Binding nummer 2_ 2018

méér over pleegzorg

2 September 2018 | jaargang 22

Themwaen

u Vertro

Pleegvader Clifton:

‘Mijn hoogste ideaal is betrouwbaar zijn’

Familieopstelling

De timmermannetjes

Arende, Soufian en Rana

Inzicht in patronen > 4

Column pleegvader Joram > 15

…zoeken pleegouders

> 22

Binding | september 2018

1

Wat is van mij en wat is van jou?

Pikante plaatjes, digitale kinderlokkers

Thema: Vertrouwen

Het gezin waarin je opgroeit heeft

Snapchat, Fortnite, Omegle, dickpics,

Wanneer vertrouwt u iemand? Wat

invloed op hoe je je leven leidt.

vloggers, influencers, sextortion en

betekent vertrouwen voor u en

Patronen worden soms van generatie

wraakporno. Zomaar wat termen die

uw pleegkind? Wat gebeurt er bij

op generatie doorgegeven. Een

op een zonnige donderdagochtend

wantrouwen en is het vertrouwen

familieopstelling geeft inzicht in deze

in groep 8 van de Dongeschool

in de ander dan nog te herstellen?

patronen en kan helpen om ze te

door het klaslokaal vliegen. Petra en

Het thema van deze Binding is

doorbreken.

Raoul geven de training ‘Sexting en

‘vertrouwen’.

Grooming’.

4

8

Verder in dit nummer Van de redactie

3

‘Ik ben een vaste klant’

7

Diverse berichten

10

Pleegouderraad 12 Wij zoeken pleegouders

22

Dit ben ik: Chico

24

Tweeëntwintigste jaargang, nummer 2, september 2018 ISSN 1386-2138 Binding, een blad over pleegzorg, is een uitgave van Spirit voor haar pleegouders en andere geïnteresseerden en verschijnt drie keer per jaar. De artikelen in dit blad vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Spirit. Evenmin kunnen aan dit blad rechten worden ontleend.

Ontwerp, opmaak en druk Ecodrukkers, Nieuwkoop Redactie Joram Frank (pleegouder), Meie Geerlings (pleegouder), Helen Hupsel, Maaike Maas (hoofdredactie), Jennifer Tjon En Fa, Sarah Zagt (eindredactie) en Conny Zeilstra (hoofdredactie).

22

Binding | september 2018

Met medewerking van Coraline, Eva Otting-Jansen, Katja Kreukels, Ilse van der Mierden, Cato Thier.

Spirit Servicepunt Pleegzorg en Verblijf Fred. Roeskestraat 73 1076 EC Amsterdam 020 - 540 04 40 pleegzorg@spirit.nl, @SpiritPleegzorg Redactieadres Spirit, team communicatie 020 - 540 05 00 communicatie@spirit.nl Oplage 1.800 exemplaren Adreswijzigingen U kunt adreswijzigingen of onjuiste adressering doorgeven via pleegzorg@spirit.nl.

Fotografie Nancy Siesling (9, 16, 21) Nienke Laan (4, 6, 19, 24) Illustraties Studio Limon (22 en 23)

colofon

Overname artikelen Overname van artikelen uit Binding is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

13

Van de redactie MAAIKE MAAS EN

CONNY ZEILSTRA hoofdredacteuren Binding

Vertrouwen hebben Het opnieuw leren vertrouwen is voor veel pleegkinderen een belangrijk

En in de rubriek ‘Vroeger en Nu’ (pagina 19) zegt Eef: ‘Mijn huidige

thema. In hun jonge leven hebben ze vaak wantrouwen opgebouwd

(pleeg)ouders zijn de enigen die mij het vertrouwen konden geven dat

naar volwassenen en de wereld om hun heen. Daardoor is het voor som-

ik mijzelf mocht worden en in een gezin kon wonen’. Het raakt ons hoe

mige kinderen moeilijk om een band op te bouwen. Gelukkig zijn de

open ze vertelt over haar zoektocht naar vertrouwen.

meeste kinderen veerkrachtig en lukt het hen - soms pas na lange tijd hun wantrouwen te overwinnen. Het vertrouwen van pleegouders in dit

Naast deze artikelen staan er natuurlijk weer veel meer inspirerende

proces is hierbij heel steunend voor pleegkinderen.

en informatieve stukken in deze Binding. Zo kan de reportage over Sexting en Grooming (pagina 8) best confronterend zijn over hoe wei-

‘Vertrouwen’ is het thema van deze Binding. U kunt een prachtig in-

nig je weet over wat kinderen al weten. Heeft u bijvoorbeeld ooit ge-

terview lezen met Manfred van Doorn op pagina 16. Volgens hem is

hoord van Omegle? Het is in ieder geval geen verkeerde spelling van

vertrouwen ‘het vermogen om je over te geven aan de stroom der ge-

het woord Omega. In deze reportage komt mooi naar voren dat het

beurtenissen en aan de interactie met de mensen in je omgeving.’

geven van vertrouwen en het stellen van grenzen nodig zijn om kinderen veilig te laten opgroeien.

Pleegvader en vervangend gezinshuisouder Clifton vertelt vanuit zijn eigen ervaring hoe belangrijk het is om vertrouwen in jezelf te hebben en

Hartelijke groeten,

op jezelf te reflecteren, als voorwaarde om zijn pleegkind te kunnen helpen. ‘Pas toen ik meer zelfvertrouwen kreeg, keek hij me voor het eerst aan’, vertelt Clifton op pagina 20.

Conny Zeilstra en Maaike Maas

Binding | september 2018

3

Door Ilse van der Mierden

Wat is van mij en wat is van jou?

We weten allemaal dat het gezin waarin je opgroeit invloed heeft op hoe je je leven leidt, welke keuzes je maakt en welk – soms onbewust – gedrag je vertoont. Dat geldt zowel voor u als pleegouder, maar ook voor uw pleegkind. Soms worden patronen zelfs van generatie op generatie doorgegeven. Een familieopstelling geeft inzicht in deze patronen en kan helpen om ze te doorbreken.

Marga Ganzevles

Spirit biedt pleegouders kosteloos de moge-

systeem waarin alles een eigen plek en een

je doen met een groep mensen, representan-

lijkheid om een of enkele familieopstellingen

functie heeft. Je kan dat niet zomaar veran-

ten genoemd, of individueel met poppetjes of

te doen. De gedachte achter familieopstel-

deren: dat je hersenen voor je voeding moe-

vloerankers. Marga doet individuele opstellin-

lingen is dat een familie functioneert als een

ten gaan zorgen en je maag een puzzel op

gen, omdat voor veel mensen de drempel dan

systeem: een wisselwerking tussen verschil-

moet lossen. In elk gezin zijn er systemisch

lager is en er op ieder moment een afspraak

lende individuen. ‘We maken allemaal deel

gezien ‘juiste’ plekken. Ouders horen bijvoor-

kan worden gemaakt.

uit van verschillende systemen’, legt Marga

beeld achter hun kinderen te staan, en niet

Ganzevles uit, die de familieopstellingen aan

andersom.’

pleegouders begeleidt. ‘Zoals het team waar-

‘Ik voelde zijn energie’

in je werkt of een vriendenclub. Het enige sy-

Door allerlei redenen kunnen mensen op ‘ver-

steem waar je nooit uit kan, is het systeem

keerde’ plekken in het systeem terechtkomen.

waarin je geboren bent: je familie. Ook al ga

Een ouder overlijdt, is ziek, of is om een an-

Marga: ‘Zo’n opstelling geeft weer hoe het sy-

je aan de andere kant van de wereld wonen:

dere reden emotioneel niet betrokken bij het

steem nu georganiseerd is. Zodra je het neer-

je blijft daar deel van uit maken, energetisch

kind. Marga: ‘Dan kan een kind ‘achter’ zijn

gezet hebt, ga je voelen hoe het is om daar te

en innerlijk.’

ouder komen te staan. Het systeem is dan niet

staan, op je eigen plek, of dat van je kind of

in balans. Het kind draagt de last van zijn ou-

pleegkind. Je wordt je bewust van de onder-

der, waardoor het kind geen kind kan zijn. Dit

linge dynamieken en hoe iedereen geneigd is

speelt later in zijn of haar leven nog een grote

zich daarnaar te gedragen. Gaandeweg wordt

rol.’ In een pleeggezin komen twee, soms zelfs

beweging mogelijk en merk je wat een goede

meerdere, systemen bij elkaar. Het systeem van

positie is. Voor jou, of voor je pleegkind. Door

het gezin en het systeem van het pleegkind. Dat

dat te voelen kom je tot verandering.’

‘In elk gezin zijn er systemisch gezien ‘juiste’ plekken’

maakt het nog ingewikkelder.

Juiste plek

Eigen last dragen

In familiesystemen gelden volgens de grondleg-

Voelen voor verandering

Dat vertelt ook Renske, die een opstelling

ger van de familieopstellingen, Bert Hellinger,

In een opstelling geef je jezelf, je kinderen,

onder begeleiding van Marga deed. Ze werd

bepaalde wetmatigheden. Bijvoorbeeld dat ie-

je pleegkinderen en eventueel je ouders let-

tien jaar geleden stiefmoeder van Jimmy

der gezinslid zijn eigen plek hoort te hebben.

terlijk een plek in de ruimte om zichtbaar te

(16). Toen haar vriend - Jimmy’s vader - twee

Marga: ‘Vergelijk het met je lichaam, ook een

maken welke dynamieken er spelen. Dat kun

jaar geleden overleed, veranderde haar rol

4

Binding | september 2018

van stiefmoeder in voogd en netwerkpleegouder. ‘Jimmy is de eerste drie jaar onveilig opgegroeid, en die vulkaan van onveiligheid explodeert regelmatig. Er is veel verdriet in huis: Jimmy verloor zijn vader, ik verloor mijn vriend. Er is veel spanning tussen mij en Jimmy’s moeder en zijn familie. En dat levert bij Jimmy spanning op.’

