Abacus

oktober 2012 Alumna SGA

Reinildis van Ditzhuyzen pag. 4

Thema Groei AndrĂŠ Baars pag. 6

Interview

mevr. drs. M. Stuiver-Zaal pag. 7

Nieuwe docenten pag. 8

Cultuur pag. 9

Abacus redactie pag. 10

De G-Gang

pag. 11

abacus

V A N

thema G ROE I

O U D E R S

V O O R

O U D E R S

2 ABACUS OKTOBER 2012

REDACTIONEEL Groei blijkt een goed gekozen thema: de redactie heeft veel enthousiaste stukjes ontvangen, waarvoor dank! Het woord groei heeft dan ook een opwekkende, positieve connotatie: iets of iemand wordt beter of meer, dat is het gevoel erbij.

André Baars, onderwijspsycholoog die een lezing zal houden voor ouders op de Algemene Ledenvergadering van 6 november a.s. (noteer dat alvast in uw agenda!), spreekt over problemen bij de groei van het leerproces van leerlingen. Als de doelen voor groei alleen opgelegd zijn, wordt het moeilijk, betoogt hij.

De groei van de school kwam aan de orde in een vraaggesprek met Mirjam Stuiver, de nieuwe plaatsvervangend rector. Zij vindt het van groot belang om ondanks groei te blijven streven naar maatwerk voor leerlingen.

De nieuwe leden van de MR stellen zich voor: zij willen actief meedenken met school en iets doen aan de risico’s van groei: bijvoorbeeld het bewaken van de kwaliteit.

Onze alumna Reinildis van Ditzhuyzen laat van zich horen. Zij is uitgegroeid van een meisje met vlechtjes en witte sokjes tot een historica, schrijfster en etiquettekoningin van formaat.

Ondanks alle heftige (groei)hormonen ook nog een geruststellend bericht van de nieuwe docent Wiskunde, dhr. Meindert Koolstra: ‘De eerste indrukken op het SGA zijn meer dan goed. Ik heb aardige collega’s en behulpzame collega’s en u (ouders) heeft lieve kinderen’.

Yvonne van Eldonk

in deze ABACUS Redactioneel 2 Rectoris 2 Van de MR/GMR 3 Van de Oudervereniging 3 Alumna Reinildis van Ditzhuyzen 4 Instaptoets en steunles klassieke talen 5 Wist u dat.. over groei gesproken 5 Thema Groei door André Baars 6 Interview mevr. drs. M. Stuiver-Zaal 7 Nieuwe docenten 8 Cultuur 9 De Abacusredactie stelt zich voor 10 Van het podium gevallen 10 De G-Gang 11 Sterre de Geus naar Madrid 12 Van de redactietafel 12

RECTORIS Een nieuw jaar, nieuwe initiatieven Dit jaar zijn we gestart met een groter aantal leerlingen dan ooit. Meer dan duizend gymnasiasten bevolken de gangen. We hebben om de groei van het aantal leerlingen op te vangen een nieuwe gang in gebruik genomen, de G-gang. De lokalen zijn nog wat kaal en nog niet helemaal af. Er worden in de herfstvakantie definitieve deuren en een kastenwand geplaatst. Er komen in een paar lokalen vaste borden en docenten gaan de nu nog witte muren binnenkort voorzien van vak gerelateerde posters, zodat het allemaal wat minder kaal wordt.

Daarnaast zijn er nog meer veranderingen. We hebben vanwege het vertrek van docenten en de groei van de school een aantal nieuwe docenten. We zijn blij dat we deze goed gekwalificeerde mensen hebben kunnen benoemen.

Mirjam Stuiver heeft haar afdelingsleiderschap bovenbouw verruild voor schoolbrede portefeuilles en vervult het plaatsvervangend rectoraat.

digitale bronnen waarmee ze hun onderwijs motiverender maken en meer mogelijkheden hebben om maatwerk te bieden en om de wereld de school in te halen. Zeker is dat digitale leermiddelen niet meer zijn weg te denken. Binnenkort gaat een groep docenten samen met de schoolleiding de visie op leermiddelen vastleggen in het leermiddelenbeleidsplan. We willen hierin ook leerlingen betrekken.

Wat onderwijs betreft is er ook een aantal vernieuwingen in het aanbod. Traditioneel hebben we een sterk bèta profiel. Maar ook voor de talen wilden we een extra dimensie.

In klas 3 kunnen leerlingen daarom nu ook een extra cursus Frans en Duits volgen waarmee ze een internationaal erkend diploma kunnen halen. Bij succes krijgt dat volgend jaar een vervolg in klas 4. Bij Engels bestond altijd al de mogelijkheid om een Cambridge Certificate te behalen en dat blijft gewoon bestaan.

Verbreding hebben we al jarenlang. De structuur met een team van docenten waar leerlingen die verbreden terecht kunnen is nieuw.

We verwachten dat we de verbreders op die manier beter kunnen begeleiden.

In klas 5 wordt het eerste half jaar een project gedaan om inzicht te krijgen in de redenen van achtergronden van frequent verzuim.

Er zijn nog tal van andere ontwikkelingen bij de verschillende vakken, maar het gaat te ver om ook die allemaal hier op te sommen. Kortom we gaan weer een vruchtbaar jaar tegemoet.

