6|surf magazine #1 2012

C o s ta R iC a Bali C uR a ç a o indi a M a l e di v e n Z a ndMo t oR {

Tom Spa a ns Foto: Ja n Bij l

}

6,95 euro | No.1 ‘12

vanssurf.com

photo: Daniel Russo Š2012, Vans Inc.

Download the new vans surf movie Get-N-Classic

vanssurf.com/getnclassic

06

38

Intro

Voor aan de Muur

08

42

Vroemm Vroemmm

Gallery

14

Stuff

16

Namaste

De Zandmotor

52

Blabla

54

Stuff

Op zoek naar golven in India

18

60

Van Binnenuit

Column

Yannick in Costa Rica

Marcelino Lopez observeert

20

62

Column

Boards

Renate Moerman van Down Under

oLLy doet het zelf

22

Column

64

Sumatra Challenge

Thomas van Dijk en het orakel

24

Brandende lippen

Een terugblik

66

Terug naar Bali

Met Team Protest naar de Malediven

30

Local Hero

Dubbel interview met Jappe Meijsing en Marijn Bouwmeester

Uit

Overwinteren met Roy van Eijk

72

De CuraBoys

Soul Media is the proud publisher of 6 Surf Mag. Access kiteboard magazine Motion windsurf magazine Taste snowboard magazine White freeski magazine Up/Down mountainbike magazine

0 4 6 S urf Ma g.

Hoofdredactie Martijn Boot martijn@soulonline.nl Uitgevers Arno Weel arno@soulonline.nl Mikel Mac Mootry mikel@soulonline.nl

Vormgeving en realisatie Tot en met ontwerpen info@totenmetontwerpen.nl Bladmanagement Michiel Funke michiel@soulonline.nl Tel. 0031-(0)251-674911 Sales Jorik van Mechelen jorik@soulonline.nl Medewerkers Sebastiaan Hattink Bastiaan van den Akker Stelle de Wildt Luuk Spaans Yannick de Jager Renate Moerman

Roy van Eijk Josephine Leertouwer Alexandra Gossink Marcelino Lopez Thomas van Dijk Gees Voorhees Sander Pouw Danny Bastiaanse Tamar Uiterwijk Fotografie Robert Verspui Jan Bijl Ray Max Marinus Joris Gert-Jan de Koning Tim Mi Dave van der Sar Carl Thomsen Ruben Snitslaar

74

Jagershots.tv Carlos Pinto David Deckers Sophia Gaugerica Steevensz Verspreiding Nederland Betapress, Gilze Verspreiding België AMP, Brussel Abonnementen Abonnementen op de magazines van Soul Media kunnen worden aangevraagd op www.soulonline. nl. 6 Surf Mag. komt in 2011 4 keer uit. Een abonnement kost € 27,80 per jaar. Verhuisberichten kunnen per mail of post naar:

Nederland Soul Media Abonnementen Stetweg 43c 1901 JD Castricum Tel: 0031 –(0)251-252350 Mail: abonnementen@soulonline.nl België Partner Press T.a.v. Christopher Weemaels Lenniksebaan 451 1070 Brussel België Tel: 0032 (0)2 5251756 Mail: christopher.weemaels@ partnerpress.be Je abonnement loopt automatisch door totdat je opzegt. Opzeggingen dienen uitsluitend schriftelijk te gebeuren en 6 weken voor het einde

van de abonnementsperiode door ons ontvangen te zijn.

6 Surf Mag. is een uitgave van Soul Media Stetweg 43c 1901 JD, Castricum tel 0031-(0)251-252350 fax 0031-(0)251-674378 mail: info@soulonline.nl © Artikelen uit 6 Surf Mag. mogen alleen met schriftelijke toestemming van de hoofdredactie worden overgenomen. Het ongevraagd opsturen van dia’s en/ of foto’s (ook digitaal) geschiedt op eigen risico.

GES COORD Voor het eerst in tijden pakte ik de vorstperiode in volle glorie mee. De afgelopen jaren kwam ik telkens net terug uit de tropen als de dooi alweer inzette. Met mijn veel te bruine kop en de thermostaat nog op tropisch hoorde ik wat ik allemaal had moeten missen. Molentochten, koek en zopie, prachtig zwart ijs, ik ging zowaar balen dat ik mijn surftrip niet wat had ingekort. Zo niet dit jaar.

Net terug uit Costa Rica, met het bruin nog op mijn gezicht, bond ik voor het eerst in minstens tien jaar de ijzers onder. Noren, een primeur voor mij. Ondanks het gestuntel en voeten vol blaren was het een prachtige ervaring. Zo een die, net als een goede surfsessie, smaakt naar meer. In de dagen die volgden verbaasde ik me over de paralellen tussen surfen en schaatsen. De zeldzaamheid waarmee echt legendarische omstandigheden voorkomen, lijkt ze onlosmakelijk met elkaar te verbinden. Op Facebook werd ik gek gemaakt met plaatsjes van maagdelijke ijsvlaktes, gereden kilometers en gemiddelde snelheden.

Dezelfde mensen die me doorgaans verzekeren dat ik een goede surfsessie gemist heb, wisten me ook nu te vertellen dat het gister beter was, en rustiger. Maar het gaat verder. Waar in Nederland vanaf de eerste serieuze vorst de Elfstedenkoorts toeslaat, staan ze in Hawaii iedere winter reikhalzend naar de einder te staren in de hoop de Eddie A te houden.

0 6 6 Sur f Ma g .

Net als bij surfen liet ook de onrust die met schaatsen gepaard gaat mij niet los. Deze weelde zou van korte duur zijn, ik moest er het maximale uithalen. Ik schoof met mijn agenda, hield Facebook in de gaten en was druk in de weer met blarenpleisters. Na een gespijbelde vrijdagmiddag en een rondje Rotte op ijs vol scheuren, sloeg de onrust in alle hevigheid toe. Er moest een secretspot zijn, een plek met zwart ijs zonder sporen waar het helemaal af gaat. Het verlossende woord kwam, niet geheel onverwachts, van Neptunes.

Via via bereikte mij het nieuws van Neptunes over een schaatspot die het equivalent van de Zandmotor moest zijn. De volgende morgen reed ik dan ook, bewapend met blarenpleisters en mueslirepen, richting Spot x. Zij die reeds gearriveerd waren, bestookten me onderweg al met foto’s van een maagdelijk zwarte ijsvlakte, het zag er epic uit. Een paar uur later en een flink aantal kilometers en blaren verder, reed ik moe maar voldaan naar huis. De euforische stemming voelde vertrouwd aan. Op Facebook zag ik foto’s van mensen die elders geschaatst hadden. Een lichte glimlach kon ik niet onderdrukken, we hadden gescoord.

Martijn Boot

NIEUW:

LAAT JE VERRASSEN DOOR EEN TOTAAL NIEUWE SUBARU !

Check its All Wheel Drive and all other gear @ subaru.nl .

VANAF

B

Subaru XV AWD vanaf 27.495 euro incl.BTW/BPM, excl. kosten rijklaarmaken en verwijderingsbijdrage. Wijzigingen voorbehouden.

Gem. verbruik resp. CO2-uitstoot afh. van type/uitvoering: 5,6 - 6,9 l/100km, 17,9 - 14,5 km/l; 146 - 160 gr/km.

VRO E M M VR O E M MM D E ZA N D M O TO R { Foto: R a y Ma x }

0 9 d e Zan d m o to r

{

Va n l i n ks n a a r re c h t s :

}

Fo t o : R a y M a x Fo to : Ja n B i j l Th o ma s d e Jo n g Fo to : Ja n B i j l

D E Z AN D M OTO R

Fo to : Ja n B i j l To m S p a a n s Fo to : Ja n B i j l

10 6 S urf M ag.

Joh a n d e N i e t Fo t o : R u b e n S n i ts l a a r

D E ZAN D M O TO R

n n ic k d e Ja g er { YaFoto: Ja n B ij l }

{

Mic h a el Weter in g s Foto: Ja n B ij l

}

Bluebird Campers De ideale trip is natuurlijk met een camper langs de kust trekken en dat hebben ze bij Bluebird Campers erg goed begrepen!

Bluebird verhuurt moderne en betrouwbare Volkswagen campers die geheel kilometervrij verhuurd worden. Je kunt kiezen uit 3 modellen die allemaal uitgerust zijn met een keukentje, 1 of 2 twee tweepersoonsbedden en desgewenst surfboards. De classic-bird en comfy-bird bieden plaats aan 5 personen tijdens het rijden, terwijl de multi-bird zelfs 8 personen kan vervoeren.

Prijzen vanaf 55 euro per dag, check www.bluebirdcampers.com voor meer info!

PLANEt REEf GIVE AwAy! Zondag 27 mei 2012 is het weer tijd voor Planet Reef! Ronde billen, vette live muziek en extreme sports door Go Fast en Reef zullen de avond vullen. Deze zevende editie zal wederom plaatsvinden op de Ocean Diva die door de Amsterdamse wateren een unieke tocht gaat varen. Het hoogtepunt van de avond zijn natuurlijk de mooiste billen van Nederland die getoond worden tijdens de jaarlijkse Miss Reef verkiezing. Check: www.planetreef.nl

w IL JE hIE R O O K GR AAG B I J z I J N?

Dat kan met 6 Surf Mag. Wij mogen namelijk maar liefst 5 setjes van 2 kaarten weggeven.

1 4 6 Sur f M ag .

wAt MO Et JE hIE RVO OR D OEN?

Surf naar http://6.soulonline.nl/nieuws en klik op het “Win kaarten voor Planet Reef ” topic. Vertel ons onderin de comments waarom Planet Reef voor jou het ultieme feest is en wellicht sta jij de 27e mei te partyen op de Ocean Diva!

Saiko Latas Surfhuis Deze year round surfbestemming van SAIKO ligt in de baai tussen Somo en Loredo in de provincie Cantabria, Spanje. De nog onbekende en daardoor rustige surfspot biedt golven voor zowel beginnende surfers als de surf pro. Nieuw zijn de gerenoveerde kamers, de relaxte lounge en eigen surfschool onder leiding van surf legend Pablo Gutierrez. Van deze Europees kampioen kan iedere surfer nog wat leren. Meer info: http://www.saiko.com/ surfreizen/loredo_surfhuis.php

Protest NK Surftour De hSA organiseert in 2012 wederom de Protest NK Surftour presented by Monster. Dit jaar zijn er stops zijn in Domburg, Vieux Boucau, Scheveningen en zandvoort. De stop in Vieux Boucau (frankrijk) wordt in samenwerking met SurfAndBeachCamps georganiseerd van 27 april tot 6 mei onder de naam SurfJam. Deze week staat naast het NK in het teken van surfen, chillen, party en de franse voorjaarszon. Op www.nksurftour.nl is alle informatie te vinden en kun je je inschrijven.

SurfBenelux SurfBenelux is met hun vernieuwde website klaar voor een nieuw seizoen vol leuke events. Surfen is de laatste jaren enorm gegroeid, daarom zijn er op de site allerlei nieuwe mogelijkheden gezet. zo kun je je inschrijven voor events of ze relaxt thuis op internet bekijken via de live stream. De events worden dit jaar mede mogelijk gemaakt door O’Neill en de deelnemers kunnen weer strijden om de O’Neill Jackpot. wil je op de hoogte blijven en niets missen? Ga dan naar www.surfbenelux.nl

Ripstar wil je ook professioneel surfles geven? Dit jaar organiseert Ripstar wederom in samenwerking met de ASI diverse complete Surf Instructor Courses in Nederland. Met deze complete opleiding ben je officieel bevoegd om surflessen te geven aan beginnende surfers en intermediairs wereldwijd. De opleiding bestaat uit twee cursussen. Eerst moet je de Lifesaver Award halen om vervolgens door te kunnen stromen naar de ASI Level 1 Surf Instructor. De opleiding wordt zowel in Nederland als in het buitenland gegeven. wil je meer informatie, ga dan naar: www.ripstar.nl/surf/opleidingen.html

15 Bl a bl a

Ozlines Er is een hoop nieuws te melden vanaf het Ozlines front! zo opent de winkel op het strand van wijk aan zee op 30 maart weer haar deuren. tevens lanceert Ozlines binnenkort een webshop zodat je ook vanuit je luie stoel je nieuwe gear kunt bestellen. wil jij je surfskills nog eens flink opkrikken, ga dan mee met een van de camps naar Bretagne in de eerste twee weken van mei. Door middel van special coaching gericht op jouw niveau krijgt je surfen een enorme boost! Nieuw dit jaar is de lifeguard training, welke in de meivakantie plaats zal gaan vinden. wil je meer weten, kijk dan snel op www.ozlines.com

16 6 Sur f Ma g .

