Magazine 't West-Vlaamse hart - oktober 2018

oktober 2018 l Jaargang 9 l nr 18

Nieuw: fietskaart met 6 routes p. 2 Al gedacht aan Dorpskernacupunctuur? p. 8 Gratis exploratiemateriaal voor scholen p. 12 1 KNOTSGEK!

Plant eens een wilg in je tuin

p. 16

St.-Maartensveld

Mulle de Terschueren

F2

58

Posterij

Schaarke

A4

F. VerbiestOostwijk

48 85

11

61

Emelgem Eperon d’Or

Centrumbrug

Blauwhuis

IZEGEM

Geuzesmisse H

Koolsd am

Winkelhoek

St.-Michiels beek

De Gavers Waterpachthof

RollegemKapelle

RE - L

85

Muizelhoek

Ter Elst

Beiaardlinde

Stevenistenhoek

be ats Pla Koeksken

Hoogwielke

‘t Lindeke

Gemeenhof

Steenbeekbos

Stokerijhoek

Stokerijmolen

E403 A17

Thomas Ricketts

Hoge

Katte

Heulebos

Renbaan

De Brabandere Ter Perre Hoge Brug

Seizoenwijk

Met dit nieuw recreatief product wil ’t West-Vlaamse hart zijn inwoners inspireren voor een aangename en leerrijke fietstocht in eigen streek. Met de kaart in de hand krijgt de recreant een mooi zicht op deze dynamische regio, het erfgoedverleden, het diverse landschap, de verrassende groengebieden,…

De Groene Long

1

Met 305 meter is de zendmast langs de Vliegveldweg de hoogste constructie in België. Gebouwd in 1973, draagt de mast de antennes voor de tv-uitzendingen (sinds de definitieve uitschakeling van de analoge tv-zenders in 2008 enkel nog DBV-T digitaal) en radio-uitzendingen van de VRT. Ook Q-Music, Joe FM en heel wat mobiele communicatie vindt via deze zendmast de weg naar huiskamer of broekzak.

2

Deze Mariagrot naast de Sint-Jozefskerk werd gebouwd met puin dat door de lokale boeren van het front in Zonnebeke gehaald werd. De eerste bedevaart vond plaats in 1921 en tot op vandaag komen men3 sen, vooral in mei en juni, naar de ondertussen uitgebreide grot. Traditioneel is de bedevaart van de eerste zondag van mei de belangrijkste.

M

76

Veld

Olsene N459

Huttegem

Boswegel

N43

Ponthoek

Sisput

ZULTE

6

ek

Sterreke

88

80 Sint-ElooisVijve

N45

Lourdes grot

89 av er

Biest Lieve Dochter

N35

WAREGEM

Eertbrugge

Jager

Torenhof

67

Gaverke

N43

Drogenboom

bee k

Bilkhage

Leiemeers

Kruishoutem

Kapelhoek

Waalshoek

Kordaa

Beerken

Warande

Desselgem

N382

Hippodroom

Be Part

Nellekenskeer

Nokere

Biest

Spitaal

Korenbloem

Karmel

Villapark

N357

SCHAAL 1: 50.000 1 CM = 500 M 0M

500M

1000 M

Kapelhoek 1500 M 2000 M

Flanders Field

Leemput

N43

Sneppe

Grootje

Waregem

ek

Goed te Nieuwenhove ‘t Gaverhopke Nieuwenhove

Molen ter Geest en te Zande

Prins

Potegem

Spitaalbossen

N382

Molenhoek

Zilverberg

Vijverhoek

5

Deze foto geeft je een blik op een oude Leiearm. In dezelfde buurt kreeg het André Demedtshuis vorm en kan je genieten van de rust en het groen. Het permanente André Demedtsmuseum en de maandelijkse kunstten6 toonstellingen zijn zeker een bezoekje waard, al kan je net zo goed kiezen voor een rustpauze in de prachtige tuin van het André Demedtshuis.

E

Markegem

Sint-Baafs-Vijve 1

2

B F

de Ghinste

C

Kanegem

D

Egem

Zwevezele. Welke letter hoort bij welk cijfer?

3

Foto’s: Ruben De Vooght Bron tekst: ‘Fietsen in ‘t West-Vlaamse hart: 6 unieke routes in je buurt’

Stuivenberg Boeregem

Goed te Walskerke

De bijnaam van dit dorp is Uilegem. De naam verwijst naar ‘de legende van Uilegem’. De plaatselijke pastoor verstopte zijn geld in de kerktoren en schreef er met krijt ‘hier woont een uil’ onder. De koster vond de schuilplaats, nam het geld mee en wijzigde de zin naar ‘hier woont geen uil meer’. De pastoor veranderde de zin opnieuw in ‘hier zal geen uil meer wonen’ toen hij merkte dat zijn centen verdwenen waren.

A

N

Ten Hede

Krekel

4

Keer

3 WEET IK VEEL

Op het Marktplein voor het gerestaureerde oud-gemeentehuis van dit dorp vind je het kunstwerk ‘De Carnavalvierders’ van de hand van Jef Claerhout.

Het beeld is een verwijzing naar het carnaval, georganiseerd door de Orde van de Bolhoed, dat jaarlijks duizenden toeschouwers op de been brengt.

Drie Masten

5

E17 A14

Leiekant

Zavelputten Goed te Beaulieu

N36

Bloemenwijk

Vogelzang

Neerhoek

Warande

Schoendalebocht

Spriete

Zwinsteert

ek be ijk ew Vaarn

E

L

5

Deze flandrien leunt in het bloemendorp bijna tegen de 62 kathedraal van te lande aan.

Beveren-Leie Deze wielerlegende werd in dit dorp5 in 1919 geboren en fietste een onwaarschijnlijk palmares bijeen. Ook dit beeld is van de hand van Jef 4 Claerhout. Deze IJzeren Briek werd in 1996 in aanwezigheid van de legendarische renner onthuld.

Ooigembos

Drieshoek

St.-Pieter

Steenbeek

84

Te Lake

Hooie

Leiehoek

D6

Leiekant

ek

Westhoek

71

22

Bloemenwijk

E6

16

Tuttegem

Steengat

70

A. Demedtshuis

Leliepark

Grot O.L.V. van Lourdes

Ponthoek

De Bie

Sint-Baafs-Vijve

Knok

59 54

k Hazebee

Patrijzenbos Hoeve Vercamer

Hernieuwenburg

Prins

95

Kraaienhof

WIELSBEKE Triest Dries 58

F5

Sloverhoek

Sprietje

Oeselgem

M an de l

N43

Ter Wallen

Mandelvijver

D5

Machelen

85

Kruiseboom

N327

F6

Drietrapssluis Munkenhof

B

Molenhoek

Leihoek

Hostensmolen

Vierschaar

Oosthoek

5 Kraai

Oude Plaats

Ooigem

St.-Pietersknok

Markegem

80

Roger Raveelmuseum Korenbloem

84

90 Hooie

Loverhoek

C6

Keihoek

Muizelmolen

C5

82

Huisbrouwerij St.-Canarus Leiehoek

Tapuit

Wakken

Abeele

Stamphoek

Barzehoek

Oosthoek

Klein Harelbeke

Fabiolabrug

Hulste

Langemunte

Ter Lembeek

6

Kruishoek

Wie de routes van de nieuwe fietskaart van ’t West-Vlaamse hart uitprobeert, passeertLENDELEDE langs de standbeelden, monumenten en landschappen die op deze pagina zijn afgebeeld. Kan jij de foto’s linken aan het juiste dorp of gehucht? Welk cijfertje hoort bij Sint-ElooisBavikhove Winkel welke letter (zie kader rechtsonder)?

Benieuwd hoe vertrouwd je St.-Katarina bent met je eigen streek.