Er zijn drie iPad klassen gestart, twee eerste klassen en één tweede klas. Docenten zijn enthousiast op zoek naar bruikbare Apps en andere

Karin Poerstamper

OKTOBER 2012 ABACUS 3

van de MR/GMR voor de individuele leerling in klas 1M? Allemaal onderwerpen waar we als ouders over mee kunnen denken en mee kunnen praten, en waar we met onze veelzijdige ervaring misschien ook nog wel oplossingen voor weten. Wij houden u op de hoogte, en laten ons graag (via onderstaande emailadressen) door u inspireren! marco1vdwoude@gmail.com , marcbudel@upcmail.nl , annet. kronenberg@planet.nl

Marco van der Woude, Annet Kronenberg en Marc Budel Wij vinden het leuk om betrokken te zijn bij de school van onze kinderen, daarom hebben we ons gemeld als MR lid. Wij zijn alle drie nieuw in de MR, worden echter nog bijgestaan door Ward Koopmans die namens de ouders in de GMR zit, dat is de MR op Quadraam niveau.

Bij de start van de nieuwe zittingsperiode hebben we gesproken over de punten die wij dit jaar in de MR op de agenda willen hebben namens de ouders. We hebben de volgende punten gekozen: 1. De kwaliteit van het onderwijs, (beïnvloed door de grootte van de school, beoordelingssystematiek van de leerkrachten en de beschikbaarheid van leermiddelen 2. Evalueren en verbeteren van excursies

van de oudervereniging De Oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium Arnhem organiseert op dinsdag 6 november a.s. om 19.15u de jaarlijkse algemene ledenvergadering (ALV) in de aula van het SGA. Deze keer presenteert drs. André Baars zijn lezing begeleiden naar effectief leergedrag en de rol van de ouders daarbij. Na de pauze wordt de ALV gehouden en kunt u ter afsluiting om 22.00 uur nog een borrel drinken. Alle ouders ontvangen een uitnodiging van de oudervereniging. Doet u ook mee aan de discussie via LinkedIn?

Linkedin discussiegroep Ouders Stedelijk Gymnasium Arnhem geopend

3. Programma’s voor verbreding/talentontwikkeling/ onderpresteren We zullen over deze onderwerpen regelmatig schrijven in dit blad.

Wat betreft groei: het is heel goed te begrijpen dat het SGA groeit, het is tenslotte een van de best presterende scholen in de wijde omtrek. Daar wil je als ouder je kind graag naar toe sturen, en daar wil je als kind ook graag naar school. Het is ook begrijpelijk dat de organisatie waar het SGA deel van uitmaakt, Quadraam, gebruik wil maken van de goede naam van het SGA om leerlingen te trekken. Ook scholen concurreren met elkaar en de markt gaat krimpen, in de komende jaren gaat het aantal kinderen omlaag. Wat zegt u, concurrentie? Markt?

Leerlingen aantrekken? Wat zijn dat voor begrippen? We zijn toch een school? Waarom kiezen we er niet voor om niet verder te groeien?

Zo redeneren is volgens ons de kop in het zand steken.

Het lijkt ons beter om mee te denken en de risico’s van groei vroegtijdig te onderkennen. Dan kunnen we proberen samen iets aan die risico’s te doen. Het gebouw wordt te klein? Misschien twee locaties? Moeite om voldoende goede leerkrachten aan te trekken? Bewaken van de kwaliteit is lastiger in een grotere organisatie? Waar blijft de aandacht

Wij hebben een Linkedin groep gecreëerd om discussie te faciliteren tussen alle ouders, om met elkaar van gedachten te kunnen wisselen over onderwerpen waar we allemaal mee te maken hebben. Regelmatig zullen wij een nieuwe stelling of vraagstuk plaatsen. Ook kunt u dat zelf doen.

De eerste gepubliceerde stelling van deze groep is bedacht door drs. Baars, onderwijspsycholoog, en tevens spreker op de ALV vergadering van 6 november a.s. De stelling is: Als mijn kind niet wil leren dan houdt het op. Het heeft geen zin hem/haar bij de nekharen erbij te slepen. Wilt u uw mening kenbaar maken over dit onderwerp, zoek dan op de naam van deze groep zoals vermeld in de titel van dit artikeltje, bij de Linkedin groepen. Neem vooral deel aan de discussie en leer van elkaar! (BM)

4 ABACUS OKTOBER 2012

R ein ildis

van

D itzhuyzen

Een alumna met gevoel voor stijl In 1960 stond er een dun, klein meisje voor de poort van het Stedelijk Gymnasium. Vlechtjes, witte sokjes, een wijde rok - zo begon Reina bedeesd aan haar middelbare schooltijd.

Het meisje van toen heeft zich ontwikkeld tot historica en schrijfster, alom bekend door haar etiquetteboeken en kennis van het koningshuis. Wie even googlet kan alle informatie vinden over het werk van Reinildis van Ditzhuyzen, maar hoe was haar tijd op het SGA? Docenten “Ik heb heel goede herinneringen aan het SGA. Ik heb het er héérlijk gehad.” Vol enthousiasme laat mevrouw Van Ditzhuyzen haar schooltijd in ons gesprek herleven. “Ik was vooral braaf, niet knap. Ik was een echte alfa, maakte mijn huiswerk, maar haalde niet zulke heel goede cijfers. Het niveau was hoog op school. Ik heb enorm veel geleerd op het gym, echt een basis voor het leven.

