ILFU 2017 - 11 t/m 13 mei

Het Literatuurhuis presenteert

INTERNATIONAL LITERATURE FESTIVAL UTRECHT 11 - 13 MEI 2017

PROGRAMMA Suzanne Vega • Graham Swift Marja Pruis •Sonja Barend Translating Bob Dylan Herman Koch • Hugo Borst The Joni Mitchell Stories Xu Zechen • Mathilde Santing Tim Parks • Nelleke Noordervliet Samanta Schweblin • Jean Kwok Pierre Jarawan • Hanna Bervoets Translation Slam • Awater vertaald Nino Haratischwili • Johan Harstad Mary Costello • Jonas Hassen Khemiri Rachel Cusk • Paulien Cornelisse • Sun Li en vele anderen

TIVOLIVREDENBURG UTRECHT

2

ILFU SELECTIE

Hanna Bervoets

Fuzzie P. 1 6

Paulien Cornelisse

De verwarde cavia P. 13

Nino Haratischwili

Het achtste leven P. 24

Marja Pruis

Zachte riten P. 27

Johan Harstad

Max, Mischa & het Tet-offensief P. 22

Nelleke Noordervliet

Aan het eind van de dag P. 23

Mary Costello

Academy Street P. 14

Jonas Hassen Khemiri

Alles wat ik me niet herinner

Rachel Cusk

Contouren / Transit P. 10

Herman Koch

De greppel P. 5

P. 26

Samanta Schweblin

Gif

P. 15

Graham Swift

Moeders zondag P. 11

3

PROGRAMMALIJNEN IN TRANSLATION De literair vertaler speelt ook dit jaar, in een

• Tim Parks

P. 4

gevarieerd programma op donderdagavond,

• Herman Koch & zijn vertalers

P. 5

een hoofdrol op het ILFU.

• Translating Bob Dylan

P. 6

• Translation Slam

P. 7

• Filter Vertaalprijs 2017

P. 8

• Awater Vertaald

P. 9

• Translating China

P. 9

WIE ZIJN ZIJN: CHINA

• Translating China

P. 9

Het ILFU richt zich jaarlijks op de literatuur

• Awater Vertaald

uit een stad of regio die vanwege politieke

• Xu Zechen

P. 20

of economische redenen in de belangstelling

• Sun Li

P. 21

staat. Dit jaar is dat China.

• Jean Kwok

P. 21

• Mini-college over taoïsme

P. 30

• Festivalbundel Wie wij zijn

P. 31

Boeken die schipperen tussen feit en fictie.

• Sonja Barend

P. 12

Ze zijn er dit jaar in overvloed op het ILFU.

• De kantoorroman

P. 13

Het begrip ‘Life-writing’ duidt een heel

• Prijsuitreiking schrijfwedstrijden

P. 17

scala aan genres aan: de autobiografie,

• Nelleke Noordervliet

P. 23

romans, memoires, brieven, dagboeken,

• Pierre Jarawan

P. 25

verslagleggingen en ooggetuigen­verslagen,

• Jonas Hassen Khemiri

P. 26

P. 9

LIFE-WRITING

waarin een leven centraal staat.

4

Tim Parks DONDERDAG 11 MEI

© ERNIE ENKELAAR

Tim Parks (1954) is een Engelse romanschrijver, literatuurcriticus en vertaler. Zijn boek Translating Style behoort tot de canon van de vertaalstudies. In de ILFUopeningslezing en een aansluitend gesprek gaat Tim Parks in op de roman als overlevingsstrategie en het vertalen van literaire fictie.

Parks’ online blogs over schrijven, lezen en vertalen voor ‘The New York Review of Books’ zijn gebundeld in Waarom ik lees.

De veranderende wereld van het boek (2015). Dit voorjaar verscheen zijn nieuwste essaybundel De roman als overlevingsstrategie, vertaald door Corine Kisling. In Parks overtuiging is de roman altijd persoonlijk, een zienswijze waarmee hij de traditionele literatuurkritiek ondermijnt die de roman nog altijd ziet als een autonoom kunstwerk dat niets met de biografie van de schrijver te maken heeft.

CLASSICTIP VAN TIM PARKS

Jakob von Gunten (1909)

Robert Walser Een tragikomisch verhaal over de moeizame schooltijd van de jonge, oneerbiedige Jakob, telg uit een nobel geslacht, die besluit weg te lopen van huis om een opleiding tot butler te gaan volgen.

DE ARBEIDERSPERS, 2017 VERTALING: CORINE KISLING

5

Een menigte Kochs DONDERDAG 11 MEI

Het Diner (2009) van Herman Koch is inmiddels in meer dan vijftig landen verschenen en groeide het uit tot een internationale bestseller. De verfilmingen van het boek doen hem niet zoveel, zei Koch in NRC Handelsblad. “Wat ik veel leuker vind, dat zijn vertalingen, boeken met een andere kaft die zich dan verspreiden.” Zijn boekenkast kleurt inmiddels blauw van alle ‘diners’ die wereldwijd verschenen.

© ANNALEEN LOUWES

Tijdens het ILFU gaat Koch in gesprek met drie vertalers van zijn werk: Sam Garrett, verantwoordelijk voor de succesvolle Engelse vertaling The Dinner, Kerti Tergem uit Estland waar het boek onder de titel Õhtusöök verscheen en Maria Rosich, die de Catalaanse vertaling El Sopar maakte.

Koch bevraagt de vertalers over het vertaalproces en de problemen die ze zoal tegenkomen. Ook probeert hij erachter te komen wie Herman Koch is in de landen waar zijn werk vertaald is. Het is niet uitgesloten dat ieder land zijn eigen Herman Koch heeft.

CLASSICTIP VAN HERMAN KOCH

Anna Karenina (1877)

Lev Tolstoj Monumentale roman over de onmogelijke liefde tussen Anna Karenina en Vronsky.

Met één van de beroemdste openings­ zinnen uit de wereldliteratuur: ‘Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ­ongelukkig op zijn eigen wijze.’

6

Translating Bob Dylan DONDERDAG 11 MEI

Bob Dylan won in 2016 de Nobelprijs voor de literatuur. Erik Bindervoet (1962) en Robbert-Jan Henkes (1962) vertaalden een groot deel van zijn oeuvre naar het Nederlands. In maart 2017 verscheen Liedteksten 2002-2012, het derde deel van hun verzamelde Dylanvertalingen.