St.-Arnoldus

N357

Driehoek

15

EIE

Zwarteveld

94

A6 De Roode Poorte

DEIN

Gottem

5

ek l be de

18

Oost-Vaarthoek

Abtsul

N50

Wikkel

Zuidhoek

Zuidhoek

KANA AL RO ESELA e Mar

Klein-Harelbeke

Hoog Walegem

N36

Sterrekes

Vlinderbeek

ek lbe are

Otteca

Krieke

Meikapel

Roodbaard

Kalberg

Doornmolen

Gete

Blauw Kasteelke

Station

B3

an

8

Mandelvallei

Visserie

Goed ter Priems

Wantebrug

17 13

Vlaswijk

Hoevewijk

Masteneik

Westhoek

Baliekouter Goed Ter Mote

B6

Gavers

Vliegend Paard Ringbrug

Kapelle

Het diverse landschap

Info: www.westvlaamsehart.be/ fietsen

25

Vierbunderwijk

Trienhoek

Vrijetijdspunt Meulebeke Markt 1, 8760 Meulebeke, tel. 051 48 80 80

Benieuwd wat ‘Rit door de geschiedenis’, ‘China, koers en liefde’, ‘Maria en de beer’, ‘De Kapellekes doen’, ‘Langs de golden river’ en ‘De drie waterlopen’ in hun mars hebben? Plannen voor een fiets­ tochtje op een zonnige herfstdag? Haal dan de gratis fietskaart op bij een van de afhaalpunten in de voornoemde gemeenten, in het Streekhuis Midden-West-Vlaanderen of in het Tolhuis in Brugge. Online bestellen via de webshop van provincie West-Vlaanderen is ook mogelijk.

INGELMUNSTER Lysbrug

C3

Mandel

Pauwhoek

Warande

68

Dorpsbrug

Ken je de streek?

Negenhoek

Mandel

Goed ter Bijsterveld

OOSTROZEBEKE

Beelshoek

N50

Het Wallemote - Wolvenhof Alternatief Wolvenhof

Oude God

... de naam Oostrozebeke, of ‘Rozebeke’, zoals het eerst was, afkomstig is van een samenstelling van het Germaanse ‘rausa’ (riet) en ‘baki’ (beek)?

Ma ria loo pb ee

k

Emelgembrug N357

Bosmolens

... Meulebeke in 880 tweemaal geteisterd werd door de Noormannen, die de winter doorbrachten in Kortrijk en de hele streek plunderden?

k ambee Wulfsd

Turkijen

Wallemote

Vossemolen

Gemeenschapscentrum ‘O.C. Mandelroos’ Gemeenteplein 1 , 8780 Oostrozebeke, tel . 056 6 7 11 40

Lenteakker Westwijk

Mandelhoek

Mentenhoek

Mol

... in 1302 ene François van Meulebeke bij de Vlaamse adel op het slagveld van Groeninge tijdens de Guldensporenslag mee ten strijde trok?

Kaart op de kop tikken?

Van Honsebrouck

Kasteelwijk

Meulebeke - Ter Borchtlaan knooppunt 64

’t West-Vlaamse hart ontwikkelde de kaart in samenwerking met de 8 gemeenten, de provincie West-Vlaanderen, Brugse Ommeland en Toerisme Leiestreek. LEADER Midden-West-Vlaanderen, een Europees programma voor plattelandsontwikkeling, gaf financiële ondersteuning voor ontwikkeling van deze nieuwe kaart.

57 83

Sint-Amand

Hulstvelde

Grammene

Molenhoek

3

14

Vinkhoek

3

Zwarte Hoek

Nachtegaal

Roeselare-Rumbeke

Kommerenhof

Toveresseknok

De ve be ek

Gi N357

63

Kleigroeve Ezelshoek

Zandberg

Vijfwegen

Abele N36 Kaiphaas

6

66 64 ’t West-Vlaamse hart heeft recent een nieuwe kaart ‘Fietsen in ‘t West-Vlaamse hart: 6 unieke routes in je buurt’ gelanceerd.

GRATIS PARKEREN De kaart nodigt je uit om op verkenning te gaan in 8 gemeenten WIST JE DAT ... van ’t West-Vlaamse hart. Het zijn Wingene, Ruiselede, Pittem, Tielt, Meulebeke, Dentergem, Oostrozebeke en Wielsbeke.

De routes slingeren langs landelijke wegen en volgen de fietsknooppunten langsheen groendomeinen, erfgoedsites en mooie CONTACTPUNTEN landschappen. De sprekende titels zoals ‘Maria en de Beer’, ‘De Kapellekes doen’ en ‘Langs de Golden River’ lichten al een tipje van de sluier op van de thema’s die onderweg centraal staan. Een rubriek met ‘wist-je-datjes’ en oude foto’s houden het gesprek met je metgezellen op gang. De afstand van een route varieert tussen 30 en 45 kilometer. Voor elke route is een startplaats met parkeergelegenheid aangeduid. Uiteraard kan je ook van thuis uit inpikken op de fietsroutes.

Mandeldal

Overbeke

Groot Molsten

Goed ter Molst

Paanders

N399

27

Merelbos

2

4

be

48 15

63

Sperrenwijk

Kruishoek

A

Zesbunder

5

Gav er

13

3

Rotse

D3

Hoogleen

Casino

Geuzenhoek

Panne

DENTERGEM

Hoge

Ginste 37m

Terdonk

83

LE IE

17

14

Hoogte Haaipander

d’Oude Maalderij

Sasbrug

Armoede

k

ee k

25

Jager

N382

e nbe roe Cit

Jager

3

Duivelsput Koornzak

MEULEBEKE

Ketelberg

ste lb e ek

Rumbeke

Wielerpiste Defraeye-Sercu

68

A

64

e

Wontergem

74

Klein Molsten

3

lb

83

Ter Borcht Deveb

E

Haantjeshoek

Eik los bee k

© Luc Lambert

© Toerisme © Provincie Leiestreek West-Vlaanderen

57

Lappers

F4

N305

Herentmolen

81

Gavermeersen

Hooie

N440

be Zo u w

JANTJE ZAG EENS …

27

Leestje St.-Jan

Aanwijs

Zevere

Westaarde

Verloren Hoek

57

Verre Ginste

66

Overdeve

Tinnenpot

Kachtem

La

N399

Kruipindaarde

Draaitrap

Roeselare-Izegem

Elbehoek

Veldbossen

Rhodesgoed

7

laa er

Meikensbossen

N35

Speibeek

50

Nachtegaal

k

Bek

G

© Carlos De Smet

64

Me

eek nb

ee ijkb end mm Kro

11

ek be er Vogelzang pp

Schaapdries Kauwe Kaleshoek

1

Hogenhove

Veld

Marialoop

Haandeput Gavers

Meike

Koortskapel

Krommendijk

F3

Marialoopveld

Zeverenk

Ma

k Vondelbee

ROUTE 3

61 Kazantwijk

e Oud

Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart

Gratis fietskaart schuift 6 unieke routes onder de wielen MARIA EN DE BEER

‘t Veld

k bee Ro

eek

Toch is er ook in de toekomst nog heel wat werk aan de winkel.

Op zondag 14 oktober 2018 trekken alle inwoners van ’t WestVlaamse hart naar de stembus voor zowel de gemeentelijke als provinciale verkiezingen. De resultaten zullen ongetwijfeld zorgen voor enkele nieuwe gezichten binnen de bestuursploeg van ’t West-Vlaamse hart. Samen met hen en de vele lokale verenigingen en organisaties willen we ook in de volgende 10 jaar werk maken van een gezond, energiek, welvarend, biodivers en natuurlijk West-Vlaams hart.

KILOMETER

Sneppe 85

IJselmeersen

Aardappelhoek

Toerisme Pittem Markt 1, 8740 Pittem, tel. 051 46 03 51

35

Weze

Krieke De ve be ek

Vl iss in ge nb ee k

Zeetje

Tasse

aartb

Bij het uitblazen van de 10 kaarsjes kunnen we tevreden achterom kijken. Door samen te werken met heel wat lokale verenigingen en organisaties en steeds een maximale win-win situatie na te streven voor alle partners hebben we al heel wat kunnen realiseren. ’t West-Vlaamse hart zorgde voor onvergetelijke momenten met het hele gezin tijdens tientallen wandelingen en evenementen in voor vele inwoners ongekende, groene domeinen. We stimuleerden het fietsen in de eigen regio met 2 fietskaarten. We planten kilometers hagen en heggen aan en groeven heel wat poelen.

Zo zorgden we voor geschikte schuil- en groeiplaatsen voor heel wat planten en dieren. We zorgden ook voor warmte in de huiskamer van onze knotters en voor avontuurlijke en leerrijke momenten bij heel wat leerlingen tijdens een uitstapje met De Voelsprieterij in de schoolomgeving.

