16 minute read
IT en onderhoud: Predictive maintenance
‘Hey, geef me eens onderhoud, en snel!’
De onderhoudssector staat voor een stevige omwenteling. Dankzij predictive maintenance zullen machines immers vaker zelf aangeven wanneer en hoe ze onderhoud nodig hebben. Met dank aan krachtige algoritmes, artificiële intelligentie en slimme sensoren.
Advertisement
Het idee om machines zelf te laten aangeven wanneer ze onderhoud nodig hebben, gaat al enige tijd mee, zegt Wim Vancauwenberghe, directeur van de Belgian Maintenance Association (BEMAS). “Aanvankelijk gebeurde het door machines regelmatig te monitoren op bijvoorbeeld temperatuurverschillen of trillingen. Daarna kwam het idee om dat permanent te doen. Zo kun je dan bijvoorbeeld turbines in stroomcentrales 24 uur per dag in de gaten houden. Deze aanpak werd eerst vooral bij hele dure en kritische infrastructuur gehanteerd, met een afweging tussen investering en opbrengst.”
Sinds een jaar of vijf wordt die aanpak naar een nieuw niveau getild. Machines krijgen sensoren mee die constant data genereren over hun toestand. Met computers en algoritmes kan voorspeld worden wanneer er iets fout dreigt te gaan. “Heel die revolutie is in gang gezet door de toegenomen rekenkracht van computers, de vooruitgang in artificiële intelligentie en de opkomst van de cloud”, zegt datascientist Dries Dierendonck van IT-bedrijf Realdolmen. “Pas nu beschikken we over de machines en de rekenkracht om dit proces efficiënt te laten verlopen. Vroeger moest alle data manueel verzameld en verplaatst worden. Dankzij het Internet of Things en sensoren is de schaalbaarheid van het concept exponentieel toegenomen. We kunnen tegenwoordig miljoenen meetdata per seconde versluizen naar computers om in real time te laten analyseren.”
Het ultieme doel van predictive maintenance is om te komen tot machines die optimaal renderen en op het exact juiste moment onderhouden worden. “Uit studies blijkt dat de ‘uptime’ van machines door predictive maintenance tot 9 procent hoger kan liggen”, zegt Karin Peeters, Senior Presales Consultant Maintenance Software bij Realdolmen.
— DRIES DIERENDONCK, REALDOLMEN
“Dat lijkt niet zo veel, maar een machine die 99 procent van de tijd draait, in plaats van 90 procent, maakt een wereld van verschil voor bedrijven.”
onderhouden, dat gebeurt ook tegen lagere kosten. Bijvoorbeeld omdat personeel en onderdelen tijdig worden voorzien. “Een onverwacht onderhoud van een machine is gemakkelijk drie tot vijf keer duurder dan een gepland onderhoud”, zegt Vancauwenberghe. “Het is niet alleen duurder, je klanten zijn ook ontevreden omdat je machines onverwacht stilliggen en je dus niet kunt leveren. Bovendien blijkt het ook gevaarlijker: het risico op een ongeval ligt ongeveer twaalf keer zo hoog door tijdsdruk en improvisatie.”
Wat predictive maintenance betreft, hoeft België zich trouwens nergens voor te schamen, zegt Vancauwenberghe. Ons land hinkt zeker niet achterop in de ontwikkelingen. “Zowat een kwart van de grote Belgische bedrijven houden de ontwikkelingen van Industrie 4.0, waar predictive maintenance een onderdeel van is, goed in de gaten. Dat is een pak meer dan Nederland (6 procent) en zelfs meer dan Duitsland (20 procent). België heeft een onderhoudscultuur. Dat hebben we onder meer te danken aan de aanwezigheid van grote chemiebedrijven, bijvoorbeeld in Antwerpen.”
Als predictive maintenance zulke voordelen heeft, rijst natuurlijk een voor de hand liggende vraag: bestaat over tien jaar ‘gewoon onderhoud’ nog? Peeters is er gerust op. “Ik denk het wel”, zegt ze. “Niet alle machines zullen via predictive maintenance onderhouden worden, wel de kritische machines die een potentiële ‘bottleneck’ voor het bedrijf vormen. Voor andere machines zal het traditionele onderhoud de hoofdmoot blijven.”
