Με αφιερώματα στην Ωτορινολαρυγγολογία και την Ογκολογία και αποκλειστική συνέντευξη της αν. υπουργ

ΜΕΓΑΛΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΝ Ε ΝΤΕΥΞΗ

EΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ Αναπληρώτρια υπουργός Υγείας

«Βάζουμε την πρόληψη στη ζωή των πολιτών»

ΥΓΕΙΑ | ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ | ΑΣΦΑΛΙΣΗ

ΕΙ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ ΓΙΑΤΗΝ ΥΓΕΙΑ•ΤΕΥΧΟΣ 4

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ2021 • 5€

64 ΣΕΛΙ∆ΕΣ

ΜΕΓΑΛΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

12 ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑΤΗΝ ΚΑΡ∆ΙΑ!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Σύµπραξη νοσοκοµείων του ΕΣΥγια τη θεραπεία αγγειακών εγκεφαλικών!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΤΤΑΚΟΣ∆ιευθυντήςΒ’Καρδιοχειρουργικής ΚλινικήςΝοσοκοµείου«ΥΓΕΙΑ»

Ογιατρόςπρέπεινακάνει

στονασθενήό,τιθαέκανε στοναδελφότου!

NOΕΜΒΡΙΟΣ 2021

τεχνολογίες στην υπηρεσίατηςΥγείας!

28 νέες θεραπείες εν μέσω πανδημίας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΔρΚΩΝΣΤΑΝΤΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΊΝΊΔΗΣ, Ιατρικό ΚέντροΑθηνών 15χρόνια στηπρωτοπορίας ρομποτική χειρουργική

...σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή σε ένα πλούσιο και ενηµερωµένο site

Το περιοδικό για την Υγεία µας

www.healthng.gr

Η Μανγητική Τομογραφία του αύριο... σήμερα

GE SIGNA™

Premier 3Τ

1η φορά

στην Ελλάδα

Κέντρο Αναφοράς Τεχνολογίας Απεικόνισης

Μαγνητική Αγγειογραφία Μαγνητική Πολυπαραμετρική Προστάτη Μαγνητική Πυελογραφία Μαγνητική Εγκεφάλου Μαγνητική Χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) Μαγνητική Φασματοσκοπία Μαγνητική Εντερογραφία Ολοσωματική Μαγνητική Τομογραφία Δεσμιδογραφία – Τρακτογραφία

ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Ριζαρείου 3 & Χρ. Σμύρνης, 152 33 Χαλάνδρι / Τ +30 210 6891800 - 3 / euroegefalos@euromedica.gr

euromedica.gr

ΤΕΥΧΟΣ 19

ΜAΡΤΙΟΣ 2024

ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΙΔΙΟΚΤΉΤ Ή Σ: ΔΙΣΤΡΑΤΟ Ε ΣΠΥΡΟΥ ΕΠΕ ΕΚΔΟΤ Ή Σ- ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ: Γεώργιος–Κωνσταντίνος Ε. Σπύρου Συντονισμός έκδοσης, νόμιμος εκπρόσωπος, εταίρος-κάτοχος άνω του ήμισυ των εταιρικών μεριδίων:

Ευάγγελος Γ. Σπύρου ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ Σ Υ ΝΤΑΞ Ή Σ: Λάμπρος Καραγεώργος

ΚΕΙΜΕΝΑ: Κωστής Σπύρου, Άρης Μπερζοβίτης, Λάμπρος Καραγεώργος, Ανθή Αγγελοπούλου ΔΙΟΡΘΩΣΉ: Παρή Χατζηγεωργίου ΔΉΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: PressiousArvanitidis

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Στράτος Χαβαλέζης

ΕΚΤΥΠΩΣΉ: PressiousArvanitidis

ΥΠΕΥΘYNH ΔΙΑΦΉΜΙΣΉΣ: Γεωργία Καλτσώνη ΔΙΑΝΟΜΉ: Γιώτα Ζαχαρίου, Πρακτορείο Άργος Α.Ε.

Email: press@spiroueditions.gr

Website: HealthNG.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

ΙΔΙΩΤΕΣ: 100 € - ΦΟΙΤΉΤEΣ: 50 €

ΕΤΑΙΡΕIΕΣ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟI: 200 €

ΤΙΜΉ ΤΕΥΧΟΥΣ: 5 €

ΓΙΑ ΠΛΗΡΩΜΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: ΑΡ. ΛΟΓ.: 6828-121788-985

ΙΒΑΝ GR7201718280006828121788985

ΕΘΝΙΚΉ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΑΡ ΛΟΓ. 120/470640-48

IBAN: GR6401101200000012047064048

ΔΙΣΤΡΑΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΟΥ Ε.Π.Ε. Φιλελλήνων 3, Σύνταγμα, 105 57 Αθήνα Τηλ.: 210 3229394, Fax: 210 3257074 Α.Φ.Μ. 095606935, Δ.Ο.Υ. Δ’ ΑΘΉΝΩΝ e-mail: info@nextdeal.gr | website: www.nextdeal.gr

Τα ενυπόγραφα άρθρα και σχόλια που στέλνονται στο περιοδικό δεν εκφράζουν απαραιτήτως και τις απόψεις του εντύπου.

Αφιέρωμα

68

ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΑ

10 Συνεργασία Imperial College Healthcare και Ομίλου Ιατρικού Αθηνών

12 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΉ ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ, αν. υπουργός Υγείας

18 Εκδήλωση ΣΦΕΕ

22 Τα πρόσωπα της επικαιρότητας

32 Ξέρετε ότι…

36 Brain Gain στην Υγεία

40 Τα απογευματινά χειρουργεία

44 Ελεύθεροι οι γιατροί του να εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα

46 Διεθνής έρευνα για τον έρπητα ζωστήρα

48 Έρευνα ΕΛ.ΣΤΑΤ.: Οι αιτίες θανάτων

52 Ειδήσεις από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα Υγείας

56 LAVIPHARM: Ποιότητα ζωής σε ασθενείς με χρόνια πόνο

60 Έρευνα διαΝΕΟσις: Ή κατανάλωση φαρμάκων στην Ελλάδα

64 Έρευνα: Ή πανδημία της παχυσαρκίας

68 Αφιέρωμα στην Ωτορινολαρυγγολογία

70 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΉ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ, καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας ΑΠΘ

76

ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΓΡΟΥΖΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ 12 102

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΖΗΣΗΣ

108 124 114

76 Το Ακουστικό Νευρίνωμα

80 Κλινική ΩΡΛ Νοσοκομείου «ΕΛΠΙΣ»

84 Κλινική ΩΡΛ Νοσοκομείου «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

86 Κλινική ΩΡΛ Νοσοκομείου «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

88 Νέα δεδομένα για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου

90 Οι εξελίξεις στην Ωτοχειρουργική

94 Πώς να αντιμετωπίσετε την υπνική άπνοια

96 Ή αίσθηση της ακοής και η απώλειά της

98 Συχνοί πονοκέφαλοι και ΩΡΛ

100 Ειδικό αφιέρωμα στην Ογκολογία

102 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΉ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, πρόεδρος Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής

108 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΉ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΓΡΟΥΖΗ, πρόεδρος Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας

114 Το ερευνητικό αποτύπωμα της BRISTOL MYERS

SQUIBB

116 Ή μαστογραφία και η τομοσύνθεση στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού

118 Οι θεραπευτικές εξελίξεις στην Ογκολογία

124 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΉ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ, πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου

128 Το «βάρος» του καρκίνου αυξάνεται διεθνώς

131 Ο προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου τραχήλου μήτρας

132 Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών

136 ΙΣΤΟΡΙΑ: Μαρία Κιουρί και Ιρέν Ζολιό Κιουρί

138 Γνωρίστε τα Πολυϊατρεία MEDIFIRST της INTERAMERICAN!

140 ΝΝ: Ή Τεχνητή Νοημοσύνη στην εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων

142 Ποιοι επιστήμονες έχουν γράψει στο Health Next Generation

EDITORIAL

Ένα ανανεωμένο «HEALTH Next Generation»

ΚΩΣΤΉΣ E. ΣΠΎΡΟΎ Εκδότης

Με δύο μεγάλα αφιερώματα στην Ωτορινολαρυγγολογία και την Ογκολογία, αλλά και με μία αποκλειστική συνέντευξη της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας Ειρήνης Αγαπηδάκη, που αναλύσει τις κυβερνητικές θέσεις για την Υγεία που δίνουν έμφαση στην πρόληψη, κυκλοφορεί το νέο τεύχος του «HEALTH Next Generation». Παράλληλα, το περιοδικό ανανεώνεται και εμπλουτίζεται συνεχώς με νέες στήλες, όπως τα πρόσωπα της επικαιρότητας που περιγράφουν τη δραστηριότητα σημαντικών παραγόντων του χώρου της Υγείας. Η Ωτορινολαρυγγολογία είναι χειρουργική υποειδικότητα στην Ιατρική που ασχολείται με τη χειρουργική και ιατρική διαχείριση των παθήσεων της κεφαλής και του τραχήλου. Η Ωτορινολαρυγγολογία ως ειδικότητα της Ιατρικής θεσπίστηκε στην Ελλάδα το 1929. Τότε ιδρύεται στην Αθήνα η πρώτη επιστημονική Εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Ωτολαρυγγολογική Εταιρεία». Επίσημα έγινε ειδικότητα με νόμο το 1938.

Από την αρχαία εποχή η Ιατρική έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην καλή υγεία της κεφαλής και του τραχήλου. Το αφτί ή αυτί (αρχαία ελληνικά: οὖς, ὠτός) είναι το όργανο της ακοής, αλλά και σημαντικό όργανο για την ισορροπία. Αποτελείται από το εξωτερικό αφτί το οποίο έχει τέτοια κατασκευή, ώστε να βελτιώνεται η ακοή, το μέσο αφτί (μετά το τύμπανο) και το εσωτερικό αφτί (με κύριο όργανο το λαβύρινθο). Σύμφωνα με τις απόψεις του γλωσσολόγου Γ. Χατζηδάκη, το νεοελληνικό αφτί προήλθε από το υποκοριστικό ὠτίο και ειδικότερα από τον πληθυντικό του τὰ ὠτία, ο οποίος φωνητικώς εξελίχθηκε σε ταφτία, από τον τύπο ταφτία περάσαμε στο τ’ αφτιά, από όπου μετά ο ενικός τ’ αφτί. Χαρακτηριστικές είναι οι εκφράσεις: εις ώτα μη ακουόντων, ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω και τείνω ευήκοον ους!

Ρις: μύτη. Ετυμολογικῶς ἐκ τοῦ ρ. ρέω+ῖς δύναμις. Ἐκεῖ ἀπὸ ὅπου ῥέει, κυλάει ἡ δύναμις, τὸ «μένος», ἡ ἴδια ἡ ζωή. Ο Όμηρος περιγράφει χαρακτηριστικά: «Ανὰ δὲ ῥῖνας δριμὺ μένος προὔτυψε» (ω, 318), «τέλος θανάτοιο κάλυψεν ὀφθαλμοὺς φίνας τε» (Π, 502). Και σχολιάζει ο αρχ. σχολιογράφος: «Ἐπεὶ οἱ τελευτῶντες οὐ βλέπουσιν, οὐδὲ ἀναπνέουσι». Η μύτη, από ανατομικής απόψεως, είναι ένα εξόγκωμα που αποτελείται από τα ρουθούνια με τα οποία εισπνέεται και εκπνέεται ο αέρας κατά τη λειτουργία της αναπνοής, σε συνδυασμό με το στόμα. Επίσης, με τη μύτη επιτελείται η όσφρηση στους ανθρώπους και τα ζώα. Όσφρησις: ἤ ὀσμή, οδμή. Σχετικόν ρήμα ὅζω (ὅσδω). Όζω +φρέω (=εἰσέρχομαι εἰς τὰς φρένας) - όσφρησις. «Καὶ τὴν ὀσμὴν νομιστέον, ὥσπερ καὶ τὴν ἀκοήν. Οὐκ ἄν ποτε οὐδὲν πάθος ἐργάσασθαι, εἰ μὴ ὄγκοι τινὲς ἦσαν ἀπὸ τοῦ πράγματος ἀποφερόμενοι πρὸς τοῦτο τὸ αἰσθητήριον κινεῖν...».

Ο λάρυγγας αποτελεί όργανο του αναπνευστικού συστήματος και στη συνέχεια του φάρυγγα, βρίσκεται μέσα στο λαιμό και χρησιμεύει τόσο για την αναπνοή όσο και για την παραγωγή φωνής με τα δύο ζευγάρια των φωνητικών χορδών που υπάρχουν σε αυτό.

Ιδιαίτερης αξίας είναι και το ειδικό αφιέρωμα στην Ογκολογία, με αρθρογραφία και συνεντεύξεις για την προσφορά της Ρομποτικής Χειρουργικής. Ξεχωριστή είναι η συνέντευξη του πρωτεργάτη της Ρομποτικής Χειρουργικής στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, χειρουργού Κωνσταντίνου Μ. Κωνσταντινίδη. Ο οποίος κάνει και μια μικρή ιστορική αναδρομή στο πώς ξεκίνησε και εξελίχθηκε η Ρομποτική Χειρουργική.

Καλή ανάγνωση!

ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΉΝΩΝ - IMPERIAL COLLEGE HEALTHCARE NHS TRUST

Ενώνουν

τις δυνάμεις τους για το μέλλον της

Υγείας

Ο καθηγητής Tim Orchard, διευθύνων σύμβουλος του Imperial College Healthcare NHS Trust, υπογράφει διεθνή συμφωνία συνεργασίας με τον Δρα Βασίλη Αποστολόπουλο, διευθύνοντα σύμβουλο του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, στο υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου. Στο Old Admiralty Building, Whitehall UK (19/03/2024). Την υπογραφή παρακολούθησαν ο λόρδος Malcom Offord, υπουργός Εξαγωγών, και η Α.Ε. Γιάννης Τσαούσης, πρέσβης της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Ο ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ προχώρησε στη σύναψη διεθνούς συμφωνίας, ενώνοντας δυνάμεις με το κορυφαίο παγκοσμίως σε επιστήμη, εμπειρία και τεχνογνωσία ίδρυμα Imperial College Healthcare NHS Trust. Ή συμφωνία είναι αποτέλεσμα μακράς προετοιμασίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο κορυφαίων ιδρυμάτων.

Συγκεκριμένα ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Δρ Βασίλειος Γ. Αποστολόπουλος και ο ομόλογός του στο Imperial College Healthcare Professor Tim Orchard επισφράγισαν τη συμφωνία σε μια σεμνή δημόσια τελετή στο ιστορικό κυβερνητικό κτίριο Old Admiralty Building στην καρδιά του Whitehall. Παρόντες στην τελετή ήταν ο πρέσβης της Ελλάδος στη μεγάλη Βρετανία κ. Ιωάννης Τσαούσης και ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Ήνωμένου Βασιλείου, υπουργός Εμπορίου, λόρδος Malcolm Offord.

Ο Όμιλος Ιατρικού αποτελεί έτσι σήμερα τον πρώτο νοσοκομειακό όμιλο στην Ευρώπη που εντάσσεται στο Διεθνές Δίκτυο Συνεργαζόμενων Νοσοκομείων του Imperial College Healthcare. Τα δύο κορυφαία ιδρύματα θα ανταλλάσσουν εμπειρία, εξειδίκευση, ιατρική τεχνογνωσία και γνώση, προωθώντας τον κοινό σκοπό της παροχής ιατρικής αριστείας και κορυφαίων υπηρεσιών παγκοσμίως.

Κατά την υπογραφή, ο εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, υπουργός Εμπορίου του Ήνωμένου Βασιλείου, λόρδος Malcolm Offord, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αποτελεί μία κομβική συμφωνία και για τις δύο χώρες, καθώς μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλον σε θέματα ιατρικής αριστείας και ανταλλάσσουμε βέλτιστες πρακτικές. Συνεργαζόμενοι με διεθνείς εταίρους αναπτύσσουμε ικανότητες, ανταλλάσσουμε γνώση, διαμοιράζουμε τεχνολογία, χτίζουμε ανθεκτικότητα, ενισχύουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες μας

και αναβαθμίζουμε τα standards. Δουλεύοντας μαζί, εξελίσσουμε τα κλινικά πρωτόκολλα, τις θεραπευτικές μεθόδους και αναβαθμίζουμε συνολικά, την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας, τόσο εθνικά όσο και διεθνώς».

Από την πλευρά του Imperial College Healthcare, ο διευθύνων σύμβουλος, καθηγητής Tim Orchard, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Αποτελεί μία πολύ σημαντική συμφωνία για εμάς, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που συμμαχούμε με τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, που αναγνωρίζουμε ως έναν κορυφαίο πάροχο υγείας, με εξαιρετική επιστημονική έρευνα και εξειδίκευση».

Ο

διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, Δρ Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος, σημείωσε: «Ή συμμαχία με το Imperial College Healthcare και η τιμή να αποτελούμε τον πρώτο εταίρο του δικτύου στην Ευρώπη έχουν στρατηγική αξία για τον όμιλό μας και την Υγεία στην Ελλάδα. Είναι εξαιρετικά σημαντική η συνεργασία, η

μεταφορά και οι πρακτικές ιατρικής αριστείας, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τα guidelines, και όλα αυτά βεβαίως προς όφελος του ασθενούς».

Μέσω αυτής της συμφωνίας ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών αποκτά προνομιακή πρόσβαση σε εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες και προηγμένες εκπαιδευτικές πλατφόρμες με κορυφαίους ειδικούς που θα συνεργάζονται με τους αντίστοιχους κορυφαίους γιατρούς του ομίλου. Τεχνογνωσία και εξειδίκευση θα ανταλλάσσεται τακτικά, βάσει του κοινού σκοπού της προαγωγής λύσεων φροντίδας υγείας που βελτιώνουν την εμπειρία του ασθενούς και των θεραπειών, ειδικά στον τομέα της Ογκολογίας, αλλά και ευρύτερα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί από την έναρξη της συνεργασίας στο νέο Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο του Ομίλου Ιατρικού στη Θεσσαλονίκη, που θα εγκαινιαστεί σύντομα και θα καταστεί σημείο αναφοράς για την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.

Ή συμφωνία με το Imperial College Healthcare NHS trust (μοναδικό ακαδημαϊκό συνεργάτη του Imperial College London, που κατατάσσεται 4ο στα 10 καλύτερα πανεπιστήμια στον τομέα της Υγείας παγκοσμίως) αντανακλά και υπογραμμίζει τον στρατηγικό προσανατολισμό του ομίλου στην εξωστρέφεια και την αριστεία και μελλοντικά στην έρευνα και την εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει τη σταθερή και διαχρονική δέσμευση του ομίλου στην παροχή καινοτόμων και ποιοτικών υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο τον άνθρωπο, επιβεβαιώνοντας την πρωτοπορία του μεγαλύτερου ελληνικού Ομίλου υγείας της χώρας. ■

ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ

Αναπληρώτρια υπουργός Υγείας

Η ΠΡ ΟΛΗΨΗ

ΑΠΟΤΕΛΕ Ι ΤΗ Β Α ΣΗ

ΓΙΑ Ε ΝΑ ΒΙ Ω ΣΙΜΟ ΕΣΥ

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΝ ΜΕΣΩ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ στον τομέα της Υγείας, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη μάς εξηγεί το πώς θα λειτουργήσει στο εξής η Πρωτοβάθμια Φροντίδα και ποιες αλλαγές θα δούμε με στόχο την καλύτερη πρόσβαση των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας, αλλά και την ανασυγκρότηση του Εθνικού μας Συστήματος Υγείας, το οποίο έχει «μείνει» στο πλαίσιο της έναρξης λειτουργίας του εδώ και 40 χρόνια. — Κυρία υπουργέ, έχετε αναλάβει ένα βαρύ χαρτοφυλάκιο στο υπουργείο Υγείας αυτή τη στιγμή, αυτό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Και ξεκινώ με το ανοιχτό θέμα του Προσωπικού Ιατρού. Πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή, πόσοι έχουν γραφτεί στις λίστες και ποιο είναι το πρόγραμμα του υπουργείου για το θεσμό αυτόν; Ή μεταρρύθμιση του Προσωπικού Ιατρού (Π.Ι.) προχωράει κανονικά, είμαστε σε πολύ καλό σημείο. Θέλω να τονίσω για άλλη μια φορά ότι ο Π.Ι. δεν αποτελεί ξεχωριστή ειδικότητα, αλλά ένας ρόλος στο πλαίσιο του

Μέσω του προγράμματος πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά», έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα

πάνω από 20.000 γυναίκες. Αν δεν είχαμε το πρόγραμμα αυτό, όλες αυτές οι γυναίκες θα πήγαιναν στον ιατρό όταν θα είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούν

συμπτώματα, που σημαίνει ότι θα είχε ήδη εγκατασταθεί η νόσος.

συστήματος υγείας, ο οποίος έχει ως βασική αποστολή τα ζητήματα της πρόληψης.

Μέχρι το τέλος του 2022 κάναμε μια σημαντική αρχή, αναπτύσσοντας το δομικό πλαίσιο για τον Προσωπικό Ιατρό. Τώρα είναι η ώρα να βελτιστοποιήσουμε τη λειτουργία του. Ερχόμαστε, λοιπόν, να ενισχύσουμε το θεσμό του Π.Ι. μέσω της δημιουργίας μιας νέας δεξαμενής γιατρών, ώστε να βρίσκει κάθε πολίτης Προσωπικό Ιατρό κοντά στο μέρος όπου κατοικεί. Έχουμε ήδη προχωρήσει στις σχετικές αναλύσεις και γνωρίζουμε σε επίπεδο δήμου πόσους Προσωπικούς Ιατρούς χρειαζόμαστε. Έτσι, θα ανοίξουμε ισάριθμες θέσεις στελεχώνοντάς τις με νέους ιατρούς, ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες των πολιτών.

Σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, υπολογίζουμε ότι κατά τον Μάιο θα έχουν δημοσιευτεί ο νέος νόμος και οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις για την υλοποίησή του. Ακολούθως, το δεύτερο εξάμηνο του έτους προχωράμε με τα επιχειρησιακά, που σημαίνει το άνοιγμα των νέων θέσεων και τη στελέχωση, ώστε να γίνει πιο λειτουργικό το σύστημα και μέχρι τέλος του χρόνου να έχουμε αυξήσει τη δεξαμενή για να μπορούν να εγγραφούν οι πολίτες. Άρα μιλάμε για δύο φάσεις. Πρώτο εξάμηνο του έτους τα νομοθετικά, θα το έλεγα έτσι. Δεύτερο εξάμηνο του έτους τα επιχειρησιακά.

Επιχειρούμε, λοιπόν, να εντάξουμε δυναμικά στη ζωή των πολιτών, στην καθημερινότητά τους την έννοια της πρόληψης. Να μην πηγαίνουν στον γιατρό μόνο εφόσον έχουν εκδηλώσει μια νόσο. Ή θέσπιση του συστήματος του Προσωπικού Ιατρού αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν υλοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες στον τομέα της ΠΦΥ. Προχωράμε, λοιπόν, δυναμικά στη β’ φάση της μεταρρύθμισης του Π.Ι.

Δίνουμε επιστημονικά και οικονομικά κίνητρα

στους νέους ιατρούς, χαράζοντας ένα

μονοπάτι επαγγελματικής σταδιοδρομίας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

— Πρόσφατα αναφερθήκατε στην ειδικότητα των γενικών ιατρών, η οποία κρίνεται πλέον αναγκαία στη χώρα μας προκειμένου να στελεχωθεί σωστά η ΠΦΥ. Πώς θα μπορούσαμε κατά τη γνώμη σας να αυξήσουμε τους νέους που θα επιλέξουν στην ιατρική σχολή αυτή την ειδικότητα και πόσο καιρό θα κάνει κάποιος να κάνει ειδικότητα στη χώρα μας; Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στο κομμάτι των κινήτρων που παρέχουμε, ώστε να αυξήσουμε το ποσοστό των νέων ιατρών μας που επιλέγουν Γενική Ιατρική και Παθολογία ως ειδικότητα. Μετά τον πρώτο χρόνο, οι νέοι γιατροί που θα υπηρετούν ως Προσωπικοί Ιατροί θα έχουν τη δυνατότητα, εάν διαλέξουν να ακολουθήσουν την ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής ή της Παθολογίας, πέρα από τα επιστημονικά κίνητρα, να λάβουν και οικονομικό κίνητρο της τάξης των 30.000 ευρώ το έτος (για κάθε έτος που διαρκεί η ειδικότητα), πλέον του μισθού που παίρνουν ως ειδικευόμενοι, προκειμένου να προσελκύσουμε ανθρώπους σε αυτή την ειδικότητα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο έως αδύνατο να οικοδομήσουμε Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και γενικά ισχυρό και βιώσιμο Εθνικό Σύστημα Υγείας χωρίς πρόληψη. Και πρόληψη σημαίνει γενικοί ιατροί και παθολόγοι κατά βάση. Στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι έχουμε αυξημένο ποσοστό ιατρών γενικότερα, μόλις το 6% από αυτούς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα είναι γενικοί ιατροί ή παθολόγοι, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 20% και σε χώρες όπως η Πορτογαλία, που έχουν πολύ καλή απόδοση τα τελευταία χρόνια στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα, φτάνει το 40%. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι έχουμε πολύ δρόμο να καλύψουμε. Αυτός είναι και ο λόγος που δίνουμε επιστημονικά και οικονομικά κίνητρα στους νέους ιατρούς, χαράζοντας

ένα μονοπάτι επαγγελματικής σταδιοδρομίας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Δίνουμε, λοιπόν, αυτά τα ισχυρά κίνητρα για 5 χρόνια -όσα διαρκεί η ειδίκευση σε αυτές τις δύο ειδικότητες- με την υποχρέωση οι ιατροί

που θα τα λάβουν να μείνουν για ισάριθμα έτη στο ΕΣΥ. Έτσι, και κινητροδοτούμε σημαντικά την ενίσχυση

των ειδικοτήτων της Γενικής Ιατρικής και Παθολογίας

και επιδιώκουμε να ενισχύσουμε με αυξημένο αριθμό γιατρών το σύστημα υγείας για τα επόμενα 10 χρόνια.

— Στο πρόγραμμα του υπουργείου είναι, όπως ανακοινώσατε, και η αλλαγή του αναχρονιστικού πια θεσμού του αγροτικού ιατρού με έναν πιο εξελιγμένο ρόλο. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε πώς

θα επιτευχθεί αυτή η αλλαγή και τι θα προσφέρει στους επιστήμονες, αλλά και στην ελληνική επαρχία γενικότερα;

Όπως έχουμε ξαναπεί, αναμορφώνεται ο θεσμός της υπηρεσίας υπαίθρου (αγροτικό), καθώς δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες τού σήμερα. Δεν καταργούνται τα τοπικά ιατρεία που υπάρχουν ήδη στη χώρα, αλλά ανοίγουν επιπλέον θέσεις, ειδικά στις περιοχές όπου υπάρχει αυξημένη έλλειψη προσωπικών ιατρών, όπως είναι π.χ. η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία, και στελεχώνονται με επιπλέον ιατρούς. Ο στόχος των αλλαγών αυτών είναι να αυξήσουμε τον αριθμό των ιατρών, ώστε κανένας

πολίτης να μη μείνει ακάλυπτος, κάθε πολίτης σε κάθε γωνιά της χώρας να έχει τον Προσωπικό του Ιατρό.

— Η σκέψη σας για την αλλαγή του brain drain σε brain gain είναι εξαιρετικά καλή, διότι η Ελλάδα αιμορραγεί τα τελευταία χρόνια από τη φυγή στο εξωτερικό καταρτισμένου επιστημονικού προσωπικού. Πώς μπορεί να επιτευχθεί όμως ο στόχος χωρίς να δημιουργηθούν αντιπαλότητες μεταξύ των υγειονομικών;

Έχουμε αναφέρει ξανά στο παρελθόν ότι θέλουμε να προσελκύσουμε μέλη ΔΕΠ και από το εξωτερικό που έχουν ειδικευτεί σε αυτά τα αντικείμενα.

Έχουμε, λοιπόν, το λεγόμενο «golden hello», όπου θα δώσουμε για ένα ή δύο έτη ένα ποσό με ανώτατο όριο τις 100 χιλιάδες ευρώ, για να έχουμε τη δυνατότητα να προσελκύσουμε κάποιους εξειδικευμένους στην προληπτική Ιατρική και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας επιστήμονες Ελληνες από το εξωτερικό.

Ενδεικτικά έχουμε εδώ τη μεγάλη Βρετανία, την Κύπρο, αλλά έχουμε κι άλλες χώρες στις οποίες θα μπορούν οι άνθρωποι να κάνουν αίτηση, να τους διευκολύνουμε να αφήσουν την ερευνητική καριέρα, την ακαδημαϊκή καριέρα που έχουν ήδη στήσει και να έρθουν στη χώρα μας να υπηρετήσουν στα πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας.

Εκτός από αυτά, δρομολογούμε όμως προσλήψεις 1.375 θέσεων στην πρωτοβάθμια το επόμενο διάστημα. Από αυτές οι 360 θέσεις αφορούν γιατρούς, οι 600 νοσηλευτές, οι 385 λοιπό προσωπικό. Στο λοιπό προσωπικό θέλουμε να δώσουμε λίγο μεγαλύτερη έμφαση στους επισκέπτες υγείας, στις μαίες, στους μαιευτές, και να πω ότι οι επισκέπτες και οι επισκέπτριες υγείας θα έχουν έναν αναβαθμισμένο ρόλο στο νέο μοντέλο της Πρωτοβάθμιας.

Και τις 30 βέβαια θέσεις μελών ΔΕΠ για τα πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας που είπαμε ήδη. Δεν αφήνουμε κανέναν απέξω. Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των επαγγελματιών υγείας, αντί για τον ανταγωνισμό. Στόχος όλων μας πρέπει να είναι η βελτίωση του συστήματος υγείας για το κοινό καλό.

— Είναι σίγουρο ότι η Υγεία χρειάζεται οικονομική ενίσχυση. Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί ένα φωτεινό μονοπάτι, ωστόσο πιθανότατα να χρειαστεί κι άλλη ενίσχυση. Ποιο είναι το ύψος των χρημάτων

που θα δοθούν στην Υγεία μέσω του Ταμείου και πώς θα μπορούσαμε να βρούμε κι άλλους πόρους για να βοηθηθεί ο τομέας αυτός; Το Ταμείο Ανάκαμψης μας δίνει τη δυνατότητα να λύσουμε αρκετά προβλήματα και να αναβαθμίσουμε σημαντικά τη δημόσια υγεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ θα διατεθούν συνολικά στη δημόσια υγεία και την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη, προκειμένου να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός του υπουργείου στους συγκεκριμένους τομείς, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Συνολικά, το 9% περίπου των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης πάει στην Υγεία. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας που γίνεται μία τέτοιου μεγέθους επένδυση στην πρόληψη και την υγεία του πληθυσμού.

Έχουμε, λοιπόν, σημαντικούς εξασφαλισμένους πόρους για να υλοποιήσουμε σημαντικές δράσεις για την αναβάθμιση της ΠΦΥ και την εστίαση στην πρόληψη από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και από το ΕΣΠΑ.

— Πρόσφατα αναφερθήκατε στη μείωση των ανισοτήτων στην Υγεία και στα προγράμματα πρόληψης. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε ποια είναι αυτά τα προγράμματα και ποιους πολίτες αφορούν; Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας που έχουμε επιτέλους οργανωμένα, εθνικά, πληθυσμιακά προγράμματα πρόληψης. Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες τομές που καταφέραμε ποτέ στην Υγεία. Ενδεικτικά, μέσω του προγράμματος πρόληψης για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά», έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα πάνω από 20.000 γυναίκες.

Αν δεν είχαμε το πρόγραμμα αυτό, όλες αυτές οι γυναίκες θα πήγαιναν στον ιατρό όταν θα είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούν συμπτώματα, που σημαίνει ότι θα είχε ήδη εγκατασταθεί η νόσος. Αυτή είναι η σπουδαία συνεισφορά των εθνικών προγραμμάτων πρόληψης. Δεν περιμένουν να αρρωστήσουμε και να πάμε στον ιατρό, αλλά μας καλούν να κάνουμε τις δωρεάν προληπτικές εξετάσεις προτού εκδηλωθούν τα συμπτώματα (για αυτό μιλάμε και για ΠΡΟ-συμπτωματικό έλεγχο), ώστε να έχουμε έγκαιρο εντοπισμό και να μπορούμε με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους να κερδίσουμε περισσότερα χρόνια υγιούς ζωής.

Ή αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων στην Υγεία είναι κεντρικός άξονας στην πολιτική μας και επιχειρούμε να τις αντιμετωπίσουμε με ένα πλέγμα πολιτικών. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στα προγράμματα πρόληψης συμμετέχουν όλοι οι δικαιούχοι, ανεξάρτητα από το αν έχουν ή όχι ασφαλιστική ικανότητα. Έτσι, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν δωρεάν προληπτικές εξετάσεις σε δημόσια και ιδιωτικά κέντρα σε όλη τη χώρα χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά. Επιπλέον, δεν έχουμε συμπεριλάβει μόνο τη βασική εξέταση πρώτης γραμμής, όπως είναι για παράδειγμα το Τεστ Παπανικολάου, αλλά παρέχουμε δωρεάν και την κολποσκόπηση και τη βιοψία ακόμα, για όσες γυναίκες χρειάζεται. Αυτό το κάνουμε ακριβώς για να μη σκεφτεί η γυναίκα το κόστος που μπορεί να συνεπάγεται ο εντοπισμός ευρήματος στην πρώτη εξέταση, γιατί αυτό είναι ένα από τα βασικά εμπόδια που αποτρέπουν τις γυναίκες να κάνουν ακόμα και τη βασική εξέταση.

— Απλοποίηση της διαδικασίας των εμβολιασμών με την εφαρμογή της ΠΦΥ στα φαρμακεία. Κατά πόσο θα βοηθήσει να αποσυμφορηθούν οι δομές υγείας;

Ή χώρα μας διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα φαρμακείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που φτάνουν τις 11.000 και βρίσκονται σε κάθε σημείο. Μας παρέχουν, λοιπόν, τη δυνατότητα να φτάσουμε σε κάθε πολίτη, ενώ σε πολλές χώρες αποτελούν μέρος του δικτύου της ΠΦΥ μέσα από συγκεκριμένες και αυστηρές προϋποθέσεις.

Ή χώρα μας διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο σημείων εμβολιασμού κατά της Covid- 19 σε πάνω από 400 σημεία σε όλη τη χώρα, σε δημόσιες δομές, όπου μπορούν οι πολίτες να εμβολιαστούν δωρεάν κλείνοντας το ραντεβού τους με τους γνωστούς πια ψηφιακούς -και όχι μόνοντρόπους. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μιας και αλλάζουμε πλέον σελίδα σε σχέση με την πανδημία και έχουμε πια ετήσιο εμβολιασμό, προσπαθούμε να επεκτείνουμε το δίκτυο εμβολιασμού, παρέχοντας επιπλέον τη δυνατότητα εμβολιασμού κατά της Covid-19 μέσω των φαρμακείων. Ο πολίτης θα συνεχίσει να έχει τη δωρεάν δυνατότητα εμβολιασμού στα εμβολιαστικά κέντρα που λειτουργούν σε όλη τη χώρα, αν όμως επιθυμεί να εμβολιαστεί στο φαρμακείο, θα επιβαρύνεται με ένα αντίτιμο της τάξης των 5 ευρώ. Και σε αυτήν όμως την περίπτωση το εμβόλιο διενεργείται από τον φαρμακοποιό μετά από ιατρική συνταγή. ■

Δίνοντας, λοιπόν, δωρεάν όλο το σετ εξετάσεων και παρέχοντας ένα ευρύ δίκτυο σημείων εξέτασης σε όλη τη χώρα, οι γυναίκες μπορούν να κάνουν αυτές τις εξετάσεις εύκολα, γρήγορα και δωρεάν. Έτσι μειώνουμε στην πράξη τις ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες πρόληψης. Ένα άλλο παράδειγμα αφορά το δίκτυο Τηλεϊατρικής που αναπτύσσουμε σε όλη τη χώρα και ουσιαστικά εξαλείφει τις ανισότητες στην πρόσβαση κ.ά.

ΕΙΡΉΝ Ή ΑΓΑΠ Ή Δ Α Κ Ή Η Ειρήνη Αγαπηδάκη είναι ψυχολόγος, με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης (MSc) στην Προαγωγή και Αγωγή Υγείας από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδακτορικό δίπλωμα (PhD) στο γνωστικό αντικείμενο της Ψυχολογίας της Υγείας από την ίδια Σχολή, ενώ έχει μετεκπαιδευτεί και σε θέματα πρόληψης των ψυχικών διαταραχών και προαγωγής ψυχικής υγείας. Επιπλέον, έχει πολυετή διδακτική και ερευνητική εμπειρία στα πεδία της χάραξης πολιτικών δημόσιας υγείας, στη μεθοδολογία έρευνας στη δημόσια υγεία και στην προαγωγή ψυχικής υγείας, στο πλαίσιο εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων.

Εργάστηκε ως ερευνητική συνεργάτις επί σειρά ετών στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ενώ κατά το πρόσφατο παρελθόν εξελέγη και υπηρετούσε ως λέκτορας Δημόσιας Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Έχει συγγράψει και δημοσιεύσει ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές, ενώ έχει παρουσιάσει αποτελέσματα των ερευνητικών της εργασιών σε πολλά ελληνικά και διεθνή συνέδρια.

To 2019 παραιτήθηκε από την ακαδημαϊκή της θέση, προκειμένου να αναλάβει τα καθήκοντα της ειδικής γραμματέως Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, όπου παρέμεινε ως το 2022. Στα τέλη Δεκεμβρίου 2022, ανέλαβε τα καθήκοντα της γενικής γραμματέως Δημόσιας Υγείας.

Η καινοτομία ανοίγει νέους δρόμους θεραπείας.

Εμείς, τους

οδηγούμε εδώ.

Τρεις δεκαετίες πριν είδαμε λίγο πιο μακριά. Είδαμε το μέλλον της θεραπείας να αλλάζει και δημιουργήσαμε την πρώτη ελληνική φαρμακευτική εταιρεία βιοτεχνολογίας. Σε όλη μας την πορεία, βλέπουμε την επιστήμη να ανοίγει διαρκώς νέους δρόμους. Να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά ασθένειες, μέχρι πρότινος ανίατες.

Να εκπληρώνει την υπόσχεση

για καλύτερη και περισσότερη ζωή. Η δική μας αποστολή παραμένει σταθερή. Εργαζόμαστε καθημερινά, ώστε οι νέοι αυτοί καινοτόμοι δρόμοιθεραπείαςνα οδηγούν εδώ, στη χώρα μας, μέσα από συνεργασίες με πρωτοπόρες διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες που αναπτύσσουν θεραπείες αιχμής.

Σήμερα, διαθέτουμε ένα χαρτοφυλάκιο καινοτόμωνφαρμάκωνγια περισσότερες από 30 σοβαρές, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις.Και συνεχίζουμε, με την ίδια προσήλωση, να αναζητούμε παντού στον κόσμο νέα, προηγμένα φάρμακα ώστε να τα φέρουμε πιο κοντά σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη.

www.genesispharma.com

ΣΦΕΕ

H

επένδυση στην Υγεία και

τη φαρμακευτική καινοτομία

οδηγός για το σχεδιασμό της

επόμενης μέρας!

Ο πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΦΕΕ κόβουν την πίτα μαζί με τον υπουργό Υγείας, Άδωνη Γεωργιάδη, την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, και τον υφυπουργό Υγείας, Μάριο Θεμιστοκλέους.

ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ της Πολιτείας και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θεσμικών φορέων και υψηλόβαθμων στελεχών του κλάδου της Υγείας, πραγματοποιήθηκε η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).

Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΦΕΕ Ολύμπιος Παπαδημητρίου στην ομιλία του σημείωσε πως «οι επιπτώσεις της κρίσης δυστυχώς συνεχίζονται και μετά την έξοδό μας από τα Μνημόνια. Το σύστημα υποχρηματοδοτήθηκε διαχρονικά και αυτό δημιούργησε ένα τεράστιο χάσμα που μεταφράστηκε σε τεράστιες επιβαρύνσεις στη φαρμακοβιομηχανία, αλλά και σε σημαντική αύξηση της συμμετοχής των ασθενών».

Συνεχίζοντας ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ ανέφερε ότι

«η ανάγκη για ουσιαστικές, αλλά και τολμηρές παρεμβάσεις στη χρηματοδότηση της δημόσιας δαπάνης και της πολιτικής για το φάρμακο είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ και την ανάγκη αυτή αντιλήφθηκε αμέσως ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης και οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τις άμεσες και ουσιαστικές παρεμβάσεις του στο σύντομο διάστημα που έχει αναλάβει υπουργός Υγείας και μάλιστα και με προσωπικό κόστος για τον ίδιο. Αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα των μέτρων και θα πρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό στο β’ εξάμηνο του 2024 να δούμε τι λειτούργησε και τι όχι και να συμφωνήσουμε ένα πλάνο διατήρησης ή επέκτασης των μέτρων, πάντα σε συνδυασμό με σταδιακή ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης στο φάρμακο».

και

Η κ. Ζωή Ράπτη, βουλευτής Νέας Δημοκρατίας, και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος ΣΦΕΕ.

«Όλοι εμείς που εργαζόμαστε στη φαρμακοβιομηχανία εργαζόμαστε ακούραστα και με όραμα για μια Ελλάδα πιο υγιή και ανθεκτική. Δεν θα επαναπαυθούμε μέχρις ότου η κάθε μέρα να γίνει μία καλύτερη μέρα», κατέληξε ο κ. Παπαδημητρίου.

Στο χαιρετισμό του ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε μεταξύ άλλων: «Το Εθνικό Σύστημα Υγείας χρήζει μεταρρυθμίσεων. Όποιος δεν το βλέπει πάσχει μόνο από ιδεολογική τύφλωση, από κανέναν άλλο λόγο. Δεν γίνεται να μη βλέπεις ότι το σύστημα

έχει κολλήσει και χρειάζεται τώρα σοβαρές μεταρρυθμίσεις για να πάει μπροστά και να παρέχει στους συμπολίτες μας το επίπεδο υγείας που τους χρειάζεται. Αλλά πρέπει από την άλλη να εξηγήσουμε και στον ελληνικό λαό με θάρρος ότι Εθνικό Σύστημα Υγείας χω-

Από αριστερά: Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, γενικός δ/ντής ΣΦΕΕ, ο κ. Ευάγγελος Μανωλόπουλος, καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και πρόεδρος ΕΟΦ, η κ. Λίλιαν Βενετία Βιλδιρίδη, γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος ΣΦΕΕ.

ρίς προβλήματα δεν υπάρχει. Θαύματα δεν μπορούμε να κάνουμε. Εγώ δεν είμαι θαυματοποιός, ένας απλός υπουργός είμαι. Έχω όμως πρόθεση να πάρουμε μια σειρά ισορροπημένων μέτρων που θα δείξουν ότι το κράτος ούτε κάνει διακρίσεις μεταξύ των μελών του ΣΦΕΕ ούτε θέλει να ευνοήσει τον έναν έναντι του άλλου. Αυτό που θέλει είναι να συνδυάσει τις πραγματικές δυνατότητες χρηματοδότησης του φαρμάκου που αντέχει η ελληνική οικονομία. Ο μόνος μας σκοπός είναι στους περιορισμένους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας να κάνουμε τη δικαιότερη και πιο αποτελεσματική κατανομή. Και για αυτό εργαζόμαστε με τους συνεργάτες μου νυχθημερόν».

Συνεχίζοντας την ομιλία του τόνισε: «Ο καθένας μας πρέπει να καταλάβει την ευθύνη που έχει έναντι

Photo 2: Από αριστερά: Ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ, Μιχάλης Χειμώνας, ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης,

ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

Ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος

πρώτα από όλα του ελληνικού λαού, στον οποίο πρέπει να εξασφαλίσουμε καλό και ποιοτικό φάρμακο κάθε μέρα όταν το χρειάζεται, αλλά και τις καινοτόμες θεραπείες που μπορεί να του σώσουν τη ζωή όταν κανένα άλλο από τα προηγούμενα φάρμακα δεν λειτουργεί

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης με τον ευρωβουλευτή Νέας Δημοκρατίας Στέλιο Κυμπουρόπουλο.

για να σώσουν τη ζωή τους. Και τα δύο είναι ευθύνη μας. Την πρώτη θα την κάνουμε με την ενίσχυση της διείσδυσης των γενόσημων φαρμάκων. Τη δεύτερη με την εξοικονόμηση δαπάνης για να μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε την έλευση νέων φαρμάκων. Και θα δείτε ότι όλα σιγά σιγά θα μπουν σε μια σειρά και θα βρούμε την άκρη».

Ή πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Βάσω-Ραφαέλα Βακουφτσή στην ομιλία της τόνισε: «Ή καινοτομία φέρνει μαζί της πολλαπλά και τεράστια οφέλη τόσο για τους ασθενείς όσο και για την κοινωνία συνολικά, γιατί η καλύτερη υγεία μεταφράζεται σε ευημερία για τους πολίτες και κατ’ επέκταση σε εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα». ■

ΣΦΕΕ, και η κ. Άννα Μάνη - Παπαδημητρίου, υφυπουργός Ανάπτυξης.

Από αριστερά: Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, ο κ. Απόστολος Βαλτάς, πρόεδρος ΠΦΣ, η κ. Βάσω Βακουφτσή, πρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, και ο κ. Θανάσης Παπαθανάσης, βουλευτής Νέας Δημοκρατίας.

Από αριστερά: Ο κ. Μπάμπης Καραθάνος, σύμβουλος υπουργού Υγείας, ο κ. Θανάσης Πλεύρης, πρώην υπουργός Υγείας και βουλευτής Νέας Δημοκρατίας, και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

Από αριστερά: Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής ΣΦΕΕ, ο κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, υφυπουργός Υγείας, και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος ΣΦΕΕ.

Ο υπουργός Υγείας κόβει την πίτα.

Από αριστερά: Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, η κ. Νάντια Γκογκοζώτου, πρόεδρος Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

ΠΡΟΣΩΠΑ της ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ, πρωθυπουργός Επιθεώρηση των εργασιών ανακαίνισης και εκσυγχρονισμού εγκαταστάσεων στο Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Πειραιά «Μεταξά»!

«Β Η ΜΑ Β Η ΜΑ ΧΤ Ι ΖΟΥΜΕ ΤΟ Ν ΕΟ Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο έχουμε οραματιστεί και το οποίο αξίζουν όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες. Εδώ σήμερα, σε αυτό το εμβληματικό αντικαρκινικό νοσοκομείο, βλέπουμε μια μικρή πτυχή ενός πολύ μεγάλου κατασκευαστικού έργου, το οποίο εκτείνεται σε ολόκληρη την επικράτεια. Ογδόντα νοσοκομεία, 156 Κέντρα Υγείας, με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια ευρώ και χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλάζουν την όψη των υποδομών της Πρωτοβάθμιας, της Δευτεροβάθμιας και της Τριτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην πατρίδα μας.

Το έργο το οποίο βλέπετε εδώ να εξελίσσεται, όπως και πάρα πολλά άλλα αντίστοιχα έργα, χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα 36 δισεκατομμύρια ευρώ τα οποία η κυβέρνησή μας εξασφάλισε μετά τον Covid για να στηρίξουμε την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την αναβάθμιση κρίσιμων κοινωνικών υποδομών. Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μία μόνο πηγή χρηματοδότησης για τις σημαντικές παρεμβάσεις που κάνουμε στην Υγεία. Υπάρχουν κι άλλες παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ 2021-2027, όπως παραδείγματος χάρη η ενεργειακή αναβάθμιση αυτού του νοσοκομείου.

Οι παρεμβάσεις μας δεν περιορίζονται μόνο στην αναβάθμιση των υποδομών. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στις νέες ψηφιακές υπηρεσίες υγείας, στις σημαντικές προσλήψεις και στην ενίσχυση του ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό. Αλλά και στις προληπτικές εξετάσεις, οι οποίες κι αυτές χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα, το Πρόγραμμα “Δοξιάδης”, το οποίο θα έχει ως σκοπό να εντοπίζουμε ασθένειες πολύ πριν χρειάζονται οι ασθενείς να νοση-

λεύονται σε νοσοκομεία όπως το “Μεταξά”. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ειδικά στον καρκίνο η έγκαιρη διάγνωση είναι αυτή η οποία σώζει τελικά ζωές και γι’ αυτό και υπηρετούμε αυτή τη συνεκτική πολιτική με πολύ μεγάλη συνέπεια.

Στο πλαίσιο των εργασιών στο “Μεταξά”, θα γίνει καθολική ανακαίνιση του έκτου και του έβδομου ορόφου, αλλά και του επιπέδου -1, όπου χωροθετείται η Μονάδα Ακτινοθεραπειών. Μεταξύ άλλων, θα ανακατασκευαστούν ή θα αντικατασταθούν δάπεδα, η υποδομή των θαλάμων ασθενών, λουτρά, κουζίνες, ο φωτισμός, συστήματα πυρασφάλειας και κλήσης νοσηλευτών και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις». ■

ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

υπουργός Υγείας

Στο 4 ο Ετήσιο Συνέδριο του Economist για τον καρκίνο!

«Τ Ω ΡΑ ΤΑ Ν Ε Α ΦΑ ΡΜΑΚΑ από κορυφαίες εταιρείες, οι οποίες κατάφεραν να παραγάγουν θεραπείες οι οποίες είναι πραγματικά καινοτόμες, καταφέρνουν να δώσουν όχι μόνο ελπίδα στους ασθενείς, αλλά και μια πολύ καλή ποιότητα ζωής για μία σειρά ετών. Οι νέες θεραπείες έρχονται με ταχύτητα αλλά συνοδεύονται από υψηλό κόστος και οι Κρατικοί Προϋπολογισμοί είναι πάντα μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Αυτή λοιπόν είναι η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα επί της θητείας μου και προσπαθούμε να τα καταφέρουμε.

Θέλω να συγχαρώ την Ένωση των Ογκολόγων, την κ. Σαριδάκη-Ζώρα, αλλά και όλους τους συνεργάτες της Ένωσης, διότι από τη στιγμή που πήγα στο υπουργείο δεν μου μίλησαν μόνον για την ανάγκη των νέων θεραπειών που τις υποστηρίζουν πάρα πολύ και τις παρέχουν στους ασθενείς τους κατά τον τρόπο που πρέπει, αλλά μας παρουσίασαν και συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς η χρήση αυτών των νέων φαρμάκων θα γίνεται με υπεύθυνο τρόπο.

Διότι όταν ένας ασθενής που παίρνει ένα φάρμακο που δεν το χρειάζεται, τότε δεν είναι καλό για τον ασθενή, είναι κακό. Αλλά μιλήσαμε και για την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του προϋπολογισμού πάνω στις θεραπείες αυτές. Είναι πολύ κρίσιμο για να εξασφαλίσουμε την καλή υγεία περισσοτέρων ανθρώπων να πετύχουμε και το δεύτερο. Διότι εάν οι υπερβάσεις του προϋπολογισμού μας λόγω αλόγιστης χρήσης καινοτόμων φαρμάκων κατά βάση ξεπερνούν κατά πολύ ένα μέτρο, είναι πάρα πολύ λογικό οι μεγάλες εταιρείες να αποφεύγουν να δίνουν τέτοια φάρμακα στην Ελλάδα. Και άρα, όταν κάποιος πράγματι χρειαστεί ένα τέτοιο φάρμακο, δεν θα μπορεί να το βρει. Και αυτό είναι αποτυχία δική μας, 100% δική μας. Εμάς η δική μας ευθύνη είναι όταν κάποιος ασθενής πραγματικά χρειάζεται ένα φάρμακο για να του σώσουμε τη ζωή, να είμαστε σε θέση να το παρέχουμε. Δεν θα μπορέσει η ελληνική Πολιτεία να λύσει αυτόν το γρίφο χωρίς τη συνεργασία των γιατρών». ■

ΔΟΜΝΑ

ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Δράση «Ανεξάρτητη Δυνατή Ελεύθερη»

για τη στήριξη των κακοποιημένων γυναικών!

«ΩΣ ΠΟΛΙΤΕ Ι Α ΔΕΝ ΑΦ Η ΝΟΥΜΕ καμία γυναίκα μόνη απέναντι στην έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία. Τέσσερα χρόνια τώρα, με μια σειρά μέτρων τις προστατεύουμε και διασφαλίζουμε την αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Τώρα κάνουμε ένα ακόμη βήμα γι’ αυτό. Τρία υπουργεία και η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) ενώνουμε τις δυνάμεις μας προκειμένου

γυναίκες οι οποίες έχουν υποστεί κακοποίηση να ενταχθούν σε θέσεις εργασίας. Από τη μια πλευρά, παρέχουμε σε όλες την απαραίτητη ψυχολογική στήριξη, ώστε να αντεπεξέλθουν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να είναι σε θέση να εργαστούν και από την άλλη ευαισθητοποιούμε τους εργοδότες σχετικά με τα ζητήματα της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας. Με έργα και όχι με λόγια, κάνουμε την ισότητα πράξη στην αγορά εργασίας».

Από το χώρο της Υγείας οι εταιρείες που συμμετέχουν και στηρίζουν τη δράση «Ανεξάρτητη Δυνατή Ελεύθερη» είναι: Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, ΙΑΣΩ, BAYER ΕΛΛΑΣ, Όμιλος Ευρωκλινικής, Pharmathen. ■

ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ

αν. υπουργός Υγείας Σε μια προσωπική εξομολόγηση, μίλησε στο ΕΡΤNews για το πώς κατάφερε να καταπολεμήσει την παχυσαρκία!

«ΑΠ Ο ΠΑΙΔ Ι , ΑΠ Ο ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΘΥΜ Α ΜΑΙ τον εαυτό μου, είχα παραπάνω κιλά. Κάποια στιγμή στη νεαρή μου ενήλικη ζωή ξεπέρασα τα 100 κιλά και από εκεί και μετά ήταν πάρα πολύ δύσκολο μόνη μου, οπότε το προσπάθησα να χάσω βάρος γιατί χρησιμοποιούσα αυτές τις δίαιτες -ξέρετε που είναι για όλους-, την εποχή που ήμουν εγώ νέα ήταν οι χημικού τύπου δίαιτες στη μόδα. Προσπάθησα μια-δυο φορές με αυτές, δεν τα κατάφερα. Και τα κατάφερα πραγματικά όταν βρήκα έναν άνθρωπο, έναν διατροφολόγο, ο οποίος μπορούσε να με κατευθύνει σωστά με βάση τις δικές μου διατροφικές επιλογές, να μπορέσω να μη στερηθώ και το γλυκό. Ή αλήθεια είναι ότι είναι κάτι δύσκολο, δεν είναι εύκολο, χρειάζεσαι βοήθεια, υποστήριξη και κυρίως τη δυνατότητα την οικονομική. Πιστεύω, αν και εγώ είχα τη δυνατότητα να την έχω δωρεάν, θα το είχα κάνει νωρίτερα στη ζωή μου, είναι κάτι το οποίο δεν είναι φθηνό». ■

Μ Α ΡΙΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛ ΕΟΥΣ υφυπουργός Υγείας Τα πρώτα απογευματινά χειρουργεία

στη χώρα!

«Ε Ι ΜΑΣΤΕ ΠΟΛΥ ΠΕΡ Η ΦΑΝΟΙ που τα νοσοκομεία μας, το προσωπικό των νοσοκομείων μας, αγκάλιασαν αυτόν το θεσμό. Είκοσι χρόνια μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τη λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων, σήμερα ξεκίνησαν και ήδη η συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων της χώρας ετοιμάζεται να ενταχθεί άμεσα. Στόχος μας είναι να μειώσουμε τις αναμονές και να εξυπηρετηθούν άμεσα όσο το δυνατόν περισσότεροι συμπολίτες μας σε όλη τη χώρα. Και τα απογευματινά χειρουργεία θα συμβάλουν αποτελεσματικά σε αυτό. Στο επόμενο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσει η χρηματοδότηση 60 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την πραγματοποίηση πάνω από 50.000 χειρουργείων που βρίσκονται εδώ και μήνες σε αναμονή. Παράλληλα, αναβαθμίζουμε και ανακαινίζουμε τα νοσοκομεία μας, ενισχύουμε το δυναμικό, προκηρύσσουμε νέες θέσεις, δίνουμε επιπλέον κίνητρα στους γιατρούς μας, έτσι ώστε το ΕΣΥ να ξαναγίνει ελκυστικό και κραταιό. Κάθε πολίτης, σε κάθε γωνία της χώρας μας, θέλουμε να έχει άμεση πρόσβαση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και να λαμβάνει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας». ■

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

πρόεδρος Δ.Σ. και διευθύνων

σύμβουλος του Ομίλου ΒΙΑΝΕΞ

100 χρόνια

δραστηριοποίησης

της οικογένειας

Γιαννακόπουλου στο χώρο του φαρμάκου!

«Ε Ι ΜΑΙ ΙΔΙΑ Ι ΤΕΡΑ ΣΥΓΚΙΝΗΜ Ε ΝΟΣ , αλλά και υπερήφανος γιατί μπαίνουμε στον δεύτερο αιώνα της ιστορίας μας, όντας στην κορυφή της ελληνικής φαρμακευτικής βιομηχανίας. Και με πίστη στις αρχές και τις αξίες του ιδρυτή μας, του Παύλου Γιαννακόπουλου, του ανθρώπου που έθεσε τις βάσεις για την εταιρεία μας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, δεσμεύομαι ότι θα συνεχίζουμε να προσπαθούμε για το καλύτερο, να εξελισσόμαστε, να διευρυνόμαστε, να πηγαίνουμε μπροστά. Να έχουμε πάντα τους ανθρώπους μας στο επίκεντρο και να προσφέρουμε ταυτόχρονα στην κοινωνία και στους Έλληνες, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία με κάθε μας ενέργεια. Στον Όμιλο ΒΙΑΝΕΞ θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακόμα πιο αποφασιστικά για να εξελιχθούμε σε μία από τις κορυφαίες ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες, διαμορφώνοντας ένα μέλλον με περισσότερη υγεία και ευημερία για όλους». ■

Ε ΛΕΝΑ ΧΟΥΛΙ Α ΡΑ πρόεδρος & διευθύνουσα σύμβουλος της AstraZeneca για την Ελλάδα & την Κύπρο Ισχυρό αποτύπωμα και στην Ελλάδα!

«Η ASTRAZENECA ΕΠΕΝΔΥ ΕΙ στην επιστημονική έρευνα 10,9 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο και φιλοδοξία μας είναι έως το 2030 να διαθέσουμε 20 νέα καινοτόμα φάρμακα. Το 70% των νέων δραστικών ουσιών των σκευασμάτων της εταιρείας έχει προέλθει ήδη μέσα από την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης και των big data, ενώ το 90% των νέων της φαρμάκων θα είναι φάρμακα ακριβείας. Στην Ελλάδα ο κύκλος εργασιών μας το 2022 ανήλθε σε 225 εκατ. ευρώ. Απασχολούμε 258 εργαζομένους, το 78% των οποίων υψηλής εξειδίκευσης. Με βάση τα στοιχεία του 2022, οι εκπτώσεις και οι επιστροφές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ανήλθαν σε 106,6 εκατ. ευρώ.