Juffrouw (zij was niet getrouwd) doctor Catharina Ypes gaf Nederlands. Ze was heel streng, was in onze ogen ontzettend ouderwets gekleed met dikke kousen onder haar rokken, maar wist ongelooflijk veel. Ze had ook Italiaans gestudeerd.

En Labbie was de bijnaam voor de heer Labruyère. Hij gaf natuur- en scheikunde. Ik weet nog wel dat hij de leerlingen aansprak met U. Zo van “U, mevrouw Van Ditzhuyzen, wat kunt u vertellen over …”

Het leukste vak vond ik geschiedenis. Dat gaf dr. Bonger. Ik heb hem later nog geschreven dat ik door zijn inspirerende lessen zelf geschiedenis ben gaan studeren.

Latijn en Grieks kregen we van dr. Van Sijpesteijn, die later hoogleraar is geworden. Tegenwoordig geef ik zelf bijles Grieks en Latijn, veel leuker om te doen dan bijles geschiedenis!

Oh, en we zongen Sinterklaasliedjes in het Grieks en Latijn. Op de Sinterklaasviering kwam Van Sijpesteijn een keer in toga verkleed, met één schouder bloot en een lauwerkrans op, op een triomfwagen de aula in. Zulke dingen vergeet je nooit!”

Blauw wit Mevrouw van Ditzhuyzen ziet de gangen op de Statenlaan nog voor zich. “Daar hingen al die zelfgebreide sjaals, blauw wit van AHC en zwart groen van Upward. Ik ging op hockey bij AHC om ook zo’n das te kunnen dragen, om erbij te horen. Je moest vooral niet bij Upward zijn, dan had je het niet begrepen, die sjaals waren in de minderheid. Ik was geen popie maar ik hoorde er wel bij.

Trots Vol trots liep ik door de gangen met het klassenboek, want ik was gekozen tot klassenvertegenwoordigster, en dat kon iedereen zien als je dat grote boek onder je arm had. Trots was ik ook toen ik als Declamator namens mijn klas de eerste prijs won met ‘De uilenschool’ van Annie M.G. Schmidt. Ik kan het nog opzeggen. En stel je voor, ik won drie jaar achter elkaar de eerste prijs! Dat doet veel voor je zelfvertrouwen.

foto © Bert Beelen

Jongens Het AGB organiseerde af en toe een quiz. Er werd eens gevraagd: wat vinden jongens mooi: een wijde rok of een strakke rok? Ik begreep er helemaal niets van dat jongens een strakke rok mooier vonden, want ik vond zelf een wijde rok veel mooier.

Ik speelde ook toneel. Samen met andere scholen was er Jeugdpodium. Er was een keer een fuif bij iemand thuis, en ik weet nog dat alle meisjes ten dans werden gevraagd, behalve ik. Het lukte gewoon niet. Dus dan zat ik daar maar krampachtig te lachen. In mijn tijd op het SGA ben ik nooit door een jongen gezoend!

Anti paaps Op het SGA waren katholieken in de minderheid. In mijn tijd waren er behalve wij maar een paar families katholiek. Ik weet nog dat ik meedeed aan de verkiezingen voor het AGBbestuur. Anderen betoogden dan voor je, en daarna werd er gestemd. Ik stond tegenover een echte popie, Carolien, en die werd gekozen als abactis. Toen ik thuiskwam zei mijn vader dat het ook kwam door de anti paapse sentimenten op school.

OKTOBER 2012 ABACUS 5

Thuis Het SGA was een hechte school, een heel eigen wereld.

Ik voelde me er heel erg thuis. Mijn vader heeft er ook op gezeten, en mijn zusjes en broer, en de kinderen van mijn oudste zusje. En nu zit de zoon van mijn jongste zusje nog op het SGA. Mijn moeder heeft járenlang leerlingen van het SGA huiswerkklas gegeven, wel 35 jaar. Als je slecht stond voor je klassieke talen, moest je naar mevrouw Van Ditzhuyzen.

Die sleepte je wel door je eindexamen heen. Ze was eigenlijk neerlandica, maar ze gaf het meest bijles Grieks en Latijn, net als ik nu doe in Den Haag.”

Schrijfster in de dop In de vijfde klas moesten we Engelse woordjes leren, en daar hadden we zó’n slecht boek voor. Toen dachten mijn vriendin Ankie Clerkx van Keulen en ik “dat kunnen wij beter”. Haar vader had een drukkerij, en toen hebben we Help! English Basic words gemaakt. Dat werd een succes, razendsnel waren er drie drukken uitverkocht!”

Dat het plezier in schrijven er op het SGA al in zat, is duidelijk.

“Ik heb nog een stapel schriftjes”, herinnert mevrouw Van Ditzhuyzen zich, “die ik samen met diezelfde Ankie op het gymnasium heb volgeschreven. Daarin staat vooral commentaar op onze medeleerlingen en natuurlijk op de leraren. Het is echt de stem van het kind dat ik toen was: Oh, zenuwen! Zometeen overhoring, en ik heb niets geleerd!! We gaven zo’n schriftje onder de les met een smoesje aan elkaar door. Nu zouden we elkaar stiekem sms-en.