De vertalers lichten toe hoe het vertaalproces van nummers als Kloppen aan de hemelpoort (Knocking on heaven’s door), Vluchtig in de wind (Blowin’ in the wind) en Vlij liefje, vlij (Lay Lady Lay) in zijn werk ging, hoe ze het dwingende ritme en de melodie van de Dylan songs hebben laten meewegen in hun vertaalkeuzes en waarom ze bepaalde typische Amerikaanse scènes in de liedjes naar Nederland verplaatsten.

‘Stuck inside of Mobile with the Memphis Blues Again’ wordt bijvoorbeeld ’Weer vast in Meppel met die Twentse blues van mij’.

In de vertaling van Bindervoet en Henkes maakt Dylan een reisje naar Texel, zingt hij niet meer over Pittsburgh en Tennessee maar over Den Burg en Den Helder en wordt Mister Jones Meneer Toon die duiven houdt.

De Nederlandse formatie Jan O’s Buurman, bestaande uit Jan Obbeek en Coen Bardelmeijer, zal de vernederlandste Dylan songs live spelen.

NIJGH & VAN DITMAR, 2016/2017 VERTALING: ERIK BINDERVOET, ROBBERT-JAN HENKES

7

Translation Slam Het concept van de Translation Slam is eenvoudig: wat gebeurt er als twee vertalers dezelfde tekst vertalen? Op het podium battelen vertalers Laura Watkinson en Shaun Whiteside over de beste vertaling van het gedicht ‘Vanuit het punt dat al eerder gemaakt is’ van Hannah van Binsbergen.

Watkinson vertaalt kinderboeken, romans en graphic novels uit het Nederlands, Duits en Italiaans. In 2015 ontving ze de Vondel Translation Prize voor haar vertaling van De brief voor de koning van Tonke Dragt.

Haar ‘tegenstander’ Shaun Whiteside was journalist en televisieproducent voordat hij zich volledig toelegde op het vertalen uit het Nederlands, Duits, Frans en Italiaans.

Freud en Nietzsche wisselt hij moeiteloos af met werk van Marcel Möring en Kluun.

“Vertalen is een virus” volgens Whiteside.

“Als je het eenmaal onder de leden hebt kom je er niet meer van af.”

Hannah van Binsbergen kreeg in 2017 de VSB Poëzieprijs voor haar bundel Kwaad gesternte. Haar gedicht ‘Vanuit het punt dat al eerder gemaakt is’, bevat regels als ‘mogelijk is hij een hamerhaai’ en ‘het is niet strafbaar iemand te vernielen in de liefde’. Literair vertaler Martin de Haan daagt de twee battelaars uit hun vertaling van het gedicht te vuur en te zwaard te verdedigen.

© JELMER DE HAAS

DONDERDAG 11 MEI

8

Uitreiking Filter Vertaalprijs 2017 DONDERDAG 11 MEI

Het is elk jaar weer een hoogtepunt van het ILFU: de uitreiking van de Filter Vertaalprijs aan de meest in het oog springende vertaling van het voorbije jaar. Het jaar 2016 was een sensationeel goed vertaaljaar. De jury nomineerde een staaltje 17e eeuwse barokke Tsjechische literatuur, een korte maar bizarre Franse en een lijvige maar imponerende Duitse roman uit de 19e eeuw, een postmoderne

verhalenbundel en een bloemlezing van Russische kindergedichten vanaf de 17e eeuw.

Op het ILFU vertellen de genomineerden in korte interviews de verhalen achter hun vertaling en wordt aan het eind van de avond bekend gemaakt wie de geldprijs van â‚Ź10.000 krijgt toegekend.

De genomineerden voor de Filter Vertaalprijs 2017: P e te r Kaaij:

R o b b e r t-J a n H e n ke s:

L iesbe th van Nes:

Kees M ercks:

Leen Van Den Bro ucke en Iannis G o erl and t:

9

WIE WIJ ZIJN

Translating China DONDERDAG 11 MEI

Onderwerpen die met Chinese cultuur te maken hebben, oefenen een enorme aantrekkingskracht uit op de Nederlander.

Denk aan de expositie Go China! met de wereldberoemde soldaten uit het Terracotta leger van Xi’an die maar liefst 400.000 bezoekers trok.

Gek genoeg is het anders gesteld met de Chinese literatuur. Bijna niemand kan zo een paar hedendaagse Chinese schrijvers opnoemen. En dat terwijl China een lange en rijke literaire traditie heeft, variërend van de Tao Te Ching en Confucius tot aan de recente Nobelprijswinnaars Gao Xinjiang en Mo Yan. En vergeet niet dat auteurs als Slauerhoff en Kafka zich zeer

WIE WIJ ZIJN

door klassieke Chinese schrijvers lieten inspireren.

Mark Leenhouts, vertaler, recensent en redacteur, Jan de Meyer, vertaler en docent niet-westerse wijsbegeerte en Anne Sytske Keijser, docent Chinese taal- en cultuurstudies aan de Universiteit Leiden geven een kijkje in de schatkamer van de onontdekte Chinese letteren en geven handvatten hoe je de schoonheid van die op het eerste oog zo exotische literatuur Gra t fes tiva is kunt inzien. Schrijver WIE lbund el Martijn Knol treedt W voo r de IJ ZIJ tijdens dit programma N e bez erste oek 50 op als moderator. ers

Awater vertaald DONDERDAGMIDDAG 11 MEI

Sinds 2011 kent het International Literature Festival Utrecht een traditie om jaarlijks nieuwe vertalingen te laten maken van het gedicht Awater (1935) van Martinus Nijhoff. Het gedicht is een klassieker uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis, maar grotendeels onbekend gebleven in andere taalgebieden. Het ILFU wil daar verandering in brengen. In

2017 wordt een vertaling van het gedicht in het Chinees (standaard Mandarijn) gemaakt door Shaogang Cheng, die eerder werk van Slauerhoff in het Chinees vertaalde. Dichter Thomas Möhlmann spreekt met de vertaler over de tour de force om een Nederlands meesterwerk te ontsluiten voor de Chinese lezer.

12.00-13.00 uur, TivoliVredenburg, gratis toegang

10

Rachel Cusk DONDERDAG 11 MEI

Van de Brits-Canadese Rachel Cusk (1967) verschenen dit jaar maar liefst twee romans in Nederlandse vertaling: Contouren en Transit. Ze vormen een tweeluik die voor Cusk een nieuwe manier van schrijven inluidde. Met twee eerdere, autobiografische werken A Life’s Work - On becoming a Mother en Aftermath - On Marriage and Separation, groeide ze uit tot een van de meest controversiële auteurs van het Verenigd Koninkrijk.