‘Vulkaan van onveiligheid explodeert regelmatig’

Voorbeeld van een opstelling waarbij een pleeg­ kind in contact is met de ouders, met steun van de pleegouders.

ik dat ik mijn eigen last moet dragen. En dus niet de lasten van Jimmy, van zijn historie en zijn verdriet om zijn vader. Omdat je het

Renske legde tijdens de opstelling voor zich-

voelt kun je het niet wegkletsen. Ik vind het

zelf een anker neer en een voor haar over-

een geweldig aanbod van Spirit. Zeker voor

leden vriend. ‘Omdat je dat met rust en

netwerkpleegouders, want er is bij hen altijd

aandacht doet, voelde ik zijn energie naast

wel een issue met iemand die diep in hun hart

me. Heel bijzonder. Uiteindelijk kwamen we

zit.’

uit bij de lasten van mijn moeder die ik draag.

Marga vroeg me om die terug te geven aan

Soms gebruikt Renske elementen uit de op-

mijn moeder. Ze gaf me een kei in handen, en

stelling in het dagelijks leven. ‘Onlangs werd

ik dacht: ja, zo zwaar is het. Maar dat terug-

Jimmy zestien. Een moeilijke dag, zonder zijn

geven vond ik zo moeilijk! Uiteindelijk voelde

vader. Hij deed vervelend en daar werd ik

Voorbeeld van een opstelling waarbij een pleegkind op zoek is naar de ouders, zonder steun van de pleegouders.

zwaarmoedig van. Op dat moment realiseerde ik me: ik kan dit niet dragen voor hem. Ik

af aan dit proberen op te lossen en vaak doe

zei hem dus ook: ‘Ik zie dat je verdrietig bent,

je dit in je huidige situatie nog steeds: het zit

maar ik kan je pijn niet overnemen.’ En soms

in je eigen systeem. Totdat je je ervan bewust

verplaats ik me letterlijk. Ik weet dat ik domi-

wordt: wat ben ik aan het doen? Waarom

nant kan zijn. Toen Jimmy laatst boos was, ben

ben ik dit aan het doen? Hee, dit is niet van

ik bewust aan de zijkant van de kamer gaan

mij, maar van mijn moeder, die zo ongelukkig

staan. Zo gaf ik hem letterlijk de ruimte.’

was omdat ze… vul maar in.’

kan gaan over je pleegkind, jezelf of iets

In je systeem

Een familieopstelling is geen quick fix. Renske:

dat je hele gezin betreft. Heftige emoties

Marga: ‘Vaak hebben zich grote gebeurtenis-

‘Het zet je meer aan het werk dan dat het iets

of juist afstandelijkheid, geen gezag,

sen in families afgespeeld waar op dat mo-

oplost. Het zorgt voor bewustwording. De

teveel of te weinig verantwoordelijkheid,

ment geen ruimte voor was om ze goed te

verschuivingen tijdens de opstellingen staan

vastlopen, moeite met grenzen... dingen

verwerken, want het leven gaat door. Maar

voor het zetten van stappen, een andere po-

die op de onderlaag een rol blijven

kinderen voelen haarfijn aan: ‘mijn mama is

sitie innemen, zorgen dat er beweging komt.’

spelen, wat je ook doet.

verdrietig of boos. En als ik nou altijd heel lief

Marga: ‘Het verleden kun je niet veranderen,

ben, dan wordt mama niet meer verdrietig.’

maar je kunt wel erkennen hoe het gelopen

Aanmelden voor een opstelling?

Het kind denkt nog magisch: dat kan ik oplos-

is. Dat kun je terugbrengen naar het nu: wat

Mail naar familieopstellingen@spirit.nl

sen. In het opstellen noemen we dat ‘de ma-

is van mij en wat is niet van mij? En dan ver-

gische plek’ van het kind. Je hebt van jongs

andert er in het heden iets.’

Wanneer een opstelling?

Een opstelling doe je aan de hand van een actuele vraag, thema of probleem. Dat

Binding | september 2018

5

Volgens Marga kan een opstelling helpen om inzicht te krijgen in de nieuwe verhoudingen in het hele systeem.

Ieder systeem, ook een familiesysteem, is als een mobiel: als een deel beweegt, zoekt het hele systeem naar een nieuw evenwicht.

Machteloos

aandacht die ik prettig vond, ik kon daardoor

je een pleegkind in huis krijgt, dan komen er

Ook netwerkpleegouder Annie volgde een op-

opener zijn en was niet met de ander bezig.’

twee systemen bij elkaar. Maar het pleegge-

stelling. Zij en haar man Dick verloren vijf jaar

zin is niet het systeem van het pleegkind. Dat

geleden onverwachts hun dochter, die twee

Door de familieopstelling werd Annie duidelijk

heeft zijn eigen systeem, en daar moet erken-

zonen had. De kinderen hadden geen con-

dat haar jongste kleinzoon tijd en ruimte nodig

ning voor zijn. In familieopstellingen geldt dat

tact met de vader meer, en wilden bij hun opa

heeft. ‘In de opstelling zie je terugkerende pa-

ouders ouderplekken hebben, en kinderen

en oma wonen. Zo kregen Annie en Dick een

tronen. Mijn moeder heeft nooit voor mij kun-

kindplekken. De oudste gaat voor op de twee-

nieuwe rol: van opa en oma werden zij op-

nen zorgen, ik heb die verzorgende rol op me

de, want die was er eerder. Zo is er een orde-

voeder. De kinderen waren toen negen en elf.

genomen en ik ben altijd voor iedereen blijven

ning in de rij kinderen. Een pleegkind komt

Inmiddels is de jongste 14. Annie: ‘Hij is een

zorgen. Door de familieopstellingen zie ik dat

niet uit hetzelfde systeem, want het heeft een

ontzettend lief kind, maar ook gecompliceerd,

ik daarin ben doorgeslagen. En mijn kleinzoon

eigen familie. Zijn plek in het pleeggezin is

met een gebruiksaanwijzing zo dik als de bij-

kan daar niks mee. Dat moet ik hem gunnen.

na de rij eigen kinderen, de laatste plek. Dat

bel. Hij is getraumatiseerd, maar erkent dat

Ik kan hem alleen vasthouden door los te la-

klinkt alsof hij niet belangrijk is, maar dit gaat

niet. Hij lijkt soms wel van Teflon, alles glijdt

ten. Het was een openbaring.’

niet over prioriteit. Pleegkinderen horen vaak:

van hem af. Of ik nu lief doe of kwaad wordt.

jij hoort er helemaal bij. Dat is soms verwar-

Dat gaf mij een machteloos gevoel.’ Annie

Kindplekken

rend voor hen. Het kan druk geven. Ik moet

volgde een familieopstelling. ‘Ik vond het bij-

En opstelling kan helpen om inzicht te krij-

hierbij horen, maar hoe zit het met mijn eigen

zonder om het alleen te doen. Dat gaf extra

gen in de nieuwe verhoudingen. Marga: ‘Als

systeem?’ ■

6

Binding | september 2018

Door Eva Otting-Jansen

‘Ik ben een vaste klant’ Het meisje wil terug naar huis. Haar wens is duidelijk. In het pleeggezin waar ze ruim een week logeert ruikt het niet lekker, lust ze het eten niet, is het veel te vol met mensen en kan zij zich niet concentreren op haar schoolwerk. Bovendien heeft haar moeder in diezelfde week het hele huis opgeruimd, geen druppel alcohol meer gedronken, is ze resoluut gestopt met de versuffende medicijnen en is er met de huisarts gebeld, omdat ze hulp nodig heeft.

Sanne is zestien jaar, draagt prachtige volwassen prinsessenjurken met bijpassend tiara en heeft een fascinatie voor kleine huisdieren. ‘Ik

May Jansen

vind baby’s vies, ik zou nooit kinderen willen, maar voor een kat zou ik mijn leven kunnen geven.’ Met meneer Joop, de buurman, gaat ze elk weekend in de auto mee naar zijn dierenartsenpraktijk en mag ze hem helpen in een geleende doktersjas. In het weekend gaat ze soms naar een evenement waarbij men zich verkleedt als een stripfiguur. staan. Best vaak ga ik naar de winkel in het dorp om te kijken of er wat Als we bij haar pleegmoeder haar spullen ophalen en nog een kort

nieuws binnen is. Dan komt de dame direct naar me toe om te laten zien

gesprekje voeren, wordt Sanne ongemakkelijk. Haar pleegmoeder

wat er op vibratorgebied is ontwikkeld. Ik ben een vaste klant.’

heeft Sannes spullen al ingepakt. Ik zie rode blosjes op haar wangen verschijnen en ze kijkt me nerveus aan. Ik vraag of haar pleegmoeder

Ik grinnik hardop en verbaas me over haar openheid en blik op

iets heeft kunnen zien of vinden wat niet de bedoeling was. Haar

seksualiteit. Zou ik, als er in de jaren ’90 in het pittoreske Brabantse

pleegmoeder laat non-verbaal niets zien. Ze schenkt nog een kopje

Aarle-Rixtel een goedlopende hippe seksshop was, naar binnen hebben

thee in voor zichzelf. ‘Is er iets wat gevaarlijk kan zijn voor het jongere

durven lopen? Ik kan het me niet voorstellen. Het had me overigens wel

pleegkind waarmee je de kamer deelde? Dan moeten we het weten.’

een hoop gedoe met onbetrouwbare jongens en onbeantwoorde liefdes

‘Mijn vibrator, zit toch wel goed in de verpakking, hij is nogal kostbaar’,

kunnen schelen.

antwoordt ze.

