Opportuniteiten van de tijdelijke (sportieve) invulling van de Fluvius-site Workshop 23 oktober 2024 – SPO(R)TLIGHT Centrale Gent
Tine Vanthuyne (eCO-CITY HOGENT), Karen Leyman (dienst Beleidsparticipatie Stad Gent), Maxim Leroy (Sportaround).
Inleiding op de workshop:
Een leeg terrein op zoek naar een tijdelijke invulling en een sociaal-sportieve praktijk op zoek naar ruimte: een ideale win-win? In deze workshop gingen we in op opportuniteiten die dergelijke ‘match’ kan opleveren, maar ook wat randvoorden, valkuilen en gevaren kunnen zijn. We namen de deelnemers mee in een creatief denkproces rond een concrete casus: de Fluvius-site. Op deze site in de buurt Sluizeke-Tolhuis-Ham, bereidt de Stad Gent een tijdelijke invulling voor. De workshop werd gevoed met kennis van de wijkregisseur over die plek, met praktijkervaringen van Sportaround in hun eigen tijdelijke invulling(en) en met inzichten uit onderzoek van HOGENT.
Context: Tijdelijke invullingen, wat en waarom interessant?
In het onderzoeksproject Opportunitijdelijkheid op de HOGENT gingen we met diverse betrokkenen van tijdelijke invullingen in gesprek vanuit de vraagstelling of en hoe deze het best bijdragen aan een sociaal rechtvaardige en duurzame verstedelijking.
Tijdelijke invullingen zijn diverse manieren om de tijdelijke leegstand van een privaat of publiek domein betekenis te geven met een gericht programma. De tijdelijkheid bevindt zich steeds tussen twee andere tijdsdimensies: de oorspronkelijke situatie en de geplande (toekomstige situatie). In die positionering in de ‘tussentijd’ kan er veel waarde gecreëerd worden. Dat beseffen ook steeds meer beleidsmaker, sociaalmaatschappelijke organisaties, commerciële spelers.
Tijdelijkheid wordt steeds meer erkend in haar capaciteit tot waardecreatie - en als onderdeel van bredere stadsplanningsprocessen.
Tijdelijke invullingen staan geenszins los van hun bredere omgeving en dus ook nooit los van bredere maatschappelijke uitdagingen en problematieken - zowel van sociale als ecologische aard. Dezelfde vraagstukken zijn ook relevant in de tijdelijkheid. Dat wil meteen ook zeggen dat elke tijdelijke invulling een politiek proces is. Ideeën over waar we als maatschappij voor staan, of ideeën over wat de ‘juiste’ toekomst is voor een plek of stad, zijn divers. En vanuit een democratisch beginsel is het debat over die mogelijke toekomsten essentieel. Die discussies komen in tijdelijke invullingen – mede omwille van hun continue ‘dringendheid’ –zeer expliciet tot uiting.
(bron: onderzoeksproject Opportunitijdelijkheid HOGENT, Tine Vanthuyne, Jo Boonen, Anna Barborini, Marlies Marreel en Anika Depraetere https://www.hogent.be/projecten/opportunitijdelijkheid/ )
Wat we deden in de workshop:
We gingen met de deelnemers het gesprek aan (op de site van de toekomstige tijdelijke invulling zelf) waarom en hoe we deze concrete plek een tijdelijke invulling zouden kunnen geven
We startten vanuit de vraag welke waarde we op de plek wilden creëren en gingen daarna op zoek naar hoe we dat zouden kunnen realiseren. Dit dromen en creatief denken werd telkens doorkruist met vragen en uitdagingen waar de invulling rekening mee moest houden. Zoals bijvoorbeeld:
- Dit moet op maat van een buurt? Wat heeft de buurt nodig? (met behulp van de kennis van wijkregisseur Karen kregen we ook concrete info over de buurt)
- Hoe zorg je er voor dat niet alleen de sterkste groepen hier een plek vinden? Hoe neem je ook minder bereikbare groepen mee in vormgeving / programmering van deze tijdelijke invulling? (Marnix bracht hier ook inzichten en ervaringen binnen geleerd in de tijdelijke invullingen van Sportaround in Gentbrugge)
- Aan de tijdelijke invulling komt zeker een einde …. hoe kan er voor gezorgd worden dat de meerwaarde niet verdwijnt?
Deze uitdagingen konden ervaren worden als begrenzing maar ook als mogelijkheid om de invulling en programmatie duurzamer te maken en bij te dragen aan een sociaal rechtvaardige stad.
Hieronder kan je een kort verslag terugvinden van de gevoerde gesprekken en het gedeeld gesprek over tijdelijke invullingen – want elk van de deelnemers bracht ook eigen expertise in en sommigen daarvan ook met tijdelijke invullingen.