Protest Triplefin € 59,99 www.protest.eu

Vans La Costa € 35,www.vans.nl

Maartje Hoogland Romperjurkje Collectie Vroemmm! € 79,www.maartjehoogland.nl

Arbor Axis Koa € 239,www.arborcollective.eu

Alfredo Gonzales Per paar € 10,www.alfredogonzales.com

Patagonia Tasker Jacket € 120,www.patagonia.com

Reef HT Prijs: € 34,95 www.reef.com

Billabong SG5 3/2 frontzip € 299,www.billabong.com

Bose OE2 (standaard) & OE2i (iPhone) € 149,- & € 179,www.bose.nl

T e k s T: Ya n n i c k d e J a g e r B e e l d : w w w. J a g e r s h o T s .T v

Pura Vida H O E WE L D E a Fg E LO PE N WI NT ER EEN HOOP LEkkER E Su R FDag EN OPLEVER DE, IS N E D E R La N D T O C H N IET D E bEST E PLEk OM VEEL T R aI NI Ng Su R EN T E M akEN. MET E EN N IE u W S E IZO E N WQ S -WED ST R I jD EN VOOR D E D EuR Wa S HET VOOR YaNN IC k D E ja gE R Da N O O k T Ij D O M D E kOFFER S T E PakkEN EN ZI j N g ELu k ELD ER S TE bE P R O E V E N. D E k E uZE VIE L OP CENT R aaL -aM ER I ka: T R OPI S CHE T EM PER aTuREN, g O E D E S u R F IN u IT E E N LOPEND E OM STaND I gHED EN EN VOLOP ‘P u R a VI Da’.

18 6 S urf M ag.

Het is alweer jaren geleden dat ik een hele winter in Nederland zat. We wonen in een leuk land en de Hollandse wintersurf heeft absoluut zijn charme, maar op een gegeven moment ben je er toch wel klaar mee. Zeker zo’n sluimerende nep winter zonder ijs, sneeuw en een zwakke, stroperige Noordzee duurt vaak te lang. je kan daar over klagen, uit je humeur raken, het gewoon accepteren of ervoor kiezen de situatie te ontvluchten. Dat laatste is natuurlijk niet altijd even makkelijk, maar ik bevind me in de gezegende situatie dat die keuze makkelijker te maken is. Hoe graag ik ook de ijzers onder bind, als profsurfer kan ik het niet maken om in Nederland te zitten wachten tot het natuurijs dik genoeg is.

Tijd dus voor een winterse ontsnapping. Deze winter besloot ik naar Centraal-amerika af te reizen om aan mijn techniek te werken. Ik ging allereerst op bezoek bij Freddie Meadows, een Zweedse QSsurfer die iedere winter in Costa Rica doorbrengt waar zijn ouders een groot deel van het jaar wonen.

Toen ik jaren geleden tijdens een pro junior wedstrijd in Europa als een geïntimideerde, eenzame, kleine, Hollandse knaap rondliep, kwam ik opeens een Zweedse gast tegen die bijzonder enthousiast was over de heat die ik net tegen Marc Lacomare gesurft had. Hij bleek mijn scores tijdens wedstrijden al langer gevolgd te hebben en was erg positief: ‘’You got like an 8 in the second round in the Lacanau Pro junior right? That wave was sick!’’

Door ons noordelijke bloed hadden we al snel een

bepaalde klik die ik niet echt voelde met de meeste Zuid-Europeanen. Vooral niet met de Fransen.

Freddie nodige me in de afgelopen jaren meerdere keren uit om naar zijn tweede thuis te komen. Dit jaar moest het er maar eens van komen. Op naar het land met de eeuwige lente, een jungle waar het bruist van het leven, waar ze geen leger hebben, geen uitleveringsverdrag met Nederland (los van de Toucan lopen hier aardig wat vreemde vogels rond) en waar je voor te hard rijden al gauw 600 dollar boete krijgt of naar de gevangenis moet. Volgens Freddie is Costa Rica de perfecte trainingslocatie en zijn er naast de consistente stranden en bekende points nog genoeg verborgen parels in de buurt. Inmiddels zit ik hier drie weken en hij heeft niks gelogen. Toegegeven, Santa Teresa is behoorlijk toeristisch en er hangt een typische sfeer, maar het is er goed vertoeven. ‘s Ochtends vroeg uit de veren om de dag te plukken, het water in tot een uur of 11 en wanneer de zon niet meer te harden is, brunchen met soms een korte siësta. Daarna mag er weer gesurft worden of gewoon de hele dag door surfen als het echt áán is. Op de beachbreak hier zijn er elke dag golven met vaak een bepaalde imperfectie, maar wel met hoge consistentie. Het maakt het surfen hier tot een goede training voor de Europese WQS. Mijn goede vriend en Protest teammaat Marlon Lipke vertelde me dat hij, na een winter in Costa Rica, ineens goede resultaten ging boeken op de WQS. Hopelijk kan ik dat na dit jaar ook zeggen.

Reizen in Costa Rica is overigens heel relaxt. Echt ‘pura vida’ zoals ze dat hier noemen. ‘Pura vida’ heeft trouwens een vrij simpele vertaling: puur leven, het goede leven. De oorsprong van de term is niet helemaal zeker, maar het is verworden tot de toeristische slogan. De lokale bevolking, de Tico’s, lijken er een diepere betekenis achter te vinden, alsof ze er een bepaalde mentaliteit mee uit drukken. als rijke toerist besef je dat de meeste Tico’s in armoede leven en voor hun is het even duidelijk dat jij rijkt bent en het makkelijk hebt. Toch zal die Tico je zonder twijfel met een aanstekelijke glimlach en ‘pura vida’ begroeten. Hoe groot of klein hun bezit ook is, ze genieten van de rijkdom van het echte leven. Ze lijken te beseffen dat hoe je het ook bekijkt en wie je ook bent, er altijd een leven van iemand anders is waarbij jouw leven tot een vakantie in het paradijs lijkt. alsof ze je bewust willen maken dat het leven mooi is, ongeacht hoeveel of weinig je denkt te hebben. als elke toerist die boodschap mee zou nemen, zou de wereld er volgens mij daadwerkelijk ‘puurder’ uit zien.

Over enkele dagen vertrekken we naar Nicaragua voor een barrel missie. Het schijnt er op dit moment helemaal los te gaan. als we terugkomen gaan we richting Pavones (een van de langste linkse ter wereld) en staan er nog een aantal andere Latijnsamerikaanse hotspots in de planning. Puur leven!

19 Van b in n e n uit

TeksT & beeld: R e n aT e M o e R M a n

S w itc h e d O F F Gisteren lag ik na 5 1/2 week eindelijk weer in het water. Vijf-eneen-halve week! Het klinkt nog belachelijker nu ik het hardop zeg. Ik geloof niet dat ik ooit zo lang mijn haar droog heb gehouden, en dat met Noosa’s worldclass pointbreaks op drie keer struikelen. Op een gegeven moment kon ik me haast niet meer herinneren hoe zout water proefde.

Die eerste duckdive, wat voelde die goed. Het koele water dat door m’n haar en langs m’n schouders gleed, aaaaah. Maar m’n armen!? Dat was raar, alsof ze niet volledig door mijzelf bestuurd werden. Had ik er überhaupt ooit eerder mee gepeddeld? Wat was er in godsnaam gebeurd? Was ik niet juist naar Noosa gekomen om te surfen?

Gek hoe gemakkelijk ik surfen uit m’n leven liet verdwijnen.

En ik was niet eens geblesseerd. Dat had ik in Portugal al eens doorstaan: negen maanden onvrijwillig op de kant. Dit keer had ik er zelf de hand in. Er was de werkdruk van de extreem slecht gestructureerde cursus die ik deed en een auto die er continu mee ophield, maar er was een tijd waarin dat me niet had kunnen tegenhouden. Ik zou liften, de bus pakken, of de longen uit m’n lijf rennen om die laatste 15 minuten voor het donker nog even mee te pakken.

2 0 6 S urf Ma g.

Surfen is als seks, zo wordt gezegd, het is allebei even verslavend.

Hoe meer je het doet, hoe meer je wilt. Aan de andere kant, hoe langer je zonder doet, hoe minder de drang en hoe beter je zonder kan. Tenminste, dat is wat ik mezelf deed geloven. Ik had

zoveel te doen, en surfen laat nu eenmaal niet zoveel ruimte over voor andere dingen. Het kost meer dan alleen de tijd in het water: golven checken, board waxen, surf video’s kijken, streaming ASP-wedstrijden volgen, op de parkeerplaats rondhangen, pochen over je golf van de dag (en toch nog even kijken of de volgende baai niet beter breekt). De afgelopen weken echter niets van dat alles. Niet dat er epic condities waren -tenminste, niet dat ik weet- maar als je ‘switched on’ bent, heb je vaak net het geluk dat je het tij goed en de wind even aflandig treft.

Geestelijk ‘beschermde’ ik mezelf, ik moest me op andere dingen richten. En na een tijdje leek het ook niet eens meer zo aantrekkelijk. De paar keer dat ik langs het strand reed, vond ik de golven maar slap, het zag er koud uit en ik werd al moe als ik aan de stroming dacht. Goed, ik was wel wat kriegelig zo nu en dan (zonder aanwijsbare reden), maar verder ging het eigenlijk hartstikke goed. Godzijdank weet ik nu beter. Het kostte me slechts die ene duckdive om te realiseren hoe zeer ik het gemist had. Tea Tree, Little Cove, Nationals, First Point: I’m back!

Renate Moerman verruilde alweer jaren geleden de koude surf van Scheveningen voor het echte werk. Na jaren in Portugal woont ze tegenwoordig in Queensland, Australië. Met een Australisch diploma fotografie op zak probeert ze momenteel haar ‘Masters in Language & Culture studies’ om te zetten in een verblijfsvergunning. Ondertussen geniet ze met volle teugen van de surf Down Under.

S w itc h e d O n

ADVERTORIAL

S U R FA N D B E A C H C A M P S.C O M, M E E R D A N B E A C H C A M P S A L L E E N! S U R FA N D B EAC H C A M P S

Wat ooit met een groepje vrienden begon als klein surfcamp in de duinen van Moliets (Fr) is inmiddels uitgegroeid tot de grootste surfreisorganisatie van de benelux! Inmiddels organiseert Surfandbeachcamps niet alleen ‘beachcamps’ meer, maar zijn er interessante concepten gelanceerd voor jong en oud! Hoogste tijd om deze eens onder de loep te nemen.

Z A R A U TZ S U R F LO D G E

Vanaf juni 2012 openen de deuren van de Surflodge, een groot huis net naast het centrum van dit Baskische surfstadje. Het strand is op wandelafstand, maar je kunt ook gewoon een longboard pakken en lekker rollen naar het strand. De crew zorgt ervoor dat iedere ochtend een uitgebreid ontbijtbuffet voor je klaarstaat en elke avond een lekker diner.

Jaarrond open, dus niet alleen in de zomer en je kunt zeker ook speciale weken verwachten in het voor- en najaar!

S U R FA R I M O L I ETS

Je verblijft in het luxe beachcamp van Moliets, waarvandaan je iedere ochtend vertrekt naar de beste spots van dat moment. De crew neemt je mee in het minibusje naar bekende plaatsen als Capbreton, Biarritz en zelfs Spanje. Verwacht veel ochtendsessies, spotsearching en avondsessies. Sommige weken word je vergezeld door een Protest-pro!

S U R F & D R IV E

Geniet in alle vrijheid van jouw roadtrip langs de beste surfkust van Europa! Je stapt in Nederland of in België in de touringcar en stapt uit in Moliets Plage. Daar staat de campervan voor je klaar en je kunt direct vertrewkken. Ontdek alle Franse, Spaanse en zelfs Portugese spots en slaap overal waar je maar wilt! De campervans zijn modern, goed onderhouden en volledig verzekerd!

C H E C K W W W.S U R FA N D B E A C H C A M P S .C O M V O O R H E T H E L E A A N B O D V A N Z O M E R 2012!

Sumatra Challenge

2 2 6 S urf Ma g.

e e n t e r u gbl ik

P it st o p s , Fo t o : R o b e rt Ve rspui

Vo r i g ja a r p e dde l de n joost bie n e m an n e n r obe rt V e r s p ui met hun z e e k a ja k s i n Vi jf m aan de n om su m at r a. m et hu n st icht in g ‘ inspired by n at u r e’ Vr o e g e n z e aan dacht Voor de n oodz aak Van het beho ud Van b i o d i V e r s i t e i t. en pas s an t we r d e r s chan dal ig ge s coor d. tij d Vo o r een

Hoe kijk je terug op de expeditie?