Studietijd Na mijn eindexamen wilde ik naar Leiden of Utrecht, want daar gingen al mijn vriendinnen ook naar toe. Maar dat ging niet door. Ik móést van mijn ouders naar Nijmegen, en dat vond ik niet leuk! Het was daar een andere wereld, een [Rooms-] katholieke wereld, waarin ik me niet thuis voelde. Ik heb daar een jaar geschiedenis gestudeerd, en heb toen een beurs aangevraagd om in Wenen te studeren. Daar genoot ik van de stad, de historische ambiance en de (muziek-)cultuur! Ik kwam op bals, en merkte dat de mensen er op een heel andere manier met elkaar omgingen dan wij Nederlanders. Later, toen ik in Spanje studeerde, viel dat weer op.

Etiquettekoningin Het is niet vanaf het begin duidelijk geweest dat Reina zich zou gaan toeleggen op de etiquette. Zeker niet. “Toen ik door een uitgever werd benaderd om het boek van Amy Groskampten Have te moderniseren, heb ik dat met enig dedain van de hand gewezen. Ik vond het helemaal niets!” De uitgever bleef flink aandringen, en daarom is mevrouw Van Ditzhuyzen nu bij het grote publiek een begrip op het gebied van goede omgangsvormen.

NB: Wie op zoek is naar aanvullende informatie over het werk van Reinildis van Ditzhuyzen kan eens kijken op http://www. reinildis.nl (YvL)

Instaptoets en steunles klassieke talen in klas 2 en 3 Om het niveau van het Grieks en het Latijn te peilen wordt sinds vorig jaar kort na het begin van het schooljaar een instaptoets in klas 2 en klas 3 afgenomen.

Nieuw is dat er vanaf dit jaar ook een cijfer voor wordt gegeven dat 2x meetelt. Wanneer blijkt dat leerlingen er niet al te best voorstaan – met name ten aanzien van het vertalen – wordt de mogelijkheid voor het volgen van steunlessen geboden. Zo kun je als leerling toch snel aan het begin van het jaar de zaak bijspijkeren, als dat nodig is. Voor sommige leerlingen is het ookgoed als ze een beetje schrikken van de resultaten van deze instaptoets. Ze zullen er toch echt hard aan moeten werken om voldoendes voor Grieks en Latijn te halen en niet wachten met het openslaan van de boeken tot het voorjaar....

(BM/YvE)

Wist u dat… over groei gesproken: In 1970 zaten er ongeveer 12.000 leerlingen op het gymnasium. Nu zijn er 38 zelfstandige gymnasia waar 30.000 leerlingen op zitten. De stedelijke gymnasia van Nijmegen, Leiden en het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam hebben meer dan 1000 leerlingen.

Bron NRC 27-09-2012

6 ABACUS OKTOBER 2012

Groei verwachtingen van medeleerlingen, wensen van ouders, broers, zussen, vrienden, teamgenoten. Het kind wordt geconfronteerd met allerlei taken en regels. Elke situatie vergt andere vaardigheden omdat telkens andere dingen belangrijk zijn. Het is mogelijk capabeler te worden in één situatie terwijl dit negatieve consequenties kan hebben voor een andere situatie. Het kind moet keuzes maken, doelen stellen en belangen afwegen.

Wij stellen eisen aan onze kinderen en leerlingen vanuit het idee dat we weten wat nodig is om vaardiger te worden.

Dit zijn meestal terechte eisen maar we vergeten vaak dat het kind deze eisen moet begrijpen en accepteren èn moet incorporeren in zijn eigen doelen.

Nogmaals, iemand groeit (leert) pas als hij of zij zijn persoonlijke doelen realiseert.

Er zijn weinig thema’s te vinden die mij als onderwijspsycholoog meer aanspreken dan Groei. Het is de meest wenselijke beschrijving van het leerproces die ik kan bedenken. De term impliceert een gerichtheid op en verlangen naar beter, sterker, effectiever.

Dit sluit aan bij mijn overtuiging dat we allemaal willen leren om steeds vaardiger te worden binnen onze leefomgeving. Wij en onze kinderen willen doelen bereiken, grenzen verleggen en capabeler worden.

"Het is een leerpsychologisch gegeven dat elk individu de regisseur is van zijn eigen leerproces."

De term groei benadrukt ook het perspectief van de persoon zelf en niet alleen het perspectief van derden zoals ouders, docenten en schoolbesturen.

Het is een leerpsychologisch gegeven dat elk individu de regisseur is van zijn eigen leerproces. Het klinkt cliché, maar het kind staat centraal. Het kind kan alleen groeien wanneer het geïnternaliseerde doelen realiseert en niet onze doelen krijgt opgelegd. Echt leren is altijd een persoonlijk leren.

Groei benadrukt daarnaast de natuurlijke aard van het leren. Het gaat vanzelf. We leren veelal op een onbewuste manier die net zo frequent en constant is als ademhalen. We doen het niet alleen, het is een kenmerkend onderdeel van wat we zijn.

Je zou haast denken dat een beroep als onderwijspsycholoog onzinnig is als het leren ons zo goed afgaat. We hebben toch niemand nodig om ons te leren ademhalen? Helaas worstelen heel veel mensen met het leerproces en hebben anderen moeite met het begeleiden ervan.

Eén probleem is dat onze leefomgeving niet eenduidig is. Kinderen hebben te maken met thuis, school, sport en hobby’s. Dit zijn omgevingen die gevuld zijn met eisen van leraren,

Hierin schuilt een ander groot probleem.