Την τριετία 2023-2025 η AstraZeneca αναμένεται να λάβει έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) για 11 νέα φάρμακα και 47 ενδείξεις. To 33% των νέων φαρμάκων/ενδείξεων αφορούν στοχεύουσες θεραπείες. Από το 2020 έως σήμερα η εταιρεία προχώρησε 44 Κλινικές Μελέτες και 5 Προγράμματα Πρώιμης Πρόσβασης. Το μέλλον της υγείας μας και η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας που λαμβάνουμε εξαρτώνται από τη στήριξη στη φαρμακευτική καινοτομία. H φαρμακευτική καινοτομία είναι εκείνη που δημιουργεί και θα συνεχίσει να δημιουργεί σύγχρονα φάρμακα που σώζουν ζωές. Ή καινοτομία χρειάζεται συνεπώς συστηματική χρηματοδότηση. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε την Υγεία, την καινοτομία και την πρόληψη ως επένδυση για το μέλλον και να πάψουμε να την εξετάζουμε αποκλειστικά ως κόστος ή απλά ως προϋπολογισμό. Ή στήριξη της καινοτομίας αποτελεί ουσιαστικά στήριξη της κοινωνικής συνοχής και αυτό σχετίζεται τόσο με τη θεραπεία όσο και με την πρόληψη». ■

ΛΑΜΠΡΙΝΑ ΜΠΑΡΜΠΕΤΑΚΗ διευθύνουσα σύμβουλος AbbVie

Πιστοποίηση της AbbVie ως Great Place to Work®

«Ε Ι ΜΑΣΤΕ ΥΠΕΡ Η ΦΑΝΟΙ ΓΙΑ ΑΥΤ Η τη σημαντική διάκριση, η οποία αποτυπώνει την πίστη μας στις αξίες, στο όραμα και στην αποστολή μας ως εταιρεία. Έχοντας στο επίκεντρο την Υγεία, σε όλες τις εκφάνσεις της, το να εξασφαλίζουμε ένα υγιές, συμπεριληπτικό επαγγελματικό περιβάλλον που αναδεικνύει, στηρίζει και εξελίσσει τους ανθρώπους της είναι βασικός πυλώνας της φιλοσοφίας και της κουλτούρας μας. Ή αφοσίωση, η συνεργασία, ο σεβασμός, η ελευθερία έκφρασης, η καινοτομία, το πάθος και ο ενθουσιασμός στην εργασία μας είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να είμαστε ουσιαστικά αποδοτικοί και χρήσιμοι ώστε να επιτυγχάνουμε τον τελικό μας στόχο, να εξασφαλίσουμε μία καλύτερη ποιότητα ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο». ■

ΟΛΥΜΠΙΟΣ

ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ γενικός διευθυντής Novo Nordisk Hellas

Συμμετοχή στον Ημιμαραθώνιο 2024!

«Η ΣΥΜΜΕΤΟΧ Η ΜΑΣ ΣΤΟΝ ΗΜΙΜΑΡΑΘ Ω ΝΙΟ με την Ομάδα “Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/ Run to Change Diabetes” στόχο έχει να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε τον γενικό πληθυσμό της χώρας για τον σακχαρώδη διαβήτη και να επικοινωνήσουμε το μήνυμα ότι η πρόληψη και η ρύθμισή του μπορεί να επιτευχθούν με 3 απλούς τρόπους: αξιολογώντας τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδούς διαβήτη από μία απλή εξέταση, υιοθετώντας υγιεινή διατροφή και εντάσσοντας την άσκηση στην καθημερινότητά μας». ■

ANTONINO BIROCCIO

VP & General Manager της GSK Ελλάδος

«Together Days» με τους

πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας!

«ΣΤΗΝ GSK ΕΛΛ Α ΔΟΣ, ΠΙΣΤΕ ΥΟΥΜΕ ΣΤΗ ΔΥ ΝΑΜΗ της συλλογικής δράσης και στον αντίκτυπο που αυτή δύναται να έχει όταν οι άνθρωποι ενώνονται για έναν καλό σκοπό. Για το λόγο αυτόν, αποτελεί βασική μας προτεραιότητα η έμπρακτη υποστήριξη των τοπικών κοινωνιών. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους ανθρώπους της GSK για τη θετική τους διάθεση και αφοσίωση για την πραγματοποίηση αυτού του απτού αποτελέσματος για τα παιδιά, καθώς και τη Humanity Greece για την άρτια συνεργασία και το αξιέπαινο έργο τους». ■

ANA VEGA

Senior Bayer Representative, διευθύνουσα σύμβουλος Bayer Ελλάς

Το όραμα και οι αξίες της

Bayer μέσα από τη δράση και τη στρατηγική της!

«Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙ Α ΤΗΣ BAYER στην Ελλάδα είναι χτισμένη πάνω σε γερά θεμέλια επιτυχίας που μετρούν σχεδόν 70 χρόνια. Σε καιρούς αλλαγών, γεμάτους σύγχρονες προκλήσεις, σε αυτή την εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού και της καινοτομίας, η Bayer Ελλάς βρίσκεται πάντα στην πρώτη γραμμή, επενδύοντας σημαντικά στην ψηφιακή πρόοδο, στην τεχνολογία και την έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που θα ωφελήσουν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στους τομείς της Υγείας και της γεωργίας. Καθοδηγούμενοι από την αποστολή μας “Υγεία και Τροφή για όλους”, χτίζουμε πάνω στους πυλώνες της καινοτομίας, της βιωσιμότητας και της δέσμευσης προς την κοινωνία, στοιχεία που οδηγούν το έργο μας. Μέσα από τη συνεργασία και την αξιοποίηση της ισχυρής ομάδας μας, θα συνεχίσουμε να ηγούμαστε και να προσφέρουμε προϊόντα και λύσεις για να συμβάλουμε στην ευημερία, τόσο των ανθρώπων όσο και του πλανήτη!». ■

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ γενική διευθύντρια της Bristol Myers Squibb Ελλάδας

Υποδοχή της πρώτης Ελληνίδας ορειβάτισσας που κατέκτησε τις επτά

υψηλότερες βουνοκορφές του κόσμου!

«Ο ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΤ Ι ΒΟΣ της Χριστίνας αποτελεί έμπνευση και για τον επαγγελματικό στίβο. Το ελεύθερο πνεύμα και η αποφασιστικότητά της αποδεικνύουν το απεριόριστο δυναμικό που διαθέτουν οι γυναίκες. Κάθε ημέρα τιμούμε τις γυναίκες, τις δυνατότητες, τα επιτεύγματά τους. Επαναβεβαιώνουμε, με κάθε αφορμή, τη δέσμευσή μας να ενδυναμώνουμε τις γυναίκες να πιστεύουν στον εαυτό τους και να διεκδικούν τις επαγγελματικές και προσωπικές επιλογές τους. Ή ιστορία της Χριστίνας μάς γεμίζει με δύναμη για να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, ώστε μία ημέρα να μη χρειάζεται να προσδιορίζουμε το φύλο ως μέσο επιτυχίας ή ανέλιξης στο εργασιακό περιβάλλον». ■

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ διευθύνων σύμβουλος της GENESIS Pharma

Συνεργασία με τη Regeneron Ireland DAC!

«ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠ Ο 20 ΧΡ Ο ΝΙΑ εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες για σοβαρές παθήσεις σε ευρωπαϊκές αγορές, επενδύοντας σε ένα διαρκώς αναπτυσσόμενο δίκτυο συνεργατών που περιλαμβάνει κορυφαίες παγκόσμιες βιοφαρμακευτικές εταιρείες. Ή νέα αυτή συμφωνία με τη Regeneron, μια πρωτοποριακή εταιρεία που επενδύει στην επιστήμη αιχμής, αποτελεί τιμή για εμάς και ενισχύει περαιτέρω τη μακροχρόνια τεχνογνωσία και εστίασή μας σε θεραπείες που στοχεύουν δύσκολα αντιμετωπίσιμους καρκίνους». ■

ΑΡΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΟΣ Country Manager της Sobi για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα Η Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων

Παθήσεων!

«Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜ Ε ΡΑ ΣΠ Α ΝΙΩΝ ΠΑΘ Η ΣΕΩΝ είναι ημέρα ευαισθητοποίησης, αλλά συγχρόνως και εγρήγορσης ώστε όλοι μαζί να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση των υγειονομικών προκλήσεων και κοινωνικών ανισοτήτων που βιώνουν οι άνθρωποι που ζουν με μια σπάνια πάθηση. Το μήνυμα της Sobi «Σπάνια Δύναμη» εκφράζει και τη φιλοσοφία μας προς τους ανθρώπους αυτούς και τις οικογένειές τους. Στηρίζουμε τους ανθρώπους με σπάνιες παθήσεις με καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις καλύπτοντας ανεκπλήρωτες ιατρικές ανάγκες, συμβάλλοντας έτσι με συνέπεια στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους». ■

ΥΒΟΝΗ ΠΑΠΑΣΤΕΛΑΤΟΥ

Country Lead & General Manager Specialty Care Sanofi Greece & Cyprus Υποδοχή της πρέσβειρας της Γαλλίας

στην Ελλάδα!

« Η ΤΑΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚ Η ΤΙΜ Η ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΕΜ Α Σ στη Sanofi Ελλάδας να υποδεχτούμε στα γραφεία μας την πρέσβειρα της Γαλλίας στην Ελλάδα, Laurence Auer, με τον επικεφαλής της Περιφερειακής Οικονομικής Υπηρεσίας της Γαλλικής Πρεσβείας, François de Ricolfis, και να παρουσιάσουμε το κοινωνικό μας αποτύπωμα, το έργο και τη συνεισφορά μας στην οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας μας. Ή ικανοποίηση της αξιότιμης πρέσβειρας της Γαλλίας για την ισχυρή παρουσία μας, ως γαλλική εταιρεία στην Ελλάδα, ενισχύει την αποφασιστικότητά μας να συνεχίσουμε το έργο μας στο πλαίσιο της παγκόσμιας εταιρικής στρατηγικής που ακολουθούμε». ■

CHRISTIAN RODSETH

αντιπρόεδρος Δ.Σ. PIF, αντιπρόεδρος και διευθύνων

σύμβουλος της Janssen

Ελλάδος, Πολωνίας & Ρουμανίας

Στο 8ο ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας

Καρκίνου!

«ΟΙ ΑΣΘΕΝΕ Ι Σ ΣΤΗΝ ΕΛΛ Α ΔΑ αντιμετωπίζουν σοβαρό

κίνδυνο πρόσβασης σε θεραπείες που σώζουν ζωές εξαιτίας του ύψους των υποχρεωτικών επιστροφών που αναμένεται με τα σημερινά δεδομένα να ξεπεράσει μέσα στο 2024 σε ορισμένες θεραπευτικές περιοχές το 80%. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η καινοτομία ουσιαστικά τιμωρείται με ολοένα αυξανόμενες επιστροφές, με αποτέλεσμα να μένουμε πίσω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σχετικά με την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Το περιβάλλον αυτό είναι ασφυκτικό για τις εταιρείες που εκπροσωπούν την καινοτομία. Το γεγονός όμως ότι συνεχίζουμε να προμηθεύουμε το σύστημα με φάρμακα δείχνει ότι είμαστε 100% αφοσιωμένοι στην πρόσβαση των ασθενών σε θεραπείες και στην ταυτόχρονη υποστήριξη της ελληνικής οικονομίας. Είναι ενθαρρυντικό ότι ο νέος υπουργός Υγείας δείχνει πρόθυμος να αλλάξει πράγματα και να μπει σε ουσιαστικό διάλογο. Δείχνει κάποιον που είναι προσανατολισμένος στο να λύσει τα προβλήματα που υπάρχουν. Είναι ανάγκη άμεσα να αντιμετωπιστεί το ζήτημα του clawback με την επιβολή ανώτατου ορίου τουλάχιστον στο 50%, αλλά και να ενισχυθούν τα κίνητρα για την αύξηση της επένδυσης στις κλινικές μελέτες». ■

ZIAD MATTA General Manager Servier Hellas & Cyprus

Το βιβλίο και η ταινία «Μια γεύση από ζωή»!

«Ο ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΜΑΣ ΑΦΟΡΑ ΟΛΟΥΣ , με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και μπορούμε να λάβουμε πολύτιμα μαθήματα ζωής από τους ανθρώπους που έχουν έλθει αντιμέτωποι μαζί του, αρκεί να ακούσουμε όσα έχουν να μας πουν. Οι ιστορίες που περιλαμβάνει το βιβλίο και η ταινία “Μια γεύση από ζωή”, παρά τις διαφορές και την ποικιλομορφία τους, μας υπενθυμίζουν πόσο μοιάζουν οι αντιδράσεις όλων μας σε στιγμές αγωνίας και μας διαβεβαιώνουν ότι τα πιο δύσκολα ταξίδια μπορούν να μας οδηγήσουν στους πιο όμορφους προορισμούς. Ή συγκεκριμένη πρωτοβουλία κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά όλων μας στη Servier Hellas, καθώς μας έδωσε την ευκαιρία να συνδεθούμε έμπρακτα με το όραμά μας: να δημιουργούμε ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο για τους ασθενείς και για έναν βιώσιμο κόσμο. Ελπίζουμε να βοηθήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους να βρουν τη δύναμη που χρειάζονται για να συνεχίσουν τη διαδρομή τους με αισιοδοξία. Ο χρόνος είναι ένα αγαθό πολύτιμο για όλους μας. Ακόμη περισσότερο για τους ανθρώπους που βιώνουν την εμπειρία του καρκίνου». ■

Στρατηγική συνεργασία του Ομίλου

Ιατρικού Αθηνών με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου!

Ο Ο ΜΙΛΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝ Ω Ν έχει συνάψει από τον Δεκέμβριο του 2023 Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι ένα από τα πιο σημαντικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα της Νότιας Ευρώπης και είναι μέλος της Galileo Global Education, του μεγαλύτερου Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Οργανισμού, με δίκτυο 54 ιδρυμάτων, σε περισσότερες από 80 πανεπιστημιουπόλεις σε 10 χώρες, στο οποίο σπουδάζουν περισσότεροι από 170.000 φοιτητές.

Σε συνέχεια των θετικών εξελίξεων όσον αφορά στη δημιουργία του κατάλληλου νομικού πλαισίου για την ίδρυση και λειτουργία ξένων πανεπιστημίων στην Ελλάδα, επιταχύνονται οι διαδικασίες για την ενεργοποίηση του μεγαλύτερου πυλώνα της σύμπραξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, που είναι η συνεργασία για πιθανή ίδρυση Ιατρικής Σχολής στην Ελλάδα.

Ή ίδρυση Ιατρικής Σχολής στην Ελλάδα αποτελεί όραμα που είχε εξαρχής ο πρόεδρος και ιδρυτής του ομίλου, Δρ Γ. Αποστολόπουλος, αντανακλώντας τόσο τις αξίες όσο και την αταλάντευτη δέσμευση του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών να βρίσκεται στην αιχμή της επιστημονικής, τεχνολογικής κι ερευνητικής πρωτοπορίας, όντας πάντα «ΕΝΑ ΒΉΜΑ ΜΠΡΟΣΤΑ».

Ο Δρ Βασίλης Αποστολόπουλος.

Ή στρατηγική αυτή συνεργασία έχει πολλούς πυλώνες, όπως η πρακτική εκπαίδευση των φοιτητών της Ιατρικής στα υψηλής τεχνολογίας και στελεχωμένα με κορυφαίους επιστήμονες νοσοκομεία του ομίλου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών υποδέχτηκε πρόσφατα για πρακτική εκπαίδευση τη δεύτερη σειρά φοιτητών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. ■

Διεθνές Κέντρο Καρδιάς Ελλάδος στο ΥΓΕΙΑ!

ΑΠ Ο ΤΟ ΥΓΕΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝ Ω ΘΗΚΕ η σύσταση του Διεθνούς Κέντρου Καρδιάς Ελλάδος, που στόχο θα έχει την ανάδειξη της χώρας μας ως κέντρο αναφοράς για θεραπείες καρδιάς σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Διεθνές Κέντρο Καρδιάς Ελλάδος ΥΓΕΙΑ θα ενδυναμώσει ακόμη περισσότερο τις ήδη εξαιρετικού επιπέδου υπηρεσίες Καρδιοχειρουργικής του ομίλου, εφαρμόζοντας καινοτόμες πρακτικές στο χώρο των καρδιολογικών και καρδιοχειρουργικών παθήσεων. Οι πυλώνες δράσης θα συμπεριλαμβάνουν τόσο την έρευνα όσο και την εκπαίδευση.

Παράλληλα, μέσω συνεργασιών με διεθνή επιστημονικά κέντρα, αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον τομέα του ιατρικού τουρισμού στην Ελλάδα και να προωθήσει διεθνείς συνεργασίες και ερευνητικά προγράμματα στον τομέα της Καρδιολογίας και της Καρδιοχειρουργικής. ■

Ο κ. Ανδρέας Καρταπάνης.

Ο κ. Θεμιστοκλής Χαραμής.

Στρατηγική

συνεργασία

«Ερρίκος Ντυνάν»

- Interamerican!

ΤΟ «ΕΡΡ Ι ΚΟΣ ΝΤΥΝ Α Ν» και ο ασφαλιστικός όμιλος της Interamerican ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια στρατηγική συνεργασία που βασίζεται σε κοινούς στόχους και διαμορφώνει ένα νέο τοπίο για τους ασφαλισμένους ασθενείς. Ή συνεργασία «Ερρίκος Ντυνάν» - Interamerican καλύπτει όλα τα περιστατικά δευτεροβάθμιας περίθαλψης (έξοδα νοσηλείας και αμοιβές ιατρών) για το σύνολο των ασφαλισμένων της Interamerican.

Πρόκειται ουσιαστικά για συνεργασία που εξασφαλίζει τη μέγιστη θωράκιση στους ασφαλισμένους της Interamerican, μιας εκ των μεγαλύτερων ασφαλιστικών εταιρειών στη χώρα μας, σε συνδυασμό και με τις υψηλού επιπέδου ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες που προσφέρει το «Ερρίκος Ντυνάν», ένα από τα πλέον σύγχρονα νοσηλευτικά κέντρα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, το οποίο έχει τη Χρυσή Σφραγίδα Έγκρισης από τον διεθνή οργανισμό Joint Commission International (JCI).

Επισημαίνεται ότι, πέραν της τεχνολογίας αιχμής και του υπερσύγχρονου βιοϊατρικού εξοπλισμού που συνεχώς ανανεώνεται και αναβαθμίζεται, οι κτιριακές υποδομές του «Ερρίκος Ντυνάν» είναι εξαρχής κατασκευασμένες για τη λειτουργία νοσοκομείου, ενώ διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) στην Ελλάδα, το οποίο λειτουργεί σε 24ωρη βάση με στόχο την άμεση, δίχως καθυστερήσεις και επιτυχημένη αντιμετώπιση των εκτάκτων προβλημάτων υγείας για κάθε ασθενούς. ■

Ο κ. Θεόδωρος Καρούτζος.

Δύο βραβεία

στην Affidea για την

καμπάνια της κατά του καρκίνου του μαστού!

Ο Ο ΜΙΛΟΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚ Ω Ν Κ Ε ΝΤΡΩΝ Affidea διακρίθηκε για την πρωτοποριακή καμπάνια ενημέρωσης κατά του καρκίνου του μαστού που έτρεξε μέσα στο 2023, αποσπώντας δύο βραβεία στα Influencer Marketing Awards 2024. Συγκεκριμένα, η καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού «Μια συνταγή για την πρόληψη» απέσπασε δύο βραβεία, ένα Χρυσό και ένα Ασημένιο, στις κατηγορίες «Most Creative Campaign with Influencers» και «Best in Personal Care, Health & Beauty» αντίστοιχα, σημειώνοντας υψηλή βαθμολογία στα κριτήρια Δημιουργικότητας και Καινοτομίας.

Ή καμπάνια είχε στόχο την ανάδειξη της σημασίας της αυτοεξέτασης μαστού, με πρωτότυπο concept που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το queen.gr και πρωταγωνιστές τους Λάμπρο Βακιάρο, Μαρία-Λουίζα Βούρου, Κατερίνα Ευαγγελινού, Άννα Πρέλεβιτς. Συγκεκριμένα, ο γνωστός σεφ, νικητής του MasterChef, Λάμπρος Βακιάρος, προσκάλεσε έξι γυναίκες σε ένα masterclass μαγειρικής διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Αξιοποιώντας το γεγονός ότι η ζύμη του ψωμιού προσομοιάζει με το γυναικείο στήθος, ο σεφ έδειξε στις ανυποψίαστες καλεσμένες του πώς μπορούν να αυτοψηλαφούν το στήθος τους με συγκεκριμένες κινήσεις των δαχτύλων τους, ακολουθώντας τη φορά του ρολογιού. Καθώς έπλαθαν τη ζύμη, οι συμμετέχουσες εντόπισαν «κάτι» που δεν φαινόταν με γυμνό μάτι, ακριβώς όπως συμβαίνει με κάποιο ύποπτο εύρημα που μπορεί να αφορά τα πρώτα στάδια εμφάνισης του καρκίνου του μαστού. Τόσο απλά, το ευφάνταστο masterclass έγινε μια συνταγή πρόληψης, ένα μάθημα ζωής. ■

■ Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν στα δημόσια νοσοκομεία περισσότερα από 60 Μονάδες-Ιατρεία Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας με στόχο την ανακούφιση του οξέος και χρόνιου πόνου. Στα περισσότερα Ιατρεία Πόνου εργάζονται αναισθησιολόγοι, οι οποίοι, παρά τη σημαντική μείωση του αριθμού τους και τον αυξημένο φόρτο εργασίας, εξακολουθούν και παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς ανακούφιση των συνανθρώπων μας που υποφέρουν, μέσα από συνεχή επιμόρφωση και ενημέρωση πάνω στις επιστημονικές εξελίξεις στη διαχείριση του πόνου. Ή Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας πρεσβεύει ότι η αντιμετώπιση του πόνου είναι δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Ή ικανοποίηση του δικαιώματος αυτού αποτελεί έμπρακτη απόδειξη για κάθε ανθρώπινη κοινωνία η οποία θέλει να κατέχει θέση στον πολιτισμένο κόσμο. Είναι ταυτόχρονα υποχρέωση του δημόσιου συστήματος υγείας να στηρίζεται στον ανθρωπισμό και την αλληλεγγύη και η Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας ζητά από το σύστημα υγείας να ενισχύσει έμπρακτα το έργο των Ιατρείων Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας που παλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση.

■ Σύμφωνα με νεότερες επιστημονικές μελέτες, το 90% του πληθυσμού θα εμφανίσει κάποια στοματική νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πολλές από τις νόσους του στόματος μπορούν να προληφθούν μέσω της συστηματικής φροντίδας του στόματος και των τακτικών επισκέψεων στον οδοντίατρο. Οι επισκέψεις στον οδοντίατρο, σε συνδυασμό με το σωστό βούρτσισμα των δοντιών και τον περιορισμό της ζάχαρης, της χρήσης καπνού και αλκοόλ, συμβάλλουν στην καλή υγιεινή του στόματος.

■ Κάθε χρόνο γεννιούνται 700-900 παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες μπορούν να προκαλέσουν περισσότερους θανάτους από οποιαδήποτε άλλη γενετική ανωμαλία, κατά το πρώτο έτος της ζωής του βρέφους. Ο όρος «συγγενής» δεν αναφέρεται στην κληρονομικότητα, αλλά υποδεικνύει ένα εκ γενετής «σφάλμα» στην καρδιά ή στα αγγεία, που δημιουργείται κατά το σχηματισμό της καρδιάς του βρέφους. Ή σωστή διάγνωση, η πρώιμη παρέμβαση και η έγκαιρη αντιμετώπιση, σε συνδυασμό με τη σύγχρονη Ιατρική και τις εξελίξεις αυτής, θα επιτρέψουν τουλάχιστον στο 90% των παιδιών αυτών να φτάσουν μέχρι την ενηλικίωση και θα τους διασφαλίσουν μια φυσιολογική ζωή, καθώς και την πλήρη ένταξή τους στο κοινωνικό σύστημα.

■ Ή νωτιαία μυϊκή ατροφία (SMA) είναι μια σπάνια γενετική, κληρονομική νευρομυϊκή νόσος, που εκδηλώνεται σε διαφορετικές ηλικίες -τη βρεφική, τη νεανική ηλικία ή και την ενήλικη ζωή- ανάλογα με τον τύπο της, και εμφανίζει ένα μεγάλο εύρος βαρύτητας συμπτωμάτων. Είναι μια χρόνια, εξελικτική, πολυσύνθετη νόσος και κάθε άτομο επηρεάζεται διαφορετικά στην πορεία της ζωής του. Γι’ αυτό και οι σύγχρονες διεθνείς οδηγίες φροντίδας ακολουθούν μια πολυεπιστημονική προσέγγιση και ένα εξατομικευμένο πλάνο συνολικής διαχείρισης, το οποίο προσαρμόζεται στην πάροδο του χρόνου ανάλογα με την πορεία της νόσου.

■ Ή σιδηροπενία είναι συχνή, αφορά όλους -παιδιά και ενήλικες- και μπορεί να επηρεάσει σχεδόν όλες τις πτυχές της ζωής μας. Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η σιδηροπενία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της λειτουργικότητας έως 30% και σε υποβάθμιση της υγείας και της ευεξίας. Οι γυναίκες, τα παιδιά και οι έφηβοι, καθώς και οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα, όπως είναι η νεφρική νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια και τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, είναι ομάδες με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης σιδηροπενίας και σιδηροπενικής αναιμίας. Ή αντιμετώπιση της σιδηροπενίας είναι εύκολη και ασφαλής, είτε με την από του στόματος χορήγηση είτε με ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου, όταν η απορρόφηση από το γαστρεντερικό είναι ανεπαρκής. Εκτιμάται ότι επηρεάζει έναν στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως. Παρά τη σοβαρή επίδρασή της στην υγεία και την υψηλή συχνότητά της, παραμένει μια νόσος που υποδιαγιγνώσκεται. Ή σιδηροπενία μπορεί να είναι εξουθενωτική, να επιδεινώσει μια υποκείμενη χρόνια πάθηση και να οδηγήσει σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους, είναι δύσκολο να διαγνωστούν και μπορεί να συνδέονται με άλλες παθήσεις. Συνηθισμένα συμπτώματα είναι η κόπωση, η χλομή όψη, τα εύθραυστα νύχια με μορφολογικές ανωμαλίες, η αδυναμία συγκέντρωσης.

■ Σύμφωνα με έρευνες, τα νεανικά ρευματικά νοσήματα στη χώρα μας επηρεάζουν περίπου 1.000 παιδιά κάτω των 16 ετών, φαινόμενο που παρατηρείται και σε άλλες χώρες του κόσμου. Τα νεανικά ρευματικά νοσήματα είναι μια ομάδα σπάνιων χρόνιων φλεγμονωδών καταστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι επιμένουν για πολλά χρόνια και συχνά συνεχίζονται μέχρι και την ενήλικη ζωή. Ή Νεανική Ιδιοπαθής Αρθρίτιδα είναι μία χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από επίμονη φλεγμονή των αρθρώσεων. Οι τυπικές ενδείξεις της αρθρικής φλεγμονής είναι ο πόνος, η διόγκωση και ο περιορισμός της κινητικότητας της άρθρωσης. «Ιδιοπαθής» σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε την αιτία της και «νεανική», σε αυτήν την περίπτωση, σημαίνει ότι τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται πριν την ηλικία των 16 χρόνων. Ή θεραπεία για τη Νεανική Ιδιοπαθή Αρθρίτιδα θα εξαρτηθεί από τα συμπτώματα, την ηλικία και τη γενική κλινική κατάσταση του παιδιού. Θα εξαρτηθεί επίσης από το είδος της ασθένειας που έχει το παιδί και από το πόσο σοβαρή είναι η κατάστασή του. Ένα σχέδιο θεραπείας θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στο παιδί σύμφωνα με τη διεπιστημονική ομάδα υγείας.

■ Ή χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) υπολογίζεται ότι επηρεάζει περισσότερους από 850 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και δυστυχώς η συντριπτική πλειοψηφία δεν το γνωρίζει. Ευθύνεται για πάνω από 3,1 εκατομμύρια θανάτους το 2019, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Επιτροπής για την

Παγκόσμια Ήμέρα Νεφρού. Ταυτόχρονα πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως βρίσκονται σε θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας, κυρίως με αιμοκάθαρση ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού. Ή νεφρική νόσος κατατάσσεται ως η 8η κύρια αιτία θανάτου και αν δεν αντιμετωπιστεί, προβλέπεται να είναι η 5η κύρια αιτία θνητότητας μέχρι το 2040. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας (ΕΝΕ) στην Ελλάδα, περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού πάσχει από ΧΝΝ, δηλαδή 1.000.000 Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς. Από αυτούς, το 10% (100.000 άτομα) εμφανίζει αρκετά σοβαρά προβλήματα. Επίσης 12.000 ασθενείς βρίσκονται σε εξωνεφρική κάθαρση και 3.000 είναι μεταμοσχευμένοι.

■ Ή τριχόπτωση «χτυπά» και τα δύο φύλα, ανεξαρτήτως ηλικίας. Στους άνδρες: 25% περίπου πάσχει από ανδρογενετική αλωπεκία και αρχίζουν να χάνουν μαλλιά, πριν την ηλικία των 20. 65% περίπου εμφανίζει κάποιο είδος τριχόπτωσης μέχρι την ηλικία των 35 ετών περίπου. 85% περίπου παρουσιάζει έως την ηλικία των 50 ετών εμφανή αραίωση.

Στις γυναίκες: 1 στις 4 γυναίκες περίπου επηρεάζεται από τριχόπτωση και αραίωση των μαλλιών και η πλειοψηφία αυτών πάσχει από ανδρογενετική αλωπεκία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών που εμφανίζουν προβλήματα τριχόπτωσης είναι μεταξύ 25 και 35 ετών. 24% των γυναικών, σύμφωνα με διάφορες έρευνες, αισθάνεται ότι η απώλεια μαλλιών ισοδυναμεί με την απώλεια ενός άκρου. Από αυτό αντιλαμβάνεται κανείς πόσο βαθιά επηρεάζει το συγκεκριμένο πρόβλημα και πόσο σημαντικές είναι η ενημέρωση, η πρόληψη, αλλά και η αντιμετώπισή του.

Στις αιτίες της γυναικείας τριχόπτωσης συμπεριλαμβάνονται:

1. Ή έλλειψη σιδήρου (από την περίοδο ή από την εγκυμοσύνη).

2. Κάποιες διαταραχές του θυρεοειδούς (όπως ο υποθυρεοειδισμός).

3. Ή εμμηνόπαυση.

4. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCO).

5. Ή λήψη φαρμάκων.

6. Ή χημειοθεραπεία.

■ Ή επιληψία είναι μία από τις πιο διαδεδομένες νευρολογικές παθήσεις στον κόσμο και επηρεάζει περίπου 50 εκατομμύρια άτομα όλων των ηλικιών. Υπολογίζεται ότι περίπου έξι εκατομμύρια άτομα στην Ευρώπη ζουν με τη συγκεκριμένη πάθηση. Ή επιληψία μπορεί να έχει πολλές πιθανές αιτίες, συμπεριλαμβανομένων γενετικών και άλλων παραγόντων, αν και περίπου τα μισά περιστατικά παγκοσμίως δεν σχετίζονται με κάποια γνωστή αιτία. Οι επιπλοκές που σχετίζονται με την επιληψία είναι σοβαρές και ο κίνδυνος πρόωρης θνησιμότητας

είναι έως και δύο φορές υψηλότερος από αυτόν του γενικού πληθυσμού. Οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις που σχετίζονται με την πάθηση έχουν επίσης ποικίλες επιπτώσεις στην ευρύτερη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου, στις ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης, ενώ επηρεάζουν και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την ποιότητα της ζωής, όπως οι κοινωνικές σχέσεις. Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες που συμβάλλουν στη μείωση των κρίσεων και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Περίπου το 70% των ατόμων που ζουν με επιληψία θεωρείται ότι ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες θεραπείες.

Ο ένας στους δύο νοσηλευόμενους με έμφραγμα, αρρυθμία, καρδιακή ανεπάρκεια έχει προηγούμενη αδιάγνωστη Αποφρακτική Υπνική Άπνοια (ΑΥΑ), ενώ στο 70% των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και στο 80% των ασθενών με συστηματική αρτηριακή υπέρταση ανθεκτική στα φάρμακα υποκρύπτεται ΑΥΑ. Πάνω από ένας στους δύο με προδιαβήτη υποκρύπτει ΑΥΑ, ενώ σε ασθενείς με σοβαρή ΑΥΑ είναι κατά 30% αυξημένος ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη. Πάσχοντες από ΑΥΑ διατρέχουν τριπλάσιο σχετικό κίνδυνο να εμφανίσουν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τέλος, ο κίνδυνος εμφάνισης άνοιας στις μεγάλες ηλικίες είναι μιάμιση φορά μεγαλύτερος συγκριτικά με τους μη έχοντες ΑΥΑ, ενώ σε πάσχοντες από γνωσιακές διαταραχές υπάρχει τριπλάσια πιθανότητα ύπαρξης ΑΥΑ.

■ Ή κυστική ίνωση είναι νόσος γενετική και πολυσυστηματική, που προσβάλλει πολλά όργανα του ανθρώπου, ιδίως τους πνεύμονες και το πάγκρεας. Ή νόσος μεταδίδεται κληρονομικά, με γονίδιο που κληρονομούν οι ασθενείς και από τους δύο γονείς τους, οι οποίοι είναι φορείς κυστικής ίνωσης. Ο αριθμός των φορέων στην Ελλάδα υπολογίζεται σε περίπου 500.000 άτομα. Λόγω της μετάλλαξης του γονιδίου που ρυθμίζει την αγωγιμότητα στα κανάλια των ιόντων χλωρίου, οι εκκρίσεις των ασθενών είναι εξαιρετικά παχύρρευστες και ο ιδρώτας τους αλμυρός. Οι ασθενείς λόγω των παχύρρευστων εκκρίσεων που συσσωρεύονται στους πνεύμονες εμφανίζουν συχνές και σοβαρές λοιμώξεις που οδηγούν στην ανάπτυξη βρογχεκτασιών και σε αναπνευστική ανεπάρκεια σε νεαρή ηλικία. Επίσης, οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν, ήδη από τη γέννησή τους, παγκρεατική ανεπάρκεια και είναι αναγκασμένοι καθημερινά να λαμβάνουν παγκρεατικά ένζυμα πριν από κάθε γεύμα. Ή πάθηση ορισμένες φορές προσβάλλει και άλλα όργανα, όπως το ήπαρ, τους παραρρίνιους κόλπους, τα οστά και τις αρθρώσεις. Τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί φάρμακα που στοχεύουν στο αίτιο της νόσου με πολύ καλά αποτελέσματα στην κλινική πορεία των ασθενών.

■ Το τελευταίο έτος καταγράφηκαν πολλαπλές συν-επιδημίες άλλων ιογενών νοσημάτων του αναπνευστικού, όπως η γρίπη και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, που επηρεάζουν σοβαρά και μικρότερες ηλικίες, καθώς και άλλων βακτηριακών νοσημάτων όπως αυτά από πυογόνο στρεπτόκοκκο. Ή συνεχής επιτήρηση των λοιμώξεων με μοριακές και άλλες νεότερες μεθόδους οδηγεί στην καλύτερη κατανόηση της επιδημιολογίας και την εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών και προληπτικών μέτρων σε συνεργασία με τους φορείς δημόσιας υγείας, τους θεράποντες ιατρούς και το κοινό.

■ Το επόμενο διάστημα θα αναγνωριστούν νέα Κέντρα Αναφοράς και Εμπειρογνωμοσύνης για τα σπάνια και πολύπλοκα νοσήματα, για τη διάγνωση, την περίθαλψη, την παρακολούθηση και τη διαχείριση των σπάνιων ασθενών. Ήδη 37 δομές υγείας έχουν αναγνωριστεί ως Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης στην Ελλάδα. Για την εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους θα απαιτηθεί και η αντίστοιχη ενίσχυση με πόρους και επιστημονικό προσωπικό. Επίσης θα είναι έτοιμο το πρώτο Εθνικό Μητρώο για ασθενείς με σπάνιες αιματολογικές παθήσεις, και θα ακολουθήσει η δημιουργία Μητρώων Ασθενών με σπάνια οφθαλμολογικά, ηπατικά και ενδοκρινολογικά νοσήματα.

■ Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι η δεύτερη σε συχνότητα αιματολογική κακοήθεια παγκοσμίως, με 160.000 νέα περιστατικά να καταγράφονται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, συχνότερα σε άτομα ηλικίας 65–74 ετών. Τα σημεία και τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν επίμονο πόνο στα οστά ή/και κατάγματα, κόπωση, επαναλαμβανόμενες ανεξήγητες λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία), διαταραχές του νευρικού συστήματος και δύσπνοια ή ένδειξη καρδιακής ή νεφρικής ανεπάρκειας. Το πολλαπλούν μυέλωμα είναι μία σοβαρή νόσος που μπορεί να επανεμφανιστεί. Ωστόσο, με τη βοήθεια της επιστήμης μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε, περιορίζοντας ή, σε κάποιες περιπτώσεις, εξαλείφοντας τα συμπτώματά της. Υπάρχουν πλέον πολλές γραμμές άμυνας για την αντιμετώπιση των υποτροπών της.

Brain Gain:

Η μεγάλη επιστροφή κορυφαίων

Ελλήνων επιστημόνων στον

τομέα της Υγείας!

Της ΑΝΘΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ οι επιστήμονες που έφυγαν στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια δίνει το υπουργείο Υγείας με έκπτωση φόρου 50% και υψηλές αποδοχές. Ή κυβέρνηση κάνει το μεγάλο άνοιγμα με στόχο να επαναφέρει τα επιστημονικά μυαλά στη χώρα και να δημιουργήσει συνθήκες για brain gain. Ωστόσο, θα πρέπει να αλλάξει και παθογένειες του συστήματος. Για παράδειγμα η Director of Programme Implementation, Child and Adolescent Mental Health initiative, Λενιώ Καψάσκη, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) για το θέμα αυτό, επεσήμανε ότι η δημόσια υγεία στην Ελλάδα είναι ιατροκεντρική, με αποτέλεσμα να μη δίνει χώρο σε άλλους επαγγελματίες του χώρου της Yγείας.

Ταυτόχρονα, ένα σημαντικό ζήτημα που αναδεικνύεται είναι πως το σύστημα της Ελλάδας έχει εθνοκεντρικό χαρακτήρα, παραμελώντας τη διεθνή διάσταση των πραγμάτων, κάτι που καθιστά πολύ δύσκολη την επιστροφή επιστημόνων από το εξωτερικό.

Στο ίδιο συνέδριο της ΕΣΔΥ η υποψήφια μετα-διδάκτωρ Κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ Νεφέλη Στουρνάρα, αναφερόμενη σε σχετική έρευνα της διαΝΕΟσις του 2021 εξήγησε ότι οι λόγοι που οι νέοι έφυγαν στο εξωτερικό για εύρεση εργασίας ήταν η αδυναμία εύρεσης εργασίας στον τομέα τους, αλλά και οι χαμηλοί μισθοί, ενώ συνέβαλαν επίσης η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς του κράτους και η μεγάλη γραφειοκρατία. Αναφορικά με το σήμερα, πρόσφατη έρευνα

ανέδειξε ότι ο βασικός λόγος που υπάρχει μικρή μισθολογική απόκλιση στους απόφοιτους Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δεν είναι η έλλειψη κοινωνικής πολιτικής, αλλά η απουσία ζήτησης υπηρεσιών υψηλής ειδίκευσης, με άμεση συνέπεια τη διαρροή του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό. Ή κ. Στουρνάρα τόνισε ακόμη ότι «απαιτείται μία διεπιστημονική προσέγγιση και ένα διαφορετικό μοντέλο που θα μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες για brain gain, αφού το κράτος δεν πρέπει να βασίζεται στον πατριωτισμό όσων επιλέγουν να επιστρέψουν, ούτε αποκλειστικά στις υψηλές απολαβές. Χρειάζεται μια αλλαγή νοοτροπίας για την προσέλκυση ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της Υγείας».

Παρ’ όλα αυτά, οι εξαγγελίες της κυβέρνησης, καθώς και το «άνοιγμα» που παρατηρείται στην ελληνική αγορά έχουν συμβάλει θετικά στο να ξεκινήσει η επαναφορά κάποιων ανθρώπων.

Ή scientific director at the Experimental, Educational and Research Center, ELPEN and Director of External Innovation, Athens LifeTech Park, Κυριακή Μπακιρτζή, έζησε για πάνω από 18 χρόνια στην Αμερική, με μόνιμη επιθυμία να επιστρέψει στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ίδια, η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει εξειδικευμένο προσωπικό σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), οι οποίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ισχυρό κίνητρο επιστροφής για τους επιστήμονες του εξωτερικού και να ανατρέψουν τη διαρροή ανθρώπινου κεφαλαίου.

Ο νόστος του Οδυσσέα ήταν αυτός που παρακίνησε και τον γιατρό Πέτρο Πετρίδη, επιμελητή ορθοπαιδικής και Τραυματολογίας στο St. Anna Hospital της πόλης Χέρνε, από τις μεγαλύτερες κλινικές της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, να πάρει τη μεγάλη απόφαση και να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη όπου μεγάλωσε και σπούδασε Ιατρική.

Τη μεγάλη απόφαση πήρε όμως και ο Άγγελος Κόλιας, ο Έλληνας νευροχειρουργός που έχει αναγνωριστεί από το αμερικανικό Expertscape ως world expert και μάλιστα έχει καταταχθεί στο top-10 παγκοσμίως και επέστρεψε στην Ελλάδα. Ο κ. Κόλιας αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2006 και στη συνέχεια εκπαιδεύθηκε στη Νευροχειρουργική στο κορυφαίο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου εκτός από την εξειδίκευσή του σε ολόκληρο το φάσμα της Χειρουργικής Εγκεφάλου και Σπονδυλικής Στήλης ασχολήθηκε συστηματικά με την επιστημονική έρευνα. Έχει δημοσιεύσει πολύτιμες μελέτες για την πιο αποτελεσματική διάγνωση και θεραπεία στους κύριους τομείς της εξειδίκευσής του που είναι: όγκοι του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, όγκοι της

βάσης κρανίου και υπόφυσης, αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, κρανιο-εγκεφαλικές κακώσεις, παθήσεις του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (υδροκεφαλία) και εκφυλιστικές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Το 2021 διορίστηκε διευθυντής νευροχειρουργός του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Κέιμπριτζ. Έχει τιμηθεί με πιστοποιητικό αριστείας από τον ανεξάρτητο οργανισμό iWantGreatCare, που βασίζεται στις άριστες αξιολογήσεις των ασθενών του. Το 2023 του απονεμήθηκε ο τίτλος του καθηγητή από το Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών της Αγγλίας σε αναγνώριση της συνεισφοράς του στην εξέλιξη της νευροχειρουργικής επιστήμης. Ο Άγγελος Κόλιας προσφέρει πλέον τις υπηρεσίες του και σε ασθενείς στην Ελλάδα, καθώς από τον Σεπτέμβριο του 2023 είναι μέλος της επιστημονικής ομάδας της Α’ Νευροχειρουργικής Κλινικής του «Ερρίκος Ντυνάν» υπό την επιστημονική διεύθυνση του νευροχειρουργού Χρήστου Γεωργόπουλου και του Κέντρου Αποκατάστασης ΑΝΑΠΛΑΣΉ Τη συνεργασία του με το νεο-ιδρυθέν Διεθνές Κέντρο Καρδιάς Ελλάδος ΥΓΕΙΑ, που στόχο θα έχει την ανάδειξη της χώρας μας ως κέντρο αναφοράς για θεραπείες καρδιάς σε παγκόσμιο επίπεδο, ανακοίνωσε και ο διεθνούς φήμης καθηγητής Καρδιοχειρουργικής του Εθνικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Σιγκαπούρης, Θεόδωρος Κωφίδης. Ο κ. Κωφίδης έχει διατελέσει πρόεδρος του Τμήματος Καρδιοχειρουργικής, Θωρακοχειρουργικής και Αγγειοχειρουργικής στο Εθνικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Σιγκαπούρης. Μεταξύ άλλων, είναι πρόεδρος του IRIS (Πρωτοβουλία για την Έρευνα και την Καινοτομία στη Χειρουργική) και είναι ένα από τα ελάχιστα μέλη της Αμερικανικής Ένωσης Θωρακοχειρουργικής (AATS) στη ΝΑ. Ασία. Έχει εισαγάγει πολλές νέες τεχνολογίες στον τομέα της Καρδιοχειρουργικής και έχει πλούσιο ερευνητικό και διδακτικό έργο.

Ευχάριστα νέα όμως έχουμε και στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) με τον διοικητή του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Αναστάσιο Γρηγορόπουλο, να καλωσορίζει στο ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου -με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα- τον αναπληρωτή καθηγητή Χειρουργικής του Imperial College του Λονδίνου Χρήστο Κοντοβουνήσιο, ο οποίος ανέλαβε συντονιστής διευθυντής της Β’ Χειρουργικής Κλινικής. Ο νέος συντονιστής διευθυντής της Β’ Χειρουργικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» είχε φύγει το 2012. Εξάλλου ο χειρουργός, επιμελητής Α’ Δημήτρης Χασιώτης είχε πρόσφατα τη δική του προσωπική και επαγγελματική επέτειο στο κεφάλαιο «brain gain», καθώς συμπλήρωσε 28 μήνες στη Δ’ Χειρουργική Κλινική του νοσοκομείου αφήνοντας πίσω του το Νοσοκομείο του Λονδίνου

King’s College Hospital στο οποίο εργαζόταν. Είχε φύγει από τη χώρα τον Μάρτιο του 2009, αποτελώντας έναν από τους χιλιάδες γιατρούς που αναζήτησαν εκείνο το χρόνο καλύτερη επαγγελματική σταδιοδρομία στην αλλοδαπή.

Την επιστροφή του στα πάτρια εδάφη και συγκεκριμένα στον Βόλο αποφάσισε και ο Γιάννης Ζερκούλης, γενικός χειρουργός, που έχει εξειδικευτεί στη χειρουργική παχέος εντέρου, ορθού και πρωκτού και στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική. Έπειτα από 7 χρόνια στη Σουηδία και 4 στην Αγγλία, επέστρεψε οικογενειακώς.

Ελλάδα ψήφισε από το 2020 και ο ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Δρ Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος, ο οποίος διατηρεί Ενδοκρινολογικά Ιατρεία στην Καλαμάτα και στο κέντρο της Αθήνας. Ο κ. Μανωλόπουλος φοίτησε στην Ιατρική Σχολή των Πανεπιστημίων Bochum και Düsseldorf της Γερμανίας και στη συνέχεια πήγε στο Ήνωμένο Βασίλειο ως διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και μετέπειτα για πολλά χρόνια ως πανεπιστημιακός ενδοκρινολόγος και κλινικός ερευνητής.

Από το 2008 και μέχρι το 2023 περισσότεροι από 22.000 γιατροί από όλη την Ελλάδα, ειδικευμένοι και ειδικευόμενοι, έφυγαν στο εξωτερικό, κυρίως σε χώρες της Ευρώπης. Στοιχεία που διατηρεί ο Ιατρικός Σύλλογος Αθήνας (ΙΣΑ) για τα έτη αυτά δείχνουν ότι έχουν φύγει 18.162 γιατροί.

Ή επιστροφή των Ελλήνων που έφυγαν στο εξωτερικό (brain gain) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα. Την περίοδο 2010-2021 έφυγαν περίπου 600.000 νέοι προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής σε άλλες χώρες. Ήταν και η περίοδος της μεγάλης οικονομικής κρίσης για την Ελλάδα που αδυνατούσε να κρατήσει τα παιδιά της. Σήμερα η οικονομία της χώρας είναι σαφώς καλύτερη παρά τη 10ετή οικονομική κρίση και την 3ετή περίοδο πανδημίας. Το μοναδικό εμπόδιο πλέον είναι οι χαμηλοί μισθοί και οι κακές συνθήκες εργασίας.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη, στην Ελλάδα υπάρχει αυτή τη στιγμή σημαντική εισροή μεγάλων ξένων επενδύσεων, όπως η Microsoft, η Google, η Sisco, η Amazon κ.ά., που μπορούν να συνεισφέρουν στην επιστροφή της γενιάς του brain gain.

Ο πρόεδρος της πρωτοβουλίας BrainReGain, Κωνσταντίνος Κεσεντές, κατά τη διάρκεια της ετήσιας εκδήλωσης BrainReGain αναφέρθηκε στην έρευνα, με θέμα «Θα επέστρεφα αν», που διενεργήθηκε μεταξύ του Νοεμβρίου του 2023 και του Ιανουαρίου του 2024, λέγοντας ότι το «κύμα» του brain drain έχει ανασχεθεί. Οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό ζητούν μόνο αξιοκρατία και ασφάλεια για να επιστρέψουν. Από τις 600.000 που έφυγαν έχουν επιστρέψει περίπου 350.000. ■

Το

Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων συνιστούν: ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ή ΤΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ Mη συνταγογραφούμενο φάρμακο φυτικής προέλευσης για την οξεία μη επιπλεγμένη ρινοκολπίτιδα. Μη χορήγηση σε <18 ετών, υπερευαισθησία στα συστατικά, πεπτικό έλκος, δυσανεξία στη φρουκτόζη, δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης, ανεπάρκεια σακχαρόζης-ισομαλτάσης, κύηση και θηλασμό. Στην περίπτωση

εμφάνισης της μη συχνής ανεπιθύμητης ενέργειας «ζάλη», ενδέχεται να επηρεάσει την ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανημάτων. Επί εμμονής των συμπτωμάτων πέραν των 7-14 ημερών,

Skinner

Hicks SB, Bevensee MO, Sorscher EJ, Lazrak A, Matalon S, McNicholas CM, Woodworth BA. Sinupret activates CFTR and TMEM16A-dependent transepithelial chloride transport and improves indicators of mucociliary clearance. PLoS One.

2. Rossi A, Dehm F, Kiesselbach C, Haunschild J, Sautebin L, Werz O. The novel Sinupret® dry extract exhibits anti-inflammatory effectiveness in vivo. Fitoterapia. 2012 Jun;83(4):715-20.

Απογευματινά χειρουργεία

για να μειωθούν οι αναμονές

στις λίστες χειρουργείου

στα δημόσια νοσοκομεία!

Α ΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙ Α Δ Ή Σ : Ή κατηγοριοποίηση του κόστους των

επεμβάσεων έχει γίνει με βάση το πώς οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες αποζημιώνουν τα ιδιωτικά νοσοκομεία

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΠΕΡΙΠΟΥ 120.000 ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΣ είναι σήμερα στην αναμονή από 4 έως 12 μήνες για λίστα χειρουργείου στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), μετά την εκκαθάριση που έγινε από την έναρξη της εφαρμογής της Ενιαίας Ήλεκτρονικής Λίστας, αφού πολλοί ασθενείς ήταν εγγεγραμμένοι για χειρουργείο σε περισσότερα του ενός νοσοκομεία.

Στη μείωση του αριθμού αυτού ακόμη περισσότερο στοχεύει η λειτουργία απογευματινών χειρουργείων σε όσα νοσοκομεία επιλέξουν να την εφαρμόσουν, αφού δεν θα είναι υποχρεωτικό. Το κόστος για τους πολίτες που θα θελήσουν να χειρουργηθούν απόγευμα θα κυμαίνεται από 300 έως 2.000 ευρώ ανάλογα με το είδος της επέμβασης. Σημειώνεται ότι αυτό βέβαια δεν αφορά επείγοντα περιστατικά.

Ειδικότερα, τα απογευματινά χειρουργεία ξεκίνησαν από τις 12 Μαρτίου με πρώτα νοσοκομεία το «Παπαγεωργίου» και το ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια στα Νοσοκομεία Καβάλας, Αλεξανδρούπολης, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας και στον «Ευαγγελισμό», ενώ σύντομα θα επεκταθεί σχεδόν σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Οι σχετικές αντιδράσεις και απεργιακές κινητοποιήσεις από τα συνδικαλιστικά σωματεία γιατρών και νοσηλευτών φαίνεται ότι πέφτουν στο κενό, αφού ήδη δεκάδες γιατροί και νοσηλευτές έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στη διεξαγωγή των απογευματινών χειρουργείων, ενώ αντίστοιχα υπάρχουν δεκάδες ασθενείς που επιλέγουν να πληρώσουν για να κάνουν πιο γρήγορα

την επέμβασή τους στο δημόσιο νοσοκομείο, μια και το κόστος είναι σημαντικά μικρότερο σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης: «Εμείς δεν υποχρεώνουμε κανέναν να κάνει απογευματινά χειρουργεία, εμείς έχουμε αφήσει απλώς την ελευθερία της επιλογής. Μέσα σε λίγους μήνες το 95% των νοσοκομείων της χώρας θα κάνει απογευματινά χειρουργεία και σιγά σιγά ο κόσμος θα πηγαίνει στην αρχή πιο δειλά σ’ αυτά και προϊόντος του χρόνου θα πηγαίνει περισσότερο και θα μειώνεται η λίστα αναμονής. Ήδη στο ΚΑΤ από τις 17 χειρουργικές κλινικές δήλωσαν την επιθυμία να διοργανώσουν απογευματινά χειρουργεία και οι 17.

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης.

Πόσο γενικευμένη αντίδραση μπορεί να υπάρχει στο ΚΑΤ, όταν το 100% των κλινικών κάνει απογευματινά χειρουργεία. Στην πραγματικότητα καθιστούμε προσβάσιμες υπηρεσίες υγείας σε ανθρώπους που δεν θα μπορούσαν να πάνε σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο γιατί πρέπει να πληρώσουν τρεις και τέσσερις φορές περισσότερο».

Στο μεταξύ, ο υπουργός Υγείας πραγματοποίησε διερευνητική συνάντηση με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος με αντικείμενο τη συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στα απογευματινά χειρουργεία του ΕΣΥ. Όπως ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης, «η συνάντη-

ση πήγε πάρα πολύ καλά και το ενδιαφέρον τους να παρέχουν στους ασφαλισμένους υπηρεσίες μέσω των

απογευματινά χειρουργεία τα οποία θα ξεκινήσουν προς τα τέλη Απριλίου. Ή προτεραιοποίησή τους θα γίνει με χρονολογική σειρά (από παλαιότερη σε νεότερη), όπως αυτή αποτυπώνεται στην Ενιαία Λίστα Χειρουργείων.

Ο κ. Γεωργιάδης ωστόσο διαβεβαίωσε ότι «τα πρωινά χειρουργεία δεν θα επηρεαστούν καθόλου, θα λειτουργούν στο ακέραιο όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα, αλλά πλέον με περισσότερη διαφάνεια και κεντρικό αυστηρό έλεγχο χάρη στην Ενιαία Ψηφιακή Λίστα Χειρουργείων. Σκοπός μας είναι η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ, η ισχυροποίησή του και η διατήρηση των καλύτερων γιατρών μας εντός του ΕΣΥ με καλύτερες αμοιβές».

απογευματινών χειρουργείων του ΕΣΥ ήταν απόλυτο».

Στο πλαίσιο αυτό, έχει οριστεί ομάδα εργασίας στην οποία το υπουργείο Υγείας θα εκπροσωπεί ο Μάριος Θεμιστοκλέους και την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών ένα εκ των μελών του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Στόχος είναι να γίνει η γενική έκφραση βούλησης συνεργασίας ειδική σε μία προγραμματική συμφωνία, η οποία θα οδηγήσει τελικά σε παροχή υπηρεσιών στους πολίτες, βάσει της οποίας το κόστος των απογευματινών χειρουργείων θα καλύπτει η ασφαλιστική τους εταιρεία, μέσω των ασφαλιστήριων συμβολαίων τους.

Παράλληλα, από το Ταμείο Ανάκαμψης θα αξιοποιηθούν 60 εκατ. ευρώ, ώστε να γίνουν -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργού- δωρεάν συνολικά 50.000

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚ Η ΚΑΤΑΝΟΜ Η ΓΙΑ ΑΝΑΜΟΝ Η

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η Σ ΕΠ Ε ΜΒΑΣΗΣ ΑΠ Ο 4 Ε ΩΣ 12 Μ Η ΝΕΣ Το σύνολο των πολιτών που περιμένουν να χειρουργηθούν περισσότερο από 4 και λιγότερο από 12 μήνες είναι 31.954. Ο καταμερισμός των περιστατικών στην ελληνική επικράτεια ακολουθεί την παρακάτω κατανομή για περίοδο αναμονής 4 έως 12 μήνες.

• Βόρεια Ελλάδα - 14.060 περιστατικά (44%)

• Αττική και νησιά Αιγαίου - 11.183 περιστατικά (35%)

• Κρήτη - 3.515 περιστατικά (11%)

• Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησος - 2.557 περιστατικά (8%)

• Κεντρική Ελλάδα - 639 περιστατικά (2%).

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Α/Α Είδος Επέμβασης % επί του Συνόλου

1 Επέμβαση Καταρράκτη

2 Αρθροπλαστική Γόνατος

3 Χολοκυστεκτομή

4 Επέμβαση Αφαίρεσης κρυσταλλοειδούς φακού

5 Αρθροπλαστική Ισχίου

6 Βουβωνοκήλη

7 Αμυγδαλεκτομή

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΚ Η ΚΑΤΑΝΟΜ Η ΓΙΑ ΑΝΑΜΟΝ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η Σ ΕΠ Ε ΜΒΑΣΗΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠ Ο 12

Μ Η ΝΕΣ

Το σύνολο των πολιτών που περιμένουν να χειρουργηθούν περισσότερο από 12 μήνες είναι 26.221. Ο καταμερισμός των περιστατικών στην ελληνική επικράτεια ακολουθεί την παρακάτω κατανομή για περίοδο αναμονής περισσότερο από 12 μήνες.

• Βόρεια Ελλάδα - 13.897 περιστατικά (53%)

• Αττική και νησιά Αιγαίου - 6.566 περιστατικά (25%)

• Κρήτη - 4.447 περιστατικά (17%)

• Δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησος - 1.049 περιστατικά (4%)

• Κεντρική Ελλάδα - 262 περιστατικά (1%)

Για την καταγραφή και τον υπολογισμό των δεδομένων έγινε εκτενής ανάλυση μέχρι και σε επίπεδο κλινικής νοσοκομείου, για όλα τα νοσοκομεία της χώρας που διενεργούν χειρουργικές επεμβάσεις.

Για παράδειγμα, σε ένα από τα μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας (περισσότερες από 400 κλίνες), το οποίο δέχεται μεγάλο όγκο πολιτών για χειρουργική επέμβαση, στην Καρδιοχειρουργική Κλινική ο χρόνος αναμονής για χειρουργική επέμβαση είναι 4-12 μήνες και είναι σε αναμονή 424 πολίτες. Σε αντίστοιχου μεγέθους Νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης στην Ορθοπαιδική Κλινική ο χρόνος αναμονής είναι 4-12 μήνες και σε αναμονή για χειρουργείο είναι 624 πολίτες.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ

ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΉ

ΜΙΚΡΉ

ΜΕΣΑΙΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΒΑΛΕΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ

300 €

500 €

900 €

ΜΕΓΑΛΉ 1.200 €

ΒΑΡΕΙΑ 1.600 €

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΒΑΡΕΙΑ 2.000 €

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΧΝ Α Ε Ι ΔΗ ΕΠ Ε ΜΒΑΣΗΣ ΠΟΥ ΒΡ Ι ΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ Λ Ι ΣΤΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕ Ι ΟΥ

Σύμφωνα με την ανάλυση του υπουργείου Υγείας, οι βασικές κατηγορίες επέμβασης που παρατηρούνται στα νοσοκομεία φαίνονται στον πίνακα 1. Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότερο από το 50% των επεμβάσεων σε αναμονή στη χώρα συγκεντρώνεται σε 7 κατηγορίες.

ΤΟ ΠΛΑ Ι ΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓ Ι ΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝ Ω Ν ΧΕΙΡΟΥΡΓΕ Ι ΩΝ

Για τη λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων έχει δημιουργηθεί η κατηγοριοποίηση των χειρουργικών επεμβάσεων, με βάση ιατρικά κριτήρια. Οι συγκεκριμένες κατηγορίες επεμβάσεων αντιστοιχούν και στα αντίστοιχα κόστη που θα προκύψουν από τη διενέργεια των συγκεκριμένων επεμβάσεων. Αναλυτικότερα, οι κατηγορίες επεμβάσεων και το κόστος παρουσιάζονται στον πίνακα 2.

Η Σ Υ ΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜ Ε Α

Με βάση τη σύγκριση των τιμών ανάμεσα σε είδη επεμβάσεων που θα διενεργούνται κατά τα απογευματινά χειρουργεία με τα αντίστοιχα είδη επεμβάσεων στα ιδιωτικά νοσοκομεία, παρατηρείται σημαντική διαφορά ανάμεσα στο κόστος των επεμβάσεων.

Αναλυτικότερα, παρέχεται συγκριτικός πίνακας παρακάτω (πίνακας 3). ■

ΕΙΔΟΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΚΟΣΤΟΣ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΩΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΉΣ

ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΉ ΙΣΧΙΟΥ

Ελεύθεροι οι

γιατροί του ΕΣΥ να

εργάζονται και στον

ιδιωτικό τομέα!

