Kwetiapina, olanzapina i arypiprazol w terapii schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej

Zastosowanie kwetiapiny, olanzapiny i arypiprazolu w terapii pacjentów ze schizofrenią i chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD)

FRAGMENT PREZENTACJA WYNIKÓW BADANIA ZREALIZOWANEGO DLA FIRMY EGIS POLSKA SP. Z O.O.

Luty 2016

Arypiprazol: postrzeganie molekuły, specyfika zastosowania w schizofrenii i CHAD [1/2] Najmłodsza z badanych molekuł, funkcjonuje na rynku krócej niż pozostałe dwie co, zdaniem respondentów, w zauważalny sposób przekłada się na jej popularność. Psychiatrzy podkreślali, że pracując w poradni często kontynuują leczenie zainicjowane na oddziałach szpitalnych i bardzo rzadko spotykają pacjentów „ustawianych” na arypiprazolu.

Sami, jak przyznają, myślą o tej molekułe w „drugiej kolejności”. Dodają arypiprazol do terapii, wtedy kiedy chcą zniwelować działania niepożądane silniejszej substancji lub kiedy chcą osiągnąć dodatkowe korzyści terapeutyczne (przełamanie stagnacji, aktywizacja potencjału pacjenta w indywidualnych granicach).

Arypiprazol na tle olanzapiny i kwetiapiny jest postrzegany jako molekuła o najsłabszym działaniu przeciwpsychotycznym, ale pozbawiona uciążliwych dla pacjenta działań niepożądanych przyjazna dla chorego i dobrze tolerowana.

W obszarze cech terapeutycznych respondenci podkreślali działanie aktywizujące, jakie wykazuje arypiprazal przez co jest przydatny dla pacjentów wycofanych, czy to przez działanie silnych leków czy przez objawy choroby (objawy negatywne w schizofrenii) oraz dla osób uczących się, pracujących, u których istotne jest zachowanie funkcji poznawczych. W warstwie wizerunkowej najczęściej łączony przez respondentów z pacjentami młodymi, z nieutrwalonymi objawami negatywnymi w schizofrenii i osobami, u których psychiatra może dążyć do zminimalizowania negatywnego wpływu leczenia na życie pacjenta - „lek dla studenta”.

Arypiprazol obecnie znajduje swoje miejsce w leczeniu ambulatoryjnym, raczej jako lek dodatkowy niż podstawowy, stosowany zdecydowanie częściej u pacjentów ze schizofrenią niż u pacjentów z ChAD. W schizofrenii jest dodawany do olanzapiny lub risperidonu, w ChAD łączony z lekami przeciwdepresyjnymi lub stosowany w leczeniu podtrzymującym między fazami.

2

Arypiprazol: postrzeganie molekuły, specyfika zastosowania w schizofrenii i CHAD [2/2] Zalety • Aktywizuje i poprawia nastrój pacjenta • Skuteczny w znoszeniu objawów negatywnych schizofrenii, wycofania, niskiej aktywności społecznej • Bardzo dobrze tolerowany przez pacjentów • Wyróżniany jako najbezpieczniejsza z badanych molekuł • Może być stosowany u pacjentów obciążonych chorobami metabolicznymi • Dołączony do olanzapiny obniża poziom trójglicerydów i niweluje zaburzenia funkcji seksualnych

Wady • Słabe działanie przeciwpsychotyczne, zbyt słabe na monoterapię, która jest, zdaniem części badanych, leczeniem optymalnym • Znacząca część pacjentów nie odpowiada na leczenie • Utrwalone skojarzenia dotyczące problematycznego statusu refundacyjnego molekuły (obawy przed interwencją NFZ) • Jednostkowe wskazanie na występowanie akatyzji u młodych ludzi ze schizofrenią • Jednostkowe wskazanie na występowanie niepokoju w ChAD, obawa przed niekorzystnym ukierunkowaniem stanu pacjenta

Specyfika wykorzystania: • Lek dodatkowy: stosowany w politerapii, sam, zdaniem badanych, nie jest wystarczający do pełnego zabezpieczenia stanu pacjenta (ocena obserwowanego działania, a także obawy psychiatrów).

• Łączony w schizofrenii głównie z olanzapiną, rzadziej ale także z resperidonem, kwetiapiną, haloperidolem, pernazyną, klozapiną.

• Molekuła stosowana przede wszystkim u pacjentów młodych, chorujących na schizofrenię w celu zachowania aktywności oraz bez względu na wiek, u pacjentów z objawami negatywnymi, wycofanych, z zaburzeniami kontaktów społecznych.

• Część badanych wyraźnie lubi arypiprazol, chociaż nie stosuje go zbyt często. Psychiatrzy podkreślają, że jeżeli pacjent „pójdzie” na arypiprazolu będzie przez długi czas odnosił korzyści. Badani mieli także czasami trudności w określeniu słabych stron tej molekuły, poza niską siłą działania przeciwpsychotycznego.

3

Arypiprazol – postrzeganie molekuły

„Przy małej aktywności. Nie podaję jako lek pierwszego rzutu, dołączam. To taka witaminka na poprawę funkcjonowania, taka kawa, aby dobrze się poczuć.”

„U pacjenta bez objawów psychotycznych, z objawami negatywnymi – wycofaniem, apatią, brakiem energii, obniżonym nastrojem. Można go łączyć z olanzapiną, kwetiapiną.”

„U niektórych pacjentów dobrze działa przeciwpsychotycznie, nie daje objawów ubocznych, nie daje chorób metabolicznych, nie podwyższa prolaktyny, najbezpieczniejszy neuroleptyk. Często daje się w połączeniu z olanzapiną, arypiprazol rano aktywizująco, stabilizująco, olanzapinę na wieczór usypiająco.”

„Duża część pacjentów nie odpowiada, jest to lek zbyt słaby”.

„Są doniesienia, że arypiprazol dołączony do olanzapiny obniża poziom trójglicerydów oraz zaburzenia funkcji seksualnych. Słabe strony to moje małe doświadczenie z tym lekiem.”

„On bardziej u pacjentów wycofanych z objawami ubytkowymi w celu aktywizacji z poprawą aktywności. Nie stosuje go jako lek pierwszego rzutu. Myślę, że za 5 lat to się zmieni. Jest to lek skuteczny, pacjenci zaczynają stawać na nogi.

Zaczynają wychodzić z domu, stają się aktywniejsi.”

„W schizofrenii młoda osoba, z zaburzeniami funkcji poznawczych, z zaburzeniami funkcjonowania społecznego, której na dodatek to przeszkadza – czyli tam jest jeszcze granica, kiedy nie utrwaliły się te objawy negatywne. W ChAD też młodzi, którzy skarżą się, że mają ten dyskomfort, pamiętają jak było wcześniej.”

4

SEQUENCE HC Partners sp. z o.o. ul. G贸rczewska 30, 01-147 Warszawa tel.: (+48) 22 886 47 15 fax (+48) 22 638 21 29 E-mail: biuro@sequence.pl

5