Kasteel van Ardooie

Cijnsmolen Sterre

52

Aarsele

N459

9

ek be Vliegend lle he Paard Sc

Manegem

Lakk

2

44

Beveren

AFSTAND

De regio rond Roeselare en Tielt staat bekend als een dynamische en economische regio met een hoge werkgelegenheidsgraad. Deze dynamiek zorgt voor heel wat welvaart, maar ook voor een versnipperd landschap, toenemende mobiliteit, wateroverlast, een grote druk op de open ruimte, de biodiversiteit en de resterende landbouwgronden. Het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart kreeg als opdracht om binnen deze welvarende regio te werken aan een kwalitatieve leefomgeving waar het goed wonen en werken is voor alle inwoners.

Muizelare

Sparappel

Vlasbloem

Marialoopkouter

ee k

Poelbergmolen

45m Poelberg

Hoenderveld

beek eer Sch

Wandeling

Hoge

55

32

Poelbergsite N327

62

N46

72

Sneppe

34

8

Zuidhoek

BEZOEKSERCENTRUM FERDINAND VERBIEST

38 N399

Gapaard

… de erelijst van Koolskamp Koers leest als een ‘wie is wie’ van de wielrennerij? Briek Schotte, Rik Van Looy, Eddy Merckx, Erik Leman, Johan Museeuw, Niko Eeckhout, André Greipel en Marcel Kittel wonnen er.

E2

Rijseleinde

N37 Bergmolen

Doelstok

B4

Vijfwege

Rijsselendemolen

Kaaie

R32

Roeselare-Beveren

Batavia

In 2008 gaf de provincie West-Vlaanderen samen met 9 gemeenten uit de regio Roeselare het startschot voor een nieuw samenwerkingsverband dat werk moest maken van een leefbaar en attractief West-Vlaams hart. In 2017 haakten nog eens 8 gemeenten van de Tieltse regio hun karretje aan het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart.

ARDOOIE

Oosthoek

ek

meb eek om Kr

ee k Ro b

53

Sneppe

b Els

Paradijs

… er ook een Belgisch bier bestaat met de naam ‘Pater Verbiest’? Het wordt sinds 2001 gebrouwen in De Proefbrouwerij in Hijfte. Ook de ‘Ferre’, een quadrupel van brouwerij Maenhout, is naar hem genoemd.

’t West-Vlaamse hart bonst al 10 jaar

E403 A17

N35

Kapelrijbeek Kapelrijmeersen

N409

Lindeke

Monteval

Ronceval

Hoog-Beveren

... de sculptuur Feniks (Roger Bonduel) op de Markt van Pittem herinnert aan de dood van twee Pittemse missionarissen in Zaïre?

Kapelle Kerkebos

S p e ib eek

WIST JE DAT ...

Haaihoek

18

4

Galgenveld

TIELT

de

PITTEM

N50

Straatmolen Kortekeer

48

Ou

2

Bras Kapelhoek

A2

bee an k

GRATIS PARKEREN

Pittem - Markt of Gemeentelijke sportvelden knooppunt 36

46

Plaatsmolen

LE IE

Hurselhoek

N35

5

6

OPLOSSING: 1-F/2-D/3-B/4-C/5-A/6-E

D2

Haaihoek

Heihoek Lichtervelde

Vrijbosroute Staden

“Hier bijlange nog niet uitgewandeld”

Stip eens enkele van jouw favoriete wandelingen in ’t West-Vlaamse hart aan.

Jan: “Het Berghoekpad in Pittem is een sterke aanrader. Het is een bewegwijzerde tocht van 9 km met mooie vergezichten en enkele hoogteverschillen. De Heihoekwandeling in Lichtervelde met doorgang door de Huwynsbossen vind ik ook wel verrassend. In Rollegem-Kapelle en Ledegem heb ik sterk genoten van de Oosthovenwandelroute die onder andere langs de oude spoorweg Kezelbergroute loopt. In Roeselare herinner ik mij de Krommewandeling langs de Krommebeek. Ook in mijn eigen gemeente Staden zijn er veel mooie plekjes om te wandelen.”

Er is een brede waaier aan wandelmogelijkheden in de regio. Het aanbod is echter wel sterk versnipperd. Via samenwerking tussen de verschillende gemeenten en andere spelers zou het aanbod beter gebundeld en digitaal ontsloten kunnen worden.”

Is je kijk op ’t West-Vlaamse hart veranderd sinds je wandelaar geworden bent?

Jan: “Ik moet zeggen dat ik de streek veel beter heb leren kennen en waarderen. Vroeger vond ik deze streek maar minnetjes op het vlak van groen en aantrekkelijke landschappen, maar als je je effectief onderdompelt in de regio kan je niet anders dan deze mening bijstellen. Ik publiceer af en toe foto’s van mijn wandelingen op Facebook.

Vrienden en kennissen reageren dan vaak in de trant van ‘zo mooi en dan nog wel in eigen streek’, ‘hoe kom je deze mooie pareltjes op het spoor?’,…”

Houd je van rust, een heuvelachtig parcours en pittoreske binnenwegen? Dan is het Berghoekpad de uitgelezen kans! Dit wandelpad van 9 km leidt je van het sportcentrum naar Pittem Berg en terug. Laat je ogen strelen door mooie wandeldreven en waardevolle landschappen. Onderweg maak je kennis met de Plaatsmolen, een stenen maalmolen die begin vorige eeuw werd opgetrokken. Je passeert ook het kasteel van Ronceval.

Vanop Pittem Berg heb je bij helder weer een uniek zicht m op de parochies en gemeentte t Pi © Spor tdiens ten rondom Pittem.

Het glooiende landschap in de omgeving van Lichtervelde en Gits kan je verkennen langs de Heihoekwandelroute. Typerend is het gevarieerde licht heuvelachtig landschap van akkers en weiden, veldwegen en kruidenrijke bermen. De absolute landelijke rust zal je treffen. De route start aan de vakantiehoeve Bouckenhove en is 8,5 km lang. De tocht passeert aan de Houtwal. Daarna gaat het via de Huwynsbossen richting Gits. Het bulkt hier van oude hoeven, veldkapelletjes en kruislieveheren. Zij begeleiden je op je terugweg.

Wat is jouw drijfveer om wekelijks te wandelen?

Jan: “Sinds ik wandel voel ik mij fitter en gezonder. Ik kan ook mateloos genieten van het landschap en de natuur. Voor mij is wandelen meer dan kilometers malen. Ik neem ook de tijd om foto’s te nemen onderweg. Na elke wandeling sta te popelen om een volgend nieuw wandelplekje te leren kennen. Kortom, de wandelmicrobe heeft mij sterk te pakken.”

Waar haal je de inspiratie om te wandelen in deze regio?

Jan: “Via de website en de app van RouteYou vind je een groot aanbod aan wandelingen. Het gaat zowel om bewegwijzerde wandelingen als wandelingen op basis van een routebeschrijving en -kaart. De routekwaliteit wordt aangegeven met sterren. Hoe meer sterren, hoe beter de omschrijving, de beleving onderweg,… Ook op de websites van de gemeenten vind ik inspiratie, zij het eerder beperkt. Veelal verwijzen de gemeenten door naar verkooppunten waar je de wandelfolders op de kop kunt tikken. Dat is niet zo handig voor een wandelaar zoals ik die vaak last minute beslis om de wandelschoenen aan te trekken. Tot slot ben ik ook lid van de Facebook-groep ‘Wandelen in mooi Vlaanderen’ waar wandelaars foto’s en commentaar van hun wandelingen uitwisselen met elkaar.

Heihoekwandeling in Lichtervelde

e weg ande © Stefanie V

Oosthovewandelroute in Rollegem-Kapelle De 13 km lange Oosthovewandelroute vertrekt aan de kerk van Rollegem-Kapelle, een deelgemeente van Ledegem. Via de landelijke Soldatenweg kom je aan ‘Oosthove’, waaraan ook deze wandelroute haar naam heeft ontleend. Oosthove is de oudste hoeve van de gemeente en dateert uit 1778. In oude kloosterarchieven is er reeds sprake van de hoeve in 1236. Enkele stappen verder kom je aan de kleine militaire begraafplaats waar de gebroeders Paterson begraven liggen. Eénmaal uit het centrum van Ledegem ontdek je bijna onmiddellijk de oude spoorwegbedding dat nu het beschermd natuurgebied ‘De Kezelbergroute’ is. Rustige, agrarische wegen leiden je opnieuw naar Rollegem-Kapelle.