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟ ΝΕΟ Σ/Ν του υπουργείου Υγείας με τίτλο «Δράσεις δημόσιας υγείας - Ρυθμίσεις για την ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας» -το οποίο έχει προωθηθεί για ψήφιση στη Βουλή- οι νοσοκομειακοί γιατροί είναι ελεύθεροι να εργάζονται παράλληλα και στον ιδιωτικό τομέα υγείας. Αναλυτικότερα στο άρθρο 7 του σ/ν προβλέπονται μεταξύ άλλων και τα εξής: Οι ιατροί του κλάδου του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Ή λειτουργία ιδιωτικού ιατρείου εντός ή εκτός του νοσοκομείου ή του Κέντρου Υγείας ή η με οποιονδήποτε τρόπο απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα αποτελεί, εκτός από απλό παράπτωμα, και το πειθαρχικό παράπτωμα της αναξιοπρεπούς ή ανάρμοστης ή ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς εντός ή εκτός υπηρεσίας και συνεπάγεται την άμεση θέση του παραβάτη σε κατάσταση αναστολής καθηκόντων.

Κατ’ εξαίρεση, δεν συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για τους ιατρούς, σε χρόνο εκτός του τακτικού ωραρίου τους και των εφημεριών, να ασκούν ιδιωτικό έργο, υπό την προϋπόθεση ότι αναλαμβάνουν τις ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις για το συγκεκριμένο διάστημα απασχόλησης.

Ειδικότερα, οι ιατροί του ΕΣΥ δύνανται να διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο, να παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες με οποιαδήποτε σχέση, συμπεριλαμβανόμενης και αυτής του συμβούλου ή εμπειρογνώμονος/τεχνικού συμβούλου και για θέματα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης/ εποπτείας των επαγγελματιών υγείας, οργάνωσης διαλέξεων και επιστημονικών εκδηλώσεων, συγγραφής επιστημονικών άρθρων, ιατρικών ενημερώσεων υγείας για νοσολογικές οντότητες, σε ιδιωτική κλινική ή ιδιωτικό διαγνωστικό ή θεραπευτικό εργαστήριο ή φαρμακευτικές επιχειρήσεις ή εταιρείες ιατροτεχνολογικών προϊόντων και γενικότερα σε κάθε είδους

ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρέχουν ή καλύπτουν υπηρεσίες υγείας υπό την προϋπόθεση χορήγησης σε αυτούς σχετικής άδειας σύμφωνα με τη διαδικασία της παρούσας.

Ή άδεια για την άσκηση ιδιωτικού έργου χορηγείται με αιτιολογημένη απόφαση του διοικητή ή του προέδρου του νοσοκομείου ή του διοικητή της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας όταν πρόκειται για Κέντρο Υγείας και κάθε διασυνδεόμενη με αυτό Μονάδα Υγείας, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου ιατρού. Οι αιτήσεις υποβάλλονται το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μηνός Δεκεμβρίου και το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μηνός Μαΐου και αφορούν, αντιστοίχως, στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους και στο δεύτερο εξάμηνο αυτού.

Ή χορήγηση της ανωτέρω άδειας άσκησης του ιδιωτικού έργου παρέχεται υπό τις προϋποθέσεις: i)

της μη άσκησης κλινικού έργου σε ασθενείς που εξετάστηκαν στα τακτικά ιατρεία του νοσοκομείου, Κέντρου Υγείας και κάθε διασυνδεόμενης με αυτό Μονάδας Υγείας από τον ίδιο ιατρό ή σε όσους ασθενείς

βρίσκονται στην ενιαία λίστα χειρουργείου, και ii) της μη διατάραξης, διαφοροποίησης ή παραβίασης της εύρυθμης ολοήμερης, πέραν του τακτικού ωραρίου, λειτουργίας και των εφημεριών του νοσοκομείου ή της αντίστοιχης λειτουργίας του Κέντρου Υγείας, του αριθμού των ανά κλινική χειρουργικών επεμβάσεων, του αριθμού των ιατρικών επισκέψεων, των διαγνωστικών και επεμβατικών πράξεων και των παρακλινικών εξετάσεων. Ειδικότερα, λαμβάνονται υπόψη: α) για τους ιατρούς του παθολογικού τομέα, ο αριθμός των τακτικών ιατρείων που έχουν διενεργηθεί από το σύνολο των υπηρετούντων ιατρών της κλινικής/Κέντρου Υγείας, β) για τους ιατρούς του χειρουργικού

τομέα, ο αριθμός και η βαρύτητα των χειρουργικών πράξεων στο σύνολο των ιατρών της κλινικής και γ) για τους ιατρούς του εργαστηριακού τομέα, το σύνολο των πράξεων του τμήματος.

Ο διοικητής ή ο πρόεδρος του νοσοκομείου και ο διοικητής της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας, όταν πρόκειται για Κέντρο Υγείας και κάθε διασυνδεόμενη με αυτό Μονάδα Υγείας, υποχρεούνται: i) στην τήρηση αρχείου των αιτήσεων για την παροχή άδειας και ii) στην παρακολούθηση των δεικτών παραγωγικότητάς των ιατρών. Σε περίπτωση αδικαιολόγητης μείωσης της παραγωγικότητας, η άδεια εκτέλεσης ιδιωτικού έργου αίρεται με αιτιολογημένη απόφαση του, κατά τα ανωτέρω, αρμοδίου οργάνου.

Επιπλέον, η παράβαση των όρων και προϋποθέσεων της άνω διαδικασίας συνεπάγεται την απαγόρευση υποβολής νέας αίτησης. Ή επιβολή κύρωσης λαμβάνεται υπόψη σε κάθε κρίση και αξιολόγηση του ιατρού,

όταν πρόκειται για ιατρό του ΕΣΥ. Με απόφαση του υπουργού Υγείας καθορίζονται η διαδικασία χορήγησης της σχετικής άδειας και ανάκλησης αυτής, η εξειδίκευση των κυρώσεων, η διαδικασία και τα όργανα ελέγχου της τήρησης των όρων, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή της διάταξης αυτής.

Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η συμμετοχή των ιατρών της παρούσας διάταξης, καθώς και του λοιπού επιστημονικού και νοσηλευτικού προσωπικού του ΕΣΥ, σε επιστημονικές εκδηλώσεις τύπου Α και Β στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, με αντίστοιχη καταβολή σε αυτούς της ανάλογης εύλογης τιμητικής αμοιβής μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας και Ανάπτυξης.

Επίσης, επιτρέπεται στους ιατρούς, στο λοιπό επιστημονικό και νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ, καθώς και σε πανεπιστημιακούς ιατρούς, που εργάζονται σε κλινικές ή μονάδες ή εργαστήρια που έχουν εγκατασταθεί σε νοσοκομεία του ΕΣΥ ή των ΑΕΙ, να συμμετέχουν σε ομάδες εργασίας όπως «Συμβουλευτικές Επιτροπές Εμπειρογνωμόνων» για φάρμακα και θεραπείες, με αυστηρά επιστημονικό περιεχόμενο, που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό με φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα και οργανώνονται από φαρμακευτικές εταιρείες ή εταιρείες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, με ή χωρίς αμοιβή, εφόσον έχουν λάβει σχετική άδεια από το φορέα που τους εποπτεύει. Ή καταβολή της αμοιβής γίνεται μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας και Ανάπτυξης.

ΤΙ ΘΑ ΚΟΣΤ Ι ΖΟΥΝ ΤΟ ΕΜΒ ΟΛΙΟ COVID ΣΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕ Ι Α ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚ Ε Σ ΕΞΕΤΑ ΣΕΙΣ! Με το ίδιο προαναφερόμενο νομοσχέδιο καθορίζεται ότι οι πολίτες θα πληρώνουν πέντε ευρώ σε περίπτωση που θέλουν να εμβολιαστούν για Covid από το φαρμακείο της γειτονιάς τους και δεν επιθυμούν να το κάνουν δωρεάν σε δημόσιες δομές υγείας. Ή διάταξη αυτή ξεκινά να καλύπτει ένα πάγιο αίτημα των φαρμακοποιών ότι θα πρέπει να πληρώνονται έξτρα για υπηρεσίες που προσφέρουν στους πολίτες πέραν της διάθεσης των φαρμάκων. Σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς, σε πολλές χώρες της Ε.Ε. οι φαρμακοποιοί θεσμικά αποζημιώνονται από τους πολίτες για υπηρεσίες που προσφέρουν όπως είναι ο εμβολιασμός, η μέτρηση της πίεσης ή του σακχάρου κ.ά., δεδομένου ότι απασχολούνται επιπλέον ώρες.

Επίσης για τις διαγνωστικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται στον ιδιωτικό τομέα οι πολίτες θα πληρώνουν επιπλέον από 1-3 ευρώ ανάλογα την εξέταση επιπλέον από την τιμή που καθορίζεται ως συμμετοχή στο παραπεμπτικό του γιατρού. ■

ΔΙΕΘΝ Ή Σ ΕΡΕΥΝΑ Το 86% των ενηλίκων υποτιμά τον έρπητα ζωστήρα!

Ο ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡΑΣ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ παγκοσμίως 1 στους 3 ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ζωής του και ο πόνος που προκαλεί συχνά περιγράφεται ως καυστικός, διαξιφιστικός ή προσομοιάζει αυτόν του ηλεκτρικού σοκ.

Ωστόσο, τα νέα δεδομένα από διεθνή διαδικτυακή έρευνα που οργάνωσε η GSK καταδεικνύουν ορισμένα σημαντικά κενά στην κατανόηση του κινδύνου εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα, μεταξύ των ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω, μιας ηλικιακής ομάδας η οποία ήδη διατρέχει κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Ή έρευνα, στο πλαίσιο της οποίας συμμετείχαν 3.500 ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω από 12 χώρες, αξιολόγησε την κατανόηση των ερωτηθέντων για τον έρπητα ζωστήρα, τα αίτια που τον προκαλούν και τις επιπτώσεις του στις ζωές των ανθρώπων.

Τα ευρήματα, λοιπόν, δείχνουν ότι ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων δεν κατανοεί τον κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήρα, με το 86% να υποτιμά τον κίνδυνο εμφάνισης του νοσήματος. Το ένα τέταρτο (26%) των ερωτηθέντων εκτιμά ότι 1 στους 100 κινδυνεύει από έρπητα ζωστήρα στη διάρκεια της ζωής του, σχεδόν το ένα πέμπτο (17%) θεωρεί ότι κινδυνεύει 1 στους 1.000 και σχεδόν οι μισοί πιστεύουν (49%) ότι είναι απίθανο να εμφανίσουν έρπητα ζωστήρα.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα, ο οποίος μπορεί να ενεργοποιηθεί εκ νέου με την πάροδο του χρόνου. Ο

έρπης ζωστήρας προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς - έρπητα ζωστήρα (VZV), τον ίδιο ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Καθώς οι άνθρωποι γηράσκουν, επέρχεται φυσική εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα να επιτρέπει την επανενεργοποίηση του ιού που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας της GSK αναδεικνύουν επίσης την έλλειψη επίγνωσης του πόνου που μπορεί να προκαλέσει ο έρπης ζωστήρας. Ή νόσος συνήθως εμφανίζεται ως ένα φυσαλιδώδες επώδυνο εξάνθημα, στο στήθος, στην κοιλιά ή στο πρόσωπο, ο πόνος της οποίας συχνά περιγράφεται ως καυστικός, διαξιφιστικός ή προσομοιάζει αυτόν του ηλεκτρικού σοκ. Ωστόσο, 1 στους 10 ενήλικες που συμμετείχαν στην έρευνα δεν γνωρίζει τα πιο κοινά συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα και πάνω από το ένα τέταρτο αυτών (28%) πιστεύει ότι ο έρπης ζωστήρας είναι «ουσιαστικά ακίνδυνος».

Σε συνέχεια της εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα, ένα άτομο μπορεί επίσης να εμφανίσει μεθερπητική νευραλγία (PHN), ένα μακροχρόνιο νευροπαθητικό πόνο που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες και περιστασιακά να επιμείνει για αρκετά χρόνια. Ή μεθερπητική νευραλγία αποτελεί την πιο συχνή επιπλοκή του έρπητα ζωστήρα, η οποία εμφανίζεται στο 5% έως 30% όλων των περιπτώσεων έρπητα ζωστήρα, σύμφωνα με τα ευρήματα διαφόρων μελετών. ■

Τα νοσήματα του κυκλοφορικού

συστήματος οι κυριότερες αιτίες

θανάτου στην Ελλάδα το 2021

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου τα στατιστικά στοιχεία που αποτυπώνουν τις αιτίες θανάτου για το έτος 2021. Πηγή των στοιχείων αυτών είναι τα πιστοποιητικά θανάτου που υποβάλλουν οι ιατροί και, για τις περιπτώσεις βίαιων ή αιφνίδιων θανάτων, οι Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες. Τα στοιχεία των αιτιών θανάτου παρουσιάζονται σύμφωνα με τη 10η Αναθεώρηση της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD-10, έκδοση 2008), η οποία υιοθετήθηκε το 2014. Ειδικότερα, τα στοιχεία έχουν ως εξής: • Οι θάνατοι κατά το 2021 ανήλθαν σε 143.904 (73.410 άντρες και 70.494 γυναίκες) παρουσιάζοντας

αύξηση κατά 9,8% σε σχέση με τους 131.025 θανάτους (66.162 άντρες και 64.863 γυναίκες) που σημειώθηκαν το 2020.

• Οι κυριότερες αιτίες θανάτου το 2021 ήταν τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος με 46.607 θανάτους. Ακολουθούν οι θάνατοι από νεοπλάσματα που ανήλθαν σε 30.675, ενώ σε 13.078 ανήλθαν οι θάνατοι που οφείλονται σε παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος.

• Οι θάνατοι από τη νόσο COVID-19 ανήλθαν σε 16.343 (8.878 άνδρες και 7.465 γυναίκες) κατά το 2021. Οι περισσότεροι θάνατοι καταγράφηκαν στην ηλικιακή ομάδα 75 ετών και άνω (9.942 θάνατοι) και ακολου-

Θάνατοι κατά κατηγορίες αιτιών θανάτου, με ανάλυση για τις σημαντικότερες

έτη 2016-2021

Κακοήθη νεοπλάσματα του παχέος εντέρου, της ορθοσιγμοειδικής συμβολής, του ορθού, του πρωκτού και

του πρωκτικού σωλήνα

Κακόηθες νεόπλασμα του ήπατος και των ενδοηπατικών

πόρων

Κακόηθες νεόπλασμα του παγκρέατος

νεοπλάσματα

διατροφικά και μεταβολικά νοσήματα εκ των

και διαταραχές συμπεριφοράς εκ των

Μήνας

ανωμαλίες, δυσπλασίες και χρωμοσωμικές

σημεία και παθολογικά κλινικά και

ευρήματα που δεν ταξινομούνται αλλού

Σύνολο θανάτων

ανά μήνα Ορισμένα λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα

Νεο-πλάσματα Καρδιακά νοσήματα Νοσήματα των εγκεφαλικών αγγείων

Αιτίες θανάτου

Γρίπη, πνευμονία & άλλες οξείες λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού Ατυχήματα μεταφοράς Αυτοκτονίες

Θάνατοι από τη νόσο COVID-19 κατά κυριότερα υποκείμενα νοσήματα, ηλικιακή ομάδα και φύλο, έτος 2021

Σύνολο θανάτων Covid-19

Υποκείμενο νόσημα (συννοσηρότητα)

θούν οι ηλικιακές ομάδες 60-74 ετών και 45-59 ετών με 4.669 και 1.464 θανάτους, αντίστοιχα. Στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 15 ετών καταγράφηκαν 2 θάνατοι από τη νόσο. Ή νόσος COVID-19 ήταν η μόνη αιτία θανάτου, όπως αναφέρθηκε στα πιστοποιητικά θανάτου, σε ποσοστό 40,5% των θανάτων από COVID-19 (6.627 θάνατοι), ενώ για το 59,5% (9.716 θάνατοι) υπήρχε αναφορά σε υποκείμενο νόσημα (συννοσηρότητα). Τα κυριότερα υποκείμενα νοσήματα των θανόντων από τη νόσο COVID-19 ήταν τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος, τα ενδοκρινικά, διατροφικά και μεταβολικά νοσήματα και τα νεοπλάσματα, με ποσοστά 25,8% (4.213 θάνατοι), 9,3% (1.521 θάνατοι) και 9,0% (1.472 θάνατοι), αντίστοιχα.

• Σε σύγκριση με παλαιότερα έτη, το ποσοστό θανάτων από νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος στο σύνολο των θανάτων, από 10,0% που ήταν το 1938 (πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία) ανήλθε σε 25,0% το 1956 (πρώτο μεταπολεμικό έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία) και σε 32,4% το 2021. Αντίστοιχα, το ποσοστό θανάτων από νεοπλασματικές νόσους από 4,1% το 1938 ανήλθε σε 11,7% το 1956 και σε 21,3% το 2021. Αντίθετα, οι θάνατοι από

λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα από 18,4% των θανάτων το 1938 έχουν περιοριστεί σε ποσοστό 2,3% το 2021. Αξίζει να σημειωθεί πως για τη διαχρονική συγκρισιμότητα των στοιχείων θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι αλλαγές στη χρήση της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης των Νόσων.

• Ο αριθμός των θανάτων από αυτοκτονίες, όπως αυτές χαρακτηρίστηκαν από τις ιατροδικαστικές και ανακριτικές αρχές, ανήλθε σε 467 το 2021, έναντι 464 το 2020 (αύξηση 0,6%). Σημειώνεται ότι ενδεχόμενες αποκλίσεις από στοιχεία άλλων φορέων μπορεί να οφείλονται σε διαφορετική μεθοδολογία ή άλλους παράγοντες, όπως ανάγκη χρονοβόρου έρευνας από πλευράς ιατροδικαστικών αρχών για τις συνθήκες θανάτου, θάνατοι συνεπεία όψιμων αποτελεσμάτων απόπειρας αυτοκτονίας κ.ά.

• Στα παραπάνω στοιχεία θανάτων δεν περιλαμβάνονται οι θάνατοι προσφύγων/μεταναστών οι οποίοι απεβίωσαν ενώ περνούσαν τα σύνορα, πριν καταγραφούν στη χώρα, ή πνίγηκαν στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Οι καταγεγραμμένοι αυτοί θάνατοι ανήλθαν ανά έτος σε 164 το 2016, 27 το 2017, 72 το 2018, 62 το 2019, 59 το 2020 και 84 το 2021. ■

ΕΙΔ Η ΣΕΙΣ

από τον δημόσιο και ιδιωτικό ΤΟΜ Ε Α ΥΓΕ Ι ΑΣ!

Τιμητική διάκριση σε τρεις γυναίκες ιατρούς

του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών!

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου βράβευσε οκτώ γυναίκες ιατρούς για τις εξαιρετικές τους επιδόσεις στον τομέα της Ιατρικής, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συνεισφορά τους στην ιατρική επιστήμη. Ή βράβευσή τους είναι μια αναγνώριση της αφοσίωσης και της αριστείας τους και οι ίδιες αποτελούν έμπνευση για όλες τις γυναίκες ιατρούς που ακολουθούν τα ίδια όνειρα και φιλοδοξίες. Από τον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών βραβεύτηκαν οι:

• Φανή Αθανασιάδου - Πιπεροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής- Παιδιατρικής Αιματολογίας του ΑΠΘ, διευθύντρια Παιδιατρικής Κλινικής & επιστημονική διευθύντρια Ιατρικού Διαβαλκανικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Στην ευχαριστήρια ομιλία της η κ. Αθανασιάδου - Πιπεροπούλου δήλωσε: «Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα να με συμπεριλάβετε στις γυναίκες ιατρούς που διακρίθηκαν κατά την πολύχρονη άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος στη χώρα μας και την αλλοδαπή. Τιμή,

γιατί θεωρώ ύψιστη την αναγνώριση από συναδέλφους

που συνεκτιμούν, εκτός από την επιστημονική επάρκεια, και τη συμβολή της καθεμιάς μας στη βελτίωση της εφαρμοσμένης Ιατρικής στη χώρα μας, αλλά και στην κοινωνική προσφορά και τη δράση».

• Αθηνά Γρέκα, ειδική παθολόγος, επιστημονική συνεργάτις, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Γιατροί του Κόσμου. Κατά τη βράβευσή της η κ. Γρέκα δήλωσε: «Ή σημερινή βράβευση, η οποία έχει να κάνει με την Παγκόσμια Ήμέρα της Γυναίκας, έχει, εκτός από την προσωπική μου βράβευση, και την παράλληλη βράβευση όλων των γυναικών της οργάνωσης των Γιατρών του Κόσμου που καθημερινά προσπαθούν, μοχθούν, αγωνίζονται και πετυχαίνουν το καλύτερο που μπορούν».

• Αντωνία Κουτσούκου, καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, πνευμονολόγος, εντατικολόγος, σύμβουλος Διοίκησης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών. Κατά την παραλαβή του βραβείου η κ. Κουτσούκου ανέφερε: «Θέλω να συγχαρώ την ομάδα του Ιατρικού Συλλόγου γι’ αυτή την πρωτοβουλία που πήρε και να επισημάνω πως έχει μια μεγάλη υποχρέωση: να δώσει στη γυναίκα τη θέση

που της αξίζει, μια διαδικασία που απαιτεί παιδεία και η ιατρική κοινότητα που αναγνωρίζεται από υψηλή παιδεία έχει ιδιαίτερο ρόλο σε αυτό».

Οι υπόλοιπες πέντε γυναίκες ιατροί που βραβεύτηκαν είναι:

• Μαρίσσα Αγαθονία Ζάρακα, MD, DDS, ειδικευόμενη Εσωτερικής Παθολογίας (PGY-2), Πανεπιστήμιο Πίτσμπουργκ ΉΠΑ.

• Αναστασία Κοτανίδου, καθηγήτρια Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας Ιατρ. Σχολής ΕΚΠΑ.

• Ελένη Ανδρεοπούλου, MD Professor of Medicine Attending Physician Director, Breast Cancer Center Clinical Research Department of Medicine Division of Hematology &Medical Oncology Meyer Cancer Center Weill Cornell Medicine | New York-Presbyterian Hospital.

• Μαρίλυ Πασακιώτου, MD, PhD, χειρουργός, εντατικολόγος, τ. μέλος Δ.Σ. ΠΙΣ, τ. αντιπρόεδρος της Standing Committee of European Doctors (CPME), Chairperson of the Working Group for Refugees in CPME, τ. διευθύντρια ΜΕΘ Ενηλίκων Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο».

• Μαρία Χατζητάκη-Γραμουστιάνου, βιοπαθολόγος, τ. συντονίστρια διευθύντρια της Νοσοκομειακής Υπηρεσίας Αιμοδοσίας Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. ■

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα τετραδιάστατος

ενδοκαρδιακός υπέρηχος!

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ διενεργήθηκαν στο ΥΓΕΙΑ με απόλυτη επιτυχία διακαθετηριακές επεμβάσεις καρδιάς με χρήση της τρισδιάστατης και σε πραγματικό χρόνο ενδοκαρδιακής απεικόνισης, δηλαδή τετραδιάστατη τεχνολογία 4D-ICE, με τη χρήση ειδικού υπερήχου του οίκου SIEMENS.

Οι επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Τμήμα Διαδερμικών Βαλβίδων από τους Μιχάλη Χρυσοχέρη, αναπληρωτή διευθυντή, και Κωνσταντίνο Σπάργια, διευθυντή του Τμήματος, τοποθετώντας τη χώρα μας ανάμεσα στις πρώτες παγκοσμίως που εφάρμοσαν αυτή την πρωτοποριακή μέθοδο.

Πρόκειται για την πλέον σύγχρονη και προηγμένη διεθνώς μέθοδο απεικόνισης για την ακριβέστερη εκτέλεση διακαθετηριακών επεμβάσεων δομικών καρδιοπαθειών, όπως η διαδερμική αντικατάσταση βαλβίδων, η επιδιόρθωση αυτών με κλιπς, αλλά και η σύγκλιση ενδοκαρδιακών οπών. Ή πρωτοποριακή αυτή τεχνολογία απεικόνισης προς το παρόν διατίθεται και εφαρμόζεται μόνο σε ελάχιστα επιλεγμένα κέντρα αριστείας.

Συγκεκριμένα η τεχνολογία 4D-ICE ξεπερνά τους

περιορισμούς των υφιστάμενων απεικονιστικών μεθόδων, βελτιώνει την καθοδήγηση και άρα και τα αποτελέσματα αυτών των επεμβάσεων και είναι απόλυτα ασφαλής στη χρήση. Με τη χρήση ενός ειδικού καθετήρα που εισάγεται στο εσωτερικό της καρδιάς μέσω μίας φλέβας γίνεται τρισδιάστατη απεικόνιση, παρακολούθηση και καθοδήγηση όλων των σταδίων της επέμβασης, καθώς αυτή εξελίσσεται. Επιτυγχάνεται έτσι ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια για ένα άριστο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Παράλληλα, επιτρέπει διακαθετηριακές επεμβάσεις σε ασθενείς που μέχρι πρότινος δεν είχαν επαρκή απεικόνιση. ■

Σύστημα

Τεχνητής Νοημοσύνης αξιολογεί τα ωάρια που θα κρυοσυντηρηθούν!

Institute of Life - IASO, ο κ. Noam Bergelson, Chief Business Officer Fairtility, ο Δρ Παναγιώτης Ψαθάς, μαιευτήρας - γυναικολόγος, πρόεδρος Institute of Life - IASO, ο Dr Γεώργιος Σταματίου, μαιευτήρας - γυναικολόγος, πρόεδρος Δ.Σ. Ομίλου ΙΑΣΩ, ο κ. Γιάννης Κωνσταντάκης, διευθυντής Institute of Life - IASO, και η Dr Cristina Hickman, Chief Clinical Officer Fairtility.

Η INSTITUTE OF LIFE - IASO, από την πρώτη ημέρα της ίδρυσής της, ηγείται στο χώρο της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, οδηγεί τις εξελίξεις στην Ελλάδα και κατέχει σημαίνοντα ρόλο στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, παρουσιάζοντας πρωτοποριακό ερευνητικό έργο.

Ή διαδικασία διατήρησης της γονιμότητας αφορά ιατρική πράξη, με στόχο την πρόληψη της υπογονιμότητας, και αποτελεί επένδυση στο μέλλον για κάθε γυναίκα. Και όπως κάθε επένδυση απαιτεί εγγυήσεις, έτσι και στην κρυοσυντήρηση ωαρίων μπορούν να είναι υπαρκτές πλέον οι εγγυήσεις, τόσο σε ό,τι αφορά στη διαδικασία όσο και στο αποτέλεσμα: Ή Institute of Life - IASO είναι πλέον η πρώτη Μονάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που εγκαθιστά το προηγμένο σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης «Chloe OQ» για την αξιολόγηση των ωαρίων! Ή τεχνολογία «CHLOE OQ» αποτελεί το «έξυπνο

εργαλείο» Τεχνητής Νοημοσύνης, το οποίο φέρνει την επανάσταση στη διατήρηση γονιμότητας, καθώς αξιολογεί την ποιότητα των ωαρίων, χρησιμοποιώντας εικόνες από τους πλέον σύγχρονους επωαστές που διαθέτουν μικροκάμερες και τεχνολογία Time-Lapse. Με τον τρόπο αυτόν, ο κλινικός εμβρυολόγος έχει ξεκάθαρη εικόνα για τις πιθανότητες δημιουργίας εμβρύων και οι ιατροί αναπαραγωγής μπορούν να κατευθύνουν πλέον τους κύκλους κρυοσυντήρησης ωαρίων, παρέχοντας στις γυναίκες ακριβείς πληροφορίες, απολύτως εξατομικευμένες, για την πιθανότητα απόκτησης παιδιού στο μέλλον.

Ή τεχνολογία «CHLOE OQ» είναι το πρώτο και μοναδικό επιστημονικό εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα και το πρώτο που παρέχει εξατομικευμένη ανάλυση για κάθε γυναίκα που κρυοσυντηρεί τα ωάριά της! ■

Η κ. Εύη Φραγκάκη, δημοσιογράφος, συντονίστρια συνέντευξης Τύπου, ο κ. Έρως Νικητός, διευθυντής Εμβρυολογικού Εργαστηρίου

Εγκαίνια

της Τράπεζας

Οφθαλμικών Ιστών του ΕΚΠΑ!

ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣΦΑΤΑ τα εγκαίνια της Τράπεζας Οφθαλμικών Ιστών «Athens Eye Bank» του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία βρίσκεται στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς». Ή Τράπεζα Οφθαλμικών Ιστών «Athens Eye Bank» είναι μια μονάδα αξιολόγησης και επεξεργασίας των οφθαλμικών μοσχευμάτων. Ή ίδρυσή της χρηματοδοτήθηκε από το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου ΚΙΚΠΕ μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας ΕΛΚΕ. Διευθυντής και επιστημονικός υπεύθυνος της τράπεζας είναι ο καθηγητής Οφθαλμολογίας του ΕΚΠΑ, Γεώργιος Κυμιωνής, ο οποίος έχει εκτελέσει ανάλογα καθήκοντα στο εξωτερικό. Ή Τράπεζα αποτελεί

απαραίτητο οργανισμό για τη μελέτη των οφθαλμικών ιστών προκειμένου να αξιολογηθεί η καταλληλότητά τους πριν τη μεταμόσχευση, συμβάλλοντας στη μείωση των επιπλοκών και των περιστατικών ανεπάρκειας.

Μέχρι πρότινος, η διαθεσιμότητα οφθαλμικών μοσχευμάτων στην Ελλάδα ήταν περιορισμένη, οδηγώντας σε μεγάλες λίστες αναμονής και εισαγωγή μοσχευμάτων κερατοειδούς από το εξωτερικό. Ή Τράπεζα Οφθαλμικών Ιστών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αποτελεί σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της εγχώριας διαθεσιμότητας και ποιότητας των μοσχευμάτων, συνεισφέροντας στην πρόοδο της Οφθαλμολογίας στη χώρα. ■

Εμφύτευση εξωαγγειακού απινιδωτή

για τη θεραπεία ασθενών με κακοήθη

καρδιακή αρρυθμία!

ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ευαγγελισμός» πραγματοποιήθηκε από τον διευθυντή ΕΣΥ Σωτήριο Ξυδώνα η πρώτη εμφύτευση του νέου εξωαγγειακού απινιδωτή για τη θεραπεία ασθενών με κακοήθη καρδιακή αρρυθμία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδιο καρδιακό θάνατο (SCA). Το σύστημα Extravascular Implantable Cardioverter-Defibrillator (EV-ICD), το οποίο αποτελείται από το Aurora EV-ICD™ MRI SureScan™, το ηλεκτρόδιο απινίδωσης Epsila EV™ MRI SureScan™ και τα σχετικά εργαλεία εμφύτευσης έλαβαν έγκριση CE το 2023.

Το σύστημα Aurora EV-ICD™ είναι ο πρώτος στο είδος του απινιδωτής με το ηλεκτρόδιο τοποθετημένο κάτω από το στέρνο, έξω από την καρδιά και τις φλέβες. Το καινοτόμο σύστημα παρέχει θεραπεία απινίδωσης και αντι-ταχυκαρδιακή βηματοδότηση (ATP) για την πρόληψη του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, μέσω μιας εμφυτευμένης συσκευής παρόμοιας σε μέγεθος, σχήμα και διάρκεια ζωής σε σύγκριση με τους παραδοσιακους, διαφλεβίους απινιδωτές.

«Το σύστημα Aurora EV-ICD™ μας επιτρέπει να προσφέρουμε στους ασθενείς τα οφέλη των παραδοσιακών απινιδωτών, μειώνοντας παράλληλα ορισμένους κινδύνους που προκύπτουν από την τοποθέτηση ηλεκτροδίων στην καρδιά ή τις φλέβες», δήλωσε ο εμφυτευτής γιατρός Σωτήριος Ξυδώνας. ■

Ποιότητα ζωής σε χιλιάδες

ασθενείς με χρόνια πόνο!

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ τοπικώς παραγόμενου συνταγογραφούμενου σκευάσματος φαρμακευτικής κάνναβης ανακοίνωσε η Lavipharm, πρωτοπόρος φαρμακευτική εταιρεία, με ιστορία για περισσότερο από έναν αιώνα.

Ή κυκλοφορία αυτή είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής συνεργασίας της Lavipharm με την Tikun Olam, η οποία παράγει τα φαρμακευτικά σκευάσματα στις εργοστασιακές εγκαταστάσεις της στην Κόρινθο, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας.

Το φαρμακευτικό αυτό σκεύασμα είναι συνταγογραφούμενο, στοχεύοντας στην ανακούφιση και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με χρόνιες παθήσεις, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:

• Πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου που προκαλούνται από συγκεκριμένες θεραπείες.

• Αντιμετώπιση χρόνιου πόνου, που σχετίζεται με συγκεκριμένες χρόνιες και επίπονες ιατρικές καταστάσεις.

• Αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με ορισμένα νευρολογικά νοσήματα.

• Ως ορεξιογόνο στην ανακουφιστική φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε ορισμένες θεραπείες.

Την εκδήλωση χαιρέτισε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος δήλωσε: «Είμαι ευτυχής που βρίσκομαι σήμερα σε αυτήν εδώ την εκδήλωση, με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου τοπικώς παραγόμενου συνταγογραφούμενου σκευάσματος φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρα μας, ως αποτέλεσμα της στρατηγικής συνεργασίας της Lavipharm με την Tikun Olam. Θέλω να είμαι ειλικρινής. Εγώ θα είμαι περισσότερο ευτυχής όταν η εταιρεία Tikun Olam θα έχει περισσότερο ανταγωνισμό και θα υπάρχουν περισσότερες εταιρείες που θα παράγουν φαρμακευτική κάνναβη στην Ελλάδα. Γιατί εμείς οραματιζόμαστε, μιλάω πάντα από τη σκοπιά της κυβερνήσεως και της ανάπτυξης, η Ελλάδα να γίνει εξαγωγική χώρα για τη φαρμακευτική κάνναβη και να μπορέσει να είναι ένα προϊόν που θα αποτελέσει ένα ακόμη βήμα στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας».

O Τηλέμαχος Λαβίδας, εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. της Lavipharm, στη διάρκεια της ομιλίας του ανέφε-

O κ. Τηλέμαχος Λαβίδας, εκτελεστικό μέλος Δ.Σ. της Lavipharm.

Ο υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης.

ρε ότι «πρόκειται για ιστορική στιγμή, η οποία σηματοδοτεί ένα άλμα προς τα εμπρός στην προσέγγισή μας στον τομέα της Yγείας», αφιερώνοντας την εκδήλωση σε όλους τους επιστήμονες, ρυθμιστικές αρχές, φορείς, ομάδες ασθενών, «που με την επιμονή και τη συμβολή τους την έκαναν πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που γίνεται εφικτή χάρη στην πρωτοπόρο εταιρεία Tikun Olam και το έργο της στην έρευνα και Από αριστερά: Ο κ. Παναγιώτης Γιαννουλέας, COO & Country Manager., ο κ. Βασίλης Μπαλούμης CFO, ο κ. Χρήστος Διαμαντόπουλος, μέλος του Δ.Σ., η κ. Βίκυ Κεφαλά, μέλος του Δ.Σ., ο κ. Τηλέμαχος Λαβίδας, εκτελεστικό μέλος Δ.Σ., ο κ. Αριστείδης Πολυβός, Head of Marketing Rx & Oncology.

παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης, τα σκευάσματα της οποίας θα κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά από τη Lavipharm». Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Λαβίδας τόνισε: «Aπόψε γιορτάζουμε για όλους τους ασθενείς, των οποίων η ζωή θα αλλάξει για πάντα από αυτήν τη στιγμή. Για εκείνους, τα συνταγογραφούμενα σκευάσματα της φαρμακευτικής κάνναβης δεν είναι απλά ένας τρόπος θεραπείας, είναι μια νέα ευκαιρία, που τους προσφέρει ελπίδα, ανακούφιση και ένα καλύτερο αύριο».

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής τους, οι προσκεκλημένοι ομιλητές, εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής

Η κ. Αθανασία Παππά, πρόεδρος της ΕΛΕΑΝΑ, η κ. Μόιρα Τζίτζικα, πρόεδρος ΠΟΑμΣΚΠ, και ο κ. Βασίλης Ρίτσης.

και επιστημονικής κοινότητας, αλλά και φορέων, επεσήμαναν τη δυνατότητα της φαρμακευτικής κάνναβης να αποτελέσει μία επιπλέον λύση για τη διαχείριση συμπτωμάτων διαφόρων παθήσεων. Στην εκδήλωση, επίσης, συνάνθρωποί μας με σοβαρά προβλήματα υγείας περιέγραψαν τη δική τους δύσκολη καθημερινότητα:

«Όταν το σώμα μου υποφέρει από χρόνιο πόνο, ολόκληρη η ζωή μου επηρεάζεται. Ο πόνος μάς επηρεάζει όλους σε διάφορα επίπεδα, με διάφορους τρόπους και σε διαφορετικό βαθμό. Αυτό που δεν θέλω να ακούσω είναι ότι όλος αυτός ο πόνος βρίσκεται στη φαντασία μου. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να είναι αφόρητος και η ταλαιπωρία είναι πραγματική. Δεν

ξέρω πώς είναι να μην πονάω», ανέφερε η Αθανασία Παππά, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα, ασθενής που πάσχει από χρόνιο ρευματικό νόσημα.

«Για εμάς τους ασθενείς σημασία έχει να μπορέσουμε να εμπιστευθούμε μια θεραπεία. Θέλουμε ασφάλεια και αξιοπιστία», είπε κλείνοντας τη βιωματική της ομιλία η Μόιρα Τζίτζικα, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, η οποία πάσχει επίσης από χρόνιο νόσημα. Ή εκδήλωση κατέδειξε ότι η φαρμακευτική κάνναβη μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα ισχυρό «όπλο» στη θεραπευτική φαρέτρα των ειδικών για μια καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών. ■

GIVMED ΚΑΙ διαΝΕΟσις

Συγκλονιστική έρευνα

για την κατανάλωση φαρμάκων

στην Ελλάδα!

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

• 1,9 εκατ. Έλληνες δεν μπόρεσαν να πληρώσουν φάρμακα και εξετάσεις!

• Κάθε χρόνο πετιούνται

40 εκατ. κουτιά φαρμάκων αξίας 1 δισ. ευρώ!

• Μόνον 1 στους 5 διαθέτει ιδιωτική ασφάλιση υγείας!

ΠΕΡΙΠΟΥ 40 ΕΚΑΤ. ΚΟΥΤΙΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ συνολικής αξίας που υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ πετάχτηκαν στα σκουπίδια τον τελευταίο χρόνο, τη στιγμή που την ίδια περίοδο περισσότεροι από 1,9 εκατ. Έλληνες δεν μπόρεσαν να πληρώσουν τα φάρμακα -αλλά και εξετάσεις-

που χρειάστηκαν. Στο μεταξύ, μόνον 1 στους 5 Έλληνες διαθέτει ιδιωτική ασφάλιση υγείας.

Τα ευρήματα αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στη νέα πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης που διεξήγαγαν το GIVMED με επιστημονικούς συνεργάτες της διαΝΕΟσις και το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας με την υποστήριξη της Thenamaris, η οποία αποτυπώνει τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός και πιο ειδικά οι ευπαθείς ομάδες στη χρήση τόσο των υπηρεσιών υγείας όσο και στην πρόσβαση στο φάρμακο. Παράλληλα, διερευνά τις συνήθειες του κοινού σχετικά με τη διαχείριση, τη δωρεά και την απόρριψη φαρμάκων. Ειδικότερα, η έρευνα απαντά στα παρακάτω ερωτήματα, με σκοπό την ενημέρωση και το σχεδιασμό δράσεων που μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα για να επιφέρουν θετικές και αποτελεσματικές αλλαγές:

1. Ποια είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην Ελλάδα σχετικά με την πρόσβαση στην Υγεία και το φάρμακο;

2. Ποιες είναι οι συνήθειες και οι συμπεριφορές των ατόμων στην Ελλάδα σε σχέση με τη χρήση και τη δωρεά των μη ληγμένων φαρμάκων;

3. Πώς διαχειρίζονται οι άνθρωποι τα ληγμένα φάρμακα που έχουν στη διάθεσή τους και πώς αυτό επηρεάζει το περιβάλλον;

4. Ποια είναι η γνώμη του ευρέος κοινού γύρω από τα Κοινωνικά Φαρμακεία και τους κοινωφελείς φορείς που παρέχουν δωρεάν φάρμακα σε άτομα που τα έχουν ανάγκη; Ή συλλογή των δεδομένων της έρευνας έγινε από την εταιρεία ProRata στο διάστημα 6-13 Δεκεμβρίου 2023, σε δείγμα 1.000 ατόμων, αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της ημερίδας «Δωρεά και Διαχείριση Φαρμάκων» από τη Φαίη Μακαντάση, διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις, και τον Κυριάκο Σουλιώτη, καθηγητή Πολιτικής Υγείας, κοσμήτορα της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και πρόεδρο του Ινστιτούτου

Πολιτικής Υγείας (HPI). Αναλυτικότερα τα πιο βασικά συμπεράσματα της έρευνας έχουν ως εξής:

Κάθε χρόνο στην Ελλάδα πετιούνται περισσότερα από 40 εκατομμύρια κουτιά με φάρμακα, το κόστος των οποίων υπολογίζεται ότι υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.

Το 22% (δηλαδή περίπου 1,9 εκατ. άτομα) δήλωσε ότι τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν φορές που, λόγω του κόστους, δεν έκανε χρήση υπηρεσιών υγείας (φάρμακα και εξετάσεις) τις οποίες χρειαζόταν.

Παράλληλα όμως 1 στους 2 δηλώνει ότι του περίσσεψαν φάρμακα τον τελευταίο χρόνο. Από όσα φάρμακα έχουν στο σπίτι τους, οι πολίτες δήλωσαν ότι, κατά μέσο όρο, περίπου 3 κουτιά είναι ληγμένα. Περισσότεροι από τους μισούς δηλώνουν ότι αυτά τα πετούν στα σκουπίδια.

Περίπου 1 στους 4 δηλώνει ότι έχει δωρίσει μη ληγμένα φάρμακα τον τελευταίο χρόνο: κατά μέσο όρο 5,6 κουτιά. Από εκείνους όμως που δηλώνουν ότι δεν δώρισαν φάρμακα, 1 στους 5 επισημαίνει ότι δεν γνώριζε πού να τα δωρίσει.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΦ Ι Λ ΥΓΕ Ι ΑΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΩ ΜΕΝΩΝ Πολλές ερωτήσεις της έρευνας αφορούν στο γενικότερο προφίλ υγείας των ερωτώμενων και τη χρήση των υπηρεσιών υγείας που κάνουν. Έτσι, λοιπόν, 1 στους 4 δηλώνει ότι είναι φροντιστής ή κηδεμόνας κάποιου ατόμου, ενώ 4 στους 10 δηλώνουν ότι έχουν διαγνωστεί με χρόνιο πρόβλημα υγείας. Το ποσοστό αυτό είναι μάλιστα αυξημένο, κατά περίπου 9 μονάδες, στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες και, όπως είναι αναμενόμενο, αυξάνεται με την ηλικία. Επιπλέον, τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα είναι επίσης πιο πιθανό να

H

κ. Φαίη Μακαντάση.

H κ. Ιωάννα ΔημητρακοπούλουΚουταβά.

έχουν χρόνιο πρόβλημα υγείας. Αρκετές ερωτήσεις επικεντρώνονται στο κόστος των υπηρεσιών υγείας. Οι ερωτώμενοι δηλώνουν ότι τον τελευταίο χρόνο ξόδεψαν, κατά μέσο όρο, 955 ευρώ (συνολική δαπάνη του νοικοκυριού) για τις ανάγκες της υγείας τους. Επιπλέον, ένα 14% του πληθυσμού, δηλαδή περίπου 1 στους 7, δηλώνει ότι ξόδεψε περισσότερο από 1.000 ευρώ. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι αρκετά μεγάλο μέρος του δείγματος, περίπου 1 στους 4 (23,3%), δεν γνωρίζει ή δεν απάντησε το ποσό που ξόδεψε. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνον 1 στους 5 ερωτώμενους δηλώνει ότι διαθέτει ιδιωτική ασφάλιση υγείας.

Το κόστος των υπηρεσιών υγείας φαίνεται ότι αποτελεί σημαντικό ζήτημα για ένα αξιοσημείωτο μέρος του πληθυσμού: 9 στους 10 (88%) δηλώνουν στην έρευνα ότι έκαναν χρήση υπηρεσιών υγείας τους τελευταίους δώδεκα μήνες.

Στις ερωτήσεις που σχετίζονται με τον προληπτικό έλεγχο υγείας, περίπου 1 στους 2 (45,2%) δηλώνει ότι επισκέπτεται συχνά ή πολύ συχνά γιατρό ή υπηρεσία υγείας για προληπτικό έλεγχο. Οι γυναίκες δηλώνουν

Ασφαλιστική κατάσταση

Ο κ. Θανάσης Βράτιμος. Ο κ. Κυριάκος Σουλιώτης.

ότι κάνουν συχνότερο προληπτικό έλεγχο υγείας, σε σχέση με τους άνδρες.

Η ΧΡ Η ΣΗ ΤΩΝ ΦΑΡΜ Α ΚΩΝ Το 77,5% (δηλαδή το 68,2% του συνόλου των ερωτώμενων) κατανάλωσε φάρμακα. Σχεδόν στο σύνολό τους (94,4%, δηλαδή 64,4% ολόκληρου του δείγματος) κατανάλωσαν συνταγογραφούμενα φάρμακα, ενώ 1 στους 2 (47,8%, δηλαδή 32,6% του συνόλου) κατανάλωσε (και) μη συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Ή συντριπτική πλειοψηφία (93,3%) όσων κατανάλωσαν φάρμακα απευθύνθηκε σε ιδιωτικά φαρμακεία, ενώ η αμέσως επόμενη επιλογή ήταν τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, με 8,9%. Ένα 15,6%, δηλαδή περισσότεροι από 1 στους 6, δηλώνει ότι αντιμετώπισε εμπόδια στην προμήθεια φαρμάκων, με ένα πολύ σημαντικό μέρος εξ αυτών (88,3%) να επισημαίνει ότι οι δυσκολίες αφορούσαν στην εύρεση του προϊόντος που ήταν απαραίτητο για τη θεραπεία του.

ΤΑ ΦΑ ΡΜΑΚΑ ΣΤΟ ΣΠ Ι ΤΙ Περίπου 1 στους 2 (45,8%) δηλώνει ότι τον τελευταίο

Το 96% των ερωτηθέντων είναι ασφαλισμένο και μόνο το 19% διαθέτει ιδιωτική ασφάλιση υγείας.

Ασφαλισμένος/η

Ανασφάλιστος/η Βιβλιάριο

πρόνοιας

χρόνο τού περίσσεψαν φάρμακα. Όταν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες καλούνται να απαντήσουν γιατί συνέβη

αυτό, οι περισσότεροι δηλώνουν ως κύριο λόγο την

αλλαγή ή την ολοκλήρωση της θεραπείας τους.

Ή μεγάλη πλειοψηφία των ερωτώμενων (86,9%)

δηλώνει ότι γνωρίζει πολύ καλά ή αρκετά καλά τα

φάρμακα που υπάρχουν στο σπίτι της, αλλά μόνον 3

στους 10 δηλώνουν ότι ελέγχουν συχνά -τουλάχιστον μία φορά το μήνα- τα φάρμακα αυτά.

ΛΗΓΜ Ε ΝΑ ΦΑ ΡΜΑΚΑ

Το 51,8% δηλώνει ότι βρήκε, λιγότερα ή περισσότερα, ληγμένα φάρμακα στο σπίτι την τελευταία φορά που ήλεγξε. Σε άλλη σχετική ερώτηση απαντούν ότι, κατά μέσο όρο, βρήκε 2,9 κουτιά με ληγμένα φάρμακα. Μάλιστα, 1 στους 5 από όσους βρήκαν ληγμένα φάρμακα

δηλώνει ότι βρήκε περισσότερα από 4 κουτιά. Αντίθετα, το 58% είχε στο σπίτι 1 ή 2 κουτιά με ληγμένα φάρμακα.

Τι κάνουν όμως με τα ληγμένα φάρμακα, αφότου

τα εντοπίσουν στο σπίτι τους; Περισσότεροι από τους μισούς (55,1%) δηλώνουν ότι τα πετούν στα σκουπίδια,

Ιδιωτική ασφάλιση υγείας

πρακτική η οποία είναι επιβλαβής για το περιβάλλον και τον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ 37,8% των ερωτώμενων δηλώνει ότι τα επιστρέφει στα φαρμακεία.

ΜΗ ΛΗΓΜ Ε ΝΑ ΦΑ ΡΜΑΚΑ ΚΑΙ Α ΛΛΑ ΥΛΙΚ Α Ένα μεγάλο μέρος του δείγματος, 7 στους 10 (71,3%), δηλώνει ότι δεν δώρισε μη ληγμένα φάρμακα τον τελευταίο χρόνο. Από αυτούς, οι περισσότεροι (64,1%) δηλώνουν ότι δεν δώρισαν φάρμακα επειδή δεν τους περίσσεψαν. Ωστόσο σχεδόν 1 στους 5 (19,7%) απαντά ότι δεν δώρισε φάρμακα επειδή δεν γνώριζε πού να τα δωρίσει.

Περίπου 1 στους 4 (27,9%), και κυρίως οι γυναίκες (32,9% των γυναικών του δείγματος, έναντι 22,5% των ανδρών), δηλώνει ότι έχει δωρίσει μη ληγμένα φάρμακα τον τελευταίο χρόνο. Δηλώνει, μάλιστα, ότι δώρισε, κατά μέσο όρο, 5,6 κουτιά. Ή μεγάλη πλειοψηφία από αυτούς που δηλώνουν ότι δώρισαν φάρμακα τον τελευταίο χρόνο (87%) απαντά ότι το έκανε επειδή αυτά έληγαν άμεσα και δεν τα χρειαζόταν.

Το 45,4% δηλώνει ότι τα έδωσε σε ιδιωτικό φαρμακείο. Ένα 28,2% προτίμησε να τα δώσει σε Κοινωνικό Φαρμακείο, 18,7% απάντησε ότι τα δώρισε σε άλλη δομή (π.χ. σε ΜΚΟ ή στα ΚΑΠ Ή ) και 4,7% σε ειδική εκδήλωση που διοργανώθηκε γι’ αυτόν το σκοπό.

Σχεδόν 1 στους 3 (32,7%) αποφάσισε πού θα δωρίσει τα μη ληγμένα φάρμακα, τα οποία δεν χρειαζόταν πια, με βάση την απόσταση από το σημείο όπου βρίσκεται ή κατοικεί -ίσως γι’ αυτό και τόσοι πολλοί αποφάσισαν να τα επιστρέψουν σε ιδιωτικό φαρμακείο. Παρ’ όλα αυτά, μόνο 4 στους 10 (39,5%) από ολόκληρο το δείγμα δηλώνουν ότι γνωρίζουν την ύπαρξη των πράσινων κάδων στα φαρμακεία, οι οποίοι υπάρχουν και γι’ αυτόν το σκοπό. Οι περισσότεροι, δε, από αυτούς που γνωρίζουν την ύπαρξη των κάδων θεωρούν ότι εκεί μπορούν να απορρίψουν τα ληγμένα φάρμακα. ■

ΕΡΕΥΝΑ

Παχύσαρκοι 6 στους 10 ενήλικες

Έλληνες και 4 στα 10 παιδιά

ηλικίας 5-7 ετών!

• Ή «πανδημία» της παχυσαρκίας απειλεί τη δημόσια υγεία, την οικονομία και την κοινωνία!

• Το 60% των ατόμων με παχυσαρκία έχει επιπλέον προβλήματα υγείας

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΠΕΡΙΠΟΥ ΣΤΟ 1 ΔΙΣ. ΘΑ ΕΙΝΑΙ οι παχύσαρκοι σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 2030. Τα στοιχεία είναι πιο τραγικά για τη χώρα μας, αφού ήδη 6 στους 10 ενήλικες είναι παχύσαρκοι και από αυτούς το 60% έχει λόγω της παχυσαρκίας επιπλέον σοβαρά προβλήματα υγείας. Παράλληλα σε υψηλά επίπεδα είναι και η παιδική παχυσαρκία, αφού είναι παχύσαρκα το 37,5% των παιδιών ηλικίας 2-14 ετών, το 43% των παιδιών ηλικίας 5-7 ετών και το 13,9 ετών των παιδιών ηλικίας 0-5 ετών.

Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε σε ειδική εκδήλωση με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ήμέρας Παχυσαρκίας η «Συμμαχία για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας», το πρώτο δίκτυο στην Ελλάδα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Ή «Συμμαχία» περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς με τη διαχείριση της παχυσαρκίας επαγγελματίες υγείας, ενώσεις ασθενών, την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και εκπροσώπους των δημοτικών αρχών.

Ή παχυσαρκία είναι μία χρόνια, πολυπαραγοντική, πολυσυστηματική, δύσκολα αντιμετωπίσιμη και υποτροπιάζουσα νόσος που απαιτεί διεπιστημονική παρέμβαση. Οδηγεί σε πολλές σοβαρές ασθένειες και χαρακτηρίζεται ως «πανδημία», καθώς απειλεί τα θεμέλια της δημόσιας υγείας, της οικονομίας και της κοινωνίας. Όπως δήλωσε η αν. υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, δύο βασικά προγράμματα της Πολιτείας είναι σε

εξέλιξη: α) η πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στα παιδιά και β) η πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στους ενήλικες. Όπως είπε, «τα δεδομένα δείχνουν ότι το 50% των ανθρώπων δεν τρώει φρούτα και λαχανικά, έχει εγκαταλείψει τη μεσογειακή διατροφή και προτιμά τα αναψυκτικά από το νερό. Όλα αυτά οδηγούν στην ανάγκη για συνειδητοποίηση της αξίας της υγιεινής διατροφής για καλή ποιότητα ζωής. Μέσα από τα προγράμματα πρόληψης δίνονται τα εργαλεία στους πολίτες να αντιλαμβάνονται ότι πρόληψη δεν

σημαίνει στέρηση, αλλά ένας τρόπος να διατηρείς το

βιολογικό σου κεφάλαιο σε πραγματικά καλό επίπεδο, ώστε να απολαμβάνεις τη ζωή από την παιδική ηλικία έως και την ενήλικη ζωή, την τρίτη και τέταρτη ηλικία».

«Το υπουργείο Υγείας προσφέρει στους πολίτες δωρεάν υπηρεσίες, σε γιατρούς, διατροφολόγους, δω-

Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εσωτερικής Παθολογίας, μίλησε για την ίδρυση της «Συμμαχίας για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας», ο σκοπός της οποίας είναι μη κερδοσκοπικός. Συνίσταται στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας, στην ευαισθητοποίηση, στην έγκυρη πληροφόρηση της κοινωνίας και την επιστημονική εκπαίδευση της ιατρικής κοινότητας και των επαγγελματιών υγείας. Φιλοδοξεί να είναι αρωγός της Πολιτείας στην εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και πρόσφατα απέκτησε νομική μορφή. Ή συλλογική ευφυΐα που προσφέρουν οι 27 εταιρείες-μέλη της Συμμαχίας επιδιώκει να συμβάλει στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας με διεπιστημονικό και διατομεακό τρόπο. Αναφέρθηκε στη συγγραφή των κατευθυντηρίων

ρεάν πρόσβαση στην Υγεία και στα υγιεινά τρόφιμα στις οικογένειες που αντιμετωπίζουν κοινωνικές ανισότητες».

Ή παχυσαρκία δεν είναι ατομική επιλογή. Το να στιγματίζονται παιδιά και ενήλικες όχι μόνο δεν είναι αποδεκτό, αλλά είναι επιστημονικά λανθασμένο. Μια σειρά από εξωτερικούς παράγοντες, οι κοινωνικοί προσδιοριστές, επιδρούν στα άτομα και έχουν ως αποτέλεσμα την παχυσαρκία. Κλείνοντας την ομιλία της η υπουργός επισήμανε ότι η αναγνώριση από τα άτομα πως χρειάζονται βοήθεια δεν είναι δείγμα αδυναμίας, αλλά δύναμης.

Ο

Νικόλαος Τεντολούρης, καθηγητής Παθολογίας

οδηγιών και του θεραπευτικού πρωτοκόλλου που απαιτείται για την αντιμετώπιση της νόσου, καθώς επίσης στην ανάγκη της αναγνώρισής της ως νόσου και στη χώρα μας.

Ή Αναστασία Μπαρμπούνη, καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας και παιδίατρος, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας, αναφέρθηκε στους αριθμούς που επιβεβαιώνουν ότι η παχυσαρκία υπονομεύει την υγεία του πληθυσμού, την κοινωνία και την οικονομία. Παγκοσμίως το 2030, 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι θα είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι, εκ των οποίων 1 στους 5 θα είναι γυναίκες και 1 στους 7 άνδρες. Σήμερα στη χώρα μας το 63% των ενηλίκων είναι υπέρβαρο

και παχύσαρκο, ενώ το 37,5% των παιδιών και έφηβων 2-14 ετών είναι υπέρβαρο και παχύσαρκο, αποδεικνύοντας ότι η πρωτογενής πρόληψη πρέπει να ξεκινήσει από την οικογένεια, την έγκαιρη διάγνωση, την άμβλυνση των ανισοτήτων και την ανασυγκρότηση της ιατρικής περίθαλψης.

Πόσοι θεωρούν την παχυσαρκία νόσο; Μόνο ένα μικρό ποσοστό. Ή παχυσαρκία όμως είναι νόσος και απαιτείται εκπαίδευση των ιατρών, των επαγγελματιών υγείας αλλά και του κοινού για τη βαθύτερη κατανόησή της, των συνέπειών της και την αντιμετώπισή της. Μόνο το 55% των ατόμων με παχυσαρκία διαγιγνώσκονται επισήμως ως άτομα με παχυσαρκία σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, όπως είπε ο πρόεδρός της, Ευθύμιος Καπάνταης, παθολόγος-διαβητολόγος. Επίσης τόνισε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ζητούν ιατρική βοήθεια. Ένα πολύ μικρό ποσοστό που ανέρχεται σε 2% λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ενώ για τον διαβήτη τύπου ΙΙ το 86% παίρνει φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, σε σχετική ερώτηση, το 68% των ερωτηθέντων της έρευνας δεν θα έπαιρνε ποτέ φαρμακευτική αγωγή και το 61% των παχύσαρκων δεν θα έκανε ποτέ βαριατρικό χειρουργείο. Ο κ. Καπάνταης που παρουσίασε την έρευνα αναρωτήθηκε: Ένας υπερτασικός ή διαβητικός θα έλεγε στον θεράποντα ιατρό του δεν θέλω να πάρω φάρμακο; Ή άρνηση φαρμάκου κατά βάση σηματοδοτεί ότι οι ασθενείς δεν θεωρούν την παχυσαρκία ως νόσο και οι ιατροί τους αντίστοιχα δεν επιμένουν.

Παγκόσμια έρευνα έδειξε ότι μόνο το 68% των ιατρών παγκοσμίως αναγνωρίζει την παχυσαρκία ως νόσο και μόνο το 51% των ατόμων με παχυσαρκία λαμβάνει θεραπεία με φάρμακα. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι κορυφαίοι λόγοι για τους οποίους τα άτομα με παχυσαρκία δεν ζητούν ιατρική βοήθεια για επίτευξη απώλειας βάρους είναι γιατί το 44% αυτών πιστεύει ότι είναι δική του ευθύνη να διαχειριστεί το βάρος του, το 37% λέει ότι ξέρει ήδη τι πρέπει να κάνει για να διαχειριστεί το βάρος του και το 21% δεν έχει κίνητρα για να χάσει βάρος. Σημειωτέον ότι το 55% των ιατρών δεν βλέπει το υπερβάλλον βάρος τους ως ιατρικό ζήτημα! Ή καταπολέμηση και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας έχει μακρύ δρόμο για την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση όχι μόνο του κοινού, αλλά και των ιατρών και των επαγγελματιών υγείας.

