Het schrijven van een verhaal heeft altijd iets mysterieus.
Zonder te weten waarom, vraagt het verhaal je soms om lange zinnen, dan weer om stiltes.
Vooral die stiltes vind ik fijn, ze vormen een belangrijk deel van het verhaal. Stiltes zeggen soms meer dan tekst.
Maar ik ben erachter gekomen dat ik verder helemaal niet van stiltes hou.
3
In scènes zonder tekst moet de lezer de stiltes invullen met zijn eigen gedachten en reflecties.
Ik heb altijd muziek op de achtergrond nodig, zeker als ik werk.
Muziek bepaalt hoe ik me voel …
Het gevoel dat muziek in mij losmaakt, laat op de een of andere manier sporen achter in mijn werk.
Dat is de muziek uit mijn kinderjaren.
Soms kies ik zelfs bewust voor bepaalde muziek die goed past bij het gevoel dat ik op papier probeer te zetten.
de mirada serena dejaron en mi alma …
… Aquellos ojos verdes …
4
Ik word er melancholisch van, vrolijk, of actief …
Nat King Cole, Glenn Miller, Carlos Gardel en Sam Cooke klonken terwijl ik aan La Casa werkte.
eterna sed de amar …
Als ik die muziek hoor, schieten me herinneringen uit mijn jeugd te binnen.
Het fascineert me hoeveel muziek teweeg kan brengen.
… que en mi alma han dejado …
No saben las tristezas …
Sommige nummers staan voor eeuwig in ons geheugen gegrift. que yo …
… bleef hij onverstoorbaar de liedjes neuriën die zijn leven omvatten.
Aquellos ojos verdes … … nunca besaré.
Toen mijn vader al ziek was en haast niet meer wist waar hij was …
Welke liedjes zal ik tegen die tijd neuriën?
Waarschijnlijk de nummers waarmee ik ben opgegroeid en die ik zo vaak heb geluisterd.
5
Het zullen ongetwijfeld de nummers uit mijn puberteit zijn, toen ik niet meer dan een tiental cassettes en een paar lp’s had die ik dag in dag uit luisterde.
Als ik zie hoeveel uren ik met plezier naar bepaalde platen heb geluisterd en ik bedenk dan hoeveel ik ervoor heb betaald, dan is muziek de beste investering die ik ooit heb gedaan.
Voor zo’n aritmisch persoon als ik, die niet eens kan dansen, laat staan precies op de maat kan klappen tijdens een concert …
… heeft muziek maken iets mysterieus.
Ik weet hoe je een strip maakt, een roman schrijft of een film regisseert.
Ik weet hoe ideeën ontstaan en snap dat je moet blijven roeren tot je de juiste mix hebt en het verhaal boeiend genoeg is.
Maar muziek is voor mij een ongrijpbaar mysterie.
Hoe ontstaat een nummer? Hoe bedenk je de melodie, de tekst, hoe geef je die vorm …? Misschien is dat wel de reden voor de samenwerking met José Manuel Casañ.
Zijn band, Seguridad Social, zou ook op de soundtrack van mijn leven staan.
6
Geen idee hoe lang ik José Manuel nu al ken. Hij was te gast bij het radioprogramma waar ik al ruim vijftien jaar aan meewerk.
In een van die radio-optredens begon José Manuel ineens Jesus Christ Superstar te zingen …
… en ik deed ook een poging.
… Jesucristo, Jesucristo, de qué ha servido tu sacrificio.
Cristo, Cristo, de qué ha servido tu sacrificio.
Grappig genoeg vinden we die ietwat kitscherige rockopera allebei geweldig. We troffen elkaar weer bij het traditionele diner na afloop.
Na enkele wijntjes was er geen touw meer vast te knopen aan onze gesprekken.
Kijk eens aan, we hebben hier een striptekenaar en een muzikant.
Nog meer?
Ja, heel graag!
Vooruit.
met veel dorst!
7
Ooit nagedacht over een samenwerking?
In de lente van 2013 had ik het erg druk met Sporen van het toeval.
Een strip maken is altijd ontzettend tijdrovend.
JosĂŠ Manuel, hoe is het?
Tuurlijk, we kunnen wat gaan eten.
Je werkt jarenlang met hart en ziel aan een boek en moet je best doen de moed niet te verliezen.
8
Deze week heb ik geen tijd, volgende week dinsdag kan wel.
Daarom is het belangrijk te bepalen waar ik mijn kostbare tijd precies in wil steken.
Ik had al zoveel projecten lopen, moest ik me dit wel op mijn hals halen? Motiveerde het me genoeg om er een deel van mijn leven aan te wijden?
… Daar zit José Manuel. Hij vertelde me dat jullie samen een project beginnen.
En, heb je er nog over nagedacht?