“Al zal de grens naar het soort machines wel voortdurend zakken door de steeds lagere prijs van predictief onderhoud”, zegt Vancauwenberghe nog. “Maar er zullen altijd onverwachte zaken blijven opspelen, die zelfs met predictive maintenance niet voorspeld kunnen worden. De mens en verkeerde manipulaties bijvoorbeeld. Menselijke invloed is zeer onvoorspelbaar.”
Technologie en data implementeren in curatief onderhoud: alleen maar voordelen
Data en technologie inzetten bij machineonderhoud: dan denken we in de eerste plaats aan preventief en vooral predictief onderhoud. Maar ook bij curatieve operaties spelen die ontwikkelingen een steeds belangrijkere rol.
“B ij predictief onderhoud wordt al langer dan vandaag gebruikgemaakt van gesofisticeerde technologie”, aldus Jan De Winter, managing director van Remotive, een bedrijf gespecialiseerd in het herstel en de vervanging van roterende machines. “Wij bekijken de mogelijkheden om dergelijke technologie nu in te zetten voor slimmer curatief onderhoud, zodat we op termijn een big data-verhaal kunnen aanleveren. Op die manier kunnen we doeltreffend en gestaafd meedenken aan kwalitatieve oplossingen. Bijvoorbeeld een rapportage-applicatie, die bijhoudt welke onderdelen van de machine sinds wanneer in gebruik zijn. Als die data dan ook nog eens wordt uitgewisseld met andere bedrijven die gelijkaardige machines hebben staan, kan daar veel uit geleerd worden. Bijvoorbeeld naar preventie en voorspelling toe.”
De Winter maakt een vergelijking met auto’s: als wereldwijd 1.000 wagens van hetzelfde type in 1.000 verschillende garages worden binnengebracht met dezelfde problemen, zullen garages dat van elkaar niet weten. Behalve als ze geconnecteerd zijn. Uit die gecentraliseerde data kom je veel te weten over het schadebeeld van dat onderdeel in kwestie, zodat preventief en predictief onderhoud weer mogelijk wordt: wat zegt dit schadebeeld en hoe kun je het in de toekomst vermijden? Leren uit de fouten van een ander en van het verleden, met andere woorden. “Het grootste struikelblok is echter dat wij in een heel traditionele sector actief zijn. Iemand die met een tablet in de fabriek rondloopt, wordt beschouwd als iemand die aan het spelen is, niet aan het werken. Dus die bewustwording moet nog een boost krijgen.”
Maar de managing director gelooft niet dat preventief en predictief onderhoud curatieve handelingen ooit overbodig zullen maken, wel integendeel. “Falende machines zullen er altijd zijn, zelfs al zou je alles kunnen
Curatief onderhoud komt in de eerste plaats neer op gezond verstand.
voorspellen. En sommige defecten zie je nu eenmaal niet aankomen. Bovendien worden – vaak om kosten te besparen – niet alle machines permanent gemonitord. Let wel, ik geloof in de meerwaarde van predictief onderhoud en metingen, maar ze zijn niet zaligmakend. In sommige sectoren, bijvoorbeeld die van tankparken, is predictief onderhoud ook uit den boze. Er komen veel te veel verschillende producten binnen, en daar kun je nu eenmaal geen trends in ontwaren. Dan komt het vooral neer op gezond verstand. Laat bijvoorbeeld een pomp – die na drie jaar zou moeten nagekeken worden – niet vijf jaar draaien, gewoon omdat ze nog werkt. Of omdat het niet in het tijdschema past om ze te laten onderhouden. Of omdat de productie er even door moet stilliggen, wat geld kost. Want als de pomp dan stuk gaat, zal het veel meer kosten.”
Jan De Winter Managing Director Remotive
Meer over...