“Dit was voor ons beide een van de mooiste ervaringen van ons leven. elke dag zat vol met avontuur van de bovenste plank. We wisten dat het zwaar zou worden, maar tegelijkertijd ook prachtig en vol met verrassende momenten.”

Hoe zwaar was het? “er zijn een hoop momenten geweest dat we elkaar aankeken en dachten: dit gaat te ver. Pure ellende: geen eten, weinig drinkwater, bloedheet, muggen en dat soort ongedierte. en dan ook nog 35 tot 40 kilometer peddelen, elke dag.”

Op voorhand hadden jullie met Google Earth gezocht naar onontdekte surfspots. Nog wat moois gevonden?

“We zijn langs veel mooi lopende golven gekomen die geen naam hadden. Op de meest afgelegen plekken, waar we soms dagen niemand tegen kwamen, vonden we golven die eng perfect liepen. echt het ultieme ‘the Search’-gevoel. toch verbaasde we ons eigenlijk over het feit je zelfs in de meeste geïsoleerde gebieden relatief vaak surfers tegenkomt. Vooral rondom de mentawai waren er altijd wel mensen te vinden. Sommige met hun eigen zeilboot, anderen op een charter boot of in een surflodge. gelukkig zijn er ook genoeg momenten geweest dat we een geheel gebied of eiland voor onszelf hadden.”

Hoe reageerden die gasten op jullie? “meestal zeer relaxt. mensen kwamen soms van ver om ons op te zoeken en met eigen ogen te zien, zowel locals als surfers. alleen sommige surflodge-eigenaren bleken wat minder enthousiast. Voor hun waren we maar lastige jongens waar ze niks aan verdienden.”

Die covershot van de laatste 6 Surf Mag zag er hemels uit. Waar was dat ergens?

“Dat was een spot die ‘Pitstops’ heet. Daar zit trouwens ook een lodge vlakbij met een eigenaar die in eerste instantie heel moeilijk keek. nadat we verteld hadden waar we mee bezig waren mochten we echter blijven. hij nodigde ons zelfs uit voor een drankje. uiteindelijk bleek het toch niet zo’n fijne kerel, maar wel lekker aan het bier gezeten met een groep Kiwi’s.”

Waar hebben jullie uiteindelijk de beste golven gescoord?

“De beste golven waren rond de mentawai, maar die deel je altijd met minimaal 25 andere surfers. De beste sessies waren dan ook

op de Banyak Islands en nias. Vooral op nias heb ik een paar memorabele ritten gescoord. Dat was ook echt wel next level voor mij qua hoogte en kracht. Ik heb daar een paar echt dikke barrels gescoord, groot genoeg om rechtop in te staan, maar ook vreselijk gespoeld, haha...”

Ja, heavy?

“Ik ben wel een paar keer echt goed de klos geweest ja. Ook met de kajak trouwens. na een lange dag peddelen was het landen op de kust soms best tricky. Omdat we elke dag op die kajak zaten was het sowieso zaak om niet al ernstig gewond te raken. een hele dag op open zee is niet bevorderlijk voor het genezingsproces.”

Lukte het een beetje om heel te blijven? “als ik terug kijk heb ik veel geluk gehad. een diepe reefcut op mijn heup, kont of bovenbeen had zomaar het einde van de expeditie kunnen zijn. Ik heb wel een paar flinke wonden opgelopen, maar allemaal binnen de perken. een flinke schaafwond op mijn bil leek te gaan ontsteken, maar omdat ik ook oorontsteking had opgelopen en paar dagen rust moest houden, kon de wond goed helen.”

Zijn er nog plekken waar je terug naar toe wilt?

“We hebben de tello Islands niet gehad. We zijn daar langs de kust van Sumatra gepeddeld, jammer want op google earth zag het er veelbelovend uit. naar de Banyaks wil ik zeker nog eens terug, pure wildernis zonder al teveel surfers in de buurt. De mentawai zijn prachtig, maar het is er druk en de sfeer in het water vaak opgefokt. toch wil ik er nog terug naar toe, al was het maar voor de lokale bevolking. We hebben daar een mooie tijd gehad bij een traditionele indianen familie, dat was een mooie ervaring.”

Wat zal je het meeste bijblijven van dit avontuur? “toch de bijna spirituele ervaring van al die schoonheid om je heen en dan ook nog eens helemaal op jezelf aangewezen zijn.

Kamperen op een plek waarvan je bijna 100% zeker bent dat je de eerste bent die daar ooit zijn tent op zet. Verlaten stranden en op de achtergrond het geluid van golven die stuk slaan op het rif. een ware droom die uitkwam.”

En nu, alweer nieuwe plannen?

“Plannen genoeg. maar nu eerst naar Sri lanka met mijn meisje, lekker een maandlang chillen en surfen.”

2 3 S uma tra Ch al le n ge

t e r u gbl ik m et r obe rt.

2 4 6 S urf Ma g.

Te r u g naar Bali T e k s T: R o y v a n e i j k Beeld: sophia GauGeRica sTeevensz

Z es jaar ge l e de n v l oog r oy van eijk n aar B ali. Hij was Zo gr oe n al s gr as. Het was e e n t r ip vol e e r st e keren: voo r H et e e r st v l ie ge n, voor Het e e r st Bu it e n eu r opa, voo r H et e e r st s u r f e n op r if. de t r ip was ge e n on v e r deeld su c c es. d e He ct ie k, de taal B ar r iè r e , cor r u p t e agenten, Het o n Be ke n de et e n, on dan ks de m ooie golv e n was de ervaring o p m om e n t e n s im p e lwe g t e v e e l . Bij t Hu is komst Bleek Hij o ok n og e e n voe ds e lv e r gif t igin g t e He BBe n, drie weken

mee r n aar B al i. ee n f e r m e stat e m e n t van e e n j o ng en van Ze st ie n die u it e r aar d on Hou dB aar Bl e e k. dit jaar g ing Hij we e r , v ijf m aan de n m et Zijn m e is ke s o pHia.

2 5 Ter ug n aar B al i

p l at e n t ie n kil o kwijt. Z ijn Be s lu it st on d vast: noo it

D E A A N BLIK VAN S U P Er m OOIE G OLVEN DEED HET O N G E m A K KEL IJK E GEVOEL VAN DE DAG ErVO Or BIJ TOV ErS L AG V ErDW IJNEN.

B 2 6 6 S urf Ma g.

ij aankomst op Denpasar pakten we direct een taxi richting ons verblijf. Het was druk op de weg en onze chauffeur scheurde dat het een aard had. De hectische trip resulteerde direct in een aanrijding en een vette deuk in de wagen. De chauffeur leek zich overigens niet al te druk te maken. Hij gaf zijn telefoonnummer en scheurde er weer even hard vandoor. Een lekker begin van de trip. We besloten de rest van de trip ons lot in eigen hand te nemen. Ik had wel eens eerder op een motor gereden, maar een motorrijbewijs heb ik niet. Dat bleek geen enkel probleem voor de verhuurder. Zolang hij zijn centen maar kreeg. Na de gebruikelijke onderhandelingen stortten we ons per motor in het chaotische verkeer. Die eerste ritjes waren behoorlijk wennen en het ongemakkelijke gevoel van zes jaar terug stak weer de kop op. Na een helse rit door Kuta hadden we eerlijk gezegd alweer zin om naar huis te vliegen.

Na een goede nacht slapen reden we naar het strand van Cangu. De aanblik van super mooie golven deed het ongemakkelijke gevoel van de dag ervoor bij toverslag verdwijnen. Hier waren we voor gekomen. Die eerste sessie zette de toon voor de maanden die zouden volgen. Elke dag goede golven in lekker warm water, dit was waar je van droomt.

We hebben de afgelopen vijf maanden kleine en gemiddelde, maar ook hoge golven gehad. De eerste twee maanden hebben we perfecte condities

Foto: Dav id D ec kers

gehad aan de westkust (Uluwatu, Bingin, Cangu, Chocolate -een secret spot). De meeste golven aan de westkust breken naar links dus ik heb lekker aan mijn backside kunnen werken. Een week na aankomst kon ik serieus aan de bak. Indo werd geraakt door een cycloon swell van 15-17 voet. Op Uluwatu braken golven van misschien wel tien meter hoog en Padang-Padang ging ook helemaal los. Volgens de locals was het een van dikste swells in jaren. Ik heb uiteindelijk op Sri Lanka, een spot aan de oostkant van de Bukit, gesurft. Hoewel het lang geen tien meter hoog was, was de surf nog altijd goed aan de maat en wist ik twee onvergetelijke barrels te scoren. Eind december kwam het regenseizoen eraan. Nu de wind begon te draaien werkte de westkust een stuk minder. Aan de oostkant daarentegen ging het helemaal los. Op spots als Keramas, Nico’s en Sri Lanka, waar de golven naar rechts breken, kon ik lekker aan mijn frontside werken.

Halverwege onze trip hebben we nog een tripje naar Lombok gemaakt. Ondanks de schoonheid van het eiland en goede golven voelden we ons hier toch minder thuis. Dat had vooral te maken met de locals. Tijdens een sessie op Inside Grupuk leerde ik een voor mij nieuw fenomeen kennen: locals die betaald worden om andere surfers golven te laten pakken. De line-up lag vol met Japanners, wat normaal gesproken toch hele relaxte gasten zijn om mee te surfen. Die Japanners bleken echter de locals te betalen om jou te blokken zodat zij alles konden pakken. Behoorlijk bizar, maar daardoor heb ik haast geen golf kunnen rijden.

Gelukkig bleek het op Outside Grupuk ook goed te lopen maar dan zonder moeilijke locals die je geen golf gunnen. Het werd een goede sessie, maar een

27 Te ru g na ar B ali

2 8 6 S urf Ma g.

IK BEN BLIJ DAT IK B ALI NU OP EEN HE E L A ND E rE m ANIEr HEB ErVArEN. IK HEB mIJN BEE LD VA N H ET EIL A ND COmPLEET Om mOETEN G OOIEN EN B OVE ND IE N

mislukte air gooide roet in het eten. Een pijnlijk onderbeen hield me uiteindelijk vier dagen uit het water. Ik was wel weer klaar met Lombok. Weer terug op Bali in ons relaxte familie hostel in Jimbaran stond ons nog een onaangename verrassing te wachten. We begonnen geld te missen. Eerst dachten we nog dat we ons gewoon verrekende, maar op een gegeven moment klopte het echt niet meer.

Tijd om het aanwezige personeel eens te testen.

Net voor de lunch liet ik 500.000 rupia in mijn portemonnee in de kast achter. Toen ik een half uur later terug kwam bleek dat nog maar 400.000 te zijn.

Wat bleek, de schoonmakers namen hun werk wel erg serieus. Na een goed gesprek met de huisbaas kregen we het geld gelukkig weer terug, maar het was wel een goed moment om te verkassen.

Vijf maanden was een goede tijd om Bali te ontdekken. Het is mooi als je zo’n lange periode ergens verblijft. Je leert de lokale mensen een beetje kennen en ondanks de taalbarrière bouw je toch

een soort band op. met handen en voeten kom je nog een heel eind. Ik ben blij dat ik Bali nu op een heel andere manier heb ervaren. Ik heb mijn beeld van het eiland compleet om moeten gooien en bovendien keihard kunnen trainen. Elke dag surfen in tropisch water en uiteenlopende omstandigheden heeft mijn surfniveau een flinke duw voorruit gegeven. Ik kan niet wachten om aankomend jaar te knallen in de wedstrijden. De terugkeer naar Bali was een succes. Het is op sommige plekken behoorlijk druk en de locals zijn niet overal even vriendelijk, maar met zoveel spots om uit te kiezen en een constante aanvoer van goede swell, vind je altijd wel een plek om een paar mooie golven te scoren. Straks weer in het koude Hollandse water en hopelijk snel weer wat dikke surf in Frankrijk.

Deze vijf maanden zal ik in ieder geval niet snel vergeten. Van dikke barrels tot mooie ritjes op de motor tijdens schitterende zonsondergangen, het was een mooie tijd.

2 9 Ter ug n aar B al i

KEIHArD KUNNEN TrAINEN.

3 0 6 S urf M ag.