Waar ik vaak zorgen heb, bij de meiden die ik begeleid, zijn ongewenste In de auto op weg naar haar moeder spreekt Sanne honderduit over de

tienerzwangerschappen, misbruik en soa’s, maar bij Sanne voel ik alleen

honden, katten, konijnen, haar schoolwerk, meneer Joop en over haar

maar respect. Zij met haar prinsessenjurken, meneer Joop, de dieren

vibrator. ‘Weet je wat die kostte? 300,- euro! Mijn moeder moest hem

en de inhoud van haar vitrinekast op haar zolderkamer, zal zich wel

online bestellen, omdat ik nog geen achttien ben en ik heb het geld zelf

redden. ■

bij elkaar gespaard.’

Ik ben verplicht om het onderwerp seksualiteit te bespreken als een

Eva Otting-Jansen blogt sinds 2016 over wat ze

traject start. Wij, zo samen in de auto op de A10, lijkt het ideale

tegenkomt in haar werk als spoedhulpmedewerker bij

moment. Ze heeft geen vriendje of vriendinnetje. Ze ziet om zich heen

Spirit. Deze deelt ze via indenesten.nl. Vorig jaar zijn een

hoeveel meiden uit haar klas met jongens naar bed gaan en vervolgens

aantal van haar verhalen gebundeld als boekje. Wilt u

als vuilnis worden gedumpt. ‘Ga ik mooi niet doen, ik wacht rustig tot er

een exemplaar ontvangen? Mail naar pleegzorg@spirit.nl

een jongen is die net zoveel van dieren en leren houdt als ik. Ik heb heel

o.v.v. uw naam en adresgegevens.

veel vibrators, weet u. Op mijn kamer heb ik een glazen kast waar ze in

Binding | september 2018

7

Door Ilse van der Mierden

Van pikante plaatjes tot digitale kinderlokkers Snapchat, Fortnite, Omegle, dickpics, vloggers, influencers, sextortion en wraakporno. Zomaar wat termen die op een zonnige donderdagochtend in groep 8 van de Dongeschool in de Amsterdamse Rivierenbuurt door het klaslokaal vliegen.

Vandaag is er anderhalf uur gereserveerd voor

Amsterdam. Ook een aantal gemeenten rond-

klas heeft iedereen wel eens gechat met ie-

Petra Hoeve en Raoul Chocolaad, twee me-

om Amsterdam hebben de lessen ingekocht.

mand die ze in het echt nooit ontmoet heb-

dewerkers van Qpido, het centrum voor sek-

Zowel in groep 7 en 8 als op de middelbare

ben. Niet alleen via het bekende Snapchat, ook

suele weerbaarheid van Spirit, die de training

school. Al heeft de basisschool de voorkeur

via de chatfunctie op spelletjes als Fortnite,

‘Sexting en Grooming’ geven. Iets met seks en

van Petra: ‘Op de middelbare school ben je

Wordfeud of via de Playstation. En juist op die

iets met internet, twee onderwerpen waar de

eigenlijk al iets te laat.’ Ook in deze klas zit

plekken zijn groomers vaak te vinden.

tien- tot twaalfjarigen wel voor te porren zijn.

de docente vaak met verbaasde blik te kijken

xxx

wat de kinderen allemaal al weten over sex-

Petra windt er geen doekjes om: het internet is

ting en grooming.

een walhalla voor deze mensen. En ook in het

De les is nog geen vijf minuten bezig als Raoul

doel van deze groomers is ze expliciet: het zijn

vraagt: ‘Wie heeft er weleens per ongeluk

Petra geeft de voorlichting vandaag samen

geen mensen die ‘nare dingen’ willen doen,

seksplaatjes op internet gezien?’ Bijna alle vin-

met Raoul, die alle feiten over weet te bren-

nee, het zijn mensen die ‘seks willen hebben

gers gaan omhoog. Een meisje vooraan: ‘Ik

gen met aansprekend toneelspel, zonder dat

met een kind’. ‘Oh, dat zijn pedo’s!’ roepen

zocht toen ik klein was eens op xxx, want dat

het kinderachtig wordt. Raoul: ‘Hoe herken

een paar kinderen. De juf zegt enigszins ver-

krijg je vaak bij mailtjes op het einde. En toen

je een kinderlokker?’ Achterin: ‘Het is een

baasd: ‘Jullie weten er al best wat van?!’

kwam ik op een pagina met naakte mensen.’

man met snoepjes thuis!’ Raoul: ‘Hoe ziet

‘Hoe herken je een online kinderlokker?’

hij eruit?’ ‘Oud!’ ‘Aha!’ Raoul zet een zware

Nienke en Jim

stem op en duwt zijn buik vooruit: ‘Als ik zo

Voor de kinderen die denken dat het zo’n

op je af kom en zeg: Hey meisje… wil jij een

vaart niet zal lopen, en zich nog niet echt een

snoepje? Dan ren je natuurlijk gillend weg!’

Raoul tilt zijn knieën hoog op en holt op de

Al snel valt ook het woord Omegle. En als u

plaats. De klas komt niet meer bij. Maar dan

hierbij alleen denkt aan de verkeerde spelling

serieus: ‘Maar hoe herken je nou een online

van het woord omega, dan kunnen deze groep

kinderlokker?’ Het is even stil. ‘Aan het ge-

achters u meteen vertellen dat dit een gratis

luid!’ roept iemand.

chatsite is waar je met vreemde mensen kunt chatten, waar vaak naakte mensen voorbij ko-

Geen oude man

men, en mensen die volgens een aantal kinde-

Inmiddels is iedereen wel duidelijk dat de di-

ren ‘niet helemaal normaal praten.’

gitale kinderlokker er niet uitziet als een oude vieze man. Maar dat hij zich, met behulp van

Al op de basisschool

simpele software die zorgt voor beeld- en

In het schooljaar 2018-2019 geeft Qpido

stemvervorming, voor kan doen als een leef-

deze voorlichtingsles aan 242 groepen in

tijdsgenootje, dat wist niemand. En in deze

8

Binding | september 2018

Sexting Sexting is het verzenden en ontvangen van seksueel getinte beelden of tekstberichten, via je mobiel of programma’s als WhatsApp, Facebook, Instagram, YouTube of andere chatprogramma’s. De term sexting is een combinatie van de Engelse woorden ‘sex’ (seks) en ‘texting’ (online berichtjes versturen). Er is een wet in de maak die het zonder toestemming verspreiden van naaktfoto’s en filmpjes strafbaar stelt.

Medewerkers van Qpido, Petra Hoeve en Raoul Chocolaad, hier thuis in gesprek over sexting en grooming.

Grooming

gemaakt om jongeren te waarschuwen voor

geïnteresseerd in een training of een voorlichtings­

sexting en grooming.

bijeenkomst? Neem contact op met Qpido! ■

Grooming is het actief benaderen van minderjarigen via social media of chatsites,

En aan de jongens die denken dat hen niks kan

met als doel seksueel contact. Grooming is

overkomen, vertelt Raoul het verhaal over Jim

een Engelse term voor paaien, verleiden.

die online de mooie Emma ontmoette. Ze was

Grooming is sinds 2010 strafbaar, en er

lief, wist veel over sport en gamen en chatte

staat een gevangenisstraf op van maxi-

ook nog graag over seks. Ze skypten, ze stuur-

maal twee jaar. Een voorstel voor ontmoe-

de hem foto’s, en ze vroeg er ook een van zijn

ting is voldoende om iemand te vervolgen.

geslachtsdeel. Dat deed hij. Of hij wilde afspreken? Dolgraag! Eenmaal op de afgesproken plek bleek Emma een man te zijn. En omdat

voorstelling kunnen maken van hoe je nou

deze man foto’s van Jim had, wist op welke

via een onschuldige chat eindigt in de han-

voetbalclub hij zat - ook dat was online te vin-

den van een groomer, laten Petra en Raoul

den - en dreigde om de foto’s te verspreiden,

het filmpje van Nienke zien. Een meisje dat

ging Jim toch maar met hem mee en deed wat

via een anonieme chatsite in contact komt

hem werd gevraagd.

met een jongen, na lang chatten hem één

Tips voor uw pleegkind: • Gebruik altijd een nickname, nooit je eigen naam • Stuur nooit een blootfoto van jezelf op • Doe je het toch? Zorg dat je totaal onherkenbaar bent, geen hoofd, geen specifieke kenmerken en zet je kamer niet in beeld.

• Spreek je af met iemand die je op internet hebt leren kennen? Spreek af op neutraal terrein en neem altijd iemand mee.

Zelfs de allerlaatste rumoerige jongen is nu stil.

Interessante sites over sexting en grooming:

veertigjarige man is die haar vervolgens de

In de reportage zijn slechts enkele onderwerpen

• hetgesprek.amsterdam

schuur in trekt. De film is in samenwerking

aan bod gekomen van de voorlichting ‘Sexting

• helpwanted.nl

met de zedenpolitie en gemeente Amsterdam

en Grooming’. Wilt u meer weten of bent u

• mediawijsheid.nl

foto van haar blote borsten stuurt, met hem afspreekt, en dan ontdekt dat de jongen een

Binding | september 2018

9

Diverse BERICHTEN Save the date:

Pleegouder

party!

