

West-Vlaamse Het ideale hartmoment zijn verschillende om de kleuren pareltjes en geuren van groendomeinen. van de natuur op Wetehebben nemen. het over de provinciedomeinen ‘t Veld in Ardooie, Het Misschien in Sterrebos kan Roeselare je die absorberen en Wallemote-Wolvenhof tijdens één van onderstaande in Izegem, de activiteiten. domeinen van Vanhet harte Agentschap welkom. voor Natuur en Bos zoals Rhodesgoed in Kachtem, Huwynsbossen in Lichtervelde, Ter Kerst in Gits, domeinbos De Vierkaven in Moorslede,.... Vaak zijn deze domeinen niet gekend bij de inwoners uit de streek. Onbekend is onbemind. Daarom organiseert het Stad-Land-schap i.s.m. provincie West-Vlaanderen, ANB, www.westvlaamsehart.be/kalender natuurverenigingen en anderen van tijd tot tijd een wandeling of een doe-activiteit in deze domeinen. Hieronder de kalender tot en met 11 oktober. Via het e-zine van ’t West-Vlaamse hart kan je een herinnering voor deze activiteiten in je mailbox ontvangen. Abonneren op het e-zine doe je via www.westvlaamsehart.be/e-zine.

St.-Janskruidenwandeling langs de Kezelbergroute Zondag 5 juli, 14u30 tot 17u Zie p. 4.

Dierensporen zoeken in Ter Kerst met Heks Mavelle Woensdag 8 juli, 14 tot 16u Met je eigen ogen, oren en neus ga je op zoek naar sporen van dieren in domeinbos Ter Kerst in Gits. Heks Mavelle brengt hiervoor enkele interactieve en leerrijke exploratiespulletjes en -opdrachten mee.

Nacht van Mariënstede Vrijdag 28 augustus, 17u tot …

Zie p.5.

Pootafdrukken in gips, braakballen, veren, beknabbelde nootjes en … jakkes ook uitwerpselen. Gelukkig brengt de heks ook wat lekkernijen mee. Een boeiende namiddag (gratis) voor kinderen tussen 7 en 12 jaar. Schrijf je snel in want het aantal deelnemers is beperkt. (051 27 55 50 of westvlaamsehart@west-vlaanderen.be)

Plantaardigheden in ‘t Veld Zondag 26 juli, 14 tot 16u Zie p. 4.

Vleermuizen!

Onze ‘mannen van de nacht’… in Het Sterrebos Zaterdag 8 augustus, 21 tot 22.30u Het domein met zijn vele oude bomen is een uitstekende plaats om vleermuizen in

Telling trekvogels in de Huwynsbossen Zondag 11 oktober, 9 tot 13u Vogeltrek houdt de mensen al eeuwen bezig en het is dan ook niet verwonderlijk dat er een grote interesse is om deze ook in eigen streek te bewonderen. Een ideale trektelpost in ’t West-Vlaamse hart is gelegen in de Huwynsbossen in Lichtervelde. Een trektelpost is een plaats die vogelkijkers hebben uitgekozen om de overtrekkende vogels te observeren en te tellen. Deze telposten zijn zodanig gekozen dat ze op een

Fietsen en wandelen door het vlasverleden Op Open Monumentendag 2014 stonden de vlasroterijen en de watertoren van Verenigde Roters centraal. Meer dan duizend bezoekers hebben toen kennis gemaakt met de naoorlogse vlasnijverheid op de Bosmolens en in Sint-Eloois-Winkel. De brochure Vlasroots vertelt het verhaal van de Verenigde Roters en is rijk geïllustreerd met retroprenten, authentieke kaarten en foto’s van nu. Middenin de brochure steekt ook een kaartje met een wandel/fietstocht langs de twaalf bedrijven van de Verenigde Roters. Ideaal voor een korte fiets- of stevige wandeltocht in eigen streek. Tijdens de voorbije Open Monumentendag waren de brochures in een mum van tijd uitgedeeld. Op vraag werd een tweede druk van Vlasroots besteld. Voor de luttele prijs van 2 euro kan je een exemplaar op de kop tikken. Groepen kunnen ook een fiets- of wandeltocht met gids rond het thema Vlasroots boeken.

Info: 051 27 55 50 westvlaamsehart@west-vlaanderen.be

11 OPEN OP ZONDAG

actie te zien. Met een vleermuisdetector gaan we op zoek naar de verschillende soorten die in het domein jagen. Uitzonderlijk kunnen we een kijkje nemen in de ijskelder in het domein. Uniek en niet te missen! Deze avondwandeling is gratis.