D e C u r a b oys Ja ppe Me iJSing e n Ma riJn B ou w Me e Ste r he bben beiden het t r op is che cu r açao v e r r u il d voor het ko ude n e de r l an d waar z e n u won e n. de s u r f r oot s van Jappe en Mar iJn l igge n in het ou dhol l an ds e ‘par adiJ s overzee’ , M aar in Midde l s z iJn de Jon ge n s p r oMin e n t aanwezig in de n e de r l an ds e s u r f s ce n e . Jap p e won afgelopen Jaar de e e r st e st op van de pr ot e st n k t ou r e n de o’ neill s u f be n e lu x Jackp ot t e rwiJl M ar iJn e e r ste werd biJ de z an dvoort cl as s ic 2011. tiJ d voor e en nadere ke n n is Makin g.

M

arijn Bouwmeester is geboren in Willemstad. Zijn vader had tijdens zijn tijd bij de marine Curaçao leren kennen en is daar met zijn gezin naar toe verhuisd toen hij er een baan aangeboden kreeg. In 1983 werd Marijn geboren, en in de jaren dat hij opgroeide zijn ze vaak heen en weer verhuisd tussen Nederland en Curaçao. In 1996, na een jaar op een privé internaat in Leiden te hebben gezeten, kreeg Marijn vlak voor zijn terugkeer naar Curaçao een bodyboard van een goede kennis. Die adviseerde hem om niet meer “zo ADHD-achtig te gaan doen en lekker in de zee te gaan klooien.” Marijn vertelt dat hij diezelfde dag dat hij in Curaçao aankwam op Canoa Beach werd gedropt. “Mijn zus vierde daar soms wel feestjes en zij wist dat daar gesurft werd.

Dus ik ben daar afgezet door mijn vader om zes uur ‘s ochtends en ik werd op zes uur ‘s avonds weer opgehaald. Dat was het begin.”

Fot o: Ti m Mi

Jappe woonde toen al acht jaar op Curaçao en was al een paar jaar bezig met bodyboarden. Geboren in Tanzania, verhuisde hij met zijn ouders in 1989 naar Curaçao en leefde daar in Bonam. Dit ligt ongeveer vijf kilometer van Playa Canoa vandaan dus wanneer er ook maar een beetje golven waren, was Jappe in het water te vinden. “Als we wisten dat er golven waren en onze ouders konden ons niet brengen, of je had ruzie, dan ging je gewoon lopen.

Altijd na school.” vertelt hij, “en soms tijdens.”

Toen hij tien jaar was had hij met wat verjaardaggeld zijn eerste surfboard gekocht, een tweedehands Local Motion van Christian Smitz. Dit was een tijd waarin er nog maar weinig surfboards verkrijgbaar waren op het eiland dus de boards die er aangeboden werden, waren vaak niet in al te goede staat. Ondanks de gehavende conditie van zijn surfboard was Jappe direct hooked. Elk weekend, elk momentje dat hij tijd had, ging hij surfen. “Op mijn dertiende deed ik al 360’s. En toen kwam Marijn erbij.”

3 1 D e Curab oys

T e k s T: J o s e p h i n e L e e r T o u w e r

3 2 6 S urf Ma g.

Ma r ij n , Foto: R a y M a x

Van begin af aan was er een gezonde rivaliteit tussen de twee. Pas later, toen ze begonnen met surfen, groeide er een vriendschap uit die vele uren samen in line-up. Jappe surfte na zijn Local Motion op een zelf gemaakt boardje van een excentrieke shaper/tatoeëerder en is later boards gaan bestellen bij Charlie Ballantino. Charlie heeft als eerste blanks en glasvezel uit de VS geïmporteerd naar de ABC eilanden en is in een container gaan shapen onder de naam Sunchild Surfboards. “Hij heeft nu iets van 200+ boards gemaakt en dat is best wel goed voor een surfscene met 30 mensen”, vertelt Marijn. Net als Jappe had Marijn eerst een tweedehands surfboardje. Toen dat board brak had hij vanuit Amerika een Eric Arakawa 6”0 besteld. “Dat board heb ik zo’n tweeëneenhalf jaar gehad. In die tijd begonnen we een beetje te knallen. Met dat boardje heb ik ook de contest gewonnen in 1999.”

Die wedstrijd was de eerste contest op Canoa waar de boys aan meededen, Jappe werd tweede. De eerstvolgende wedstrijd, in 2002, werd Jappe eerste, evenals bij de derde wedstrijd in 2005.

Er was geen sprake van sponsoring op Curaçao dus geld voor trips was er niet. Wel maakten ze

af en toe een surftrip naar Aruba of Klein Curaçao, een eilandje ten oosten van Curaçao met een mooie rechtse break. Hier surften ze van zonsopgang tot zonsondergang en als ze niet in het water lagen, werkten ze aan de hut, Fort Japmar, die als schuilplaats diende in het dorre landschap. Hutten bouwen was trouwens een vertrouwde bezigheid van de surfers op Canoa. Vanaf dag één dat er gesurft werd, is er ook gebouwd op de noordkant.

Er waren twee groepen surfers, de blowers en de sportievelingen, beiden hadden hun eigen hut. De hutten werden regelmatig in de fik gestoken door de andere groep en vervolgens weer opgebouwd.

Luis Martis, een blanke Antilliaanse surfer, heeft op een dag allemaal lantaarnpalen in beton gestort en een sterke hut van drie verdiepingen gemaakt.

“Die was echt huge. We konden onze auto’s eronder parkeren, tennissen, loungen tussen de palmtakken.” Maar ook deze is later afgebrand.

De noordkant is eigenlijk een niemandsland waar arme vissers lang geleden hun schamele abodes bouwden dus de hutten van de lokale surfers staken niet vreemd af. Marijn legt uit dat de noordkant een plaats voor jongeren was, “Zoals onze

zussen.” Jappe voegt toe, “Het was een beetje een plek waar je niet zo snel kwam, tenzij je surfte natuurlijk.” De noordkant is dan ook taboe onder de lokale Antilliaanse bevolking. Ze zijn bang voor het ruwe water omdat ze vaak niet kunnen zwemmen en ook de drugshandel die daar plaatsvindt schrikt ze af. Marijn: “Ook zie je dooie honden, dooie ezels, dooie varkens. Zijn [Jappe’s] broer heeft zelfs een keer een aangespoeld Colombiaans lijk gevonden, vastgebonden, met kogelgaten. Dat zagen wij als jonge kinderen.” Niet alleen wordt de noordkant eng gevonden door de drugs en aangespoelde dieren, ook de weg die er naar toe leidt maakt het er niet gemakkelijker op. Jappe: “De weg is heel slecht. Echt een weg vol met gaten, je sloopt je auto elke keer als je daar rijdt.” Als dat nog niet genoeg is loopt er ook nog een zwerver rond. “De Rasta Pinda. Soms flipt ‘ie en dan haalt hij opeens zijn mes te voorschijn. ‘Makamba! Makamba! Ik maak je dood!’” zegt Marijn lachend.

Ondanks dit alles is Canoa een geliefde surfspot en een fantastische break. Als er een contest plaatsvond waren er al wel driehonderd toeschouwers op het kleine strandje te vinden. Het hoge surfniveau

Ja ppe, Fot o: D a ve va n d er S a r

Als kinderen keken Jappe en Marijn niet naar de lokale jongens om hun surf stijl op te baseren. Waar ze wel naar keken was een oude video van Christian Fletcher. Jappe: “Er was maar één video op het eiland en dat was nog in de tijd van de cassetteband

Wa a r z e We l n a a r k e k e n Was e e n o u d e v i d eo van C h r i s t i a n F l et C h e r . Ja p p e: “ e r Was m aar één v i d eo o p h et e i l a n d .” dus iedereen had ‘m gekopieerd. Fletcher is van de airs en ja, daar hebben we ons surfen een beetje op gebaseerd. Een beetje die skate-style, veel vliegen, veel snelheid maken.” Fletcher vond dat je je stijl niet bewust moest gaan beïnvloeden maar dat deze natuurlijk kwam met veel doen. “In deze ‘natural style’ vlogen je armen alle kanten op maar dat maakte niet uit, als je maar keihard ging. ” vertelt Marijn. Met harde death metal op de achtergrond waren de boys helemaal stoked om na het kijken van die video direct naar het strand te racen om zelf te knallen. Jappe: “Laatst zaten we die video weer eens te kijken en wow… We hebben daar toch wel veel van geleerd. Die video was ook perfect want hij duurde maar 12 minuten dus voor het surfen

even snel kijken en dan bam! naar de beach.” Tijdens hun schoolperiode surften Jappe en Marijn zo’n twee keer in de week en meestal in het weekend omdat ze gewoon naar school moesten. Marijn vertelt dat ze van jongs af aan al hun vrije tijd in de zee doorbrachten omdat ze door hun moeders werden meegenomen naar het strand. Hun moeders wilden ook niets liever dan hun vrije tijd daar doorbrengen dus ook in vakanties gingen ze iedere dag naar het strand. Ook al was het flat waren ze toch de hele dag in het water te vinden. “Maken wat je ervan maken kon… de kleinste golfjes surfen, daar leer je ook weer van. Dan heb je een keer een grotere dag en surf je toch weer beter omdat je al die speed kan maken op een kleinere golf,” zegt Jappe.

3 3 D e Curab oys

en de spannende heats waren reden genoeg om de slechte weg en de Rasta te trotseren. De CSA [Curaçao Surfing Association] zorgde voor gratis eten, drinken, bier, en na afloop voor een sicke trophy.

Al was de organisatie soms minimaal, toch hadden die driehonderd man aan het einde van de dag allemaal gratis spareribs gegeten. Er werd reclame gemaakt en over het hele eiland posters opgehangen.

Marijn vertelt dat ze een beetje gingen flirten en flyeren onder de stagiaires die vervolgens met tien vriendinnen naar het strand kwamen voor de wedstrijd. Kortom, een dagje barbecueën en surfen kijken in de zon trok van alle kanten mensen. Hier in Nederland is dat minder door de kou, zegt Marijn.

Ook ligt het niveau daar hoger omdat de surfers allemaal meedoen terwijl hier de goede surfers meestal thuis blijven. Marijn: “De jongere guys van 19, 20, die doen mee, maar niet die van onze leeftijd. Op Curaçao doen we wel allemaal mee.”

3 4 6 S urf Ma g.

Ma rij n, Foto: G er t- Ja n d e Kon in g

Later, toen ze gingen werken en zelf een auto hadden, surften ze iedere dag, voor en na het werk, ieder moment dat ze tijd hadden. Jappe werkte op Jantiel beach bij Zanzibar achter de bar en op het strand. Marijn werkte als deckhand op een zeilboot, hij deed snorkel- en duiktours met toeristen. “Op een gegeven moment werd er niets meer georganiseerd aan contests maar je gaat toch naar de beach. Het leven gaat door. Je bent lekker aan het surfen, aan het genieten,” vertelt Jappe. “Ja, goeie tijden.” Ook in die periode bleven Jappe en Marijn elkaar pushen met onderlinge wedstrijden.

Ze deden 360 contests, aerial contests, reverse contests, en de regels waren simpel: wie de meeste airs maakte, had gewonnen. Marijn: “Tot 2010 zijn we doorgegaan met de omgekeerde rotatie, de reverse. Daarom spint Jappe zo goed.” Ze maakten er filmpjes van en zagen zo wat de ander kon om dit vervolgens weer na te doen. De laatste jaren op Cu-

raçao zaten ze ieder weekend te editen en hebben ze samen meerdere filmpjes gemaakt.

In 2010 is Marijn naar Nederland gegaan om te gaan werken in Zeeland. Daarna is hij voor Ripcurl gaan surfen en naar Scheveningen verhuisd.

Tegenwoordig is hij niet meer weg te denken uit de line-up. Hij heeft het afgelopen jaar in Nederland meer gesurft dan toen hij op Curaçao woonde en zich bewezen als een echte cold-wave diehard.

Jappe kwam niet lang na Marijn ook naar Nederland. Jappe: “Mijn vriendin ging hier studeren en daarbij had ik het ook wel een beetje gezien daar.

Het is 60 km, dat eiland, en op een gegeven moment ken je elke cactus en elke steen.” Door verhalen had hij matige verwachtingen van de surf hier, maar toch heeft hij ontzettend veel kunnen surfen. Hij kreeg bij zijn aankomst in Nederland een wetsuit van Marijn en kon zo direct aan de slag.

“Die pakken zijn eigenlijk zo goed tegenwoordig dat je zelfs in de winter gewoon lekker kan rippen.

Ik had echt nooit gedacht dat ik zoveel zou gaan surfen in Nederland.” Wat een enorme booster is zijn de fotografen en de media die in de Nederlandse surfscene veel prominenter aanwezig zijn dan op Curaçao. Marijn: “We zijn ook fotogeil, we geven het toe. We zijn fotogeil.” Als ik vraag naar hun toekomstplannen zeggen ze beiden naar het buitenland te willen. Jappe: “Ik zou heel graag nog contests in het buitenland surfen. Sponsoring krijgen en dan over de hele wereld surfen.” Marijn zou liever naar een warm land willen verhuizen.