Remotive, met vestiging in Evergem, is gespecialiseerd in het herstellen en/of vervangen van roterende machines, en dat in verschillende domeinen. Snelheid is hierbij de grootste troef: productietijd kost namelijk geld, dus processen stilleggen moet tot een minimum worden beperkt. Omdat het bedrijf sectoronafhankelijk werkt, kunnen heel uiteenlopende machineparken worden onderhouden. Dankzij de ligging in de haven van Gent, is Remotive niet alleen vlot bereikbaar voor Gentse, maar ook Antwerpse bedrijven. Ook daar zal weldra dan ook een vestiging openen, om nog dichter bij de klanten te staan.
Het zijn uitdagende tijden voor de technische diensten. Tal van installaties zijn vrij oud. Sommigen hebben nood aan levensduurverlenging of moeten de komende jaren vervangen worden. Maar ook digitalisering en automatisering zorgen voor nieuwe uitdagingen. Al deze installaties dienen het juiste onderhoud te krijgen. Onderhoud hoeft hierbij geen kostenpost te zijn. Een goed ingerichte technische dienst kan precies het verschil maken en waarde creëren. Mainnovation is een toonaangevend adviesbureau dat bedrijven helpt om dit te realiseren. Hierbij werken we aan de inhoud met aandacht voor de mens: Focus+Change.
Meer weten? Ga naar www.mainnovation.com
Slimme IT-infrastructuur vraagt ook slim onderhoud
Er is al behoorlijk wat inkt gevloeid over het onderwerp Industrie 4.0. Voor veel bedrijven dreigt het soms een sisyfusarbeid te worden: na jaren van werk, veel investeringen en evenveel gefrustreerde medewerkers staan sommigen niet veel verder in de geplande modernisering. Hoe komt dat? “Bij Industrie 4.0 is er geen sleutel-op-de-deuroplossing”, vertelt Stephan Van den Eynde, CEO bij Hapbit.
Digitale transformatie sijpelt binnen in iedere sector en raakt zowat ieder bedrijf. Het vereist een nieuwe strategie en voor de industrie een nieuwe manier van produceren. “Wat betreft het digitaliseren van PLC of het productieproces; in dat verhaal volgen de meeste maakbedrijven. Toch gaat Industrie 4.0 over meer dan dat. Het gaat over tracking, big data, analyses, cloud, en vooral begrijpen wat er in die processen gebeurt.” Van den Eynde is CEO bij Hapbit, een in Merksem gevestigde IT-service provider die bedrijven adviseert en ondersteunt in hun digitale transformatie.
Ondernemingen die zich snel weten aan te passen, maken nu eenmaal meer kans om het digitale tijdperk krachtig te doorstaan. Toch merken ze bij Hapbit dat vooral die bedrijven die al begonnen zijn met digitaliseren, bij hen komen aankloppen. “Bedrijven zouden sneller de vraag moeten durven stellen wat Meer over... BRAND REPORT SMANS gebruiken van een (nieuwe) machine, dat hoort veelal bij de basics wanneer je met technisch personeel werkt. Maar als je een stap verder kijkt, dan draait het vooral rond het verbreden van kennis. “Van een medewerker zonder ervaring zullen we geen expert maken, maar wel iemand die weet wat er zich achter het proces afspeelt en waarom bepaalde zaken gebeuren”, zegt Jan Van Lieshout, CEO bij Smans. Dit technologiebedrijf richtte vorig jaar zelf een ‘Academy’ op, een opleidingsinstituut waar bedrijven hun onervaren mensen de basics worden aangeleerd en waar meer ervaren personeelsleden specialisten worden. “Als het om draad en elektronica-assemblage gaat: wat is een perfecte draadkrimp en hoe controleer je dit? Wat is solderen en hoe gebeurt dit? Dat zijn bijvoorbeeld topics die we behandelen.” Smans is een totaalpartner voor de machines en verbruiksproducten van elektronicabedrijven (SMT/THT) en specialisten in kabelasze nodig hebben om de transformatie te kunnen maken. Op die manier kunnen we ze bijstaan in het traject naar technologiekeuze en de mogelijkheden ervan. Dat