© SIEMON SCAMMELL-KATZ

Met de schaamteloze eerlijkheid over haar eigen leven riep ze de toorn van een hele natie over zich af. Drie jaar lang kon ze niet schrijven. ‘Fictie schrijven voelde nep en beschamend. Als je eenmaal zoiets hebt meegemaakt, dan voelt het volstrekt idioot om een John en Jane te gaan zitten bedenken die samen van alles beleven. En tegelijk was mijn autobiografische pen nutteloos. Alles wat daaruit kwam werd verkeerd begrepen en riep een enorme woede op bij mensen.’

Ze moest haar schrijverschap opnieuw uitvinden. Dat lukte met Contouren waarin Cusk zelf als schrijver onzichtbaar is, maar toch op allerlei manieren aanwezig is. De lezer komt alleen iets te weten van de hoofdpersoon via haar gesprekspartners en de verhalen van anderen; een procedé dat Cusk ook in Transit voortzet. ‘Vernieuwend, verhelderend, beklemmend’ volgens Trouw.

DE BEZIGE BIJ, 2016 VERTALING: CAROLINE MEIJER, LETTE VOS

DE BEZIGE BIJ, 2016 VERTALING: MARIJKE VERSLUYS

11

Graham Swift VRIJDAG 12 MEI

De meest gave proeve van de klassieke romankunst komt dit jaar onbetwist van de Britse schrijver Graham Swift (1949).

Hij verwierf al eerder faam met romans als Waterland (1983) en Laatste ronde (1996), die de ‘Man Booker Prize’ kreeg. Zijn nieuwste roman Moeders Zondag is een nieuw hoogtepunt in zijn oeuvre.

© JANUS VAN DEN EIJNDEN

In een Downton Abbey-achtige sfeer, neemt Swift de lezer mee naar één dag uit het leven van het dienstmeisje Jane Fairchild. Op deze speciale dag, 30 maart 1924, ‘Moeders zondag’ krijgt het personeel vrij om hun familie te bezoeken. Maar Jane heeft geen familie en brengt haar tijd door in bed met haar minnaar Paul Sheringham.

Die ene middag, de intensiteit van het moment en de zeer precies beschreven leegte die zich van Jane meester maakt, vormen de kern van Moeders Zondag.

HOLLANDS DIEP, 2016 VERTALING: IRVING PARDOEN

Hans Bouman gaf in De Volkskrant vijf sterren: ‘Dit is Graham Swift op de toppen van zijn kunnen: een zeldzaam trefzekere combinatie van een elegie om het verleden en een lofzang op de toekomst, in een boek dat tintelt van vitaliteit.’

CLASSICTIP VAN GRAHAM SWIFT

Verzamelde verhalen van A ­ nton Tsjechov (1860-1904)

Anton Pavlovitsj Tsjechov De Russische schrijver Tsjechov verwierf zijn roem in het laatste decennium van de negentiende eeuw met het schrijven van toneelstukken en verhalen. Hij wordt algemeen beschouwd als de grootmeester van het korte verhaal.

12

Sonja Barend VRIJDAG 12 MEI

Veertig jaar lang maakte Sonja Barend (1940) spraakmakende televisieprogramma’s die niet zelden de publieke opinie beïnvloedden.

Hanneke Groenteman interviewt Sonja Barend tijdens het ILFU over haar onlangs gepubliceerde memoires Mij zie je nooit meer terug.

© SACHA DE BOER

De titel verwijst naar de laatste woorden van haar vader, vlak voordat hij in 1942 weggevoerd werd naar Auschwitz. Barend beschrijft de zoektocht naar haar vader, de miskenning in haar jeugd, haar latere succes en de vier keer dat ze kanker kreeg zonder opsmuk of literaire pretenties. “Als dit een roman was geweest, zou je zeggen: het is te veel van het erge” schreef Aleid Truijens in De Volkskrant.

“Maar het is geen fictie en Sonja Barend schrijft het op zoals het was, zonder er literatuur van te maken.”

CLASSICTIP VAN SONJA BAREND

Een klein leven (2015)

Hanya Yanagihara Vier studievrienden zoeken samen hun weg in New York. Jude is teruggetrokken, slim en raad­ selachtig. Zijn vrienden proberen zijn pijn te ver­ lichten, maar naarmate de decennia verstrijken dringt zich de vraag op of Jude wel verlost kan worden van de demonen uit zijn verleden.

DE BEZIGE BIJ, 2017

13

De kantoorroman door de eeuwen heen VRIJDAG 12 MEI

Š TESSA POSTHUMA DEBOER

Het kantoor is een onuitputtelijke bron van vermaak en menselijk lijden, en dus ook een grote inspiratie voor schrijvers.

Paulien Cornelisse (1976) en Gerd Busse (1959) gaan tijdens het ILFU in gesprek over het fenomeen kantoorroman.

Het magnum opus onder de kantoorromans is ontegenzeggelijk Het Bureau van J.J. Voskuil. De zevendelige romancyclus werd door Gerd Busse integraal in het Duits vertaald; een tour de force die dit jaar wordt voltooid met het verschijnen van het zevende deel.

Paulien Cornelisse is een groot liefhebber van Het Bureau en zelf ook schrijver van een kantoorroman. De verwarde cavia is bovendien een grote aanwinst voor het genre, want hier draait alles om het wel en wee van Caaf, een kortharige cavia die werkt op de afdeling communicatie.

CORNELISSE, 2016

CLASSICTIP VAN PAULIEN CORNELISSE

Het Bureau (1996-2000)

J.J. Voskuil Nederlandse romancyclus in zeven delen waarin Voskuil minutieus de da­ gelijkse gang van zaken op het bureau beschrijft; gebaseerd op het Meertens Instituut en de voorloper daarvan. Met de verschijning van het boek ontstond er een kleine rage in literair Nederland.

14

Mary Costello VRIJDAG 12 MEI

© TONY CARRAGHER

Zeven decennia beslaat de debuutroman Academy Street van de Ierse auteur Mary Costello, waarvan hoofdpersoon Tess Logan er vier doorbrengt in haar huis aan de Academy Street. Het is Costello er in haar compacte roman niet om te doen de paukenslagen van de twintigste eeuw te beschrijven: de buitenwereld dringt maar moeizaam door tot het afgeschermde leven van Tess.

Hoewel Tess het platteland verruilt voor wereldstad New York, zal een fundamenteel gevoel van eenzaamheid haar nooit verlaten. Costello laat echter zien dat ook in een ‘klein leven’ grote betekenis kan schuilen. De roman wil eigenlijk zeggen: “Kijk goed, er gebeurt van alles, dit leven is de moeite waard, het zegt wat over ons en onze wereld” concludeerde Rob van Essen in NRC Handelsblad.