Krommewandeling in Beveren Ontdek deelgemeente Beveren langs landelijke paadjes en kronkelende wegen. Je komt voorbij het waterspaarbekken en de wijk van ’t Verzonken Kasteel.

De Kromme­wandeling brengt je over 9 km van het centrum naar een oase van groen en landerijen.

r ttoe © Wes

Info: www.westvlaamsehart.be/wandelen

5 ALWEER EEN KILOMETER

ALWEER EEN KILOMETER

4

“Meer bewegen!” Zo klonk het doktersadvies twee jaar geleden voor Jan Depla van Oostnieuwkerke. Voor de fitnesszaal krulde hij zijn neus. “Te saai, zo alleen, tussen vier muren,…” Op aanraden van een kennis dan maar eens een wandeling uitproberen in het natuurreservaat de Blankaart en het provinciedomein de Duinpanne. “Dat is zo goed meegevallen dat ik van dan af beslist heb om gemiddeld twee keer per week de wandelschoenen aan te rijgen”, vertelt deze treinbegeleider. Het werk laat echter niet altijd toe om aan de andere kant van de provincie te wandelen.

Daarom trekt Jan er ook zeer regelmatig op uit in ’t West-Vlaamse hart. “Ik heb zeker al 40 wandelingen in Staden en de naburige gemeenten afgelegd. Je zou ervan versteld staan dat er zo nabij zoveel mooie landschappen en natuur zijn. Een echte openbaring.

En ik ben bijlange nog niet uitgewandeld in deze regio.”

Berghoekpad in Pittem

© Marc Vandaele

In een fruitboomgaard voelt Dieter Dewitte zich in zijn schik.

“Het is belangrijk dat mensen op de hoogte zijn van het ecologische en genetische belang van oude fruitrassen.”

Topjaar voor de steenuil

“We moeten onze oude fruitrassen koesteren” voor ons culinair erfgoed. Wist je bijvoorbeeld dat de befaamde perentaarten tijdens de jaarlijkse Sint-Corneliusfeesten in Aalbeke gemaakt werden met de Mahieupeer? Daarnaast beschikken onze oude fruitrassen ook over een uniek genetisch paspoort. Via het uitzaaien van pitten en een doorgedreven kruisbestuiving met andere, mogelijks nog oudere variëteiten, hebben we een grote waaier aan vormen, kleuren en smaken. De oude rassen zijn vaak ook beter beschermd tegen ziektes en plagen. Je zou kunnen spreken van een enorme genetische erfgoedbank. Tot slot draagt het charmante karakter van onze ‘oude krakers’ ook sterk bij tot een mooi landschap rondom onze hoeves en landhuizen.”

Hoe komt het dat zoveel streekgebonden oude fruitrassen verdwijnen? “Fruitboomgaarden en fruitbomen waren vroeger heel gebruikelijk bij hoeves en in de particuliere tuinen,” weet Dieter, “het hele jaar door wilden mensen appels en peren gebruiken.” “Plukken en eten in het oogstseizoen, inleggen om toch wat variatie op het bord te hebben in de winter, verwerken tot appelmoes,… Door bewaartechnieken en de invoer vanuit andere werelddelen kopen we ons fruit nu, het jaar rond, in het warenhuis. Thuis hoeven we geen voorraad meer aan te leggen. De aandacht voor onze grote diversiteit aan vruchten is hierdoor beginnen slinken. In de jaren ’60 zijn door kappremies en een overschakeling naar monocultuur ook veel verschillende soorten hoogstambomen gesneuveld.”

Hoe kunnen de inwoners van ’t West-Vlaamse hart een bijdrage leveren tot jullie strijd voor het behoud van oude fruitrassen? “Vooreerst door oude fruitbomen te koesteren. Al te vaak zien we dat er bij het renoveren van een hoeve of landhuis schoon schip gemaakt wordt in de tuin. Op die manier gaan veel zaken verloren. Mits een gepaste snoei valt een oude boomgaard perfect te bewaren.

Moeten de oude rassen toch per se gerooid, dan is het belangrijk dat we via enthout, zaad of zelfs verplanten de waardevolle rassen kunnen bewaren in onze boomgaarden of bij ons thuis. In januari hebben we een honderd jaar oude Mahieuperelaar, de enige overgebleven boom van deze soort in de regio, laten verplanten naar de boomgaard in het provinciedomein Bergelen in Gullegem. Zo konden we een stukje geschiedenis en folklore vrijwaren. Het verhaal van de Mahieupeer verschijnt binnenkort te boek onder de titel ‘Mahieupeer 2.0, een echte smaakmaker met een lange historie’.

Heb je plek en plannen om zelf een fruitboomgaard aan te leggen?

Waarom dan niet eentje met oude fruitrassen die er nog in de buurt te vinden zijn. Sinds kort ondersteunen we een Pittemnaar die op zoek gaat naar genetisch materiaal van oude fruitrassen op en rond Pittemberg en dat bewaart in zijn boomgaard.”

Genetische erfgoedbank

©

e ys hu Van t r Be

Waarom is het belangrijk dat we onze oude fruitbomen koesteren?

“Vooreerst hangt er een belangrijke erfgoedwaarde aan vast. Vaak zijn de fruitrassen gelinkt aan een lokaal historisch verhaal. Ze zijn ook bepalend

De steenuil is van nature uit een holenbroeder en gebruikt boomholtes en hoekjes in oude schuren als nestplaats. Bij een gebrek aan dergelijke nestplaatsen hangt de steenuilenwerkgroep nestkasten op een geschikte plaats bij landbouwers en andere plattelandsbewoners op. “Hiermee willen we de steenuil een ruggensteuntje geven in tijden van oprukkende verkavelingen, industrie en schaalvergroting in de landbouw”, legt Ludo uit. “In een straal van 10 kilometer rond de markt van Roeselare hebben we de voorbije jaren 106 nestkasten opgehangen. 60% ervan is bewoond en 50% van deze kunstnesten brengt jongen voort. Dit jaar hebben we 140 uilskuikens geteld. Slechts een derde overleeft de winter. Een gebrek aan voedsel, roofvogels, het verkeer en verdrinking zijn vaak voorkomende oorzaken van de sterfte.”

Info www.westvlaamsehart.be/fruitbomen pieter.blontrock@west-vlaanderen.be – 051 26 14 42

© Rollin Verlinde

100-jarige verplanten

Een feit is dat de grootschalige groente-industrie ook niet meteen bevorderlijk voor een geschikt biotoop voor de steenuil.”

Veel goodwill Hoe ziet Ludo de toekomst van de steenuil in ’t West-Vlaamse hart? “Ik besef dat we de oprukkende woningen, industrie en industriële landbouw niet kunnen tegenhouden,” aldus Ludo, “maar ik weiger te geloven dat deze fenomenen onverzoenbaar zijn met het behoud en het verhogen van de biodiversiteit.” “Zo ervaart de steenuilenwerkgroep veel goodwill bij landbouwers. Het gros van onze nestkasten hangt op hun bedrijfsterreinen. Ook de overheid kan een belangrijke rol opnemen. Bijvoorbeeld in het regelen van de balans inzake weides, afspraken rond teeltsoorten, ondersteuning voor vergroening zoals aanplant van bomen en inzaaien van weidegras, inzaaien van akkerranden voor vogels …”

Info www.westvlaamsehart.be/steenuil

Knotbomen en weides behouden!

“Binnen de stadsring van Roeselare hebben we hooguit nog een handvol koppels steenuilen”, weet Ludo, “en dat is een pak minder dan toen ik mij in de jaren ’90 aansloot bij de steenuilenwerkgroep.”