“Peru, Argentinië, of een groter eiland als PuertoRico”, zegt hij. “Hoeft geen Curaçao meer te zijn.”

Jappe houdt die deur nog iets open. “Misschien wil ik later nog wel terug naar Curaçao. Wie weet.”

Maar voorlopig laat die grijze Noordzee de Curaboys nog niet los.

tekst: Josephine Leertouwer & beeld: Carl thomson Curaçao kent een kleurrijke surfgeschiedenis die zich voornamelijk centreert rond Playa Canoa aan de noordkant van het eiland.

‘Canoa’ is het Spaanse woord voor ‘kano’, hetgeen weer overgenomen is van de Arawakan Indianen die de Spanjaarden tegenkwamen met de kolonisatie van het eiland. De Arawakan Indianen gebruikten de term canaoua, waarmee een grof uitgeholde houten boot aangeduid werd. Hiermee peddelden de Arawakans van het vaste land naar de ABC eilanden. Van origine zijn de bewoners van Curaçao dus echte watermensen die leefden rond het vaste ritme van de oceaan.

De Atlantische Oceaan genereert voornamelijk swell die vanuit het noordoosten de Curaçaose kust raakt. Deze komt met de passaat winden over de koraalriffen geblazen en maakt van de gehele noordkant van het eiland een goed surfbare kustlijn. Canoa is in feite een reefbreak, net als de andere aangrenzende surfspots zoals bijvoorbeeld The Wall, Houtjesbaai, Plasticbaai, en St Joris.

Er gaan geruchten dat er in de jaren ’60 al gesurft werd bij Bapor Kibra in het zuiden. Ryzal Thijssen, een lokale surfer, vertelt dat zijn vader met vrienden in de vroege jaren ’70 al ging bodysurfen op Canoa, maar dit nooit hebben doorgezet. Het water was ruw en het rif scherp en daarbij hing er een taboe rond ‘de Noord’ door de drugshandel en moorden die er plaatsvonden. Toch is er een groep jongeren geweest die in de jaren ’80 naar Canoa ging om daar te chillen en te surfen.

B a r t E ek h of

Ja ppe

M a r ij n & Ja p p e

3 5 De Curab oys

s u r Fi n g C u r a ç a o

z e lFs g liJ b a n e n e n g eJ at te W i n d s u r Fb o a r d s W e r d e n o m g e v o r m d tot s u r Fb oa r d s . C a n oa ha d g o lv e n e n d e z e m o e s t e n h o e d a n o o k g e s u r F t Wo r d e n.

Voordat de werkelijke surfscene op Canoa tot bloei kwam eind jaren ’80, waren surfboards nog schaars en werd er aanvankelijk op kneeboards, bodyboards, en ‘skurfboards' (voorloper van een wakeboard) gesurft. Het feit dat er geen surfboards verkrijgbaar waren op het eiland is dan ook de belangrijkste reden dat de surfscene zo laat tot bloei kwam. Desondanks was iedereen super stoked om op wat voor manier dan ook golven te pakken. Ryzal schrijft over die tijd: “iedereen had wel een ding om het water mee in te gaan." Ze improviseerden met wat ze te pakken konden krijgen; zelfs glijbanen en gejatte windsurfboards werden omgevormd tot surfboards.

Canoa had golven en deze moesten hoe dan ook gesurft worden.

De eerste single fin boards werden bou palu (‘onder de boom’ i.e. amateuristisch) geshaped met foam en fiberglas door Paul van Wilgen en de vaste groep surfers groeide gestaag. Met de groeiende vraag naar hardware werden er ook surfboards en materialen geïmporteerd uit de VS. Door de snelle ontwikkeling van de surfscene in de begin jaren ’90 werd er in 1993 voor het eerst een competitie georganiseerd op Canoa. Op een still van een oud videofragment zie je een groep surfers waaronder Ryzal, Brian Sprock, Carl Thomsen, Michiel van der Hulst, Michael Wong Loi Sing, Luis Martis, Dave Rijswijk, Edward Daal en Zayno Lane––de eerste hardcore surf groep van Canoa.

Cura Crew

3 6 6 S urf M ag.

Michiel va n der Hul s t

overwiNtereN: Marokko, ierlaNd, portugal

ONgetemd ~ Verwekt iN de NOOrdzee

op zoek Naar verlossiNg

5,95 euro | No.1 ‘11

Man tegen Man ~ holland Schopt kont Surfblad voor de lage landen

Surfblad voor de lage landen

Surfblad voor de lage landen

Surfblad voor de lage landen

Marijn Bouwmeester Foto: Gert-Jan de Koning

ViVa mexicO SchOtSe dump laid back bretagNe

Pascal van der Mast, Algarve.

Foto: Danny Bastiaanse

Ondertussen in Sumatra Robert Verspui overweegt zijn opties Foto: Joost Bienenmann

6 Surf Mag.

6 Surf Mag.

6 Surf Mag.

6 Surf Mag.

HollaNd wiNter blues Foto: Marinus Joris

5,95 euro | No.4 ‘11

BP

no.4 2011

5,95 euro | No.3 ‘11

no.3 2011

no.1 2011

no.2 2011

5,95 euro | No.2 ‘11

cover-2011_nr2_DEF.indd 3

18-05-11 10:59

cover-2011_nr3_DEF.indd 1

20-07-11 10:27

WORD A BO N N E E VAN 6 S U R F M AGAZINE E N K I E S E E N VAN O ND ER S TAANDE GR AT I S W E L KOM S TGES C H ENK EN! 4 NUMMERS SAMEN MET JE WELKOMSTCADEAU VOOR MAAR €23,80. SURF NAAR WWW.SOULONLINE.NL OF MAIL NAAR INFO@SOULONLINE.NL EN SLUIT JE ABONNEMENT AF!

Hoodlamb x 6 surf t-shirt Unieke collaboration tee van Hoodlamb en 6 surf magazine. Supermooie kwaliteit en slechts weinig van gemaakt, dus op = op!

FCS Poncho Gemaakt van zachte badstof, lekker warm bij het omkleden!

Prolimit wetsuitbag Nooit meer een zeiknatte achterbak in je auto!

winkelwaarde: € 45,-

winkelwaarde: € 18,95

Paar Reef slippers model HT Met deze supercomfortabele slipper van Reef loop jij er deze zomer stylish bij! Verkrijgbaar in maat 9, 10, 11 en 12.

winkelwaarde: € 35,-

winkelwaarde: € 35,-

Ben je al abonnee? Surf dan naar www.soulonline.nl/abonnees en bekijk de aanbiedingen die we voor jou als trouwe abonnee hebben. *De poncho, Reef slippers en het Hoodlamb t-shirt zijn exclusief € 9,95 verzendkosten. € 23,80 geldt voor het eerste jaar.

{D E ZAN D M OTO R}

0 9 d e Zan d m o to r

door Jan Bijl

Hannah Harding

Team Rider

uits Collection

Animal Summer Wets

ports.nl for dealers

rs check www.fox-s le at selected deale

Now availab

10845 Fox Sports +31 (0)50-31 animal.co.uk fox-sports.nl wetsuits. o@ inf .nl rts po x-s fo www.

WETSUITS

GA L L E RY

S t ef Bak ker Fot o: Ru ben S ni t slaar

Gerco Ku i jt Fo t o: Ray Max

Pa s c a l va n d er Mast Fo t o : D a n n y Bast i aanse

Jet h ro van L ui jk Fot o: Mari nu s Jori s

Mi ch ael Wet eri ngs Fot o: Ray Max

5 2 6 Sur f M ag .

Oxbow D1TOGANE boardshort € 75,www.oxboworld.com

Olukai Kukui (Dark Java) € 100,www.olukai.com

Dufarge Anchor hoodie € 65,45 www.dufarge.com

O’Neill Hybrid Freak €75,95 www.oneill.com

Rancho Burica Limited Edition Gees Voorhees-T € 15,www.ranchoburica.com

Island Tribe Sun Protection clear gel SPF 40 50 ml €10,95 / 100 ml € 16,95. www.islandtribe.nl

Animal Assassin 3/2 € 259,95 www.wetsuits.animal.co.uk

NSP Cocomat boardseries vanaf € 449,www.newsurfproject.com

Quiksilver Roady T Subconscious € 35,www.quiksilver.com

surf

TRAVEL

Ripstar onderscheidt zich als surfspecialist met kleinschalige kwaliteit-surfcamps voor twintigers en dertigers. Onze internationaal gekwalificeerde instructeurs delen graag hun grote passie voor surfen met je en coachen je dagelijks naar een hoger niveau. ’s Avonds verrast onze professionele kok je met een magnifiek diner. Ons basecamp ligt op steenworp van de beachbreaks van L’Amélie Plage, ver weg van de crowds. Met een groep vrienden kunnen we ook op diverse andere locaties een custom trip voor je organiseren.

WWW.RIPSTAR.NL

Na mas te I n 2 006 b ez o c h t e n A l e xAn dr A Gos s In k e n Ge e rt-JAn M Idde l koop In dIA, o p zo ek n A A r Go lve n. e e n k l e In e M AAn d r e Iz e n In bu s s e n, t r e In e n, r IksJA’ s en tA x I ’ s b I J G e MI d d e l d 40 G r Ade n we r d t oe n u It e In de l IJk op de l AAt ste dAG b el o o n d. r e d e n G e n o e G voor Al e xAn dr A e n Ge e rt-JAn oM het AfG e l open w I n te r n oG e e n p oGInG t e Ge v e n.

TeksT & Beeld: Alex AndrA Gossink

5 4 6 S urf Ma g.

N

a heen en weer gemail met surfswami’s en een Brits stel die surftrips in ZuidIndia organiseert, gaan we opnieuw het avontuur aan. meer dan 7000 kilometer kust moet ergens leuke surf opleveren. een tipje van de mysterieuze surfsluier van India werd na onze eerste trip gelicht in print (surfer’s Path), online gezet (Driftmagazine) en op film getoond (Castles in the sky). Niet gehinderd door een tekort aan ambitie beginnen we de trip in Goa, voormalig hippie hang-out en nauwelijks bekend als surfwaardig. Het lijkt bijna ‘appeltje-eitje’ deze keer. Het koelere weer in dit seizoen maakt reizen een stuk aangenamer. stormrider heeft India inmiddels op de surfkaart gezet en via magic seaweed kunnen we de swell checken. Beide bieden echter geen houvast, want de voorspellingen kloppen nauwelijks en in India is het niet alleen een kwestie van wáár de spots liggen, maar hoe er te komen. In Patnem, een rustig, met palmen omzoomd baaitje in het zuiden van Goa treft GJ, die er een week eerder arriveert dan ik, op zijn allereerste dag een metertje surf tussen tropische buien door. Na zorgvuldig wikken en wegen en mijn dringende advies ‘licht’ te reizen heeft hij gekozen voor zijn zojuist aangeschafte 5’11” meyerhoffer Pill. Het lichte, relatief brede boardje blijkt de per-

fecte keuze voor de warme windchop. Helaas blijft het de rest van de week vlak als een Zwitsers meer.

Wanneer ik aankom bij het paradijselijke strand staat hij dan ook te popelen om verder te trekken.

Ik krijg een dag om te acclimatiseren, wat goed lukt op een dieet van zoete kardamon thee, hete curry, zon en koeiendrollen in de branding. Wat exotisch!

lycra’s te drogen en in de tuin is de garage van hun eigen ‘mantra surfclub’. Het mag duidelijk zijn: de grote gemene deler is surfen. Nou ja, dat is wat kort door de bocht. De vaste bewoners van de ashram zoeken wel degelijk naar spirituele verlichting door het vereren van Khrishna. maar hun dagelijks surftripje doet wonderen voor de zoekende ziel.