CLASSICTIP VAN MARY COSTELLO

Elizabeth Costello

(2003)

HOLLANDS DIEP, 2016 VERTALING: WIM SCHERPENISSE

J.M. Coetzee In het verschijningsjaar van dit boek won Coetzee de Nobelprijs voor Literatuur.

De ­roman gaat over het leven van een befaamde Australische auteur, Elizabeth Costello genaamd. Met haar overpeinzingen en bewoordingen raakt ze telkens weer de kern van het menselijk bestaan.

15

Samanta Schweblin VRIJDAG 12 MEI

De Argentijnse Samanta Schweblin (1978) won de afgelopen jaren al verschillende prijzen met haar korte verhalen, maar met Gif brak ze wereldwijd door. Het boek werd onlangs genomineerd voor de ‘Man Booker International Prize’. Volgens Nobelprijswinnaar Mario Vargas Llosa is ze een van de meest veelbelovende stemmen van de huidige generatie Spaanstalige auteurs.

© ALEJANDRA LOPEZ

De vraag waar Gif over gaat is moeilijk te beantwoorden. De heftige, schokkende roman van Schweblin bestaat uit een verwarrende dialoog tussen twee excessief liefhebbende moeders over een mysterieuze vergiftiging die kinderen verminkt en mensen de dood in jaagt. Binnen de dialoog worden nieuwe dialogen opgeroepen: “Het is een soort game waarin je van level naar level springt. Je ziet steeds meer, maar begrijpt steeds minder,” schreef Ger Groot in NRC Handelsblad.

CLASSICTIP VAN SAMANTA SCHWEBLIN

Het slot (1926)

Franz Kafka Dit boek is een van de eerste grote modernistische romans uit de wereld­ literatuur. Hoewel het, net als de rest van het ongepubliceerde oeuvre, door Kafka bestemd werd voor de brandsta­ pel, moet hij het beschouwd hebben als zijn magnum opus.

ATLAS CONTACT, 2017 VERTALING: MIA BUURSMA

16

Hanna Bervoets VRIJDAG 12 MEI

© SANNE GLASBERGEN

“Hanna Bervoets steekt in haar zesde roman de dolende, digitale mens een hart onder de riem” aldus Trouw over Fuzzie, de nieuwste roman van Hanna Bervoets (1984). Fuzzie is een modern-realistisch sprookje over gemis, genegenheid en de vraag in ATLAS CONTACT, 2017 hoeverre affectie zich laat afdwingen door een klein, pluizig bolletje dat de mens enige tijd bijstaat op zijn levenspad.

Bervoets ontving in februari van dit jaar de Frans Kellendonk-prijs die eens in de drie jaar wordt toegekend aan een auteur met een originele kijk op maatschappelijke of existentiële problematiek. Ook Fuzzy wordt gekenmerkt door die originaliteit. “Het experimentele idee van de roman leidt niet tot een steriel of klinisch gevoel, het voelt juist menselijker dan ooit. Daarmee is Fuzzie de gedroomde vervolgstap in het oeuvre van Hanna Bervoets” (NRC).

Met een pluizig bolletje rekt Hanna Bervoets wederom de grenzen van de literatuur op en weet uiteindelijk te ontroeren - Marja Pruis in De Groene Amsterdammer

17

Prijsuitreiking schrijfwedstrijden VRIJDAG 12 MEI

Schrijf een mooi verhaal van maximaal 1500 woorden met een beroemde quote uit de literatuur als uitgangspunt. Aan die oproep voor CJP’s Grote Schrijfwedstrijd (voor iedereen tot 30 jaar) en de ILFUschrijfwedstrijd (vanaf 30 jaar) werd massaal gehoor gegeven. Ruim 330 deelnemers gingen aan de slag en stuurden een verhaal in.

Uit alle inzendingen hebben de beide jury’s in totaal 20 shortlistkandidaten geselecteerd. Voordat we de winnaars bekend maken en de verhalenbundel presenteren, geven juryleden Jasper Henderson van Uitgeverij Lebowski en Jelte Nieuwenhuis van Uitgeverij Atlas Contact tips en tricks aan alle (beginnende) schrijvers in de zaal.

18

Suzanne Vega & Carson McCullers VRIJDAG 12 MEI

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de Amerikaanse schrijfster Carson McCullers (1917-1967) werd geboren. Het beroemdst werd ze met haar debuut The Heart is a Lonely Hunter. Vorig jaar verscheen die roman in een nieuwe Nederlandse vertaling van Molly van Gelder, dit jaar gevolgd door De ballade van het treurige café, een ander hoogtepunt in haar oeuvre. McCullers’ romans worden bevolkt door zonderlinge, eenzame types in het zuiden van de Verenigde Staten. Die personages reflecteerden in zekere zin haar eigen getroebleerde leven: ze kreeg voor haar dertigste drie hersenbloedingen, ze trouwde tot tweemaal toe met dezelfde man die uiteindelijk zelfmoord pleegde en werd tot tweemaal toe verliefd op vrouwen die haar liefde niet beantwoordden.

Intussen schreef ze met een nietsontziende eerlijkheid over liefde, seksualiteit, raciale verhoudingen en de rol van vrouwen.

Suzanne Vega voelde zich vanaf haar tienerjaren aangetrokken tot McCullers’ werk: “Of het nu om haar handicaps ging of om haar biseksualiteit, die zij omschreef als haar ‘dubbele natuur’; ze was zo modern in haar opvattingen. Ze schreef vanuit het perspectief van Afro-Amerikanen. En dan niet ‘ach, laat ik ook eens iets over mensenrechten schrijven’, nee, ze identificeerde zich echt met die thema’s. Ze zat diep in alles wat ze schreef en ik denk dat ze er ook onder leed.”

Suzanne Vega scoorde eind jaren ’80 wereldhits met ‘Luka’ en ‘Tom’s diner’, die vorig jaar in de versie van Britney Spears opnieuw een grote (dance)hit werd. In 2008 ontving ze

ATHENAEUM, 2017 VERTALING: MOLLY VAN GELDER

een Grammy Award voor haar album Beauty & Crime. In 2012 schreef Vega een muzikale eenakter over Carson McCullers waarin ze zelf de hoofdrol vervulde. De liedjes uit dat stuk zijn verzameld op haar meest recente album Lover, Beloved (2016). Op het ILFU gaat Suzanne Vega met Vrouwkje Tuinman in gesprek over Carson McCullers en speelt ze een aantal nummers van haar laatste album.