Deze terugval is grotendeels te wijten aan de verstedelijking. Het fenomeen laat zich niet inbinden door een stadsring en deint ook sterk uit in het landelijk gebied, met alle gevolgen van dien voor de steenuil en een pak andere soorten zoals de ringmus en de torenvalk. “Het verdwijnen van knotbomen vormt een grote bedreiging voor de steenuil”, weet Ludo, “daarom juich ik de campagne ‘Bewilg het landschap’ en de provinciale ondersteuning voor het aanplanten en beheren van kleine landschapselementen sterk toe.” “Natuurlijk begraasde weides zijn ook levensbelangrijk voor onze kleinste uilensoort,” gaat Ludo verder, “ze vormen een ideaal jachtterrein om muizen te vangen.” “Daarom ben ik een groot pleitbezorger om de veeboeren te koesteren en hen te ondersteunen opdat ze hun weides niet zouden maaien om de koeien op stal te voederen of erger nog … hun weides zouden omzetten naar akker. © Mar

c Vandaele

7 WAT BAAT EEN KAARS EN...

TOFFE PEER!

6

“Wist je dat onze streek vóór de wereldoorlogen dé fruitstreek van België was? Van hieruit werden kilo’s naar bijvoorbeeld Engeland uitgevoerd. Door bombardementen tijdens de oorlogen zijn veel van onze boomgaarden van de kaart geveegd.” Dit leren we tijdens een interview met Dieter Dewitte, een gedreven lid van de Wevelgemse fruitwerkgroep van Velt, een vereniging die zich inzet voor het behoud van oude fruitrassen in onze streek. Ook in ’t West-Vlaamse hart gaan Dieter en co op zoek naar oude, waardevolle appelaars en perenbomen. Zo namen ze eerder dit jaar in Roeselare enthout van de onderaan afgebeelde perelaar die voorbije zomer geveld werd. “Kwestie dat we ons erfgoed en landschap enigszins bewaren,” motiveert deze fruitkenner.

Het is een topjaar voor de steenuil. Dat blijkt uit de telgegevens van de steenuilenwerkgroep van Natuurpunt Mandelstreke.

Ludo Momerency, trekker van de werkgroep en wetenschappelijk ringer van steen- en kerkuilen, heeft in het voorjaar maar liefst 140 jongen in Roeselare en omgeving geringd. “De populatie steenuilen in onze regio neemt niet af,” leidt Ludo af uit zijn jarenlange inventarisatie, “maar een gebrek aan kleine landschapselementen en het verdwijnen van weides kunnen daar wel eens snel verandering in brengen.”

U was weer geweldig de relicten en geschiedenis van eeuwen landbouw in ons landschap. Tijdens ons bezoekje aan de Turkeijenkapel prevelden we een schietgebedje opdat de omgeving zou gespaard blijven van ziektes.

Iedere buurt heeft zo zijn plekjes die niet toegeëigend of onvoldoende gebruikt zijn. Plekjes die er gewoon zijn, maar waarvan je weet dat ze meer mogelijkheden in zich dragen. Durf dromen! Wil je altijd al een bloemenweide voor je deur in plaats van dat saaie betonnen pleintje? Zou je graag het publieke grasperkje omtoveren tot een moestuintje met wat extra buurtnatuur? Vind je de gevels in je straat ook zo grijs? Heb jij ideeën over hoe jouw buurt er beter kan uitzien? Met de campagne Dorpskernacupunctuur biedt het Stad-land-schap je de kans op professionele ondersteuning bij het uitdenken en uitwerken van jouw ideeën. Want strategisch ingrijpen op kleine schaal kan de leefbaarheid van een buurt aanzienlijk verbeteren.

k © Wouter Declerc

In het voorjaar ontwaken amfibieën uit hun winterslaap door een combinatie van hogere temperaturen en een actief buienfront in de avond.

Dan trekken ze massaal naar de poel om zich voort te planten. Wanneer een auto hun pad kruist, eindigt zo’n tocht vaak in een platte dood.

In Ardooie, Izegem, Lichtervelde, Roeselare en Staden werden er met steun van de provincie en ’t West-Vlaamse hart paddenschermen opgesteld. Deze schermen beletten de amfibieën om

Campagnebord_Kijk_Puit_170036.indd 1

Info www.westvlaamsehart.be/kijkpuit

Landschap verkennen per fiets

6/01/17 10:44

‘De kapellekes doen’ stond vroeger synoniem voor ‘kroegen doen’. De landschapsverkenning ‘Fietsen door eeuwen landbouw en landschap’ in Pittem en Egem had echter niets van doen met een kroegentocht.

Streekgids Geert leerde ons kijken naar

© Stefanie Vandewege

Voor ooievaars een koud kunstje. De mens kan best een handje gebruiken om zijn evenwicht te bewaren op één been. Sfeerfoto van de familieyoga op zondagvoormiddag in Het Sterrebos in Rumbeke in het kader van de Week van de Provinciedomeinen.

Kijk puit!

de straat te dwarsen. Vrijwilligers controleren de schermen. In deze en nog 3 andere gemeenten van ’t West-Vlaamse hart (Tielt, Wingene en Ruiselede) vonden er tijdens de paddentrek ook raapacties plaats. In Denterwww.westvlaamsehart.be/paddenoverzet gem werd er voor het eerst een actie opgezet. De focus lag vooral op het in kaart brengen van straten waar veel slachtoffers onder de amfibieën vallen.

Wil jij je in 2019 ook inzetten voor de amfibieën van ’t West-Vlaamse hart? Wens je mee te werken aan de controle van de paddenschermen en de raapacties? Speel dan je gegevens door via onderstaande link. ’t West-Vlaamse hart brengt je graag in contact met de lokale coördinatoren van de verschillende acties in de regio.

Valt er natuur te ontdekken in het centrum van de stad? Zeker. Deze speurneuzen bestuderen de kriebelbeestjes en plantjes van de Roeselaarse wijk Krottegem tijdens ‘Ontdek de natuur in Krottegem’, een initiatief van Natuurpunt Mandelstreke i.s.m. stad Roeselare, de Krottgemse Ransels, het Agentschap Integratie en Inburgering en ’t West-Vlaamse hart.

Zomerwandeling op de Paanders

Info www.westvlaamsehart.be/dorpskernacupunctuur

Kijk Puit! Help je mee?

Dankzij de inzet van de vele vrijwilligers werden in het voorjaar in ’t West-Vlaamse hart bijna 13.000 amfibieën gered. Tijdens de amfibieëntrek controleren zij de paddenschermen en zetten de padden, salamanders en kikkers veilig aan de overkant van de weg. Waar geen schermen staan opgesteld vinden raapacties plaats. Hierbij worden de dieren op landelijke wegen van de weg geraapt en in de aanpalende berm richting de voortplantingspoel gezet.

Familieyoga

© Bart Bonte

Naast dit Tielts project konden eerder al drie andere projecten rekenen op steun via Dorpskernacupunctuur. Het gaat om de herinrichting van de pastorietuin in Gits, een project rond samentuinieren in Ardooie en Kippegem op de Onze-Lieve-Vrouwemarkt in Roeselare.

Durf dromen!

Goed geboerd. Dit konden de deelnemers van de zomerse avondwandelingen van Natuurpunt De Torenvalk zelf beoordelen, bijvoorbeeld hier op de Paanders in Meulebeke. 220 wandelaars ontdekten ­ de natuur en het landschap in Meulebeke, ­Pittem, Ruiselede en Tielt.

Vleermuizenwandeling

Het is eens iets anders dan een dwergkonijntje voederen. In het Berkenhof, een biologisch melkveebedrijf in Ingelmunster, konden de jongste bezoekers de koeien trakteren op cichorei. Het Berkenhof is een nieuwkomer bij ‘Buren bij Boeren’, een reeks van boerderijbezoeken in ’t West-Vlaamse hart i.s.m. Inagro.

Nacht van St.-Pietersveld

Nog eens lekker zot doen op de laatste vrijdag van de zomervakantie. Deze jonge dames gaven het goede voorbeeld op de Nacht van Sint-Pieterveld in Ruiselede/ Wingene. Meer gekheid van de Nacht van Sint-Pieterveld vind je op www.westvlaamsehart.be/fotos-2018.

9 BLIK ACHTERUIT

PRIK EN PLUK

8

Deze lieftallige varkentjes wroeten sinds het voorjaar in de dierenweide van de Tannekes Tuin, een samentuin in Tielt met gedeelde en aparte percelen waar een veertigtal mensen met groene vingers moestuinieren. Velt Tielt, de initiatiefnemer van deze volkstuin, kon voor de inrichting rekenen op professionele ondersteuning van het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart.

