Nie tylko nauka: praca w uczelnianych murach

Nie tylko nauka: praca w uczelnianych murach.

Preferencje pracowników naukowo-dydaktycznych wobec budynków akademickich. Studium przypadku Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego

Jakub Zasina

Cel badania

Identyfikacja roli, jaką odgrywa przestrzeń w pracy naukowca w zakresie tworzenia przyjaznej atmosfery pracy twórczej i pobudzania jego kreatywności.

Projekt badawczy pt. „Polityka i narzędzia kreowania kapitału ludzkiego w regionie” realizowany w ramach grantu MNiSzW (obecnie NCN) nr N N114 183938 pod kierownictwem dr Zbigniewa Przygodzkiego w Katedrze Gospodarki Regionalnej i Środowiska na Uniwersytecie Łódzkim

Charakterystyka Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ

10 000 370

ponad

studentów ponad

pracowników naukowo-dydaktycznych

Charakterystyka Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ

2 ha

uli Pio ca trk ow s

W

yd

ka

zia ł

Ka m

pu

sU

Ł

Charakterystyka otoczenia WydziaĹ‚u Ekonomiczno-Socjologicznego UĹ

fotografia: Jakub Zasina

Charakterystyka WydziaĹ‚u Ekonomiczno-Socjologicznego UĹ

fotografia: Jakub Zasina

Charakterystyka Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ

źródło: opracowanie własne na podstawie modeli trójwymiarowych stworzonych przez Agnieszkę Czerwińską (budynki E i F) oraz Arkadiusza Pawłowskiego (A, B, C, D i T).

Grupa badawcza

82

pracowników naukowo-dydaktycznych

32%

mgr

52%

dr dr hab. prof.

16%

kobiety mężczyźni

62% 38%

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Lokalizacja Wydziału w strukturze miasta czy umiejscowienie Wydziału w śródmieściu Łodzi jest korzystne wobec alternatywy bycia częścią kampusu?

nie

12%

raczej nie

35% 39%

raczej tak tak

9%

nie mam zdania

nie

czy obecna lokalizacja Wydziału jest pozytywnie odbierana przez Państwa gości?

4%

raczej nie raczej tak tak nie mam zdania

0% 9% 34% 28% 29%

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Średnia ilość czasu poświęcanego na jeden z trzech filarów aktywności zawodowej w ramach przebywania na Wydziale przez jego pracowników naukowo-dydaktycznych

60%

21%

20%

praca dydaktyczna praca administracyjna praca naukowa źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Ocena rozwiązań estetycznych stosowanych na Wydziale

48% bez kontekstu 13% w porównaniu z uczelniami krajowymi

54% 17%

w porównaniu z uczelniami zagranicznymi

24% 17%

dobrze bardzo dobrze

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Rozdźwięk między wyglądem zewnętrznym i wewnętrznym Wydziału

ciekawe

22% 6% 16%

bez charakteru

nudne

nowoczesne

38% 9% 20% 44% 18%

wygląd zewnętrzny wygląd wewnętrzny

54% osób preferowałoby unikalną stylizację dla każdego budynku

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Poruszanie się po budynkach Wydziału i między nimi

czy przemieszczanie się po budynkach Wydziału sprawia Państwu trudność?

czy przemieszczanie się Państwa Gości po budynkach Wydziału sprawia im trudność?

24% 32% 22% 21%

nie raczej nie raczej tak tak nie mam zdania

nie raczej nie raczej tak tak nie mam zdania

0%

7% 27% 22% 24% 20%

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Praca indywidualna czy grupowa?

32% osób

„raczej nie” ma łatwego dostępu do miejsc na Wydziale, gdzie można zorganizować pracę w kilkunastoosobowej grupie projektowej

52% osób

twierdzi, że przestrzeń Wydziału „nie” wpływa lub „raczej nie” wpływa korzystnie na zawiązywanie i utrzymywanie kontaktów między pracownikami