vergroot de capaciteit voor een optimale service. Want digitalisering blijft een complex gegeven.” Een waarin IT en IT-infrastructuur een bepalende rol zal vervullen. Van een reactieve afdeling die vooral bezig is met de veiligheid van het systeem, groeit het uit tot een niet te missen onderdeel van de bedrijfsstrategie. “Er wordt vaak geopteerd voor een snelle implementatie van de IT-service. Op lange semblage. Het is een nichemarkt die om vrij specifieke kennis vraagt. Kennis die op de arbeidsmarkt lastig te vinden is. “Het is de bedoeling om van operatoren meer te maken dan ‘knoppendrukkers’”, aldus Van Lieshout. onderschatten. “Iedereen kan op ‘start’ en ‘stop’ drukken of componenten aanvullen als ze op zijn. Maar wat zit er achter dat printplaatje? Dat moet je hen bijbrengen. Uit allerlei onderzoek blijkt dat storingen en productiestilstanden minder voorkomen als mensen weten wat er op de termijn is dat niet altijd de beste beslissing.” Als toekomstgerichte onderneming is het aangeraden eerst een uitgebreide analyse te
Er wordt vaak geopteerd voor een snelle implementatie van de IT-service. Op lange termijn is dat niet altijd de beste beslissing.
laten uitvoeren en vervolgens technologie op maat te implementeren of ontwikkelen. “In sommige gevallen kan een slimme digitale transformatie een verdubbeling van de efficiëntie tot gevolg hebben,” vertelt Van den Eynde. Implementatie is één ding. Om ervoor te zorgen dat de rots voorbij de bergtop geraakt, is onderhoud van het systeem minstens even essentieel. “Een vernieuwde IT-omgeving levert op zijn beurt weer nieuwe uitdagingen werkvloer gebeurt. En het zijn net dat soort incidenten die bedrijven veel geld kosten. Meer ervaren mensen geven we dan weer een expert-niveau mee, en inzicht in alle details van het proces.” Voor zulke lessen is natuurlijk de nodige aandacht vereist. Een klas met tientallen mensen zal daarom misschien eerder niet aangewezen zijn. In de Academy brengen ze hun lessen bijvoorbeeld voor maximaal vier tot acht personen. “De bedoeling in feite is niet op. Zelf investeerden we onlangs in een hyper converged private cloud. Met deze geïntegreerde infrastructuur kunnen we onze klanten nog beter ondersteunen. Big data die binnenstroomt wordt er opgeslagen. Daarnaast kunnen ook verschillende sites van bedrijven er vlot geconnecteerd worden. Het is efficiënter en sneller te beheren.”
Bedrijven moeten aandacht hebben voor het onderhoud van hun IT-infrastructuur, benadrukt Van den Eynde. “We lossen ontzettend veel acute problemen op. Die vallen meestal binnen de normale IT-support, zoals het vervangen van een paswoord dat vervallen is.” Ook voor deze kleine problemen doen bedrijven best een beroep te doen op de IT-service provider. “Door continu in contact te staan met onze klanten, doen er zich minder problemen met een grote impact op de productieomgeving voor. En indien dat toch
Vijftien jaar geleden begon Hapbit met de support van particuliere computers. De onderneming groeide organisch uit tot de IT-service provider die het vandaag is. Hapbit ondersteunt inmiddels grote kmo’s in hun digitale transformatie. Ze combineren flexibele oplossingen met beproefde werkmethodes en ervaring. In samenspraak met de klant stippelen ze een gepersonaliseerd traject uit. Hun abonnement vSquare biedt bovendien een service die 24/7 bemand is door professionals, tegen een vast maandbedrag.
Opgeleid in plaats van gezocht: Technisch personeel
Technisch geschoold personeel vinden is een titanenstrijd geworden voor heel wat bedrijven in de Benelux. De vraag is immers nog altijd veel groter dan het aanbod. Een optie is zelf je mensen opleiden. “Een investering die zich razendsnel terugverdient.”