All inclusive bij de Hare Khrishna’s mijn longboard heb ik thuisgelaten deze keer, met het vooruitzicht deze te kunnen huren in een.. surfashram! De Kaliya mardana Krishna ashram ligt aan een riviermonding in het piepkleine dorp mulki in de provincie Karnataka, zo’n 6 uur treinen vanaf Goa. We worden er warm verwelkomd door Gaura, satya, shamant en Dicky Boy. Ze zien er in hun boardshorts en Quiksilver t-shirts uit als doorsnee surfers, maar wat ze verraadt is die typische pluk haar achter op hun hoofd. Het soort ’matje’ tot onder in de nek, zoals je hier in Nederland ook een Hare Khrishna herkent. een ashram is een plek waar mensen samenleven of elkaar ontmoeten die eenzelfde religie, filosofie of levenswijze aanhangen. Hier vind je surf dvd’s, -magazines, -fotoboeken, zelfs een kookboek voor surfers in de gemeenschappelijke eetkamer. Illustere namen in het gastenboek als Chippa Wilson en Dave Rastovich. Op de binnenplaats liggen boards, hangen

In de vroege morgen wordt de kleine rubberen Zodiac geladen met 6 boards en 5 personen. We tuffen de riviermonding af naar zee. Veelbelovende schuimkoppen markeren de plek waar de rivier in de arabische Zee overgaat. Dan volgt de keuze, ‘Baba’s Left’ –aan uw rechterhand- en ‘swami’s’, links van ons. De boot wordt op een strandje aan de linkeroever gelegd. Hoopvol lopen we met de boards over stapels aangespoelde kokosnoten, bloemenslingers en iets ondefinieerbaars. De combinatie van het zoetweeïge met iets rottends is wat mij betreft de typische geur van India. Voeg een vleugje zeebries toe en je zou er van kunnen houden. Dan openbaart de zee zich en ik vraag vertwijfeld: “Waar gaan we erin?” Het wateroppervlak is glad als een gesteven laken. De jonge devotees lachen verlegen “I told you, it is small, very small today.” Ze halen ons over er gewoon in te gaan en te wachten. De volgende dagen zal dit ritueel zich herhalen, en ondanks de gemiddelde knie- tot heuphoge gol-

5 5 M ale d ive n

ven die inderdaad na even wachten binnenrollen, vermaken we ons prima. een 9’6” longboard, een funboard en verschillende shortboards worden uitgewisseld. satya en shamant willen niets liever dan met GJ’s Pill de smalle surf aan stukken rippen.

Ze pakken ongelooflijk veel golven – zij hebben tenslotte de hulp van een hogere macht. De ochtendsessies worden iedere dag langer, het enthousiasme van de jongens werkt aanstekelijk. Het is zo glassy dat je nauwelijks de soms hogere setjes ziet doorkomen die we dan juichend begroeten alsof we nog nooit zoiets gezien hebben. Nederig en dankbaar, die hebben we vast binnen.

Zo vliegen de dagen in de ashram om: surfen, brunch met goddelijke Indiase gerechten, rusten, lezen, kletsen. Dan, als de ergste hitte voorbij is naar het dorp of met de kayak eropuit. er wordt volleybal gespeeld met de buurtkids, er is een pingpongtafel en er zijn yogamatten. Helaas worden de golven in de middag weggeblazen door een stevige bries. Op een ochtend besluit ik het volledige dagritme van de ashram te volgen. Die begint namelijk zo’n 2,5 uur vroeger dan de toch al vroege surfsessie met puja. er worden offers van voedsel en bloemen aan het beeld van Khrishna gebracht, dan volgen mantra-meditaties. GJ en ik worden uitgenodigd erbij te komen zitten met in de hand het volgende versje:

crew naar onbekende spots voor Castles in the sky. als dank nodigde steele hem en pupil satya vorig jaar uit voor een surftrip naar Bali. satya surfte er op oude boards van andy Irons en slater. “Helaas heb ik die van slater kapot gesurft” biecht satya op. met pijn in het hart nemen we afscheid van de lieve ashrambewoners, het heerlijke voedsel en de rust. maar er zijn places to go en golven te zoeken!

Eat, Pray, Surf Flarden van het elektrische gezoem van krekels drijven binnen en kakkerlakken rennen in het rond om de etensresten van de treinreizigers te proeven. 15 uur lang dwingt het hypnotiserende ‘kadoeng-kadoeng’ van de trein een diepe slaap af tot we in de vroege morgen in backpackersdorp Varkala aankomen. De Britse sophie en ed templeton begonnen vorig jaar met hun soul’nsurf huis, waar ze een klein aantal gasten ontvangen en op surftrip nemen met hun ambassador, een coole oldtimer die in India vooral als taxi wordt gebruikt. tijdens onze eerste sessie liggen we met z’n zessen in de line-up, dat is in dit land ‘een drukte van jewelste’ te noemen. Het is nog vroeg en lekker koel maar het strand is afgeladen. We surfen temple Beach, een heilig strand voor Hindoes die van heinde en verre komen om hier hun overleden familieleden te eren met offers van bloemen, kaarsen en gebed. We

5 6 6 S urf M ag.

“H a r e K r i s H n a H a r e K r i s H n a KrisHna KrisHna Hare HareHare rama Hare rama rama rama Hare Har e” Gelieve 108 maal te herhalen. We playbacken wat ongemakkelijk mee en ik voel me een indringer in een ritueel wat niet de mijne is. Ik vraag hoe surfen in verhouding staat tot de ashram en hun geloof. satya –die ik tot dan alleen als grappenmakende surfer ken: “Het is een activiteit die lichaam en geest gezond houdt om zo op goede wijze Khrishna te kunnen dienen”. Oprichter van de ashram is amerikaan Jack Hebner, ook wel bekend als de surf swami. Khrishna devoot maar vooral surfer in hart en nieren. Hij vat het in een zin samen: “Lighten up and go surfing!”. De swami, inmiddels over de 60, is verantwoordelijk voor de stoke onder zijn pupillen. “Hij leerde ons old school style surfen, down the line”, legt shamant uit, “we leerden het bochtenwerk van andere surfers en video’s”. swami Jack begeleidde taylor steele en zijn film-

voelen ons in eerste instantie wat ongemakkelijk tussen hun rituelen. maar wanneer ed en GJ hun eerste golf pakken en een menigte begint te joelen en applaudisseren verliezen we onze gêne. Ook ik krijg een staande ovatie voor mijn eerste golf. Dat is toch tof, want ik surf niet bepaald de sterren van de hemel! De golven zijn schouderhoog en krachtig en eindigen meestal in een close-out. maar ze blijven komen en iedereen komt aardig aan zijn trekken. Na bijna drie uur surfen lijkt de golfmachine uitgezet en hongervisioenen van chai en chapati’s duiken op. Dan nadert een grote troep dolfijnen, die op nog geen vier meter bij ons vandaan hun grijze lijven loom op en neer golven. Ze schakelen de ochtend in slow-motion en tekenen een smile op ons gezicht die er de rest van de dag niet meer af te bikken is.

57 M a led iven

5 8 6 S urf M ag.

terug bij het surfhuis heeft sophie goed nieuws voor ed: stormrider mailde dat soul’nsurf gratis reclame krijgt als ed ze de spots verteld die hij recentelijk ontdekt heeft. Dat zijn er nogal wat en hij heeft geen moeite met prijsgeven van de potentie van de breaks rondom Varkala. Ze zijn niet gemakkelijk te bereiken en ed heeft veel tijd gestoken in het checken van de verschillende breaks onder verschillende omstandigheden. Zo neemt hij ons een keer mee naar een riviermonding waar een mooie a-frame loopt, maar te klein is om te surfen.

“Ik blijf deze spot checken onder alle omstandigheden, ik weet zeker dat ik op een dag perfectie vind hier!” De bescheiden ed heeft van alle spots die hij heeft ontdekt er nog maar een naar zichzelf vernoemd. “De vissers en kids op het strand waren net zo enthousiast als ik toen ik er voor het eerst surfte en na aandringen van vrienden heb ik die toen ‘ed’s wave’ genoemd. Hoe mooi is dat, je kunt hier nog spots ontdekken en benoemen!”.

De volgende dagen wisselt de surf van hoog naar klein maar is altijd clean. meestal neemt ed ons mee naar spots waar we samen met de vissers uitpeddelen. soms is het zo hol en snel dat het een privé-feestje wordt voor GJ en Varghees. Varghees komt uit een vissersgemeenschap in Kovalam, zo’n 50 km naar het zuiden. Hij helpt ed en sophie met van alles rond het huis. maar vooral is de verlegen maar vriendelijk jongen een succesverhaal van een

liefdadigheidsproject (sIsP) die kinderen van de allerarmsten in Kovalam van de straat en uit de criminaliteit houdt. als beloning voor het volledig volgen van het scholingsprogramma mogen ze in de weekenden meedoen aan allerlei activiteiten met als belangrijkste: surfen. Zonder het surfen als beloning had Varghees het volgens hemzelf nooit volgehouden. “Dan liep ik nu nog rond op straat, rottigheid uit te halen. Ik ben meteen stoked geraakt en nu heb ik een baan hier”, vertelt hij trots.

De beloning Onze dagen raken op en het regent al bijna drie dagen in Varkala. Op aanraden van Varghees reizen we af naar Kovalam waar de storm, die de regen veroorzaakt, een grote swell zou moeten opleveren. “Zoek vooral even mijn broer op. Hij runt er de surfclub, waar alle kids van het project lid zijn!”. twee uur voor donker staan we op het strand van

Kovalam verbijsterd te staren naar vette overhead golven die op het strand beuken en het twee jaar geleden aangelegde kunstrif volledig laten verdwijnen. We checken bij het eerste beste guesthouse in –nou ja, niet bepaald het beste, maar who cares!

GJ peddelt uit en haalt nog even het beste uit wat Indiase golven kunnen bieden. er liggen 2 locals, een Italiaan en een amerikaan, in het water die ook bij iedere golf even verbaasd lijken over de kwaliteit van de surf. GJ gaat los: sprays, floaters en de amerikaan –die opgroeide in dezelfde baai als Kelly slater- gooit er een paar mooie airs uit. Helaas is het minder gesteld met mijn fotosessie. De lens lijkt een eigen leven te leiden en ik word om de haverklap verzocht om op de foto te gaan met een groepje meisjes, vrienden, nonnetjes, families die rond deze tijd het strand omtoveren in de Kalverstraat op zaterdag. In het donker komt GJ uitgeput maar tevreden uit het water, “Niet voor niets helemaal naar India gereisd!” een blije en een gefrustreerde Hollander trakteren zichzelf even later op een koud Indiaas biertje. In de vroege morgen is het nog hoger, maar GJ is ziek en we hebben niet veel tijd meer voordat onze laatste trein terug vertrekt. We bezoeken nog snel moni, de broer van Varghees. Hij laat de loods van de surfclub zien en het is ontroerend de rijen oude boards te zien, met tape aan elkaar geplakt en vol dings, alle verbleekte surfshorts en lycra’s netjes op haakjes. Je kunt het beeld voorstellen van de opgewonden kids, na een week ijverig in de schoolbanken, in shorts en boards onder de arm rennend naar het strand. surfen als beloning.

Toetje een zoet dessert wacht de laatste dag in India. terug in Goa na 20 uur treinen blijkt ook hier de storm flink te hebben huisgehouden. In de normaal gesproken kalme baai van aragonda rollen kleine maar krachtige golven binnen en GJ kan nog één keer de vinnen onder schroeven. De man die ons een hut aan het strand verhuurt heeft trots aan zijn vrienden vertelt dat ‘the surferman’ bij hem logeert. Hij heeft dit nog nooit hier gezien, surfen kent hij van Discovery Channel.

Is het waar? Is hier nog nooit gesurft? GJ, je mag deze spot een naam geven! G-spot, is dat wat?

T w e e u u r v o o r d o n k e r s Ta a n w e o p h eT sTr an d va n ko va l a m v e r b ij s Te r d T e s Ta r e n naar v eT T e ov e r h ea d G o lve n .

T E K S T: MARCELINO LOPEZ

N I E T D E N KE N, MAAR DOEN ‘I ACT UA L LY K N EW T H AT I WAS N ’T GO I N G T O MA K E I T. . . B U T I WA S L IKE , W HAT E V E R , I D O N ’ T CA R E .’

Big wave surfers staan niet bepaald bekend om hun abstract denkvermogen of verbale kwaliteiten. Hoeft ook niet. Hoe minder je gehinderd wordt door onnodige gedachten, hoe groter je ballen groeien. En die heb je hard nodig als je echt grote golven surft. Elk spoortje twijfel maakt een val in het diepe waarschijnlijker en pijnlijker. Mensen die veel denken en analyseren, zijn vaak banger aangelegd.

6 0 6 S urf M ag.