Ή Φανή Πρεβέντη, διατροφολόγος, πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων, μίλησε για το ρόλο της διατροφής στην υγεία, λέγοντας ότι 1 στους 5 θανάτους παγκοσμίως οφείλεται στην κακή διατροφή. Ή εξατομικευμένη διατροφή αποτελεί στόχο υγείας και ποιότητας ζωής και βελτιώνει τη βιωσιμότητα των διατροφικών συνηθειών. Ο διαιτολόγος στη σταθερή σχέση που αναπτύσσει με τον ασθενή και με την εξατομικευμένη διατροφή μειώνει τον κίνδυνο για χρόνια νοσήματα, κάνει αποδοτικότερη την απώλεια βάρους, βελτιώνει την ποιότητα της διατροφής, τη σωματική απόδοση και μειώνει τις υγειονομικές δαπάνες στην περίθαλψη. ■

Αρθρογραφία και συνεντεύξεις για τις καινοτομίες και τις

τελευταίες εξελίξεις

στη θεραπεία παθήσεων των αυτιών, της μύτης και του

λάρυγγα, παρουσίαση Κλινικών, τα νέα δεδομένα για την αντιμετώπιση του καρκίνου κεφαλής και τραχήλου!

ΜΕΓΑΛΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ

ΩΤΟΡΙΝΟ

ΛΑΡΥΓΓΟ

ΛΟΓΙΑ

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ

MD, PhD, καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας ΑΠΘ, διευθυντής

Β’ Παν/κής ΩΡΛ Κλινικής, ΓΝΘ «Παπαγεωργίου», πρόεδρος

Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας Ωτολογίας - Ακοολογίας

ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΤΟΥ

Λ Α ΡΥΓΓΑ ΚΑΙ Σ Υ ΓΧΡΟΝΗ

ΑΝΤΙΜΕΤ Ω ΠΙΣ Η ΤΟΥ ΜΕ

ΤΗ ΧΡ Η ΣΗ ΤΩΝ LASER!

Συνέντευξη στον ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ

σε συνέντευξή του όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τον καρκίνο του λάρυγγα, τις διάφορες μεθόδους θεραπείας του, καθώς και για τη σύγχρονη αντιμετώπισή του με τη χρήση των Laser.

— Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του λάρυγγα και σε ποιες ηλικίες συνήθως εμφανίζεται; Ή συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του λάρυγγα εμφανίζει σημαντικές γεωγραφικές διακυμάνσεις. Όσον αφορά στην Ευρώπη, τα υψηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στις μεσογειακές χώρες και την Ανατολική Ευρώπη, ενώ τα χαμηλότερα στη Σκανδιναβία.

Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΛΑΡΥΓΓΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ περίπου για το 2% επί του συνόλου των καρκινωμάτων του ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα είναι ο συχνότερος καρκίνος στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου, μια και σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές είναι υπεύθυνος για το 30-40% των όγκων της περιοχής. Ο Κωνσταντίνος Μάρκου, MD, PhD, καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας ΑΠΘ, διευθυντής Β’ Πανεπιστημιακής ΩΡΛ Κλινικής ΓΝΘ «Παπαγεωργίου» και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας Ωτολογίας - Ακοολογίας, μας περιγράφει

Σύμφωνα με μελέτη μου που αφορούσε επιδημιολογικά στοιχεία από τη Βόρειο Ελλάδα, η χώρα μας ανήκει στις περιοχές με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του λάρυγγα, η οποία υπολογίζεται σε περίπου 8 έως 10 νέες περιπτώσεις ανά έτος ανά 100.000 κατοίκους [Markou K. et al. Laryngeal cancer: epidemiological data from Νorthern Greece and review of the literature. Hippokratia. 2013 Oct; 17(4):313-8].

Ή μέση ηλικία εμφάνισης του όγκου είναι περίπου τα 60 έτη, χωρίς βέβαια να αποκλείεται η εμφάνιση του όγκου σε αρκετά νεαρότερες ηλικίες, ακόμη και σε ηλικίες μικρότερες των 40 ετών. Αφορά κυρίως τους άνδρες, με δεκαπλάσια συχνότητα εμφάνισης σε σχέση με τις γυναίκες. Παρ’ όλα αυτά, έχει παρατηρηθεί μια σημαντική και σταθερή αύξηση της συχνότητας του καρκίνου του λάρυγγα μεταξύ των γυναικών, γεγονός

το οποίο αποδίδεται στην ευρεία διάδοση του καπνίσματος στις γυναίκες τις τελευταίες δεκαετίες.

— Ποιοι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για τη δημιουργία του καρκίνου του λάρυγγα;

Ο καρκίνος του λάρυγγα, όπως και ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι κακοήθης όγκος, ο οποίος εμφανίζει ισχυρή και άμεση εξάρτηση από το κάπνισμα. Μάλιστα, η πιθανότητα εμφάνισής του αυξάνεται γεωμετρικά όσο αυξάνεται ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλώνεται καθημερινά, αλλά και ο αριθμός των ετών που κάποιος είναι καπνιστής. Όσοι καπνίζουν περισσότερα από 40 τσιγάρα ημερησίως εμφανίζουν ετήσια θνητότητα από καρκίνο του λάρυγγα περίπου 15/100.000, ενώ για τους μη καπνιστές της ίδιας ηλικίας το ποσοστό αυτό είναι μόλις 0,6/100.000. Γενικά η πιθανότητα ανάπτυξης λαρυγγικού καρκίνου ελαττώνεται σημαντικά πέντε έτη μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ενώ πιστεύεται ότι προσεγγίζει τα ποσοστά των μη καπνιστών δέκα έτη μετά τη διακοπή του καπνίσματος.

Δεύτερος σημαντικός παράγοντας που σχετίζεται με τον όγκο αυτόν είναι το αλκοόλ. Και σε αυτήν την περίπτωση η πιθανότητα ανάπτυξης του όγκου είναι ανάλογη με την ποσότητα του αλκοόλ που κάποιος καταναλώνει καθημερινά. Μάλιστα, σήμερα γνωρίζουμε ότι η δράση του αλκοόλ είναι συνεργική με το κάπνισμα, δηλαδή ένας καπνιστής ο οποίος καταναλώνει ταυτόχρονα σημαντική ποσότητα αλκοόλ κινδυνεύει σε υπερπολλαπλάσιο βαθμό να αναπτύξει καρκίνο του λάρυγγα σε σχέση με κάποιον ο οποίος δεν κάνει χρήση αλκοόλ. Ενώ για τους καπνιστές πιστεύεται ότι κινδυνεύουν 15 φορές περισσότερο για ανάπτυξη καρκίνου του λάρυγγα, οι καπνιστές οι οποίοι είναι ταυτόχρονα πότες κινδυνεύουν 34 έως και 50 φορές περισσότερο.

Επιπλέον, προδιαθετικοί παράγοντες θεωρούνται η επαγγελματική έκθεση σε χημικούς παράγοντες, όπως ο αμίαντος, το νικέλιο και το ασβέστιο, η εισπνοή καρκινογόνων ουσιών, όπως αναθυμιάσεις από παράγωγα της καύσης (αυξημένη συχνότητα σε ψήστες), διάφοροι χημικοί διαλύτες, η έκθεση σε φορμαλδεΰδη. Αυξημένη συχνότητα της νόσου έχει ανακοινωθεί σε εργάτες βιομηχανιών που ασχολούνται με παραγωγή συνθετικών νημάτων, υαλοβάμβακα, τσιμέντου, κατεργασία ξύλου, κάρβουνου, μετάλλων, πλαστικών και χημικών χρωστικών.

Τέλος, σχετικά πρόσφατα έχει ενοχοποιηθεί τόσο η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση όσο και η μόλυνση με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Ειδικά όσον αφορά την μόλυνση με τον ιό HPV, υπεύθυνοι θεωρούνται οι υπότυποι 16 και 18 του ιού, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο ιός ΉPV θεωρείται υπεύθυνος κυρίως

για ανάπτυξη καρκίνου του στόματος και του φάρυγγα και λιγότερο για καρκίνο του λάρυγγα.

— Πώς εκδηλώνεται ένας όγκος στο λάρυγγα και κατά πόσο είναι εφικτό να τεθεί νωρίς η διάγνωσή του;

Το συχνότερο σύμπτωμα του καρκίνου του λάρυγγα είναι το βράγχος της φωνής (βράχνιασμα). Αποτελεί το πρώτο και για μεγάλο χρονικό διάστημα το μοναδικό σύμπτωμα των καρκινωμάτων που αναπτύσσονται στο επίπεδο των φωνητικών χορδών. Τα καρκινώματα αυτά ονομάζονται γλωττιδικά νεοπλάσματα και αφορούν περίπου το 65% των όγκων του λάρυγγα. Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι δίνουν άμεσα συμπτώματα και ως εκ τούτου υπάρχει η δυνατότητα να τεθεί η διάγνωση σε πολύ αρχικό στάδιο. Για το λόγο αυτόν, οποιαδήποτε βραχνάδα στη φωνή η οποία διαρκεί περισσότερο από τρεις εβδομάδες, ιδιαίτερα όταν αφορά καπνιστές, θα πρέπει να θεωρείται ως πιθανό καρκίνωμα του λάρυγγα και να γίνεται ο κατάλληλος ενδοσκοπικός έλεγχος από ωτορινολαρυγγολόγο.

Ή έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του λάρυγγα συνδυάζεται βέβαια με υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών, αλλά και με αυξημένη πιθανότητα αντιμετώπισής του με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, όπως με τη χρήση των Laser.

Άλλα συμπτώματα του καρκίνου του λάρυγγα κατά περίπτωση μπορεί να είναι η αίσθηση παρουσίας ενός ξένου σώματος στο λαιμό, η δυσκολία στην κατάποση, η διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου, ενώ σε πολύ προχωρημένους όγκους μπορεί να εμφανισθεί έντονη δυσκολία στην αναπνοή και αιμόπτυση εξαιτίας αιμορραγίας του όγκου.

— Ποια είναι η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί σε περίπτωση υποψίας ανάπτυξης ενός τέτοιου όγκου;

Για την ορθή και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του λάρυγγα είναι αναγκαία η ενδοσκοπική εξέταση του ασθενούς με εύκαμπτα και άκαμπτα λαρυγγοσκόπια. Στις ημέρες μας, η εξέλιξη της τεχνολογίας παρέχει εξαιρετικές δυνατότητες τόσο εξέτασης όσο και καταγραφής των ευρημάτων με video-λαρυγγοσκόπηση. Στα χέρια ενός έμπειρου και εξειδικευμένου στην Oγκολογία ωτορινολαρυγγολόγου, η εξέταση του ασθενούς είναι συνήθως μια εύκολη και ανώδυνη διαδικασία, η οποία θέτει σχεδόν πάντα με ακρίβεια τη διάγνωση. Βέβαια, μετά την αρχική κλινική εξέταση και εφόσον υπάρχει υποψία καρκινώματος, θα πρέπει να ακολουθεί η λήψη βιοψίας. Ή βιοψία αυτή γίνεται συνήθως με γενική αναισθησία και με τη βοήθεια μικρο-

Η έγκαιρη διάγνωση του

καρκίνου του λάρυγγα

συνδυάζεται με υψηλότερα

ποσοστά επιβίωσης των

ασθενών, αλλά και με

αυξημένη πιθανότητα

αντιμετώπισής του με

ελάχιστα επεμβατικές

μεθόδους, όπως με τη χρήση των Laser.

σκοπίου. Σκοπός της είναι αφενός μεν η επιβεβαίωση της πάθησης, αφετέρου δε να καθοριστεί με ακρίβεια η έκταση του όγκου και γίνει σταδιοποίησή του, έτσι ώστε να σχεδιαστεί σωστά η κατάλληλη θεραπεία.

Εφόσον το αποτέλεσμα της βιοψίας είναι θετικό, ο έλεγχος συμπληρώνεται με τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας σε διάφορες περιοχές για να αποκλεισθεί η περίπτωση ύπαρξης μεταστάσεων, κυρίως στον τράχηλο και τον πνεύμονα. Στις μέρες μας, για τη διερεύνηση πιθανών μεταστάσεων σε προχωρημένα καρκινώματα του λάρυγγα ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η εξέταση με PET-CT, η οποία μπορεί να αναδείξει ακόμη και αρχόμενες βλάβες σε διάφορα σημεία του σώματος.

— Ποιες είναι οι μέθοδοι θεραπείας του καρκίνου του λάρυγγα και κατά πόσον ο καρκίνος αυτός είναι αντιμετωπίσιμος;

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να τονιστεί ότι τόσο το είδος της θεραπείας όσο και τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών έχουν άμεση σχέση με το στάδιο του όγκου, δηλαδή με το πόσο προχωρημένο είναι το καρκίνωμα όταν γίνεται η διάγνωση. Τα όπλα που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας για την αντιμετώπιση του καρκίνου του λάρυγγα είναι η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

Ο

σωστός σχεδιασμός κατά την αντιμετώπιση του καρκίνου του λάρυγγα θα πρέπει να περιλαμβάνει προσπάθεια για τη διατήρηση κατά το δυνατόν περισσότερης λειτουργίας του ευγενούς αυτού οργάνου. Ή παραπάνω προσπάθεια, όμως, σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος των ποσοστών επι-

βίωσης των ασθενών. Δυστυχώς για τα πιο προχωρημένα από αυτά τα νεοπλάσματα είναι αναγκαίο τις περισσότερες φορές να καταφύγουμε σε εκτεταμένες και ακρωτηριαστικές χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η ολική αφαίρεση του οργάνου του λάρυγγα. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα η ολική λαρυγγεκτομή ακολουθείται από μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία και πιθανόν χημειοθεραπεία, σε μία προσπάθεια να αυξηθούν τα ποσοστά ελέγχου του καρκινώματος και επιβίωσης των ασθενών. Είναι αυτονόητο ότι μια τέτοια επέμβαση, αν και σε αρκετές περιπτώσεις καταφέρνει να διασφαλίσει τη ζωή των ασθενών, δεν παύει να συνεπάγεται σοβαρότατες λειτουργικές διαταραχές με σημαντικότερη την κατάργηση της φωνής. Τόσο η έλλειψη της φωνής όσο και η μόνιμη τραχειοστομία δημιουργούν σημαντικά κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα στους ασθενείς.

Παρ’ όλα αυτά, ο καρκίνος του λάρυγγα είναι σε υψηλό ποσοστό ιάσιμος και σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές το 60% των ασθενών με καρκίνο του λάρυγγα ανεξαρτήτως σταδίου καταφέρνει τελικά να ιαθεί.

Στις περιπτώσεις μάλιστα που η διάγνωση γίνει νωρίς, δηλαδή σε αρχόμενα σταδίου Ι και ΙΙ καρκινώματα και ιδιαίτερα όταν αυτά εντοπίζονται στο επίπεδο των φωνητικών χορδών (γλωττιδικά καρκινώματα) η επιβίωση των ασθενών ξεπερνά το 95% για όγκους σταδίου Τ1 και το 80% για όγκους σταδίου Τ2. Το σημαντικότερο βέβαια στις περιπτώσεις αυτές είναι το γεγονός ότι τα υψηλά αυτά ποσοστά ίασης επιτυγχάνονται διατηρώντας στο ακέραιο το όργανο και τη λειτουργία του λάρυγγα.

— Ποια είναι η θέση των Laser στην αντιμετώπιση των όγκων του λάρυγγα; Ή αντιμετώπιση των αρχόμενων καρκινωμάτων του λάρυγγα μπορεί να γίνει είτε με ακτινοθεραπεία είτε με χειρουργική επέμβαση. Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο κερδίζει έδαφος έναντι των άλλων θεραπευτικών μεθόδων η χειρουργική αφαίρεση των όγκων του λάρυγγα με τη χρήση ακτίνων Laser (TLMTransoral Laser Microsurgery).

Οι Strong και Steiner ήταν οι πρώτοι που εισήγαγαν τη χρήση του Laser CO2 για τη θεραπεία του πρώιμου γλωττιδικού καρκίνου. Ή Eνδοσκοπική Xειρουργική με Laser συνδυάζει μια ελάχιστα ακρωτηριαστική προσπέλαση με την ακρίβεια του Laser και του μικροσκοπίου.

H χρήση των Laser στην Oγκολογία του λάρυγγα ακολουθεί τις αρχές των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών, μια και συνδυάζεται με τη μικρότερη κατά το δυνατόν ταλαιπωρία του ασθενούς με ταυτόχρονα το ίδιο υψηλά (έως και 95%) ποσοστά ίασης των ασθενών σε σχέση με τις κλασικές χειρουργικές τεχνικές.

Τα βασικά πλεονεκτήματα των Laser έναντι άλλων μεθόδων αντιμετώπισης είναι:

• Ο μικρός χρόνος νοσηλείας και παραμονής του ασθενούς στην κλινική, στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Μετά από μια Laser χορδεκτομή για αρχόμενο γλωττιδικό καρκίνωμα, ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη ή και την ίδια ημέρα. Αντίθετα, μετά από μια

κλασική τμηματική λαρυγγεκτομή απαιτείται νοσηλεία που κυμαίνεται από μία έως τρεις εβδομάδες ανάλογα με την έκταση της επέμβασης.

• Ελάχιστη ταλαιπωρία του ασθενούς σε σχέση με την ακτινοθεραπεία. Ας σημειωθεί ότι η ακτινοθεραπεία, ως μέθοδος αντιμετώπισης του αρχόμενου λαρυγγικού καρκίνου, απαιτεί συνήθως 32 συνεδρίες, γεγονός που σημαίνει ελάχιστη διάρκεια έξι εβδομάδων.

• Εξαιρετική ποιότητα φωνής. Μεγάλες αναδρομικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η ποιότητα φωνής των ασθενών μετά από αφαίρεση του όγκου με Laser είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με τις κλασικές ανοικτές χειρουργικές μεθόδους και τουλάχιστον ισάξια σε σχέση με την ακτινοθεραπεία.

• Μικρότερο κόστος για τον ασθενή αλλά και για το σύστημα υγείας.

Φυσικά η επιλογή της χρήσης ή όχι Laser θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη και άλλες παραμέτρους, όπως η εντόπιση του όγκου, η ιδιαίτερη ανατομική κατασκευή κάθε ασθενούς, η επάρκεια του υλικοτεχνικού εξοπλισμού, η επιθυμία του ασθενούς και φυσικά η επάρκεια και εμπειρία του χειρουργού. Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε ότι η χρήση των Laser δεν είναι ούτε πανάκεια ούτε σε οποιαδήποτε περίπτωση υποκαθιστά την ικανότητα του χειρουργού, μια και όπως έχει λεχθεί «το Laser είναι απλώς ένα εργαλείο και είναι τόσο καλό ή τόσο κακό όσο το χέρι το οποίο το χειρίζεται». ■

ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ Μ Α ΡΚΟΥ Ο καθηγητής Κωνσταντίνος Μάρκου κατάγεται από τη Λάκκα Σουλίου του Ν. Πρεβέζης και αποφοίτησε δεύτερος από τη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή το 1989. Ειδικεύτηκε στην Ωτορινολαρυγγολογία στην Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική ΑΧΕΠΑ, όπου και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στην Παιδιατρική ΩΡΛ. Ολοκλήρωσε αριστεύοντας τη διατριβή του το 2000. Ως στρατιωτικός ιατρός υπηρέτησε ως διευθυντής της ΩΡΛ Κλινικής του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, καθώς και σε άλλες θέσεις ευθύνης έως το 2004, οπότε εκλέχθηκε μέλος ΔΕΠ στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανελίχθηκε ιεραρχικά σε όλα τις ακαδημαϊκές βαθμίδες και το 2018 εκλέχθηκε καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας στο ΑΠΘ.

Έχει μετεκπαιδευτεί στην Ωτολογία και Ωτοχειρουργική στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Bordeaux (Γαλλία), από όπου έλαβε και αντίστοιχο δίπλωμα εξειδίκευσης.

Από το 2016 έχει αναλάβει τη διεύθυνση της Β’ Πανεπιστημιακής ΩΡΛ Κλινικής ΑΠΘ στο Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, από το 2021 έχει οργανώσει και διευθύνει πρωτοποριακό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης με αντικείμενο «Παθήσεις των Σιελογόνων Αδένων».

Έχει διατελέσει επί τετραετία πρόεδρος της ΩΡΛ Εταιρείας Β. Ελλάδος. Το 2019 εκλέχθηκε πρόεδρος της Πανελλήνιας Εταιρείας Ωτολογίας – Ακουολογίας – Νευροωτολογίας και επανεκλέχθηκε στην θέση αυτή για τριετή θητεία το 2022.

Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή πάνω από 130 άρθρων σε διεθνή περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους, ενώ επτά εργασίες στις οποίες συμμετείχε έχουν αποσπάσει πρώτα βραβεία (τέσσερα σε διεθνή και τρία σε ελληνικά συνέδρια).

Ακουστικό Νευρίνωμα:

Εφιάλτης ή μακροημέρευση

με ποιότητα ζωής;

Γράφει ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ, MD, PhD, CCST - NS (UK), νευροχειρουργός, διευθυντής Α’ Νευροχειρουργικής Κλινικής «ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER».

που έρχονται με την ηλικία.

Στη συγκεκριμένη ανατομική περιοχή συνωστίζονται τα πλέον ευγενή εγκεφαλικά, αγγειακά και νευρικά στοιχεία, υπεύθυνα για τη ζωή μας, αλλά και την πολυπόθητη ποιότητα της ζωής μας: Το αιθουσαίο νεύρο είναι κυρίως υπεύθυνο για τη διατήρηση της ισορροπίας του σώματος και των κινήσεων των ματιών. Το κοχλιακό νεύρο είναι υπεύθυνο για την ακοή. Το προσωπικό νεύρο είναι υπεύθυνο για τις περισσότερες κινήσεις του προσώπου (για παράδειγμα χαμόγελο, κλείσιμο ματιών, ανύψωση φρυδιών). Το τρίδυμο νεύρο είναι υπεύθυνο για την αίσθηση στο πρόσωπο, καθώς και για το δάγκωμα και τη μάσηση. Το απαγωγό νεύρο είναι υπεύθυνο για την οριζόντια έξω στροφή του οφθαλμού, ενώ τα κατώτερα εγκεφαλικά νεύρα τροφοδοτούν τη γλώσσα, το φάρυγγα, το λάρυγγα και μυς του τραχήλου.

ΒΙΩΣΑΤΕ ΞΑΦΝΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΑΚΟΗΣ; Θα πρέπει να υποβληθείτε αμέσως σε σειρά ωτολογικών και γενικών εξετάσεων, συμπεριλαμβανομένης Μαγνητικής Τομογραφίας Εγκεφάλου (ΜΤΕ), καθότι είναι γνωστό ότι λίγο περισσότερο του 10% των ασθενών με ξαφνική από το ένα αυτί απώλεια ακοής διαγιγνώσκονται με Ακουστικό Νευρίνωμα (ΑΝ).

Το ΑΝ (Vestibular Schwannoma), είναι ένας καλοήθης όγκος του εγκεφάλου, ο οποίος εξορμάται από το αιθουσαίο νεύρο και μεγαλώνει στο χώρο μεταξύ παρεγκεφαλίδας και εγκεφαλικού στελέχους και εντός του έσω ακουστικού πόρου.

Ή μείωση της ακοής στην πλευρά του όγκου είναι μερικές φορές ιδιαίτερα αισθητή όταν μιλάτε στο τηλέφωνο και μπορεί να συγχέεται με φυσιολογικές αλλαγές

Το ΑΝ μπορεί να είναι ένας μεμονωμένος όγκος στη συντριπτική πλειονότητα, 85-90% των ασθενών, αλλά μπορεί να είναι μέρος των εκδηλώσεων γενετικών διαταραχών, όπως στη Νευρινωμάτωση τύπου ΙΙ. Εμφανίζεται σε ποσοστό 3-5/100.000 πληθυσμού ετησίως. Στον πληθυσμό ηλικίας >70 ετών εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα, σε ποσοστό περίπου 20/100.000 πληθυσμού ετησίως, και αποκαλύπτεται προφανώς λόγω της ευρύτατης χρήσης της ΜΤΕ τις τελευταίες δεκαετίες.

Αιθουσαία συμπτώματα (ζάλη, αστάθεια) περιγράφονται σε ποσοστό 40-75% των ασθενών με ΑΝ κατά τη στιγμή της διάγνωσης. Στην περίπτωση ασθενών με ΑΝ, η ζάλη οφείλεται αφενός στη δυσλειτουργία του αιθουσαίου νεύρου, αφετέρου στην πίεση που ασκεί ο όγκος στο εγκεφαλικό στέλεχος. Εντούτοις η ζάλη σπανίως αποτελεί το πρωταρχικό σύμπτωμα της νόσου. Ζάλη εκδηλώνεται όψιμα, διότι υπάρχουν αντιρροπιστικοί μηχανισμοί, οι οποίοι, με τη βοήθεια της όρασης και της φυσιολογικής αντίπλευρης αιθουσαίας συσκευής, αντισταθμίζουν σε κάποιον βαθμό τη δυσλειτουργία

του πάσχοντος αιθουσαίου νεύρου.

Ο ίλιγγος, συνοδευόμενος σε μικρό ποσοστό ασθενών από ναυτία, είναι επίσης πιθανόν να εκδηλωθεί σε ποσοστό 50% των ασθενών με ΑΝ. Τα αιθουσαία συμπτώματα επιδεινώνονται επί αυξήσεως των διαστάσεων του ΑΝ. Επί σταθερών διαστάσεων του όγκου τείνουν να παραμείνουν σταθερά. Περίπου 2 στους 3 ασθενείς με ΑΝ εμφανίζουν εμβοές ώτων, που συνιστούν το τρίτο κατά συχνότητα σύμπτωμα μετά την απώλεια ακοής και τη ζάλη.

Ασθενείς με σημαντικού μεγέθους ΑΝ είναι πιθανόν να αισθάνονται μειωμένη αίσθηση (υπαισθησία)

στο ήμισυ του προσώπου, ομόπλευρα προς τον όγκο, λόγω συμπίεσης και μηχανικής παραμόρφωσης του Τριδύμου Νεύρου. Κινητικού τύπου διαταραχές λόγω

ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚ Ε Σ ΕΠΙΛΟΓ Ε Σ Μετά την αναγνώριση του ΑΝ απαιτείται ενδελεχής, εμπεριστατωμένη και ειλικρινής συζήτηση με ασθενείς και συγγενείς για τα υπέρ και τα κατά των εναλλακτικών επιλογών αντιμετώπισης. Ή αντιμετώπιση των ΑΝ έχει αλλάξει άρδην τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς έγινε ευρύτερα αντιληπτή η φυσική εξέλιξη της νόσου.

Γενικά υφίστανται τρεις θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση του ΑΝ, ανάλογα με τα κλινικά και απεικονιστικά γνωρίσματα του όγκου:

― Προσεκτική παρακολούθηση με διαδοχικές ΜΤΕ, ανά 3, 6, 12 μήνες και συνέχιση της παρακολούθησης με ΜΤΕ άπαξ ετησίως για τουλάχιστον 5 χρόνια, ώστε να βεβαιωθούμε ότι ο όγκος δεν μεγαλώνει. Επί αυξήσεως του μεγέθους πέραν των 3 χιλιοστών, συνέχιση

αντίστοιχης συμπίεσης και μηχανικής παραμόρφωσης

του Προσωπικού Νεύρου (ΠΝ) εμφανίζονται μόλις στο 3% των ασθενών με ΑΝ. Απαιτείται υψηλού επιπέδου εγρήγορση για την περίπτωση που αυτά τα τελευταία συμπτώματα θα μπορούσαν να οφείλονται στο εξαιρετικά σπάνιο νευρίνωμα που Προσωπικού Νεύρου.

Γιγαντιαία ΑΝ είναι πιθανόν, λόγω δραματικής σύνθλιψης του εγκεφαλικού στελέχους, να διαταράξουν την ελεύθερη κυκλοφορία του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού (ENY), λόγω απόφραξης της τέταρτης κοιλίας του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση του ΕΝΥ εντός των πλαγίων κοιλιών και της τρίτης κοιλίας του εγκεφάλου και την αύξηση της ενδοεγκεφαλικής πίεσης, κατάσταση που περιγράφεται ως οξύς υδροκέφαλος.

Εάν ο οξύς αποφρακτικός υδροκέφαλος δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε κώμα και θάνατο.

της παρακολούθησης με ΜΤΕ ανά έτος, ή νωρίτερα, επί επιδείνωσης ή εμφάνισης νέων συμπτωμάτων.

― Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική (1 ή 2 συνεδρίες) ή ακτινοθεραπεία (περισσότερες συνεδρίες χορήγησης πολλαπλών κλασμάτων).

― Μικροσκοπική ή/και ενδοσκοπική, ελάχιστα επεμβατική χειρουργική αφαίρεση του όγκου.

Ή διαμόρφωση του στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης του ΑΝ επηρεάζεται από τους εξής παράγοντες:

― Ήλικία του ασθενούς.

― Μέγεθος του όγκου.

― Διαταραχές ακοής.

― Προτίμηση - επιλογή του πλήρως και αντικειμενικά ενημερωμένου ασθενούς και συγγενών του.

Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι δεν υφίσταται θεραπευτική παρέμβαση χωρίς πιθανές παρενέργειες και επιπλοκές. Πάρεση ΠΝ, απώλεια ακοής και υπο-

τροπή του όγκου είναι πιθανόν να συνοδεύουν τόσο τη στερεοτακτική ακτινοθεραπεία όσο και τη χειρουργική επέμβαση.

Ασθενείς ηλικίας <70 ετών είναι υποψήφιοι για χειρουργική εξαίρεση του όγκου. Όγκοι συνήθως <25 χιλιοστών έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Σε όγκο <10 χιλιοστών, η διατήρηση της ακοής επιτυγχάνεται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%.

Ή ακτινοθεραπεία υφίσταται ως η πλέον ικανοποιητική επιλογή για όγκους με μέγιστη διάμετρο <20 χιλιοστών, χωρίς σημαντική πίεση επί του εγκεφαλικού στελέχους και ασθενείς ηλικίας >70 ετών. Για όγκους >20 χιλιοστών, η ακτινοθεραπεία μπορεί να υφίσταται επίσης ως καλύτερη επιλογή, όταν πρόκειται για ιδιαιτέρως βεβαρυμένους ασθενείς, οπότε ο κίνδυνος της χειρουργικής επέμβασης υπερβαίνει το ευκταίο, προσδοκώμενο και αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Αναφορικά με μικροσκοπική ή/και ενδοσκοπική χειρουργική εξαίρεση του όγκου, έχει διαπιστωθεί ότι η πλέον πρόσφορη για τη διατήρηση της λειτουργικής ακοής μέγιστη διάμετρος του όγκου είναι έως 17 χιλιοστά, ενώ η διάμετρος που προσφέρεται για ριζική εξαίρεση του όγκου με ταυτόχρονη διατήρηση του ΠΝ είναι έως 23 χιλιοστά.

Ή διατήρηση της ακοής εξαρτάται, αφενός μεν από το βαθμό απώλειας της ακοής -ανεξάρτητα από το μέγεθος του όγκου- πριν από την οποιαδήποτε θεραπευτική αντιμετώπιση, αφετέρου δε από το βαθμό πλήρωσης του έσω ακουστικού πόρου με όγκο.

Μετά την ακτινοθεραπεία, τρεις παράγοντες συμβάλλουν στην πιθανή παρατηρούμενη αύξηση του όγκου: ― Συμπαγής ανάπτυξη του όγκου παρά τη θεραπεία.

― Νέκρωση εντός του όγκου και

― Κυστική εκφύλιση του όγκου.

Επειδή για ένα και πλέον έτος μετά την ακτινοθεραπεία η παρεγκεφαλίδα, το εγκεφαλικό στέλεχος και τα κρανιακά νεύρα είναι πολύ πιο ευάλωτα στους χειρουργικούς χειρισμούς, με εν δυνάμει καταστροφικές επιπτώσεις, συνιστάται η πάση θυσία αποφυγή χειρουργικής επεμβάσεως κατά την πρώτη διετία μετά την ακτινοθεραπεία. Εξαίρεση αποτελούν ασθενείς που εκδηλώνουν απειλητικές επιπλοκές, όπως ταχέως επιδεινούμενη συμπίεση του εγκεφαλικού στελέχους και αποφρακτικό υδροκέφαλο.

Σημειωτέον ότι άνω του 60% των ασθενών θα χάσει τη λειτουργική ακοή του εντός 6 ετών από την εφαρμογή της ακτινοθεραπείας, ακόμα και αν είχε λειτουργική ακοή πριν από την ακτινοθεραπεία και η δόση της τελευταίας περιορίστηκε σε ανεκτά για το κοχλιακό νεύρο επίπεδα, με τη χρήση σύγχρονων λογισμικών σχεδιασμού της ακτινοθεραπείας.

― Υφολική εκτομή, όταν υπάρχει ποσοστό 2-5% υπολειμματικού όγκου.

― Σχεδόν ολική εκτομή, όταν το ποσοστό του υπολειμματικού όγκου είναι <2%.

Και στις δύο περιπτώσεις είναι πιθανόν ο εναπομείνας όγκος να ανιχνευθεί στη μετεγχειρητική ΜΤΕ, έναν χρόνο αργότερα. Αυτές οι δύο περιπτώσεις αποτελούν είτε προγραμματισθείσες προεγχειρητικά ή ενδεχομένως διεγχειρητικές αποφάσεις, πάντα με πρότερη ενημέρωση των ασθενών, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος βλάβης του στελέχους ή/και των κρανιακών νεύρων.

Φαίνεται ότι η ταχύτητα αύξησης του εναπομείναντος όγκου είναι περίπου τρεις φορές μικρότερη της ταχύτητας αύξησης του ανέπαφου όγκου. Όμως, όσο μεγαλύτερος είναι ο υπολειμματικός όγκος τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα, αλλά και η ταχύτητα αύξησής του.

Ο μέσος χρόνος υποτροπής του ΑΝ είναι τρία χρόνια. Γι’ αυτό η διαμορφωθείσα τάση διεθνώς υποστηρίζει τη μέγιστη δυνατή και ασφαλή εξαίρεση του όγκου με μικροσκοπικών διαστάσεων υπολειμματικό όγκο, εάν ο όγκος δεν είναι εφικτό να αποκολληθεί από το ΠΝ.

Ή στερεοτακτική ακτινοχειρουργική ή ακτινοθεραπεία χορηγείται με σκοπό κατ’ αρχάς την αναστολή της αύξησης του όγκου. Ή θεραπεία είναι αποτελεσματική στο 97% των ασθενών όταν:

― Το θεραπευόμενο ΑΝ έχει διάμετρο <20 χιλιοστών και

― ο ρυθμός αύξησης του όγκου προ ακτινοθεραπείας είναι <2,5 χιλιοστών ανά έτος.

Ή πλέον δημοφιλής χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ΑΝ είναι για πολλές δεκαετίες η υπινιακήοπισθοσιγμοειδική προσπέλαση. Ή χειρουργική των ΑΝ ωφελήθηκε τα μέγιστα από την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας και τις τεχνικές διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης και νευροπροστασίας. Απόλυτες ενδείξεις για μικροσκοπική/ενδοσκοπική χειρουργική αφαίρεση ΑΝ είναι:

― Μεγάλος όγκος, με συμπίεση του εγκεφαλικού στελέχους.

― Αύξηση του όγκου σε ασθενείς νεαρής ηλικίας.

Προκειμένου να διασωθεί χειρουργικά το ΠΝ, υφίστανται δύο περιπτώσεις, εν γνώσει του χειρουργού:

― Μικρά ακουστικά νευρινώματα σε ασθενείς νεαράς ηλικίας και κυρίως σε γυναίκες οι οποίες προσβλέπουν σε τεκνοποίηση.

― Ακουστικά νευρινώματα στα οποία το κυστικό μέρος είναι μεγαλύτερο από το 50% της μάζας του όγκου.

― Σοβαρά αιθουσαία συμπτώματα (ζάλη, εμβοές, αστάθεια).

― Ατομική απόφαση του ασθενούς, μετά από ενδελεχή ενημέρωση από τον θεράποντα ιατρό για τα

πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χειρουργικής

επέμβασης, όπως και κάθε θεραπευτικής επιλογής.

Ή πάρεση του ΠΝ (από μικρή αδυναμία έως πλήρη παράλυση του ημίσεος του προσώπου, ομόπλευρα προς το ΑΝ) αποτελεί μείζονα ανησυχία όλων των ασθενών.

Οι ασθενείς με πάρεση ΠΝ, λόγω της εμφάνισης του προσώπου τους, βιώνουν σοβαρή ψυχική πίεση, που μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση και κατάθλιψη.

Είναι σημαντικό να γίνεται προ της θεραπείας φωτογραφική αποτύπωση και νευροφυσιολογική καταγραφή της λειτουργίας του ΠΝ.

Ή πιθανότητα υποτροπής-αύξησης του όγκου μετά από στερεοτακτική ακτινοθεραπεία είναι στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη, έναντι αυτής μετά από ριζική ή σχεδόν ολική χειρουργική αφαίρεση του όγκου, έως και 20 χρόνια παρακολούθησης των ασθενών.

Ασθενείς με υποτροπή του όγκου μετά από στερεοτακτική ακτινοθεραπεία είναι πιθανόν να εμφανίσουν ταχέως εξελισσόμενους όγκους, παράλυση του ΠΝ, ακόμα και κακοήθη εξαλλαγή του όγκου, η δε χειρουργική επέμβαση σε τέτοιους ασθενείς είναι εξαιρετικά υψηλού κινδύνου.

Είναι η τεκμηριωμένη εμπειρία μας ότι το συνολικά βέλτιστο αποτέλεσμα για τους ασθενείς συνομολογείται ως η πλήρης ενημέρωση των ασθενών και η διάθεση ικανού χρόνου για τη διαμόρφωση του εξατομικευμένου στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης του ιδιαίτερου αυτού όγκου. Και για εμάς φαίνεται λογικό να συναποφασίζουμε με τους ασθενείς μας να ευνοηθεί η ακεραιότητα

του ΠΝ έναντι της ριζικής εκτομής του όγκου. Μιλώντας για εμπειρία, η Διεπιστημονική Ομάδα μας, με τη μορφή της «One Stop Clinic για Ακουστικά Νευρινώματα» -διάγνωση και σχεδιασμός θεραπείας

την ίδια ημέρα, στην ίδια τοποθεσία- εδώ και 25 χρόνια περιλαμβάνει: ― Νευροχειρουργούς και ωτορινολαρυγγολόγους εκπαιδευμένους και εξειδικευμένους στη χειρουργική βάσεως κρανίου, με μεγάλη εμπειρία στην ενδοσκοπική και μικροσκοπική - ελάχιστα επεμβατική, ελάχιστα επιβαρυντική, μέγιστα αποτελεσματική - χειρουργική της Γεφυρο-Παρεγκεφαλιδικής Γωνίας γενικά και Ακουστικών Νευρινωμάτων ειδικότερα.

― Εξειδικευμένους αναισθησιολόγους.

― Ογκολόγους - ακτινοθεραπευτές, εξειδικευμένους στη στερεοτακτική ακτινοχειρουργική και ακτινοθεραπεία.

― Νευρολόγους - νευροφυσιολόγους, φυσιάτρους, πλαστικούς χειρουργούς, εξειδικευμένους στη νευροφυσιολογική αξιολόγηση του προσωπικού νεύρου και των κατώτερων εγκεφαλικών νεύρων και την αποκατάστασή τους.

Χρησιμοποιούμε τις πλέον σύγχρονες μικροσκοπικές-ενδοσκοπικές χειρουργικές τεχνικές, με νευροπλοήγηση και συνεχή διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση για την προστασία του προσωπικού και του ακουστικού νεύρου, καθώς και τελευταίας γενεάς ιστικούς και οστικούς υπερήχους, για την προστασία των αγγείων, των κρανιακών νεύρων και του εγκεφάλου.

Μετά το χειρουργείο οι ασθενείς παραμένουν στο νοσοκομείο για παρακολούθηση και άμεση κινητοποίηση για 3-5 ημέρες. Ή πλειονότητα επιστρέφει στις προ του χειρουργείου δραστηριότητες μέσα σε 4-6 εβδομάδες.

Στόχος μας, σε κάθε θεραπευτική επιλογή των πλήρως και αντικειμενικά ενημερωμένων ασθενών μας, είναι η καταπολέμηση της νόσου, διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα ζωής τους. ■

ΧΡΉΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΟ ΠΟΥΛΟΣ

Ο Χρήστος Γεωργόπουλος, MD, PhD, CCST – NS (UK), είναι νευροχειρουργός, διευθυντής της Α’ Νευροχειρουργικής Κλινικής του «ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER» (2000 μέχρι σήμερα).

Επιστρέφοντας από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα, από το 1993 μέχρι σήμερα έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό εργασιών σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια και επιστημονικά περιοδικά, με καινοτόμες χειρουργικές τεχνικές, καθώς και τα αποτελέσματά τους, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχουν χειρουργικά μη προσπελάσιμες με ασφάλεια περιοχές στον Εγκέφαλο και τη Σπονδυλική Στήλη. Το 1994 ίδρυσε την ΑΝΑΠΛΑΣΗ, το πρώτο Κέντρο Αποκατάστασης στην Ελλάδα, πρόεδρος του οποίου είναι μέχρι σήμερα.

Διακηρύσσει και παραμένει με θρησκευτική ευλάβεια προσηλωμένος στις αρχές που διέπουν τη διακονία της Ιατρικής του:

• Κάνουμε για τους ασθενείς ό,τι θα κάναμε για την οικογένειά μας.

• Κάνουμε για τους ασθενείς ό,τι είναι αναγκαίο και όχι ό,τι θεωρείται εφικτό.

• Κανένας ασθενής στο εξωτερικό για υπηρεσίες Υγείας και Αποκατάστασης.

Ωτορινολαρυγγολογική

Κλινική ΓΝΑ «ΕΛΠΙΣ»!

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗΣ, διευθυντής ΕΣΥ, επιστημονικά υπεύθυνος ΩΡΛ Κλινικής ΓΝΑ «ΕΛΠΙΣ.

TΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΕΛΠΙΣ» ΜΕΤΡΑ σχεδόν δύο αιώνες ενεργής παρουσίας στο χώρο της Υγείας και η ύπαρξή του είναι στενά συνδεδεμένη με τον Δήμο της Αθήνας, καθώς θεμελιώθηκε το 1842 ως δημοτικό νοσοκομείο Αθηνών. Ή Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του ΓΝΑ «ΕΛΠΙΣ» ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του σύγχρονου ασθενούς τόσο στο πλαίσιο της γενικής εφημερίας για την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών όσο και στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία για τη διερεύνηση και αντιμετώπιση χρονίων ωτορινολαρυγγολογικών παθήσεων. Συγκεκριμένα, από την κλινική μας εξυπηρετούνται καθημερινώς τουλάχιστον 40 άτομα, καθώς συμμετέχουμε στην καθημερινή πρωινή εφημέρευση της 1ης

Υγειονομικής Περιφέρειας, και παράλληλα εξετάζονται ασθενείς στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία. Μηνιαίως οι ασθενείς που θα εξεταστούν από το δυναμικό της κλινικής μας σε καθεστώς εφημερίας και τακτικού ελέγχου φτάνουν τους 800 και ετησίως τις 7.500.

Το σύνολο των ιατρείων μας διαθέτει σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, ούτως ώστε να είμαστε σε

θέση να παρέχουμε στους ασθενείς μας ακρίβεια

στη διάγνωση και ταχύτητα στην αντιμετώπιση. Τόσο

στα επείγοντα όσο και στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία εφαρμόζουμε την αιχμή του δόρατος όσον αφορά τις διαγνωστικές εξετάσεις που διενεργούνται στους ασθενείς μας.

Με βάση την παθολογία του εκάστοτε ασθενούς, υπάρχει η δυνατότητα διενέργειας άκαμπτης και εύκαμπτης ρινοφαρυγγολαρυγγοσκόπησης, ωτομικροσκόπησης, τυμπανομετρίας, τονικής ακοομετρίας, ωτοακουστικών εκπομπών και ακουστικών προκλητών δυναμικών. Με αποτέλεσμα, αφού τεθεί η διάγνωση, να είμαστε σε θέση να παρέχουμε την κατάλληλη θεραπεία στον ασθενή μας, είτε αυτή είναι συντηρητική

είτε είναι χειρουργική.

Το δυναμικό της κλινικής μας είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το σύνολο των παθήσεων της τρέχουσας ΩΡΛ:

• Από τις παθήσεις ρινός και παραρρινίων αντιμετωπίζονται οι οξείες και χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του ρινικού βλεννογόνου, οξεία και χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, περιστατικά επιπλεγμένης ρινοκολπίτιδας, ρινική πολυποδίαση, όγκοι ρινός και παραρρινίων και ρινορραγίες με διενέργεια χημικού καυτηριασμού, ηλεκτροκαυτηριασμού ή χειρουργικής παρέμβασης.

• Από τις παθήσεις της στοματικής κοιλότητας και του φάρυγγα αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο του επείγοντος από ένα απλό περιαμυγδαλικό απόστημα έως παραμελημένα πλαγιοφαρυγγικά αποστήματα και επιγλωττίτιδες με επαπειλούμενο αεραγωγό που χρήζουν διενέργειας άμεσης τραχειοστομίας.

• Από τις ωτολογικές παθήσεις αντιμετωπίζονται φλεγμονές του έξω και του μέσου ωτός, οξείες ή χρόνιες, όπως η χολοστεατωματώδης ή μη μέση ωτίτιδα.

Ενώ διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται παθήσεις προσθίου, οπισθίου λαβυρίνθου, ακουστικού νεύρου, αιθουσαίου και προσωπικού νεύρου.

• Από τις λαρυγγολογικές παθήσεις αντιμετωπίζονται οι οξείες ιογενείς και μικροβιακές φλεγμονές, αλλά και χρόνιες φωνοτραυματικές αλλοιώσεις ή περιστατικά λαρυγγοφαρυγγικής παλινδρόμησης.

• Από τις παθήσεις κεφαλής και τραχήλου αντιμετωπίζονται εν τω βάθει τραχηλικές φλεγμονές και αποστήματα, καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι κεφαλής

και τραχήλου, παθήσεις και όγκοι των μείζονων και ελάσσονων σιελογόνων αδένων, ενώ ιδιαίτερη είναι η εμπειρία μας στην αντιμετώπιση νοσημάτων του θυρεοειδούς αδένα.

Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στα ειδικά ιατρεία και διαγνωστικά εργαστήρια που στελεχώνονται από το εξειδικευμένο προσωπικό της κλινικής. Συγκεκριμένα:

• Το Νευρο-ωτολογικό Ιατρείο, όπου διενεργούνται όλες οι εξετάσεις ελέγχου της ακοής και της ισορροπίας και ειδικότερα: τυμπανομετρία, ακουστικά αντανακλαστικά μυός αναβολέα, έλεγχος λειτουργίας ευσταχιανής σάλπιγγας, τονική ακοομετρία, ομιλητική ακοομετρία, ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους, ηλεκτρο-βιντεο-νυσταγμογραφία.

• Το Ιατρείο Διαταραχών Φωνής και Κατάποσης όπου διερευνώνται ασθενείς με δυσφωνία, φωνοτραυματικές βλάβες και διαταραχές κατάποσης οφειλόμενες σε ογκολογικές και νευρολογικές παθήσεις, ενώ υπάρχει μακρά και αγαστή συνεργασία με την Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική του ΕΚΠΑ και ειδικό συνεργάτη λογοθεραπευτή.

• Το Ογκολογικό Ιατρείο Κεφαλής & Τραχήλου, στο οποίο πραγματοποιείται διεπιστημονική προσέγγιση του ογκολογικού ασθενούς, ενώ τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών ακολουθεί η μακρά παρακολούθηση σύμφωνα με τις παγκόσμιες κατευθυντήριες οδηγίες.

• Το Ιατρείο Αλλεργικής Ρινίτιδας, όπου παραπέμπονται ασθενείς με ωτορινολαρυγγολογικές αλλεργικές παθήσεις όπως αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική ρινοκολπίτιδα. Πραγματοποιούνται ενδοσκοπικές εξετάσεις ρινός - ρινοφάρυγγα - φάρυγγα - λάρυγγα και ενδοεπιδερμικές δοκιμασίες νυγμού (skin prick tests) με σειρά 50 αλλεργιογόνων ουσιών.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις που διενεργούνται στην Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του ΓΝΑ «ΕΛΠΙΣ» ξεπερνούν κατά πολύ τις δραστηριότητες της τρέχουσας ΩΡΛ, ήτοι, πέραν των επεμβάσεων όπως αμυγδαλεκτομές, αδενοειδεκτομές και ευθειασμό του ρινικού διαφράγματος, διενεργούνται ενδοσκοπικές επεμβάσεις χειρουργικής των παραρρινίων (FESS), ακόμα και σε ιδιαίτερα απαιτητικά περιστατικά που είχαν υποβληθεί σε παρόμοια επέμβαση αλλαχού στο παρελθόν, που αυξάνει κατά πολύ το συντελεστή δυσκολίας της επέμβασης.

Καθημερινές είναι και οι επεμβάσεις μικρολαρυγγοσκόπησης για την αντιμετώπιση καλοήθων βλαβών του λάρυγγα ή με προσθήκη laser για την αντιμετώπιση κακοήθειας. Διενεργούνται ωτολογικές επεμβάσεις από την απλή τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού στην πολύπλοκη τυμπανοπλαστική. Παράλληλα, την ευρεία

γκάμα μας συμπληρώνει η εμπειρία μας σε μείζονες επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις, που περιλαμβάνει την επιπολής και ολική παρωτιδεκτομή, την εκτομή υπογναθίου αδένα, βραγχιακών κύστεων, κύστεων θυρεογλωσσικού πόρου, την ολική λαρυγγεκτομή, τον λεμφαδενικό καθαρισμό, την ολική θυρεοειδεκτομή.

γνωστικές ικανότητες που δυνητικά έχει το ΕΣΥ.

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ ΩΡΛ ΚΛΙΝΙΚ Η Σ Το προσωπικό της Κλινικής απαρτίζουν οι εξής:

• Αριστείδης Χρυσοβέργης, διευθυντής ΕΣΥ, επιστημονικά υπεύθυνος ΩΡΛ Τμήματος

• Γεώργιος Παπαχαραλάμπους, διευθυντής ΕΣΥ, υπεύθυνος Νευρο-Ωτολογικού Εργαστηρίου

• Ιωάννης Καρελάς, επιμελητής Β’

• Αικατερίνη Δεμάγκου, επιμελήτρια Β’, επικουρική ιατρός

• Σοφία Αθανασίου, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Ευσταθία Νικολοπούλου, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Ζαχαρούλα Γκουτζάνη, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Βερονίκη Αστρακά, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Χριστιάνα Σταύρου, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Μαρία Καραμαλή, ειδικευόμενη ΩΡΛ

• Σοφία - Ελισάβετ Μακρή, προϊσταμένη νοσηλεύτρια. ■

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛ Η ΜΑΤΑ Σαφώς η καθημερινότητα δεν είναι ανέφελη, καθώς αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλες οι δομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με προεξάρχοντα την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση. Ή υποστελέχωση της Κλινικής επηρέασε το προηγούμενο διάστημα την πλήρη ανάπτυξη των εξειδικευμένων ιατρείων και κατά συνέπεια την παροχή των βέλτιστων υπηρεσιών στον πολίτη. Τέλος, η υποχρηματοδότηση, που μεταφράζεται σε έλλειψη εξειδικευμένου εξοπλισμού αιχμής, περιορίζει τις διαΑΡΙΣΤΕ Ι Δ Ή Σ ΧΡΥΣΟΒ Ε ΡΓ Ή Σ Ο Αριστείδης Χρυσοβέργης είναι διευθυντής, επιστημονικά υπεύθυνος Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής ΓΝΑ «Η Ελπίς». Το 2006 ολοκλήρωσε την εξειδίκευσή του στην Ωτορινολαρυγγολογία. Το 2010 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στη μελέτη των νεοπλασμάτων του λάρυγγος στο ΕΚΠΑ και το 2018 το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας στο ΕΑΠ. Από το 2006 έως τον 4ο/2023 υπηρέτησε στην Α’ Πανεπιστημιακή Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου μέχρι την ανάληψη της Διεύθυνσης της ΩΡΛ Κλινικής του «Ελπίς». Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή 75 δημοσιεύσεων σε peer-reviewed ιατρικά περιοδικά, με 1.085 citations και h-index 14 ( google scholar). Έχει επίσης συμμετάσχει στη συγγραφή κεφαλαίων σε ελληνικά ιατρικά βιβλία, σε δημοσιεύσεις σε peer-reviewed ελληνικά περιοδικά, καθώς και σε σημαντικό αριθμό ελληνικών και διεθνών συνεδρίων. Τέλος, έχει περισσότερες από 100 ομιλίες ως προσκεκλημένος ομιλητής. Τα κλινικά και ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ενδοσκοπική χειρουργική και την ογκολογία κεφαλής και τραχήλου.

HARVARD HEALTH MEDICAL Πώς να

αντιμετωπίσετε τις ανοιξιάτικες αλλεργίες!

ΤΟ HARVARD HEALTH PUBLISHING του Harvard Health

Medical μόλις δημοσίευσε απλές οδηγίες για τη διαχείριση της συμπτωματολογίας των αλλεργιών την άνοιξη. Ή ιατρός της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και η Παναγιώτα Ζαχαράκη (βιολόγος) κάνουν μία σύντομη αναφορά στα κυριότερα σημεία της δημοσίευσης.

Ή περίοδος αλλεργιών στην Ελλάδα κυμαίνεται κυρίως από τον Μάρτιο ως τον Ιούνιο. Τα κύρια αλλεργιογόνα είναι η γύρη των αγροστωδών, της παριετάριας (περδικάκι) και η γύρη της ελιάς.

Σε αλλεργικούς ανθρώπους, με την εισπνοή της γύρης, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνη Ε και προκαλούν την απελευθέρωση χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη, τα λευκοτριένια και οι προσταγλανδίνες. Αυτές οι χημικές ουσίες τελικά εξαπλώνονται στους ιστούς, στα μάτια, στη μύτη, στο λαιμό και τους πνεύμονες. Ή υπερβολική έκθεση στη γύρη μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στο ανοσοποιητικό σύστημα και να προκαλέσει τα κύρια συμπτώματα αλλεργίας, όπως φτέρνισμα, υγρά μάτια, ενόχληση στο λαιμό, ρινική συμφόρηση, συριγμό και βήχα. Οι αλλεργίες μπορεί σπάνια να προκαλέσουν θόλωση της διαύγειας. Τα συμπτώματα αλλεργίας συχνά διαταράσσουν τον ύπνο και κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται κουρασμένοι και ευερέθιστοι.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων αλλεργίας. Γενικά προτείνεται η θεραπεία των συμπτωμάτων με το πρώτο σημάδι ενόχλησης στη

μύτη, στο λαιμό ή φαγούρας στα μάτια, ώστε να γίνει η διαχείρισή της προτού βγει εκτός ελέγχου. Ας σημειωθεί ότι τα συμπτώματα που επηρεάζουν μόνο τη μία πλευρά, όπως το ένα ρουθούνι, το αυτί ή το μάτι θα πρέπει να ελέγχονται από τον γιατρό, καθώς αυτό μπορεί να είναι κάτι που δεν σχετίζεται με αλλεργίες, όπως μια λοίμωξη.

Ή φαρμακευτική αγωγή εμπίπτει σε τρεις κύριες κατηγορίες: αντιισταμινικά που δεν προκαλούν υπνηλία, αποσυμφορητικά και ρινικά στεροειδή. Αυτά μειώνουν τη φλεγμονή που προκαλεί συμφόρηση, καταρροή ή φαγούρα στη μύτη και φτέρνισμα.

Ένας αλλεργιολόγος κάνει αλλεργιολογικό έλεγχο για να εντοπίσει τη συγκεκριμένη αλλεργία στη γύρη και στη συνέχεια επιλέγει το κατάλληλο εμβόλιο. Τα εμβόλια αλλεργίας γίνονται σε δύο φάσεις: μια αρχική φάση και μια φάση συντήρησης. Τα υπογλώσσια δισκία προσφέρουν παρόμοια προστασία.

Ένας άλλος τρόπος για την πρόληψη των συμπτωμάτων είναι η μείωση της έκθεσης στη γύρη. Για παράδειγμα, κρατήστε τα παράθυρά σας κλειστά και περιστασιακά ενεργοποιήστε το κλιματιστικό (και καθαρίστε τα φίλτρα κλιματισμού) για να βοηθήσετε στην απομάκρυνση της γύρης από τον εσωτερικό αέρα. Περιορίστε τις δραστηριότητές σας στον εξωτερικό χώρο, κυρίως από το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα. (Ή γύρη είναι συνήθως υψηλότερη από περίπου 4 π.μ. έως το μεσημέρι). Εάν βρίσκεστε έξω όταν η γύρη είναι υψηλή, φορέστε μια μάσκα, η οποία μπορεί να μπλοκάρει το 70% έως 80% της γύρης. Όταν μπείτε μέσα, κάντε αμέσως ντους και πλύνετε τα ρούχα σας για να κρατήσετε τη γύρη έξω από τον εσωτερικό αέρα. ■

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ « ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

Β’ Πανεπιστημιακή Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική

Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης!

Διευθυντής

KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΥ, καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας ΑΠΘ

Η Β’ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με έδρα το Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» ιδρύθηκε το 2003, εξυπηρετώντας ιατρικές, νοσηλευτικές, διδακτικές και ερευνητικές ανάγκες στο γνωστικό αντικείμενο της Ωτορινολαρυγγολογίας.

Ή Κλινική καλύπτει τις ανάγκες του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ τόσο σε προπτυχιακό επίπεδο όσο και σε μεταπτυχιακό. Οργανώνει από το 2021 το πρώτο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Παθήσεις Σιελογόνων Αδένων». Ακόμη, συμμετέχει στη διδασκαλία μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, αλλά και Τμημάτων Ιατρικής άλλων πανεπιστημίων. Επίσης, διενεργούνται διδακτορικές διατριβές, πολυάριθμες μεταπτυχιακές εργασίες, κλινικά και ερευνητικά προγράμματα.

Επιπρόσθετα, η Κλινική παρέχει δυνατότητα πλήρους ειδίκευσης ιατρών στην ειδικότητα της Ωτορινολαρυγγολογίας, μέσω συνεχούς θεωρητικής και πρακτικής εξάσκησης. Για το σκοπό αυτόν διεξάγονται εβδομαδιαία μετεκπαιδευτικά μαθήματα, ενώ στο πλαίσιο της εκπαίδευσης των ειδικευόμενων ιατρών της Κλινικής στη χειρουργική του ωτός λειτουργεί «Εργαστήριο εκσκαφής κροταφικού οστού». Στην Κλινική λειτουργεί ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα εξειδίκευσης (clinical fellowship) στην «Ακοολογία».

Ταυτόχρονα, το ιατρικό προσωπικό της Κλινικής παρακολουθεί και συμμετέχει ενεργά με παρουσιάσεις και ανακοινώσεις σε διεθνή και εγχώρια σεμινάρια, συμπόσια, διαλέξεις και συνέδρια. H Κλινική διοργανώνει κατ’ έτος διάφορα εκπαιδευτικά σεμινάρια πρακτικής εξάσκησης στο πειραματικό χειρουργείο του νοσοκομείου. Αξίζει να αναφερθεί ότι ετησίως γίνεται σημαντικός αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων σε ελληνικά, αλλά και σε διεθνώς αναγνωρισμένα περιοδικά υψηλού κύρους.

Από την 1η Σεπτεμβρίου 2016 η Κλινική διευθύνεται από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Μάρκου και επιπλέον στελεχώνεται από τους: Ιορδάνη Κωνσταντινίδη, αναπληρωτή καθηγητή, Βασίλειο Νικολαΐδη, επίκουρο καθηγητή, Άγγελο Χατζηαβραμίδη, διευθυντή ΕΣΥ, Αναστασία Κυπριώτου, επιμελήτρια Β’, Ήλιάνα Ευσταθίου και Νικολέτα Μπάτζιου, επικουρικές επιμελήτριες, Ιωάννη Χατζηστεφάνου, ακαδημαϊκό υπότροφο, Κωνσταντίνο Γαρέφη, ακαδημαϊκό βοηθό (Clinical Fellow) και τους ειδικευόμενους ιατρούς Στέλλα Φωτιάδου, Αντώνιο Σκαλιά, Χρήστο Χατζόγλου, Παναγιώτη Δογαντζή, Ιωάννη Μαργούτα.

