Küreselleflmenin Yeni Siyasal ‹ktidar Modeli: Yönetiflim
na alınabilmesi için gerekli görülmektedir. Devletin piyasayı güvence altına alması ve girişimcilerin özel mülkiyet hakkına iyi bir şekilde sahip olabilmesi için, bu “kapasitesi”nin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu sürecin güvence altında tutulabilmesi için ve eşzamanlı olarak sivil toplumun da geliştirilmesi amaçlanmalıdır (Tatar-Peker, 1996). 1994 “Yönetişim Raporu”nda devlete yüklenen rol, piyasa için “dışsal ekonomi” sağlama işlevidir. Böylece devlet, piyasanın güçlenmesine yardımcı olacaktır. Yönetişimin sağlam temeller üzerine oturabilmesi için devletin piyasa dostu etkili bir devlet olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, sivil toplumun geliştirilmesi de önemli koşullardan biridir. Zira DB, kamu işlerine katılan güçlü bir sivil toplumun geliştirilmesini, “toplumsal kapasite tesisi” olarak ya da “kültürel ve toplumsal güçlendirme” olarak kavramsallaştırır. Banka’nın varsayımına göre, yasalar çerçevesinde etkinlik gösteren, saydamlık, bilgilenme ve medya özgürlüğü sağlayan bir hükümetin verimlilik ve etkililiği, girişimcilerin karar alma sürecine dahil edilmelerini sağlayacaktır. Sivil toplumla ilgili ikinci nokta kamu hizmetlerini tüketenlerin etkili bir “söz” hakkına sahip olmalarıdır; bu durum kamu sektörünün verimliliğini güvence altına alabilecektir. Tüketicilerin etkili bir söz hakkına sahip olması hedefi, yerel düzeyde “katılım” mekanizmalarının geliştirilmesinin yanı sıra kalkınmaya ilişkin karar alma sürecinin ademi merkezileştirilmesini de gerektirir. Banka, ademi merkezileşme ve yerel yönetim alanındaki yaklaşımını, “ağırlıklı olarak verimliliği güvence altına almayı amaçlayan mali aygıtların geliştirilmesine yönelik bir yaklaşım” olarak tanımlamaktadır. Bu anlamda ademi merkezileşmenin en çok vurgulanan yönü kamu hizmetlerinin maliyetinin tüketicilerden alınacak “katkı payı” yoluyla ya da özellikle altyapı hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde ve altyapının bakımında, bu hizmetlerin tüketicilerin doğrudan “işgücü” olarak katılması yoluyla tahsil edilmesidir. Sivil toplum
91