In deze ingewikkelde tijden met allerlei verschillende situaties met verschillende regels en eisen is het heel moeilijk voor het kind om zich regisseur te voelen van het eigen leerproces. Het gevolg kan zijn dat gevoelens van twijfel, falen, frustratie, apathie of stress de kop opsteken.

In onze huidige complexe samenleving is het leren ingewikkeld geworden, of beter, we hebben het ingewikkeld gemaakt. In onze fixatie op externe eisen hebben we uit het oog verloren dat leren persoonlijk en ambitieus is en verbonden dient te zijn aan een persoonlijk regisseurschap. Het is één van de grootste uitdagingen voor ons als ouder en begeleider om het kind te helpen in zijn groei door richting te geven aan zijn leerproces. Het kind zal daarbij voortdurend geholpen moeten worden om zijn weg te zoeken tussen de eisen van de omgeving en de eigen wensen.

Op 6 november geef ik een lezing aan ouders van het SGA over dit thema.

André Baars

OKTOBER 2012 ABACUS 7

Maatwerk ondanks groei Interview met mevr. drs.

M. Stuiver-Zaal, de nieuwe plaatsvervangend rector.

Zij volgt mevr. drs. M. Hoekstra-Schreurs op.

Wat wilde je vroeger worden als kind?

Juf was daarop mijn stellige antwoord toen ik een meisje van een jaar of zes was. Op de middelbare school vanaf de 2de klas ontdekte ik dat ik natuurkunde een heel leuk vak vond. Ik moest er mijn best voor doen, maar dat wilde ik ook juist wel omdat ik het zo interessant vond.

Uiteindelijk ben je toch in het onderwijs terecht gekomen…

Na mijn middelbare school (gymnasium op een scholengemeenschap) ging ik natuurkunde studeren in Amsterdam.

Ik had ook kunnen kiezen voor een wetenschappelijke carrière, maar zó is het niet gelopen. Mijn passie bleek meer te liggen op het gebied van onderwijs, contact met leerlingen en het overdragen van kennis van je vak. Tijdens een snuffelstage op het categoriaal gymnasium in Velzen hingen de leerlingen aan mijn lippen; heerlijk vond ik dat. Mijn eerste echte baan was op een scholengemeenschap in Haarlem, 4de klassen havo. Dat was toch andere koek: deze leerlingen waren niet automatisch in mijn vak geïnteresseerd, ik moest mijn vak als het ware loslaten en uit een ander vaatje tappen om de leerlingen te interesseren. Dat moet je leren, hoe je dat aanpakt, het heeft te maken met inspelen op het gedrag van de leerlingen. Op deze school was een heel goed team, en ik had het geluk daar in mee te kunnen groeien, zo heb ik veel kunnen leren.

Hoe lang ben je nu werkzaam op het SGA en welke ontwikkelingen zie je bij leerlingen?

Dit wordt mijn 12de jaar op deze school en met veel plezier. Een opmerkelijk verschil met de tijd dat ik pas voor de klas stond is dat school in toenemende mate één van de vele dingen is geworden waar leerlingen in de week

mee bezig zijn. Dat hebben ze zelf vaak niet eens in de gaten. Dit stelt ook eisen aan docenten. Leerlingen aanspreken op gedrag, ze een spiegel voorhouden, met ze in gesprek gaan om tot een ook voor de leerling werkbare oplossing te komen. Dit is niet gemakkelijk, maar wel een mooie uitdaging in deze tijd. Ik heb zelf veel geleerd van de begeleiding die ik heb gegeven aan leerlingen die onderpresteren.

Wat is de meerwaarde van een categoriaal gymnasium?

Zoals ik vertelde, heb ik zelf op een gymnasium op een scholengemeenschap gezeten, ik kan dus vergelijken. En dan heb ik toch de voorkeur voor een school als het SGA. Omdat alle leerlingen op hetzelfde niveau dezelfde vakken volgen, waaronder Grieks en Latijn, is het mogelijk om ‘verbinding’ te maken op klassiek niveau en dat heeft meerwaarde. Grieks, Latijn en hun doorwerking in onze cultuur komen ook bij Nederlands, geschiedenis en andere vakken aan de orde. Zo worden er meer verbanden gelegd en dat versterkt elkaar, dat blijft beter hangen. Verder zitten alle leerlingen in hetzelfde schuitje, ze volgen hetzelfde type onderwijs, en dat leidt tot een gemeenschappelijke schoolcultuur waar veel leerlingen zich in thuis voelen.

Dat is heel wat waard. Tot slot trekt categoriaal gymnasiaal onderwijs veelal (academisch geschoolde) docenten met passie voor hun vak. En daarmee staat of valt eigenlijk kwalitatief goed onderwijs: een docent die gaat voor zijn vak en dat ook nog weet over te brengen. Dat maakt indruk op leerlingen.

En als de toeloop de komende jaren zo groot blijft?

Wij moeten beter over het voetlicht brengen dat leerlingen met het SGA kiezen voor een school waar de klassieke talen en hun doorwerking een wezenlijk onderdeel van het onderwijs vormen.

Leerlingen moeten daar voor willen gaan. Leerlingen (en hun ouders!) moeten zich goed realiseren waar ze aan beginnen. Het moet niet zo zijn dat leerlingen Latijn en Grieks maar op de koop toe nemen, omdat er nu eenmaal geen ander categoriaal onderwijs is. In het komende jaar gaan de rector en ik

in gesprek met andere gymnasia die met vergelijkbare uitdagingen te maken hebben of hebben gehad.