Σε εβδομαδιαία βάση λειτουργούν πολυάριθμα ιατρεία, όπως το Γενικό Ιατρείο ΩΡΛ, αλλά και επιμέρους εξιδεικευμένα ιατρεία. Αναλυτικά τα εξειδικευμένα ιατρεία είναι τα εξής: Κοχλιακών Εμφυτεύσεων, Ρινολογικό - Διαταραχών Όσφρησης και Γεύσης, Σιαλενδοσκοπήσεων, Υπνικής Άπνοιας και Ρογχοπαθειών, Ακοής και Ισορροπίας, Παιδιατρικού Αεραγωγού, Ογκολογικό Ιατρείο.

Ετησίως οι επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία ανέρχονται κατά μέσο όρο περίπου στις 5.000. Συγχρόνως, πραγματοποιούνται απογευματινά εξωτερικά ιατρεία και διενεργούνται ΩΡΛ εκτιμήσεις ασθενών που νοσηλεύονται στις υπόλοιπες κλινικές του νοσοκομείου.

Τα ιατρεία έχουν τη δυνατότητα διάγνωσης και παρακολούθησης κάθε μορφής νόσου στην ειδικότητα της Ωτορινολαρυγγολογίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω διαγνωστικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται στα ιατρεία της Κλινικής: ακοομετρία, τυμπανομετρία, ακουστικά αντανακλαστικά, ωτοακουστικές εκπομπές, ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους (ABR), βιντεο-νυσταγμογραφία, ενδοσκοπικός έλεγχος αεραγωγού, έλεγχος οσφρητικής ικανότητας (sniffin’ sticks test), έλεγχος γευστικής ικανότητας (taste strips), έλεγχος ρινικής ροής και αντίστασης (ρινομανομετρία), έλεγχος ενδορρινικής λειτουργίας του τρίδυμου νεύρου (lateralization test, CO2 test, trigeminal sticks test, Ammola test), σιαλενδοσκόπηση, καθώς και αλλεργικά δερματικά tests.

Παράλληλα, η Κλινική είναι σε θέση να εκτελεί το σύνολο, σχεδόν, των ωτορινολαρυγγολογικών επεμβάσεων, με συνδυασμό κλασικών και καινοτόμων χειρουργικών τεχνικών, σε τρεις χειρουργικές αίθουσες εβδομαδιαίως, με δυνατότητα γενικής αναισθησίας.

Ενδεικτικές χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται είναι οι ακόλουθες: κοχλιακές εμφυτεύσεις, επεμβάσεις με χρήση Laser (σε καλοήθειες και κακοήθειες του λάρυγγα), ενδοσκοπική χειρουργική ρινός, παραρρινίων κόλπων και βάσης κρανίου (σε χρόνια ρινοκολπίτιδα με ή χωρίς ρινικούς πολύποδες, σε καλοήθεις και κακοήθεις όγκους της περιοχής, σε απο-

κατάσταση ρινόρροιας ΕΝΥ/μηνιγγοκήλης-εγκεφαλοκήλης, διενέργεια δακρυοασκορινοστομίας, διόρθωση ατρησίας ρινικών χοανών), τοποθέτηση εμφυτευμάτων πνευμονογαστρικού και υπογλωσσίου νεύρου σε περιπτώσεις φαρμακευτικά ανθεκτικής επιληψίας και σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών ύπνου αντίστοιχα, αμυγδαλεκτομή, αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια), μυριγγοτομή και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού, τυμπανοπλαστική (όπως σε χρόνια ωτίτιδα, διάτρηση τυμπανικού υμένος, χολοστεάτωμα), μαστοειδεκτομή, αναβολοτομή, μικρολαρυγγοσκόπηση για αφαίρεση καλοήθων βλαβών όπως πολυπόδων φωνητικών χορδών, κύστεων λάρυγγα, οιδήματος Reinke και βιοψία εξεργασιών λάρυγγα, χορδεκτομή σε καρκίνο φωνητικών χορδών, ημιλαρυγγεκτομή σε καρκίνο λάρυγγα και ολική λαρυγγεκτομή, λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου, βιοψία τραχηλικού λεμφαδένα, εκτομή βραγχιακής κύστης, κύστης θυρεογλωσσικού πόρου, παρωτιδεκτομή και θυρεοειδεκτομή με χρήση νευροδιεγέρτη (Μοnitoring), πλαστική ρινικού διαφράγματος, καυτηριασμό ρινικών κογχών, τραχειοστομία, τοποθέτηση φωνητικής πρόθεσης κ.ά. Ακόμη, η Κλινική έχει τη δυνατότητα διενέργειας επεμβάσεων υπό τοπική αναισθησία.

Ή Β’ Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική διαθέτει 26 κλίνες και εφημερεύει με το σύνολο των κλινικών του Γενικού Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» κάθε τέσσερις ημέρες, οπότε και διενεργούνται οι αντίστοιχες επείγουσες επεμβάσεις. Το ΩΡΛ Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου εξυπηρετεί κατά τη διάρκεια των εφημεριών του νοσοκομείου περίπου 6.200 ασθενείς ετησίως.

Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στο γεγονός ότι η κλινική είναι ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα κοχλιακών εμφυτεύσεων στην Ελλάδα, τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά, πραγματοποιώντας τα τελευταία έτη τον μεγαλύτερο αριθμό κοχλιακών εμφυτεύσεων ετησίως στη χώρα. Έχει βραβευτεί το 2020 από την Κοσμητεία της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ για τις «αμφίπλευρες κοχλιακές εμφυτεύσεις σε παιδιά». Επιπρόσθετα, το 2020 το Ιατρείο Όσφρησης και Γεύσης έλαβε βραβείο Healthcare Business Award «για τη συμμετοχή σε διεθνή έρευνα για τα συμπτώματα αγευσίας και ανοσμίας σε ασθενείς με Covid-19, ενώ το 2021 το βραβείο Healthcare Business Award απενεμήθη στο ειδικό Ιατρείο Σιαλενδοσκοπήσεων ως «καινοτόμος μονάδα ή τμήμα νοσοκομείου».

Τέλος, στην Κλινική διενεργούνται εμφυτεύσεις διεγέρτη υπογλωσσίου νεύρου σε περιπτώσεις σοβαρού συνδρόμου υπνικής άπνοιας, αλλά και πρωτοποριακές εμφυτεύσεις διεγέρτη πνευμονογαστρικού σε περιπτώσεις φαρμακοανθεκτικής επιληψίας. ■

Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική

ΓΝΑ «Ευαγγελισμός»!

Γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΡΙΜΑΛΑΣ, διευθυντής και επιστημονικά υπεύθυνος ΩΡΛ Κλινικής.

Η ΩΡΛ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ» ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός από τα μεγαλύτερα και πλέον πολυσύχναστα νοσοκομεία αναφοράς της Ελλάδας. Δέχεται κάθε χρόνο περισσότερα από 5.000 ποικίλης σοβαρότητας επείγοντα περιστατικά.

Λόγω της θέσης και του μεγέθους του νοσοκομείου είναι αναμενόμενη μια αυξημένη επίπτωση σε πιο σοβαρά περιστατικά. Για παράδειγμα, σε μια πρόσφατη ανασκόπηση της λειτουργίας της Κλινικής την τελευταία 4ετία πραγματοποιήθηκαν περίπου 400 τραχειοστομίες, από τις οποίες οι 53 ήταν επείγουσες και αφορούσαν οξεία απόφραξη του αεραγωγού κυρίως από όγκους, αλλά και για άλλους λόγους (στενώσεις τραχείας, τραύμα κ.ά.). Παράλληλα, στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία εξετάζονται περίπου 5.000 ασθενείς ανά έτος. Ένα σημαντικό ποσοστό από αυτά τα περιστατικά αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Έτσι, πέρυσι, παρά τις δυσκολίες που δημιούργησε στη λειτουργία του νοσοκομείου η επιδημία του COVID, πραγματοποιήθηκαν 130 μεγάλες επεμβάσεις (παρωτιδεκτομές,

λαρυγγεκτομές, λεμφαδενικοί καθαρισμοί, ενδοσκοπική χειρουργική ρινός, μαστοειδεκτομές κ.τ.λ.), καθώς και αρκετές δεκάδες μικρού και μεσαίου μεγέθους επεμβάσεις (αμυγδαλεκτομές, διαφραγματοπλαστικές κ.ά.).

Σημαντικός είναι ο ρόλος της Κλινικής στην εκπαίδευση των νέων ιατρών. Στελεχώνεται από 5 ειδικευμένους ιατρούς και 6-7 ειδικευόμενους. Στην Κλινική πραγματοποιούν επίσης μέρος της εκπαίδευσής τους και ιατροί άλλων ειδικοτήτων, όπως γενικοί ιατροί ή ιατροί εργασίας. Επειδή δίνει πλήρη ειδικότητα, σκοπός της εκπαίδευσης είναι η προετοιμασία των νέων ΩΡΛ στην αντιμετώπιση των επειγόντων, η απόκτηση

καταστροφική πάθηση του αυτιού. Σε συνεργασία επίσης με τη βρετανική Βιοτράπεζα UKBiobank επιχειρείται η εύρεση βιοδεικτών που θα κατευθύνουν την επιλογή (λαρυγγεκτομή ή ακτινοθεραπεία) σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις καρκίνου του λάρυγγα.

Επίσης η Κλινική συμμετέχει στην οργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων και συνεδρίων, ενώ τα πρακτικά χειρουργικά σεμινάρια, σε πτωματικά παρασκευάσματα, που διοργανώνει κάθε χρόνο είναι ίσως τα γνωστότερα στην Ελλάδα την τελευταία δεκαπενταετία.

αυτονομίας στην εκτέλεση των μικρών και μεσαίων ΩΡΛ επεμβάσεων, η ευρεία απόκτηση γνώσεων σε όλο σχεδόν το φάσμα της ειδικότητας, αλλά και η ενασχόληση με την έρευνα. Για το σκοπό αυτόν συνεργαζόμαστε με ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Για παράδειγμα, σε συνεργασία με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας και την Ιατρική Σχολή Αθηνών πραγματοποιούνται γενετικές αναλύσεις που αφορούν το χολοστεάτωμα, μια σχετικά σπάνια αλλά

Ή Κλινική διαθέτει ήδη σημαντικό ιατρικό εξοπλισμό, όπως 3 υψηλής ανάλυσης χειρουργικά μικροσκόπια για επεμβάσεις αυτιών και λάρυγγα, 2 ενδοσκοπικούς πύργους για επεμβάσεις ρινός, 6 λειτουργικές μονάδες εργασίας με τα κατάλληλα ενδοσκόπια και κάμερες για την εξέταση των επειγόντων και των τακτικών περιστατικών. Παρ’ όλα αυτά, σε συνεργασία με τη διοίκηση επιδιώκουμε συνεχώς την αναβάθμιση του εξοπλισμού και την απόκτηση νέου, ώστε να είναι εφικτή η αντιμετώπιση όχι μόνο περισσότερων ή σπάνιων περιστατικών, αλλά κυρίως η βασισμένη στις σύγχρονες ενδείξεις και ανάγκες διαχείριση των ασθενών. ■

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΡΙΜ Α ΛΑΣ Ο Νικόλαος Δριμάλας είναι διευθυντής και επιστημονικά υπεύθυνος της ΩΡΛ Κλινικής του «Ευαγγελισμού» από το 2022. Διετέλεσε επιμελητής και διευθυντής στο ίδιο τμήμα από το 2013, ενώ παλιότερα ήταν επιμελητής στο 3ο Νοσοκομείο Βραχείας Νοσηλείας του ΙΚΑ και στο Νοσοκομείο «Ελπίς». Έχει μετεκπαιδευτεί στην Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου, έχει διατελέσει πρόεδρος σε σημαντικό αριθμό στρογγυλών τραπεζών σε εθνικά και διεθνή συνέδρια, καθώς και εκπαιδευτής και συνδιοργανωτής σε πρακτικά χειρουργικά σεμινάρια, σε μεταπτυχιακά μαθήματα και σε πρόγραμμα ειδίκευσης στη ρινοχειρουργική.

Ο κ. Νικόλαος Δριμάλας με τους συνεργάτες του.

ΓΝΑ « ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Νέα δεδομένα στη διάγνωση και

αντιμετώπιση του καρκίνου της

κεφαλής και του τραχήλου!

Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΛΑΣΤΟΣ, επιμελητής Α’, ΩΡΛ Κλινική ΓΝΑ «Ευαγγελισμός».

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουν βελτιωθεί οι διαγνωστικές μέθοδοι, εξελίσσονται νέες για πρώιμη διάγνωση ή ακόμα και για πρόληψη και αναπτύσσονται ελπιδοφόρες θεραπείες για ασθενείς που έως πρόσφατα η τραγική κατάληξη με πόνο, αδυναμία λήψης τροφής, αιμορραγία και δύσπνοια ήταν ο κανόνας.

Τα ενδοσκόπια και οι απεικονιστικές μέθοδοι, όπως η αξονική και η μαγνητική τομογραφία, υπήρχαν και τις προηγούμενες δεκαετίες. Με τη βελτίωση όμως της ανάλυσης και της διακριτικής τους ικανότητας, αλλά και τη μείωση του κόστους τους, έχει διευκολυνθεί σημαντικά η έγκαιρη διάγνωση. Επίσης η ανάπτυξη της υπερηχοτομογραφίας με τη λεπτομερή απεικόνιση λεμφαδένων και όζων και η διάδοση του PET/CT, τα τελευταία 10-15 χρόνια, έχουν συνδράμει στην παρακολούθηση των ασθενών, συμβάλλοντας κυρίως στην ταχύτερη διάγνωση πιθανής υποτροπής ή και στην αποφυγή επεμβάσεων όπως λεμφαδενικών καθαρισμών σε κάποιες περιπτώσεις.

Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ αποτελεί τον 6ο συχνότερο καρκίνο. Από τις διάφορες εντοπίσεις (στόμα, φάρυγγα, σιελογόνους αδένες κ.τ.λ.) η πιο συχνή αφορά το λάρυγγα. Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με ιστορικό κατανάλωσης ποτού και τσιγάρου και κακή στοματική υγιεινή. Τα τελευταία όμως χρόνια παρουσιάζει αυξανόμενη επίπτωση σε νέα άτομα χωρίς το συγκεκριμένο ιστορικό. Σε αυτούς τους ασθενείς είναι συχνότερη η λοίμωξη από τύπους του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Σε πρώιμα στάδια διάγνωσης είναι ιάσιμος, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, σε αντίθεση με τα προχωρημένα στάδια στα οποία συνήθως χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα αυξημένη νοσηρότητα, κυρίως λόγω των τοπικών επιπλοκών του καρκίνου αλλά και της θεραπείας του. Πρόκειται επομένως για μια πολυπαραγοντική νόσο, στην οποία έχει ιδιαίτερη σημασία η πρώιμη διάγνωση. Σε διαφορετική περίπτωση, η ίδια η θεραπεία μπορεί να μην επαρκεί ή να έχει σοβαρές επιπλοκές.

Ουσιαστική βοήθεια επίσης στη διαχείριση των ασθενών με καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου προσφέρουν επιστημονικές οδηγίες και θεραπευτικά πρωτόκολλα που βασίζονται σε μεγάλες μελέτες με συμμετοχή χιλιάδων ασθενών. Έτσι, ανάλογα με την εντόπιση και την επέκταση του όγκου επιλέγουμε την καταλληλότερη θεραπεία και παρακολούθηση. Σε αυτό συμβάλλουν και ορισμένοι βιοδείκτες, όπως η ανίχνευση του HPV ή της έκφρασης του PD-l1.

Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί χειρουργικές τεχνικές, όπως η διαστοματική ρομποτική χειρουργική, η μικροχειρουργική με laser ή ραδιοσυχνότητες και η φωτοδυναμική θεραπεία, καθώς και θεραπευτικά χημειο-ακτινοθεραπευτικά πρωτόκολλα που επιτρέπουν τη διατήρηση του λάρυγγα σε μεγάλο ποσοστό ασθενών. Ή πιο σημαντική ίσως τομή στη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου αποτελεί η ανοσοθεραπεία και άλλοι βιολογικοί παράγοντες που έχουν αυξήσει σημαντικά την επιβίωση σε ορισμένους ασθενείς τε-

λικού σταδίου με λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με τα κλασικά χημειοθεραπευτικά σχήματα. Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα και τη δυνατότητα ορισμένων μεγάλων νοσοκομείων της χώρας μας, όπως του «Ευαγγελισμού», να παρέχουν το σύνολο σχεδόν των παραπάνω τεχνολογιών, δυστυχώς περίπου ένας στους τρεις ασθενείς δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική θεραπεία ή υποτροπιάζει μετά από αυτήν, οπότε είναι απαραίτητη η λεγόμενη λαρυγγεκτομή διάσωσης. Αυτή η ακρωτηριαστική επέμβαση αποτελεί το συχνότερο είδος λαρυγγεκτομής τα τελευταία έτη στο τμήμα μας. Γι’ αυτόν το λόγο συμμετέχουμε στις προσπάθειες ανάπτυξης της ιατρικής ακριβείας στον καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου, σύμφωνα

με την οποία εξατομικεύεται η θεραπεία με τη χρήση κατάλληλων βιοδεικτών, όπως γενετικών παραγόντων.

Έτσι, για παράδειγμα, ο «Ευαγγελισμός» αποτελεί ίσως το μοναδικό νοσοκομείο του ΕΣΥ που έχει υπογράψει

σύμφωνο συνεργασίας με την UK Biobank, τη μεγαλύτερη βιοτράπεζα πληροφοριών για ασθένειες στην

Ευρώπη, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα γενετικά και κλινικά δεδομένα για την εύρεση των ασθενών που είναι καταλληλότεροι υποψήφιοι για χημειο-ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση.

Παράλληλα, υπάρχουν πολλές ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο οι οποίες ασχολούνται με ποικιλία ερευνητικών θεμάτων που αφορούν τόσο τη διάγνωση όσο και τη θεραπεία. Ίσως οι πιο ελπιδοφόρες από αυτές έχουν να κάνουν με τις υγρές βιοψίες, την ανάλυση του ρόλου του μικροβιώματος και τις κυτταρικές θεραπείες. Οι υγρές βιοψίες (liquid biopsies) αποσκοπούν στη διάγνωση νέων καρκίνων ή υποτροπών με τη λήψη αίματος χωρίς την ανάγκη χειρουργικής παρέμβασης, με τη χρήση τεχνολογίας πολύ παρόμοιας με αυτήν που χρησιμοποιείται για τον προγεννητικό έλεγχο των νεογνών, ενώ οι κυτταρικές θεραπείες ήδη χρησιμοποιούνται στην Αιματολογία με επιτυχία. Τα παραπάνω μας κάνουν να αισιοδοξούμε ότι την επόμενη δεκαετία θα έχουμε περισσότερες ευκαιρίες πρώιμης διάγνωσης και καλύτερες θεραπευτικές δυνατότητες. ■

ΙΩ Α ΝΝ Ή Σ ΒΛΑΣΤΟΣ

Ο Ιωάννης Βλαστός είναι επιμελητής Α’ στην ΩΡΛ Κλινική του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Μετά το πέρας της ειδικότητάς του εργάστηκε ως ΩΡΛ της Ελληνικής Αστυνομίας, ενώ ταυτόχρονα συνεργαζόταν με διάφορα ιδιωτικά νοσοκομεία της Αθήνας για την πραγματοποίηση επεμβάσεων σε ενήλικες και παιδιά. Εργάστηκε επίσης ως επιμελητής στην ΩΡΛ Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» και μετεκπαιδεύτηκε στο Νοσοκομείο Robert Debre στο Παρίσι κυρίως σε ωτοχειρουργικά περιστατικά. Είναι διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με ενεργό ενδιαφέρον για την κλινική έρευνα που έχει οδηγήσει σε περισσότερες από 30 δημοσιεύσεις σε ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους.

Οι εξελίξεις

στη

χειρουργική αντιμετώπιση

παθήσεων του αυτιού!

Γράφει ο ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΒΟΝΤΕΤΣΙΑΝΟΣ, MD, ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, επιστημονικός συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

νεύρο, αιθουσαία νεύρα). Όλο αυτό το πολύπλοκο σύμπλεγμα συμπεριλαμβάνεται στο λιθοειδές οστούν. Το οστούν που βρίσκεται πίσω από το πτερύγιο ονομάζεται μαστοειδής απόφυση.

Το αυτί λοιπόν στο σύνολό του έχει μια εξαιρετικά δύσκολη και πολύπλοκη ανατομία, που είναι πολύ σημαντική λειτουργικά και πολύ λεπτή και «κρυφή». Για αυτούς τους λόγους η Ωτοχειρουργική είναι μια δύσκολη χειρουργική και απαιτεί μικροσκόπιο τελευταίας τεχνολογίας, ενδοσκόπια και εξειδικευμένα εργαλεία. Ο ωτοχειρουργός θα χρειασθεί να εξειδικευθεί στις χειρουργικές τεχνικές σε ωτοχειρουργικά κέντρα εφαρμόζοντας τις επεμβάσεις και σε πτωματικά παρασκευάσματα (εργαστήριο κροταφικού οστού).

Οι πιο συνηθισμένες επεμβάσεις που κάνουμε είναι:

• Ή Τυμπανοπλαστική, όταν έχουμε διάτρηση του ΤΥ για οποιοδήποτε λόγο, τραυματισμός, φλεγμονή κ.ά.

• Ή Μαστοειδεκτομή, όταν έχουμε χολοστεάτωμα, μία φλεγμονή που έχει διαφορετική έκταση κάθε φορά και δυνητικά μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπλοκές. Έτσι η χειρουργική τεχνική τροποποιείται ανάλογα με το πρόβλημα.

• Ή Οσταριοπλαστική ή σαν μέρος της μαστοειδεκτομής ή σε 2ο χρόνο ανάλογα με το πρόβλημα. Αφορά στην προσπάθεια ανακατασκευής του μέσου ωτός για να πετύχουμε καλύτερη ακοή μετεγχειρητικά.

Η ΩΤΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ με τις παθήσεις των αυτιών, είτε η αιτία είναι οι φλεγμονές είτε είναι κληρονομικές είτε αφορούν στη διαταραχή της λειτουργίας ή της φυσιολογίας της περιοχής. Ή περιοχή όπου βρίσκεται το αυτί συμπεριλαμβάνει το πτερύγιο, το κανάλι που λέγεται Έξω Ακουστικός Πόρος (ΕΑΠ), τον Τυμπανικό Υμένα (ΤΥ), το μέσον ους, που περιλαμβάνει τα ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκμονας και αναβολέας), και το έσω ους, που περιλαμβάνει το όργανο της ακοής (κοχλίας), το όργανο της ισορροπίας (λαβύρινθος) και τον Έσω Ακουστικό Πόρο (ακουστικό νεύρο, προσωπικό

• Ή Αναβολοτομή, για τη βελτίωση της ακοής στην ωτοσκλήρυνση, μια κληρονομική, αρκετά συχνή πάθηση στην Ελλάδα που προκαλεί βαρηκοΐα εξαιτίας διαταραχής στην μεταφορά του ήχου προς το έσω ους. Λιγότερο συχνές παθήσεις που θα χρειασθούν χειρουργείο είναι: οι εξοστώσεις του ΕΑΠ που αποφράσσουν ενίοτε τον πόρο, η αποκατάσταση περιλεμφικού συριγγίου (π.χ. σε δύτες), άλλες συγγενείς παθήσεις του ωτός (ατρησία ΕΑΠ, συγγενής καθήλωση των οσταρίων), Glomus Tympanicum (παραγαγλίωμα, καλοήθης αιμορραγικός όγκος που αναπτύσσεται στο μέσον ους) και, τέλος, μεγάλες επεμβάσεις μαζί ή όχι με νευροχειρουργό, όπως αφαίρεση ακουστικού νευρινώματος, χολοστεάτωμα της κορυφής του λιθοειδούς,

Glomus Jugularis, διατομή του αιθουσαίου νεύρου, λαβυρινθεκτομή.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται σε συγκεκριμένα περιστατικά η Ενδοσκοπική Ωτοχειρουργική, δηλαδή η χρήση λεπτού (2,7mm) άκαμπτου ενδοσκοπίου (00 και 300), αντί του μικροσκοπίου στις ωτοχειρουργικές επεμβάσεις. Ή τεχνική αυτή είναι ελάχιστα επεμβατική και έχει πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα.

Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι μπορεί να διερευνήσει ο χειρουργός περιοχές που με το μικροσκόπιο

8 χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα.

Σημαντική εξέλιξη στην Ωτοχειρουργική είναι και η χρήση των LASER. Χρησιμοποιούμε τα LASER γενικώς εδώ και πολλά χρόνια. Εξαιρετική βοήθεια έχουμε στην Αναβολοτομή (χειρουργική για την Ωτοσκλήρυνση). Τα τελευταία 13 χρόνια χρησιμοποιούμε ένα διοδικό LASER (ARC 980nm) με ίνα 600 μ., το οποίο είναι φορητό και έτσι μπορούμε να το χρησιμοποιούμε οπουδήποτε, ανεξαρτήτως αν υπάρχει ή όχι LASER στην κλινική με την οποία θα συνεργαστούμε. Νεότε-

δεν επισκοπούνται. Αποφεύγεται η οπισθοωτιαία ή η ενδοωτιαία τομή. Αποφεύγεται άσκοπο τρόχισμα της μαστοειδούς σε συγκεκριμένα περιστατικά. Τα βασικά μειονεκτήματα είναι η χειρουργική με ένα χέρι (το άλλο κρατάει το ενδοσκόπιο), η δισδιάστατη (2D) εικόνα σε σχέση με την τρισδιάστατη (3D) του χειρουργικού μικροσκοπίου και η θερμότητα που προκαλεί το φως του ενδοσκοπίου στις ευαίσθητες δομές του μέσου ωτός. Σταθμίζοντας τα προηγούμενα και εφαρμόζοντας την ενδοσκοπική τεχνική με σαφείς ενδείξεις, χρησιμοποιούμε την Ενδοσκοπική Ωτοχειρουργική τα τελευταία

ρη εξέλιξη: Ή χρήση του Blue Laser (445nm) βελτιώνει ακόμα περισσότερο την ατραυματική χειρουργική στην Ωτοσκλήρυνση.

Ή Ωτοσκλήρυνση αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους λόγους βαρηκοΐας, καθώς πρόκειται για μία πάθηση που προσβάλλει το μέσο ή/και το έσω αυτί. Οφείλεται στην παθολογική δημιουργία μιας μη φυσιολογικής μορφής οστού (ωτοσκληρυντικός, ωτοσπογγιωτικός ιστός), το οποίο περιβάλλει τη βάση του αναβολέα (του μικρότερου οσταρίου του ανθρώπου), μειώνοντας σημαντικά τον ήχο που φτάνει στο εσωτε-

ρικό αυτί. Προσβάλλει περίπου το 18% των γυναικών και το 10% των ανδρών της καυκάσιας φυλής.

Ή διάγνωση τίθεται με ακοολογικό έλεγχο και ενίοτε επιβεβαιώνεται με αξονική τομογραφία λιθοειδών υψηλής ευκρίνειας.

Ή χειρουργική επέμβαση τροποποιεί την παθολογική κατάσταση που μπλοκάρει την μεταφορά του ήχου στο έσω αυτί. Αυτό επιτυγχάνεται με την αφαίρεση του αναβολέα και τη θυριδοποίηση (δημιουργία μικρής οπής 0,6 mm) στη βάση του αναβολέα (Αναβολοτομή) ή την πλήρη αφαίρεση της βάσης του αναβολέα (Αναβολεκτομή). Στη συνέχεια τοποθετείται πρόσθεση

(πιστόνι), που θα γεφυρώσει τη συνέχεια των ακουστικών οσταρίων και έτσι θα μεταφέρεται ο ήχος χωρίς εμπόδιο στο έσω αυτί.

Ή χειρουργική τεχνική που εφαρμόζουμε είναι μικροχειρουργική, ελάχιστα επεμβατική, ατραυματική και χρησιμοποιούμε χειρουργικό μικροσκόπιο τελευταίας τεχνολογίας ή ενδοσκόπια με κάμερα υψηλής ευκρίνειας. Τα εργαλεία είναι εξειδικευμένα και η χρήση των LASER που προανέφερα κάνει πραγματικά τη διαφορά. Με αυτόν τον τρόπο το αποτέλεσμα όσον αφορά στην ακοή είναι βέλτιστο και επιτυγχάνεται μείωση των μετεγχειρητικών επιπλοκών. ■

ΧΑΡ Ι ΛΑΟΣ ΒΟΝΤΕΤΣΙ Α ΝΟΣ

Ο Χαρίλαος Βοντετσιάνος, MD ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου, γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1959. Τελείωσε το Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Κερκύρας. Πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Victor Babes Timisoara-Ρουμανία (Βαθμός διπλωματικής εργασίας και διπλώματος: 10/10). Ειδικεύθηκε στην Ωτορινολαρυγγολογία, στην ΩΡΛ Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία» και στην ΩΡΛ Κλινική του Noσοκομείου Eλληνικός Ερυθρός Σταυρός. Τίτλος ειδικότητας 1993.

Εκπαίδευση σε κέντρα του εξωτερικού: Ωτοχειρουργική, χειρ/κή βάσεως κρανίου: Piacenca – Italy – Dr. M. Sanna, Boston (Mass. Eye & Ear Infirmary). Ενδοσκοπική Χειρ/κή Ρινός: Gratz – Austria – Dr. H. Stammberger, Fulda – Germany – Dr. W. Draf, Boston, (Mass. Eye & Ear Infirmary). LASER: Taragona – Spain, Gottingen –Germany – Dr. Steiner, Boston (Mass. Eye & Ear Infirmary), Paris – France – Dr. J. Abitbol. ΠαιδοΩΡΛ: Boston, Children’s Hospital. Φωνομικροχειρ/κή: Boston (Mass. Eye & Ear Infirmary) – Dr. St. Zeitels. Είναι επιστημονικός συνεργάτης του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ειδικός επιστημονικός συνεργάτης για προβλήματα κατάποσης στο Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας «Ανάπλαση», ιδρυτικό μέλος του «Κέντρου Φωνής και Κατάποσης Αθηνών», μέλος της διεπιστημονικής ομάδος «Voice Mentoring» με αντικείμενο τη μελέτη της φωνής, τόσο από πλευράς διαταραχών και παθήσεων όσο και από πλευράς καλλιτεχνικής.

«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Πώς σώθηκε 46χρονη μητέρα

που έπαθε

εγκεφαλική αιμορραγία στο γυμναστήριο!

ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ λίστες αναμονής, το ΕΣΥ συνεχίζει να σώζει ζωές. Πρόσφατα οι γιατροί έσωσαν μία 46χρονη γυναίκα, μητέρα μιας 9χρονης κόρης, που έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία στο γυμναστήριο! Ή ασθενής έκανε μια συνηθισμένη προπόνηση με βάρη, όταν ξαφνικά αισθάνθηκε αδιαθεσία.

Παρουσίασε έναν ξαφνικό, έντονο πονοκέφαλο που δεν έμοιαζε με τίποτα άλλο που είχε γνωρίσει και ο οποίος συνοδεύτηκε από πόνο στον αυχένα. Κατευθύνθηκε προς τα αποδυτήρια, όπου και κατέρρευσε.

Μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» με τη διάγνωση των γιατρών να είναι πολύ ανησυχητική: υπαραχνοειδής αιμορραγία. Μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που προκαλείται από αιμορραγία στο χώρο που περιβάλλει τον εγκέφαλο και η οποία προκλήθηκε από ανεύρυσμα εγκεφάλου.

Ευτυχώς, η ασθενής ήταν τυχερή μέσα στην ατυχία της. Εδώ και 6 μήνες επαναλειτουργεί στον «Ευαγγελισμό» ένα ειδικό Κέντρο Ανευρυσμάτων Εγκεφάλου και Αρτηριοφλεβωδών Δυσπλασιών. Επιστημονικά υπεύθυνη είναι η επεμβατική νευροακτινολόγος Μαρία Πολίτη, που διορίστηκε πρόσφατα στον «Ευαγγελισμό» μετά από 15ετή επαγγελματική πορεία σε Κέντρα της Γερμανίας. Το ανεύρυσμα της ασθενούς αντιμετωπίστηκε άμεσα με επιτυχή εμβολισμό από την Ομάδα Εμβολισμών του νοσοκομείου. Αυτή

η ελάχιστα επεμβατική πράξη περιλαμβάνει την πλοήγηση καθετήρων μέσω του αγγειακού συστήματος στο σημείο του ανευρύσματος και την τοποθέτηση σπειραμάτων ή στεντ, για την αποτροπή της ροής του αίματος στο ανεύρυσμα, αποκλείοντάς το αποτελεσματικά. Ή επέμβαση αυτή όχι μόνο της έσωσε τη ζωή, αλλά βοήθησε στη γρήγορη ανάρρωσή της. Μέρα με τη μέρα, βελτιώθηκε σημαντικά ο πονοκέφαλος και τώρα είναι έτοιμη να πάρει εξιτήριο. Μέχρι σήμερα, στο κέντρο έχουν λάβει θεραπεία πάνω από 35 ασθενείς με σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή προβλήματα. ■

Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνική Υποστήριξης

για ζητήματα βίας και επιθετικότητας!

ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ της Τηλεφωνικής Γραμμής Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 με νέα ειδική επιλογή για γονείς, εκπαιδευτικούς και κάθε εμπλεκόμενο για συμβουλευτική και υποστήριξη σε θέματα διαχείρισης και πρόληψης βίας και επιθετικότητας παιδιών και εφήβων, στο πλαίσιο της προσπάθειας διαχείρισης και αντιμετώπισης των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεών τους.

Ή νέα Τηλεφωνική Γραμμή θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της εκδήλωσης γεγονότων βίας και επιθετικότητας και ανάλογων συμπεριφορών, καθώς και στην πρόληψη. Ειδικότερα, απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς και γενικώς κάθε εμπλεκόμενο, που

χρειάζεται βοήθεια είτε στο επίπεδο της παρέμβασης για τη διαχείρισή τους είτε στο επίπεδο της πρόληψης εντός οικογένειας ή σχολικής κοινότητας.

Στελεχώνεται από παιδοψυχίατρο και ειδικούς ψυχικής υγείας, εξειδικευμένους σε ζητήματα αναπτυξιακής και σχολικής ψυχολογίας, όπως και συμβουλευτικής στην οικογένεια και τη σχολική κοινότητα. Άμεσα στην ιστοσελίδα της Γραμμής 10306. gr αναρτάται σχετικό υλικό για τη διαχείριση και την πρόληψη σχετικών συμπεριφορών, καθώς και την οργάνωση σχεδίου προληπτικής δράσης για όλους τους φορείς, που εμπλέκονται με παιδιά και εφήβους. ■

Πώς μπορούμε να

αντιμετωπίσουμε το ροχαλητό

και την υπνική άπνοια!

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ, ιατρός ΩΡΛ, επιστημονικά υπεύθυνος ΩΡΛ Τμήματος Affidea Περιστερίου & Κηφισιάς.

ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ 30% ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ που ροχαλίζει στον ύπνο του πάσχει από κάποιον βαθμό υπνικής άπνοιας, η οποία ουσιαστικά δεν επιτρέπει στον οργανισμό του να ξεκουραστεί επαρκώς, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα υγείας και ποιότητας ζωής.

Το να εντοπίσουμε εάν το ροχαλητό μας κρύβει κάτι περισσότερο γίνεται εύκολα, με απλές εξετάσεις που μας οδηγούν και στο πώς θα το αντιμετωπίσουμε, αρκεί να μην το αφήσουμε.

Ο ΚΑΛΟΣ Υ ΠΝΟΣ Ε Ι ΝΑΙ ΑΠΑΡΑ Ι ΤΗΤΟΣ ΓΙΑ ΝΑ Ε ΧΟΥΜΕ ΕΝ Ε ΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛ Η ΥΓΕ Ι Α

Ή υπνική άπνοια επίσης θεωρείται σημαντικός παράγοντας κινδύνου και για αρτηριακή υπέρταση, εγκεφαλικό επεισόδιο, αρρυθμίες της καρδιάς και έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι ο άστατος και κακής ποιότητας ύπνος που δεν επιτρέπει στον οργανισμό να ξεκουραστεί επαρκώς έχει συγκεκριμένες αιτίες, που, εφόσον αντιμετωπιστούν καταλλήλως, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται. Προκειμένου όμως να είμαστε βέβαιοι πως αντιμετωπίζουμε σωστά τις διαταραχές του ύπνου, οφείλουμε να εντοπίσουμε τις αιτίες που τις προκαλούν, διενεργώντας την κατάλληλη εξέταση από εξειδικευμένους ανθρώπους που θα μας βοηθήσουν σε όλη τη διαδικασία.

ΤΟ ΡΟΧΑΛΗΤΟ ΚΑΙ Η Α ΠΝΟΙΑ Υ ΠΝΟΥ ΕΚΤΙΜ Ω ΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠ Ι ΖΟΝΤΑΙ ΙΑΤΡΙΚ Α Ξεκινώντας από τα βασικά, πρέπει να γνωρίζουμε πως ροχαλητό ονομάζουμε τον ήχο που παράγεται κατά τη διάρκεια του ύπνου από τη δόνηση των τοιχωμάτων του φάρυγγα και του πίσω μέρους του ουρανίσκου μας. Αυτή η δόνηση προκαλείται από το γεγονός πως ο αέρας δεν έχει εύκολη δίοδο από το φάρυγγα, που παρουσιάζει στένωση, εξαιτίας κυρίως της ανατομικής

Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται τον ύπνο, προκειμένου να ανασυγκροτηθεί, να επαναρρυθμιστεί βιολογικά και να ανακτήσει δυνάμεις για να αντιμετωπίσει ακόμα μία ημέρα καθημερινής έντασης ή ρουτίνας. Το ροχαλητό από μόνο του μπορεί να διαταράσσει τον ύπνο μας και επομένως τη βασική αυτή λειτουργία του οργανισμού μας, μη επιφέροντας ξεκούραση, με συνέπειες που μπορεί να χαρακτηριστούν ακόμα και ολέθριες: Το 8% των τροχαίων ατυχημάτων αποδίδεται στην έλλειψη ύπνου και αυτή είναι, μαζί με την κατανάλωση αλκοόλ, η συχνότερη αιτία τροχαίων στη χώρα μας. Επιπλέον, η έλλειψη ύπνου θεωρείται κύρια αιτία εργατικών ατυχημάτων, καθώς ο άνθρωπος που δεν έχει ξεκουραστεί επαρκώς δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή να αποδώσει όπως θέλει, πιέζεται και γίνεται επιρρεπής σε επικίνδυνες καταστάσεις.

κατασκευής της περιοχής και της μυϊκής χαλάρωσης

την ώρα του ύπνου.

Το μόνιμο ροχαλητό θεωρείται μη φυσιολογική

αναπνοή και μπορεί να αποτελεί την πρώτη ένδειξη

σοβαρότερων διαταραχών στον ύπνο, συνηθέστερα

της υπνικής άπνοιας. Ή υπνική άπνοια συμβαίνει όταν

έχουμε πλήρεις διακοπές της αναπνοής που διαρκούν

από δέκα δευτερόλεπτα μέχρι και πάνω από ένα λε-

πτό. Πρόκειται για σοβαρή πάθηση, η οποία χρειάζεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση με το που θα διαγνωσθεί.

ΕΞΥΠΗΡ Ε ΤΗΣΗ ΣΤΟ Χ Ω ΡΟ ΣΑΣ Ένας απλός, φιλικός για παιδιά και ενήλικες, αλλά και οικονομικός τρόπος είναι η ιατρική μέθοδος ψηφιακής ανάλυσης των ήχων της αναπνοής στο σπίτι. Ή εξέταση Snore Check είναι εντελώς απλή και ανώδυνη και πραγματοποιείται στο χώρο σας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Διερευνά με ακρίβεια το είδος και τα αίτια του ροχαλητού, ενώ διαπιστώνει εάν υπάρχει υπνική άπνοια και σε τι βαθμό, δίνοντας στον γιατρό όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, προκειμένου να σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Ή υπηρεσία Snore Check, σε συνεργασία με την υπη-

ρεσία Κατ’ Οίκον της Affidea, με το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό τους, αναλαμβάνουν να παραδώσουν και να παραλάβουν τον εξοπλισμό της εξέτασης στο χώρο του εξεταζόμενου και να ενημερώσουν για τη χρήση του. Εφόσον πραγματοποιήσετε τον έλεγχο, την επόμενη ημέρα, κατόπιν σχετικού προγραμματισμού, το προσωπικό του τμήματος παραλαμβάνει από εσάς τον εξοπλισμό και τον παραδίδει στον γιατρό. Ο γιατρός θα αναλύσει τα αποτελέσματα της καταγραφής της αναπνοής σας κατά τον ύπνο και θα επιληφθεί του προβλήματός σας.

SNORE CHECK: Η ΨΗΦΙΑΚ Η ΑΝ Α ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟ Η Σ ΣΕ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚ Η ΤΙΜ Η Ο Όμιλος Διαγνωστικών Κέντρων Affidea επισημαίνει τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης, και με αφορμή την Παγκόσμια Ήμέρα Ύπνου (15/03) προσφέρει την εξέταση Snore Check σε προνομιακή τιμή. Ή ενέργεια ισχύει για κάθε ραντεβού που θα προγραμματιστεί έως 31 Μαΐου 2024. Για περισσότερες πληροφορίες για την υπηρεσία μπορείτε να καλείτε καθημερινά, Δευτέρα έως Κυριακή, από τις 07:00 έως τις 23:00, στο 216 900 53 13 και 210 6770700. ■

ΓΙ Ω ΡΓΟΣ ΠΟΤΑΜ Ι Τ Ή Σ Ο Γιώργος Ποταμίτης είναι χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος, επιστημονικά υπεύθυνος των ΩΡΛ εργαστηρίων των Πολυϊατρείων του Ομίλου Affidea, υπεύθυνος για τη διερεύνηση ωτονευρολογικών διαταραχών, ακοής – εμβοών – ιλίγγου αστάθειας. Είναι ειδικός ερευνητής των ρογχοπαθειών από τη σκοπιά της Ωτορινολαρυγγολογίας, με εξειδίκευση στην αντικειμενική – λειτουργική εκτίμηση των δυσχερειών αναπνοής κατά τον ύπνο. Οι αναπνευστικές δυσχέρειες αυτές εμφανίζονται πολύ συχνά, τόσο στον πληθυσμό των ενηλίκων όσο και των παιδιών, συνήθως λόγω αυξημένων αντιστάσεων του αυλού του ανώτερου αναπνευστικού (μύτης και φάρυγγα-λάρυγγα).

Είναι ιδρυτής και διευθυντής της ιατρικής διαγνωστικής μεθόδου Snore Check, η οποία αξιοποιείται από γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (παθολόγους, πνευμονολόγους, καρδιολόγους, παιδιάτρους κ.λπ., αλλά κυρίως ωτορινολαρυγγολόγους), προκειμένου να διαγνώσουν επακριβώς και να διαπιστώσουν τα πιθανά αίτια των συγκεκριμένων διαταραχών, βάσει των αντικειμενικών μετρήσεων και αναλύσεων της μεθόδου κατά τον ύπνο, ώστε να τα αντιμετωπίσουν αιτιολογικά.

Η πολύτιμη αίσθηση

της ακοής και η απώλειά της!

Γράφει η ΕΛΠΙΔΑ ΠΑΣΣΟΥ, ωτορινoλαρυγγολόγος, διευθύντρια Ακοολογικού-Νευροωτολογικού Τμήματος «Ερρίκος Ντυνάν».

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓ Ι Α Οι έρευνες και η στατιστική δείχνουν ένα διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού με απώλεια ακοής τόσο στον παιδιατρικό πληθυσμό όσο και στους ενήλικες με οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

Περισσότερο από 10% του συνολικού πληθυσμού πάσχει από κάποιον βαθμό βαρηκοΐας. Στις ηλικίες άνω των 65 ετών το ποσοστό φτάνει το 30%, με το 80% αυτών να έχουν βλάβη και στα δύο αυτιά, ενώ το 90% των ατόμων που χρησιμοποιούν ακουστικά βαρηκοΐας έχει όφελος.

Σήμερα υπάρχουν πλήρως εξοπλισμένα κέντρα ακοής που αποκαλύπτουν τη διάγνωση και μεθόδευση διαφόρων διαγνωστικών εξετάσεων. Οι εξετάσεις είναι γρήγορες και ανώδυνες (τονική και ομιλητική ακοομετρία, τυμπανομετρία, ακουστικά προκλητά δυναμικά, ωτοακουστικές εκπομπές, ASSR).

Η ΚΑΘΕ ΑΙΣΘΗΣΗ ΠΑΙΡΝΕΙ ΕΡΕΘΙΣΜΟ από το περιβάλλον. Το μάτι παίρνει από το φως και το αυτί από τον ήχο.

Αυτόν τον ερεθισμό το αισθητήριο όργανο της ακοής τον μετατρέπει σε ηλεκτρικό ρεύμα και το στέλνει στον εγκέφαλο και έτσι ακούμε.

Ή ακοή είναι μια από τις πέντε αισθήσεις: όργανο αντίληψης τα αυτιά και αντικείμενο αντίληψης ο ήχος.

Ή ακοή είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας και κατ’ επέκταση της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του ατόμου, προάγει την επικοινωνία, την εκπαίδευση, την αντίληψη του εξωτερικού χώρου και συμπληρώνει την όραση.

Ή επιδημιολογική καταγραφή της επίπτωσης των διαταραχών του ακουστικού συστήματος στον γενικό πληθυσμό το κατατάσσει μεταξύ των πλέον συχνά προσβαλλομένων συστημάτων, εστιάζοντας στη θεραπευτική αντιμετώπιση ανάλογα με τα αίτια: άλλοτε με φαρμακευτική αγωγή, άλλοτε με χειρουργική αντιμετώπιση και άλλοτε με υποστηρικτική αντιμετώπιση (ακουστικά βαρηκοΐας, κοχλιακά εμφυτεύματα κ.λπ.).

Ή εξέλιξη των διαγνωστικών δυνατοτήτων είναι μεγάλη, ώστε διαγιγνώσκονται ακόμα και υποκρινόμενες βαρηκοΐες, ενώ υπάρχει δυνατότητα να αξιολογείται και να ανιχνεύεται η ακοή σε νεογνά και βρέφη.

Σήμερα, η βαθύτερη γνώση των μηχανισμών κάθε πάθησης, σε συνδυασμό με τη σύγχρονη τεχνολογία, μας έχει απαλλάξει από την ταλαιπωρία του παρελθόντος διαγνωστικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πάνω από 5% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει απώλεια ακοής σε βαθμό αναπηρίας, ενώ μέχρι το 2050 υπολογίζεται ότι θα έχουν ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων.

«ΒΑΡΗΚΟΪΑ»

Ο όρος βαρηκοΐα χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μείωση της ακουστικής ικανότητας, η οποία μπορεί να εμφανιστεί αιφνίδια ή σταδιακά. Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες βαρηκοΐας.

1) Βαρηκοϊα αγωγιμότητας: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής του ήχου, δηλαδή στο έξω ή μέσο αυτί (π.χ. ωτίτιδα, ωτοσκλήρυνση).

2) Νευροαισθητήριος βαρηκοΐα: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αντίληψης του ήχου, περιφερική στο έσω αυτί - κοχλία (κοχλιακή) ή στην αρχή του κοχλιακού νεύρου (οπισθοκοχλιακή) και κεντρική όταν η βλάβη αφορά στην κεντρική ακουστική οδό από το κοχλιακό νεύρο μέχρι τον ακουστικό φλοιό στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου (πρεσβυακουσία, βαρηκοΐα από θόρυβο).

3) Μικτού τύπου συνδυασμός των δύο παραπάνω.

Τα συχνότερα σημεία που δείχνουν απώλεια ακοής στα παιδιά:

• Το παιδί δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στους διάφορους ήχους και φωνές.

• Ή ομιλία δεν είναι καθαρή.

• Παρατηρείται καθυστέρηση στην ανάπτυξη ομιλίας και γλώσσας.

• Δεν υπακούει σε οδηγίες που του δίνεις.

• Ψηλώνει την ένταση της φωνής όταν βλέπει τηλεόραση, ραδιόφωνο.

Σημεία που δείχνουν ότι υπάρχει βαρηκοΐα στους ενήλικες:

• Το άτομο που πάσχει παραπονιέται ότι οι άλλοι μουρμουρίζουν και ότι η ομιλία δεν είναι καθαρή.

• Ζητά να επαναλάβουν αυτά που του λένε.

• Το περιβάλλον αντιλαμβάνεται ότι δεν ακούει.

• Δεν ακούει το τηλέφωνο και το κουδούνι.

• Καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να αντιληφθεί και να κατανοήσει μια συζήτηση.

• Δεν ακούει καλά εκεί όπου βρίσκεται, όταν υπάρχει στο βάθος ήχος.

Εάν αντιληφθείτε ότι ξαφνικά έχετε μείωση ακοής, είναι επείγον να επισκεφτείτε αμέσως τον ειδικό γιατρό. Ή έγκαιρη αντιμετώπιση μιας απώλειας ακοής επιτρέπει μια καλύτερη εξέλιξη.

Σε ποιες κατηγορίες ανθρώπων απευθύνεται το Ακοολογικό Ιατρείο:

1) Άτομα άνω των 60 ετών.

2) Άτομα που εκτίθενται σε θόρυβο (επαγγελματικό), όσοι ακούν συχνά μουσική σε δυνατή ένταση, όσοι ακολουθούν μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή.

3) Άτομα με οικογενειακό ιστορικό βαρηκοΐας.

Ή πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς οι διαταραχές ακουστικού συστήματος δεν αφορούν μόνο ανθρώπους άνω των 65 ετών αλλά και παραγωγικές ηλικίες (23% 18- 44, 29% 45-64).

Ή ακοή πρέπει να εκτιμάται και να προστατεύεται γιατί είναι δώρο και η απώλεια παρεμποδίζει την ποιότητα ζωής, περιορίζει τη δυνατότητα επαφής με το περιβάλλον, προκαλεί κούραση, άγχος, ανασφάλεια, μελαγχολία και πλήρη απομόνωση και σημαντικά αυξάνει τον κίνδυνο «άνοιας» επιταχύνοντας την εκφύλιση της σκέψης και της μνήμης. ■

ΕΛΠ Ι ΔΑ Π Α ΣΣΟΥ Η Ελπίδα Πάσσου είναι ωτορινoλαρυγγολόγος, διευθύντρια Ακοολογικού-Νευροωτολογικού Τμήματος «Ερρίκος Ντυνάν». Έχει διατελέσει αναπληρώτρια διευθύντρια του ίδιου Τμήματος, επιμελήτρια Τμήματος Ακοολογίας-Νευροωτολογίας Νοσοκομείου Κοργιαλένειο-Μπενάκειο «Ερυθρός Σταυρός» (1999–2005), επιμελήτρια στην ΩΡΛ Κλινική, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών (1998). Έχει κάνει ειδίκευση στην Ωτορινολαρυγγολογία στο Παίδων Πεντέλης και στο Κοργιαλένειο Μπενάκειο «Ερυθρός Σταυρός» (1993–1997), εξειδίκευση στην προ-εγχειρητική μελέτη κοχλιακών εμφυτευμάτων και στη μετεγχειρητική ρύθμιση του επεξεργαστή τους, μετεκπαίδευση στο University College London Hospital (Prof. Luxon) στη Νευροωοτολογία το 2003, ενώ κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Δημόσια Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας (Μ.Α.).

ΥΓΕΙΑ – Μ Ή ΤΕΡΑ

Πως να αντιμετωπίσετε

τους πονοκεφάλους και την

ιγμορίτιδα!

Του Α ΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒ Ι ΤΗ

ΕΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ αρνητικά την καθημερινότητα και την ποιότητα της ζωής και διαταράσσει τη συγκέντρωση, την αντοχή και μοιραία την απόδοσή μας είναι ο πονοκέφαλος.

Όταν εμφανίζεται συχνά είναι λογικό να ανησυχούμε ότι ίσως συμβαίνει κάτι σοβαρό στο κεφάλι μας και αυτή η ανησυχία συχνά επιτείνεται από την αναξιόπιστη ενημέρωση του Διαδικτύου. Βέβαια για λύση στο πρόβλημά μας το καλύτερο είναι να απευθυνθούμε στον γιατρό.

«Ο πονοκέφαλος γενικά οφείλεται σε προβλήματα όπως οι διαταραχές της αρτηριακής πίεσης που πρέπει να παρακολουθείται, η αύξηση του σωματικού βάρους που έχει επιπτώσεις και στη σπονδυλική στήλη, ψυχολογικά αίτια (κυρίως το άγχος), η ημικρανία, η κατάχρηση ουσιών, όπως το αλκοόλ και ο καφές, και η έλλειψη άσκησης.

«Ιδιαίτερη σημασία έχει να ρωτήσουμε τον ασθενή

ΑΝΑΤΟΛΗ ΠΑΤΑΡΙΔΟΥ Ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός Κεφαλής - Τραχήλου και ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτις των Νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ - ΜΉΤΕΡΑ.

για την ένταση του πόνου, τη διάρκεια, την εντόπιση, τη συχνότητα, το συσχετισμό με κάποιες καταστάσεις, καθώς και αν έχει παρατηρήσει πως κάτι προκαλεί ή επιδεινώνει τον πόνο του», εξηγεί η Ανατολή Παταρίδου, ωτορινολαρυγγολόγος, χειρουργός Κεφαλής - Τραχήλου και ΠαιδοΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτις των Νοσοκομείων ΥΓΕΙΑ - ΜΉΤΕΡΑ, και προσθέτει: «Ή μύτη είναι ένα όργανο που είναι στενά συνδεδεμένο με τον πονοκέφαλο, παρότι οι περισσότεροι δεν κάνουμε άμεση τη σύνδεση. Στους πάσχοντες από συχνούς πονοκεφάλους είναι απαραίτητη μια σχολαστική εξέταση της μύτης από τον ωτορινολαρυγγολόγο ιατρό. Πλέον, με τη βοήθεια των ενδοσκοπίων, ο έλεγχος αυτός αποκαλύπτει συχνά στραβό διάφραγμα που πιέζει νευρικές απολήξεις και οδηγεί σε πόνο, πολύποδες στη μύτη, οξεία ή χρόνια ιγμορίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα ή ακόμα και καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους της μύτης. Ή περίπτωση της σφηνοειδίτιδας ή αλλιώς «ύπουλης» ιγμορίτιδας είναι χαρακτηριστική: Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως κεφαλαλγία (συνήθως πίσω από τα μάτια), μπούκωμα, οπισθορρινική έκκριση, δεκατική πυρετική κίνηση, παρατεταμένο ιστορικό με άτυπα συμπτώματα (όπως κακουχία, ατονία, αστάθεια), υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, διαταραχές όρασης και άλλες νευρολογικές διαταραχές. Επειδή τα άτυπα συμπτώματα συχνά δεν αξιολογούνται σωστά, ο ασθενής καταλήγει τελικά με επιπλοκές όπως απόστημα του εγκεφάλου ή και μηνιγγίτιδα, καθώς και με επιπλοκές από τους οφθαλμούς», προσθέτει.

Το σύνδρομο της αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο, το οποίο προκαλεί κακή οξυγόνωση του εγκεφάλου και οδηγεί σε κεφαλαλγία και αίσθημα κόπωσης είναι μια άλλη συχνή αιτία πονοκεφάλου. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνει σχολαστικός ενδοσκοπικός έλεγχος και, αν υπάρχουν ανατομικά προβλήματα που φράζουν τη μύτη, το φάρυγγα ή το λάρυγγα να διορθώνονται χειρουργικά.

Επίσης η ξηρότητα της μύτης που μπορεί να οφείλεται σε ορμονικά αίτια, επίδραση από το περιβάλλον, την εποχή, έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως οσμές,

χημικά, κλιματισμό κ.λπ., επίσης προκαλεί συχνά πονοκέφαλο. Το ίδιο και η αρθρίτιδα της κροταφογναθικής άρθρωσης, που μπορεί να οφείλεται σε ορθοδοντικά

προβλήματα, τρίξιμο των δοντιών το βράδυ στον ύπνο (βρουξισμός), κακές μασητικές συνήθειες ή τεχνητές οδοντοστοιχίες.

Μεταξύ άλλων οι παθήσεις των αυτιών που μπορεί να προκαλέσουν κεφαλαλγίες είναι η οξεία ωτίτιδα (εξωτερική ή μέση ωτίτιδα), η χρόνια ωτίτιδα, καθώς

πτώσεων.) Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η ρινική συμφόρηση, η ρινορραγία, η εκκριτική μέση ωτίτιδα. Ακόμη ο καρκίνος του υποφάρυγγα σε προχωρημένα στάδια μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία.

ΔΙ Α ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩ ΠΙΣΗ

Είναι γεγονός πως η χρήση των ενδοσκοπίων έφερε μια επανάσταση στην Ωτορινολαρυγγολογία και έδωσε μια ώθηση τόσο στη διαγνωστική αξιολόγηση που

και ο ωτικός έρπης ζωστήρας.

Οι ωτίτιδες συνήθως εμφανίζονται με πόνο στο αυτί, παρά με πόνο στο κεφάλι. Αντίστοιχα, ο ωτικός έρπης ζωστήρας είναι μία ιογενής φλεγμονή που προσβάλει κυρίως το προσωπικό νεύρο (είναι υπεύθυνο για τις κινήσεις του προσώπου), αλλά μπορεί και το ακουστικό νεύρο (είναι υπεύθυνο για την ακοή και την ισορροπία).

Οι ασθενείς που προσβάλλονται από αυτόν τον ιό εμφανίζουν έντονους νευραλγικούς πόνους στο αυτί και τον κρόταφο.

Ή ύπαρξη όγκου στο φάρυγγα ακόμα και στην αμυγδαλή μπορεί να προκαλεί αντανακλαστικό πόνο στην περιοχή του κεφαλιού. Πονοκέφαλος παρατηρείται στο 20% των ατόμων που πάσχουν από καρκίνο του ρινοφάρυγγα, που είναι το ανώτερο τμήμα του φάρυγγα που βρίσκεται πίσω από τη μύτη. Σημειώνεται ότι όγκοι στο ρινοφάρυγγα είναι εξαιρετικά σπάνιοι (0,2% του συνόλου των καρκίνων) και συνήθως εκδηλώνονται με διόγκωση τραχηλικού λεμφαδένα (στο 50% των περι-

πλέον γίνεται με χρήση άκαμπτων και εύκαμπτων ενδοσκοπίων, με απεικονιστικές μεθόδους (CT,MRI) καθώς και με λήψη καλλιέργειας, ενδοσκοπικά όσο και στη χειρουργική αντιμετώπιση. Ή θεραπεία αρχικά περιλαμβάνει αντιβιοτικά και αποσυμφορητική αγωγή με πλύσεις, τοπικά σπρέι, στεροειδή και αντιισταμινικά. Χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται στην περίπτωση που ο ασθενής δεν ανταποκριθεί στη φαρμακευτική αγωγή και είναι απαραίτητη και για διαγνωστικούς και για θεραπευτικούς λόγους.

«Γενικότερα, όταν ο πονοκέφαλος έρχεται συχνά και επιμένει πρέπει να ελέγχεται. Πριν λοιπόν τον αποδώσουμε σε άγχος επιβάλλεται να αποκλείσουμε κάθε οργανικό αίτιο και αυτό προϋποθέτει έλεγχο συχνά από αρκετές ειδικότητες. Ή θέση του ωτορινολαρυγγολόγου είναι πολύ βασική στο να ξεκαθαρίσει αν υπάρχει οποιαδήποτε παθολογία που να χρειάζεται θεραπεία φαρμακευτική ή χειρουργική», καταλήγει η κ. Παταρίδου. ■

ΕΙΔΙΚΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ

Αρθρογραφία και συνεντεύξεις για τις καινοτομίες και τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της Ογκολογίας, η προσφορά της Ρομποτικής Χειρουργικής, οι καινοτόμες φαρμακευτικές θεραπείες, το Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών, το δικαίωμα των ασθενών στη λήθη!

ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘ Ή ΝΩΝ

ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι ΔΗΣ MD, PhD, FACS, MAMSE, επιστημονικός διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, διευθυντής Γενικής, Ογκολογικής,

Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής, Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας

Ρομποτικής Χειρουργικής

Η

ΠΡΟΣΦΟΡΑ

ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η Σ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚ Η Σ ΣΤΗΝ ΟΓΚΟΛΟΓ Ι Α

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤ Η ΜΑΤΑ ΤΗΣ ΡΟΜΠΟΤΙΚ Η Σ Χειρουργικής σε ασθενείς με ογκολογικές παθήσεις μάς αναλύει ο πρωτεργάτης της Ρομποτικής Χειρουργικής στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, ο χειρουργός Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης, ενώ μας κάνει και μια μικρή ιστορική αναδρομή στο πώς ξεκίνησε και εξελίχθηκε η Ρομποτική Χειρουργική.