Ik kijk graag de wipe-out-sectie op Surfline.com, een beetje onschuldig leedvermaak. Vaak als tegengif van een suffe dag werken achter de computer. Ik zag daar onlangs een filmpje van Hawaiiaans hellman Kalani Chapman die een ‘inschattingsfoutje’ maakt tijdens een code red-swell op Teahupoo. Je ziet hoe dit potige kleerkastje totaal hulpeloos probeert te ontsnappen aan een levende nachtmerrie van veel teveel bewegend water. Een belachelijke golf explodeert uiteindelijk bovenop de arme Chappie. De beelden zien er – zoals altijd in deze serie - heel ongelukkig uit, maar Chappie komt gelukkig weer levend boven drijven. Als psycholoog vind ik het fascinerend dat sommige mensen zichzelf geheel vrijwillig en onnodig in dit soort levensgevaarlijke situaties brengen. Ik snap het gewoon niet. Het leuke van de Surfline wipe-out-serie is dat een redacteur samen met de surfer terugkijkt op zijn nachtmerrie en deze vraagt in te zoomen op het meest angstige, kwetsbare moment. Ik hoop altijd een kijkje te krijgen in de bovenkamer van de meest onbevreesde mensen op aarde.

‘I CAME U P BL E E D I N G E VE RY W HE R E , B U T I K N EW I T WA S N O T H I N G T O WOR RY AB O U T…’

Tja, deze mensen functioneren volgens mij echt iets anders dan jij of ik. Dat suggereert ook psychologisch onderzoek naar deze ‘sensatiezoekers’. Volgens psycholoog Marvin Zuckerman lijkt de hersenstructuur van extreme sporters enigszins op die van de mensen die verslaafd raken aan bijvoorbeeld gokken, drugs en onbeschermde seks. Het zijn mensen die gevoelig zijn voor de hersenstof dopamine. Vooral nieuwe, unieke ervaringen geeft ze een verslavende dopamine-roes. Het verschil met de doorgewinterde casinobezoeker is dat surfers de risico’s moeten minimaliseren om volgende keer weer een keer ritje te mogen maken. Lastig te doen wanneer je dood bent. Deze jongens en meiden zijn daarom zo getraind dat ze comfortabel worden in swell waar de gemiddelde prosurfer nog steeds bruine vlekken van in zijn shorts krijgt.

Ik vind de neurologisch verklaring waarom Kalani voor de lol dodelijke golven surft overigens niet zo interessant. Ik snap het namelijk nog steeds niet. Liever hoor ik van de man zelf wat hem bezield.

‘ YOU ON LY HAV E A S P L IT OF A S E COND TO DE CIDE IF YOU AR E GON N A TAKE THAT WAV E … BU T IF YOU DON T ’T TAKE IT, YOU ’L L N E V E R S E E T HAT WAV E AG AIN.’ Ook daar kan ik natuurlijk weinig mee. Ik ben bang dat ik iemand als Kalani nooit zal begrijpen. Geeft niks, maar ik kijk nu al uit naar zijn volgende wipe-out. Misschien dat ik hem dan iets beter snap?

Psycholoog, surfer en love doctor Marcelino Lopez blogt regelmatig op www.psychologisch.nu Check het filmpje op: www.surfline.com

Foto: Ma rinus Joris

Olaf (olly) de Vries ‘76 Antiekrestaurateur en meubelkunstenaar Scheveningen

6 2 6 S urf Ma g.

H o m e mad e 6’2” x 2 1” x 3” c lass i c d i am o n d tai l s i n g l e f i n t e ar d r o p s Hape In 1998, na mijn studie Antiekrestauratie en Meubelkunst, ben ik naar Nieuw Zeeland gegaan. Daar heb ik van een goede vriend de fijne kneepjes van het shapen geleerd. Hij nam me mee naar een balsa boardbouwer, dat was voor mij het moment om zelf houten boards te gaan maken. Eenmaal thuis heb ik me meer verdiept in de oude Hawaïaanse manier van holle boards bouwen. Met een grote liefde voor klassieke boards uit de jaren ‘70 en mijn achtergrond in houtbewerking, maak ik nu klassieke houten boards in elke soort, vorm of maat. Het proces is een reis op zich. Interesse in zo’n board, of wil je er zelf een bouwen?

Check oLLy via: www.olafdevries.com

I L L U S T R AT I E : G E E S V O O R H E E S . C O M

H E T O R A KE L

6 4 6 Sur f M ag .

Zaterdagochtend, ik ben iets te enthousiast geweest en sta in het donker onder aan de windturbines op de parkeerplaats van Wijk aan Zee. Het geluid van de ronddraaiende wieken doet vermoeden dat de sessie die zich bij het ochtendgloren zo episch zou ontvouwen misschien toch niet de onthouding van de nacht ervoor en de verontwaardigde vriendin op zaterdagochtend om 5 uur waard is.

Had Neptunus me echt misleid, was het mogelijk?

Zat Hij ernaast? Zit Hij er überhaupt vaak naast?

Ik weet het niet, het eerste licht zou in ieder geval snel afrekenen met de wereld van vermoedens, vooruitzichten en surf alerts.

Nog in het donker, voor het krieken van de dag, schijnt er vanuit de auto naast ons een goddelijk licht. Een licht dat verder dan verleden en toekomst rijkt en alles ziet wat ons menselijk oog ontgaat. Deze persoon ontstijgt de onzekerheid die de parkeerplaats van Wijk domineert. Hij vertelt precies op welke plekken, op dit moment, in het totale donker, de golven beter zijn dan in Wijk.

Zandvoort de buitenste bank, de Zandmotor, Petten net voorbij het laatste piertje, en zo noemt hij er moeiteloos nog een paar. Plekken waar het op dit moment, terwijl ik in Wijk bibberend op golven sta te wachten, dus beter is! Het is nog donker, ik ben onzeker en neig hem maar te geloven. Ik ben wel vaker onzeker. Onzekerheid is onmisbaar, het geeft waarde aan het leven en zeker aan dat van de surfer. Onzekerheid speelt al sinds mensheuge-

nis een rol. En waar onzekerheid is, is altijd een schijnzekerheid die als vraag en aanbod met elkaar verbonden zijn. Het moment doet me denken aan het Orakel van Delphi dat 1000 jaar voor Christus al goede raad bood aan degene die moeilijke beslissingen moest maken.

Het verhaal gaat dat er hallucinogene stoffen uit de rotsspleet omhoog kwamen, iets dat een paar jaar geleden zelfs wetenschappelijk bewezen is. Er werd een tempel omheen gebouwd en verteld dat hier met de Goden gecommuniceerd kon worden.

Duizenden mensen kwamen er op af. De raadgeving zou als volgt gegaan kunnen zijn: iemand ging boven die rotsspleet hangen en de ethyleen dampen opsnuiven, waarop zij (het was een vrouw), niet geheel onverwachts, totaal onsamenhangende verhalen begon te vertellen. Ze wisten toen nog niet dat je in trance kon raken, een narcotische trip kon beleven, of zelfs bewusteloos kon raken van dit gas. Dus dacht men dat dit wel eens goddelijke tongen zouden kunnen zijn die spraken, waarop er ‘priesters’ nodig waren om dat te vertalen. Terwijl de priesters om die junk heen zaten en zij een soort LSD trip beleefde en wartaal uitsloeg, knikten allen begrijpend. Zij die het ‘begrepen’ vertelden vervolgens in cryptische boodschappen wat het Orakel had gezegd, iets wat op ontelbare manieren geïnterpreteerd kon worden. Iedereen geloofde dit, omdat men nou eenmaal raad nodig had en niemand ooit nog van XTC, LSD of paddo’s had

gehoord. Het Orakel had macht en heeft zich dan ook gemengd in besluitvorming voor oorlogstactiek en politieke voorspellingen. Nu, achteraf, lijkt het duidelijk dat een paar mensen bij Delphi de gelegenheid te baat namen om via de wartaal van de ‘goddelijke tongen’ de Griekse beschaving te bedaren, controleren en waar nodig richting te geven.

Terwijl ik me dit bedenk, begrijp ik de motieven van het Orakel in Wijk aan Zee iets beter. Ik sta voor een moeilijke beslissing: de donkere kou inlopen met kans op onshore mushy enkelhoge klappers, of terug naar huis en hier voor niets naar toe gereden. De man speelt in op deze onzekerheid. Hij heeft net een dikke joint gerookt en slaat vervolgens wartaal uit. Niemand begrijpt overigens waarom hij zegt dat het ergens anders beter is en helaas is er geen vertaler. Dit Orakel zal geen strijd om localisme beslechten, of de surfgemeenschap nog verder sturen met goede raad. Ondanks alle moderne forecast-technieken van tegenwoordig luistert er namelijk niemand meer naar als ze eenmaal op de parkeerplaats zijn, ik ook niet. Surfen blijft, met Neptunus aan het roer van de voorspellingen, nog steeds een sport die van het moment afhangt.

Ik loop naar het water, de ochtenddauw doet denken aan de hallucinerende rook van Delphi, het Orakel zelf ligt al in het water. De golven zijn voor Nederlandse omstandigheden goed te genieten. Ik geloof dat het ergens anders beter is, maar ik ben nu hier. Thomas van Dijk

S OULESHOP.NL

Dingall repair kit epoxy of polyester Maak je board snel en mooi met deze repairkit.

Epoxy of polyester. Met matje, schuurpapier, mengbekertje en houten roerstokjes.

Prijs vanaf € 22,95

Go Pro HD Hero 2 water camera’s Film jezelf en/of je vrienden in HD kwaliteit. 11mp camera. 1080p: 1920x1080, 30fps. Verschillende versies verkrijgbaar: de Outdoor (met helmbevestigingen), de Surf (met zuignap en fcs-plug) en de Motorsports (met zuignap). Wij verkopen ook alle accessoires van Go Pro. Prijs vanaf € 339,95

Overboard 100% waterproof rugzak 20L of 25L Deze waterproof rugzak van het merk Overboard is bijzonder geschikt voor downwinders. Doe je kleren erin en neem een paar stranden verder de bus terug.

20L € 54,95 / 25L € 59,95

Hangair wetsuitdryer Hoe handig is dit? Heel! Geen stinkend pak meer dankzij deze Hangair wetsuit droger. En veel sneller droog dan gewoon uithangen. Sowieso moet je opletten met buiten uithangen in verband met de uv straling want niks is zo slecht voor je wetsuit dan laten drogen in de zon. Er zit een 4.5 meter lang stroomdraad bij zodat je niet echt naast een stopcontact hoeft te zitten. Het apparaat werkt op 12 volt zodat het veilig werkt in een natte omgeving.

Omdat ie op 12 volt werkt kun je hem ook aansluiten op een sigarettenaansluiting van je auto.

Prijs € 59,95

The Stormriders Guides Wie heeft er nog geen een! Een must voor elke reizende surfer. Met niet alleen uitgebreide spotinformatie van de locals, maar ook prachtige foto’s, geschiedenis van het land en allerlei andere informatie. Wij verkopen World 1, 2 en 3 met alle topstops over de hele wereld. En we hebben Europe met alle spots op het vaste land van Europa en de Europese Eilanden. Nieuw zijn Indonesië & de Indische Oceaan en Centraal America & de Caraïben.

Prijzen vanaf € 17,95

Northcore Keypod Iedere surfer kent het probleem, je hebt je pak aan en al je spullen gereed. Alleen, waar ga je die autosleutel laten?

De oplossing is simpel. Met deze keypod van Northcore kun je je sleutel op een veilige manier opbergen. De keypod is een superstevig slot wat met een vier-cijferige code opengaat. Je plaatst de sleutel in de keypod en vervolgens hang je de keypod ergens aan je auto vast. Dit kan de vering zijn, maar bijvoorbeeld ook door het sleepoog van je auto. Zonder zorgen het water, ideaal toch!

Prijs € 34,95

6 5 S o ul sh o p

In de Soul shop kun je de nieuwste films, boeken, kleding en accessoires bestellen. Hoe? Heel eenvoudig!

Stort het gevraagde bedrag op rekeningnummer 60.21.22.082 (voor België 736.0006507.72) t.n.v. Soul Media te Castricum o.v.v. Soul Shop en vermeld de titel van de bestelling die je thuisgestuurd wilt krijgen. Je kunt ook naar www.soulonline.nl gaan en daar de goedjes bestellen. Alle prijzen zijn INCLUSIEF de verzendkosten! Let op niet abonnees betalen € 5,- meer op de genoemde prijzen!

Brandende lippen

6 6 6 S urf M ag.

MA LEDIV ES AS g ooD AS It g EtS, y eeeew w !