Tot slot: het SGA is regionaal één van de beste scholen…

Dat is natuurlijk heel mooi, maar onze docenten, leerlingen en ouders zijn kritisch en terecht. Verbeteringen zijn altijd mogelijk en nodig. Dit jaar willen wij onze focus (blijven) richten op de excellentie van leerlingen. Leerlingen stimuleren om uit te blinken en daar trots op te zijn. In Nederland is dat (nog) niet zo algemeen geaccepteerd, wij zijn daar soms wat dubbel in. Dat is jammer, want veel leerlingen laten zo kansen liggen. Daar willen wij die leerlingen op wijzen en ze stimuleren om bijvoorbeeld met wedstrijden mee te doen. Een succes-ervaring kan dan aanzetten tot méér! Ook zijn wij bezig met differentiatie: de uitblinkers moeten op een iets andere manier worden uitgedaagd dan de middengroep, dat is maatwerk. De docenten van de verschillende vakken hebben hier ideeën hierover, om leerlingen op een voor hen passende manier de stof aan te reiken.

Dat blijft een proces van zoeken en uitproberen, ook een creatief proces.

Maar voor mij blijft voorop staan: zowel leerlingen als werknemers stimuleren om het beste uit zichzelf te halen.

(YvE)

8 ABACUS OKTOBER 2012

NIEUWE DOCENTEN STELLEN ZICH AAN U VOOR Charlotte Ponjeé, docent beeldend vormen

Meindert Koolstra, docent wiskunde

Ik ben Charlotte Ponjeé en woonachtig in Velp. Vorig jaar ben ik afgestudeerd aan de Academie voor beeldende kunst en vormgeving in Arnhem. Zolang ik me herinner, ben ik al bezig met kunst en cultuur. Voordat ik aan de docentenopleiding op de Academie begon heb ik mezelf ook ontwikkeld op reclame gebied; grafisch vormgeven en op ambachtelijk gebied; glasin-loodramen maken.

Met veel genoegen stel ik mij aan u voor. Sinds 1 augustus 2012 maak ik deel uit van de Sectie Wiskunde van het SGA. Als parttimer weliswaar, want ik blijf voorlopig nog twee dagen verbonden aan de Lerarenopleiding Wiskunde van de Hogeschool Windesheim in Zwolle. Dat werk doe ik al ruim 20 jaar met veel plezier.

Naast doceren en het maken van glas-in-loodramen, vind ik het ook heerlijk om in de natuur te zijn. In mijn vrije tijd beklim ik graag de Alpen of iets dichter bij huis, gewoon een stevige wandeling op de Veluwe. Voor een museum of een film ben ik ook altijd in.

Als kunstdocent vind ik mijn vak natuurlijk het mooiste vak van allemaal! Zoals Albert Einstein al zei: “Logica brengt je van A naar B, Verbeelding brengt je overal.”

Kunst verleidt, verbaast en inspireert. We kunnen niet zonder kunst, alles wat we om ons heen zien is gemaakt, bedacht en vormgegeven. Cultuur en kunst zijn niet meer weg te denken uit een mensenleven.

Om iets nieuws te ontdekken of te ontwikkelen moet je creatief zijn. Leerlingen van nu zullen in functies terecht komen, die op dit moment nog niet eens bestaan. Out of the box kunnen denken is dus belangrijk. Zo had bijvoorbeeld zonder creativiteit en verbeelding dit boekje (boekdrukkunst) waarschijnlijk nooit voor u gelegen. Ik wil de leerlingen prikkelen, verrijken, inspireren en laten genieten van kunst.

Door zelf actief en creatief bezig te zijn met beelden kun je op nieuwe ideeën worden gebracht. In deze eerste weken is mij opgevallen, dat de leerlingen leergierig en beleefd zijn.

Daarnaast hangt er een fijne sfeer in de school.

Voor de ouders: sta soms even eens iets langer stil bij hoe iets (van bestek tot telefoon en van architectuur tot beeldende kunst in musea) is gemaakt en wat het idee erachter zou kunnen zijn. Kijk naar de vorm, de materialen en de kleuren, laat ze benoemen wat ze zien. Ze mogen daarbij ook best kritisch zijn… Kunst is niet alleen vervaardigen maar ook goed leren kijken. (JF)

Het leek mij een uitdaging om zelf weer eens in het VO aan de slag te gaan en zo geschiedde. Mijn leerlingen zijn nu veel jonger, maar de missie blijft onveranderd. Met kennis van zaken en vooral veel passie de schoonheid van de wiskunde proberen te onthullen en, en passant de reikwijdte van de wiskunde aangeven. Uit de periode dat ik bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium werkte (1987-1991) heb ik veel voorbeelden van toepassingen van de wiskunde meegenomen. Maar eerlijk gezegd houd ik het meest van de zogenaamde zuivere wiskunde en in die richting (algebra en galoistheorie) ben ik dan ook afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam.

Veel van mijn vrije tijd besteed ik aan de sport. Vroeger was het vooral voetbal, maar toen de jaren ook gingen tellen – ik ben nu 52 – ben ik me meer op tennis gaan toeleggen. Zoveel zelfs dat ik vorig jaar bij de KNLTB ben begonnen met de opleiding tot tennisleraar. Ook passief volg ik de sport op de voet. Als geboren en getogen Fries bezoek ik, samen met mijn oudste zoon (20), de thuiswedstrijden van SC Heerenveen trouw.