© GEORGE HOLZ

19

20

Xu Zechen

VRIJDAG 12 MEI

Gra ti ival s bun d

fes t

WIE

el W r de IJ ZIJ N e bez erste oek 50 ers

voo

Drie jonge mannen in de metropool Beijing; allemaal proberen ze hun hoofd boven water te houden in het moordende tempo van een stad met twintig miljoen inwoners. De hoofdfiguren in Rennend door Beijing van de Chinese schrijver Xu Zechen (1978) zijn jonge immigranten met een universitaire opleiding, die toch worden opgeslokt door de sterke, grootstedelijke stroming van onzuivere handeltjes en dubieuze milieus.

Er wordt vaak gerend in het verhaal, want auto’s of taxi’s kunnen ze zich niet veroorloven. Maar er zit ook een overdrachtelijke kant aan: het is zowel rennen door als voor Beijing. De stad zit hen duidelijk op de hielen. Xu Zechen is representant van een nieuwe generatie schrijvers die schrijven over het hedendaagse leven in één van de grootste wereldmachten van dit moment.

WIE WIJ ZIJN

DE GEUS, 2016 VERTALING: ROOS VAN DE WARDT

Schrijver Daan Heerma van Voss gaat met Xu Zechen in gesprek over het China van de eenentwintigste eeuw, het overleven in een grote stad en individuele versus politieke vrijheid. Heerma van Voss woonde eind vorig jaar een tijdje in de ZuidChinese regio Guangxi, waar hij ‘Writer in Residence’ was.

21

Jean Kwok & Sun Li VRIJDAG 12 MEI

Maar liefst twee keer stond Jean Kwok in de bestsellerlijst van de New York Times en toch woont ze al jaren gewoon in Nederland. Toen ze vijf was emigreerde ze van Hong Kong naar New York en werkte daar onder meer in een kledingfabriek en als ballroomdanseres om haar studie aan Harvard University te bekostigen. Haar romans Girl in translation (2010) en Mambo in Chinatown (2014) verhalen over haar leven als immigrant in de VS. Ze werkt nu aan een derde roman, waarin haar verhuizing naar Europa centraal staat.

WIE WIJ ZIJN

Š RUUD POS

MEULENHOFF BOEKERIJ, 2014

Ook Sun Li schreef een roman over het leven van de Chinese emigrant, maar dan in een setting van een dorpschinees in Friesland. In De zoetzure smaak van dromen vertelt Sun Li het verhaal van migranten die zijn gevlucht uit communistisch China en op het Friese platteland een restaurant begonnen. Ze beschrijft de kloof die er onvermijdelijk ontstaat tussen migrantenouders en hun kinderen en hoe ze zich uiteindelijk moest losmaken van de enclave van krokante kippenvelletje en babi pangang die haar ouders hadden gecreĂŤerd.

WIE WIJ ZIJN

AMBO|ANTHOS, 2016

22

Johan Harstad & Arjen Lubach

© TITIA HAHNE

© LARS MYHREN HOLAND

ZATERDAG 13 MEI

De Noorse auteur Johan Harstad (1979) debuteerde in 2006 als romanschrijver met Buzz Aldrin, waar ben je gebleven?, waarmee hij direct een plek tussen de grote Scandinavische auteurs verwierf. “Toen ik dit boek las dacht ik meteen: hier is voor het eerst iemand die hetzelfde probeert als ik. De herkenning ging zover dat ik Harstad later in Noorwegen heb opgezocht” bekende presentator en schrijver Arjen Lubach.

Op het ILFU spreekt Arjen Lubach met Johan Harstad over diens nieuwe roman Max, Mischa & het Tet-offensief. Een ruim 1200 pagina’s tellende hypnotiserende vertelling die vele decennia en continenten omspant: van de oorlog in Vietnam en Apocalypse Now tot jazzmuziek, van Mark Rothko en Burning Man tot de aanslag op de Twin Towers. De lezer volgt toneelregisseur Max Hansen, die als puber vanuit Noorwegen naar Amerika emigreert.

Hij heeft moeite om zijn jeugd in Stavanger, waar hij als kind van communistische ouders het Tetoffensief naspeelde, achter zich te laten, maar ontdekt in New York dat eigenlijk iedereen daar ontheemd is.

PODIUM, 2017 VERTALING: EDITH KOENDERS & PAULA STEVENS

23

Nelleke Noordervliet ZATERDAG 13 MEI

In de roman Aan het eind van de dag van Nelleke Noordervliet (1945) krijgt hoofdpersoon Kat, ex-minister en auteur van twee bestsellers, het verzoek mee te werken aan haar eigen biografie. Ze wil niet. Ze voert een aantal weerspannige gesprekken met haar aspirant-biografe, maar haar herinneringen dringen zich steeds meer aan haar op.

© ANNALEEN LOUWES

Kat wordt gedwongen haar rol als dochter, echtgenote, moeder, vriendin, politica, publiek figuur onder de loep te nemen en maakt de rekening op van een leven van goede bedoelingen en tragische uitkomsten. “Nelleke Noordervliet is een schrijver die al vanaf haar debuut het genre van de roman op alle mogelijke manieren verkent, binnenstebuiten keert, leven in blaast”, aldus Marja Pruis in De Groene Amsterdammer.

CLASSICTIP VAN NELLEKE NOORDERVLIET

De Radetzkymars (1932)

Joseph Roth Deze klassieker verhaalt door de ogen van luitenant Von Trotta, de geschiedenis van drie generaties van een adellijke familie en beschrijft prachtig de opkomst en het ver­ val van de Habsburgse monarchie.

ATLAS CONTACT, 2016

24

Nino Haratischwili ZATERDAG 13 MEI

Ruim 1300 pagina’s telt Het achtste leven (voor Brilka) van de Georgische, in Duitsland woonachtige schrijfster Nino Haratischwili (1983). Niet alleen de omvang herinnert aan de negentiende eeuwse hoogtijdagen van de roman als kunstvorm, ook de insteek is klassiek: ze vertelt de geschiedenis van een Georgische familie die maar liefst een hele eeuw beslaat.

© DANNY MERZ - SOLLSUCHSTELLE

‘Tolstojesk’ vond Der Spiegel. “In een tijd waarin films en tv-series voor velen allang de narratieve functie van kunst hebben overgenomen, is Haratischwili’s mammoetproject ook een statement. Ze heeft een kunststukje geleverd door historische gebeurtenissen in de vorm van een pageturner te gieten, waardoor de omslagpunten in de Russische geschiedenis worden vertaald naar bijna soap-achtige verwikkelingen van mensen van vlees en bloed”.

CLASSICTIP VAN NINO HARATISCHWILI

De meester en Margarita (1967)

Michail Boelgakov Het satirische en tragikomische huzarenstuk over de duivel die Moskou binnenvalt dat Boelgakov schreef in de periode 1928-1940 waarin Rusland door Stalin werd omgevormd tot een communis­ tische terreurstaat.