T e a m P r oTe s T w e r d a f g e lo P e n h e r f sT a a n h e T w e r k g e z eT o m d e z o m e r c o ll ec T i e va n 2 0 1 2 i n h e T T r o Pi s c h e z o n n eTj e T e z e T Te n . a l m eT a l g e e n s le c hTe j o b T e k s T: ya n n i c k d e j a g e r B e e l d : P r o T e s T / c a r l o s P i n T o & r ay M a x

M

et eindeloos veel ongerepte eilanden en atollen, goede surf, het meest heldere water wat je je maar voor kunt stellen en een mega jacht als uitvalsbasis liep iedereen warm voor de Protest 2012 fotoshoot in de Maldiven. Na twee relaxte vluchten en een stop in Dubai was ik klaar om aan board te gaan voor een surfari door de tropische speeltuin. Male, de hoofdstad van de Maldiven, is omringd door water. De hele archipel bestaat uit bijna 1200 koraaleilanden, alles gebeurt hier per boot. Voor surfers, duikers en andere liefhebbers van tropische riffen zijn er twee manieren om van dit paradijs te genieten. Je verblijft in een van de luxe resorts, of je gaat op boottrip. We kozen voor de laatste optie. Vanuit het vliegveld stapten we direct op een bootje dat ons naar ‘the mothership’ bracht. ons thuis voor de komende tien dagen was een schip dat zich het best laat omschrijven als een mini cruiseschip. tien dagen omringd met luxe, rondcruisen van break naar break, een lekker vooruitzicht.

De eerste breaks die we passeerden waren Sultans, Jailbreaks, Honkey’s en Pasta Point. Pasta is misschien wel de beste performance golf van de Maldiven, maar helaas is deze break alleen te surfen door gasten van het aangrenzende resort. Die exclusieve toegang tot bepaalde spots is behoorlijk frustrerend wanneer je langs een bijna lege line-up vaart met perfect brekende surf, maar goed. We kozen uiteindelijk voor Jailbreaks, een leuke rechtse met lange wanden die dankzij de sterke offshore lekker open bleven staan. De snelle racers bleken ideaal om de jetlag

67 M a led i ven

Langzaam druppelde iedereen binnen vanuit de diverse windstreken. Handen werden geschud en kamers ingedeeld. Nadat Sarah als laatste aan boord kwam, was het tijd voor een officieel welkom met een merkwaardig, chemisch jus d’orange-achtig drankje. Het was nog vroeg en hoewel de meeste van ons al meer dan vierentwintig uur op waren, zorgde de aanblik van een cleane line-up in de verte voor de nodige opwinding: er moest gesurft worden. Iedereen ging druk in de weer met wax, zonnebrand en fin keys. Na een uur wachten en boards prepareren zat er echter nog steeds geen schot in de zaak. terwijl we trappelend van ongeduld naar de golven aan de horizon zaten te kijken, was de crew uit Sri Lanka druk in de weer om het anker uit het rif los te krijgen. Dat bleek nogal een opgave, maar na een paar uur waren we dan eindelijk onderweg naar onze eerste sessie .

6 8 6 S urf M ag.

To e n i k e i n d e l ij k d e b o oT w i s T Te b e r e i k e n was i k e e r l ij k g e z e g d b e h o o r l ij k o Pg e lu c hT. uit onze benen te carven. Na een paar uur in het water begon de horizon te betrekken, donkere wolken dreven op de alsmaar aantrekkende offshore in rap tempo onze kant op. Inmiddels begon een deel van de surfers richting hun boot te peddelen, maar we besloten nog snel wat golven mee te pakken. Met de donkere wolken recht boven ons werd het echter ook voor ons tijd om maar eens terug te gaan. terwijl ik naar de boot begon te peddelen brak de hel los. Intense regen en windvlagen reduceerde het zicht tot niet meer dan een paar meter. De bootjes die je van- en naar de line-up brengen wachten normaal gesproken in de channel, maar tussen de vele reef passes stroomt het als een malle. toen ik eindelijk de boot wist te bereiken was ik eerlijk gezegd dan ook behoorlijk opgelucht. Als je hier in de stroming terecht komt is het nog maar afwachten waar je terecht komt, zeker nu het zicht bijna nul was. Best wel tricky dus. Uiteindelijk wist iedereen veilig de boot te bereiken. Iedereen behalve Spaako dan, die de sessie vanuit het water had gefilmd. Zijn felgekleurde helm die hij doorgaans draagt om bescherming tegen rondvliegende surfboards te bieden, bleek in dit geval een levensreddende boei. terwijl hij langzaam open zee op dreef verloren we hem bijna uit het zicht. Na een paar minuten van ongerustheid popte zijn helm weer te voorschijn en konden we ook hem veilig de boot in hijsen.

Na al die spanning en sensatie was de terugkomst op ‘the mothership’, waar het diner al klaar stond, lekker thuis komen. Na

6 9 M al ed i ven

70 6 S urf M a g.

de gebruikelijke sterke verhalen over de sessie en het avontuur van Spaako was het tijd om te pitten. of althans een poging te wagen. Jetlag hield de meeste van ons wakker tot de zon alweer te voorschijn kwam. De volgende morgen bleek de storm overgewaaid en zag de surf er lekker uit. tijd dus voor een ochtendsessie. Met de dinghy voeren we terug naar Jailbreaks, maar eenmaal aangekomen op de spot bleek het een stuk drukker dan de dag ervoor. We gingen er evengoed in, maar besloten al snel twee andere spots te checken: Chickens en Cokes. Cokes is een rechtse die bekend staat als een van de hollere en krachtigere golven van de Maldiven. Chickens is een linkse die beter gaat lopen naar mate de golven hoger worden. tijdens de tocht van een uur lunchten we op het top deck met uitzicht op de verschillende kleine, vaak onbewoonde eilanden. Ik ben nog nooit op een plek geweest die zo voldoet aan het stereotype beeld van een tropisch paradijs. Eenmaal op de plaats van bestemming was de wind een beetje aangetrokken. De sessie op Chickens leverde dan ook een paar goede ramps op om airs te maken. op de valreep pakten we voor het donker nog een sessie mee op Cokes (vernoemd naar de Coca Cola fabriek recht voor de break). Met de afnemende wind scoorden we een paar goede steile wanden.

De volgende ochtend werden we gewekt door de bel die driemaal daags het eten aankondigde. Nog gaar en half in coma van de diepe slaap strompelde ik het bovendek op om te zien of er nog wat te surfen viel. Halverwege de trap hoorde ik de eerste ‘yeeeeww’, doorgaans een teken dat iemand een goede golf ziet. terwijl mijn ogen langzaam aan de stralende zon wenden, zag ik wat niemand had verwacht: epic surf! De golven waren twee tot drie keer hoger dan de dag ervoor en zo clean als golven kunnen zijn. De forecast was van 2.4 meter bij 16 seconden veranderd in 1.1 bij 11, de richting was echter zodanig veranderd dat de swell onder een perfecte hoek het rif opknalde. onze gids bleek toch niet zo ‘dialed in’. Eigenlijk hadden we ons plan om naar het zuiden af te zakken gewoon moeten uitvoeren. Daar was het nu helaas te laat voor. Met links en rechts perfect brekende golven en af en toe een goede barrel was er echter geen klacht te horen. tropische perfectie, as good as it gets, yeeeeww!

T e r w ij l m ij n o g e n l a n g z aam aan d e s Tr a l e n d e z o n w e n d e n , z ag i k waT n i e m a n d h a d v e r wac h T : e P i c s u r f!

De dagen die volgden waren een ware aanslag op ons lichaam: lippen hingen met vellen aan elkaar, ogen moesten 24 uur herstellen in volslagen duisternis en aspirine en ibuprofen hielden de crew op de been. Er werden haaien gespot, mensen vluchtten uit het water en dolfijnen hoorde je onder water communiceren.

We surften en surften nog meer. De golven bleven maar komen.

Vloeiende lijnen van tim, power moves van Marlon, tubes van Lars, dikke lippers van Sarah, gracieuze Emma, 1000 sicke turns van Jatyr en een handstand van mij. De actie was non stop, de camera’s snorden en iedereen liep met een onuitwisbare grijns op zijn gezicht. Was het dan allemaal perfect? toegegeven, de zon was echt too much en hoewel de golven zo uit het boekje kwamen, hadden we graag die gooiende lips en air secties van Pasta Point willen raken. We zijn nog wel, tegen betaling, op het eiland geweest voor een lifestyle shoot, maar toegang tot de golven bleek niet bij de prijs in begrepen. Cool poserend voor de camera, op nog geen twintig meter van de perfecte break, bleek toch ook het paradijs zijn grenzen te hebben. Buiten dat, absolute perfectie!

7 1 M al ed i ven

‘s Avonds bogen we ons over de voorspellingen en bepaalden we ons plan voor de rest van de trip. Afgaand op de forecast zouden we de eerste drie dagen de meeste swell krijgen, hetgeen bevestigd werd door onze gids. Hoewel we naar het zuiden wilden afzakken in de hoop wat onbekendere en krachtigere golven te surfen, overtuigde hij ons dat het niet de moeite zou zijn. De golven zouden te laag zijn. Beter bleven we hier en haalden we het maximale uit de condities. Zo gezegd, zo gedaan. In plaats van een stuk varen en onze jetlag weg slapen, surften we de eerste drie dagen non stop. Daar hing wel een prijskaartje aan. Na drie dagen was iedereen verbrand tot op het bot, zowat blind en mijn lip zag er uit als een uitgebarsten vulkaan. gelukkig zouden we volgens de forecast en onze gids de volgende dag(en) wat rust krijgen. Het zou op dag vier zo goed als flat zijn en voor de rest van de trip klein blijven. Met dat vooruitzicht was het tijd voor bier en poker. De verliezers moesten in het pikkedonker een rondje om de boot zwemmen. Dit was, na het zien van meerdere haaitjes tijdens de afgelopen sessies, stiekem nog best spannend.

Uiteindelijk kwam de vermoeidheid dan toch echt opzetten en was het tijd om wat slaap in te halen.

Mad limited edition

6 S U R F M A G A Z I NE E N H O O D L A M B HE B BE N E E N VET T- SHI RT ON TWORPE N. H IJ I S M A D L I M I TE D D US W E E S E R SN E L BI J !

NU TE BESTELLEN VIA INFO@SOULONLINE.NL VOOR € 26,95.

(INC. VERZENDKOSTEN). ABONNEES BETALEN SLECHTS € 19,95 Het t-shirt is naar verwachting leverbaar vanaf eind april.

Om te bestellen mail je maat, naw-gegevens en je bankgegevens naar info@soulonline.nl

74 6 S urf M ag.

Foto: Ta ma r Uiterwij k

Volgend nummer ligt eind mei op je deurmat Ben je nog geen lid?

Surf naar www.soulonline.nl of bel 010-4090099 en meld je aan en profiteer van de speciale welkomstactie!

Muziek.

Altijd. Overal.

NIEUW SoundLink Wireless Mobile speaker ®

Staat je favoriete muziek op je mobiele telefoon? Dan is er nu een manier waarop je deze muziek met anderen kunt delen, waar en wanneer je maar wilt. De Bose SoundLink is een draadloos luidsprekersysteem voor je smartphone, tablet of ander Bluetooth -apparaat. Geniet nu altijd en overal van je muziek met helder en gedetailleerd geluid, mogelijk gemaakt door unieke Bose-technologieën.

Probeer de SoundLink -speaker zelf en ontdek een volledig nieuwe manier om de muziek op je telefoon tot leven te brengen. ®

®

®

®

bose.nl/SoundLink m.bose.eu/slm_nl

©2012 Bose Corporation. Het Bluetooth woordmerk en logo’s zijn geregistreerde handelsmerken van Bluetooth SIG, Inc. waarvoor een gebruikslicentie is verleend aan Bose Corporation. ®

THE ALL NEw

PSyCHO RG8

Strange but true!

From the Depths of area 52.

NAT YOUNG is “the Incredible regenerating boy”

In the all new Psycho RG8. Built with recycled plastic helps make the Green Room, Greener!

STEP RIGHT UP FOLKS! COME ONE, COME ALL! as we present to you

A palpitating parliament of psychos, mutants & freaks of nature!

Their extraordinary exploits on display for the entire world to see.

Dastardly daredevils and saltwater fiends battling the elements with an unrivaled cold water arsenal.Tested and tortured through countless rounds of prototypes for the best in quality, fit and function. Nearly 60 years of kinetic design from the DIABOLICAL MINDS OF O’Neill’s Area 52.

FIRST IN. LAST OUT. • ONEILL.com/FREAKSHOW 2010.08_Sundance_Freakshow_RG8_Ad.indd 1

8/30/10 3:32 PM

Location:

Cape Town, South Africa Latitude = -33.9250 Longitude = 18.4220

2011.06_47.10_Surfing_IFC_Gate.indd 1

C E L E B R AT I N G 6 0 Y E A R S O F I N N O VAT I O N