In het kader van Dorpskernacupunctuur, een campagne waarbij ’t West-Vlaamse hart een ruggensteuntje biedt aan buurten die met kleinschalige ingrepen de leefbaarheid van de buurt opkrikken, ontving Velt een landschapsplan, plantgoed en bloemenzaad. Ook de graafmachine is er gepasseerd om een poel te graven.

© David Samyn

Ideeën om je buurt te verbeteren?

Al gedacht aan ‘Dorpskernacupunctuur’?

Kan je golfen in het bos? Moeilijk, tenzij je het balletje vervangt door een frisbee en mikt naar een korf in plaats van naar een hole. Dit is het principe van disk golf.

Tijdens de Week van de Provinciedomeinen kon je je in ’t Veld in Ardooie wagen aan deze trendy sport die van over de ­Atlantische Oceaan komt overgewaaid. www.westvlaamsehart.be/diskgolf

Buren bij boeren Het Berkenhof

© Peter Hantson

Ontdek de natuur in Krottegem

Duimen omhoog voor de vleermuizen in het kasteelpark Blauwhuis in Izegem. De ­batdetector signaleerde de dwergvleermuis en laatvlieger tijdens de vleermuizenwandeling i.s.m. Natuurpunt De Buizerd en de ­Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt.

© Marc Watteny

Disk golf

Tips voor pesticidenvrij tuinieren Voor particulieren is het al meer dan een jaar verboden om glyfosaat houdende sproeistoffen te gebruiken in de tuin, op het terras of opritten. Recent is nu ook de verkoop van glyfosaat aan banden gelegd. Is tuinieren zonder pesticiden eigenlijk wel mogelijk? Zeer zeker! Dat bewijst de Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze. Al meer dan 40 jaar is Velt een groot pleitbezorger voor pesticidenvrij tuinieren. Als partner van onze regionale campagne ‘Nogal wiedes, zonder pesticides’ geven ze enkele tips.

Voorkomen is beter dan genezen

Ziekten en plagen Ook tegen ziekten en plagen kan je preventief werken. Denk goed na over welke planten je waar zet. Nuttige insecten kunnen veel problemen in jouw plaats oplossen. Lieveheersbeestjes, gaasvliegen en zweefvliegen zijn bijvoorbeeld natuurlijke vijanden voor bladluizen en andere ongewenste insecten. Je kunt ze aantrekken door te zorgen voor veel bloeiende planten, struiken of loofbomen.

Maai maar een stukje van je gazon en laat in een ander deel het gras hoger groeien. In die lange stukken gras vinden nuttige insecten immers voedsel en een schuilplaats.

borders komt en verwijder droge bladeren om brandgevaar te vermijden. Heet water van de aardappelen of de pasta op kruiden gieten werkt ook heel efficiënt. Tegen algen- en mosgroei ten slotte helpt borstelen met scherp zand.

De 1000-soortendag in Dentergem, Oostrozebeke en Wielsbeke was top! In 24 uren tijd slaagden experts erin om 979 verschillende soorten planten en dieren waar te nemen in de voornoemde gemeenten. Ook de publieksactiviteiten zoals de workshop ‘bouw mee aan een reuzegroot insectenhotel’, het kindertheater rond biodiversiteit en de fietstocht langs de Mandel vielen aardig in de smaak.

De 1000-soortendag is een samenwerking tussen Natuurpunt De Torenvalk, de gemeenten en ’t West-Vlaamse hart en geniet steun van LEADER Midden-West-Vlaanderen, een Europees programma voor plattelandsontwikkeling. Een derde editie van de 1000-soortendag vindt plaats op 29 en 30 juni 2019 in Tielt, Ruiselede en Wingene.

Deze tweede editie van de 1000-soortendag in ’t West-Vlaamse hart leert ons hoe het gesteld is met de biodiversiteit in de regio en helpt ons om (beheer)maatregelen te nemen om planten en dieren een ruggensteuntje te geven.

Info: www.westvlaamsehart.be/1000soortendag

Je kijk op onkruid Neem nu een paardenbloem. ‘Some see a weed, some see a wish’, zeggen ze in het Engels. Wat voor de ene persoon een vervelend onkruid is, is voor kinderen een uitgelezen kans om een wens te doen. Het zou niet slecht zijn als we wat meer als kinderen naar onkruiden zouden kijken. Of de waarde van de planten in de keuken zouden zien. Wist je bijvoorbeeld dat je van paardenbloempjes heerlijke gelei of limonade kan maken? Of pesto van zevenblad?

Dit is het eindresultaat van de workshop ‘reuzegroot insectenhotel bouwen’.

Met dank aan de vele helpende handjes. Het hotel staat opgesteld aan het woonzorgcentrum Rozenberg in Oostrozebeke.

Deze joekels van palingen haalde een onderzoeker van UGent uit een oude Leiearm in Sint-BaafsVijve. Op de 1000-soortendag werden in totaal 9 vissoorten geteld.

(On)kruid verwijderen Toch last van (on)kruiden? Dan zijn er een paar eenvoudige manieren om ze te verwijderen. Door te wieden verwijder je zowel bovengrondse delen van de plant als de wortel. Een voegenkrabber kan helpen om snel de begroeiing uit de voegen van verhardingen te krijgen. Maaien lijkt op het eerste zicht enkel bovengrondse delen van de plant te verwijderen, maar door dit herhaaldelijk te doen, put je de wortels zo sterk uit dat ze niet mee kunnen uitlopen en de plant uiteindelijk sterft. Let op met onkruiden die zichzelf uitzaaien: verwijder die exemplaren voordat ze de kans krijgen om zich te verspreiden. Een stevige borstel kan trouwens helpen voor het verwijderen van jonge kruiden.

Thermische onkruidbestrijding betekent dat je met een brander of met heel heet water een hittestoot geeft aan de planten, waardoor de celwanden barsten en de plant sterft. Branders werken op gas, maar met enkele logische voorzorgsmaatregelen zijn ze perfect veilig om te gebruiken. Zorg ervoor dat je niet te dicht bij andere

Deze ‘groot avondrood’ is een nachtvlinder met een spanwijdte van 4,5 tot 6 cm. Met 140 geïnventariseerde soorten vormen de nachtvlinders de grootste soortgroep dieren van de 1000-soortendag.

10 verschillende soorten zoogdieren staan er op de inventarisatielijst van de 1000-soortendag. Muizen trippelen over een stempelkussen en laten zo hun pootafdruk achter. Alleen specialisten kunnen achterhalen of het een spitsmuis, bosmuis of ander knaagdiertje betreft.

Info: www.westvlaamsehart.be/zonderpesticides

Een vertelster, een illustrator en een jeugdig publiek dat meespelen mag. Meer heb je niet nodig voor een geslaagd kindertheater rond biodiversiteit op een zondagmorgen in De Baliekouter in Wakken.

Foto’s: Natuurpunt De Torenvalk

11 DUIZENDWEKKEND

FOEI IK SPROEI

10

Vermijd onbedekte grond. Zet plantjes die je wel ziet zitten op plaatsen waar anders onkruid gaat woekeren. In de moestuin kan je mulchen, een methodiek waarbij je de grond bedekt met organisch materiaal. Paadjes, oprit en terras beperk je ook best tot de oppervlakte die je effectief gebruikt. Veeg of borstel die een keer per week en zo krijgt onkruidgroei geen kans.

Op een zucht na 1000 soorten

Een middeleeuws erf in Lichtervelde

Van buiten leren

Om iets bij te leren over de natuur en het landschap moet je niet altijd de bus op. Ook in de eigen schoolomgeving ligt heel wat kennis en ervaring voor het rapen. In Egem en Ingelmunster trokken kinderen beestig op pad op het eigen schooldomein en in Westrozebeke bleek het Polderbos een avontuurlijke ontdekplek.

Nabijgelegen groene domeinen, hoe klein ze ook zijn, lenen zich perfect om er de educatieve pakketten zoals het kabouterpad of de boskoffer boven te halen. Recent heeft De Voelsprieterij nog twee nieuwe modules gelanceerd.

Beestig in ‘t kleuter Sinds kort kan de module ‘Beestig Natuurpad’ geboekt worden in ’t West-Vlaamse hart. Als kleuters plots konijn, regenworm, spin of egel ontdekken op hun speurtocht leren ze spelend hoe de natuur een prachtige puzzel is met vele mooie stukjes. De handpoppen nemen de kinderen geboeid mee in de leefwereld van hun dierenvriendjes.