ATLAS CONTACT, 2016 VERTALING: ELLY SCHIPPERS, JANTSJE POST

25

Pierre Jarawan ZATERDAG 13 MEI

Pierre Jarawan (1985) werd geboren in Jordanië en emigreerde op 3-jarige leeftijd met zijn ouders naar Duitsland. Daar werd hij in 2012 Nationaal Kampioen Poetry Slam. In zijn debuut De zoon van de verhalenverteller vertelt Jarawan het verhaal van Samir die het veilige Duitsland verruilt voor het wankele Beiroet, op zoek naar zijn vader die het gezin plotseling in de steek heeft gelaten.

© MARVIN RUPPERT

Jarawan maakt er geen geheim van dat zijn eigen verleden hem inspireerde bij schrijven van de roman: “Echter meer in emotionele dan in autobiografische zin.

Mijn ervaringen, herinneringen, opvattingen zitten erin, mijn hele leefwereld, maar ze zijn verdeeld over verschillende personages en hun eigen verhalen.” De roman van Jarawan werd in januari 2017 door het boekenpanel van De Wereld Draait Door unaniem gekozen tot ‘Boek van de Maand’.

CLASSICTIP VAN PIERRE JARAWAN

Heer der Vliegen (1954)

William Golding De robinsonade Lord of the Flies gaat over een groep schooljongens die nadat ze zijn neer­ gestort op een onbewoond eiland proberen samen te werken. Het gebrek aan sturing leidt tot het verlies van ethisch besef en verval.

HARPERCOLLINS, 2017 VERTALING: LILIAN CARIS

26

Jonas Hassen Khemiri ZATERDAG 13 MEI

Jonas Hassen Khemiri (1978) debuteerde in 2003 met Een kameel zonder bult. Een roman geschreven in ‘immigrantenslang’ waarin hij zijn eigen dubbele afkomst met een Zweedse moeder en Tunesische vader thematiseerde. Met het boek vestigde Khemiri in één klap zijn naam; zijn nieuwste roman Alles wat ik me niet herinner is inmiddels in 21 landen verschenen.

© MARTIN STENMARK

Het boek gaat over de jonge Samuel die overlijdt bij een auto-ongeluk. Of was het zelfmoord? Een naamloze schrijver probeert Samuels laatste dag in kaart te brengen. De roman leidt niet alleen tot een meeslepende reconstructie van een verloren leven, maar ontleedt ook de kunst van fictie: verhalen van getuigen overlappen, de waarheid toont zelden maar één gezicht en, nog belangrijker, wordt voortdurend vooruitgeschoven om ruimte te bieden aan zoveel mogelijk perspectieven en vertellers. Zo maakt Khemiri duidelijk dat literatuur geen recht kan doen aan een leven, maar ook dat fictie onvermijdelijk begint waar een leven eindigt.

CLASSICTIP VAN JONAS HASSEN KHEMIRI

Verbannen engel (1985)

Per Olov Enquist Deze kleine roman van de in Scandinavië hoog aangeschreven roman- en toneelschrijver P.Q. En­ quist is een door een ik-verteller geconcentreerd verteld relaas van drie zeer verschillende, bizarre haat-liefderelaties.

NIJGH & VAN DITMAR, 2017 VERTALING: JANNY MIDDELBEEK­OORTGIESEN

27

Marja Pruis ZATERDAG 13 MEI

© KEKE KEUKELAAR

Marja Pruis (1959), de critica van De Groene Amsterdammer, hield zich de afgelopen jaren meer met het essay en de essayistische biografie bezig, dan met romans schrijven. In Zachte riten combineert ze fictie en essay.

Het boek drijft op de stem van poëziedocente Guusje Bouhuys, die haar jonge studenten de schoonheid van het ongrijpbare wil bijbrengen. “We begrijpen zoveel, en proberen al begrijpend het leven in begrepen banen te leiden”, doceert ze, “maar we begrijpen ook dat er dingen zijn die we helemaal niet begrijpen. Poëzie erkent dit onbegrip en vangt het op.”

De recentste roman van Pruis is een ode aan het meanderen en het afwijken van de geplaveide denkwegen. “Je wordt uitgedaagd de schrijver te vertrouwen: wacht maar, het komt goed, ik probeer iets wezenlijks te zeggen” aldus De Volkskrant.

Soms lijkt het alsof zij dit boek vooral voor zichzelf heeft willen schrijven, als aanmoediging.

‘Niet bang zijn’, staat er op de laatste pagina.

En terecht: juist door het onbekende in te gaan, heeft Pruis iets groots gemaakt, een intieme, originele roman, of eigenlijk een essay, of misschien wel poëzie.

- Persis Bekkering in De Volkskrant

PROMETHEUS, 2016

28

The Joni Mitchell Stories ZATERDAG 13 MEI

Met: Mathilde Santing, Ingmar Heytze, Jordi Lammers en Nelleke Noordervliet

De teksten van de Canadese singer-songwriter zijn heel narratief van aard. Liedjes als Amelia, Wood Stock en A Case of you zijn poëtisch en verhalend en leverden met haar kenmerkende stemgeluid en ingenieuze composities enkele klassieke popsongs van de twintigste eeuw op. De luisteraar

krijgt het topje te zien van een ijsberg die verborgen is onder het wateroppervlak.

In ‘The Joni Mitchell Stories’ dragen Ingmar Heytze (1970), Jordi Lammers (1996) en Nelleke Noordervliet (1945) een verhaal voor bij de liedjes. Schrijvers uit drie verschillende generaties, aangeraakt door Mitchells werk. En als er iemand is die haar nummers kan zingen, dan is het Mathilde Santing. Met het programma ‘Both sides now’ toert ze momenteel met het repertoire van Mitchell langs de theaters.

© ANNA VAN KOOIJ

Toen Bob Dylan vorig jaar de Nobelprijs voor de literatuur won, deden direct diverse namen uit de popmuziek de ronde die dan ook best in aanmerking kwamen: Leonard Cohen, Bruce Springsteen, Tom Waits. En Joni Mitchell.

30

Mini-colleges ZATERDAG 13 MEI

ONBEGRIJPELIJKE TAAL

Wat is de waarde van literatuur als een medium waarin taal de

Kiene Brillenburg Wurth

vrijheid krijgt om als experiment naar voren te treden? En: wat is de waarde van onbegrijpelijke taal in een tijd waarin begrijpelijkheid juist verlangd wordt? Aan de hand van het creatieve belang van onbegrijpe­lijkheid laat prof. dr. Kiene Brillenburg Wurth zien wat de waarde van literatuur voor iedereen kan zijn.