Meer info over het thema en ervaringen van de betrokken vormgevers van deze workshop kan o.a. gevonden worden op:
Stad Gent (dienst beleidsparticipatie)
- https://stad.gent/nl/over-gent-stadsbestuur/tijdelijke-invulling-vanterreinen-en-gebouwen
- https://stad.gent/nl/over-gent-stadsbestuur/stadsbestuur/samen-stadmaken/zelf-aan-de-slag-met-tijdelijke-invulling
Sportaround met tijdelijke invullingen in Gentbrugge: de SPortspOT, Santo, Corrisport
- https://sportaround.be/
HOGENT: het multidisciplinair onderzoek Opportunitijdelijkheid van HOGENT (in dit onderzoek waren betrokken: meer informatie kan verkregen worden via tine.vanthuyne@hogent.be
- https://onderzoek.hogent.be/Projecten/opportunitijdelijkheidduurzaamheid-van-tijdelijke-invullingen
- https://www.hogent.be/projecten/opportunitijdelijkheid/
Fluvius site Kort verslag (Spo(r)tlight 2024)
Pitches van de drie groepjes:
1 Ontmoeting, open, recreatief, voor en door de buurt
• Hoe buurt betrekken, bv. Rommelmarkt op voetbalveld (Sprotaround), vzw’s uitnodigen bv Amal om te kijken wat ze er willen doen
• Mensen rechtstreeks: workshops, en van die momenten gebruik maken om te spreken over de site, buurtfeest
• Outreachend
• Organisaties die kracht hebben in bereiken van kwetsbare achtergronden
• Concrete ideeën: samenwerken met scholen en VDAB, huis van het Nederlands, kunstenaars (das kunst bv), jongeren die tijdelijke constructies maken,...
• Wie: jongeren, financieel kwetsbaren, mmb, ouderen,...
• Constructiemateriaal voorzien om te maken wat je wil (bierbakken bv)
• Noot: Oppassen voor ‘inschakelen van jongeren’ en organisaties, bewaken grens instrumentaliseren en dynamiek creëren vrijetijdsplek
2 De fluviussite is en plek voor de wijk waar iedereen elkaar kent
• Buurtonderzoek = ook een kennismaking
• Activiteiten: polyvalent. Mix van sport, workshops, link met onderwijs zodat ook een vervolg kan hebben (verbinding maken sport en onderwijs op die plek)
• Organisaties activeren
• Toegankelijkheid van activiteiten
• Open en publieke ruimte
• Samenkomen oa via sport
• Groene plek
• Goede sfeer, fijn om te zijn
• Mensen leren kennen
• Flow toelaten, niet teveel reguleren
3 Experimenteer, ontmoet en doe wat je graag doet
• Mensen uit de buurt als vrijwilligers betrekken
• Aanspreekpunt is nodig
• Vertrouwen en verantwoordelijkheid geven
• Kansen zitten ook in dat dit altijd publiek zal blijven, dus daar gebruik van maken voor tijdelijke; leren uit tijdelijke
• Kinderen en hun ouders
• Relatie met de buurt opbouwen
• Inbreng op verschillende manieren (ideeënbox, bar,...)
• Flexibiliteit van tijdelijke ook doortrekken naar nieuwe invulling (toekomstig park)
• 1 kan niet alles, samenwerking is nodig
o Mensen van betrokken organisaties regelmatig samenbrengen, evt ook vrijwilligers bijeenbrengen voor doorgeven info, uitwisseling, noden en signalen, nieuwe initiatieven, samenwerking... Dialoogstructuur
o Claimgedrag tegengaan door waar nodig gerichte acties op te zetten voor andere doelgroepen
o Kijken hoe mensen uit de buurt mede-eigenaar kunnen zijn van acties
Algemene tips en opmerkingen:
• Gewoon doen en proberen
• Breed gebruiken van ruimte, falen hoort erbij, goesting blijft groeien tegelijk
• Zeg ja op extra’s
• Investeringen: flexibel als bestuur ondanks tijdelijkheid om te ondersteunen in (o.a.) aankopen, soepelheid in wat je toelaat
• Gaat erom samen te onderzoeken en zo ontstaan dingen die kunnen bloeien
• Het is belangrijk om te weten wat er komt. Daar kan je in het tijdelijke al activiteiten laten doorgaan die later ook kunnen. Maar laat dit niet beperken, want het ene kan ook tot andere onvoorziene/ nooit vooraf bedachte dingen leiden
• Vermijd dat er hypotheek wordt gelegd
• Leren uit experiment is belangrijk
Check out:
• Manier van brainstorm tof, trapjes goed uitgedacht om tot boeiende dialoog te komen
• Alles begint bij een idee, ik ben geïnspireerd
• Op locatie de oefening doen is fijn, zo kan je echt je verbeelding gebruiken
• “Komen we over twee jaar terug?”