Op zaterdag 13 oktober organiseert Spirit

Pleegzorg tot 21 jaar

van 16.00 tot 21.00 uur een feest voor al haar pleegouders! Het wordt een geweldige avond met lekker eten en drinken van verschillende foodtrucks, barbecues en muziek!

Deze avond is bedoeld voor u als pleegouder en dus niet voor uw (pleeg)kinderen. De officiële uitnodiging volgt later. Noteert u alvast de datum in uw agenda?

Vanaf 1 juli 2018 heeft ieder pleegkind recht op pleegzorg totdat hij of zij 21 jaar wordt. Pleegzorg eindigt alleen eerder dan het 21e jaar als pleegkinderen dit zelf willen. Veel pleegouders hebben laten weten dat de landelijke afspraak ook aan hun wens tegemoet komt. Bij nieuwe en huidige pleegzorgplaatsingen zorgt de gemeente dat pleegzorg standaard tot 21 jaar wordt ingezet. Voor jongeren die tussen 1 januari en 1 juli 18 jaar zijn geworden en geen gebruik maken van verlengde pleegzorg, kan de gemeente pleegzorg alsnog tot 21 jaar inzetten wanneer het kind dat wil. Op de website pleegzorg.nl leest u meer over deze landelijke afspraak.

NVP opent Meldpunt Om pleeggezinnen te informeren en om signalen te verzamelen over wat goed gaat of wat beter kan bij pleegzorg tot 21 jaar, heeft de NVP het ‘Meldpunt pleegDe Week van de Pleegzorg is dit jaar van 31 oktober t/m 7 november. Net als vorig jaar zal de week in ieder geval weer feestelijk worden afgesloten met een familiedag voor pleeggezinnen op Duinrell. Meer informatie over de Week van de Pleegzorg volgt!

10

Binding | september 2018

zorg na 18 jaar’ geopend. Pleeggezinnen kunnen daar terecht met vragen, opmerkingen, suggesties en klachten. Kijk op de website van de NVP: denvp.nl.

Of bel 030 - 293 15 00.

Diverse BERICHTEN

Spirit Pleegzorgacademie Heeft u al ingelogd op de Spirit Pleegzorgacademie? U vindt hier het

Tip: nieuwe e-learning!

complete overzicht aan cursussen en trainingen voor pleegouders.

Naast de e-learning ‘Hechting en het gedrag van mijn pleegkind’,

Alle cursussen en trainingen zijn gratis te volgen.

biedt Spirit nu ook de module: ‘Contact met ouders’. In deze cursus leert u onder meer: • Wat loyaliteit inhoudt en hoe je hier als pleegouder mee omgaat.

pleegzorgacademie.plusport.com

• Hoe u het contact tussen ouders en het pleegkind kunt bevorderen.

• Hoe u kunt omgaan met moeilijkheden die kunnen ontstaan rondom de bezoekregelingen.

• Hoe u de ontwikkeling van de eigen identiteit van uw pleegkind

U kunt inloggen met uw persoonlijke account. Inschrijfbevestigingen

kunt respecteren en stimuleren.

en herinneringen voor trainingen ontvangen pleegouders voortaan per mail. Heeft u problemen met inloggen of andere vragen? Neem

Deze e-learning vindt u in de Spirit Pleegzorgacademie. U kunt de

contact op met het Servicepunt via 020 - 540 04 40 of mail naar

cursus thuis, in uw eigen tempo, en achter uw PC, laptop of tablet

pleegzorgacademie@spirit.nl.

volgen!

Binding | september 2018

11

Ingezonden berichten NAMENS DE PLEEGOUDERRAAD spirit.nl/pleegouderraad

Door Alexandra van Ouwerkerk

Speeddate De komende Bindingen zal ik jullie voorstel-

Wat drijft jou als lid van de Pleegouderraad?

pleegouders moeten we-

len aan de leden van de Pleegouderraad. Deze

Ik hoop een klankbord te zijn namens mede-

ten bij wie je moet zijn

keer: Edith Melchior. Edith is getrouwd met Ton.

pleegouders. Om naar voren te kunnen brengen

voor wat, waar je terecht

In hun huis in Hoofddorp vangen ze samen een

wat er werkelijk speelt. Ik denk dat als wordt

kunt met vragen.

meisje langdurig op en daarnaast wisselend

opgekomen voor de gezamenlijke belangen,

meerdere kinderen uit één gezin gedurende cri-

dit oplossingen kan brengen die pleegouders

Vertrouwen, wat betekent dat voor jou?

sisplaatsingen. Hun vijf kinderen zijn al het huis

nodig hebben. Het brengen van informatie over

Vertrouwen is de basis van iedere relatie die ik

uit en één maal per week past Edith op haar

belangrijke onderwerpen, zoals wij doen met

aanga. Voor de pleegkinderen streef ik ernaar

kleinkind. Ton heeft zijn vaste baan bij het zie-

de pleegouderavonden, vind ik ook belangrijk.

dat ze op ons (durven te) vertrouwen en wij ge-

kenhuis omgezet in een nul-urencontract om

Ik verbind me graag met andere pleegouders en

ven hen vertrouwen.

crisisopvang te kunnen bieden. Edith werkt 36

wil graag verbinding tot stand brengen tussen

uur in de week als opleidingscoördinator OK

andere pleegouders onderling.

(operatiekamer) in Den Helder en Alkmaar. Ze

En in het kader van de medezeggenschap?

Ook daarvoor geldt dat je een relatie aangaat.

genieten enorm van veel eropuit gaan met de

Wat zijn jouw belangrijkste thema’s?

Ook daar moet je er van op aankunnen dat je

kinderen. Ze nemen ze mee op de motor of

De samenwerking tussen de verschillende or-

doet wat wordt afgesproken. Pleegouders moe-

naar het museum, omdat ze daar zo blij van

ganisaties die bij de hulp aan het kind betrok-

ten er verder op kunnen vertrouwen dat wij

worden. En zij zelf dus ook.

ken zijn en inzicht in de organisatie van de zorg;

voor hun belangen opkomen.

‘Haha, nee hoor. Ze

Niet dat mijn vriend en ik veel ervaring hebben,

altijd op avontuur. Voor niks en niemand

zijn niet van mij, ze

over een paar maanden krijgen wij onze eerste.

bang, mijn grote voorbeeld.

zijn van mijn zus. Het

Dan krijgen die twee er een soort nicht-zusje

zijn schatjes, niet? Ze

bij. En als die kleine er is, blijven zij gewoon. Bij

Tsja… maar nu…

wonen wel bij ons, bij

ons hebben ze een veilig thuis. Er is altijd eten,

Sinds… sinds…

mijn zus ging het mis.

schone kleren, een warm huis, aandacht en…

Drugs, drank en hele foute mannen.

Mijn

nooit loze beloften en teleurstellingen. Dat

Toen ze een jaar geleden door haar vriend in

hebben ze al veel te vaak meegemaakt.

elkaar was gemept en het huis uit werden

Dat beloof ik

moeder

wilde

hen ook wel opvan-

Door Sander Hartog

gen, maar het is te

gegooid, was de keuze simpel. De kinderen

zwaar voor haar. Niet

Ik vind het verschrikkelijk om te zeggen, maar

moesten het huis uit, vond Jeugdbescherming.

die kinderen hoor, ze heeft er wel zes groot-

mijn zus is onberekenbaar. Ze liet de kinderen

Dat vonden wij ook, maar niet bij vreemden.

gebracht. Nee, mijn zus, dat maakt het moei-

vaak aan hun lot over. Ze zwierven vaak op

En ooit… als mijn zus weer echt mijn zus is,

lijk. Maar iemand moet het toch doen? Daar

straat, verschrikkelijk… Dat was vroeger wel

gaan ze naar haar terug.

heb je toch familie voor? Dus heb ik hen in

anders. Ach ja, mijn grote zus. Waar zij was,

huis genomen.

was ik ook. Altijd vol

12

Binding | september 2018

bijzondere plannen,

Dat beloof ik!’

Thema:

Wat betekent ‘vertrouwen’ volgens u?

digd a h c bes

lende artikelen.

Dit zijn woorden die terugkomen in de verschil Herkenbaar?

ren

gave r e v o

ten h c a verwegkind ple

eid h r a wa rmogen ve

aam

eenz

ten

n e uw

e vrijh igt chad bes

ien groe t h dac g

an

lijk

aan

bel n e g i

e

heid k j i l oon pers el gevo ieren d baan acht eid h k cht j i eerl kkingsto e ontd wen

trou

er zelfv

tro wan w eu opni

s i n e int id

verb

pijn

ach verw

se men

kind ctie tera

in

e liefd

en

n nisse urte n e t gebe ach verw ar a k l e

equ cons

ontw

elf

zichz

o r t ver n telle s r e h ffect e n e t uw

len ikke

n gezi lf jeze

vr

pte acce

riet verd eemd

ent

mom

Inhoud Vertrouwen durven accepteren Column pleegmoeder Meie > 14 De timmermannetjes Column pleegvader Joram > 15

Dansen tussen vertrouwen en betrouwbaarheid Interview met Manfred van Doorn > 16 Een dubbel wantrouweneffect Column pleegkind Coraline > 18

Stoppen met die gekkigheid Eef Wolff in 2001 en Eef Wolff in 2018 > 18 ‘Mijn hoogste ideaal is betrouwbaar zijn’ Interview met pleegvader Clifton > 20

Binding | april 2018

13

column

Meie is moeder van Otto (13) en Elin (11) en getrouwd met Frank. Samen zijn ze crisispleegouder.