— Κύριε Κωνσταντινίδη, πότε μπήκε στον τομέα της Υγείας η Ρομποτική Χειρουργική; Το 2000 η πρώτη ρομποτική πλατφόρμα εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΉΠΑ. Έκτοτε η χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας στη Χειρουργική αυξάνεται διαρκώς ιδιαίτερα στους τομείς της Γενικής Χειρουργικής, της Ουρολογίας, της Ορθοπαιδικής, της Καρδιο- και Θωρακοχειρουργικής, καθώς και σε εκείνον της Γυναικολογίας.

Μετά τις πρώτες εφαρμογές της, ιδίως στην αντιμετώπιση καλοήθων παθήσεων, και την αύξηση της εμπειρίας των χειρουργών και των δυνατοτήτων της ρομποτικής τεχνολογίας, η Ρομποτική Χειρουργική εξαπλώθηκε και στον ιδιαίτερα απαιτητικό και νευραλγικό τομέα της Χειρουργικής Ογκολογίας.

Ο κ. Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης.

Ή Γενική Χειρουργική, αποτελώντας έναν από τους πυλώνες της Χειρουργικής, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αντιμετώπιση παθήσεων, καλοήθων και κακοήθων, του οισοφάγου, του στομάχου, του δωδεκαδακτύλου, του λεπτού και παχέος εντέρου, του ήπατος, του παγκρέατος, του σπληνός, των χοληφόρων, καθώς και των ενδοκρινών αδένων, όπως των επινεφριδίων. Αναφορικά με τις επεμβάσεις για κακοήθειες, το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα είναι βασικότατο επιπρόσθετο χαρακτηριστικό για την αξιολόγηση της επιτυχίας της επέμβασης σε σχέση με τις επεμβάσεις για καλοήθεις νόσους.

Την 1η δεκαετία του 21ου αιώνα, η Ρομποτική Χειρουργική Ογκολογία είχε περιορισμένη εφαρμογή κυρίως λόγω της περιορισμένης εμπειρίας, της έλλειψης δεδομένων και της ανησυχίας για πιθανή έκπτωση του ογκολογικού αποτελέσματος ειδικά συγκριτικά με τις ευρέως αποδεκτές, ανοικτές και νεότερες λαπαροσκοπικές τεχνικές.

Με την πάροδο των ετών, η αύξηση της χρήσης της ρομποτικής πλατφόρμας και η περαιτέρω βελτίωση των δυνατοτήτων της με νεότερες τεχνολογίες έφεραν αύξηση στην εμπειρία και τις πρώτες χρήσεις σε τομέα της Ογκολογίας.

— Ποιο ήταν το έναυσμα για να προχωρήσει η Χειρουργική σε νέες ανακαλύψεις; Ή Λαπαροσκοπική Χειρουργική Ογκολογία το 1990 έφερε επανάσταση στη Χειρουργική βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ογκολογικών ασθενών, λόγω των μικρότερων τραυμάτων και της δυνατότητας για ταχεία έναρξη επικουρικής θεραπείας όταν αυτό κρινόταν απαραίτητο. Οι τομείς στους οποίους υπήρξαν οι πρώτες σκέψεις για χρήση του ρομπότ ήταν εκείνοι στους οποίους η Λαπαροσκοπική Χειρουργική αντιμετώπιζε τεχνικές δυσκολίες με αποτέλεσμα να χρειάζεται μετατροπή του χειρουργείου σε ανοικτό, ώστε να μην υπάρχει μείωση του ογκολογικού αποτελέσματος ή για να ολοκληρωθεί με ασφάλεια το χειρουργείο.

Σε ασθενείς με:

• μεγάλη ποσότητα ενδοπεριτοναϊκού λίπους, όπως παχύσαρκοι,

• όγκους χαμηλά στο ορθό και στενή πύελο, όπως οι άντρες,

• προεγχειρητική ακτινοβολία στο εγχειρητικό πεδίο,

• όγκους σε δύσκολα προσβάσιμα σημεία, που γειτνιάζουν με δομές, όπως τα μεγάλα αγγεία ή ο σπλήνας, όπως το πάγκρεας και άλλες οπισθοπεριτοναϊκές δομές,

• όγκους που μετά την εκτομή τους απαιτείται διενέργεια δύσκολων αναστομώσεων, όπως κολεκτομές

σε κακοήθειες χαμηλά στο ορθό, γαστρεκτομές και παγκρεατεκτομές,

• όγκους που απαιτούν εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό

υπήρχαν πολλές δυσκολίες στη διεκπεραίωση του χειρουργείου λαπαροσκοπικά, οπότε από το 2005 και μετά αυξήθηκαν οι αριθμοί των ρομποτικών ογκολογικών χειρουργείων.

— Τι αποτελέσματα έχει δείξει μέχρι σήμερα η χρήση της Ρομποτικής Χειρουργικής; Σε δημοσίευση του 2018 σε ένα από τα πιο έγκριτα ιατρικά επιστημονικά περιοδικά («Surgical Endoscopy») συμπεριλήφθηκαν πάνω από 147.000 ασθενείς στις ΉΠΑ που υπεβλήθησαν σε επέμβαση για ογκολογικό πρόβλημα. Συνηθέστερα ήταν τα χειρουργεία για κακοήθειες του παχέος εντέρου (75%), του παγκρέατος (7%), του λεπτού εντέρου (5%), του στομάχου (5%), του ήπατος (5%) και του οισοφάγου (3%). Το 2010 μόλις το 1,1% των περιστατικών έγινε ρομποτικά. Το 23,5% των περιστατικών έγινε λαπαροσκοπικά, ενώ το 75,3% διεκπεραιώθηκε ανοικτά. Προοδευτικά με την πάροδο των ετών τα ποσοστά άλλαξαν, με τη συχνότητα των ρομποτικών ογκολογικών χειρουργείων να πενταπλασιάζεται σε λίγα χρόνια και συγκεκριμένα το 2014 φτάνοντας το 5,9%, ενώ τα ανοικτά χειρουργεία σημείωσαν στατιστικά σημαντική πτώση στο 66,5% (p<0.001). Αύξηση σε ρομποτικά ογκολογικά χειρουργεία σημειώθηκε σε όλες τις κατηγορίες, με πιο χαρακτηριστική την αύξηση στα χειρουργεία του οισοφάγου από 3% σε 9% και στα χειρουργεία παχέος εντέρου από 1% σε 7% του συνόλου χειρουργείων.

H αύξηση στην συχνότητα των ρομποτικών χειρουργείων συνδυάστηκε και με καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς. Ενώ στα ανοικτά ογκολογικά χειρουργεία ο μέσος όρος μετεγχειρητικών επιπλοκών ανήλθε στο 31%, στα ρομποτικά έφτασε το 22%. Παράλληλα με την πάροδο των ετών μειώθηκαν σε σημαντικό βαθμό οι επιπλοκές των ρομποτικών επεμβάσεων στις επιμέρους κατηγορίες ογκολογικών επεμβάσεων σε σχέση με τις ανοικτές και τις λαπαροσκοπικές προσεγγίσεις. Πιο ειδικά περιγράφεται στατιστικά σημαντική μείωση των επιπλοκών για τις ρομποτικές επεμβάσεις σε σχέση με τις άλλες μεθόδους σε χειρουργεία στομάχου όπως γαστρεκτομές (p=0.04), κολεκτομές για όγκους του παχέος εντέρου (p<0.001), εντερεκτομές για το λεπτό έντερο (p<0.001) και ηπατεκτομές (p<0.001).

Ή βελτίωση αυτή στα ρομποτικά ογκολογικά χειρουργεία συνδυάστηκε και με μείωση των ημερών νοσηλείας ακόμα και σε σύγκριση με τα λαπαροσκοπικά χειρουργεία σε ορισμένες κατηγορίες, όπως τα

γκρέατος η μείωση στη νοσηλεία έφτασε τις 3 μέρες (p=0.03).

Η Λαπαροσκοπική

Χειρουργική Ογκολογία το 1990 έφερε επανάσταση στη

Χειρουργική βελτιώνοντας

την ποιότητα ζωής των

ογκολογικών ασθενών, λόγω των μικρότερων

τραυμάτων και της

δυνατότητας για ταχεία

έναρξη επικουρικής

θεραπείας όταν αυτό κρινόταν απαραίτητο.

χειρουργεία για όγκους του παχέος εντέρου όπου ο μέσος όρος νοσηλείας μειώθηκε κατά περίπου μία μέρα (p=0.03), ενώ για τα χειρουργεία καρκίνου πα-

Ακόμα και στο αρνητικό σενάριο των επιπλοκών που χρήζουν επανεπέμβασης, η αρχική ρομποτική παρέμβαση επιτρέπει την ασφαλή είσοδο στην κοιλιά και την επιδιόρθωση τυχών επιπλοκών δίχως τον κίνδυνο κάκωσης σπλάγχνων.

Επίσης, το τελευταίο ρομποτικό σύστημα περιλαμβάνει την τεχνολογία της πυγολαμπίδας. Με την τεχνική αυτή ο χειρουργός μπορεί διεγχειρητικά να ενεργοποιήσει την υπέρυθρη ρομποτική κάμερα και να φθορίζουν οι ιστοί που τον ενδιαφέρουν όπως η αιμάτωση της περιοχής, οι ουρητήρες και οι λεμφαδένες. Αυτό επιτρέπει διενέργεια χειρουργικών κινήσεων μέγιστης ακρίβειας και καθιστά το χειρουργείο ασφαλές. Επίσης μειώνονται οι επιπλοκές στο ελάχιστο.

Ένα από τα γνωστά «αγκάθια» της ευρύτερης αποδοχής και εφαρμογής της Ρομποτικής Χειρουργικής στην Ογκολογία είναι το κόστος. Ωστόσο γίνεται σαφές πως μεγάλο μέρος της οικονομικής επιβάρυνσης αντιρροπείται τόσο από τις ολοένα και μειούμενες επιπλοκές όσο και από τις λιγότερες μέρες νοσηλείας.

Προοδευτικά, και ειδικά τα τελευταία χρόνια, δημοσιεύονται μελέτες που αρχίζουν να αναδεικνύουν την υπεροχή της χρήσης ρομποτικής πλατφόρμας στον τομέα της ανάρρωσης και της ποιότητας ζωής των ογκολογικών ασθενών.

Ή υπεροχή αυτή έρχεται να προστεθεί στα γνωστά πλεονεκτήματα της ρομποτικής αεροδιαστημικής τε-

χνολογίας που συνοπτικά είναι:

• αρθρωτά ρομποτικά εργαλεία με πολλούς βαθμούς ελευθερίας που επιτρέπουν ακρίβεια στις κινήσεις και διεκπεραίωση περίπλοκων χειρισμών σε απαιτητικές ανατομικές περιοχές,

• η βελτιωμένη εργονομία για τον χειρουργό που κάθεται σε εργονομική στάση έχοντας τη δυνατότητα πιο ξεκούραστα να διεκπεραιώνει πολύωρες και απαιτητικές επεμβάσεις με μεγάλη ακρίβεια,

• τρισδιάστατη όραση με δυνατότητα μεγέθυνσης και πλήρους ελέγχου από τον χειρουργό,

• εξαφάνιση του «τρόμου» από τα εργαλεία αφού δεν τα συγκρατεί ανθρώπινο χέρι, όπως τα λαπαροσκοπικά εργαλεία,

• μειωμένο χειρουργικό τραύμα, λιγότερη απώλεια αίματος και πόνος, και συνολικά ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς.

— Στην Ελλάδα πότε υποδεχθήκαμε το σύστημα Ρομποτικής Χειρουργικής;

— Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτών των επεμβάσεων στους ογκολογικούς ασθενείς; Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της ρομποτικής τεχνολογίας παρατηρείται στις πιο απαιτητικές επεμβάσεις. Στις ολικές γαστρεκτομές, η αφαίρεση του όγκου με σωστά όρια εκτομής, οι αναστομώσεις και ο λεμφαδενικός καθαρισμός γίνονται με ασφάλεια δίχως αιμορραγία ή άλλες σοβαρές επιπλοκές.

Στα χειρουργεία παχέος εντέρου, ακόμα και όταν η κακοήθεια εντοπίζεται πολύ χαμηλά στην πύελο ή όταν η περιοχή είναι ακτινοβολημένη, κοινή πρακτική στην ανοιχτή Λαπαροσκοπική Χειρουργική Ογκολογία είναι η διενέργεια προφυλακτικής στομίας λόγω του κινδύνου αναστομωτικής διαφυγής. Με την τεχνική μας όμως στη ρομποτική προσέγγιση και τη μεγάλη μας εμπειρία στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, έχουμε φτάσει στο σημείο αυτός ο κίνδυνος μειώνεται δραματικά.

Ή τελευταίας τεχνολογίας τρισδιάστατη εικόνα, η εργονομία του χειρουργού και η μεγάλη ακρίβεια και δεξιότητα των ρομποτικών εργαλείων επιτρέπουν τη διεκπεραίωση των χειρουργείων αυτών πλήρως ρο-

Το 2006 στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Από τότε έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα Ρομποτικής Χειρουργικής Ογκολογίας με την εμπειρία του τμήματος υπό της δικής μου διεύθυνσης. Ή εμπειρία μέχρι σήμερα ξεπερνά τις 3.000 ρομποτικές επεμβάσεις για ογκολογικά προβλήματα. Στα χειρουργεία αυτά περιλαμβάνονται εξ ολοκλήρου ρομποτικές επεμβάσεις για κακοήθεις παθήσεις: οισοφάγου-στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου, παγκρέατος, ήπατος και χοληφόρων, σπληνός, επινεφριδίων, καθώς και των γυναικολογικών οργάνων.

μποτικά, χωρίς τη διενέργεια προφυλακτικής στομίας ή μετατροπής σε ανοικτή και με άριστο ογκολογικό αποτέλεσμα. Ο συνδυασμός αυτών προσφέρει στον ασθενή την ελάχιστη δυνατή νοσηρότητα και ταλαιπωρία μετά το χειρουργείο, γρήγορη επάνοδο στην καθημερινότητα και, το βασικότερο, την ταχύτερη δυνατή έναρξη επικουρικής χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας αν και όταν αυτό κριθεί σκόπιμο μετεγχειρητικά.

Στον καρκίνο του ορθού η χαμηλή πρόσθια εκτομή με ολική αφαίρεση του μεσο-ορθού είναι η ενδεδειγμένη χειρουργική επέμβαση. Πρόκειται για μία πολύ δύσκολη τεχνικά επέμβαση, δεδομένου ότι εξελίσσεται στην ελάσσονα πύελο, στον στενό σαν σωλήνα χώρο, ειδικά σε άνδρες, που αφορίζεται από τα οστά της λεκάνης. Ο περιορισμένος ανατομικός χώρος, το μεγάλο βάθος και η απαίτηση για τέλειο καθαρισμό και αφαίρεση του μεσο-ορθού δημιουργούν το υψηλό επίπεδο δυσκολίας.

Την επέμβαση καθιερώσαμε να γίνεται λαπαροσκοπικά από το 1994, ωστόσο, λόγω των περιορισμών των άκαμπτων λαπαροσκοπικών εργαλείων, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη.

Οι τεχνικές δυνατότητες του ρομποτικού συστήματος Da Vinci βρίσκουν σε αυτό το πεδίο την τέλεια εφαρμογή, έτσι ώστε να έχουμε εγκαταλείψει τις άλλες μεθόδους και να εφαρμόζουμε μόνο τη Ρομποτική από το 2006. Τα πλεονεκτήματα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα όταν πρόκειται για καρκίνο κοντά στον πρωκτό.

Όσο πιο χαμηλά είναι ο καρκίνος τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες ο ασθενής να καταλήξει με μόνιμη κολοστομία και μερικές φορές η διαφορά κρίνεται από ένα εκατοστό μήκους στο έντερο. Τα ρομποτικά εργαλεία μάς δίνουν τη δυνατότητα να φτάσουμε πολύ χαμηλά μέσα στην πύελο, αυξάνοντας τις πιθανότητες για ένα άριστο ογκολογικά χειρουργείο και μειώνοντας τις πι-

θανότητες για δημιουργία μόνιμης κολοστομίας (παρά φύση έδρας).

Παραπλήσια πλεονεκτήματα παρατηρούνται και στα χειρουργεία ήπατος, παγκρέατος και χοληφόρων. Επεμβάσεις όπως η παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή (έπεμβαση Whipple) για όγκους της κεφαλής του παγκρέατος ή των χοληφόρων και η ηπατεκτομή διενεργούνται από την ομάδα μας από το 2010 πλήρως ρομποτικά με ελάχιστο τραύμα και επιπλοκές, γεγονός που μεταξύ άλλων μεταφράζεται και σε ελάχιστες μεταγγίσεις αίματος, καθώς και σε αποδέσμευση κλινών ΜΕΘ (Μονάδας Εντατικής Θεραπείας), δεδομένου πως οι ασθενείς, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, μετά το πέρας το χειρουργείου, δύνανται να νοσηλευθούν σε κανονικό θάλαμο αποφεύγοντας τη νοσηλεία σε ΜΕΘ. Στο παρελθόν οι ασθενείς που υποβάλλονταν σε τέτοιας φύσης χειρουργεία σε μεγάλο βαθμό χρειάζονταν να νοσηλευτούν σε ΜΕΘ ή ΜΑΦ (Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας) για κάποιες ημέρες μέχρι να ξεπεράσουν το χειρουργικό stress και να μπορούν να νοσηλευτούν σε απλό θάλαμο.

Οι μειωμένες μέρες νοσηλείας, η μη χρήση ΜΕΘ και η ελάχιστη δυνατή νοσηρότητα που καθιστά τις επανεπεμβάσεις σπάνιο γεγονός στο τμήμα μας αντιρροπούν το εξτρά κόστος της χρήσης της ρομποτικής τεχνολογίας.

Στις εποχές μας, το πλεονέκτημα αυτό είναι ιδιαίτερης σημασίας, αφού, εκτός από τα οικονομικά οφέλη, συμβάλλει στην αποσυμφόρηση των ΜΕΘ που διατίθενται πρωτίστως για την αντιμετώπιση της πανδημίας, στην προφύλαξη των αποθεμάτων αίματος μετάγγισης που επίσης έχουν πληγεί λόγω παρατεταμένης πανδημίας, ενώ παράλληλα προσφέρει στους ασθενείς τον ιδεατό συνδυασμό του άριστου ογκολογικού αποτελέσματος και της βέλτιστης ποιότητας ζωής. ■

ΚΩΝΣΤΑΝΤ Ι ΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ Ι Δ Ή Σ Ο Δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, MD, PhD, FACS, MAMSE, είναι διευθυντής της Κλινικής Γενικής, Ογκολογικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, επιστημονικός διευθυντής του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Adjunct Professor of Surgery, Ohio State University, USA, Governor του Ελληνικού Τμήματος Αμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών, Clinical Professor of Surgery, European University Cyprus, EUC, πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής CRSA, μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου της Society of Robotic Surgery. Έχει αφιερώσει την καριέρα του στην εκπαίδευση των νέων χειρουργών τόσο στη Λαπαροσκοπική όσο και στη Ρομποτική Χειρουργική. Εκατοντάδες χειρουργοί έχοντας εκπαιδευτεί δίπλα του πλέον διαπρέπουν σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πραγματοποίησε πρώτος στον κόσμο -μετά από πρόσκληση της κατασκευάστριας εταιρείαςρομποτικές επεμβάσεις διά μίας μοναδικής τομής. Το καλοκαίρι του 2021 η κατασκευάστρια εταιρεία του ρομποτικού συστήματος τον αναγνώρισε ως top general surgery performer για όλο τον κόσμο ανάμεσα σε χιλιάδες χειρουργών.

ΓΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»

ΕΛΙΣ Α ΒΕΤ ΓΡΟΥΖ Η

Αιματολόγος, συντονίστρια διευθύντρια Ν.Υ. Αιμοδοσίας και υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχών Αιμόστασης, ΓΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας

ΟΙ ΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ ΠΟΥ

Δ Ι ΝΟΥΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞ Ι Α

ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕ Ι Σ ΜΕ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚ Α ΝΟΣ Η ΜΑΤΑ!

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧ Ε ΔΙΟ ΔΡΑ ΣΗΣ για τον Καρκίνο, οι σημαντικές θεραπευτικές εξελίξεις στον τομέα της Αιματολογίας, η ανάγκη αξιοποίησης των βιοδεικτών, η σχέση της Φλεβικής Θρομβοεμβολικής Νόσου (ΦΘΝ) με τα νεοπλασματικά νοσήματα, ο εξελισσόμενος τομέας της Ιατρικής των Μεταγγίσεων, αλλά και τα όσα πρέπει να γνωρίζει κάθε πολίτης αναφορικά με την αιμοδοσία, η οποία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα «δώρα» στον συνάνθρωπο, είναι μερικά από τα θέματα που μας αναλύει η Ελισάβετ Γρουζή, αιματολόγος, συντονίστρια διευθύντρια Ν.Υ. Αιμοδοσίας - υπεύθυνη Ιατρείου Αιμόστασης, ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας» & πρόεδρος Δ.Σ. της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας.

— Κυρία Γρουζή, με αφορμή την ανακοίνωση από το υπουργείο Υγείας για τη δημιουργία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Καρκίνο, καθώς και τη σύσταση με ΦΕΚ του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, πείτε μας ποια είναι τα σημαντικά κενά και οι σοβαρές ελλείψεις που έχετε καταγράψει στην Αιματολογία και πώς θα πρέπει να αντιμετωπισθούν; Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι τα σχέδια αυτά αποτελούν σπουδαία έργα που θα πρέπει ή μάλλον θα έπρεπε να εφαρμόζονται και στη χώρα μας. Ελπίζουμε και αναμένουμε σύντομα να αρχίσει η υλοποίησή τους με συνέχεια και συνέπεια, γιατί τότε μόνο μπορεί να αποδώσουν. Ειδικότερα οι αιματολογικές κακοήθειες αποτελούν περίπου το 10%-15% του συνόλου των κακοήθων νοσημάτων. Οι περισσότεροι τύποι των αιματολογικών κακοηθειών, παρά τη σπανιότητά τους, είναι απειλητικοί για τη ζωή. Στη χώρα μας αδρά διαγιγνώσκονται περίπου 1.400 νέες περιπτώσεις λευχαιμίας, περίπου 2.500 λεμφώματα και περίπου 700 περιπτώσεις πολλαπλού μυελώματος κάθε χρόνο. Τα νοσήματα αυτά αποτελούν το 5ο αίτιο θνησιμότητας από νεοπλασματική νόσο, ενώ περίπου το 70% των περιπτώσεων ελέγχεται ικανοποιητικά με τις υπάρχουσες θεραπείες.

Από τους βασικούς πυλώνες του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου -που περιλαμβάνουν τη διάσωση ζωών μέσω της βιώσιμης πρόληψης του καρκίνου, την ισότιμη πρόσβαση στη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου, τη βελτίωση της έγκαιρης ανίχνευσης του καρκίνου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων, με στόχο την ίαση και την αύξηση της επιβίωσης-, για τα αιματολογικά νοσήματα ιδιαίτερη σημασία έχουν οι τρεις τελευταίοι και λιγότερο η πρόληψη. Και αυτό γιατί οι αιματολογικές κακοήθειες σε σχέση με τους συμπαγείς όγκους εμφανίζουν κάποιες ιδιαιτερότητες που απαιτούν ειδικές συνθήκες νοσηλείας για την πρόληψη των λοιμώξεων, κυρίως λόγω των κυτταροπενιών που εμφανίζουν.

Επιπλέον, οι νέες καινοτόμες θεραπείες, παρότι έχουν αυξήσει την επιβίωση, εμφανίζουν ανεπιθύμητες ενέργειες που απαιτούν παρατεταμένες νοσηλείες με συγκεκριμένες συνθήκες. Οι συνθήκες αυτές πληρούνται μόνο από τις Μονάδες Μεταμόσχευσης Αρχέγονων Αιμοποιητικών Κυττάρων, με παράλληλη κάλυψη από Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, για την αντιμετώπιση των άμεσων επιπλοκών από τη θεραπεία που μπορεί να εμφανιστούν στους ασθενείς αυτούς. Ακόμη η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων παραμένει η θεραπεία ίασης για το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με οξεία λευχαιμία. Οι ενδείξεις της μεταμόσχευσης διευρύνονται και οι ασθενείς που είναι υποψήφιοι και δύνανται να υποβληθούν σε μεταμόσχευση αυξάνονται.

Τούτων δοθέντων είναι προφανές ότι απαιτείται αύξηση των αιματολογικών κλινών στις Αιματολογικές και Παθολογικές Κλινικές που να πληρούν τις συνθήκες για τον περιορισμό των λοιμώξεων, καθώς και αύξηση της μεταμοσχευτικής δραστηριότητας με την επέκταση του αριθμού των κλινών των Μονάδων Μεταμόσχευσης. Αυτά είναι απαραίτητα για να βελτιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα των νέων αυτών θεραπειών.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε καινοτόμες (και ιδιαιτέρως δαπανηρές) θεραπείες είναι απρόσκοπτη και πιθανότατα καλύτερη από αυτήν που έχουν πολίτες πολύ ανεπτυγμένων χωρών του δυτικού κόσμου. Ή πρόοδος στον τομέα της θεραπείας έχει ήδη οδηγήσει στην ίαση περισσοτέρων ασθενών και στην παράταση της επιβίωσης με άριστη ποιότητα ζωής για ακόμη περισσότερους. Το τίμημα αυτής της μεγάλης επιτυχίας, ευκτέας για την κοινωνία, είναι η αύξηση του αριθμού των αιματολογικών ασθενών και οι αυξημένες ανάγκες παρακολούθησης και νοσηλείας. Αυτό σημαίνει ότι καθίσταται επιτακτική η επίλυση διαχρονικών προβλημάτων όχι μόνον με την αύξηση των κλινών νοσηλείας που προανέφερα, αλλά και της δυναμικότητος των εξειδικευμένων εξωτερικών

ιατρείων και μονάδων βραχείας νοσηλείας, καθώς και την περαιτέρω στελέχωση του συστήματος υγείας με ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό προσωπικό και άλλους επιστήμονες υγείας. Επισημαίνεται ότι η λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, καθώς και μια σειρά άλλων γραφειοκρατικών, αλλά απαραίτητων διαδικασιών για τη θεραπεία των ασθενών, απαιτούν σημαντική γραμματειακή υποστήριξη.

— Ποιες οι σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα της Αιματολογίας τα τελευταία χρόνια; Τα τελευταία 30 χρόνια η πρόοδος είναι αλματώδης σε όλα τα πεδία της Αιματολογίας. Ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος στην κατανόηση της βιολογίας των νεοπλασιών τόσο λεμφικής όσο και μυελικής αρχής, όπως τα λεμφώματα, οι οξείες λευχαιμίες και τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, με την ταυτοποίηση γενετικών διαταραχών (γνωστών και ως «βιοδείκτες»), που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την προγνωστική ταξινόμηση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των νοσημάτων αυτών. Ακόμη με τη μέθοδο της αλληλούχισης επόμενης γενιάς (Next Generation Sequencing, NGS), υπάρχει η δυνατότητα της παράλληλης διερεύνησης πολλών γονιδίων και της ταυτόχρονης ανίχνευσης μεταλλάξεων σε αυτά. Ή εφαρμογή αυτών των νέων διαγνωστικών μεθόδων έχει επιφέρει την εισαγωγή καινοτόμων θεραπειών στόχευσης στην καθημερινή κλινική πράξη, οι οποίες έχουν αλλάξει τη φυσική πορεία των νοσημάτων αυτών και προσφέρουν πλέον και καλή ποιότητα ζωής σε πάρα πολλούς ασθενείς, καθώς και τον καθορισμό προγνωστικών δεικτών και δεικτών παρακολούθησης της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου.

Νέα εξειδικευμένα φάρμακα, μονοκλωνικά αντισώματα, ανοσοθεραπείες, θεραπείες από του στόματος, όπως οι αναστολείς της κινάσης της τιροσίνης στη χρόνια μυελογενή λευχαιμία, οι νέες κυτταρικές θεραπείες, χρησιμοποιούνται με βελτιωμένα αποτελέσματα και χωρίς αρκετές από τις παρενέργειες της κλασικής χημειοθεραπείας.

Τέλος, η εξέλιξη της τεχνολογίας στις απεικονιστικές μεθόδους, όπως η αξονική τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ/CT), προσφέρουν τη δυνατότητα σταδιοποιήσης της νόσου με μεγαλύτερη ακρίβεια, συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση, εκτός από τους ασθενείς με συμπαγείς όγκους, και στους ασθενείς με λεμφώματα.

— Στο πρόσφατο συνέδριο της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας κάνατε λόγο για Αιματολογία Ακριβείας. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς είναι;

Ο όρος Ιατρική Ακριβείας θα έλεγα πολύ αδρά ότι αναφέρεται στην προσέγγιση της Ιατρικής που προσαρμόζει την περίθαλψη στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ξεχωριστού

ασθενούς με βάση το γενετικό προφίλ του και τα κλινικά του χαρακτηριστικά. Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της αφορά στην ανεύρεση θεραπευτικών λύσεων που στοχεύουν ειδικούς παθολογικoύς μηχανισμούς. Ή «στοχεύουσα» θεραπεία καθοδηγείται και προωθείται από μοριακές διαγνωστικές προσεγγίσεις, όπως οι βιοδείκτες που ήδη αναφέρθηκαν, που επιτρέπουν να αναγνωριστούν οι ασθενείς που θα ωφεληθούν περισσότερο από τη συγκεκριμένη θεραπεία.

Είναι γνωστό ότι η Αιματολογία υπήρξε πρωτοπόρος στην Ιατρική Ακριβείας, με την ταυτοποίηση των ομάδων

αίματος από τον Landsteiner, γεγονός που οδήγησε σε ασφαλείς μεταγγίσεις, ενώ η ανακάλυψη των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας (HLA) άνοιξαν το δρόμο για την επιτυχία των μεταμοσχεύσεων αιμοποιητικών κυττάρων.

Στη συνέχεια βρέθηκε ότι ένα κακόηθες νόσημα, η χρόνια μυελογενής λευχαιμία, οφείλεται σε μια σταθερή

επίκτητη γενετική βλάβη, το χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας [Ph +, t(9;22)], το οποίο δίνει γένεση στο ογκογονίδιο Bcr-Abl. Έτσι, το έτος 2000 ανακαλύφθηκε το πρώτο φάρμακο που στοχεύει σε μοριακή βλάβη, η ιματινίμπη, που ανήκει στους αναστολείς της τιροσινικής κινάσης, που άλλαξε τη φυσική πορεία του νοσήματος. Σήμερα έχουμε στη φαρέτρα μας τρίτης γενιάς τέτοια φάρμακα και φθάσαμε στο σημείο μια κακοήθης νόσος να θεραπεύεται χωρίς χημειοθεραπεία και υπό προϋποθέσεις ο ασθενής να μπορεί να παραμένει χωρίς θεραπεία και χωρίς ανιχνεύσιμη νόσο με τις μοριακές μετρήσεις. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία που έχει ως κύρια παθογενετική βλάβη την αντιμετάθεση t(15;17) και τη μοριακή ανίχνευση

του χιμαιρικού γονιδίου PML-RARA. Ή κατανόηση της μοριακής βιολογίας και της παθογένειάς της έχουν συντελέσει στην επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου με θεραπείες στόχευσης και με τη λιγότερη δυνατή τοξικότητα, έτσι ώστε να αποτελεί νόσο-μοντέλο για θεραπευτική αντιμετώπιση και ίαση χωρίς κυτταροτοξική θεραπεία. Συμπερασματικά λοιπόν θα έλεγα ότι η Αιματολογία Ακριβείας βασίζεται στη διάγνωση, στη θεραπεία, στην παρακολούθηση και στην πρόγνωση των αιματολογικών νοσημάτων με μοριακούς δείκτες, ώστε η αντιμετώπιση του ασθενούς ή των ασθενών με ομοειδή χαρακτηριστικά να έχει τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια.

— Στο συνέδριο αναφέρθηκε, και το αναφέρατε και λίγο πριν, ότι έχει υπάρξει μεγάλη πρόοδος στην κατανόηση της βιολογίας των αιματολογικών νεοπλασιών με την ταυτοποίηση των βιοδεικτών. Εξηγήστε μας πώς βοηθούν οι βιοδείκτες; Όπως έχω ήδη αναφέρει, οι βιοδείκτες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την προγνωστική ταξινόμηση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των νοσημάτων αυτών. Στην εποχή της Ιατρικής της Ακριβείας, η εφαρμογή των εξελιγμένων εργαστηριακών μεθόδων για την ταυτοποίησή τους, εκτός από την πληρέστερη κατανόηση της παθογένειας της νόσου και την ανάπτυξη θεραπειών μοριακής στόχευσης, οδηγεί στην πρώιμη πρόβλεψη της επικείμενης υποτροπής πολλών νεοπλασματικών νοσημάτων του αιμοποιητικού συστήματος και στην έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση που βελτιώνει την έκβαση των ασθενών. Ή πρόοδος αυτή καθιστά απαραίτητο τον έλεγχο βιοδεικτών, που επιτρέπουν την ακριβή διάγνωση, την επιλογή κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής και την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, ενώ

ορισμένες φορές είναι αναγκαία η αναζήτηση πολλαπλών μεταλλάξεων με NGS σε ένα αιματολογικό νόσημα με σκοπό την αντιμετώπιση του ασθενούς σύμφωνα με τις αρχές της Ιατρικής Ακριβείας.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι περισσότεροι από τους βιοδείκτες αυτούς, καθώς και ο έλεγχος με NGS δεν αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, γεγονός που δημιουργεί σοβαρές ελλείψεις και καθυστερήσεις που δυσχεραίνουν την επιλογή της βέλτιστης θεραπείας, ενώ δημιουργούν και σπατάλη πόρων. Ή πρώτη θετική λίστα για την αποζημίωση βιοδεικτών δημοσιεύθηκε το 2014. Έκτοτε δεν έχει επικαιροποιηθεί, παρότι έχουν προστεθεί πολλοί νέοι βιοδείκτες που σχετίζονται με εξατομικευμένες θεραπείες και οι οποίες θεραπείες αποζημιώνονται ήδη. Προκειμένου να καλυφθεί η ανεκπλήρωτη αυτή ανάγκη, η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία εκπονεί προγράμματα κάλυψης του κόστους των βιοδεικτών μέσω χορηγιών από τη φαρμακοβιομηχανία, για να μην επιβαρύνονται οι ασθενείς. Είναι επιτακτική ανάγκη, λοιπόν, η υιοθέτηση μιας διαδικασίας έγκρισης και αποζημίωσης βιοδεικτών, γεγονός που έχει αναγνωρισθεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, χωρίς ωστόσο επί του παρόντος να έχει επιλυθεί το θέμα. Αυτό, εκτός από ωφέλεια για τον ίδιο τον ασθενή, αναμένεται να συμβάλει στην εξοικονόμηση πόρων για το ασφαλιστικό σύστημα με τη διασύνδεση του βιοδείκτη με την αντίστοιχη θεραπεία.

— Αναφέρατε ότι οι νέες θεραπείες όχι μόνον επιμηκύνουν τη συνολική επιβίωση, αλλά και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Ποιες είναι οι νέες αυτές θεραπείες στον τομέα της Αιματολογίας; Οι νεότερες καινοτόμες θεραπείες στις αιματολογικές κακοήθειες περιλαμβάνουν τις θεραπείες με τα νέα μονοκλωνικά αντισώματα, την ανοσοθεραπεία με τα συζευγμένα αντισώματα, τα διειδικά αντισώματα, τους αναστολείς σημείων ανοσιακού ελέγχου και τα γενετικά τροποποιημένα Τ λεμφοκύτταρα που φέρουν χιμαιρικό αντιγονικό υποδοχέα στην επιφάνειά τους (CAR-T λεμφοκύτταρα). Οι θεραπείες με αυτά τα γενετικά τροποποιημένα Τ-λεμφοκύτταρα αποτελούν εγκεκριμένες θεραπείες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου (ΕΜΑ) για τη θεραπεία συνεχώς αυξανόμενου αριθμού αιματολογικών νεοπλασιών που είναι ανθεκτικές στη συμβατική θεραπεία. Τα νοσήματα για τα οποία έχει ένδειξη η ανωτέρω θεραπεία είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία σε παιδιά και ενήλικες, τα λεμφώματα από μεγάλα Β-κύτταρα, το λέμφωμα από κύτταρα του μανδύα, τα λεμφοζιδιακά λεμφώματα και το πολλαπλό μυέλωμα.

Ωστόσο, εκτός από τις νέες θεραπείες, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι ένας σημαντικός

αριθμός ασθενών κυρίως με οξεία λευχαιμία μπορεί να ιαθεί με αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να αυξάνεται και να ανανεώνεται η δεξαμενή των εθελοντών δοτών μυελού οστών. Αυτό είναι ένα μήνυμα τόσο προς την κοινωνία και στους νέους μας, αλλά και προς την Πολιτεία που πρέπει να υποστηρίζει διαχρονικά τη δραστηριότητα αυτή. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με αιματολογικές κακοήθειες κυρίως -γιατί μεταγγίσεις χρειάζονται και άλλοι ασθενείς- χρειάζεται μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του, όπως τα αιμοπετάλια, για να επιβιώσει, αλλά και για να αντιμετωπίσει την τοξικότητα των θεραπειών που μπορεί να τον οδηγήσουν ακόμη και σε ίαση. Γι’ αυτό, παράλληλα με όλα αυτά, είναι σημαντική και η προώθηση της εθελοντικής προσφοράς αίματος.

— Σημαντικό ζήτημα αποτελεί για τη χώρα μας η ανάπτυξη των κλινικών μελετών. Πόσες μελέτες διεξάγονται και σε ποια αιματολογικά νοσήματα; Είναι γνωστό ότι οι κλινικές μελέτες προσφέρουν πρώιμη πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα, αλλά και σε τεχνολογίες αιχμής σε ασθενείς, η πλειοψηφία των οποίων δεν θα είχε δυνατότητα άλλης θεραπείας, συμβάλλοντας με τον δικό τους τρόπο στην καταπολέμηση των κακοηθειών.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η κλινική έρευνα δεν αφορά μόνο στην αναγνώριση του επόμενου «νέου φαρμάκου» που θα είναι καλύτερο από τα ήδη εγκεκριμένα. Οι κλινικές μελέτες παρέχουν σημαντικής αξίας πληροφορίες σε σχέση με τα οφέλη και την ασφάλεια και του συνδυασμού θεραπειών, προσφέροντας τη δυνατότητα σε ασθενείς και γιατρούς να επιλέξουν θεραπεία που βασίζεται σε τεκμηριωμένα και αξιόπιστα στοιχεία. Ως εκ τούτου, τα οφέλη είναι πολλαπλά τόσο για τους ασθενείς όσο και για την εθνική οικονομία.

Ή Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη των κλινικών μελετών σε διάφορα αιματολογικά νοσήματα, αναλαμβάνοντας το ρόλο του επιστημονικού φορέα για τη διαχείριση μεγάλου αριθμού αυτών με αιχμή του δόρατος το πολλαπλό μυέλωμα. Δεν θα σας αναφέρω τον αριθμό των κλινικών μελετών, αλλά θα πω ότι οι ενεργές κλινικές μελέτες για διάφορα αιματολογικά νοσήματα είναι αναρτημένες στον ιστότοπο της ΕΑΕ. Με τον τρόπο αυτόν η ΕΑΕ συμβάλλει καθοριστικά στην επιστημονική πρόοδο, στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών και στην εκπαίδευση των νεότερων ιατρών. Ή προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί! Ο στόχος πρέπει να είναι να έρθουν περισσότερες μελέτες στη χώρα και να δημιουργηθούν οι υποδομές - όπως έχει εξαγγείλει το υπουργείο Υγείας με τη θεσμοθέτηση και δημιουργία γραφείων κλινικών μελετών στα νοσοκομεία- ώστε

αυτό να είναι μια standard πρακτική. Τέλος, θα ήθελα να πω ότι η διεθνής επιστημονική παρουσία των Ελλήνων αιματολόγων είναι σημαντική, όπως και η συμμετοχή των Αιματολογικών Τμημάτων και Κλινικών σε διεθνείς κλινικές μελέτες και άλλες ερευνητικές δραστηριότητες.

— Κυρία Γρουζή, η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος (ΦΘΝ) αποτελεί ένα άλλο πεδίο της Αιματολογίας. Σε τι ποσοστό αυτή συνυπάρχει με νεοπλασίες και τι λένε οι κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν στην Ευρώπη;

Ή σχέση της ΦΘΝ με τα νεοπλασματικά νοσήματα, τόσο με τους συμπαγείς όγκους όσο και με τα χρόνια μυελοϋπερπλαστικά σύνδρομα, είναι γνωστή από παλιά. Γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον ότι η εμφάνισή της, είτε ως πνευμονική εμβολή είτε ως εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, είναι πολυπαραγοντική και για να εμφανιστεί απαιτείται ένας συνδυασμός παραγόντων που είναι η υπερπηκτικότητα, η στάση του αίματος και η βλάβη του ενδοθηλίου (δηλαδή της εσωτερικής επιφάνειας των αγγείων), κατάσταση γνωστή ως τριάδα του Virhow που πρωτοπεριέγραψε το φαινόμενο το 1856. Στη νεοπλασία και οι τρεις αυτοί παράγοντες μπορεί να υπάρχουν. Συγκεκριμένα τα κακοήθη κύτταρα παράγουν τις ουσίες που προαναφέρθηκαν και ευοδώνουν τη θρόμβωση και άρα δημιουργούν υπερπηκτικότητα.

Ή νοσηλεία στο νοσοκομείο, η ακινητοποίηση, η πιθανή πίεση από τον όγκο δημιουργούν στάση του αίματος, ενώ η χημειοθεραπεία ή οι κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες δημιουργούν βλάβη του ενδοθηλίου. Επιπλέον παράγοντες είναι η χειρουργική επέμβαση ή η εντόπιση της νεοπλασίας, καθώς και γενικοί παράγοντες όπως η ηλικία ή η παχυσαρκία. Τελευταία ο κίνδυνος αυτός

έχει αυξηθεί έτι περαιτέρω λόγω της βελτίωσης της επιβίωσης των ασθενών, δεδομένου ότι η ηλικία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ΦΘΝ. Επιπλέον νέες αντινεοπλασματικές θεραπείες, που είναι μεν αποτελεσματικές στη θεραπεία της κακοήθειας, συνδέονται με κίνδυνο θρόμβωσης.

Γι’ αυτό και είναι γενικώς αποδεκτό πως οι ασθενείς με νεοπλασία είναι δόκιμο να προφυλάσσονται με αντιπηκτικά φάρμακα ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου που εμφανίζουν και όχι μόνον να θεραπεύονται όταν προκύψει το πρόβλημα. Ή προφυλακτική αγωγή με αντιπηκτικά φάρμακα μειώνει την εμφάνιση της θανατηφόρου ΠΕ, αλλά και της ΕΒΦΘ, που μπορεί εκτός των άλλων προβλημάτων που δημιουργεί να οδηγήσει σε ΠΕ. Σε κάθε ασθενή ο κίνδυνος θα πρέπει να εξετάζεται εξατομικευμένα και μάλιστα θα πρέπει να επανεξετάζεται στις διάφορες φάσεις της νόσου γιατί ενδέχεται να διαφοροποιείται.

Τα αντιπηκτικά φάρμακα εκλογής για τη θεραπεία και την προφύλαξη της φλεβικής θρόμβωσης στους ασθενείς με καρκίνο ήταν μέχρι πρότινος μόνον οι χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνες, που πραγματικά άλλαξαν σημαντικά την έκβαση των ασθενών. Επιπλέον σήμερα είναι διαθέσιμα και τα νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα, τα οποία έχουν το πλεονέκτημα ότι ο ασθενής αποφεύγει τις ενέσεις και μπορούν να χορηγηθούν με ασφάλεια σε ασθενείς με σταθερή νόσο. Ωστόσο η χρήση τους πρέπει να γίνεται υπό προϋποθέσεις στους ασθενείς με καρκίνο και αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας, όπως αυτοί του γαστρεντερικού και ουρογεννητικού συστήματος, όπου η χρήση τους πρέπει να αποφεύγεται ή να εξετάζεται κατά περίπτωση. ■

ΕΛΙΣ Α ΒΕΤ ΓΡΟΥΖΉ

Η Ελισάβετ Γρουζή από το 2012 έως σήμερα είναι συντονίστρια διευθύντρια της Νοσοκομειακής Υπηρεσίας Αιμοδοσίας του ΓΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», ενώ είναι υπεύθυνη του «Ιατρείου Διαταραχών Αιμόστασης» στο οποίο παρακολουθούνται εσωτερικοί και εξωτερικοί ασθενείς με θρομβωτικές και αιμορραγικές διαταραχές, καθώς και έγκυοι με θρομβωτικές επιπλοκές και καθ’ έξιν αποβολές.

Έλαβε τον τίτλο της διδάκτορος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, ενώ μετεκπαιδεύτηκε στο Αιματολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου King’s College του Λονδίνου, σε θέματα «Αιμόστασης, Ιατρικής των Μεταγγίσεων και Αιματολογίας της Κύησης» που αποτελούν και τα κύρια γνωστικά αντικείμενα της ενασχόλησής της.

Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας (ΕΑΕ). Από το 1998 έως σήμερα έχει διατελέσει ειδικός και γενικός γραμματέας της ΕΑΕ, είναι αναπληρώτρια διευθύντρια σπουδών της Ακαδημίας Αιμοδοσίας της ΕΑΕ, αρκετές φορές μέλος των διοικουσών επιτροπών των Τμημάτων Αιμοδοσίας-Αφαίρεσης και Αιμόστασης της ΕΑΕ, ενώ ήταν πρόεδρος του Τμήματος Αιμοδοσίας-Αφαίρεσης τη διετία 2014–2015. Έχει συμμετάσχει σε οργανωτικές και επιστημονικές επιτροπές πολλών αιματολογικών συνεδρίων και σεμιναρίων.

ΤΟ ΕΡΕΥΝ Ή ΤΙΚΟ ΑΠΟΤ Υ ΠΩΜΑ Τ Ή Σ

BRISTOL MYERS SQUIBB

Κλινικές μελέτες:

Προστιθέμενη αξία για τον άνθρωπο, την επιστήμη

και την οικονομία!

Γράφει ο ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΖΗΣΗΣ, ιατρικός διευθυντής, Bristol Myers Squibb Ελλάδας.

Η Δ Ε ΣΜΕΥΣ Η ΜΑΣ ΝΑ ΣΥΜΒ Α ΛΟΥΜΕ στη βελτίωση της υγείας των ανθρώπων γίνεται πράξη μέσα από την προσήλωσή μας και την έμπρακτη επένδυση πόρων στην κλινική έρευνα, με στόχο την ανακάλυψη και τη διάθεση καινοτόμων θεραπειών σε ασθενείς με σοβαρές χρόνιες παθήσεις. Οι κλινικές μελέτες και η κλινική έρευνα αποτελούν για την Bristol Myers Squibb, παγκοσμίως και στην Ελλάδα, καίρια στρατηγική επιλογή. Μέσω των ευρημάτων που παράγονται από τις κλινικές μελέτες αποκτούμε πρόσβαση σε πολύτιμα και τεκμηριωμένα δεδομένα που μας εφοδιάζουν με γνώση για να απαντάμε σε σημαντικά επιστημονικά ερωτήματα, για να εμβαθύνουμε στην κατανόηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των υπό μελέτη θεραπειών και για να ανακαλύπτουμε το εύρος των δυνατοτήτων τους ως θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς.

Το ερευνητικό αποτύπωμα της BMS στην Ελλάδα

είναι εξίσου ισχυρό και εντάσσεται στην παγκόσμια στρατηγική δέσμευσή μας.

Διαχρονικά, εφαρμόζουμε παγκοσμίως ένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά προγράμματα στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια αγγίζουμε ολοένα και περισσότερα θεραπευτικά πεδία, όπως για τους συμπαγείς όγκους, τις αιματολογικές κακοήθειες, τη θαλασσαιμία, την πολλαπλή σκλήρυνση, την καρδιολογία, την ψωρίαση και τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, η BMS παγκοσμίως επενδύει στην κλινική έρευνα σε περισσότερες από 45 νέες μοριακές οντότητες και σε περισσότερες από 40 θεραπευτικές κατηγορίες.

Το ερευνητικό αποτύπωμα της BMS στην Ελλάδα είναι εξίσου ισχυρό και εντάσσεται στην παγκόσμια στρατηγική δέσμευσή μας. Επενδύουμε στην προώθηση της κλινικής έρευνας και επιμένουμε σε αυτή την απόφαση, παρά τις προκλήσεις που δημιουργούνται λόγω της υποχρηματοδότησης του συστήματος υγείας, των εμποδίων της γραφειοκρατίας και της έλλειψης ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τις κλινικές μελέτες.

Ή ομάδα της BMS εστιάζει στα οφέλη των κλινικών μελετών. Επενδύουμε σε αυτά, καθώς το αποτύπωμα που αφήνουμε είναι ανεξίτηλο και πολυδιάστατο και αφορά στην ευημερία των ασθενών και στη γρηγορότερη πρόσβασή τους σε καινοτόμες, αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες. Παράλληλα, το θετικό αποτύπωμά μας επεκτείνεται στη δημόσια υγεία και στην εθνική οικονομία και ανάπτυξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ύψος της επένδυσης της BMS στην κλινική έρευνα ξεπερνά τα 10 εκατ. ευρώ την τελευταία πενταετία.

Σήμερα, 47 μελέτες μας βρίσκονται υπό εξέλιξη στην Ελλάδα, στις οποίες συμμετέχουν περί τους 1.020 ασθενείς. Δίνουμε έμφαση στην Ογκολογία με 19 εν ενεργεία κλινικές μελέτες και συγκεκριμένα έξι για το μελάνωμα, μία στον τομέα των κακοηθειών του πεπτικού, τέσσερις για νεφρολογικούς καρκίνους, τέσσερις

για τον καρκίνο του πνεύμονα, τρεις για την ουροδόχο κύστη και μία για διάφορες κακοήθειες. Αντίστοιχες κλινικές μελέτες πραγματοποιούμε και σε άλλες θεραπευτικές κατηγορίες, όπως στην Αιματολογία, στην Ανοσολογία και στα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Στην Ογκολογία, χάρη στο υψηλό επίπεδο των κλινικών μελετών που πραγματοποιεί η BMS, αλλάξαμε ριζικά το θεραπευτικό τοπίο με την ανοσοθεραπεία. Τα αποτελέσματα και τα πλεονεκτήματα τα οποία προκύπτουν για τους ασθενείς είναι απτά, καθώς αποκτούν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες οι οποίες οδηγούν δυνητικά σε βελτιωμένη ποιότητα ζωής. Επιπλέον, είναι καίριας σημασίας ότι οι ασθενείς σε κλινική μελέτη λαμβάνουν στενή παρακολούθηση και φροντίδα από ευρεία διεπιστημονική ομάδα περίθαλψης που απαρτίζεται από ογκολόγους, ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, νοσηλευτές, ακτινοθεραπευτές, ψυχολόγους, διατροφολόγους και άλλες

ειδικότητες. Αυτή η συλλογική προσέγγιση διασφαλίζει ότι οι ασθενείς λαμβάνουν ολοκληρωμένη και συντονισμένη φροντίδα καθ’ όλη τη διάρκεια της συμμετοχής τους στη μελέτη, με τακτικούς ελέγχους, εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις και άλλες αξιολογήσεις, μέσω ενδελεχούς παρακολούθησης της υγείας και της ανταπόκρισής τους στη θεραπεία. Παράλληλα, οι ασθενείς συμβάλλουν στην προώθηση της επιστημονικής ιατρικής γνώσης και στη βελτίωση των θεραπειών για τον καρκίνο, ενώ οι ερευνητές και οι επαγγελματίες υγείας αποκτούν πολύτιμες γνώσεις σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των νέων θεραπειών.

Στην BMS αντιλαμβανόμαστε ότι οι κλινικές μελέτες μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο στο πλευρό των ασθενών, καθώς και καταλύτη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και για την αύξηση της απασχόλησης σε θέσεις υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης. Ή Ελλάδα διαθέτει τα απαραίτητα εχέγγυα σε υποδομές υγείας και κυρίως σε υψηλά εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, ενώ παράλληλα

γίνονται συνεχώς κανονιστικά βήματα για ένα λιγότερο γραφειοκρατικό και πιο ευέλικτο πλαίσιο εγκρίσεων σε επίπεδο ΕΟΦ και νοσοκομείων, προς την επίτευξη του μετασχηματισμού της χώρας μας σε περιφερειακό κέντρο αναφοράς κλινικών μελετών.

Δέσμευσή μας στην BMS είναι να συνεχίσουμε να διευρύνουμε το ερευνητικό έργο μας στην Ελλάδα, τις σχέσεις μας και τις συνεργασίες μας με την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και ιατρική κοινότητα και να συμμετέχουμε ενεργά στον εθνικό στόχο ώστε να προσεγγίσει η Ελλάδα τον ευρωπαϊκό μέσο όρο προσέλκυσης κλινικών μελετών, προς όφελος των ασθενών μας, της επιστημονικής κοινότητας και της εθνικής οικονομίας. ■

ΜΙΛΤΙ Α Δ Ή Σ ΖΉΣ Ή Σ Ο Μιλτιάδης Ζήσης είναι γαστρεντερολόγος, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ολοκληρώνοντας την ειδικότητα της Γαστρεντερολογίας το 1994, μετεκπαιδεύτηκε για 2 χρόνια στη Μεγάλη Βρετανία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα και στο ΕΣΥ, ενώ το 2002 ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία στο χώρο της φαρμακοβιομηχανίας ως ιατρικός διευθυντής της Schering AG. Στη συνέχεια ανέλαβε έναν Regional ρόλο στην GE Healthcare, ιατρικός διευθυντής στη Merck KG και, τέλος, τον ίδιο ρόλο στην BMS το 2011. Το διάστημα 2017–2020 είχε αναλάβει το Ιατρικό Τμήμα της Κεντρικής Ευρώπης, εργαζόμενος στη Βαρσοβία.

Ο Μιλτιάδης Ζήσης έχει δημοσιεύσει αριθμό ερευνητικών εργασιών σε διεθνή και ελληνικά ιατρικά περιοδικά, έχει υπάρξει ομιλητής και πρόεδρος σε ελληνικά Γαστρεντερολογικά Συνέδρια, ενώ παράλληλα συμμετείχε με συγγραφικό έργο σε ιατρικά βιβλία.

Στον τομέα της φαρμακοβιομηχανίας έχει ολοκληρώσει μεγάλο αριθμό εκπαιδεύσεων που αφορούν κυρίως το Medical Affairs, το R&D, αλλά και δεξιοτήτων σχετιζόμενων με την ηγεσία ομάδων.

Η

μαστογραφία και η

τομοσύνθεση στην πρόληψη κατά του καρκίνου του μαστού!

Ο ΚΑΡΚ Ι ΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες και αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Το 2020 διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού 2,3 εκατομμύρια γυναίκες, δηλαδή μία στις τρεις διαγνώσεις καρκίνου! Στη Euromedica πιστεύουμε στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού με τα κατάλληλα μέσα και κυρίως με τη σωστή ενημέρωση των γυναικών. Ή έγκαιρη και ολοκληρωμένη διάγνωση, η πιο ουσιαστική προστασία, αποτελεί δικαίωμα κάθε σύγχρονης γυναίκας.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της πρόληψης, ο Όμιλος Euromedica έχει εξοπλίσει όλες τις μονάδες του με τελευταίας γενιάς ψηφιακούς μαστογράφους, προ-

σφέροντας όχι μόνο εξετάσεις υψηλής διαγνωστικής ακρίβειας, αλλά και άνεση για τις εξεταζόμενες. Υπό την καθοδήγηση των τεχνολόγων η διαδικασία απλοποιείται, αφαιρώντας από την κάθε εξεταζόμενη το όποιο άγχος ή φόβο έχει για την εξέταση. Ή υψηλή τεχνολογία επιτρέπει στις ίδιες τις εξεταζόμενες να ελέγχουν την πίεση που θα ασκηθεί κατά την εξέταση, κάνοντας τη διαδικασία ακόμα πιο άνετη. Ή διάρκεια της εξέτασης είναι μειωμένη σε σχέση με το παρελθόν, με τη χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας που απαιτείται για την σωστή απεικόνιση.

Εξέλιξη της μαστογραφίας αποτελεί η τομοσύνθεση ή 3D μαστογραφία (DBT). Στη συγκεκριμένη εξέταση, η λυχνία του μαστογράφου περιστρέφεται παίρνοντας

πολλαπλές τομές υπό γωνία στο μαστό, πάχους 1mm, και με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού γίνεται η ανασύνθεση

των εικόνων. Στόχοι της εξέτασης είναι οι εξής:

• Αναγνώριση μικρών καρκίνων που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο.

• Μείωση των επιπλέον ειδικών λήψεων, δηλαδή

των ψευδώς θετικών ευρημάτων.

• Υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια.

Ή τομοσύνθεση ενδείκνυται σε γυναίκες που έχουν πυκνό μαστό, περίπου το 50% του πληθυσμού, καθώς και σε όσες έχουν κάποια μορφή κληρονομικότητας. Επιπρόσθετα, ως συμπληρωματική της ψηφιακής μαστογραφίας στις περιπτώσεις ευρημάτων που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Ή διαδικασία δεν διαφέρει ιδιαίτερα από την ψηφιακή μαστογραφία, ενώ η διάρκεια της εξέτασης είναι ελάχιστα δευτερόλεπτα μεγαλύτερη. Ή τομοσύνθεση πραγματοποιείται στο διαγνωστικό κέντρο Euromedica Εγκέφαλος Χαλανδρίου, που διαθέτει τον τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακό μαστογράφο Senographe Pristina της GE Healthcare από εξειδικευμένους ακτινολόγους. Σημειώνεται ότι ο Εγκέφαλος Χαλανδρίου ανήκει στο Παγκόσμιο Δίκτυο των Κέντρων Αναφοράς Τεχνολογίας Απεικόνισης της GE Healthcare.

Εκτός της μαστογραφίας και της τομοσύνθεσης, στα διαγνωστικά του ομίλου πραγματοποιούνται υπέρηχοι μαστών, μαγνητικές τομογραφίες μαστών, ελαστογραφίες, καθώς και FNA μαστών, προσφέροντας ολοκληρωμένη γκάμα απεικονιστικών υπηρεσιών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με το εκάστοτε κέντρο που τους εξυπηρετεί ή να ενημερωθούν μέσα από την ιστοσελίδα www.euromedica.gr

Διαθέτοντας την πλέον σύγχρονη ιατρική τεχνολογία, εξειδικευμένο προσωπικό με βαθιά γνώση του αντικειμένου και προσεγγίζοντας με ενσυναίσθηση τον κάθε εξεταζόμενο, στη Euromedica ο προληπτικός έλεγχος μαστών είναι μία διαφορετική εμπειρία. Σημειώνεται ότι ο Όμιλος Euromedica συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα δωρεάν μαστογραφίας «Φώφη Γεννηματά». ■

Οι σημαντικότερες θεραπευτικές

εξελίξεις στην Ογκολογία!

Της ΑΝΘΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ της Oγκολογίας είναι συνεχείς και έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη διάγνωση και στην αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο.

Π Α ΝΩ ΑΠ Ο 300 ΑΝΟΣΟΟΓΚΟΛΟΓΙΚ Ε Σ ΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ ΣΕ ΑΝ Α ΠΤΥΞΗ

Μελέτη της IQVIA (Global Oncology Trends 2023) έδειξε ότι μόνο το 2022 κυκλοφόρησαν παγκοσμίως 21 νέες δραστικές ουσίες/NAS (New active substances), ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) ενέκρινε 6 μικρά/στοχευμένα μόρια και 8 βιολογικές θεραπείες, περισσότερες από τις 10 που εγκρίθηκαν συνολικά το 2021.

Οι εξελίξεις επικεντρώνονται κυρίως σε συμπαγείς όγκους, με τα next-generation biotherapeutics και άλλες νέες μεθόδους, όπως τα συζευγμένα μονοκλωνικά αντισώματα (ADCs) ή διειδικά αντισώματα, να αναπτύσσονται για διάφορους τύπους καρκίνου.

