Hemelwater-retentiepaneel Regenopslag in de gevel

Klimaatverandering betekent voor Europa onder meer hete, droge zomers met een sporadische wolkbreuk. Het zijn deze wolkbreuken die zorgen voor overstromende riolen en schade aan huizen en infrastructuur. Tjeerd Veenhoven bedacht een keramisch gevelpaneel dat overtollig regenwater opvangt in de spouw van gebouwen. Dat moet ook voor verkoeling zorgen van de directe omgeving en hittestress tegengaan in de zomer. Het concept, ontwikkeld naar aanleiding van de ontwerpwedstrijd van Sweco, werd gepresenteerd tijdens de Dutch Design Week 2022.

Het klimaat verandert en extreme regenval komt steeds vaker voor. Tijdens een wolkbreuk valt er in enkele minuten wat normaal in een maand aan neerslag uit de lucht komt. Een dak met een oppervlak van 100 m2 vangt bij een extreme wolkbreuk in tien minuten maar liefst 2500 liter water op. Het beter verwerken van deze grote hoeveelheid water is een belangrijke opgave voor gemeenten in Nederland. Verwacht wordt dat in de nabije toekomst nieuwbouwprojecten verplicht worden om 60 procent van het hemelwater tijdelijk te kunnen opslaan op locatie. Tegelijk zorgt de opwarming van het klimaat voor een ander fenomeen: hittestress. In de zomermaanden schijnt de zon volop en verzamelt de warmte zich in het asfalt, steen en beton van de steden. De temperatuur in de stad kan daardoor in de stad tussen de 10 en 15 °C hoger zijn dan op het platteland. Ontwerper Tjeerd Veenoven bedacht daarom een lokaal vervaardigd keramisch gevelpaneel waarin hemelwater kan worden opgeslagen. De holle 3D- geprinte, keramische gevelsteen absorbeert het water waarna het verder stroomt via een overloop naar de kamer eronder, tot maximaal zes kamers naar beneden. Het water wordt maximaal drie dagen vastgehouden waarbij het door de zonnewarmte verdampt. De overgang van vloeistof naar damp (gas) kost energie en maakt dat de temperatuur in de steen daalt, wat een verkoelend effect op de woning en de omgeving heeft. Het prototype is 330 bij 430 mm (b x h); de retentie per paneel ligt op iets meer dan 29,3 liter per m2. De constructie is zo ontworpen dat het water alleen via de voorkant (de buitenzijde) verdampt, waarbij dus een verkoelend effect ontstaat.

Veenhoven ontwikkelde het gevelpaneel naar aanleiding van de ‘What if Lab challenge’ van de Dutch Design Foundation en Sweco. In aanloop naar de Dutch Design Week daagt Sweco drie ontwerpers uit om een grensverleggende toepassing voor de zelfvoorzienende stad van de toekomst over vijf jaar te bedenken.