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Utrzymywanie regularnych kontaktów z innymi pracownikami Uniwersytetu

z innych jednostek uczelni

z Wydziału

38% 45%

raczej tak

tak

16% 34% źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Pokoje użytkowane przez pracowników •

uważane są za wygodne i ergonomicznie zaprojektowane,

•

są dobrze wyposażone w meble i w infrastrukturę ICT,

•

mają zadowalające parametry nasłonecznienia, temperatury i hałasu,

•

są wystarczająco duże,

•

ankietowani deklarują, że lubią w nich pracować,

•

a jednak w opinii pracowników nie przyczyniają się one w większym stopniu do wzrostu efektywności bądź kreatywności pracy. fotografia: Jakub Zasina

Analiza pytań otwartych KONFLIKT MIĘDZY DWOMA GRUPAMI UŻYTKOWNIKÓW •

•

(...) niestety nie umiem pracować naukowo na Wydziale, wszystko mnie rozprasza – cały czas ktoś wchodzi do pokoju, zachęca do rozmowy. Potrzebowałabym ciszy i spokoju, abym mogła się skupić.

Tak naprawdę pracuję w domu (...) rozdzielenie miejsca kontaktu ze studentami (konsultacji) od miejsca pracy naukowej

ZAPOTRZEBOWANIE NA WSPÓLNE MIEJSCE SPOTKAŃ •

Zważywszy ograniczenia architektoniczne, to co wydaje się możliwe do zrobienia, to zorganizowanie klubu pracowniczego jako miejsca spotkań (...)

•

Brakuje patio, jak jest w większości wydziałów. Brak konkretnego centralnego przestrzennego miejsca, w którym wszyscy mogliby się spotykać na przerwie np. poczytać prasę codzienną, wypić kawę, podyskutować itp. źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Potwierdzenie w pytaniach zamkniętych KONFLIKT MIĘDZY DWOMA GRUPAMI UŻYTKOWNIKÓW

ZAPOTRZEBOWANIE NA WSPÓLNE MIEJSCE SPOTKAŃ

83%

40%

osób, którym doskwiera hałas, wskazuje na jego źródło jako gwar rozmów studenckich

osób deklaruje korzystanie z takiego miejsca, jeśli zostanie stworzone

38% osób deklaruje, że „raczej” będzie je użytkować

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Jaki jest obraz budynków Wydziału wśród jego pracowników?

ZALETY

WADY czyli co poprawić, aby sprostać oczekiwaniom pracowników

•

•

• •

•

estetyczne w porównaniu z uczelniami krajowymi i zagranicznymi,

•

ich wygląd zewnętrzny jest pozytywnie odbierany,

ich wygląd wewnętrzny jest zbyt mocno ustandaryzowany,

•

poruszanie się po nich jest skomplikowane,

•

nie sprzyjają nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów,

•

brakuje „miejsca centralnego” i miejsc dedykowanych pracy grupowej.

są dobrze zlokalizowane, ich wnętrza mają dobre parametry techniczne (wyposażenie, nasłonecznienie, temperatura itp.), jako całość wpływają pozytywnie na wzrost efektywności bądź kreatywności pracowników.

źródło: opracowanie własne na podstawie badania ankietowego.

Porównanie wyników badania w ideami zawartymi w „Języku wzorców”

źródło: Christopher Alexander „Język wzorców”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańska 2008, s. 492, 507, 638.

•

Zespół budynków bez centrum jest jak człowiek bez głowy.

•

Ruch między pomieszczeniami jest równie ważny jak same pomieszczenia, a jego organizacja wywiera równie silny wpływ na interakcje społeczne w pomieszczeniach, jak same wnętrza tych pomieszczeń.

•

Kiedy ktoś wchodzi (...) do grupy połączonych domów, zachodzi duże prawdopodobieństwo, że poczuje się zagubiony, o ile cały zbiór nie zostanie przed nim rozwinięty, tak by od razu mógł zobaczyć wejście do tego miejsca, do którego zmierza.

Obserwacje zespołu oraz prace teoretyków znalazły odzwierciedlenie w odpowiedziach ankietowanych.

Przestrzenie publiczne między budynkami

fotografia: Jakub Zasina

Centrum Informatyczno-Ekonometryczne

fotografia: Jakub Zasina

Centrum doktoranckie

fotografia: Jakub Zasina

Wirtualna mapa Wydziału

projekt: Agnieszka Czerwińska i Jakub Zasina

spatium.uni.lodz.pl

Dziękuję za uwagę Jakub Zasina jakub@zasina.net