Een handleiding of opleiding voor het
gebeurt, lossen we het binnen de twee uur op.” om specifiek met onze machines te werken, wel om de processen erachter duidelijk te maken.” Algemene lessen brengen je personeel dan al een heel pak verder, maar ook op maat gemaakte of in-house trainingen helpen om je productiviteit te verhogen. “Natuurlijk is een opleiding een investering, maar wel één die razendsnel is terugverdiend”, aldus Van Lieshout. “Een operator die eventuele problemen of handelingen juist en op voorhand kan detecteren… de ROI daarvan valt niet te onderschatten.”
Jan Van Lieshout CEO Smans NV
Meer over...
Data puren uit IoT: eerst stappen, dan lopen
Het industriële Internet of Things is een hot topic tegenwoordig. Toch rijden veel bedrijven zich nog vast als ze aan zo’n IIoT-project beginnen. Vooral waarde puren uit beschikbare data, en er een solide businesscase rond bouwen, wordt nogal eens vergeten, zegt Piet Vandaele, CEO van het Gentse technologiebedrijf Waylay.
Waylay ontwikkelt automatisatie- en analyticsplatformen voor IoT-projecten en rolt die vooral bij grotere bedrijven uit. Vanop de eerste rij ziet Vandaele hoe IoT toch te vaak als een op zichzelf staand eilandje wordt gezien. “Bedrijven beginnen vol goede moed machines te connecteren, data op te slaan en dashboards te installeren en gieten er vaak ook nog een sausje BI (business intelligence) over. En dan stopt het, en zijn ze ontgoocheld. Want de echte business value zit hem immers niet in medewerkers die naar dashboards zitten te turen (lacht).”
Echte waarde kun je pas ontsluiten als je je data verrijkt, contextualiseert en analyseert, zegt Vandaele. Daarna kan teruggekoppeld worden naar je bestaande processen en businesslijn om de juiste beslissingen te nemen. “Die integratie met ERP-systemen, field support en CRM… dat is wat telt, en daar zit dikwijls de grootste uitdaging bij klanten. Vaak ontbreekt in IIOT-oplossingen een intelligente dataverwerking en integratie met bedrijfsprocessen.”
Vooral rond het gebruik van AI bestaan er hooggespannen verwachtingen. Het probleem daar is dat bedrijven vaak eerst willen lopen voor ze kunnen stappen. Vandaele: “Er worden hopen algoritmes ontwikkeld waar nadien niks mee gedaan wordt. Kijk, er is in een bedrijf heel vaak data beschikbaar die domeinexperten kunnen gebruiken voor geautomatiseerde analyse, zonder veel code te schrijven. Dat is laaghangend fruit waar je meteen je voordeel mee kunt doen. In tweede instantie kun je er mathematisch modellen op loslaten en een stap verder gaan, bijvoorbeeld om anomalieën in machines te detecteren. In een derde fase, als kers op de taart, kun je Machine Learning koppelen aan je automatisatie. Dat is nog altijd tijdsintensief, maar vaak willen ondernemingen net daarmee beginnen.”
Om af te sluiten: hoe zit het met de beveiliging van je data, als je in zo’n IoTproject stapt? Allicht willen bedrijven niet dat hun intiemste bedrijfsdata op straat belandt. “Nee, uiteraard niet”, zegt Vandaele. “IoT heeft een slechte naam, maar dat komt vooral door consumentenmateriaal. Op industrieel niveau is een en ander toch een stuk robuuster, hoor. Een dilemma waar ondernemingen wel vaak voor staan, is
Meer over...