Om samen een boek met CD te maken?
José Manuel is een opgewekte en energieke vent. Als hij praat is het alsof een officier zijn soldaten een peptalk geeft.
Dus tijdens die eerste bijeenkomst barst ik al snel van enthousiasme.
Daarna zou ieder voor zich aan zijn deel werken. José Manuel de nummers van een cd en ik de verhalen voor in een boek.
Na dat etentje zat ik vol ideeën en wilde ik meteen aan de slag gaan.
Het idee was om samen een aantal verhaallijnen te Bedenken. Dat zouden dan de zaadjes zijn.
In de jaren daarna zouden we elkaar regelmatig blijven zien.
9
Steeds in hetzelfde restaurant als waar het idee ontstond.
En minstens één keer per maand.
Tijdens die urenlange etentjes gaven we vorm aan het project.
We kletsten aan één stuk door over muziek, over genres die we leuk vonden en die we in ons project wilden behandelen.
Maar we hadden het ook over al onze andere passies.
De etentjes gingen altijd over in een levendig natafelen tot in de late uurtjes, waarin we elkaar voortdurend onderbraken.
We hadden altijd tientallen goede ideeën. Althans dat dachten we …
… We dronken wijn, bier en gintonics en voegden intussen nuances en ideeën toe aan ons verhaal.
Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla …
10
Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla …
… Want de herinnering aan de gesprekken was net zo snel verdwenen als de alcohol uit onze glazen.
Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla …
Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla …
Niks is zo frustrerend: denk je een goed idee te hebben en dan ineens is het weg.
Bla, bl a, bla, bla bla, , bla, bla bla, ,b bla, bla la, … Ga niet weg … Nee, nee …
Waar stranden al die vergeten ideeën toch? Bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla, bla …
Vandaar dat we na verloop van tijd wat minder alcohol dronken …
… en ik voortaan een notitie boekje en een pen meenam.
11
Hm, wat staat hier?
Een recorder bleek de ultieme oplossing voor onze vergeet achtigheid.
Dankzij de gesprekken met José Manuel realiseerde ik me dat je muziek genres, net als kunststromingen, maar moeilijk van elkaar kunt onder scheiden, omdat ze doorlopend versmelten en elkaar overlappen. Alle muziek komt ergens vandaan en is bezig iets anders te worden.
Klaar?
Maar wij waren juist geïnteres seerd in goed afgebakende genres. Dan konden we de historische context en hun bijbehorende iconen gebruiken.
We maakten een lijst met genres die we graag wilden uitwerken in ons cd-boek.
Hoewel ieder van ons zijn deel zelfstandig zou uitwerken …
wilden we in contact blijven zodat ons werk goed op elkaar zou aansluiten.
… Laten we beginnen met een Afrikaanse ouverture, blues, country, rock-‘n-roll, soul, psychedelic rock, rumba, reggae, heavy metal, punk, rap en eindigen met Afrikaanse elektronische muziek.
12
Van daaruit konden we een muziek geschiedenis in chronologische volgorde vertellen.
José Manuel ging als een speer. Binnen luttele maanden had hij al informatie over alle genres, wat nieuwe ideeën en zelfs een paar songteksten.
k had in die eerste maanden alleen maar tijd gehad om de opnames uit te schrijven en een paar ideeën te noteren.
Ik werkte me een slag in de rondte om Sporen van het toeval voor de deadline af te ronden.
Bovendien moest ik om de twee weken mijn bijdrage voor El País Semanal inleveren, reisde ik veel, was mijn vader ziek en was ik zelf net vader geworden.
En toch lagen mijn nieuwe pro jecten al in het verschiet. Ik heb nooit een boek voltooid zonder te weten wat er daarna op me wachtte. In het lange proces van het creëren van een strip komen altijd nieuwe ideeën bovendrijven.
Mijn volgende project werd El caso Odysseus, dat ik zou combi neren met de reeks uit El País Semanal. Tegelijkertijd hoopte ik soms een gaatje vrij te hebben voor het project met José Manuel.
Maar ondanks die toch al over volle agenda, moest ik na Sporen van het toeval eerst nog een ander verhaal vertellen: La casa.
Ik schat mijn tijd altijd verkeerd in, en dat levert voortdurend stress op. Terwijl ik aan La casa werkte, werd mijn agenda nóg voller. … Dat we waar al aan beginnen?
La casa combineren met het werk als scenarioschrijver en regisseur van de filmbewerking van Memorias de un hombre en pijama bleek onmogelijk. Lichtblauw of hemelsblauw? Uhmm …
De film, o … ja, dat is goed nieuws.
13
Ik moest La casa opzijleggen en me richten op de film, wat uiteindelijk een ondankbare en nutteloze inspanning was. Teleurgesteld gooide ik de handdoek in de ring.