Toch lijkt het hem tot rust te brengen. Maar dan sta ik opeens aan de grond genageld. Ik hoor hem vertellen dat hij bij ons mishandeld wordt, dat hij zich onveilig voelt en dat politie gebeld moeten worden. Als ik de deur van zijn kamer vol ongeloof open doe, kijkt hij mij betrapt maar ook opgelucht aan. Hij is gehoord. Ik voel me bedrogen, mijn vertrouwen beschaamd en ik vraag me af waarom hij dit doet.

Toch gaan we de volgende dag met elkaar op pad. Even uitwaaien na die onrustige avond. We stellen ons opnieuw open, maar we zijn nog geen uur in het bos als onze pleegzoon zich op de grond werpt, gilt en schreeuwt dat hij mishandeld wordt. Het is druk in het park en ik voel

Vertrouwen durven accepteren Op vrijdag worden we gebeld. Er is een plek nodig voor het weekend.

Op dat moment weet de jongen in kwestie nog maar net dat hij niet

en hoor de afkeuring om mij heen terwijl ik naar het hoopje boosheid voor me kijk. Deze keer voel ik alleen maar verdriet. Deze jongen is zo de weg kwijt. Hoe kunnen wij hem zekerheid bieden in deze voor hem zo onzekere tijd?

‘Zijn emoties zitten in een achtbaan’

meer naar huis kan. Enkel het ritje van jeugdzorg naar ons krijgt hij de tijd te wennen aan deze gedachte. Het zet zijn wereld op zijn kop.

Niet veel later barst hij in huilen uit. Hij wil niet boos zijn of mensen onterecht beschuldigen, maar hij lijkt geen controle te hebben over

Als hij bij ons arriveert, verschuilt hij zijn betraande gezicht in zijn

zijn lijf. Zijn emoties zitten in een achtbaan, hij weet niet wie hij is, en

versleten hoodie. Hij is 11 jaar oud, zijn lichaam lijkt 16, zijn hartje is

heeft zichzelf gewoonweg niet in de hand. We kunnen niet van hem

8. Wantrouwend kijkt hij om zich heen. Bewust houdt hij afstand als

verwachten dat hij ons zomaar vertrouwt.

hij zich voorstelt. In zichzelf gekeerd dwaalt hij door ons huis op zoek naar herkenning. Hij vindt het niet en stort even later diep bedroeft in

Een vriendin zei laatst dat zij dacht dat je pas iemand anders kan

een stoel in de woonkamer. Tranen rollen over zijn wangen als hij ons

vertrouwen als je in jezelf gelooft. Wat mij betreft is dat de kern waar

smeekt hem naar huis te brengen. Het is hartverscheurend te zien en we

het om gaat. Vertrouwen geven is mooi, maar vertrouwen durven

spreken af dat hij een vriend mag bellen om te laten weten dat hij veilig

accepteren is nog mooier. Misschien juist wel omdat het zo moeilijk is en

is aangekomen.

zo ontzettend kwetsbaar. Het accepteren van ons vertrouwen is bij deze jongen nog mijlen ver weg. Eerst moet hij op zoek naar zichzelf. Dat is

Niet veel later horen we hem op zijn kamer praten. Met stoere woorden

waar we met hem aan kunnen en moeten werken. Met goede moed en

overschreeuwt hij het gevoel dat hij zo net nog zo open aan ons toonde.

vol vertrouwen. ■

14

Binding | september 2018

Door Meie Geerlings

Thema Vertrouwen

Door Joram Frank

column Joram is samen met zijn man pleegvader van Aron (6). Toen Aron 4 jaar was kwam hij bij hen wonen. Joram is ook lid van de Pleegouderraad.

De timmermannetjes Twee jaar geleden kochten wij voor Aron een step. De eerste keer dat hij al steppend een val maakte, liep hij net onder zijn knie een flinke schaafwond op. Dikke tranen. Samen troostten wij de kleine jongen.

Blij verrast was ik door wat mijn man onze kleuter vertelde. Mijn man, die minder creatief is dan ik, toverde een verhaal tevoorschijn. Hij gaf hiermee Aron het vertrouwen dat het allemaal goed zou komen.

‘Vanavond als je slaapt, komen er allemaal timmermannetjes, deze kleine wezentjes gaan hard aan het werk om jouw zere been te repareren.’

De tranen stopte en de verdrietige ogen veranderden in een geïnteres-

zijn ware gezicht liet hij niet zien. Hij was vriendelijk en stil. Heel stil.

seerde blik. Timmermannetjes die een been kunnen repareren, de pijn

Na ongeveer een week ging hij ons testen. Testen of wij te vertrouwen

wegnemen, dat is pas interessant. Papa vertrouwt hij, dus wat papa

waren. Schreeuwen, schelden, slaan, schoppen, spugen... het kwam

vertelt is waar. Vertrouwen is niet alleen eerlijkheid, maar ook hoop en

allemaal aan bod. Wat hadden wij gedaan? Of beter: waar hadden wij

geloof. Hoop dat het goed komt. Geloof dat het goed gaat komen.

ons huis voor opengesteld? Was dit kleine jongetje van vier jaar echt

Timmermannetjes bestaan niet, maar ze hielpen hem wel bij het geloven

zo, of deed hij maar alsof? Hij was aan het overleven. Vertrouwen in

dat het goed zou komen. Zo nu en dan klimmen de vriendelijke kleine

volwassenen had hij niet meer.

mannetjes nog op zijn bed om het één en ander te repareren.

Iedereen leert al jong wat vertrouwen is. Je moet gaan vertrouwen, Hoe nerveus ik was toen Aron bij ons kwam wonen, zal ik nooit meer

hopen of ergens geloof in hebben. Pleegkinderen vertrouwen vaak

vergeten. De avond voordat hij gebracht zou worden, zijn mijn man en

alleen zichzelf. Als je geen vertrouwen meer hebt, geen mensen meer

ik uit eten gegaan. Op Facebook postte ik: Laatste avond samen… We

toelaat, kan je ook niet gekwetst worden. Het vertrouwen moet weer

probeerden ons een voorstelling te maken hoe het straks zou zijn. Er

gewonnen worden, stapje voor stapje, beetje bij beetje. Onze Aron

was ons verteld dat het zwaar zou zijn. We hadden er vertrouwen in,

liet ons toe in zijn leven. Zelf had hij het vermogen om opnieuw een

vertrouwen dat het goed zou komen.

verbintenis aan te gaan. Het kostte tijd, maar hij heeft weer vertrouwen.

De volgende morgen werd hij gebracht. Hij had een weekendtas met

Ieder kind gun ik een paar timmermannetjes die niet alleen een zeer

kleding en wat speelgoed bij zich. Dit was zijn bezit. Hij deed vrolijk,

been kunnen repareren, maar ook verdriet kunnen wegnemen en een

alsof het normaal was. Wij deden ook of het normaal was. Natuurlijk

beetje vertrouwen achter kunnen laten. Vertrouwen dat het goed

was het niet normaal. Een vreemd kind, bij vreemde mensen in een

komt. ■

vreemd huis, een vreemde nieuwe kamer. De dagen die volgden vlogen voorbij. We probeerden dit mannetje te leren kennen. Het was moeilijk,

Omwille van zijn privacy is de naam Aron gefingeerd Binding | september 2018

15

Thema Vertrouwen

Dansen tussen vertrouwen en betrouwbaarheid

Door Ilse van der Mierden

Een gesprek over vertrouwen met Manfred van Doorn, van oorsprong psychotherapeut, inmiddels internationaal leiderschapstrainer voor multinationals en overheden. Hij hield eerder lezingencycli voor onder andere pleegouders, sprak als psychotherapeut veel pleegouders en pleegkinderen en schreef het boek ‘Zin in opvoeden’. Een man die zoekt naar patronen en paradoxen, om zo betekenis te geven aan de wereld om ons heen en die wereld beter te maken.

Manfred van Doorn: ‘Bij vertrouwen denk ik aan overgave. Aan het vermogen om je over te geven aan de stroom der gebeurtenissen en aan de interactie met de mensen in je omgeving.’

Wat is vertrouwen volgens jou?

motivatie is: ‘ik probeer een bijdrage aan de

vermogen om je over te geven aan de stroom

Veel pleegkinderen zijn in hun vertrouwen beschadigd. Wat kun je als pleegouder doen?

der gebeurtenissen en aan de interactie met

‘De eerste vraag die je jezelf daarbij moet

geven, waardoor het met iets meer vertrou-

de mensen in je omgeving. Vertrouwen is

stellen is: waarom doe ik dit? Mensen kun-

wen in de wereld kan staan.’

een magische capaciteit van mensen om

nen met een hele idealistische motivatie aan

het gevoel te hebben dat het leven goed is.

pleegzorg beginnen, als in ‘ik heb zoveel liefde

Vertrouwen krijgt in de loop van het leven

over, ik kan wel wat aan een kind geven’. Dat

Via je pleegkind jezelf helen, is dat wel een ‘goede’ motivatie?

steeds meer gezichten. De eerste vorm van

is een nobele en vaak voorkomende motiva-

‘Het is geen kwestie van goed of slecht, het

vertrouwen is het vermogen van het kind om

tie. Gaandeweg ontdek je meer over jezelf. En

is altijd een mengvorm. Ik denk dat de beste

in de baarmoeder te slapen. Een diep vertrou-

later in dat proces komt vaak naar boven: ‘ik

houding die je kunt hebben dat het in huis

wen. Later zie je bijvoorbeeld dat een kind

wil via dit pleegkind mezelf genezen’. Dat is

nemen van een pleegkind een ontdekkings-

zijn ouders vertrouwt als het makkelijk op de

een diepere motivatie: ‘ik heb zelf ook hech-

tocht naar jezelf is. En dat je van jezelf toestaat

arm in slaap valt. Daarna vertrouwt het erop

tingsthematiek en ik heb een kind wat dat nog

dat je meer dan één motivatie hebt. Het is de

dat het regelmatig te eten krijgt.’