REVOLTES IN DE CULTUURKRITIEK

In Revoltes in de cultuurkritiek staat de relatie tussen kunst en

Rosemarie Buikema

Van Virginia Woolf en Louis Couperus, tot aan Marlene van

politieke transitie centraal.

Niekerk en William Kentridge hebben kunstenaars en intellectuelen zich de afgelopen anderhalve eeuw gebogen over de vraag: hoe moeten we omgaan met een erfenis van uitsluiting en onderdrukking? Aan de hand van concrete kunstwerken demonstreert prof. dr. Rosemarie Buikema de antwoorden op deze vraag.

MEIN KAMPF, HET VERBODEN BOEK

Mein Kampf: velen hebben er een mening over, vrijwel nie-

Ewoud Kieft

verscheen in Duitsland, nadat het zeventig jaar verboden was

mand heeft het gelezen. Sinds het boek begin 2016 opnieuw geweest, is het debat weer in volle gang. Schrijver en historicus Ewoud Kieft gaat in op de vraag of het een goed idee is om het opnieuw uit te geven. En is Mein Kampf überhaupt de moeite van het lezen waard of is het niets meer dan het haatdragend geraaskal van een psychopaat?

BEYOND GOOD AND EVIL? PERPETRATORS IN CONTEMPORARY MEMORY CULTURE Susanne Knittel

In veel recente romans en films leeft de lezer of kijker, soms op het ongemakkelijke af, niet alleen mee met het slachtoffer, maar ook met de dader. Universitair docent Susanne Knittel spreekt over deze morele onzekerheid die moeilijk te combineren is met de hedendaagse geheugen­­cultuur en herdenkingspraktijk, die afhankelijk is van een duidelijk onderscheid tussen slachtoffer en dader.

HET BELANG VAN HET TAOÏSME Jan de Meyer

WIE WIJ ZIJN

In 2016 verscheen Leyuan, de tuin van het geluk. Chinese filosofische teksten over paradijzen en het geluk van vertaler en docent niet-westerse wijsbegeerte Jan de Meyer. Bepaalde thema’s die nu als actueel worden gezien, zijn in het taoïsme al 2000 jaar van belang. Denk bijvoorbeeld aan respect voor het leven, natuur en ecologie, maar ook persoonlijke ontwikkeling.

In dit mini-college gaat De Meyer hier nader op in.

WIE WIJ ZIJN

31

ILFU

Wie wij zijn

Naast de officiële festivalselectie richt het ILFU zich jaarlijks op de literatuur uit een stad of regio die vanwege politieke of economische redenen in de belangstelling staat. We verleggen de focus van feiten naar verhalen en onderzoeken de literaire geschiedenis van een regio: welke schrijvers en meesterwerken heeft ze voortgebracht? En wat hebben die ons te zeggen over wat er nu gebeurt? Tijdens het ILFU 2017 staat China en Chinese literatuur centraal.

Hoewel de Chinese literatuur een lange en rijke traditie kent, heeft de moderne Chinese roman nog altijd geen vanzelfsprekende plaats in de wereldliteratuur van de eenentwintigste eeuw. De bundel Wie wij zijn biedt een kennismaking met

de Chinese literatuur én een inkijkje in de Chinese maatschappij. Traditiegetrouw zijn in China beide nauw met elkaar verweven.

Met onder andere korte verhalen van Xu Zechen, Yu Hua en Nobelprijswinnaar Mo Yan, gedichten van Shang Ch’in en Hsia Yu en bijdragen van Chinakenners als Mark Leenhouts en Garrie van Pinxteren.

WIE WIJ ZIJN EEN LITERAIRE KENNISMAKING MET CHINA

De uitgave

N

WIE WIJ ZIJ

et is tijdens h op ko festival te 50 7, voor €

32

Literaire films in filmtheater ‘t Hoogt ZATERDAGMIDDAG 13 MEI

ALL TOEG EEN A AFZO NG MET NDER LI ENTR EETIC JK KET

DE SPRONG NAAR HET ZUIDEN In de documentaire De sprong naar het zuiden Nederlands gesproken

treden filmmaker Hans Keller en vertaler Wim

Met inleiding door vertaler Wim Hartog

Hartog in de voetsporen van auteur Konstantin Paustovski door de voormalige Sovjet-Unie, ruim zeventig jaar na het uitbreken van de Russische Revolutie. Paustovski werd bekend met

Verhaal van een leven, wat hij zelf een ‘epische autobiografie’ noemde. Die bekendheid is 14.00 uur, €5,00 / gratis*

vooral te danken aan zijn vertaler Wim Hartog,

* met Literatuurhuispas,

die hem ‘ontdekte’ en de schrijver - zoals De

reserveren via

Volkskrant onlangs schreef - “mogelijk beter

hoogt.nl / ilfu.nl

kent dan hij zichzelf kent”.

I AM NOT YOUR NEGRO Engels gesproken, Nederlands ondertiteld

James Baldwin vatte in 1979 het plan op om

Met inleiding

een revolutionair en persoonlijk boek te schrijven over drie vermoorde vrienden: Malcolm X, Medgar Evers en Martin Luther King jr. Maar bij zijn dood in 1987 waren er slechts dertig pagina’s van het manuscript af. In I am not your

negro verbeeldt regisseur Raoul Peck het boek dat James Baldwin nooit afmaakte. Deze voor 16.00 uur, €9,00 / €4,00*

een Oscar genomineerde documentaire stelt

* met Literatuurhuispas,

vragen bij de manier waarop Hollywood en de

reserveren via

Amerikaanse samenleving met Afro-Amerika-

hoogt.nl / ilfu.nl

nen omgaan en waar Amerika voor staat.

33

Hugo Borst

ZATERDAGMIDDAG 13 MEI

Met: Erik Scherder, Jan Slagter, Erik Jan Harmens, Janine Abbring e.a.

© LENNY OOSTERWIJK

Na de bestseller Ma presenteert Hugo Borst tijdens het ILFU zijn aangrijpende vervolg Ach, moedertje. Hierin beschrijft Borst de schrijnende situatie waarin zijn moeder zich nog altijd bevindt. Hij verhaalt over haar geestelijke en lichamelijke achteruitgang, over zijn eigen angsten en onzeker­ heden, en over de misstanden in de gezondheidszorg, waar geld, bureaucratie en management belangrijker lijken dan medemenselijkheid.

ALLEEN MET E TO GANG LIJK R E AFZOND KET IC T E E ENTR

Ach, moedertje wordt met een gevarieerd programma gepresenteerd. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder geeft, onder muzikale begeleiding van Hessel Moeselaar, een minicollege over dementie.