Waylay is een B2B-softwarebedrijf, opgericht in 2014, dat bedrijven in staat stelt een betere ROI te realiseren met industriële IoT-investeringen. Zo kunnen bedrijven verder gaan dan een ‘connect-and-collect’-aanpak en IoT-inzichten operationeel gebruiken in de hele onderneming. Waylay biedt een intelligent IoT-automatiseringsplatform om data van sensoren te verwerken en analytische inzichten om te zetten in verbeterde operationele processen en een efficiëntere klantenservice. Waylay’s technologie wordt ingezet door meer dan 50 bedrijven wereldwijd. of ze data in de cloud willen zetten. Dat is natuurlijk een afweging die je moet maken. Als je analytics doet, heeft de cloud enorme voordelen qua rekenkracht. Vergeet echter ook niet dat een groot stuk van je processen ook perfect lokaal uitgevoerd kan worden. Alles naar de cloud brengen hoeft dus niet. Ook omdat, als het over zulke hoeveelheden gaat, je je blauw zou betalen.”
Piet Vandaele CEO Waylay
SOLUCALC BRAND REPORT
Meer CO2 voor ons water
Waterontharders zoals je die kent? Dat is ondertussen water onder de brug. In de meeste gevallen van waterontharding wordt zout gebruikt, maar nu kan het ook door middel van CO2. En dat is zeker even efficiënt, veel milieuvriendelijker én goedkoper. Een groeiend succes bij zowel particulieren als bedrijven.
In een tijd waarin het zogenaamde ‘blauwe goud’ een zeldzaam iets aan het worden is – en dus noodzakelijk is om het zo goed mogelijk te behandelen – kun je SoluCalc al bijna als must aanschouwen, dankzij zijn mechanisme dat CO2 in water injecteert. “De SoluCalc CO2-oplossing verschilt in heel wat verschillende opzichten van een traditionele zoutwaterontharder”, aldus Antoine Wibrin, General Manager van SoluCalc. “In de eerste plaats vereist de CO2-verzachter geen onderhoud noch het gebruik van zoutzakken. Het is dus milieuvriendelijker en zuiniger. Dan is er ook de regeneratiefase, essentieel in ‘zoutapparaten’, die ervoor zorgt dat water wordt afgewezen dat de gebruiker veel geld kost en dat moet worden gezuiverd. De CO2-waterontharder is met andere woorden een veel goedkopere en meer ecologische optie dan eender welke antikalksteenoplossing dan ook.”
De enige beperking voor de gebruiker: de CO2-fles zou je gemiddeld één keer per jaar moeten vervangen – dat geldt
— ANTOINE WIBRIN, GENERAL MANAGER SOLUCALC
voor een gezin van vier personen, waarvan het gemiddelde verbruik wordt geschat op 100 kubieke meter per jaar. Ook wel het vermelden waard: het apparaat neemt zeer weinig ruimte in beslag. Bovendien is de smaak van het water – waarin dus voedselveilige CO2 wordt toegevoegd, die je ook terugvindt in watermerken die thuis worden gecarboniseerd – veel beter dan die van water dat met zout wordt vermengd.
Allemaal zeer overtuigende argumenten, en dat valt ook te zien aan de omzet van het bedrijf; die is op twee jaar tijd namelijk vervijfvoudigd. Een doorbraak die zowel particulieren als de professionele sector treft: “Onze klantenportefeuille bestaat uit gemiddeld 20 procent bedrijven. Onder hen bijvoorbeeld Aqualibi, die al zijn zoutverzachters heeft vervangen door ons model. Ik zeg altijd dat dit wel een goed teken moet zijn, aangezien zij wel wat van water kennen”, grapt Wibrin.
Maar dan terug even serieus: wil je écht verstandig omgaan met water, dan kies je toch best voor de meest ecologische manier, én de meest goedkope, toch?
Meer over...
De SoluCalc wordt sinds 2008 in België geproduceerd. Het bedrijf werd twee jaar geleden overgenomen en heeft momenteel 20 mensen in dienst voor activiteiten in heel Europa. Als je je wilt uitrusten met een SoluCalc CO2-verzachter, kun je gemakkelijk een aanvraag indienen bij SoluCalc, die jou de contactgegevens van een erkende installateur in de buurt zal verstrekken. Die zal alle mogelijke vragen kunnen beantwoorden en de nodige informatie verschaffen.