tien keer zwaarder heeft dan ik.’ Een tweede

kunst om een hoop waarheden tegelijk vast te

‘Bij vertrouwen denk ik aan overgave. Aan het

16

Binding | september 2018

wereldvrede te leveren. Ik probeer een kind wat beschadigd is genezende ervaringen te

houden. Als je een pleegkind omvat, dan zijn

en vertrouwen uitstralen dat het er mag zijn en

mensen die er ook altijd op vertrouwen dat er

er ook veel waarheden tegelijk. Aan de ene

dat het zoekt naar een antwoord, zoals we al-

wel iets in de vuilnisbak zit. Ze hebben vaak het

kant kan het te beschadigd zijn om echt een

lemaal op zoek zijn naar antwoorden. En ik zeg

vermogen om voor een hond te zorgen. En zo

band aan te gaan, maar anderzijds kan het

niet dat dat altijd lukt. Je ziet de pijn van de

bouwt vertrouwen zich op. Je ziet dat pleeg-

misschien heel goed voor dieren zorgen. Er kan

eenzaamheid ook bij volwassen pleegkinderen,

kinderen toch weer verkering krijgen. Blijf die

heel veel wel. Maar dat kan iets anders zijn dan

die zich afvragen: waarom heeft het leven mij

schoonheid zien. Zie dat er vele soorten ver-

wat jouw oorspronkelijke verwachting of pro-

zo behandeld, en hoe kan ik met dit mysterie

trouwen zijn.

jectie was.’

leven? Een antwoord is bijvoorbeeld door veel thuis te zijn in de natuur, omdat ze geen men-

Ik zie kinderlijke behoeftes ook als een pola-

Hoe kun je - in het vaak chaotische dagelijks leven - al die waarheden blijven zien?

sen vertrouwen, maar wel de natuur. Of met

riteit. Als je een kind wilt helpen vertrouwen

dieren omgaan.

te ontwikkelen, dan moet je zelf vertrouwen

‘Door het ontwikkelen van mildheid. Door

‘ik hecht niet aan het resultaat.

Dat is het ultieme Zen’

alles wat je ziet in het kind te herkennen als iets dat je ziet in jezelf, in minder sterke mate.

Een pleegkind is een uitvergroting van de din-

hebben, je kunnen overgeven aan de stroom

gen die iedereen heeft. Er is een onderzoek

der gebeurtenissen, maar je moet ook betrouwbaar zijn, discipline tonen, voorspelbaar zijn, regels stellen. ‘Taking control.’ Als jij als ouder kunt dansen tussen vertrouwen en betrouwbaarheid, dan help je zo’n kind het meest

geweest onder duizenden mensen waarin de

Ze zijn onheus behandeld, en sommigen ha-

drie grootste geheimen van mensen zijn onder-

len het en anderen halen het niet. De ultieme

zocht. Op nummer één stond: ik vraag me af

paradox is: het leven is goed, maar niet eerlijk,

of ik in staat ben tot echte liefde. Je kunt je

en kan ik daar ‘ja’ tegen zeggen. De kunst is

Is er iets dat je pleegouders nog zou willen meegeven?

dus afvragen of een beschadigd pleegkind ooit

om er iets goeds naast te zetten. Oké, ik heb

‘Ik zou willen eindigen met een citaat uit de

in staat is tot liefde ontvangen en geven. Daar

een beschadigd pleegkind en het kind heeft

Mahabharata, een filosofisch epos uit India.

kun je milder naar kijken als je je realiseert dat

veel meegemaakt, ik zie het als oefenweg voor

Daar zegt Kunti, de oermoeder: ‘Oorlog begint

dat een vraag is waar ook jij mee rondloopt.

mezelf en ik probeer mijn best te doen en ik

als een kind van een ander je minder waard

Je hoopt het en doet je best en daar zit een

hecht niet aan het resultaat. Dat is het ultieme

is dan een kind van jezelf.’ Dus omgekeerd:

bepaald vertrouwen in. Een vertrouwen dat het

Zen voor iedereen, of dat nou een bedrijf is, je

‘Vrede begint wanneer een kind van een ander

leven oké is, maar dat het leven ook wreed is

eigen kind, een pleegkind, of een huwelijk. Het

je evenveel waard is als een kind van jezelf.’ ■

en kinderen beschadigt. En dat de schepping

gaat om een hogere vorm van vertrouwen.’

genezen.’

oké is, en dat je met belangstelling meedoet aan dat spel. Dan ben je wel heel abstract, maar dat is het hoogste soort vertrouwen.’

Hoe wordt vertrouwen weer opgebouwd?

‘Vertrouwen heeft duizend vormen. Toen ik als

En als je daar met mildheid naar kunt kijken, dan heel je ook jezelf?

psychotherapeut gesprekken had met zwaar eerste stap: besef je dat de stoel je draagt? De

• Boek ‘Zin in Opvoeden. Behoeften,

‘Als je jezelf niet voor de gek houdt, dan zie

zwaartekracht is er altijd. Besef dus dat je altijd

Deugden, Duurzaamheid’. Manfred

je dat een deel van jou net zo eenzaam is als

iets betrouwbaars in de buurt hebt. Ook is er

van Doorn en Brechje de Koning.

dat pleegkind. De connectie maken met wat je

altijd zuurstof, er zijn altijd bomen. Het para-

(2013)

eerst nog als vreemd ervoer, dat kan enorm hel-

doxale is dat iemand met een zware hechtings-

pen. Dan kun je het pleegkind beter verdragen

stoornis zwerver kan worden, maar dat zijn

beschadigde pleegkinderen, dan was vaak de

Meer weten?

• doublehealix.com

Binding | september 2018

17

Thema Vertrouwen

column Coraline is onze vaste columniste. Ze is 15 jaar en woont bij haar oma.

Door Coraline

CORALINE

Dubbel wantrouweneffect Ik ga er eigenlijk altijd vanuit dat elk mens

omdat de ander dan het vertrouwen in jou

een goed hart vaak meteen gebruikt, maar

verliest. En dat als je dan een fout maakt, je

helaas is niet iedereen perfect zoals je het

wordt gezien als ongeschikt. Maar vaak is

zou willen. Daarom merk je in de loop van

dit precies de verkeerde reactie.

de tijd wie je echte vrienden zijn. We hadden laatst een lesprogramma over vertrou-

Wantrouwen

wen. Daar wil ik jullie graag iets meer over

In feite begrijpt iedereen wel dat fouten

vertellen.

maken menselijk is; iedereen maakt fouten.

Eef in 2001, met hamster Tarzan

Stoppen met d

Maar als je je fouten niet toegeeft, ontstaat

‘Ik ben expert in pleegzorg’ lacht Eef vrolijk als

Eigenbelang

er een dubbel wantrouweneffect: er wordt

ik haar spreek. Een treurig bericht, maar Eef

Geen mens kan gelukkig zijn zonder

meteen getwijfeld aan je goede karakter­

is inmiddels twaalf jaar gelukkig op de plek

vertrouwen. Toch lijkt het er op dat mensen

eigenschap en aan je ‘wil om goed te

waar ze woont. Als Eef acht jaar is, wordt ze

elkaar steeds minder snel vertrouwen. Om

doen’. Blijkbaar is jouw eigenbelang groter

met haar broertjes en zus uithuisgeplaatst. Ze

vertrouwen te krijgen is het belangrijk dat

dan dat van de ander.

kunnen terecht bij een bekende vrijwilliger van

je de persoon het gevoel geeft dat je te

de kerk. ‘Ik had haar in vertrouwen genomen

vertrouwen bent. Dat kan je doen door met

Waarheid

en verteld over onze thuissituatie. Het voelde

die persoon gewoon gezellig te praten.

In feite zijn de momenten waarop het

fijn om bij haar te zijn. Dat ik bij haar kon

‘fout’ gaat een ‘moment van de waar-

wonen gaf rust.’

Incompetent

heid’. Geeft de andere partij de foute

Hoewel je het misschien niet zou verwach-

karaktereigenschap toe en doen ze al-

Toch was het soms ook eenzaam te wonen

ten, is een van de sterkste manieren om

les om de schade te herstellen? Dan zal

in een vreemd huis, in deze nare situatie. De

vertrouwen te winnen het ‘herstellen van

jouw vertrouwen enorm groeien. Doet de

hamster van het gezin, Tarzan, wordt al snel

gemaakte fouten’. Vaak wordt er gedacht

andere partij dat niet, dan wordt het ver-

haar beste vriendje. Als Eef een jaar later naar

dat je vooral geen fouten moet maken,

trouwen zwaar beschadigd. ■

een nieuwe plek gaat, mag Tarzan mee. ‘Ik

18

Binding | september 2018

In 2001 werd Eef Wolff, toen tien jaar, geïnterviewd voor de Binding. Hamster Tarzan was haar meest dierbare bezit. Eef ziet in de jaren die volgen veel verschillende tehuizen en gezinnen. Nu, zeventien jaar later, blikken we terug op haar zoektocht naar vertrouwen en de rol die Tarzan daarin heeft gespeeld.