De eerste indrukken op mijn nieuwe school zijn meer dan goed. Ik heb aardige en behulpzame collega’s en u (ouders) hebt lieve kinderen. (JF)

OKTOBER 2012 ABACUS 9

CULTUUR Het Openluchtmuseum organiseert samen met het Rijksmuseum in oktober 2012 de Maand van de Geschiedenis. Overal in Nederland zijn bijzondere activiteiten te beleven rond het thema Arm & Rijk: tentoonstellingen, lezingen, rondleidingen, filmvoorstellingen, workshops, theater, kinderactiviteiten, wedstrijden en nog veel meer.

Kijk voor het volledige programma op de website www.maandvandegeschiedenis.nl.

Recent is verschenen Anton van Hooff: Marcus Aurelius. De keizer-filosoof. (uitgeverij Ambo – 22,95 euro). Marcus Aurelius leefde van 121 tot 180 na Christus en is de geschiedenis ingegaan als één van de beste Romeinse keizers. Van Hooff relativeert dit beeld enigszins, hoewel de keizer een buitengewoon goed militair leider was en een doeltreffend bestuur voerde. De keizer werd vaak afgebeeld met een filosofenbaard, omdat hij zich liet beïnvloeden door het stoïcisme. Daarover is in het door Marcus Aurelius geschreven werk Overpeinzingen meer te lezen. Dat dit een uniek geschrift is blijkt wel uit het feit dat Bill Clinton zegt hierin regelmatig inspiratie te vinden.

Wie wat klassieke inspiratie wil toevoegen in de keuken kan Romeinse recepten vinden op http://www.coquinaria.nl.

De recepten zijn o.a. ingedeeld op tijdvak (van de Romeinse tijd tot en met de twintigste eeuw) en gelardeerd met veel historische informatie en mooie illustraties.

In het RMO te Leiden is nog tot 4 november 2012 de tentoonstelling 100.000 uur archeologie – Verzamelen op de Veluwe te zien. Amateurarcheoloog en verzamelaar Eduard Zuurdeeg, die vanaf 1950 in Ede woonde, verzamelde pijlpunten en scherven, maar ook Romeinse munten, middeleeuwse wijnflessen en mysterieus oud aardewerk.

Hij besteedde aan zijn passie enorm veel tijd: zestig jaar, vier tot vijf dagen per week, vijftien uur binnen, twintig uur buiten. Dat komt neer op meer dan 100.000 uur archeologie!! Zijn collectie is in 2010 door het Rijksmuseum van Oudheden verworven, in samenwerking met de gemeente Ede.

Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden organiseert in het kader van 150 jaar Louis Couperus van 7 maart tot en met 25 augustus 2013 de tentoonstelling Couperus en de Oudheid.

Louis Couperus (1863-1923) schreef een indrukwekkende serie romans over de klassieke oudheid, onder meer De komedianten, De berg van licht en Iskander.

Hij woonde jarenlang in Rome en Florence en voelde zich naar eigen zeggen een gereïncarneerde Romein uit de keizertijd. Het Rijksmuseum van Oudheden exposeert de mooiste uitgaven van die romans, samen met citaten uit de boeken en eeuwenoude voorwerpen uit eigen collectie. Hierdoor ontstaat een levendig beeld van Couperus’ fascinatie voor en grote kennis van de antieke wereld.

Op de tentoonstelling ziet u de mooiste exemplaren van de tien romans die Couperus over de Oudheid schreef: • Dionyzos, 1903 • De komedianten, 1917 • De berg van licht, 1905 • De verliefde ezel, 1918 • Antiek toerisme, 1911 • De ode, 1919 • Antieke verhalen, 1911 • Xerxes of de hoogmoed, 1919 • Herakles, 1913 • Iskander, 1920

10  ABACUS  OKTOBER 2012

d e a b a c u s re d a c t i e stelt z i c h vo o r Sinds twee jaar maak ik met veel plezier deel uit van de redactie van de Abacus. Ik vind het erg leuk om op deze manier betrokken te zijn bij de school van mijn zoon, die in de derde klas zit. Mijn vakgebied is onder andere dat van de communicatie (freelance), dus is het daarom extra leuk om voor de Abacus te mogen schrijven. Ik doe ook vertaalwerk van en naar het Italiaans en ik geef Italiaanse les. Mijn website hiervoor is: www.salve-da-babette.nl Babette Meijers (BM)

Vorig jaar heb ik gereageerd op de oproep in Abacus. Schrijven vind ik leuk. En als betrokken ouder wilde ik ook op de school van mijn zoon Pepijn (nu in de 2e klas) een bijdrage leveren. Op de school van mijn dochter zit ik in de ouderraad en verder houd ik me momenteel (druk) bezig met het organiseren van een groot jubileumcongres op 9 november van Schildklierorganisaties Nederland. Belangstelling? Zie www.schildklier.nl en klik verder.

Joke van Galen (JvG)

Ik ben Yvonne van Eldonk en ouder van twee leerlingen op het SGA, Tamara in de 3de en Rick in de 6de klas. Van huis uit ben ik jurist. Met veel plezier ben ik naast redactielid van de Abacus ook secretaris van de Oudervereniging SGA (YvE)

Mijn naam is Yvonne van Lynden, moeder van een dochter in de tweede klas en een dochter en een zoon op de basisschool.