Moord in de 3e graad Een moord bij de poel: één slachtoffer. De commissaris schakelt je klas in als onderzoeksteam om de dader te vinden. Plaats delict, sporenonderzoek, getuigenverklaringen, daderprofiel: het team heeft de handen vol. Lukt het jouw klas om deze misdaad te verhelderen?

Tijdens de module ‘Moord in de Poel’ kunnen leerlingen uit klas 5 en 6 onderzoekend leren over de voedselrelaties in een woelige poelbiotoop.

Reeds eeuwen wonen er mensen in Lichtervelde en omgeving.

De oudste vondsten dateren uit de nieuwe steentijd of het neolithicum, een prehistorische periode die ca. 11.000 vóór Christus begon. Er zijn echter ook grafheuvels uit bronstijd (ca. 3000 tot 800 v.C.) en munten uit de Romeinse tijd gekend. Deze laatste kwamen aan het licht in het Vrijgeweed, een voormalig heidegebied in het noorden van Lichtervelde. Het huidige centrum kreeg vorm in de middeleeuwen, waarvan de Romaanse doopvont in de Sint-Jacob-de-Meerderekerk nog een getuige is.

Archeologisch onderzoek

Materiaal gratis ontlenen Ik ga naar buiten en neem mee: 10 zoekkaarten, 7 opzetloepjes, 8 kompassen, 2 opvouwbare bolderkarretjes, 5 verrekijkers, 15 boomhoogtemeters, 6 microscopen, een gps, …

De Voelsprieterij stelt alle aanwezige exploratiematerialen gratis ter beschikking van de scholen van ’t West-Vlaamse hart. Je snuistert en reserveert online in de uitleendienst. Je ontvangt een bevestiging en kan daarna het materiaal komen ophalen in het Streekhuis in Roeselare (Spanjestraat 141/1). Via de digitale nieuwsbrief blijf je op de hoogte van nieuwe materialen in de uitleendienst.

Info www.voelsprieterij.be

In het voorjaar van 2016 voerden archeologen van BAAC Vlaanderen een opgraving uit aan de kruising van de Stegelstraat in Lichtervelde. Ze troffen er de resten aan van een hoeve in houtbouw uit de volle middeleeuwen (11e-12e eeuw). Naast het woonhuis van 25 bij 12 m bestond het erf uit een schuurtje, een waterput en een poel. Het geheel werd omgeven door grachten. Het aangetroffen aardewerk, waaronder stukken met radstempelversiering, plaatsen het geheel in de volle middeleeuwen.

Lichtervelde OndersteBoven De afgelopen jaren zijn er wel meer interessante vondsten aan het licht gekomen in Lichtervelde. Een selectie hiervan kan je binnenkort bewonderen in de foyer van het gemeentehuis. We verklappen alvast dat ook de Huwynsbossen een brok geschiedenis te verstoppen hebben. Op zondag 21 oktober staat Lichtervelde letterlijk ondersteboven, want er wordt een middeleeuws kamp opgetrokken aan OC De Schouw. Je zal kunnen ervaren hoe het er in de middeleeuwen aan toeging. Een wandeling neemt je bovendien mee langs restanten uit het verre en minder verre verleden.

Info: www.bienet.be/lichtervelde-ondersteboven

Foto boven: Archeologen graven het hoevegebouw aan de Stegelstraat op - © RADAR Foto onder: Aardewerk met radstempelversiering uit de volle middeleeuwen - © RADAR Foto midden: Lichtervelde OndersteBoven © Middeleeuws Collectief

13 AFGEBORSTELD

ALLEMAAL BEESTJES

12

De Voelsprieterij wil de scholen van ’t West-Vlaamse hart aanmoedigen om er op uit te trekken in de eigen regio. De veilige klasomgeving verlaten is niet de gemakkelijkste weg voor de leerkrachten, maar wel de avontuurlijkste. En kinderen doen niets liever dan van buiten leren.

Kortom, als het kriebelt, moet je bij De Voelsprieterij zijn.

De bodem in Lichtervelde herbergt heel wat schatten, archeologische schatten. Ze verstoppen zich doorgaans uit het zicht, maar af en toe komen ze aan het oppervlak. Dan duiken er archeologen op om ze te onderzoeken en zo leren ze ons iets bij over het verleden van onze regio. Val je nu uit de lucht? Hoog tijd om op ontdekking te gaan! Bijvoorbeeld op zondag 21 oktober tijdens een bezoekje aan Lichtervelde OndersteBoven.

Trage Wegen wandeling in Hooglede en Staden

Vogels spotten in…

Ardooie

Zondag 14 oktober van 14 tot 16u, parking provinciedomein, Sterrebosdreef in Rumbeke

Zondag 21 oktober, vrije start tussen 10u30 en 15u, SWOK in Ooststraat 4 in Staden

Woensdag 26 december van 14u30 tot 16u30, parking Waterbek, Groeneboomgaardstraat in Ardooie

Deze activiteitenkalender is een initiatief van ’t West-Vlaamse hart i.s.m. provincie West-Vlaanderen en verenigingen van de regio. Alle activiteiten zijn gratis tenzij anders vermeld.

Inschrijven is niet nodig.

zondag 21 oktober 2018

trage wegen wandeling

Zondag 7 oktober van 14 tot 16u, parking provinciedomein, Kasteeldreef in Ardooie

Elk jaar openbaart het wonder zich opnieuw, ’t Veld bulkt van de paddenstoelen! Traditioneel gaan we met twee specialisten van Mycologia Zuid-West-Vlaanderen op stap en zoeken de fraaiste exemplaren. Laat je verrassen door het wonderbaarlijk en weelderig palet van vormen, kleuren en geuren.

Op verkenning in de Huwijnsbossen Zaterdag 13 oktober van 9u30 tot 11u30, kiosk ANB-domein in de Beverenstraat in Lichtervelde

© Natuurpunt De Torenvalk

Zondag 7 oktober om 14u30, parking kerkje Wildenburg, Beernemsesteenweg in Wingene

Wanneer in oktober de herfstkleuren verschijnen dan toveren de paddenstoelen het bos om in een sprookje. Waar zijn de

© ANB

Paddenstoelenwandeling in Wildenburg

In de Week van het Bos laten we je kennismaken met een verrassende groene oase in ’t West-Vlaamse hart. Natuurgids Marc Cappelle heeft een verkennende wandeling uitgestippeld van een 3-tal kilometer. Je zult versteld staan van zo veel natuurleven in dit Lichtervelds groendomein (35 ha), gelegen op de heuvelkam van Westrozebeke.

Trekvogels tellen in Pittem Zondag 14 oktober van 9 tot 16u, Bergstraat te Pittem

Vogeltrek houdt de mensen al eeuwen bezig. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er een grote interesse is om dit natuurfenomeen ook in eigen streek te bewonderen.

Een ideale trektelpost in ’t West-Vlaamse hart is gelegen in de Bergstraat in Pittem.

Een trektelpost is een plaats die vogelkijkers hebben uitgekozen om de overtrekkende vogels te observeren en te tellen.

Deze telposten zijn zodanig gekozen dat ze op een plaats liggen waar de trekvogels passeren en waar tegelijkertijd een goed uitzicht is. Natuurpunt De Torenvalk stelt op zondag 14 oktober zijn statieven van de telescopen en fototoestellen op in Pittem.

Jij kan ook een kijkje nemen door de verrekijker en trekvogels tellen. De mensen van Natuurpunt leren je graag de knepen van het vak. Loop gerust eens langs tussen 9 en 16 uur. Afspraak op de top van de Bergstraat. Inschrijven hoeft niet.

Dit domein met zijn vele oude bomen is een paradijs voor zwammen. Aangezien de zwamvlok onder de grond overleeft, weten de ervaren gidsen van Mycologia Zuid-West-Vlaanderen op welke plaatsen zij welke paddenstoelen kunnen vinden. Bij goede weersomstandigheden staan ze er immers elk jaar opnieuw. Laat je inwijden in de mysterieuze wereld van de zwammen.