Eef in 2018

t die gekkigheid vond het fijn dat hij mee mocht. Hij was een

laten slagen, dat ik mij teveel aanpaste, ik was

Eef concludeert: ‘Mijn huidige (pleeg)ouders

herinnering aan het vorige gezin en voelde

mijn eigen ik kwijt.’

zijn de enigen die mij het vertrouwen konden

zelfs een beetje als familie, mijn eerste eigen

geven dat ik mijzelf mocht worden en in een

huisdier. In haar tweede gezin is de foto

Bij haar huidige pleeggezin lukt het uiteindelijk

gezin kon wonen. Ik denk dat het daarom is

zeventien jaar geleden gemaakt. ‘Ik weet nog

wel, terwijl ze in het begin alles uit de kast haalt

gelukt. Maar ook op de andere plekken heb ik

hoe trots ik was dat Tarzan en ik samen op de

om ook dit gezin te testen. ‘Ik wist zeker dat

steeds iets geleerd, dat heeft mij de persoon

foto mochten.’

ik weer weg moest, dus ik wilde duidelijkheid

gemaakt die ik nu ben.’

hebben.’ Maar het moment waarop ze wacht, komt niet. ‘En op eens dacht ik, Eef, nu moet je

Eef heeft haar leven duidelijk op de rit en

stoppen met die gekkigheid. Kennelijk mag je,

studeert inmiddels Toegepaste Psychologie.

met al je fratsen, blijven.’ Als Eef daarna merkt

‘Ik wil in de toekomst graag anderen helpen

Hoewel het de bedoeling is dat Eef bij dit gezin

dat ook haar (pleeg)broers en (pleeg)zus haar

zichzelf te ontwikkelen. Bij hamster Tarzan

gaat opgroeien, lukt dat niet. In de jaren daarna

hun kleine zusje noemen, realiseert ze zich dat

voelde ik mij op mijn gemak en ik denk zeker

ziet Eef nog andere gezinnen waar het ook mis

ze voor hen dus gewoon deel van het gezin

dat dat mij toen geholpen heeft. Ik wil dat

gaat. Eef: ‘Als je zo vaak van plek wisselt dan

is. ‘Dat was echt een fijn moment. Dat gaf mij

gevoel graag overbrengen aan iedereen die ik

ga je aan jezelf twijfelen. Ik wilde het zo graag

vertrouwen en rust.’

later help.’ ■

‘Ik was mijn eigen ik kwijt’

Binding | september 2018

19

Door Meije Geerlings

Vroeger & nu

Thema Vertrouwen

Door Katja Kreukels

‘Mijn hoogste ideaal is betrouwbaar zijn’ Pleegvader en vervangend gezinshuisouder Clifton (52) leerde pas de ware betekenis van vertrouwen kennen toen pleegzoon Ronaldinho acht jaar geleden bij zijn gezin introk.

Op het moment dat Ronaldinho bij hem

Clifton werd Ronaldinho’s nieuwe zekerheid.

kwam wonen, stond Cliftons leven al behoor-

Een ondeelbare zekerheid ook. Als zijn vrouw

lijk op zijn kop. Hij was al eerder zijn baan

en kinderen te dicht bij zijn pleegvader kwa-

kwijtgeraakt en zijn positie als voorganger

men, werd hij boos, ging hij huilen. Een overle-

sneuvelde vlak nadat Ronaldinho introk. ‘Ik

vingstactiek volgens Clifton. ‘Ik zie die man de

had pijn. Ik kreeg iets wat ik nooit had ge-

hele dag, dus klamp ik me aan hem vast. Hij is

kend: afwijzing. Ik heb een warm gezin, maar

van mij. Hij moet niet weg. Want mijn moeder

stond toch alleen. Ik was altijd druk, oplos-

is al weg.’

singsgericht en opeens voelde ik me onzeRonaldinho kon amper praten. Hij was hele-

ker. Ik kon geen beslissingen meer nemen.

maal gesloten. Het enige woord dat hij kon

Alles was wankel. Maar wat zou ik me ook

zeggen was: ‘trein, trein’. Als hij boos was,

eigenlijk druk maken? Ronaldinho heeft mijn

gooide hij alles om. Zo herinnert Clifton zich

hulp nodig en ik gaf hem alle aandacht die ik

De volgende uitdaging was om de pleegzoon

de jongen toen hij net bij hem en zijn vrouw en

had, alleen kreeg ik geen aandacht terug. Ik

deel van het gezin te maken. ‘Daarvoor moest

kinderen in huis kwam. Een kereltje van twee

maakte geen contact met hem. Hij miste zijn

ik consequent zijn. Als ik met mijn vrouw iets

jaar en zes maanden. Zijn kinderen waren toen

moeder. Ik wou te snel.’

deed, deed ik dat ook met Ronaldinho. Ik moest mijn aandacht eerlijk verdelen en hem

al vijftien en tien jaar oud.

Op de vlucht Ronaldinho’s moeder was op de vlucht voor jeugdzorg. Ze ontmoette Clifton in de

‘Ik moest consequent zijn’

‘Om vertrouwen te krijgen moet je betrouwbaar zijn’

Amsterdamse pinkstergemeente New Song,

leren dat iedereen zijn eigen moment heeft.

Nu is het hun moment. Of nu is het mijn moment. Voordat ik Ronaldinho dát kon leren, moest ik eerst zelf leren die ruimte in te nemen. Ik gaf me eerst helemaal aan hem en

waar hij voorganger was. Ze was de weg

Ronaldinho worstelde met hechtingsproble-

onderdrukte mijn eigen problemen. Als ik dat

kwijt en vertrouwde niemand meer. ‘Ik nam

men. Hij had structuur nodig. Met pictogram-

niet doorbrak, zou hij te afhankelijk van me

haar en haar zoon mee naar huis en leerde

men van tanden poetsen, boterhammen eten

worden.

hun problemen kennen. Ik wilde haar helpen,

en fietsen probeerde de pleegvader te commu-

maar ze vluchtte weer. Ronaldinho woonde

niceren en een dag een vast ritme te geven.

Het is wonderlijk, maar pas toen ik meer

toen net twee weken bij ons. Ik wist wat hij

‘En dáár kwam het. Toen we op een gegeven

zelfvertrouwen kreeg en standvastiger werd,

allemaal had meegemaakt. Toen zeiden mijn

moment samen onze tanden aan het poetsen

keek Ronaldinho me voor het eerst echt aan.

kinderen: ‘Papa, wij laten hem niet gaan.’

waren, zag ik dat hij niet naar het plaatje keek,

Ik kon met hem praten. Hij was net drie.’

Vanaf dat moment werden wij zijn pleeg-

maar naar mij, hoe ik het deed. Hij begon iets

Inmiddels is hun relatie sterker geworden. ‘Ik

gezin en dat was de start van de grootste

in mij te zien. Om vertrouwen te krijgen moet

kan overal met hem naartoe gaan en hem vrij

verandering in de vorming van mijn eigen

je betrouwbaar zijn. Ik moest het niet dwin-

laten, omdat hij zijn grenzen kent. Hij leert

persoonlijkheid.’

gen. Het moest groeien.’

zichzelf beetje voor beetje kennen.’

20

Binding | september 2018

wil. Ik mag ook best zeggen als ik iets niet kan.

Niemand verwacht dat ik perfect ben. Ieder mens maakt fouten. Dat geldt omgekeerd ook.

Ik mag niks van Ronaldinho verwachten. Doe je best, maar ik verwacht niks van je.’

Nieuwe taak Die houding helpt hem ook bij zijn nieuwe taak. Want met al zijn opgedane opvoedkundige kennis is Clifton een jaar geleden als vervangend gezinshuisouder bij Spirit gestart in een huis met vier tienermeiden. Deze meiden hebben volgens Clifton vertrouwen nodig, ‘want ze vertrouwen niemand. Ze vertrouwen zichzelf niet. Ze weten niet wie ze zijn.’

‘Doe je best, maar ik verwacht niks van je’ Clifton vindt dat we pleegkinderen soms te veel beschermen. ‘Daar vragen ze niet altijd om. Tot elf, twaalf jaar overleven ze. Ze gehoorzamen. Ze hebben geen uitweg, ze passen zich aan en onderdrukken rebellie. In de puberteit verandert dat. Als ik zeg: ‘Je mag niet roken’, zeggen ze. ‘Hoezo mag dat niet?’, ‘Waarom kan ik dat niet zelf bepalen?’ Dus ik zeg: ‘Als je wilt roken, rook, maar weet dat het ongezond is.’ Ik laat ze zelf nadenken over Clifton: ‘Het is wonderlijk, maar pas toen ik meer zelfvertrouwen kreeg en standvastiger werd, keek Ronaldinho me voor het eerst echt aan.’

de consequenties. Als ze jong zijn, win je het vertrouwen als ze ouder zijn, geef je ze vertrouwen. Ik zei vandaag tegen een van de

‘Jij bent mijn vader’

bedacht. Dat ging best diep. Ik besefte dat ik

meiden: ‘Iemand komt mij interviewen over

‘Toen hij zes werd, zei hij voor het eerst tegen

zijn vertrouwen niet mocht beschadigen.’ Het

vertrouwen. Wat vind jij?’ ‘Je moet me vrij-

mij: ‘Jij bent mijn vader’. Als ik dan op straat

is de keuze van het kind of hij een relatie met

heid geven’, zei ze. ‘Dat is leuk om te horen.

zei: ‘Dit is mijn pleegkind’, riep hij me. ‘Ik ben

je wil vormen, leerde de pleegvader. ‘Het eni-

Uiteindelijk is het resultaat van vertrouwen vrij-

jouw pleegkind niet, ik ben jouw kind. Ik wil niet

ge wat ik moet doen is betrouwbaar zijn door

heid. Elkaar vrijheid geven.’ ■

dat je dat zegt.’ Hij had moeite met het woord

mezelf te zijn. Me openstellen en klaar staan

pleeg. ‘Dan hoor ik er niet bij. Ik wil bij jou zijn’.

om te dienen en hem te geven wat hij op dat

Omwille van zijn privacy is de naam Ronaldinho

Hij gaf me een autoriteit die ik eigenlijk niet had

moment nodig heeft. Hem te sturen in wat hij

gefingeerd

Binding | september 2018

21

Wij zoeken pleegouders!