Inschrijven is niet nodig. Plaats van afspraak: parking aan de Sterrebosdreef 66 in Rumbeke.

plaats liggen waar de trekvogels passeren en waar tegelijkertijd een goed uitzicht is.

Bij helder weer kan je er zelfs de kerktorens van Brugge zien. Natuurpunt De Torenvalk stelt op zondagmorgen 11 oktober zijn statieven van de verrekijkers en fototoestellen op in die Huwynsbossen. Jij kan ook een kijkje nemen door de verrekijker en trekvogels tellen. De mensen van Natuurpunt leren je graag de knepen van het vak. Loop gerust eens langs tussen 9 en 13 uur. Afspraak aan de kiosk in de Beverenstraat in Lichtervelde.

Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart Hoe kunnen we de leefbaarheid, de belevingswaarde en de omgevingskwaliteit van Midden-West-Vlaanderen verhogen?

Dat is de hamvraag die voorligt in het StadLand-schap ’t West-Vlaamse hart, een samenwerkingsverband tussen Ardooie, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare, Staden en de provincie WestVlaanderen. Samen gaan de partners op zoek naar mogelijkheden en impulsen op het vlak van landschap, natuur, recreatie, educatie en erfgoed, zowel in de stad als op het platteland en met oog voor de interactie tussen beiden.

Fietsplezier online DERAILLEUR

12

Vorig jaar hebben het Stad-Land-schap en Terf de fietskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’ gelanceerd. De kaarten gingen als zoete broodjes over de toonbank en zijn bijgevolg niet meer voorradig. Maar niet getreurd. De zes unieke fietstochten in ’t West-Vlaamse hart kan je nu ook gratis downloaden via de website van ’t West-Vlaamse hart.

De fietskaart met zes unieke routes in eigen streek nodigt je uit om op verkenning te gaan in ’t West-Vlaamse hart. Een rubriek met ‘wist-jedatjes’ en oude foto’s uit de erfgoedbank Midwest (www.erfgoedbankmidwest.be) houden het gesprek met je metgezellen op gang. De routes volgen het fietsknooppuntennetwerk en brengen je langs groendomeinen, erfgoedsites, mooie landschappen, …. De afstand van een route varieert tussen 30 en 45 kilometer en voor elke route is een startplaats met parkeergelegenheid aangeduid. Uiteraard kan je ook van thuis uit inpikken op de fietsroutes.

Benieuwd wat ‘De Roeselaarse Gordel’, ‘Fietsen langs groene longen’, ‘Op naar de Keuneleute’, ‘Kanaal met een verhaal’, ‘Tuffend langs de Stroroute’ en ‘Toertje boerenstebuiten’ in hun mars hebben?

Surf naar www.westvlaamsehart.be/fietsen en downloaden maar. En nu maar hopen dat er veel zonnige en windstille weekends voor de deur staan. Alvast veel fietsplezier in ’t West-Vlaamse hart toegewenst.

Green and Blue Futures Stad-Land-schap is ook betrokken bij Green and Blue Futures, een Europees netwerk dat onderzoekt hoe je in tijden van budgettaire krapte de sociale economie (in de breedste zin van het woord) kan inschakelen voor het beheer van natuurdomeinen, parken, open ruimte en waterlopen. Als partner wensen Stad-Land-schap en de provincie enerzijds expertise op te doen in binnen- en buitenland en anderzijds ook zelf innovatieve en wervende projecten in eigen streek op gang te brengen. Enkele voorbeelden hiervan zijn het beheer van de waterbufferbekkens (zie p. 10) en de groene assen via sociale economiebedrijven en poeleninventarisatie (zie p.6) en knotwerk door vrijwilligers. Voor meer info over dit Europees project, surf naar greenandbluefutures.eu.

COLOFON Dit magazine is een uitgave van het StadLand-schap ’t West-Vlaamse hart, Streekhuis Midden-West-Vlaanderen, Peter Benoitstraat 13, 8800 Roeselare, 051 27 55 64, westvlaamsehart@west-vlaanderen.be www.westvlaamsehart.be Verantwoordelijke uitgever: Guido Decorte, gedeputeerde provincie West-Vlaanderen en voorzitter van Stad-Land-schap Werkten mee aan dit nummer: Myriam Deboysere, Wouter Vuylsteke, Jasper Dugardeyn, Roeland Vanlerberghe, Pieter Blontrock en Koen Vankeirsbilck.

Vormgeving: Kliek Creatieve Communicatie Druk: drukkerij T’Hooft Gedrukt op gerecycleerd, chloorvrij gebleekt papier