Jan Slagter interviewt Hugo Borst. Erik Jan Harmens leest literaire fragmenten uit drie favoriete boeken van Hugo’s moeder. Hugo Borst gaat in gesprek met Janine Abbring.

En tot slot volgt de overhandiging van de eerste exemplaren aan de verzorgers van Hugo’s moeder.

LEBOWSKI, 2017

12.30-13.45 uur, TivoliVredenburg €7,50 / €10,00

34

Expositie “HET VERGIF VAN DEN NIEUWEN GEEST” DE STIJL LITERAIR De Stijl bestaat 100 jaar en dat kan bijna niemand ontgaan zijn. Door Utrecht staat De Stijl volop in de aandacht: op de Stadshuisbrug staat een enorme Rietveldstoel, vrijwel elke etalageruit is versierd in Mondriaanstijl en het Centraal Museum heeft een tentoonstelling gewijd aan Rietveld. Maar tussen al dit Stijlgeweld mist er iets: aandacht voor de literaire kant en invloed van De Stijl.

Beleef het in de expositie “Het vergif van de nieuwen geest” – De Stijl in de literatuur van 11 mei tot en met 9 juli in de Universiteitsbibliotheek.

Wanneer de naam Mondriaan valt denkt vrijwel iedereen aan zijn schilderijen.

Toch heeft hij niet alleen een penseel ter hand genomen, maar ook de pen. Bekijk Mondriaan’s lussen van de L en hoe hij heeft gesleuteld aan zijn zinnen in het verhaal Klein Restaurant – Palmzondag, dat nog nooit eerder vertoond is.

ADRES: Universiteitsbibliotheek Binnenstad, Drift 27, Utrecht

De Letterklankbeelden van Theo van Doesburg oftewel I.K. Bonset hebben veel weg van de Snellenkaart van de oogarts, maar wees niet misleid want deze Letterklankbeelden waren een vernieuwing in de poëzie. Neem de Leesteekens en leesregels door en draag de Letterklankbeelden hardop voor. Ervaar zelf het gedicht van Van Doesburg!

De Stijl had een duidelijke visie en stond voor verandering. Dit is dan ook terug te lezen in de manifesten die geschreven zijn. De Stijl beperkte zich niet alleen tot Nederland. De manifesten verschenen in meerdere talen. De Nederlandse en Franse versie zijn voor deze expositie voor het eerst bijeen gebracht. Verwacht verder werk van o.a. Kurt Schwitters, Til Brugman, Agnita Feis, Antony Kok, Paul van Ostaijen, H. Marsman en Bert Schierbeek.

Deze tweetalige expositie is samengesteld door Niels Bokhove, filosofie- en literatuurhistoricus en mede-auteur van ‘Utrecht Dada’ (2013), in opdracht van Het Literatuurhuis.

OPENINGSTIJDEN TIJDENS HET ILFU:

ENTREE: gratis

10.00-22.30 uur

Nog te zien tot en met 7 juli

35

Kaarten & prijzen KAARTVERKOOP

TOEGANGSPRIJZEN

Kaarten voor het ILFU 2017 bestel je gemakkelijk online via tivolivredenburg.nl.

De kaarten worden direct per mail toegestuurd. Print het ticket uit en neem het mee naar het ILFU.

Festivalavonden

Bibliotheekleden en CJP-pashouders kunnen voor de avondprogramma’s kaarten kopen tegen kortingstarief. Vergeet niet de juiste pas mee te nemen naar het ILFU om bij de ingang aan te tonen dat u recht heeft op de korting.

Huisvrienden krijgen met hun Literatuurhuispas o.a. €12,50 korting op kaarten voor de avondprogramma’s. Zie ilfu.nl/tickets voor meer informatie en aanmelden.

Regulier: €25* CJP/Bibliotheekpas: €20* Huisvriend: €12,50 Festival Pakket: €45* Festival Plus Pakket: €65* *Inclusief €2,00 servicekosten TivoliVredenburg

Zaterdagmiddagprogramma’s Hugo Borst over ‘Ach, moedertje’: €12* Film ‘De sprong naar het zuiden’ €5 / gratis** Film ‘I am not your negro’ €9 / €4,00** Expositie: gratis *Inclusief €2,00 servicekosten TivoliVredenburg ** op vertoon van de Literatuurhuispas, na reservering

Neem bij vragen contact op met TivoliVredenburg of Het Literatuurhuis: 030 - 2318376 (tijdens kantooruren) kassa@hetliteratuurhuis.nl

LET OP: Toegang tot de verschillende zalen tijdens het ILFU geschiedt op basis van capaciteit. Het kan dus gebeuren dat een zaal vol is. We adviseren je op tijd aanwezig te zijn bij een zaal als je een artiest graag wil zien. Het tijdschema met de zaalindeling wordt kort voor het festival bekendgemaakt.

In de ILFU Bookstore, verzorgd door boekhandel Savannah Bay, kan je tijdens het ILFU boeken van alle optredende auteurs aanschaffen!

DISCLAIMER Bij de samenstelling van deze brochure hebben de makers getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Diegenen die desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, worden verzocht op te nemen om alsnog in een regeling te voorzien.

Niets in deze brochure mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs/rechthebbenden. De inhoud van deze brochure is met de grootste zorg samengesteld, maar de organisatie kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/of wijzigingen. Bekijk ilfu.nl voor de meest recente informatie.

36

PROGRAMMA ILFU 2017 TIVOLIVREDENBURG, UTRECHT

ILFU Donderdag 11 MEI

ILFU Zaterdag 13 MEI

• Tim Parks • Herman Koch • Translating Bob Dylan • Translation Slam • Filter Vertaalprijs 2017 • Translating China • Awater vertaald • Rachel Cusk

• Johan Harstad & Arjen Lubach • Nelleke Noordervliet • Nino Haratischwili • Pierre Jarawan • Jonas Hassen Khemiri • Marja Pruis • Joni Mitchell Stories • Mini-colleges • Literaire films • Hugo Borst • City of Literature • C.C.S. Crone Stipendia 2017

P. 4 - 1 0

HERMAN KOCH

e of th Most ramme g pro ee ILFU ish, s Engl in is .nl/en

.ilfu www r all the

fo n! matio infor

SUZANNE VEGA

ILFU Vrijdag 12 MEI • Graham Swift • Sonja Barend • Paulien Cornelisse • Mary Costello • Samanta Schweblin • Hanna Bervoets • Prijsuitreiking schrijfwedsstrijden • Suzanne Vega • Xu Zechen • Jean Kwok • Sun Li

P. 22 - 33

P. 11 - 21

JOHAN HARSTAD