Ειδικότερα στον καρκίνο του μαστού, ο οποίος αποτελεί την πλέον διαδεδομένη μορφή καρκίνου στις γυναίκες, η χρήση καινοτόμων φαρμάκων που στοχεύουν τις διαφορετικές γονιδιακές εκφράσεις του κάθε όγκου έχει οδηγήσει στο να τείνει να εξελιχθεί ο καρκίνος του μαστού σε χρόνια νόσο. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τη μελέτη IQVIA Global Oncology trends 2023, μόνο για τον καρκίνο του μαστού έχουν κυκλοφορήσει 15 νέα φάρμακα από το 2011, συμπεριλαμβανομένων δύο συζευγμένων μονοκλωνικών αντισωμάτων (ADCs) που στοχεύουν στον θετικό τύπο HER2 και ένα που στοχεύει στον τριπλά αρνητικό καρκίνο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, σημαντικό ποσοστό γυναικών με καρκίνο μαστού, που είναι υπό ιατρική παρακολούθηση και θεραπεία, βρίσκεται σε προχωρημένο ή μεταστατικό στάδιο της νόσου (~46%), ενώ περίπου οι μισές από αυτές βρίσκονται στην αρχική τους θεραπεία για το μεταστατικό στάδιο. Επιπλέον, το 40% μεταπίπτει σε μεταστατικό καρκίνο μετά από υποτροπή του αρχικού/πρώιμου καρκίνου, με περίπου 2 στις 10 να υποτροπιάζουν μέσα σε ένα έτος από την ολοκλήρωση της θεραπείας για την πρώιμη νόσο. Διαφοροποιήσεις παρατηρούνται μεταξύ των ποσοστών υποτροπής ή απευθείας/αρχικής διάγνωσης μεταστατικού καρκίνου, μεταξύ των γυναικών με αρνητικό υποδοχέα Her2 - σε σχέση με τις γυναίκες με θετικό υποδοχέα Her2.

Μεταξύ των ασθενών προχωρημένου/μεταστατικού σταδίου, περίπου 6 στις 10 εμφανίζουν όγκο που έχει θετικούς ορμονικούς υποδοχείς (ER + ή και PR+) και αρνητικό υποδοχέα Her-2, ενώ ~13% των μεταστατικών ασθενών HR+/Her2- (neg) εμφανίζει μετάλλαξη PIK3CA. Όσον αφορά στις πιο συχνές μεταστάσεις, είναι οι μεταστάσεις στα οστά, αλλά και οι σπλαχνικές μεταστάσεις (ήπαρ, πνεύμονας), ενώ κατά μέσο όρο οι ασθενείς του μεταστατικού σταδίου εμφανίζουν τέσσερις μεταστάσεις.

Ή θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με τον συγκεκριμένο τύπο μεταστατικού καρκίνου περιλαμβάνει κυρίως σχήματα ορμονοθεραπείας και αναστολέων των κυκλινοεξαρτώμενων κινασών 4/6 (CDK4/6 inhibitors). Τα στοιχεία της έρευνας παρουσιάζουν ότι περισσότερες από 8 στις 10 ασθενείς του προχωρημένου/μεταστατικού σταδίου λαμβάνουν σαν πρώτη θεραπεία κάποιον αναστολέα CDK4/6 (HR+/HER2-). Οι στοχευμένες θεραπείες διατηρούν σημαντική διείσδυση μεταξύ των θεραπευτικών επιλογών, αλλά και θεωρούνται από τους ιατρούς ως θεραπείες που αυξάνουν τη συνολική επιβίωση των ασθενών και υποστηρίζονται από κλινικές μελέτες.

Εξελίξεις υπάρχουν και στην ανάπτυξη των εμβολίων mRNA για τη θεραπεία συμπαγών όγκων, όπου το 9% των υπό ανάπτυξη εμβολίων αφορά στον καρκίνο του μαστού. Στοιχεία σχετικά με την επιδημιολογία της νόσου, αλλά και σχετικά με τις πιο πρόσφατες θεραπευτικές επιλογές των ιατρών εμπεριέχονται σε πρόσφατη συνδρομητική έρευνα της IQVIA στην Ελλάδα, η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ ογκολόγων που εξειδικεύονται στη διαχείριση των ασθενών με διάφορους τύπους καρκίνου του μαστού (Syndicated Breast Cancer Study 2023).

Σημαντικά είναι και τα στοιχεία σχετικά με την άποψη των ιατρών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, ενώ ενισχύεται και η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία τους. Καταγράφονται σημαντικές εξελίξεις και για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, καθώς για τον τύπο αυτόν υπήρχαν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές πριν από λίγα χρόνια. Σήμερα, αντιμετωπίζεται πιο εκτεταμένη χρήση ανοσοθεραπείας των αναστολέων σημείων ελέγχου (checkpoint inhibitors), τόσο με μεμονωμένα όσο και με συνδυαστικά σχήματα.

ΔΥΝΑΜΙΚ Η Ε ΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΠΟΛΛΑΠΛΟΥ Ν ΜΥ Ε ΛΩΜΑ

Οι θεραπευτικές εξελίξεις στο πολλαπλούν μυέλωμα είναι διαρκείς και νέοι θεραπευτικοί συνδυασμοί εντάσσονται στη θεραπευτική φαρέτρα και προσφέρουν νέες επιλογές στους ασθενείς. Ωστόσο, το ερευνητικό ενδιαφέρον παραμένει έκδηλο με απώτερο στόχο την επίτευξη βαθιάς ύφεσης του νοσήματος με τελικό στόχο την ίαση.

H Mονάδα Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλινικής και μεταφραστικής έρευνας στις πλασματο-

κυτταρικές δυσκρασίες, όπως το πολλαπλούν μυέλωμα, η αμυλοείδωση, η μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom, μονοκλωνικές γαμμαπάθειες αδιευκρίνιστης σημασίας κ.λπ.. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Μονάδας, στη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με συμπτωματικό πολλαπλούν μυέλωμα, καίριο ρόλο κατέχει η δυνατότητα να υποβληθούν σε μεγαθεραπεία και αυτόλογη μεταμόσχευση. Για τους νέους ασθενείς χωρίς συνοδά προβλήματα υγείας, η αυτόλογη μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων του μυελού των οστών αποτελεί θεραπεία εκλογής. Ως θεραπεία εφόδου χρησιμοποιούνται τριπλέτες αντι-μυελωματικών παραγόντων που συμπεριλαμβάνουν τον αναστολέα πρωτεασώματος μπορτεζομίμπη, τη δεξαμεθαζόνη και την κυκλοφωσφαμίδη ή τη θαλιδομίδη ή τη λεναλιδομίδη. Στόχος της θεραπείας εφόδου είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και η επίτευξη βαθιάς ύφεσης του νοσήματος πριν την αυτόλογη μεταμόσχευση. Πρόσφατα, έχει εγκριθεί ο συνδυασμός δαρατουμουμάμπης-μπορτεζομίμπης-θαλιδομίδης-δεξαμεθαζόνης ως θεραπεία εφόδου σε ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα που κρίνονται υποψήφιοι για αυτόλογη μεταμόσχευση. Ο συνδυασμός ενός νεότερου αναστολέα πρωτεασώματος, της καρφιλζομίμπης, σε συνδυασμό με λεναλιδομίδη και δεξαμεθαζόνη ως εισαγωγική θεραπεία, έχει δείξει επίσης ενθαρρυντικά

αποτελέσματα και βρίσκεται υπό κλινική αξιολόγηση. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία της μεταμόσχευσης, οι ασθενείς λαμβάνουν μονοθεραπεία με λεναλιδομίδη ως θεραπεία συντήρησης, ενώ και ο νεότερος αναστολέας πρωτεασώματος ιξαζομίμπη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός ως θεραπεία συντήρησης.

Ωστόσο, πολλοί ασθενείς δεν είναι υποψήφιοι για αυτόλογη μεταμόσχευση. Οι ασθενείς αυτοί θα λάβουν θεραπευτική αγωγή με συνδυασμούς φαρμάκων όπως η λεναλιδομίδη με δεξαμεθαζόνη, με ή χωρίς μπορτεζομίμπη, με στόχο την επίτευξη βαθιάς ανταπόκρισης η οποία θα καθορίσει την εξέλιξη του νοσήματός τους.

ONCOTYPE DX: 15 ΧΡ Ο ΝΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣ Ι Α ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚ Ω Ν Με αφορμή τη συμπλήρωση των 15 ετών από την έλευση της εξέτασης με το τεστ Oncotype DX -μιας πολυγονιδιακής εξέτασης που παρέχει πληροφορίες για παράγοντες (όπως μέγεθος όγκου, βαθμός όγκου και κατάσταση λεμφαδένων) και βοηθά τους γιατρούς να δημιουργήσουν το καταλληλότερο θεραπευτικό πλάνο για τις ασθενείς τους με πρώιμο, HR+, HER2- καρκίνο του μαστού-, η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού παρουσίασε τα αποτελέσματα από την εξέταση περισσοτέρων των 10.000 Ελληνίδων και, σύμφωνα με αυτά, περίπου το 80% υποβλήθηκε σε θεραπεία, αποφεύγοντας τη χημειοθεραπεία.

ΤΟΜΟΣ Υ ΝΘΕΣΗ Η ΕΞ Ε ΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦ Ι ΑΣ

Ή τομοσύνθεση ή τρισδιάστατη (3D) μαστογραφία αποτελεί την εξέλιξη της μαστογραφίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, δημιουργεί λεπτομερείς μαστογραφικές εικόνες και αναλύει το μαστό σε λεπτές τομές πάχους ενός χιλιοστού μέσα σε δευτερόλεπτα. Με την εικόνα που παίρνει ο ειδικός από την τομοσύνθεση, έχει τη δυνατότητα να μελετήσει το μαστό σε διαδοχικές, λεπτές τομές με έναν τρόπο που μοιάζει με τη διαδικασία φυλλομέτρησης ενός βιβλίου, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τη διακριτική ικανότητα της μεθόδου. Επιπλέον, μειώνει τις επανεξετάσεις σε περίπτωση που διακρίνει κάτι στη μαστογραφία, μη ευκρινές, ο γιατρός. Ή τομοσύνθεση αυξάνει, επίσης, τη διαγνωστική ικανότητα στους πυκνούς μαστούς καθώς και την ανίχνευση περισσότερων κακοηθειών σε σχέση με την απλή ψηφιακή μαστογραφία.

Ν Ε ΕΣ ΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚ Η ΝΙΟ

Τη μείωση της επίπτωσής του λόγω του εμβολίου και τη βελτίωση της επιβίωσης με την προσθήκη ανοσοθεραπείας επισημαίνουν οι επιστήμονες του ΕΚΠΑ, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν η επίδραση του εμβολίου κατά του (HPV) είναι εμφανής, με τις ηλι-

κίες 20-24 να υπάρχει μείωση κατά 65% την περίοδο 2012-2019. Συνεπώς είναι εξαιρετικά σημαντική η χορήγηση του εμβολίου, όπως και οι προσθήκες νέων θεραπειών.

Όπως εξηγούν, σε ασθενείς αρχικού σταδίου (ΙΑ, ΙΒ1, ΙΙΑ) που η νόσος περιορίζεται στον τράχηλο, η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι η ριζική χειρουργική αφαίρεση της μήτρας, των σαλπίγγων, των ωοθηκών και των περιοχικών λεμφαδένων. Ωστόσο, αν η νόσος επεκτείνεται εκτός τραχήλου στα γειτονικά όργανα (στάδια ΙΒ2,IIB, III, IVA) η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι η σύγχρονη χορήγηση ακτινοθεραπείας μαζί με το χημειοθεραπευτικό φάρμακο σισπλατίνη. Για το λόγο αυτόν είναι πολύ θετικές οι νεότερες ανακοινώσεις.

Για παράδειγμα, στις 12 Ιανουαρίου 2024 εγκρίθηκε από τον FDA η ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη, η οποία χορηγείται ταυτόχρονα με τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία για περίπου 2 έτη. Ή έγκριση βασίστηκε στη μελέτη KEYNOTE-A18 που έδειξε πως η προσθήκη της ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη στο συνδυασμό χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας μείωσε τον κίνδυνο υποτροπής κατά 30%. Μάλιστα σε ασθενείς προχωρημένου σταδίου ΙΙΙ-IVA το όφελος ήταν ακόμη μεγαλύτερο, καθώς μειώθηκε η υποτροπή κατά 41% μετά την προσθήκη της ανοσοθεραπείας. Επίσης, σε ασθενείς με μεταστατική νόσο η καθιερωμένη θεραπεία είναι η χημειοθεραπεία με πακλιταξέλη και πλατίνα.

Σε ασθενείς που παρουσιάζουν υποτροπή μετά από χημειοθεραπεία, η μελέτη EMPOWER-Cervical 1 έδειξε όφελος με το ανοσοθεραπευτικό φάρμακο σεμιπλιμάμπη, το οποίο μείωσε τον κίνδυνο υποτροπής κατά 25% και τον κίνδυνο θανάτου κατά 31% έναντι της χημειοθεραπείας στον συνολικό πληθυσμό. Επιπλέον, η μελέτη KEYNOTE-158 έδειξε όφελος από την ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη σε ασθενείς που παρουσιάζουν επιδείνωση της νόσου μετά από χημειοθεραπεία.

Μετά από αυτά τα δεδομένα, η ανοσοθεραπεία συμπεριλαμβάνεται στην αρχική θεραπευτική αγωγή, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και τον αντιαγγειογενετικό παράγοντα μπεβασιζουμάμπη. Συγκεκριμένα, από τον Οκτώβριο του 2021 η ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη έχει λάβει έγκριση από τον FDA, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και μπεβασιζουμάμπη ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ή έγκριση βασίστηκε στη μελέτη KEYNOTE-826 που έδειξε όφελος από την προσθήκη της ανοσοθεραπείας. Ή ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη μείωσε τον κίνδυνο υποτροπής κατά 38% και τον κίνδυνο θανάτου κατά 36% σε ασθενείς με θετική έκφραση του δείκτη PD-L1.

Τελευταία σημαντική εξέλιξη στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αποτελεί ένα νέο ελπιδοφόρο φάρ-

μακο, η τισοτουμάμπη βεντοτίνη (tisotumab vedotin). Ή τισοτουμάμπη βεντοτίνη αποτελεί μία συζευγμένη ένωση αντισώματος-φαρμάκου (antibody drug conjugate) που στοχεύει τον ιστικό παράγοντα (tissue factor) στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και μεταφέρει το κυτταροτοξικό φάρμακο που είναι ένας αναστολέας μικροσωληνίσκων. Το νέο αυτό φάρμακο έλαβε επιταχυνόμενη έγκριση από τον FDA τον Σεπτέμβριο του 2021 για τη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενών με μεταστατικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που είχαν λάβει προηγουμένως χημειοθεραπεία.

ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜ Ε ΝΑ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΑΠΑΡ Ι ΜΠΗ

Νεότερα δεδομένα από τη χρήση του PARP αναστολέα ολαπαρίμπη σε ασθενείς με καρκίνο προστάτη δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό «Journal of Clinical Oncology».

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτη PROfound στην οποία έλαβαν μέρος 387 ασθενείς με μεταστατικό ευνουχοάντοχο καρκίνο προστάτη που έφεραν μεταλλάξεις σε κάποιο από τα 15 γονίδια του μηχανισμού ομόλογου ανασυνδυασμού του DNA, η ολαπαρίμπη τριπλασίασε το χρόνο ως την επιδείνωση της νόσου σε σχέση με την καθιερωμένη αγωγή (9,8 έναντι 3 μηνών) και αύξησε και τη συνολική επιβίωση των ασθενών (20,1 έναντι 14,4 μηνών). Σε άλλη πρόσφατη δημοσίευση αναδείχθηκε το όφελος του φαρμάκου τόσο στην πλειοψηφία των ασθενών που έφεραν μεταλλάξεις στο

γονίδιο BRCA2 όσο και στους λιγότερους αριθμητικά ασθενείς με BRCA1 μεταλλάξεις.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, με βάση τα δεδομένα, η ολαπαρίμπη βελτίωσε την επιβίωση έναντι της ενζαλουταμίδης ή της αμπιρατερόνης σε όλες τις υποομάδες ασθενών με μεταστατικό ευνουχοάντοχο καρκίνο προστάτη που φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1/2. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Ο ΦΕΛΟΣ ΕΠΙΒ Ι ΩΣΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕ Ι Σ ΜΕ ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΟΥΡΟΘΗΛ Ι ΟΥ Νέες δημοσιευμένες αναλύσεις επιβεβαιώνουν το όφελος ως προς το διάμεσο ποσοστό συνολικής επιβίωσης ασθενών με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό καρκίνο του ουροθηλίου, που λαμβάνουν θεραπεία συντήρησης πρώτης γραμμής με αβελουμάμπη. Ή μακροχρόνια παρακολούθηση της μελέτης Φάσης III JAVELIN Bladder 100 κατέδειξε διάμεση συνολική επιβίωση από την έναρξη της χημειοθεραπείας ίση με 29,7 μήνες στους ασθενείς που έλαβαν αβελουμάμπη, καθιερώνοντας ένα νέο σημείο αναφοράς για τα αποτελέσματα σε τρέχουσες και μελλοντικές κλινικές μελέτες.

Ν Ε ΕΣ ΣΤΟΧΕΥΜ Ε ΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΠΑΓΚΡ Ε ΑΤΟΣ Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ΕΚΠΑ, για την προχωρημένη νόσο, την τελευταία δεκαετία ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η χημειοθεραπεία είτε με οξα-

λιπλατίνη, 5-φθοριοουρακίλη, ιρινοτεκάνη και λευκοβορίνη (FOLFIRINOX) είτε με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη.

Νέα δεδομένα από τη μελέτη Φάσης 3 NAPOLI-3 που ανακοινώθηκε το 2023 προτείνουν τη χορήγηση λιποσωμικής ιρινοτεκάνης (Onivyde) έναντι της απλής ιρινοτεκάνης (NALIRIFOX) στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου παγκρέατος, η οποία παρουσίασε αύξηση τόσο της συνολικής επιβίωσης όσο και του διαστήματος ελεύθερου προόδου νόσου συγκριτικά με την καθιερωμένη θεραπεία με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη. Ειδικότερα, η θεραπεία με λιποσωμική ιρινοτεκάνη πέτυχε επιβίωση στα δύο έτη 45,6% έναντι του 19,3% που έλαβαν θεραπεία με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη. Το νέο αυτό χημειοθεραπευτικό σκεύασμα έχει εγκριθεί ήδη από το 2015 από τον FDA για ασθενείς που έχουν ήδη λάβει γεμσιταβίνη.

Πιο πρόσφατα ένα πλήθος, νέων στοχευμένων θεραπειών έχουν συμπεριληφθεί στη θεραπευτική μας φαρέτρα και έχουν συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης στον καρκίνο παγκρέατος. Οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών (PARP inhibitors) είναι νέα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρέως ήδη στη θεραπεία του καρκίνου ωοθηκών, του μαστού και του προστάτη. Πλέον, η θεραπεία με ολαπαρίμπη έχει εγκριθεί από τον FDA ήδη από τον Δεκέμβριο του 2019 ως μονοθεραπεία για τη θεραπεία συντήρησης ασθενών με μεταλλάξεις των BRCA1/2 γονιδίων που δεν παρουσιάζουν πρόοδο νόσου στη χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής με πλατίνα. Οι ασθενείς αυτοί αποτελούν το 4-8% των ασθενών με καρκίνο παγκρέατος.

Πληθώρα νέων στοχευμένων θεραπειών χρησιμοποιούνται πλέον έναντι συγκεκριμένων μεταλλάξεων που μπορούν να ανιχνευθούν με ειδικά μοριακά τεστ στο υλικό της βιοψίας/χειρουργείου. Το 90% των καρκινωμάτων παγκρέατος φέρει KRAS μεταλλάξεις, αλλά μόνο το 1 με 2% των ασθενών φέρει τη μετάλλαξη KRAS G12C. Ένας νέος αναστολέας της μετάλλαξης KRAS G12C, η σοτορασίμπη, που έχει λάβει ήδη έγκριση από το 2021 για τον μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα με μετάλλαξη KRAS G12C, έδειξε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στον μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος με την αντίστοιχη μετάλλαξη στη μελέτη CodeBreak 100. Ή θεραπεία με σοτορασίμπη έδειξε ανταπόκριση στο 21% των ασθενών και ένα μέσο διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου στους 4 μήνες. Συνεπώς, ασθενείς που φέρουν τη μετάλλαξη μπορούν να επωφεληθούν από τη θεραπεία με αυτό το νέο φάρμακο.

Ακόμη νεότερα δεδομένα δείχνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και από τη θεραπεία με τον νέο αναστολέα της μετάλλαξης KRAS G12C ανταγκρασίμπη με βάση τη μελέτη KRYSTAL-1 που φτάνουν το ποσοστό ανταπόκρισης του 33% σε ασθενείς με KRAS G12C-με-

ταλλαγμένο καρκίνο παγκρέατος. Επίσης, άλλες νέες θεραπείες περιλαμβάνουν τη θεραπεία με τραμετινίμπη και νταμπραφενίμπη σε ασθενείς που φέρουν μετάλλαξη BRAF V600E, καθώς και η θεραπεία με λαροτρεκτινίμπη σε ασθενείς με γονιδιακή σύντηξη ΝTRK που είναι πολύ σπάνιες στον καρκίνο του παγκρέατος.

ΕΞ Ε ΤΑΣΗ Α Ι ΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΕΓΚΕΦΑ ΛΟΥ Μια σημαντική ανακάλυψη ανακοινώθηκε πρόσφατα από τους ερευνητές του Brain Tumor Research Centre of Excellence που ανήκει στο Imperial College London και το Imperial College Healthcare NHS Trust που αφορά σε μια εξέταση αίματος με την οποία θα μπορούν οι ειδικοί να διαγνώσουν στο μέλλον ορισμένους τύπους καρκίνου του εγκεφάλου.

Οι επιστήμονες στην ανακοίνωσή τους που δημοσιεύτηκε στο «International Journal of Cancer» ανέφεραν ότι με τη χρήση ενός απλού τεστ πιθανόν να μπορεί να μειωθεί η επέμβαση για τη διάγνωση ορισμένων όγκων του εγκεφάλου. Ή μελέτη έδειξε ότι το τεστ μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια τους νευρογλοιακούς όγκους, συμπεριλαμβανομένου του γλοιοβλαστώματος (GBM), των αστροκυτωμάτων και των ολιγοδενδρογλοιωμάτων. Ή εξέταση αίματος με την ονομασία TriNetra-Glio, από την Datar Cancer Genetics, λειτουργεί απομονώνοντας τα νευρογλοιακά κύτταρα που έχουν απελευθερωθεί από τον όγκο και βρίσκονται να κυκλοφορούν στο αίμα.

Τα κύτταρα αυτά χρωματίζονται και μπορούν να αναγνωριστούν στο μικροσκόπιο.

Όπως εξήγησε ο ερευνητής του Κέντρου Ερευνών για Όγκους Εγκεφάλου στο Imperial, Δρ Nelofer Syed, πρόκειται για μια μη επεμβατική και φθηνή μέθοδο που θα βοηθήσει στην έγκαιρη ανίχνευση όγκων του εγκεφάλου, ωστόσο θα διεξαχθούν περισσότερες μελέτες για να επικυρώσουν τα αποτελέσματα.

ΟΙ ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕ Ι ΕΣ Α ΛΛΑΞΑΝ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕ Ι Α ΣΤΟΝ ΚΑΡΚ Ι ΝΟ ΝΕΦΡΟΥ Νεότερα δεδομένα από το 2024 American Society of Clinical Oncology Genitourinary (ASCO GU) Cancers Symposium για τον καρκίνο του νεφρού, που έγινε τέλη Ιανουαρίου στο San Francisco των ΉΠΑ, δείχνουν ότι έπειτα από την εισαγωγή της ανοσοθεραπείας και των αναστολέων τυροσινικής κινάσης, η θεραπεία του νοσήματος έχει αλλάξει ριζικά.

Μέχρι πριν δύο χρόνια, η θεραπεία της πρώιμης νόσου ήταν η νεφρεκτομή χωρίς τη χορήγηση επικουρικής θεραπείας. Ωστόσο, η μελέτη KEYNOTE-564 έδειξε ότι η χορήγηση ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη συνδυάστηκε με μεγαλύτερο διάστημα χωρίς υποτροπή της νόσου.

Στο συνέδριο αυτό ανακοινώθηκαν τα ανανεωμένα αποτελέσματα μετά από παρακολούθηση 57 μηνών, όπου η επικουρική θεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη μείωσε κατά 38% τον κίνδυνο θανάτου σε ασθενείς με διαυγοκυτταρικό καρκίνο νεφρού που είχαν προηγουμένως υποβληθεί σε νεφρεκτομή.

Όπως σχολίασε και ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Toni Choueiri από το Dana-Farber Cancer Institute που παρουσίασε τα αποτελέσματα: «Ή μελέτη KEYNOTE-564 είναι η πρώτη τυχαιοποιημένη μελέτη από το 1973 που έδειξε όφελος στη συνολική επιβίωση μετά από χορήγηση επικουρικής θεραπείας στον καρκίνο του νεφρού. Οι προηγούμενες 17 τυχαιοποιημένες μελέτες πάνω στην επικουρική θεραπεία στον καρκίνο του νεφρού που συμπεριέλαβαν συνολικά πάνω από 12.000 ασθενείς δεν είχαν δείξει σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης».

Με βάση τα αποτελέσματα της προηγούμενης ανάλυσης της μελέτης KEYNOTE-564 που έδειξε όφελος

ως προς το διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου, η θεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη έχει λάβει έγκριση από τον Νοέμβριο του 2021 για την επικουρική θεραπεία του καρκίνου νεφρού.

ΤΑ ΕΜΒ ΟΛΙΑ MRNA ΚΑΤΑ

ΤΟΥ ΚΑΡΚ Ι ΝΟΥ

Στις μελέτες που έχουν ξεκινήσει και στην Ελλάδα αναφορικά με τη συμβολή των εμβολίων με την τεχνολογία

mRNA στην αντιμετώπιση του μελανώματος αναφέρθηκε στο Creta TV η πρόεδρος της εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, Ζένια Σαριδάκη. Όπως είπε, οι μελέτες είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε ο ασθενής να λαμβάνει την ανοσοθεραπεία του και κάθε τρεις εβδομάδες να λαμβάνει και το ειδικό εμβόλιο όταν αυτό σχεδιαστεί για τον ίδιο. Ή χορήγηση είναι ενδομυϊκή και γίνεται κάποιες επαναλαμβανόμενες φορές, δεν είναι εφάπαξ η χορήγηση.

«Δεν είναι σε πειραματικό στάδιο το εμβόλιο για να δούμε αν “δουλεύει”, ξέρουμε ότι “δουλεύει” και γι’ αυτό είναι σε στάδιο κλινικών μελετών εφαρμοσμένων σε ασθενείς ώστε να δούμε σε ποιον έχει την καλύτερη ανταπόκριση», τόνισε. Όπως εξήγησε, οι κλινικές μελέτες αυτές θα οδηγήσουν στην έγκριση του εμβολίου, πιθανότατα για το μελάνωμα πρώτιστα, σε έναν με ενάμιση χρόνο.

Οι ασθενείς με μελάνωμα μπορούν να μιλήσουν με τον ογκολόγο τους να τους κατευθύνει για το αν μπορούν και αν πρέπει να μπουν στη μελέτη αυτή. Υπό προϋποθέσεις σε ασθενείς με μελάνωμα σταδίου 2-3 & 4 οι ογκολόγοι τους μπορούν να τους προτείνουν να εκτιμηθούν για να δουν αν μπορούν να μπουν στη μελέτη. Στο θέμα των παρενεργειών η κ. Σαριδάκη ανέφερε ότι είναι ελάχιστες ουσιαστικά. Διεθνώς τρέχουν πάρα πολλές μελέτες πολλών εταιρειών και για άλλες μορφές καρκίνου, όπως του προστάτη και του παγκρέατος, και δεν έχει παρατηρηθεί κάτι περισσότερο από ό,τι βλέπουν οι ειδικοί όταν κάνουν στον ασθενή την ανοσοθεραπεία για παράδειγμα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜ ΟΣ TIXAGEVIMAB-CILGAVIMAB

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ασθενείς που πάσχουν από αιματολογικές κακοήθειες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο από τον COVID-19 λόγω της χαμηλότερης ανταπόκρισης στον εμβολιασμό κατά του SARS-CoV-2. Ή ενεργός θεραπεία αναγνωρίζεται ως ο κύριος παράγοντας κινδύνου για μειωμένη ανοσογονικότητα από τον εμβολιασμό. Νεότερη μελέτη που έγινε από Ιταλούς ερευνητές έδειξε ότι τα Tixagevimab και Cilgavimab είναι πλήρως ανθρώπινα μονοκλωνικά αντισώματα που εξουδετερώνουν τον SARS-CoV-2 και προέρχονται από Β κύτταρα ασθενών που ανάρρωσαν από τον SARSCoV-2.

Ο συνδυασμός αυτών των μονοκλωνικών αντισωμάτων έδειξε ότι αποτελεί ασφαλή και αποτελεσματική επιλογή για την ανοσοπροφύλαξη από COVID-19 σε ενήλικες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανεπαρκούς ανοσο-απόκρισης στο εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2, ενώ δεν αναφέρθηκαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγηση του συνδυασμού αυτού. ■

ΓΙ Ω ΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝ Α ΚΗΣ Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ)

ΤΟ ΔΙΚΑ Ι ΩΜΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝ Ω Ν ΣΤΗ Λ Η ΘΗ!

Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΓΙΑ ΜΕΡΙΚ Α ΑΠ Ο ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ βήματα της χώρας μας που στοχεύουν στη βελτίωση της ζωής των ασθενών με καρκίνο μάς μιλά εκτενώς ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Γιώργος Καπετανάκης. Το δικαίωμα στη λήθη, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καρκίνου, οι θεραπευτικές εξελίξεις και οι κλινικές μελέτες μπαίνουν στον μικροσκόπιό μας και, όπως μας εξηγεί ο ίδιος, οι εξελίξεις στον τομέα της Ογκολογίας είναι πραγματικά καταιγιστικές.

— «Κώδικας Δεοντολογίας για την εφαρμογή του

Εκεί που θα πρέπει ωστόσο να εστιάσουμε

είναι η πρόσβαση των

πολιτών στις σύγχρονες

τεχνολογίες, με δεδομένο

το αυξημένο κόστος που συχνά συνεπάγονται.

Είναι απαραίτητο να

εξασφαλισθούν πόροι για την πρόσβαση

στην καινοτομία και

να διαμορφωθεί μια ορθολογικότερη

φαρμακευτική πολιτική

που θα δίνει χώρο στην καινοτομία.

δικαιώματος στη λήθη». Κύριε Καπετανάκη, όπως ανακοινώθηκε στο πρόσφατο συνέδριο, θα γινόταν επικοινωνία με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών για να συζητηθεί εκτενώς το πολύ σοβαρό αυτό θέμα. Πού βρισκόμαστε;

Σε συνέχεια των όσων ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσε στο 8ο Ετήσιο Συνέδριο της ΕΛΛΟΚ, υπήρξε άμεσα επικοινωνία με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, η οποία στις 13 Φεβρουαρίου μας ενημέρωσε ότι τα μέλη της έκαναν αποδεκτές τις επισημάνσεις και τις προτάσεις της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου επί του αρχικού προς διαβούλευση κειμένου και πλέον έχουμε έρθει σε συμφωνία για το τελικό κείμενο του Κώδικα Δεοντολογίας. Ή συμφωνία έχει γνωστοποιηθεί και στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο το αμέσως επόμενο διάστημα θα προχωρήσει στη δημοσιοποίησή του.

— Θα θέλατε, ωστόσο, να εξηγήσουμε στον κόσμο τι σημαίνει δικαίωμα στη λήθη;

Υπάρχουν πολλά άτομα με εμπειρία καρκίνου, τα οποία, αν και έχουν αποθεραπευθεί πλήρως, συνεχίζουν να υφίστανται οικονομικές διακρίσεις, καθώς δεν αντιμετωπίζονται από το τραπεζοασφαλιστικό σύστημα ως υγιείς πολίτες, αλλά ως εν δυνάμει ασθενείς. Αν δηλαδή κάποιο άτομο με εμπειρία καρκίνου αιτηθεί σήμερα κάποιου δανείου, για αγορά κατοικίας ή ανάπτυξη επαγγελματικής δραστηριότητας, δεν θα μπορέσει να το λάβει, καθώς δεν είναι ασφαλίσιμο. Με το δικαίωμα στη λήθη, το ιστορικό του καρκίνου δεν θα λαμβάνεται υπόψη για την ασφάλιση που συνδυάζεται με χορήγηση δανείου, εφόσον έχουν περάσει 10 χρόνια κατά τα οποία δεν υπήρξε υποτροπή ή δεν έχει ληφθεί καμία θεραπεία, αν πρόκειται για ενήλικο, και 5 χρόνια αν πρόκειται για παιδί. Το γεγονός αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί με τον τρόπο αυτόν καταργούνται αδικίες και διακρίσεις, υποστηρίζεται η επανένταξη των ατόμων με εμπειρία καρκίνου στην εργασία και την κοινωνία και δίνονται θετικά μηνύματα σε όλους τους ασθενείς με καρκίνο για το μέλλον. Επιπλέον, το μέτρο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τους νεαρούς ασθενείς και τα παιδιά που έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους, θα κάνουν οικογένειες και θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα με όλους τους άλλους πολίτες.

Με το μέτρο αυτό η χώρα μας κάνει ένα σημαντικό βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, καθώς θα είναι η 9η χώρα στην Ε.Ε. που υιοθετεί σχετική προσέγγιση. Βεβαίως, ο τελικός στόχος είναι να κατοχυρωθεί το δικαίωμα στη λήθη και με νομοθετική ρύθμιση και να αποτελέσει νόμο του κράτους.

— Ποιες κατά τη γνώμη σας είναι οι σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα της Ογκολογίας το τελευταίο διάστημα; Οι εξελίξεις στον τομέα της Ογκολογίας είναι πραγματικά καταιγιστικές. Τα τελευταία χρόνια οι σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν αλλάξει πλήρως την εικόνα που είχαμε για πολλές μορφές καρκίνου. Πλέον η εξατομικευμένη Ιατρική αποτελεί την αιχμή του δόρατος στην αντιμετώπιση του καρκίνου, με εκπληκτι-

κά αποτελέσματα. Παράλληλα, οι νέες διαγνωστικές μέθοδοι και τα εμβόλια έχουν καταστήσει δυνατή την έγκαιρη διάγνωση, αλλά και την πρόληψη για εμφάνιση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου και, σε συνδυασμό με τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη, έχουν συνδράμει στη βελτίωση των διαγνώσεων, αλλά και της ακρίβειας των παρεμβάσεων.

Εκεί που θα πρέπει ωστόσο να εστιάσουμε είναι η πρόσβαση των πολιτών στις σύγχρονες τεχνολογίες, με δεδομένο το αυξημένο κόστος που συχνά συνεπάγονται. Είναι απαραίτητο να εξασφαλισθούν πόροι για την πρόσβαση στην καινοτομία και να διαμορφωθεί μια ορθολογικότερη φαρμακευτική πολιτική που θα δίνει χώρο στην καινοτομία. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μετακυλισθεί μέρος της δαπάνης στους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά να εξασφαλιστούν νέα κονδύλια, είτε μέσω στοχευμένων μέτρων και ειδικών

τελών είτε μέσω εξορθολογισμού στην κατανομή των υφιστάμενων κονδυλίων. Οι προκλήσεις λοιπόν είναι μεγάλες και πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα το

πραγματικό όφελος και η κάλυψη των ανεκπλήρωτων

αναγκών των ασθενών, ως η βάση της κάθε σχετικής απόφασης της πολιτείας.

— Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καρκίνου στην Ελλάδα! Μπήκε στην τελική ευθεία όπως όλα δείχνουν. Τι πρέπει να προσέξουμε και τι λείπει; Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο αποτελεί την αναγκαία και ικανή συνθήκη για την εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών που θα βελτιώσουν τις εκβάσεις, θα επιμηκύνουν το προσδόκιμο και θα υποστηρίξουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο, ενώ ταυτόχρονα θα στοχεύουν στη μείωση της εμφάνισης νέων περιπτώσεων καρκίνου. Το Εθνικό Σχέδιο είναι απαραίτητο για να σπάσουμε τα σιλό στη φροντίδα του καρκίνου, να βρούμε νέους πόρους, να διασυνδέ-

σουμε τις δομές του συστήματος υγείας μεταξύ τους αλλά και με αντίστοιχες ευρωπαϊκές, να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες στην πρόσβαση, να προάγουμε τη δημόσια υγεία, να υποστηρίξουμε την επιβίωση. Σε ένα αποτελεσματικό Εθνικό Σχέδιο Δράσης πρέπει να προβλέπεται η συνεργασία πολλών υπουργείων πέραν του υπουργείου Υγείας, καθώς θα είναι αναγκαίο να επιλέξουμε πολιτικές που προάγουν την υγεία σε κάθε τομέα άσκησης πολιτικής, ξεκινώντας από την Παιδεία, το περιβάλλον, την εργασία, τον αθλητισμό, τις μεταφορές, την ενέργεια. Αυτό, λοιπόν, που πρέπει να προσέχουμε είναι ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καρκίνου πρέπει να έχει μία ολιστική προσέγγιση που θα θέτει τον άνθρωπο και τις ανάγκες του στο επίκεντρο και δεν θα αρκείται μόνο στην αντιμετώπιση της νόσου με τη στενή έννοια.

— Κλινικές μελέτες στην Ογκολογία στην Ελλάδα. Τι στοιχεία έχουμε αυτή τη στιγμή και ποιες παθογένειες θα πρέπει να διορθώσουμε για να έχουμε μεγαλύτερη εισχώρηση;

Οι κλινικές μελέτες στην Ογκολογία αποτελούν τη μοναδική λύση για πολλούς ασθενείς, ενώ ταυτόχρονα οδηγούν τις εξελίξεις στην επιστήμη. Ή χώρα μας δυστυχώς υπολείπεται κατά πολύ σε σχέση με άλλες παρόμοιου μεγέθους ευρωπαϊκές χώρες. Είναι προφανές ότι αυτή τη στιγμή το πλαίσιο που υπάρχει στη χώρα μας δεν είναι αρκετό για να προσελκύσει περισσότερες κλινικές μελέτες, ενώ νέα κίνητρα πρέπει να δοθούν σε όλους τους εμπλεκομένους. Με την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού και την περιοδική εναρμόνιση των κρατών της Ε.Ε., πλέον διαμορφώνεται ένα υγιέστερο περιβάλλον στις κλινικές μελέτες, γεγονός που είναι εξαιρετικά θετικό για τους ασθενείς και οφείλουμε ως χώρα να αξιοποιήσουμε αυτή τη συγκυρία. ■

ΓΙ Ω ΡΓΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝ Α Κ Ή Σ Ο Γιώργος Καπετανάκης είναι πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Πιερίας. Από τον Μάιο του 2022 εξελέγη στη θέση του γραμματέα του Δ.Σ. της European Cancer Patient Coalition (ECPC). Η εμπειρία του με τον καρκίνο ήταν ο καταλύτης για την ενασχόλησή του με την υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών. Μαζί με άλλους ασθενείς που είχαν το ίδιο όραμα, εργάστηκε από το 2015 για τη δημιουργία και ανάπτυξη της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, ως τον κεντρικό δευτεροβάθμιο φορέα των οργανώσεων ασθενών με καρκίνο στη χώρα μας. Είναι ενεργός εθελοντής και μέλος του Συλλόγου Εθελοντών Δωρεάς Μυελού των Οστών «Όραμα Ελπίδας». Είναι υπέρμαχος της ευρωπαϊκής προοπτικής και συνεργασίας, ως αναγκαία και ικανή συνθήκη για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι σύγχρονες προκλήσεις για τη φροντίδα του καρκίνου, να μειωθούν οι ανισότητες και να δοθούν λύσεις στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι καρκινοπαθείς σε όλη την Ευρώπη.

Το «βάρος» του καρκίνου

αυξάνεται διεθνώς!

Της ΑΝΘΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΜΕ ΑΦΟΡΜ Η ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜ Ε ΡΑ κατά του Καρκίνου τον Φεβρουάριο, η Αντικαρκινική Υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) δημοσίευσαν τις τελευταίες εκτιμήσεις για την παγκόσμια επιβάρυνση του καρκίνου. Ο ΠΟΥ δημοσίευσε επίσης αποτελέσματα ερευνών από 115 χώρες, δείχνοντας ότι η πλειονότητα των χωρών δεν χρηματοδοτεί επαρκώς τις υπηρεσίες

προτεραιότητας για τον καρκίνο και την παρηγορητική

φροντίδα, ως μέρος της καθολικής κάλυψης υγείας (UHC).

Οι εκτιμήσεις της IARC, με βάση τις καλύτερες πηγές δεδομένων που είναι διαθέσιμες στις χώρες το 2022, υπογραμμίζουν την αυξανόμενη επιβάρυνση του καρκίνου, τον δυσανάλογο αντίκτυπο στους υποεξυπηρετούμενους πληθυσμούς και την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των ανισοτήτων κατά του καρκίνου παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, το 2022, υπολογίστηκαν 20 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις καρκίνου και 9,7 εκατομμύρια θάνατοι. Ο εκτιμώμενος αριθμός των ανθρώπων που ζούσαν μέσα σε 5 χρόνια μετά τη διάγνωση του καρκίνου ήταν 53,5 εκατομμύρια. Περίπου 1

στους 5 ανθρώπους αναπτύσσει καρκίνο στη ζωή του, περίπου 1 στους 9 άνδρες και 1 στις 12 γυναίκες πεθαίνουν από τη νόσο.

Ενώ η παγκόσμια έρευνα του ΠΟΥ για το UHC και τον καρκίνο δείχνει ότι μόνο το 39% των χωρών που συμμετείχαν κάλυψε τα βασικά της διαχείρισης του καρκίνου ως μέρος των χρηματοδοτούμενων βασικών υπηρεσιών υγείας για όλους τους πολίτες, «πακέτων παροχών υγείας» (HBP). Μόνο το 28% των συμμετεχουσών χωρών κάλυψε επιπλέον φροντίδα για άτομα που χρειάζονται παρηγορητική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της ανακούφισης γενικά από τον πόνο, και όχι μόνο αυτά που συνδέονται με τον καρκίνο.

ΟΙ Κ Υ ΡΙΟΙ Τ Υ ΠΟΙ ΚΑΡΚ Ι ΝΟΥ ΤΟ 2022

Οι νέες εκτιμήσεις που είναι διαθέσιμες στο Παγκόσμιο

Παρατηρητήριο Καρκίνου της IARC δείχνουν ότι 10 τύποι καρκίνου αποτελούν συλλογικά περίπου τα 2/3 των νέων περιπτώσεων και θανάτων παγκοσμίως το 2022.

Τα δεδομένα καλύπτουν 185 χώρες και 36 καρκίνους.

Ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν ο πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος παγκοσμίως με 2,5 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να αντιπροσωπεύουν το 12,4% του συνόλου των νέων περιπτώσεων. Ο γυναικείος καρκίνος του μαστού κατέλαβε τη δεύτερη θέση (2,3 εκατομμύρια περιπτώσεις, 11,6%), ακολουθούμενη από τον καρκίνο του παχέος εντέρου (1,9 εκατομμύρια περιπτώσεις, 9,6%), τον καρκίνο του προστάτη (1,5 εκατομμύριο περιπτώσεις, 7,3%) και τον καρκίνο του στομάχου (970.000 περιπτώσεις, 4,9%).

Ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο (1,8 εκατομμύρια θάνατοι, 18,7% των συνολικών θανάτων από καρκίνο), ακολουθούμενος από τον καρκίνο του παχέος εντέρου (900.000 θάνατοι, 9,3%), τον καρκίνο του ήπατος (760.000 θάνατοι, 7,8%), τον καρκίνο του μαστού (670.000 θάνατοι, 6,9%) και τον καρκίνο του στομάχου (660.000 θάνατοι, 6,8%). Ή επανεμφάνιση του καρκίνου του πνεύμονα ως ο πιο συχνός καρκίνος πιθανότατα σχετίζεται με την επίμονη χρήση καπνού στην Ασία.

Υπήρχαν κάποιες διαφορές ανά φύλο στη συχνότητα εμφάνισης και τη θνησιμότητα από το παγκόσμιο σύνολο και για τα δύο φύλα. Για τις γυναίκες, ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος και η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο ήταν ο καρκίνος του μαστού, ενώ ο καρκίνος του πνεύμονα για τους άνδρες. Ο καρκίνος του μαστού ήταν ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών (157 από 185). Για τους άνδρες, ο καρκίνος του προστάτη και του παχέος εντέρου ήταν ο δεύτερος και ο τρίτος πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος, ενώ ο καρκίνος του ήπατος και του παχέος εντέρου ήταν η δεύτερη και τρίτη

συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Για τις γυναίκες, ο καρκίνος του πνεύμονα και του παχέος εντέρου ήταν δεύτερος και τρίτος τόσο για τον αριθμό των νέων κρουσμάτων όσο και για τους θανάτους.

Ενώ ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ήταν ο όγδοος πιο συχνά εμφανιζόμενος καρκίνος παγκοσμίως και η ένατη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο, αντιπροσωπεύοντας 661.044 νέες περιπτώσεις και 348.186 θανάτους. Είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες σε 25 χώρες, πολλές από τις οποίες βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική. Ακόμη και αν αναγνωρίζονται διαφορετικά επίπεδα επίπτωσης, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, μέσω της κλιμάκωσης της Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη του Καρκίνου του Τραχήλου του ΠΟΥ.

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚ Η ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΒΑ ΣΕΙ ΤΟΥ ΔΕ Ι ΚΤΗ ΑΝΘΡ Ω ΠΙΝΗΣ ΑΝ Α ΠΤΥΞΗΣ (HDI) Οι παγκόσμιες εκτιμήσεις αποκαλύπτουν εντυπωσιακές ανισότητες στην επιβάρυνση του καρκίνου σύμφωνα με την ανθρώπινη ανάπτυξη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον καρκίνο του μαστού. Σε χώρες με πολύ υψηλό ΔΑΔ, 1 στις 12 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής της και 1 στις 71 γυναίκες θα πεθάνει από αυτόν. Αντίθετα, σε χώρες με χαμηλό HDI, μόνο μία στις 27 γυναίκες διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού στη ζωή της, μία στις 48 γυναίκες θα πεθάνει από αυτόν.

«Οι γυναίκες σε χώρες με χαμηλότερη ΑΝΑΠ έχουν 50% λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού από τις γυναίκες σε χώρες με υψηλή ΑΝΑΠ, ωστόσο διατρέχουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο να πεθάνουν από τη νόσο λόγω καθυστερημένης διάγνωσης και ανεπαρκούς πρόσβασης σε ποιοτική θεραπεία», εξηγεί η Δρ Isabelle Soerjomataram, αναπληρώτρια επικεφαλής του Κλάδου Επιτήρησης Καρκίνου στο IARC.

Ή παγκόσμια έρευνα του ΠΟΥ για τους HBP αποκάλυψε επίσης σημαντικές παγκόσμιες ανισότητες στις υπηρεσίες για τον καρκίνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα είχαν 4-7 φορές περισσότερες πιθανότητες να συμπεριληφθούν σε HBP σε μια χώρα υψηλού εισοδήματος από ό,τι σε μια χώρα με χαμηλότερο εισόδημα. Κατά μέσο όρο, υπήρχε τετραπλάσια πιθανότητα να καλύπτονται οι υπηρεσίες ακτινοβολίας σε μια HBP μιας χώρας υψηλού εισοδήματος από μια χώρα με χαμηλότερο εισόδημα. Ή μεγαλύτερη διαφορά για οποιαδήποτε υπηρεσία ήταν η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων, η οποία ήταν 12 φορές πιο πιθανό να συμπεριληφθεί σε μια HBP μιας χώρας υψηλού εισοδή-

ματος από μια χώρα με χαμηλότερο εισόδημα.

«Ή νέα παγκόσμια έρευνα του ΠΟΥ ρίχνει φως στις μεγάλες ανισότητες και την έλλειψη οικονομικής προστασίας για τον καρκίνο σε όλο τον κόσμο, με τους πληθυσμούς, ειδικά σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα, να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στις βασικές αρχές της φροντίδας του καρκίνου», δήλωσε ο Δρ Bente Mikkelsen, διευθυντής του Τμήματος Μη Μεταδοτικές Ασθένειες στον ΠΟΥ, και πρόσθεσε:

«Ο ΠΟΥ, μεταξύ άλλων μέσω των πρωτοβουλιών του για τον καρκίνο, εργάζεται εντατικά με περισσότερες από 75 κυβερνήσεις για την ανάπτυξη, τη χρηματοδότηση και την εφαρμογή πολιτικών για την προώθηση της φροντίδας του καρκίνου για όλους. Για να επεκταθεί αυτό το έργο, απαιτούνται επειγόντως σημαντικές επενδύσεις για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων ανισοτήτων στα αποτελέσματα του καρκίνου».

ΠΡΟΒΛΕΠ Ο ΜΕΝΗ ΑΥ ΞΗΣΗ ΤΟΥ Ο ΓΚΟΥ ΤΟΥ ΚΑΡΚ Ι ΝΟΥ ΤΟ 2050

Πάνω από 35 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις καρκίνου προβλέπονται το 2050, αύξηση 77% από τα εκτιμώμενα 20 εκατομμύρια περιστατικά το 2022. Ή ταχέως αυξανόμενη παγκόσμια επιβάρυνση του καρκίνου αντικατοπτρίζει τόσο τη γήρανση του πληθυσμού όσο και την ανάπτυξη, καθώς και αλλαγές στην έκθεση των ανθρώπων σε παράγοντες κινδύνου, που συνδέονται με την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Ο καπνός, το αλκοόλ και η παχυσαρκία είναι βασικοί παράγοντες πίσω από την αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου, με την ατμοσφαιρική ρύπανση να εξακολουθεί να αποτελεί βασικό μοχλό των περιβαλλοντικών πα-

ραγόντων κινδύνου.

Όσον αφορά την απόλυτη επιβάρυνση, οι χώρες υψηλού HDI αναμένεται να παρουσιάσουν τη μεγαλύτερη απόλυτη αύξηση της επίπτωσης, με επιπλέον 4,8 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να προβλέπονται το 2050 σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις του 2022. Ωστόσο, η αναλογική αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης είναι πιο εντυπωσιακή σε χώρες με χαμηλή ΔΑΔ (αύξηση 142%) και σε χώρες μεσαίου HDI (99%). Ομοίως, η θνησιμότητα από καρκίνο σε αυτές τις χώρες προβλέπεται να διπλασιαστεί σχεδόν το 2050.

«Ο αντίκτυπος αυτής της αύξησης δεν θα γίνει ομοιόμορφα αισθητός σε χώρες διαφορετικών επιπέδων HDI. Όσοι έχουν τους λιγότερους πόρους για να διαχειριστούν τα καρκινικά τους βάρη θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος του παγκόσμιου βάρους του καρκίνου», λέει ο Δρ Φρέντι Μπρέι, επικεφαλής του Κλάδου Επιτήρησης Καρκίνου στο IARC.

«Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην έγκαιρη ανίχνευση καρκίνων και στη θεραπεία και φροντίδα ασθενών με καρκίνο, σημαντικές διαφορές στα αποτελέσματα θεραπείας του καρκίνου υπάρχουν όχι μόνο μεταξύ περιοχών υψηλού και χαμηλού εισοδήματος του κόσμου, αλλά και εντός των χωρών. Το πού μένει κάποιος δεν πρέπει να καθορίζει αν ζει. Υπάρχουν εργαλεία που επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να δώσουν προτεραιότητα στη φροντίδα του καρκίνου και να διασφαλίσουν ότι όλοι έχουν πρόσβαση σε προσιτές, ποιοτικές υπηρεσίες. Αυτό δεν είναι απλώς θέμα πόρων, αλλά θέμα πολιτικής βούλησης», επισημαίνει ο Δρ Κάρι Άνταμς, επικεφαλής της UICC - Ένωση για τον Διεθνή Έλεγχο του Καρκίνου. ■

Ξεκίνησε ο προσυμπτωματικός έλεγχος

για καρκίνο τραχήλου της μήτρας σε 2,5 εκατ. Ελληνίδες!

ΞΕΚ Ι ΝΗΣΕ Ο ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΣ έλεγχος για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας σε περίπου 2.500.000 γυναίκες ηλικίας 30 έως 65 ετών, μέσω ενός περιορισμένου αριθμού εργαστηρίων ανάλυσης HPV-DNA TEST με μηχανήματα αυξημένης δυναμικότητας. Ή σχετική ΚΥΑ δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ πριν λίγες μέρες και το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί μέχρι τις 31.12.2025.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, ωφελούμενες της δράσης είναι οι Ελληνίδες και οι γυναίκες πολίτες λοιπών χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια και πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:

α) Ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα μεταξύ 21-65 ετών,

β) διαθέτουν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), ανεξαρτήτως εάν έχουν ενεργή ασφαλιστική ικανότητα, γ) δεν έχουν υποστεί, μερική ή ολική, υστερεκτομή λόγω καρκίνου, δ) δεν έχουν διαγνωσθεί με καρκινική νόσο του τραχήλου της μήτρας τύπου C 53.0, 1, 8, 9, ε) δεν έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του σώματος

της μήτρας τύπου C 54.0, C 55.0, στ) δεν έχουν διενεργήσει εξέταση PAP-TEST, κατά τα 3 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης ισχύος της πρόσκλησης συμμετοχής, ζ) εφόσον ανήκουν στην ηλικιακή υπο-ομάδα μεταξύ 21-29 ετών, δεν έχουν διενεργήσει HPV-DNA TEST κατά τα 3 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης ισχύος της πρόσκλησης συμμετοχής, η) εφόσον ανήκουν στην ηλικιακή υπο-ομάδα μεταξύ 30-65 ετών, δεν έχουν διενεργήσει HPV-DNA TEST

κατά τα 5 ημερολογιακά έτη που προηγούνται της έναρξης ισχύος της πρόσκλησης συμμετοχής.

ΠΟΙΑ Ε Ι ΝΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣ Ι Α

Διευκρινίζεται ότι αρχικά συντάσσονται παραπεμπτικά

PAP-TEST για τις ωφελούμενες της ηλικιακής ομάδας 21-29 ετών και στη συνέχεια, εντός εύλογου χρόνου, συντάσσονται παραπεμπτικά HPV-DNA TEST για τις ωφελούμενες της ηλικιακής ομάδας 30-65 ετών.

Όσες ωφελούμενες έχουν ενεργοποιήσει τη διαδικασία συνταγογράφησης άυλων παραπεμπτικών διαγνωστικών εξετάσεων ενημερώνονται για την αυτόματη έκδοση του παραπεμπτικού μέσω γραπτού

μηνύματος (SMS) στο κινητό τους τηλέφωνο ή/και με ηλεκτρονικό μήνυμα στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Οι λοιπές ωφελούμενες δύνανται, με τη χρήση του ΑΜΚΑ τους, να αιτηθούν σε δημόσια ή ιδιωτική Μονάδα Φροντίδας Υγείας της επιλογής τους, την εκτύπωση του έγχαρτου παραπεμπτικού από το Σύστημα Ήλεκτρονικής Συνταγογράφησης (ΣΉΣ).

Στη δράση για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου τραχήλου της μήτρας δύνανται να συμμετάσχουν δημόσιες και ιδιωτικές Μονάδες Φροντίδας Υγείας οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (πάροχοι). Ως Μονάδες Φροντίδας Υγείας νοούνται οι νομίμως αδειοδοτήμενες Μονάδες οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, όπως ενδεικτικά τα Κέντρα Υγείας, τα Περιφερειακά Ιατρεία, τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, τα ιδιωτικά ιατρεία, τα πολυϊατρεία, τα διαγνωστικά εργαστήρια, οι ιδιωτικές κλινικές που λειτουργούν εξωτερικά τμήματα εκτέλεσης των ιατρικών πράξεων και εξετάσεων που περιλαμβάνονται στην παρούσα δράση, και κάθε άλλη δομή που αναγνωρίζει το κράτος και παρέχει νόμιμα ιατρικές υπηρεσίες. Ειδικά για την εκτέλεση της εργαστηριακής ανάλυσης HPV-DNA TEST, οι πάροχοι οι οποίοι συμμετέχουν στη δράση συνεργάζονται με τα εγκεκριμένα στο πλαίσιο της παρούσας εργαστήρια ανάλυσης HPV-DNA TEST. Οι πάροχοι που συμμετέχουν στη δράση και τα εγκεκριμένα εργαστήρια ανάλυσης αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ). ■

Κ Ε ΝΤΡΟ ΚΑΘΟΔΉΓ Ή Σ Ή Σ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘ Ω Ν (ΚAΠA3):

Ο προσωπικός βοηθός

κάθε καρκινοπαθούς!

Γράφει η ΕΥΑΓΓΕΛΗ ΜΠΙΣΤΑ, Phd(c), Mba, MSC, BSC, υπεύθυνη Ανάπτυξης

και Λειτουργίας Κάπα3.

ΤΟ Κ Ε ΝΤΡΟ ΚΑΘΟΔ Η ΓΗΣΗΣ Καρκινοπαθών (Κάπα3)

είναι ένας Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2020 από μια ομάδα φροντιστών, που βίωσαν μέσω ατόμων του στενού περιβάλλοντός τους το επίπονο ταξίδι της νόσου του καρκίνου. Τα κοινά βιώματα έγιναν αποστολή και δέσμευση, δημιουργώντας καινοτόμους τρόπους σκέψης, αλλά και ανθρώπους αλληλέγγυους, έτοιμους να προσφέρουν απλόχερα μια χείρα βοηθείας.

Το Κάπα3 απευθύνεται σε καρκινοπαθείς, καθώς και στους φροντιστές τους και τα μέλη των οικογενειών τους, έχοντας ως προτεραιότητα την προσβασιμότητα των ασθενών σε ευεργετικές νομοθετικές διατάξεις και την αξιοποίηση των υπαρχουσών δομών σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Ή μεθοδολογία για τη δημιουργία και ανάπτυξη του φορέα και των υπηρεσιών του βασίστηκε κυρίως στη συνεργασία με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς, παράλληλα με την τεχνογνωσία των στελεχών του στην παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης της ομάδας-στόχου. Τα βήματα που ακολουθήθηκαν είναι: α) Χαρτογράφηση περιστατικών καρκίνου καθορισμένου ηλικιακού εύρους και χρονικού ορίζοντα για την αξιολόγηση του μεγέθους του προβλήματος.

β) Διαμόρφωση διαύλων επικοινωνίας με την ομάδα-στόχο, αξιοποιώντας σύγχρονες ΤΠΕ.

γ) Δημιουργία στοχευμένων παρεμβάσεων στην

Το Κάπα3 απευθύνεται

σε καρκινοπαθείς, καθώς και στους φροντιστές

τους και τα μέλη των

οικογενειών τους, έχοντας

ως προτεραιότητα την

προσβασιμότητα των

ασθενών σε ευεργετικές

νομοθετικές διατάξεις

και την αξιοποίηση των

υπαρχουσών δομών σε όλη την ελληνική επικράτεια.

ομάδα-στόχο για την ενημέρωση και ενεργοποίησή τους σχετικά με τα δικαιώματά τους.

δ) Οργάνωση συμβουλευτικής και νομικής βοήθειας στην ομάδα-στόχο.

Στο πλαίσιο αυτό, οι υπηρεσίες που παρέχει το Κ3 είναι οι εξής:

1) Ολοκληρωμένη και πλήρης ενημέρωση των νοσούντων από καρκίνο για τα δικαιώματά τους, καθώς και για δράσεις, μέτρα και ενέργειες που τους αφορούν. Ή ενημέρωση πραγματοποιείται μέσω:

― της ιστοσελίδας www.kapa3.gr, όπου συγκεντρώνεται το σύνολο των χρήσιμων και αναγκαίων πληροφοριών, ― της δωρεάν εφαρμογής (kapa3app) «Προσωπικού Βοηθού», για τα απαραίτητα δικαιολογητικά και τα κριτήρια αξιολόγησης, καθώς και για τη διαχείριση προσωπικών αρχείων. Μέσω της εφαρμογής στέλνονται ειδοποιήσεις και υπάρχει η δυνατότητα απευθείας επικοινωνίας με τον δικαιούχο, ― φυσικής ή τηλεφωνικής παρουσίας, με τα γρα-

φεία του Οργανισμού στο κέντρο της Αθήνας, εντός του Θεαγενείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, αλλά και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης.