Natuurwandeling in De Kleiputten Zondag 21 oktober om 10u Babilliestraat in Roeselare

De Kleiputten is een kwetsbaar natuurgebied. Daarom wordt het afgesloten, zodat de natuur er zich ten volle kan ontwikkelen.

Maar zes zondagvoormiddagen per jaar kan je samen met een natuurgids ontdekken wat er hier leeft.

door staden en hooglede

KEUZE TUSSEN EEN KORTE (5 KM), MIDDELLANGE (10 KM) EN LANGE (15 KM) LUS

START: TUSSEN 10U30 EN 15U IN HET SWOK IN STADEN DEELNAME IS GRATIS INFO: VRIJETIJD@STADEN.BE DIENSTVRIJETIJD@HOOGLEDE.BE

TUSSENSTOP MET EEN APPEL, BAR EN SPRINGKASTEEL EINDSTOP MET SOEP, BROODJES, BAR EN SPRINGKASTEEL

Dag van de Trage Weg is hét uithangbord voor veilige en aangename trage wegen in ons land. Trage wegen kunnen zowel authentieke landwegen als nieuwe tracés voor wandelaars, fietsers en ruiters zijn.

De gemeenten Hooglede en Staden zetten ook dit jaar hun trage wegen in de kijker door een Trage Wegen wandeling te organiseren. Je kan kiezen tussen een korte (6 km), middellange (12 km) en lange afstand (18 km). De start is aan het SWOK in Staden en onderweg is een rustpunt voorzien in zaal Geitenhove op Sint-Jozef in Hooglede.

Ardooie staat bekend als het centrum van de groententeelt in West-Europa. “Zijn daar ook vogels te spotten?”, horen we je denken. Op het eerste zicht zou je denken van niet, maar toch … Sinds een paar jaar zijn er heel wat ‘watertjes’ bijgekomen in de gemeente. Al te hevige regenval in het verleden zorgde voor de aanleg van een aantal spaarbekkens. Water vormt een bron van alle leven, dus eenden, steltlopers en andere watervogels hebben nu de weg naar Ardooie gevonden.

Tijd om op onderzoek te gaan en waarom niet op tweede kerstdag? Zo kan je de kalkoen, de onvermijdelijke tomatensoep, de kroketten en de groentenweelde van daags voordien beter verteren. De gidsen van Natuurpunt De Torenvalk helpen je verder in de wondere wereld van de vogels.

Laarzen zijn aangeraden. Breng eventueel je verrekijker mee. Deelnemen kost 2 euro en is gratis voor leden van Natuurpunt.

Info: www.westvlaamsehart.be/genietenvandenatuur

Gezocht: deelnemers moestuinteam Kriebelen de vingers al een tijdje om te beginnen met een moestuin? Maar weet je niet goed hoe eraan te beginnen? Dan is het eco-moestuinteam misschien iets voor jou! In 7 à 8 lessen, die telkens doorgaan thuis bij de deelnemers van zo’n team, brengt een gespecialiseerd lesgever alle theorie en praktijk over. De lessen volgen het ritme van het seizoen. Eerst wat theoretische bagage in het najaar, daarna vanaf maart wordt het allemaal veel praktischer en zijn de sessies afgestemd op datgene wat zich op dát moment in de moestuin afspeelt.

Het provinciebestuur draagt de kosten voor de lesgever. De deelname aan alle sessies en het eventueel verwelkomen van je mede-cursisten in je woonkamer en moestuin volstaan als engagement!

De opstart van de volgende moestuinteams is voorzien in het najaar 2018.

Van zodra er voldoende kandidaten (6 tot 8 deelnemers) zijn die bij elkaar in de buurt wonen, kan een eco-moestuinteam uit de startblokken schieten. Deelnemen aan een eco-moestuinteam kost je niets.

Info en inschrijven www.westvlaamsehart.be/ moestuinteams

15 EN WE GAAN NOG NIET NAAR HUIS, BIJLANGE NIET

EN WE GAAN NOG NIET NAAR HUIS, BIJLANGE NIET

14

kabouters? En wie kent er niet de rode paddenstoel met de witte stipjes ? Paddenstoelen zijn er in alle vormen en kleuren en over elke paddenstoel valt er wel een leuke anekdote te vertellen. Natuurpunt De Torenvalk nodigt gids Inge Mestdagh uit voor deze wandeling. Zij neemt ons mee in de bossen van Wildenburg en het Vagevuur op zoek naar de aardappelbovist, de rodekoolzwam en nog vele andere soorten.

Deze wandeling van +/- 5 km is ook geschikt voor kinderen. Deelnemen kost 2 euro en is gratis voor leden van Natuurpunt.

© Natuurpunt De Torenvalk

Paddenstoelenwandeling in ‘t Veld

© Christine Hanssens

Info: www.westvlaamsehart.be/genietenvandenatuur 051 27 55 50 – westvlaamsehart@west-vlaanderen.be

© Luc Lambert

Kalender ‘Genieten van de natuur in ’t West-Vlaamse hart’

Paddenstoelenwandeling in Het Sterrebos

© Stadlandschap Leie en Schelde

Gratis wilgenpoten

Kan je goed overweg met een kettingzaag en heb je ervaring met het knotten van bomen. Dan ben jij misschien wel de geknipte vrijwilliger waar het Stad-Land-schap op zoek naar is. Sinds enkele jaren is een equipe van vrijwillige knotters aan de slag in ’t West-Vlaamse hart. In ruil voor de houtopbrengst gaan zij bomen knotten bij eigenaars die daar zelf geen tijd, goesting, materiaal of kennis over hebben.

Landschapszorg is een stokpaardje van het Stad-Land-schap. Voor het vierde jaar op rij pakt het daarom uit met ‘Bewilg het landschap’, een actie waarbij je gratis wilgenpoten kunt verkrijgen om deze winter in je weide of landschapstuin aan te planten.

Vorige 3 seizoenen werden maar liefst 2.300 wilgenpoten uitgedeeld via de gemeenten van ’t West-Vlaamse hart en Natuurpunt.

Ook dit jaar kan je weer gratis wilgenpoten bestellen.

Speel het aantal en de locatie waar je ze planten zal door via de website en wij brengen je op de hoogte van de datum en locatie van afhaling in je buurt.

Info www.westvlaamsehart.be/knotbomen

KNOTSGEK

16

Gezocht: vrijwillige knotters

Info en bestellen www.westvlaamsehart.be/bewilghetlandschap

Stad-Land-schap ‘t West-Vlaamse hart Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart is een samenwerking tussen de Provincie West-Vlaanderen en de steden/gemeenten Ardooie, Dentergem, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Lichtervelde, Meulebeke, Moorslede, Oostrozebeke, Pittem, Roeselare, Ruiselede, Staden, Tielt, Wielsbeke en Wingene.

De 17 gemeenten en het provinciebestuur werken samen op het vlak van landschapsopbouw, attractiviteit en belevingswaarde in de regio. De inspanningen moeten ertoe leiden dat inwoners in de regio blijven wonen en natuur en recreatie niet langer buiten de streek gaan opzoeken.

De werking geniet ook steun van Leader Midden-West-Vlaanderen, een Europees programma voor plattelandsontwikkeling.

Meer bepaald voor de ontwikkeling van een recreatiekaart, de organisatie van een 1000-soortendag, het uitwerken van een nieuwe scolaire excursie, het schrijven van een leidraad voor een gebiedsverkenning en het organiseren van publieksactiviteiten in groendomeinen. www.westvlaamsehart.be

Dentergem

COLOFON Dit magazine is een uitgave van het Stad-Land-schap ’t West-Vlaamse hart, Streekhuis Midden-West-Vlaanderen, Spanjestraat 141/2, 8800 Roeselare, 051 27 55 64, westvlaamsehart@west-vlaanderen.be www.westvlaamsehart.be Verantwoordelijke uitgever: Guido Decorte, gedeputeerde provincie West-Vlaanderen en voorzitter van Stad-Land-schap.

Werkten mee aan dit nummer: Barbara Creemers, Philip Vanhie, Pieter Blontrock, Roeland Vanlerberghe, Willem Hantson, Wim Devarrewaere en Koen Vankeirsbilck.

Vormgeving: Nancy Maertens - grafische dienst - provincie West-Vlaanderen Druk: Grafische dienst - provincie West-Vlaanderen Gedrukt op gerecycleerd, chloorvrij gebleekt papier