Ik heb zelf op het Stedelijk Gymnasium in Utrecht gezeten. Net voordat mijn dochter daar ook zou beginnen, zijn we verhuisd naar Velp, en werd het SGA de nieuwe school. Ik schrijf graag en vind het leuk om op die manier een bijdrage te leveren aan de Abacus en zo ook het SGA wat beter te leren kennen.(YvL)

VAN HET PODIUM GEVALLEN Vrijdag 21 september vond in Nijmegen het jaarlijkse wiskundetoernooi plaats. Honderd teams streden om de drie hoofdprijzen, reizen naar Parijs en Antwerpen Een van die teams bestond uit Lars Jellema, Esther Visser, Irene Verduijn, Hester Kronenberg en Bram Hermsen.

Na de ochtend estafettewedstrijd stond ons team op de derde plaats, met 360 punten, 100 punten voor op nummer vier. In het middagprogramma zat het een beetje tegen en zakte het team helaas naar de vierde plaats.

Deze zeer goede prestatie werd beloond met een prachtig boek over wiskunde.

Zie ook http://www.ru.nl/wiskundetoernooi/ editie-2012/uitslag-opgaves/ MJM van der Velden

OKTOBER 2012 ABACUS 11

De G-Gang oplossing voor een groeiend leerlingenaantal

Colofon ABACUS is een uitgave van de oudervereniging van het Stedelijk Gymnasium Arnhem (SGA) en verschijnt dit schooljaar drie maal. Oplage: 1100 ex.

Redactieleden: Yvonne van Eldonk (YvE) Jan Fossen (JF) Joke van Galen (JvG) Yvonne van Lynden (YvL) Babette Meijers (BM) E-mail: abacus@gymnasiumarnhem.nl Vormgeving: Nannieke Swart Druk: Drukkerij Gelderland De ABACUS is van ouders voor ouders van het SGA. Iedereen (leerlingen, ouders en medewerkers van het SGA) kan artikelen per email inzenden.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten of aan te passen.

Website: www.gymnasiumarnhem.nl > ouders > abacus

Inleveren kopij Inleveren kopij volgende Abacus uiterlijk 3 januari 2013 Aanleveren kopij per e-mail naar abacus@gymnasiumarnhem.nl Teksten graag in Word/Pages, digitale foto’s in een zo hoog mogelijke resolutie, minimaal 150 dpi.

Fotografie Foto's voorkant: Sofie van Hemmen

Groei betekende voorjaar 2012 ook de bouw van 5 nieuwe lokalen. Nijpend ruimtetekort deed verschillende oplossingen zoals noodlokalen of dislocaties de revue passeren. Uiteindelijk werd de zogenaamde nieuwe G-gang gekozen, in de wandelgangen door de leerlingen ook wel Grot of Gevangenis genoemd vanwege enige minpuntjes. Er staat bijvoorbeeld een pilaar in het midden en ramen kunnen niet open; er wordt geventileerd door middel van een luchtverversingssysteem. De leerlingen vinden de ruimtes nog wat kaal. Deels is dat logisch, omdat docenten nog geen vakgerichte illustraties aan de wanden hebben opgehangen. De lokalen zijn dus nog niet vakspecifiek ingericht. In de herfstvakantie wordt de gang opgefleurd door een kastenwand. Akoestiek en licht zijn conform de normen. De plafonds zijn lager, waardoor de akoestiek anders is en de verlichting is aangepast aan het feit dat er minder daglicht binnenkomt dan elders in het gebouw. Een belangrijke vraag is voor hoe lang deze uitbreiding voldoende is…. Voor nu voldoet het. Misschien neemt het leerlingenaantal nog iets toe, maar zal naar verwachting toch redelijk stabiel blijven. Bij een grote groei kan het voorkomen dat we toch weer tijdelijk andere ruimtes moeten gaan gebruiken.

(BM)

12  ABACUS  OKTOBER 2012

Leerling SGA naar MEP-conferentie in Madrid

Sterre de Geus (6C) heeft van 24 tot 28 september deelgenomen aan de nationale ronde van het Model European Parliament (MEP). Dit volgde uit haar verkiezing in mei 2012 als afgevaardigde voor de rol van voorzitter van de provincie Gelderland. Sterre heeft deze nationale ronde gewonnen en mag nu Nederland vertegenwoordigen op de internationale MEPconferentie in Madrid in november!

De school is super trots op Sterre en wenst haar heel veel succes toe in Madrid!

Van de redactietafel De redactie heeft besloten om geen vier maar drie maal per jaar de Abacus uit te brengen, in oktober, eind februari en medio juni. In deze Abacus is voor het thema Groei gekozen. In de editie van eind februari komen de Ouders aan het woord en in juni is het thema Grenzen aan de orde. We zien graag uw bijdragen tegemoet op ons e-mailadres. Nieuw is de Linkedin groep voor alle ouders waar we geregeld discussies kunnen starten.

Dat kan aan de hand van een stelling of een vraag. We hopen op veel reacties, doet u ook mee? Mogelijk leveren de reacties op Linkedin weer input voor de volgende Abacus. We verheugen ons op veel interactie.

(JvG)