2) Διαχείριση φακέλου ασθενών, με σκοπό την αξιολόγηση και διεκπεραίωση κάθε μορφής αίτησης και διαδικασίας που απαιτείται στην αξιοποίηση των δικαιωμάτων τους (π.χ. Αίτηση ΚΕΠΑ, Κοινωνικό Τιμολόγιο, Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, Προνοιακά Επιδόματα, Κοινωνικές Παροχές, Φορολογικές Ελαφρύνσεις και Απαλλαγή Φορολογικών Τελών, Μείωση και Απαλλαγή Δημοτικών Τελών, Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση & το Δημόσιο, Μείωση Ωραρίου Εργασίας, Άδειες διευκόλυνσης, Κάρτα Πολιτισμού, Κάρτα Μετακίνησης).

Στα 3,5 χρόνια λειτουργίας του το Κάπα3 έχει υποστηρίξει περισσότερους από 3.000 ασθενείς με καρκίνο, έχοντας περίπου 900 εγγεγραμμένους χρήστες στην εφαρμογή και έχοντας δεχθεί 8,5 χιλιάδες τηλεφωνικές κλήσεις και 15 χιλιάδες επισκέψεις στην ιστοσελίδα του. Στόχος για τα επόμενα έτη είναι η ενίσχυση της ομάδας του Κάπα3, για να μπορέσει να προσφέρει

υπηρεσίες σε ακόμη μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, που τις έχουν άμεσα ανάγκη, αλλά και δημιουργία κινητών μονάδων μέσα στο ογκολογικά νοσοκομεία, εκεί όπου οι ανισότητες πρωτοστατούν. Με έρευνα κοινωνικού αντικτύπου που διενεργείται σε όλες τις δράσεις του Κάπα3, κατά μέσο όρο το 95% των ωφελουμένων έμεινε πλήρως ικανοποιημένο από τις μονάδες του οργανισμού, την επικοινωνία και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Ενώ οι επαγγελματίες υγείας θεώρησαν την παρουσία

του Κάπα3 και τα εργαλεία που του προσφέρει αναπόσπαστο κομμάτι της αλυσίδας ολιστικής υποστήριξης του ογκολογικού ασθενούς μαζί με την επιστημονική κοινότητα.

Το Κάπα3 βραβεύτηκε πολλάκις (7 βραβεία σε 3,5 χρόνια) για τις δράσεις του, για την ευαισθητοποίηση του κοινού, για την ανάδειξη των στερεότυπων που συντηρούν τις ανισότητες στο χώρο της Υγείας, για τη μελέτη των κοινωνικοοικονομικών προεκτάσεων της ασθένειας, καθώς και τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στους ανθρώπους που βιώνουν τη νόσο, αλλά και

Η διεπιστημονική ομάδα του Κάπα3 παραμένει στη διάθεσή σας στα παρακάτω σημεία:

• ΚΕΝΤΡΟ ΚΑΘΟΔΉΓΉΣΉΣ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΩΝ, ΚΑΠΑ3, Αθήνα, 13 Κωστή Παλαμά, 11141, 3ος όροφος

Τ: 2105221424, 6906265170 (09:00 -17:00)

• Θεσσαλονίκη, Θεαγένειο Νοσοκομείο, στην είσοδο Τ: 6982003282 (08:00 - 14:00)

• Αλεξανδρούπολη, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο 1ο κτίριο, 1ος όροφος στην Ογκολογική Κλινική-Βραχεία Νοσηλεία Γραφείο Κ3

Τ: 6976599184 (08:00- 14:00)

e-mail:info@kapa3.gr k3thes@kapa3.gr

k3alex@kapa3.gr

linkedin:linkedin.com/company/kapa3

facebook:https://www.facebook.com/kapa3.k3

instagram:https://www.instagram.com/kapa3.k3 www.kapa3.gr

την εξάπλωση και αντιμετώπιση του καρκίνου σε μία χώρα όπου η γήρανση του πληθυσμού συμβάλλει στην αύξηση των διαγνώσεων.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι το Κάπα3 συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Κόμβο Ψηφιακής Καινοτομίας smartHEALTH, όντως ο μοναδικός φορέας της κοινωνίας των πολιτών που μαζί με νεοφυείς επιχειρήσεις, ΜΜΕ, φορείς του δημοσίου τομέα θα λάβει βοήθεια για τη βελτίωση των διαδικασιών του αλλά και των υπηρεσιών που προσφέρει αξιοποιώντας τεχνολογίες AI, Cybersecurity και High Performance Computing.

Το Κάπα3 είναι μέλος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας. Συνεργάζεται με πάνω από 8 πανεπιστημιακούς φορείς σε θέματα ευαισθητοποίησης ενημέρωσης, εκπαίδευσης και έρευνας, ενώ συμμετέχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα για τον καρκίνο με φορείς της Ε.Ε. ■

ΕΥΑΓΓΕΛΉ ΜΠ Ι ΣΤΑ Η Ευαγγελή Μπίστα, Phd(c), Mba, MSC, BSC, έχει πάνω από 20 χρόνια στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού σε υγειονομικές μονάδες, με εξειδίκευση στην εκπαίδευση & ανάπτυξη εργαζομένων. Υποψήφια διδάκτωρ στο Διεθνές Πανεπιστήμιο με Msc Οργάνωσης και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας & Πληροφορικής Υγείας ΕΚΠΑ και MBA Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, καθώς και Bsc Διοίκησης Επιχειρήσεων & Οργανισμών, ΕΑΠ, Bsc Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων ΕΚΕΠΙΣ, ΑΣΠΑΙΤΕ, Πιστοποιημένη Εθελόντρια Ογκολογικών Ασθενών.

Ποια εμβόλια πρέπει να κάνουν οι ασθενείς με καρκίνο!

ΟΙ ΑΣΘΕΝΕ Ι Σ ΠΟΥ Π Α ΣΧΟΥΝ ΑΠ Ο ΚΑΡΚ Ι ΝΟ εμφανίζουν κάποιο βαθμό ανοσοκαταστολής και είναι περισσότερο ευάλωτοι σε λοιμώξεις λόγω τόσο της υποκείμενης

νόσου τους όσο και των χορηγούμενων θεραπειών.

Επομένως, είναι ανάγκη να προφυλάσσουμε τους ογκολογικούς ασθενείς από λοιμώξεις, ιδίως αυτούς που λαμβάνουν θεραπεία για τη νόσο.

Ο εμβολιασμός έναντι λοιμωδών παραγόντων έχει ως στόχο να αποτρέψει την εκδήλωση μιας λοίμωξης ή να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων στην περίπτωση που δεν μπορεί να αποτραπεί η λοίμωξη.

Όπως αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα») Μιχάλης Λιόντος (επίκουρος καθηγητής Ογκολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Μαρία Καπαρέλου (Δρ παθολόγος - ογκολόγος) και Θάνος Δημόπουλος (τ. πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Ογκολογίας - Αιματολογίας και διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής), πολλές κλινικές μελέτες με νέα εμβόλια έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια κάνοντας αναγκαία την αναπροσαρμογή των οδηγιών με βάση τα νεότερα δεδομένα.

Πράγματι πριν από μερικές ημέρες δημοσιεύθηκαν οι ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες από τον Αμερικανικό Οργανισμό Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) για τον εμβολιασμό ασθενών με καρκίνο. Με βάση τις οδηγίες αυτές όλοι οι ενήλικες ασθενείς με καρκίνο θα πρέπει να υποβάλλονται στους κάτωθι εμβολιασμούς:

1. Για τον ιό της γρίπης ετησίως.

2. Για τον COVID-19 με βάση τις υπάρχουσες κα-

τευθυντήριες συστάσεις για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου.

3. Για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) άπαξ σε όσους είναι άνω των 60 ετών.

4. Για τον τέτανο, τη διφθερίτιδα και τον κοκκύτη, που θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 10 έτη.

5. Για την ηπατίτιδα-Β για όλους ως την ηλικία των 60 ετών και για όσους πάσχουν από AIDS, έχουν χρόνια ηπατική νόσο ή κάνουν χρήση ενδοφλεβίων ναρκωτικών.

6. Για τον ιό του έρπητα ζωστήρα με το ανασυνδυασμένο εμβόλιο που έχει λάβει έγκριση.

7. Για τον πνευμονιόκοκκο με μία δόση του 15δύναμου εμβολίου ακολουθούμενη μετά από 8 εβδομάδες από μία δόση του 23δύναμου εμβολίου ή εξαρχής με μία δόση του 20δύναμου εμβολίου.

8. Για τον ιό του ανθρωπίνου θηλώματος HPV για τα άτομα ως 26 ετών και μετά από εκτίμηση του πιθανού οφέλους για τα άτομα ως 45 ετών.

Με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο εμβολιασμός θα πρέπει να προγραμματίζεται 2-4 εβδομάδες πριν την έναρξη της θεραπείας για τη νόσο. Ειδικά βέβαια τα εμβόλια που δεν περιέχουν ζώντες μικροοργανισμούς μπορούν να χορηγούνται και κατά τη διάρκεια των θεραπειών. Δεν έχει διαπιστωθεί διαφορά στα δεδομένα ασφαλείας από τη χρήση των εμβολίων σε ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοθεραπεία. Οι κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν επίσης όλες οι στενές επαφές των ασθενών με καρκίνο να έχουν προβεί στους εμβολιασμούς που προβλέπονται για την ηλικιακή τους ομάδα. ■

Μαρία Κιουρί και Ιρέν Ζολιό

Κιουρί: Δύο γυναίκες, μεγάλες

επιστήμονες!

Γράφει ο ΓΕΡΑ ΣΙΜΟΣ Α. ΡΗΓΑΤΟΣ, ιατρόςσυγγραφέας, αμ. επίκ. καθηγητής Ιατρικής και επίτ. δρ Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΝ ΚΑΙ Η ΜΑΡΙΑ ΣΑΛΩΜΗ Σκουοντόφσκα* δεν είχε σχέση με την Ιατρική, ο ρόλος που άσκησε σ’ αυτήν ήταν ιδιαιτέρως σημαντικός. Και παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, εξακολουθεί να διατηρείται σημαντικός. Γεννήθηκε στη Βαρσοβία (1867) από πατέρα μαθηματικό, πανεπιστημιακό καθηγητή, που πήρε και η ίδια αυτή την κλίση του, ενώ εκείνος φρόντισε παράλληλα και την εκπαίδευσή της. Δεν έλειψαν όμως και τα προβλήματα στην οικογένεια. Μια αδελφή της, η Σοφία, αρρώστησε από τύφο, από τον οποίο και πέθανε (1876), ενώ η μητέρα της αρρώστησε το 1878 από φυματίωση. Ο πατέρας της είχε πέσει σε επαγγελματική δυσμένεια και φυσικά όλα αυτά τα προβλήματα είχαν σημαντικές επιπτώσεις. Οι αποδοχές του μειώθηκαν σημαντικά, ενώ του αφαιρέθηκε το διαμέρισμα που του είχε παραχωρηθεί για κατοικία. Μια επιπλέον δυσχέρεια ήταν το γεγονός ότι η μητέρα της έπρεπε να μεταφερθεί στη Νίκαια της Γαλλίας, περιοχή όπου προσφερόταν για τη θεραπεία του πνευμονικού της νοσήματος.

Για τους πιο πάνω λόγους η Μαρία έπρεπε να εργασθεί όχι μόνο για τις δικές της, αλλά και για τις οικογε* Ή Μαρία Σαλώμη Sklodofska διαβάζεται ως Skondofska (k) και ως Sklodofska, με προτιμότερο τον πρώτο τύπο (t).

νειακές ανάγκες. Προσλήφθηκε από μια οικογένεια για βοήθεια στο σπίτι και στα παιδιά. Ή Μαρία γνώρισε σ’ αυτή την οικογένεια έναν άντρα νεότερό της, παλαιό μαθητή του πρώτου συζύγου της, Πιέρ Κιουρί. Ο νέος σύντροφος είχε και παιδιά από προηγούμενο γάμο του. Αυτά έστρεψαν πολλούς εναντίον της. Όπως γράφεται χαρακτηριστικά, ακόμα και όταν κέρδισε το βραβείο Nobel Χημείας, όταν έκανε μεγάλες προσφορές στο κράτος, οι γαλλικές εφημερίδες δεν έγραψαν ούτε λέξη! Αυτά, έστω κι αν ενοχλούσαν τη Μαρία Σκουοντόβσκα-Κιουρί, δεν μπορούσαν να την επηρεάσουν ουσιαστικά, καθώς ήταν ολοκληρωτικά δοσμένη στα πειράματα και στην έρευνά της, με απασχόληση που δεν της άφηνε περιθώρια για άλλα πράγματα.

Τη δεκαετία 1910-1919 αρχίζουν θεραπευτικές εφαρμογές με τις ακτινοβολίες του ραδίου σε διάφορα νοσήματα. Ή μέθοδος ονομάστηκε προς τιμήν της κιουριθεραπεία (curietherapy), αλλά και ραδιοθεραπεία (radiotherapy ή radiation therapy), δηλαδή ακτινοθεραπεία. Είναι σημαντικό ότι διάφοροι κύκλοι προ-

σπάθησαν να την πείσουν για την εμπορική κατοχύρωση των ανακαλύψεών της, κάτι το οποίο η ερευνήτρια απέκρουσε σταθερά, δηλώνοντας ότι η αρρώστια και ο ανθρώπινος πόνος δεν προσφέρονται για οικονομική εκμετάλλευση. Σημειώνεται ότι ανάλογη στάση είχαν κρατήσει ο Alexander Fleming που δεν δέχτηκε κατοχύρωση και δικαιώματα για την πενικιλίνη, ο Sabin που αρνήθηκε δικαιώματα για το εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδος, ο Παπανικολάου για το γνωστό κυτταρολογικό τεστ που ανακάλυψε, πιθανώς και κάποιοι

ακόμα βιοϊατρικοί ερευνητές.

Στα 1923, 25 χρόνια από την ανακάλυψη (1898) του

ραδίου, η Κιουρί έκανε σχόλια και κάποιες δηλώσεις, ενδεικτικές της ποσότητας της δουλειάς, που δεν της άφηνε άλλα πέρα από τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα: «Είναι αλήθεια ότι η ανακάλυψη του ραδίου πραγματοποιήθηκε κάτω από εντελώς αβέβαιες συνθήκες.

Το υπόστεγο που προστάτευε το υλικό μας έμοιαζε ότι

ήταν περιβεβλημένο από τη γοητεία του μύθου. Όμως, αυτά τα στοιχεία ρομαντισμού κάθε άλλο παρά αποτελούσαν πλεονεκτήματα. Με τον τρόπο αυτόν αναλώσαμε άδικα μεγάλο μέρος των δυνάμεών μας, ενώ καθυστερήσαμε να οδηγηθούμε στα τελικά μας επιτεύγματα. Αν είχαμε καλύτερα μέσα στη διάθεσή μας, θα μπορούσαμε να είχαμε περιορίσει σε δύο τα πέντε πρώτα χρόνια ερευνητικών προσπαθειών μας και να είχαμε μειώσει την ένταση».

Ή Ιρέν Ζολιό Κιουρί (1897-1956) ήταν κόρη της Μαρίας Σκουοντόβσκα-Κιουρί και σύζυγος του Φρεντερίκ Ζολιό Κιουρί, καθώς συμφωνήθηκε να έχουν και οι δύο εκτός από το επώνυμό τους και το επώνυμο του άλλου. Από κοινού είχαν και την πολιτική τους ιδεολογία, αλλά και τα επιστημονικά επιτεύγματα που τους οδήγησαν στο βραβείο Nobel Χημείας το 1935. Εργάστηκε πολύ όχι μόνο στην έρευνα της Πυρηνικής Φυσικής, αλλά και πρακτικά, για την κατασκευή της πρώτης ατομικής στήλης στο Παρίσι. Επίσης εργάστηκε σε 20 από τα φορητά νοσοκομεία που είχε ιδρύσει η μητέρα της για τον εντοπισμό με ακτινοβολία (ακτινογραφίες) μεταλλικών βλημάτων στο σώμα τραυματιών του πολέμου. Συνέχισε με έρευνα σε ραδιενεργά ισότοπα και σε υποατομικά σωματίδια και, βέβαια, οι επιπτώσεις της δράσης των ακτινοβολιών δεν άργησαν να φανούν. Οπως και η μητέρα της, έτσι και η Ειρήνη Ζολιό Κιουρί πέθανε από λευχαιμία.

Η ΥΣΤΕΡΟΦΗΜ Ι Α Οι δύο γυναίκες-επιστήμονες (αλλά σε κάποιον βαθμό και όλοι όσοι εργάστηκαν κοντά τους) απέκτησαν μεγάλη υστεροφημία, όχι μόνο την τρέχουσα επιστημονική αναγνώριση. Έχουν λ.χ. γραφτεί γι’ αυτές πάνω από 20 βιογραφίες (τέσσερις κυκλοφόρησαν το 1997), έχουν γυριστεί (τουλάχιστον) τρεις κινηματογραφικές ταινίες, έχουν κυκλοφορήσει πολλά γραμματόσημα (κάθε μία μόνη της ή με τον σύζυγό της) και γαλλικό χαρτονόμισμα 500 φράγκων κ.λπ. Πέρα όμως από όλα αυτά, το πιο σημαντικό είναι η εξέλιξη των ερευνών τους και η προσφορά τους στον άνθρωπο. ■

ΓΕΡΑ ΣΙΜΟΣ Α. Ρ Ή ΓΑΤΟΣ Ο Γεράσιμος Α. Ρηγάτος εργάσθηκε ως γιατρός ειδικότητας παθολόγου-ογκολόγου επί 40 χρόνια, πολλά από τα οποία ως διευθυντής στο Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας». Εκτός από το επιστημονικό, έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο στους τομείς της Ιστορίας, της Λαογραφίας και του Πολιτισμού της Ιατρικής, καθώς και στην πεζογραφία. Για το συγγραφικό έργο του έχει τιμηθεί με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος ΔΕ του ΕΚΠΑ, με το χρυσό μετάλλιο «Γρηγόριος Ξενόπουλος» (δύο φορές), με έπαινο «Μάρκος Αυγέρης» και με το βραβείο «Άγις Θέρος» από την «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών», με υποτροφία από το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Princeton, με βραβείο Α’ τάξεως από την Ακαδημία Αθηνών και με άλλες διακρίσεις.

ΓΝΩΡ Ι ΣΤΕ ΤΑ ΠΟΛΥΪΑΤΡΕ Ι Α MEDIFIRST Τ Ή Σ INTERAMERICAN!

Η πολύτιμη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι το κλειδί προς ένα υγιές μέλλον!

Μ Ε ΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝ ΟΤΗΤΑ ΜΑΣ μπορεί να τύχουν απρόοπτα γεγονότα όπως ένα ατύχημα ή μια ξαφνική ασθένεια που μας γεννούν άγχος και αγωνία. Εκείνη την ώρα το μοναδικό που σκεφτόμαστε είναι να βρεθούμε γρήγορα κοντά σε μια δομή ή σε έναν γιατρό. Γι’ αυτόν το σκοπό και όχι μόνο έχουν δημιουργηθεί τα Πολυϊατρεία Medifirst από την INTERAMERICAN.

Ή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας αποτελεί τον βασικό πυρήνα κάθε οργανωμένου συστήματος υγείας. Ενημερώνει τον πληθυσμό για τη διατήρηση της καλής υγείας, καταγράφει τις ασθένειες που εμφανίζονται και τους παράγοντες κινδύνου, αντιμετωπίζει πρωτογενώς τις συνέπειες και συγκροτεί πλάνο για

την αποφυγή εμφάνισής τους. Ή αλήθεια είναι πως συχνά για να αντιμετωπίσουμε ένα θέμα υγείας και να επισκεφθούμε έναν γιατρό ή για να κάνουμε εξετάσεις, χρειάζεται να αλλάξουμε το καθημερινό μας πρόγραμμα. Επιπλέον, σε αρκετά περιστατικά υγείας απαιτείται η συνεργασία γιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων.

Με βάση, λοιπόν, την ανάγκη στην άμεση πρωτοβάθμια περίθαλψη, η INTERAMERICAN, πρωτοπόρος στον κλάδο της Υγείας, δημιούργησε τα Πολυϊατρεία MEDIFIRST με σύγχρονες ιατρικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που εξασφαλίζουν υψηλή αξιοπιστία, ποιότητα υπηρεσιών, άριστο εξοπλισμό και

τεχνογνωσία. Τα MEDIFIRST αλλάζουν τα δεδομένα τόσο σε ό,τι αφορά την πρόσβαση όσο και στο συντονισμό των υπηρεσιών υγείας. Προσφέρουν υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, σε χώρους ειδικά σχεδιασμένους ώστε να συμβάλλουν στη μέγιστη ποιότητα των υπηρεσιών.

Τα MEDIFIRST στελεχώνονται από διακεκριμένους γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, ενώ είναι εξοπλισμένα με εξαιρετικά σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και σας εξασφαλίζουν πιστοποιημένες βιοχημικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Λειτουργούν 365 ημέρες το

χρόνο και μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες σας για υψηλής ποιότητας υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και διαχείρισης χρόνιων ασθενειών, είτε αυτές αφορούν προγραμματισμένα είτε έκτακτα περιστατικά.

Τα εργαστήρια και τα ιατρεία περιλαμβάνουν Ακτινολογικό, Μαγνητικές Τομογραφίες, τμήμα υπερήχων

και check-up. Υπάρχει επίσης μικροβιολογικό εργαστήριο, τμήμα για ψηφιακή μαστογραφία και μέτρηση οστικής μάζας.

Ή οργάνωση των MEDIFIRST σας επιτρέπει να επισκεφθείτε γιατρούς και να πραγματοποιήσετε διαγνωστικές εξετάσεις στον ίδιο χώρο, κάνοντας την καθημερινότητά σας πιο απλή και εύκολη, ενώ παράλληλα επιτρέπει σε γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων να συνεργαστούν για ένα καλύτερο αποτέλεσμα για την υγεία σας. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα να κάνετε το ετήσιο check-up σας και το Σάββατο.

Πολυϊατρείο Medifirst Αργυρούπολη Καθημερινά όλο το 24ωρο, Σαββατοκύριακα και αργίες

Μαρίνου Γερουλάνου 1 & Πολεμιστών, 164 52 argyroupoli@medifirst.gr

210 991 9222 • www.medifirst.gr

Πολυϊατρείο Medifirst Περιστέρι

Καθημερινά, 06:00 - 22:00, Σαββατοκύριακα και αργίες Παύλου Μελά 5,121 31 peristeri@medifirst.gr

211 107 5300 • www.medifirst.gr

Πολυϊατρείο Medifirst Μαρούσι

Καθημερινά όλο το 24ωρο, Σαββατοκύριακα και αργίες

Λ. Κηφισίας 16 & Χαλεπά 1, 151 25 Παράδεισος Μαρούσι marousi@medifirst.gr

211 105 4900 • www.medifirst.gr

Τα Πολυϊατρεία Medifirst αναγνώρισαν την αναγκαιότητα της εφαρμογής σύγχρονων μεθόδων διαχείρισης ποιότητας, με ορθολογικά πρότυπα, και έλαβαν πιστοποίηση σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001. Το πεδίο πιστοποίησης καλύπτει και τα τρία Πολυϊατρεία για την παροχή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Ή INTERAMERICAN και τα Medifirst με τη δράση τους επιβεβαιώνουν και υπηρετούν τις βασικές αρχές λειτουργίας του συστήματος πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας. Ή συνέχεια της περίθαλψης όλο το χρόνο καθώς και η διάθεση των απαραίτητων διαγνωστικών και θεραπευτικών μέσων ώστε να λύνεται κάθε κοινό πρόβλημα υγείας σε τοπικό επίπεδο και να αποφεύγεται η μη αναγκαία προσφυγή στο νοσοκομείο ήταν και είναι οι διαχρονικοί στόχοι των Πολυϊατρείων MEDIFIRST και της INTERAMERICAN.

Σήμερα τα MEDIFIRST διαθέτουν τρεις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας, στην Αργυρούπολη, στο Περιστέρι και στο Μαρούσι. ■

Η Τεχνητή Νοημοσύνη πολύτιμο

εργαλείο

για την εξυπηρέτηση

των ασφαλισμένων!

Η σημαντική τεχνογνωσία

που προσφέρεται από τον όμιλο δίνει στην ΝΝ Hellas

τη δυνατότητα να διατηρεί

την ηγετική της θέση σε θέματα εισαγωγής και

εφαρμογής νέων ψηφιακών εργαλείων και εργαλείων ΑΙ στη χώρα μας, με επίκεντρο -και εδώ- την εμπειρία των ασφαλισμένων της.

γάστηκαν με την Open AI και ανέπτυξε λειτουργίες και προϊόντα που έχουν φέρει την ΝΝ από νωρίς στη «νέα» εποχή. Ενδεικτικό παράδειγμα, η ένταξη του ChatGPT από τον όμιλο στη διαχείριση των κλήσεων εξυπηρέτησης πελατών, εξέλιξη που εξοικονομεί χρόνο, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι -αφού κάνουν πλέον απλά έναν τυπικό έλεγχο- να επικεντρώνονται στην παροχή ουσιαστικής βοήθειας προς στους πελάτες.

Ή «εμπειρία του πελάτη» λοιπόν αποτελεί βασική προτεραιότητα για την NN, η οποία -αξιοποιώντας στοιχεία AI για να απλοποιεί σχετικές διαδικασίες- καταφέρνει να βελτιώνει τη «διαδρομή» του, από την ενημέρωση σχετικά με κάποιο διαθέσιμο προϊόν και την αγορά αυτού μέχρι και την εξυπηρέτησή του μέσα από ένα ολοκληρωμένο μοντέλο διαφορετικών «σημείων επαφής», ακόμη και μεταβαίνοντας -σταδιακάσε μοντέλο αυτοεξυπηρέτησης.

ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙ Α ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚ Η Σ ΕΠΟΧ Η Σ, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει ήδη αναδιαμορφώσει την εργασιακή πραγματικότητα σε πολλούς επαγγελματικούς κλάδους και εκείνος της ασφάλισης δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Ο τεράστιος όγκος δεδομένων και οι σύνθετες εργασίες ελέγχου, που αποτελούν καθημερινότητα για τον κλάδο, ήταν αίτημα χρόνων να αυτοματοποιηθούν, ενώ και η πρόσβαση σε εξειδικευμένες πληροφορίες -μέσα απ’ την ανάπτυξη σχετικών εργαλείων- θα οδηγήσει στην αποδοτικότερη λειτουργία του. Ο παγκόσμιος ασφαλιστικός Όμιλος ΝΝ πρωτοστάτησε και σε αυτή τη συνθήκη, καθώς αποτελεί μια από τις πρώτες 20 εταιρείες στον κόσμο που συνερ-

Ή σημαντική τεχνογνωσία που προσφέρεται από τον όμιλο δίνει στην ΝΝ Hellas τη δυνατότητα να διατηρεί την ηγετική της θέση σε θέματα εισαγωγής και εφαρμογής νέων ψηφιακών εργαλείων και εργαλείων ΑΙ στη χώρα μας, με επίκεντρο -και εδώ- την εμπειρία των ασφαλισμένων της.

ΚΥΡΙ ΟΤΕΡΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜ Ι ΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛ Α ΔΑ Αναλυτικότερα, η εταιρεία βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης Chatbot για την εξυπηρέτηση του δικτύου πωλήσεών της, το οποίο θα παρέχει απαντήσεις γύρω από προϊόντα και διαδικασίες της, ενώ -όπως και στο εξωτερικό- προετοιμάζεται για τη χρήση παρόμοιας τεχνολογίας και στην ήδη αυτοματοποιημένη 24/7 εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων της, με προσωποποιημένες πληροφορίες.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί η αυτοματοποίηση εργασιών που μέχρι σήμερα γίνονται χειροκίνητα, όπως

για παράδειγμα ο έλεγχος των δικαιολογητικών για την παροχή ασφαλιστικής κάλυψης (με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περισσότερες δικλίδες ασφαλείας και να ελαχιστοποιούνται περιστατικά ανούσιων καθυστερήσεων, αλλά και απάτης). Παράλληλα, μια άλλη διαδικασία που δρομολογείται να συστηματοποιηθεί και να ψηφιοποιηθεί, και είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον κλάδο, είναι η αξιολόγηση του αναλαμβανόμενου ασφαλιστικού κινδύνου, με περιοχές εφαρμογής όπως η τιμολόγηση.

Όλες αυτές οι τεχνολογικές καινοτομίες μεταβάλλουν το ρόλο και την καθημερινότητα των εργαζομένων της ΝΝ Hellas, καθώς απελευθερώνονται από χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες, νιώθουν πιο ασφαλείς -αφού υπάρχουν διαφορετικά σημεία ελέγχου που εξασφαλίζουν την αποφυγή λαθών- ενώ, παράλληλα, τους δίνεται ο χρόνος να αφιερωθούν σε πιο σημαντικές και σύνθετες εργασίες, όπως η αξιολόγηση δεδομένων και η λήψη αποφάσεων.

Έχοντας λοιπόν ξεκινήσει την εφαρμογή προγραμμάτων ΑΙ εσωτερικά -δημιουργώντας ακόμη και νέες θέσεις εργασίας σε αντίστοιχους τομείς- και παρατη-

ρώντας την ουσιαστική διαφορά που επιφέρουν στην καθημερινότητα της εργασίας για τους ανθρώπους της NN Hellas, η εταιρεία σχεδιάζει τα μελλοντικά της βήματα στη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο επίκεντρο, η δημιουργία νέων προϊόντων, τα οποία θα προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε πελάτη, καθώς και στην εξατομικευμένη πρόταση πώλησης αυτών, παρέχοντας όλα τα κατάλληλα εργαλεία στους διανομείς της.

Συνοψίζοντας, η ΝΝ δεσμεύεται να συνεχίσει να «ανοίγει νέα μονοπάτια» και να πρωτοπορεί, χρησιμοποιώντας την ΑΙ -αλλά και κάθε νέα τεχνολογία- με μια «test & learn» φιλοσοφία, αξιολογώντας ποιες είναι οι χρησιμότερες τεχνολογικές εξελίξεις για την ίδια και τον κλάδο, δοκιμάζοντας και μαθαίνοντας από τις κινήσεις της. Και όλα τα παραπάνω, αντιλαμβανόμενη παράλληλα τη σημαντικότητα του ρόλου της στη διαμόρφωση ενός πλαισίου που εξασφαλίζει τη βιώσιμη και ηθική χρήση της τεχνολογίας στη χώρα μας και που διατηρεί, σε όλες τις εκφάνσεις της, την ισορροπία μεταξύ ανθρώπινου παράγοντα και τεχνολογίας. ■

Ποιοι επιστήμονες έχουν γράψει στο Health Next Generation!

• Clarke Jennifer, διευθύντρια Προγραμμάτων & Δωρεών Ιδρύματος Μποδοσάκη, τ. 8

• Coletti Luizi Franco, καρδιολόγος, τ. 5

• Jakoncic Agata, Managing Director MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας, τ. 13

• King - Barnardo Susan, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος Merck Ελλάδας, τ. 2

• Pons Roser, αν. καθηγήτρια Παιδιατρικής Νευρολογίας, τ. 12

• Αγγελέτος Δημήτριος, ΩΡΛ, τ. 12

• Αγγελίδη Θάλεια, Head of Communications & Marketing της MetLife, τ. 1, 2, 5, 6,

• Αγοραστός Θεόδωρος, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, τ. 7

• Αδαμίδης Σωτήρης, παθολόγος, τ. 17

• Αδαμίδου Ιωάννα, διαιτολόγοςδιατροφολόγος, τ. 3

• Αδαμοπούλου Μαίρη, πρόεδρος του Συλλόγου «“95”, Ελληνική Συμμαχία για τους Σπάνιους Ασθενείς», τ. 12

• Αζάς Ελευθέριος, παθολόγος διαβητολόγος, τ. 15

• Αθανασάκης Κώστας, επ. καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, τ. 1

• Αθανασιάδης Ήλίας, ογκολόγοςπαθολόγος, τ. 6

• Αθανασίου Δημήτρης, πρόεδρος Ένωσης Σπανίων Παθήσεων Ελλάδας, τ. 18

• Αλεβίζος Μιχάλης, ρευματολόγος, τ. 15

• Αλεξανδρόπουλος Κώστας, ψυχίατρος, τ. 3

• Αλευρογιάννης Σταύρος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Αμφιλοχίου Αναστασία, πνευμονολόγος, τ. 16

• Αναστασιάδης Κων/νος, γενικός ιατρός, τ. 17

• Ανδρούδη Σοφία, καθηγήτρια Οφθαλμολογίας, τ. 18

• Αντσακλής Παναγιώτης, μαιευτήρας - γυναικολόγος, τ. 5

• Αρβανιτόγιαννης Κωνσταντίνος, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Αργυρακοπούλου Γιούλη, παθολόγος-διαβητολόγος, τ. 3, 5, 15, 16, 17

• Αργυρίου Αργύρης, γενικός ιατρός, τ. 17

• Αρμπής Σπυρίδων, ορθοπαιδικός, τ. 10,

• Βαβούλη Χαριτωμένη, δερματολόγος - αφροδισιολόγος, τ. 9, 13,

• Βακουφτσή Βάσω, πρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, τ. 18

• Βαρδινογιάννη Μαριάννα, πρόεδρος Συλλόγου «ΕΛΠΙΔΑ», τ. 7,

• Βασιλάτου - Κοσμίδη Ελένη, παιδίατρος - αιματολόγοςογκολόγος, τ. 12

• Βασιλόπουλος Ιωάννης, μαιευτήρας - γυναικολόγος, τ. 3, 5, 7

• Βασιλοπούλου Αιμιλία, κλινική διαιτολόγος, ψυχολόγος, τ. 9

• Βελημβασάκης Γεώργιος, πλαστικός χειρουργός, τ. 14

• Βιάζης Νίκος, γαστρεντερολόγος, τ. 9

• Βιδαλάκης Ελευθέριος, καρδιολόγος, τ. 4

• Βικελής Μιχαήλ, νευρολόγος, τ. 15

• Βιλδιρίδη Λίλιαν Βενετία, γεν. γραμμ. Υπηρεσιών Υγείας, τ. 18

• Βιτάλη Γκρατσιέλλα, καρδιολόγος, τ. 10

• Βλάμης Ιωάννης, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Βλαχοπιώτη Ζέφη, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων BMS Ελλάδος, τ. 7

• Βλάχος Ευγένιος, ορθοπαιδικός, τ. 12

• Βοζίκης Αθανάσιος, αν. καθηγητής Οικονομικής Επιστήμης, τ. 1, 6

• Βουγιούκας Βασίλειος, νευροχειρουργός, τ. 2, 6

• Βουδούρης Νικόλαος, παιδίατρος, τ. 12

• Βραχνής Νίκος, αμ. καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας, τ. 13

• Γαβριατοπούλου Μαρία, αν. καθηγήτρια ΘεραπευτικήςΟγκολογίας, τ. 18

• Γαβριήλ Στέλιος, γενικός χειρουργός, τ. 1

• Γαλάνη Ελένη, ογκολόγοςπαθολόγος, τ. 6

• Γαλάνης Σπύρος, γενικός ιατρός, τ. 17

• ΓάτσιουΧαρίκλεια, παθολόγος, τ. 17

• Γεροτζιάφας Γρηγόρης, καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή της Σορβόνης, τ. 9

• Γεωργαράς Σπύρος, καθηγητής Οφθαλμολογίας, τ. 18

• Γεωργόπουλος Νίκος, Cromar Insurance Brokers SA, Cyber, Tech, Media & Information Privacy Risks Insurance Advisor, τ. 10

• Γιαβή Σταυροούλα, αλλεργιολόγος, τ. 7, 9, 10, 13, 15

• Γιαννόπουλος Σωτήρης, νευρολόγος, τ. 15

• Γκάγκα Μίνα, πνευμονολόγος, αν. υπουργός Υγείας, τ. 7, 13

• Γουδέβενος Γιώργος, φυσικοθεραπευτής, τ. 9, 14, 16

• Γούμενος Δημήτρης, καθηγητής Παθολογίας - Νεφρολογίας, τ. 5

• Γουργουλιάνης Κωνσταντίνος, πνευμονολόγος, τ. 2, 15

• Γρίβα Παναγιώτα, ψυχολόγος, τ. 12

• Γρουζή Ελισάβετ τ. 4, 6, αιματολόγος

• Δεληγιώργης Αναστάσιος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Διαμάντη - Κανδαράκη Ευανθία, ενδοκρινολόγος, τ. 3, 7

• Δίνας Κωνσταντίνος, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας, τ. 7

• Δημητρακόπουλος Αντώνιος, παθολόγος, τ. 9

• Δημητρακοπούλου - Κουταβά Ιωάννα, διευθύντρια GIVMED, τ. 14

• Δημητρακόπουλος Γιώργος, αν. καθηγητής Πληροφορικής, τ. 2

• Δημητριάδης Γιώργος, παθολόγος - διαβητολόγος, τ. 11

• Δημόπουλος Αθανάσιος, ακτινοθεραπευτής - ογκολόγος, τ. 7

• Δημόπουλος Μελέτιος Αθανάσιος, καθηγητής Ιατρικής Σχολής και Πρύτανης του ΕΚΠΑ, τ. 6, 18

• Δημοσθενόπουλος Χάρης, κλινικός διατολόγος-βιολόγος, τ. 17

• Δούκας Παναγιώτης, παθολόγος, τ. 17

• Δούρδουνα Αγγελική, κλινική

διαιτολόγος - διατροφολόγος, τ. 6

• Ελευθερίου Ανδρούλλα, ιολόγος, τ. 7

• Ζαχαρόπουλος Γεώργιος, ακτινολόγος, τ. 5

• Ζέρβας Ελευθέριος, πνευμονολόγος, τ. 11

• Ζηκίδου Χριστίνα, βιολόγος τ. 9

• Ζήκος Παναγιώτης, νευρολόγος, τ. 15

• Ζησιμοπούλου Βάσω, νευρολόγος, τ. 7, 11

• Ζουμπούλης Παναγιώτης, επίκουρος καθηγητής Ορθοπαιδικής, τ. 8

• Ήλιάδη Αλεξία, Assistant Senior Scientist-Research & Development Department NIPD Genetics, τ. 6

• Θεοδωρακοπούλου - Νεγκή Ιωάννα, ψυχολόγοςψυχοθεραπεύτρια τ. 7

• Θεοδοσίου Ιάκωβος, ιατρόςδιαιτολόγος, τ. 7,

• Θεοχάρης Αθανάσιος, πρόεδρος ΟΚΑΝΑ, τ. 14

• Θεοχάρης Γεώργιος, δερματολόγος, τ. 15

• Θωμάς Διαμαντής, γενικός χειρουργός, τ. 5

• Θωμόπουλος Κωνσταντίνος, καρδιολόγος, τ. 16

• Ιατρού Χρήστος, νεφρολόγος, τ. 5

• Ιντζόγλου Κωνσταντίνος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Ιωαννίδης Δημήτριος, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 9,

• Ιωαννίδης Αργύριος, γενικός χειρουργός, τ. 14

• Καλαϊτζόγλου Νικόλαος, γενικός ιατρός, τ. 17

• Καλαντζής Αναστάσιος, ουρολόγος, τ. 14

• Καλαντώνη Δήμητρα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Οργανισμού ΕΞΕΛΙΞΉ ΖΩΉΣ, τ. 10

• Καλδής Βασίλειος, γενικός χειρουργός - εντατικολόγος, τ. 8

• Καλλίτσης Αναστάσιος, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Καλογεράς Ιωάννης, φυσικοθεραπευτής, τ. 8

• Καλογερή Βαρβάρα, παθολόγος, τ. 11

• Καμπούρογλου Γεώργιος, παιδοχειρουργός, τ. 12

• Κανακάκης Γιάννης, καρδιολόγος, τ. 4

• Καπάνταης Ευθύμιος, παθολόγος -

διαβητολόγος, τ. 13, 16

• Καραγεώργου Μαίρη, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων NOVO NORDISK HELLAS, τ. 5, 13

• Καραγκιοζάκη Βαρβάρα, καρδιολόγος, τ. 5

• Καραϊτιανός Ιωάννης, αμ. επίκ. καθηγητής Χειρουργικής τ. 6, 9, 11, 15, 16

• Καραμανής Κωνσταντίνος, ουρολόγος, τ. 14

• Καρατζάς Νίκος, καρδιολόγος, τ. 15

• Καρόκης Δημήτρης, ρευματολόγος, τ. 17

• Καρύδη Παναγιώτα, πνευμονολόγος-φυματιολόγος, τ. 7

• Καρυπίδης Γρηγόρης, φοιτητής Πληροφορικής, τ. 15

• Κατούλης Αλέξανδρος, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 9

• Κατσάμπας Ανδρέας, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 9

• Κατσαούνου Παρασκευή, πνευμονολόγος, τ. 13

• Κατσίκης Ευάγγελος, Α’ αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ιατρικών Διαγνωστικών Κέντρων, τ. 1, 11

• Κατταμής Αντώνης, καθηγητής Παιδιατρικής, Παιδιατρικής Αιματολογίας - Ογκολογίας, τ. 6, 12

• Καφετζής Δημήτριος, ομ. καθηγητής Παιδιατρικής, τ. 12

• Κόκκινος Αλέξανδρος, καθηγητής Παθολογίας. τ.16

• Κοκκίνου Ελευθερία, παιδίατρος, τ. 12

• Κολοβού Γενοβέφα, καρδιολόγος, τ. 7

• Κολαΐτης Γεράσιμος, καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, τ. 10

• Κομνηνού Ελένη, ρευματολόγος, τ. 16

• Κορδάς Αλέξανδρος, ΩΡΛ, τ. 12

• Κοσμοπούλου Φαίη, γενική διευθύντρια ΠΕΦ, τ. 13

• Κοτρώνη Αικατερίνη, φυσίατρος, τ. 8

• Κουλάλης Δημήτριος τ. 8, επίκουρος καθηγητής Ορθοπαιδικής

• Κολιοπούλου Ουρανία Καρολίνα, μαιευτήρας - γυναικολόγος, τ. 7

• Κοσμαδάκη Μαρίτα, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 14

• Κουναλάκης Δημήτρης, γενικός

ιατρός, τ. 17

• Κουρεντή Χριστίνα, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Κουρή Αγάθη, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Κουρλαμπά Γεωργία, καθηγήτρια Νοσηλευτικής, τ. 18

• Κουτσογιάννη Κατερίνα, αντιπρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, τ. 13

• Κοχιαδάκης Γιώργος, καθηγητής Καρδιολογίας, τ. 16

• Κυριαζοπούλου Μαρία, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 13, 14, 16

• Κυριακίδου Στέλλα τ. 2, 7, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ε.Ε.

• Κυριακού Σκέβη, Assistant Senior Scientist - Research & Development Department NIPD Genetic, τ. 4

• Κυριόπουλος Ιωάννης, καθηγητής Δημόσιας Υγείας, τ. 1

• Κωνσταντινίδης Κωνσταντίνος, γενικός χειρουργός, τ. 2, 5, 6, 10, 13, 14, 16

• Κωνσταντινίδης Στέλιος, καρδιολόγος, τ. 4, 9, 11, 13, 14, 15

• Κωνσταντοπούλου Φρίντα, ψυχολόγος, τ. 11, 12

• Κωστομοίρη Δέσποινα, οδοντίατρος, τ. 13

• Κωτούλας Χριστόφορος, καρδιοχειρουργός, τ. 4

• Κωτσιόπουλος Ιωάννης, γεν. γραμμ. υπουργείου Υγείας, τ. 8

• Λαβίδα Βάνα, πρόεδρος MDA Ελλάς, τ. 18

• Λαγκώνα Ευαγγελία, παιδίατρος, τ. 9

• Λαμπρινουδάκη Ειρήνη, ενδοκρινολόγος, τ. 7, 13

• Λεκάκης Ιωάννης, καρδιολόγος, τ. 5, 7

• Λέπουρας Αντώνης, παθολόγοςδιαβητολόγος, τ. 3

• Λιάκου Παρασκευή, μαστολόγος, τ. 7, 9, 13

• Λιάτσικος Ευάγγελος, καθηγητής Ουρολογίας, τ. 9

• Λινός Δημήτρης, χειρουργός, τ. 1, 6

• Λιονής Χρήστος, ομ. καθηγητής Γενικής Ιατρικής και ΠΦΥ, τ. 17

• Λιοπύρης Κωνσταντίνος, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 15

• Λουρίδα Αθανασία, λοιμωξιολόγος, τ. 12

• Λυκίσσας Μάριος, ορθοπαιδικός, τ. 8, 12

• Λυμπεροπούλου Όλγα, νευροψυχολόγος, τ. 11, 15

• Λύρας Ιωάννης, πλαστικός χειρουργός, τ. 7, 9, 13

• Λύρος Ορέστης, γενικός χειρουργός, τ. 16

• Μαγγανά Σταυρούλα, ειδική παθολόγος, τ. 3, 9

• Μακρυγιάννης Γεώργιος, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Μάλο Ντανιέλα, πρόεδρος ΕΕΦΑΜ, τ. 16

• Μαλτέζος Χρυσόστομος τ. 9, αγγειοχειρουργός

• Μαραβέλια Αλίκη, πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Αιγυπτιολογίας, τ. 11

• Μάργαρης Ήλίας, γενικός χειρουργός, τ. 7, 16

• Μάρδα Ευφροσύνη, ιδρύτρια του Κέντρου Ρεφλεξολογίας και Έρευνας, τ. 13

• Μαριόλης Ανάργυρος, γενικός ιατρός, τ. 17

• Μαρκόπουλος Χρήστος, χειρουργός ογκολόγος Μαστού, τ. 1, 6

• Μέγας Γεώργιος, συντονιστής του EIT Health Hub, τ. 10

• Μελιδώνης Ανδρέας, παθολόγοςδιαβητολόγος, τ. 3, 9

• Μερτζιώτης Νικόλαος, ουρολόγος, τ. 14

• Μεταξάκη Ιωάννα, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Μιτάκης Μανώλης, Head of Public Affairs/ Communications Boehringer Ingelheim Ελλάς, τ. 17

• Μιχαηλίδου Δόμνα, υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τ. 10

• Μιχάλης Λάμπρος, καθηγητής Καρδιολογίας, τ. 4

• Μιχελάκης Ιωάννης, παθολόγος, τ. 17

• Μιχελάκης Μάρκος, δερματολόγοςαφροδισιολόγος, τ. 14

• Μητσικώστας Δήμος - Δημήτριος, νευρολόγος, τ. 7

• Μόκα Ελένη, αναισθησιολόγος, τ. 10,

• Μόκκα Αγνή, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Μόσχου Ανέλ, διευθύντρια Μάρκετινγκ και Ανάπτυξης

Προϊόντων, ERGO Ασφαλιστική, τ. 8

• Μουζάκα - Ιωαννίδου Λυδία, μαστολόγος, τ. 6, 14

• Μουσάτου Βασιλική, δερματολόγος - αφροδισιολόγος, τ. 12

• Μουτάφης Σπυρίδων, νεφρολόγος,

τ. 5, 14

• Μπαδέκας Αθανάσιος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Μπαλαούρα Όλγα, διοικητής ΓΑΟΝΑ «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»

• Μπάλλας Ευστάθιος, ορθοπαιδικός, τ. 10

• Μπαλτάς Δημοσθένης, χειρουργός μαστού, τ. 6

• Μπαρμπούνης Βασίλειος, παθολόγος ογκολόγος, τ. 6

• Μπατσούλη Έλενα, δικηγόρος, τ.17

• Μπαφαλούκος Δημήτριος, παθολόγος ογκολόγος, τ. 6

• Μπαφίτης Κυριάκος, διευθυντής Ανάληψης Κινδύνων Ασφαλίσεων Ζωής και Υγείας, ERGO Ασφαλιστική, τ. 6

• Μπουζάλας Ιωάννης, ουρολόγος, τ. 14

• Μπίσδας Θεοδόσιος, αγγειοχειρουργός, τ. 1, 3, 6, 7, 14, 15

• Μπούσμπουλας Σταύρος, παθολόγος - διαβητολόγος, τ. 5

• Μπούτης Αναστάσιος, παθολόγοςογκολόγος, τ. 6

• Νίκας Δημήτριος, πρόεδρος ΣΕΙΒ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Medtronic, Ελλάδα & Ισραήλ, τ. 5, 10

• Νίκας Γιάννης, παιδοακτινολόγος, τ. 8

• Νικολαΐδου Ήλέκτρα, δερματολόγος - αφροδισιολόγος, τ. 9

• Νικολόπουλος Γιώργος, διευθυντής Αποζημιώσεων Ζωής και Υγείας Εθνική Ασφαλιστική, τ. 15

• Ντανάσης - Ευσταθόπουλος Ιωάννης, παθολόγος-ογκολόγος, τ. 18

• Ξενάκης Ξενοφών, μαστολόγος, τ. 13

• Οικονομοπούλου Μαριάντζελα, γενική διευθύντρια PhRMA Innovation Forum (PIF) Greece, τ. 10, 15

• Ολλανδέζος Μάρκος, επιστημονικός διευθυντής ΠΕΦ, τ. 2

• Παγώνη Μαρία, αιματολόγος, τ. 11

• Παναγάκης παντελής, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 17

• Παναγιώτου Αγγελική, νεφρολόγος, τ. 5

• Πάνου Εβελίνα, ενδοκρινολόγος, τ. 3, 12

• Πανταζής Τριαντάφυλλος, φυσικοθεραπευτής, τ. 7, 8, 9

• Παντελή Σμαρούλα, ψυχολόγος, τ. 16

• Παπαδημητρίου Δημήτρης, ενδοκρινολόγος, τ. 12

• Παπαδημητρίου Ολύμπιος, γενικός διευθυντής NOVO NORDISK Ελλάς, πρόεδρος ΣΦΕΕ, τ. 1

• Παπαδόπουλος Ήλίας, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Παπαδόπουλος Μάριος, καθηγητής Νευροχειρουργικής, τ. 14

• Παπαθανάσης Θανάσης, φαρμακοποιός, τ. 9,

• Παπακωνσταντίνου Δημήτριος, καθηγητής Οφθαλμολογίας, τ.18

• Παπακώστας Κωνσταντίνος, ΩΡΛ, τ. 12

• Παπαλάμπρου Δήμητρα, μικροβιολόγος - βιοπαθολόγος, τ. 4

• Παπαναγιώτου Παναγιώτης, ακτινολόγος, τ. 13, 14, 15, 16

• Παππά Αθανασία, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα, τ. 7, 15

• Πάππας Αθανάσιος, ουρολόγος, τ. 13

• Παταρίδου Ανατολή, ΩΡΛ, τ. 7, 11

• Πατρινός Γεώργιος, αν. καθηγητής Φαρμακευτικής, τ. 12

• Πατσούρα Ελισάβετ, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Παττακός Στρατής, καρδιοχειρουργός, τ. 4

• Παυλίδης Αθανάσιος, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, τ. 7, 15

• Παυλάκη Μαρία, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Παύλου Γιάννης, αν. διοικητής Νοσοκομείου Παίδων «Ή Αγία Σοφία», τ. 9

• Πετράτος Δημήτριος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Πιλάλης Ελευθέριος, συνιδρυτής και Chief Technology Officer της e-NIOS τ. 10

• Πιπιλής Αθανάσιος, καρδιολόγος, τ. 4

• Πισσάκας Γιώργος, ακτινολόγος, τ. 6

• Πλαστήρας Άρης, χειρουργός ογκολόγος, τ. 5, 15

• Πλάτωνα Ήλιάνα, φοιτήτρια Πληροφορικής, τ. 13

• Πλουμίδης Αχιλλέας, ουρολόγος, τ. 1, 4, 6, 7, 10, 12, 13, 14, 16

• Πολίτου Μαρία, δερματολόγοςαφροδισιολόγος, τ. 9

• Πούλιας Ήρακλής, ουρολόγος,

τ. 9, 14,

• Πράπας Σωτήρης, καρδιοχειρουργός, τ. 4

• Πυργάκης Βλάσης, καρδιολόγος, τ. 4, 15

• Ράπτη Ζωή, υφυπουργός Υγείας, τ. 7, 12, 13,

• Ρέτσα Πένυ, Market Access & External Affairs Director AbbVie τ. 6

• Ρίχτερ Δημήτρης, καρδιολόγος, τ. 4

• Ρηγάτος Γεράσιμος, ιατρόςσυγγραφέας, τ. 5, 6, 13, 14, 16, 18

• Ρόκα Κλεονίκη, παιδίατρος, τ. 12

• Ρόκκας Κωνσταντίνος, ουρολόγος, τ. 14

• Σακάς Δαμιανός, καθηγητής Νευροχειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. 8

• Σακοράφας Γεώργιος, γενικός χειρουργός, τ. 13, 14, 15, 16

• Σαλβάνος Παναγιώτης, οφθαλμίατρος, τ. 7, 12, 13, 18

• Σαξώνη - Παπαγεωργίου Φωτεινή, παιδίατρος - αλλεργιολόγος, τ. 12

• Σαραφιανός Γρηγόρης, πρόεδρος Συνδέσμου Ιδιωτικών Κλινικών Ελλάδας, τ. 1

• Σαρδελή Χρυσάνθη, μαιευτήρας - γυναικολόγος, κλινική φαρμακολόγος, τ. 7

• Σαριδάκη - Ζώρα Ζένια, παθολόγος - ογκολόγος, τ. 7

• Σαρηγιάννης Δημοσθένης, καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής ΑΠΘ, τ. 9

• Σαρρή - Δημητρακοπούλου Γαρυφαλλιά, βιοπαθολόγος, τ. 5

• Σίμου Έφη, αν. καθηγήτρια Επικοινωνίας και ΜMΕ στη Δημόσια Υγεία τ. 4

• Σηφάκης Γιάννης, διευθυντής Μάρκετινγκ ΕΘΝΙΚΉ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ, τ. 1, 2, 7, 13

• Σκληρός Ευστάθιος, παθολόγος, τ. 11

• Σκουτέρης Βασίλειος, οφθαλμίατρος, τ. 3

• Σμυρνιούδης Νικόλαος, καρδιολόγος, τ. 4

• Σπανού Ιωάννα, νευρολόγος, τ. 7

• Σπίνου Άννα, πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Κυστικής Ίνωσης, τ. 12

• Στάμου Χρήστος, δερματολόγοςαφροδισιολόγος, τ. 3

• Σταραντζής Κωνσταντίνος, ορθοπαιδικός, τ. 8, 10

• Στεργίου Ιωάννα, διαιτολόγοςδιατροφολόγος, τ. 3

• Στεφανίδης Κωνσταντίνος, νεφρολόγος, τ. 12

• Σύλλας Κωνσταντίνος, μαιευτήραςγυναικολόγος, τ. 9

• Συριοπούλου Βασιλική, ομ. καθηγήτρια Παιδιατρικής, τ. 12

• Σωτηρλή Στεφανία, νευρολόγος, τ. 7

• Σωτηροπούλου Λαμπρινή, πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Ασθενών με Νευροϊνωμάτωση

«Ζωή με NF», τ. 12

• Ταβερναράκης Νεκτάριος, πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, τ. 10

• Τεντολούρης Νικόλαος, καθηγητής Παθολογίας, τ. 9

• Τερζίδου Χρύσα, οφθαλμίατρος, τ. 18

• Τερζόπουλος Αναστάσιος, φυσικοθεραπευτής, τ. 9, 10

• Τζαβάρα Βασιλική, παθολόγος, τ. 17

• Τζίφα Αφροδίτη, καρδιολόγος, τ. 10

• Τζουρμπάκης Ματθαίος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τοπούζης Φώτης, καθηγητής Οφθαλμολογίας, τ. 18

• Τρέσσου Μαρουσώ, εμπορική διευθύντρια Affidea Ελλάδος, τ.17

• Τριανταφυλλίδης Παντελής, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τριανταφυλλόπουλος Γιώργος, ορθοπαιδικός, τ. 6

• Τριανταφυλλόπουλος Δημήτρης, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τριάντη Βασιλική, ενδοκρινολόγοςδιαβητολόγος, τ. 7

• Τρικαληνού Αικατερίνη, παθολόγος - διαβητολόγος, τ. 3

• Τροβάς Γιώργος, ενδοκρινολόγος, τ. 14, 15

• Τσαρούχας Ιωάννης, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τσέτη Ιουλία, διευθύνουσα σύμβουλος ΟΦΕΤ, τ. 13

• Τσιλιμιγκάκης Νικόλαος, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τσιλιμπάρης Μιλτιάδης, καθηγητής Οφθαλμολογίας, τ. 18

• Τσίτσικα Άρτεμις, αν. καθηγήτρια Παιδιατρικής Εφηβικής Ιατρικής, τ. 7, 13, 14

• Τσοβόλας Κωνσταντίνος, καρδιολόγος, τ. 16

• Τσούκας Φώτης, ορθοπαιδικός, τ. 8

• Τσουτσάνης Αθανάσιος, ορθοπαιδικός, τ. 3, 8

• Τούντας Γιάννης, ομ. καθηγητής

Ιατρικής, τ. 13

• Τουρμούζης Κωνσταντίνος, οφθαλμίατρος, τ. 9, 18

• Υφαντόπουλος Γιάννης, καθηγητής, ακαδημαϊκός συντονιστής University of Athens MBA, πρόεδρος ΙΠΟΚΕ, τ. 1, 2, 14

• Φανδρίδης Εμμανουήλ, ορθοπαιδικός, τ. 8, 14

• Φλιάτουρας Χρήστος, ουρολόγος, τ. 6, 16

• Φούκα Εύα, πνευμονολόγος, τ. 9

• Φουρλάνη Ελένη, παιδίατρος, τ. 12

• Φραγκάκης Μανώλης, παθολόγος, τ. 17

• Φραγκούλης Ευάγγελος, γενικός ιατρός, τ. 17

• Φωτίου Δέσποινα, αιματολόγος, τ. 18

• Φώτης Λάμπρος, παιδίατροςρευματολόγος, τ. 12

• Χαμηλοθώρης Ιωάννης, νομικός, τ. 14

• Χανδρινός Αριστείδης, οπτικός - οπτομέτρης, καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών, τ. 9, 18

• Χαρμανδάρη Ευαγγελία, καθηγήτρια Παιδιατρικής, τ. 12, 16

• Χατζηδημητρίου Άννα, ψυχολόγος, τ. 15, 17

• Χειμώνας Μιχάλης, γενικός διευθυντής ΣΦΕΕ, τ. 2

• Χηνιάδης Χάρης, μαιευτήραςγυναικολόγος, τ. 7

• Χονδρέλης Γιάννης, διευθυντής Ιατρικού Τμήματος ΦΑΡΜΑΣΕΡΒΛΙΛΛΥ, τ. 14

• Χρισταράς Δημήτριος, επικεφαλής και συνιδρυτής της «Διεστία Συστήματα», τ. 10, 18

• Χριστοπούλου Αθηνά, παθολόγος ογκολόγος, τ. 6,

• Χρονοπούλου Γενοβέφα, βιοπαθολόγος, τ. 11

• Χρυσού Γιάννης, διαιτολόγοςδιατροφολόγος, τ. 16

• Χουλιάρα Έλενα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος AstraZeneca Ελλάδας και Κύπρου, τ. 13

• Χουντή Αρετή, ορθοπαιδικός, τ. 12

• Ψαλτοπούλου Θεοδώρα, παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής, Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, τ. 17

• Ψυχάρης Παναγιώτης, πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού Προσωπικού ΕΟΠΥΥ, τ. 11

Στο ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΪΟΣ

2024

ΜΕΓΑΛΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

στη ΓΕΝΙΚΉ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ και τον ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ!

ΕΙΔΙΚΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

 ΕΜΒΟΛΙΑ

 ΣΚΛΉΡΥΝΣΉ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ

 ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Αποκτήστε το έντυπο περιοδικό και κρατήστε το ή διαβάστε

ΙΝΤΕΡΝΕΤΙΚΑ όσα σας ενδιαφέρουν στο healthng.gr και nextdeal.gr

Φιλελλήνων 3, 10557, Σύνταγμα, Αθήνα press@spiroueditions.gr nextdeal.gr healthng.gr