Arende (12)

Jermaine (8)

…is een vrolijk, stoer maar ook kwetsbaar meisje dat houdt van

…woont vanaf zijn derde niet meer thuis.

gezelligheid. Ze is redelijk zelfredzaam en fietst hele afstanden

Momenteel woont hij bij zijn tante. Jermaine

naar school. Ze doet aan korfbal en is gek op dieren. Ook spelletjes

heeft een heftig verleden en kampt met

spelen, knutselen, tv kijken en buitenspelen vindt ze leuk. Arende

trauma’s. Dit uit hij op verschillende manie-

is gewend om mee te gaan naar de kerk. Ze luistert goed en

ren. Van heel beleefd en hulpvaardig tot heel

houdt zich aan de regels.

boos en niet willen luisteren.

Arende heeft een leerachterstand. Als iets niet lukt, raakt ze snel

Jermaine kijkt op tegen oudere kinderen en wil het in hun ogen

in paniek of barst in huilen uit. Met consequente hulp van een

graag goed doen. Jermaine gaat naar speciaal onderwijs. Met

opvoeder komt ze beter door haar huiswerk heen. Hierdoor haalt

een busje wordt hij gehaald en gebracht. Hij ziet zijn moe-

ze haar achterstand in. Ze wil graag vooruitkomen en is leergierig.

der een keer per maand bij oma, onder begeleiding van een

Arende komt sociaal-emotioneel wat jonger over.

pleegzorgwerker.

Voor Arende zoeken we met spoed een pleeggezin dat haar een

Voor Jermaine zoeken we een stevig pleeggezin dat hem kan

strakke structuur kan bieden in een rustige en overzichtelijke

opvangen tot er een plek voor hem is bij gezinshuisouders. Hij

gezinssituatie. Arende heeft een pleeggezin nodig waar ze kan

heeft een duidelijke structuur nodig. Een positieve aanpak is

opgroeien, dat geen al te hoge verwachtingen heeft

heel belangrijk voor Jermaine. Een pleeggezin zonder kinderen

en dat haar duidelijkheid, veiligheid en nabijheid

of kinderen die een stuk ouder zijn, zou ideaal zijn. Jermaine

kan geven. Ook is het belangrijk dat het pleeggezin

kan om het weekend bij familieleden logeren. Voor het pleeg-

ruimte kan maken voor contact met haar ouders.

gezin is intensieve begeleiding beschikbaar.

Specialistische pleegouders gezocht Spirit is dringend op zoek naar ervaren pleegouders die extra tijd willen en kunnen investeren in kinderen met complexe problematiek. Deze kinderen hebben veel tijd, aandacht en begrip van u nodig. De kinderen volgen vaak therapie en gaan naar speciaal onderwijs. Naast de extra tijdsinvestering, vraagt de opvoeding van deze kinderen om reflectie- en relativeringsvermogen, en is het belangrijk dat u goed grenzen kunt stellen.

Als specialistisch pleegouder krijgt u een dienstverband van 18 uur per week in de functie van gezinshuisouder. Heeft u interesse? Neem dan contact op met het secretariaat van het servicepunt via 020 - 540 04 40 of mail naar pleegzorg@spirit.nl.

22

Binding | september 2018

Rana (9)

Soufian (8)

…is het zusje van Soufian en een spontaan en …heeft door mishandeling hersenletsel

pienter meisje. Op school doet ze goed mee

opgelopen. Hierdoor lijkt het korte ter-

en ze legt op een goede manier contact met

mijngeheugen van hem verstoord. Met therapie boekt Soufian

klasgenootjes en leerkrachten. Rana houdt van

goede vooruitgang. Op school kan hij het goed vinden met klas-

lezen. Rana vertoont geen gedragsproblemen.

genootjes en leerkrachten. Voor Soufian is het belangrijk dat hij in een prikkelarme ruimte is met een duidelijke structuur. Hij is

Haar sociaal-emotionele ontwikkeling verloopt goed. Ze heeft

snel vertrouwd met onbekende volwassenen. Hij zoekt genegen-

zelfvertrouwen, sociale vaardigheden en is makkelijk in het

heid. Soufian wil het graag goed doen en wordt zenuwachtig

contact.

als iets niet lukt. Door het letsel heeft hij een tijd met een spalk gelopen. Er is met hem gewerkt aan zijn mobiliteit en hierin heeft

Door het opgelopen letsel van Soufian is er helaas een kloof

hij vorderingen gemaakt.

ontstaan tussen Rana en Soufian. Zij zitten elkaar enorm in de weg. Om hen beiden de kans te geven zich goed te kunnen

Voor Soufian zoeken we een pleeggezin dat hem langdurig wil

ontwikkelen, worden twee aparte pleeggezinnen gezocht.

opvangen. Het pleeggezin moet goed kunnen omgaan met de

Voor Rana zoeken we een pleeggezin dat haar langdurig wil

trauma’s die Soufian heeft opgelopen. Hiervoor zal hij ook the-

opvangen. Ook Rana zal op termijn

rapie nodig hebben. Soufian is allergisch voor

therapie nodig hebben om haar

dieren. Pleeggezinnen die Soufian per direct om

trauma te verwerken. Ze is net als

het weekend willen opvangen, worden ook van

haar broertje allergisch voor dieren.

harte uitgenodigd om te reageren.

Jason (6) …is een vrolijk, energiek en pienter jongetje. Hij

hij wordt begrensd. Jason kan in het contact met

is graag bezig, speelt vaak buiten en houdt van

kinderen ook heel grillig zijn. Jason is ontzettend lief

voetballen. Samen een boekje lezen vindt hij ook

voor dieren.

fijn. Hij kan zelf ook al goed lezen. Daarnaast vindt hij het leuk om te helpen, bijvoorbeeld in

Voor Jason zoeken we een pleeggezin zonder kin-

de tuin of met afruimen.

deren of met kinderen die een stuk ouder zijn dan hij. Een gezin waar hij kan opgroeien tot zijn zelfstandigheid. Jason

Jason heeft hechtingsproblematiek. Hij kan heel claimend en dwin-

heeft duidelijke en consequente opvoeders nodig. Vanuit de Bascule

gend zijn, zowel naar kinderen als volwassenen. Het is belangrijk dat

kan er specifieke begeleiding worden geboden aan het pleeggezin.

Omwille van hun privacy zijn de namen gefingeerd.

Heeft u ruimte in uw hart en huis voor deze kinderen?

Kijk op spirit.nl/pleegoudersgezocht, mail pleegzorg@spirit.nl of bel het Servicepunt Pleegzorg op 020 – 540 04 40.

Binding | september 2018

23

Verstrengeld in een doosje Op zijn kamer heeft Chico (16) veel spullen met een verhaal: ‘De bos gedroogde rozen die ik van mijn klas kreeg toen mijn moeder was overleden.

Het ‘pestcontract’ dat we op school tekenden met de belofte dat je niemand zou pesten.’ Het hielp alleen niet. Chico is jarenlang gepest. ‘Dat doet pijn, omdat je wordt buitengesloten. Ik ging mij expres ‘anders’ gedragen. Ik liet mijn haar groeien tot mijn billen. Het pesten van ‘die jongen met die vlecht’ stopte niet, dus verzon ik iets anders: ik lakte mijn nagels blauw. Daarmee liet ik zien dat ik vrij was, dat ik kon doen wat ik wilde. Ik trok me van niemand iets aan en leerde mezelf trouw te blijven.’

Chico heeft veel gezien en meegemaakt, maar het gaat nu goed met hem. ‘Ik heb zelfvertrouwen en dat gun ik anderen ook. Een van de belangrijkste mensen uit mijn leven is de buurman. Hij leerde mij ‘positiviteit’: ‘Kijk naar wat je hebt en niet naar wat je mist.’ Ik wil ook positiviteit brengen.’

De dag voordat hij naar de middelbare school ging, heeft hij zijn haar afgeknipt. ‘Ik bewaarde mijn staart bij de vlecht van mijn moeder. Zij stierf toen ik 11 jaar was. Gelukkig konden mijn broertje en ik toen bij opa en oma wonen. Mijn moeder bewaarde haar vlecht om te controleren of ze de goede kleur haarverf gebruikte. Nu liggen onze haren verstrengeld in een doosje.’

‘Misschien ben ik vroeg volwassen geworden. Ik heb al twee jaar een hele lieve vriendin.’ Chico heeft net examen gedaan en werkt nu bij Albert

Door Cato Thier

Heijn. ‘Als klanten iets zoeken, help ik graag. Ik heb vertrouwen in de toekomst. Volgend jaar ga ik een agogische opleiding doen. Ik wil psycholoog worden en kinderen helpen. Dat kan het beste als je weet wat het is om problemen te hebben. Niet alleen uit een boekje, maar uit ervaring.’

Dit ben

ik

In deze rubriek vertellen pleegkinderen iets over zichzelf. Uw pleegkind op de achterzijde? En een mooie foto ontvangen? Mail naar communicatie@spirit.nl.

24 Binding | september 2018