Sensor jr20 nr16lr (002)

www.sensor-magazine.nl

Magazine voor HANstudenten en medewerkers

SP E CI STUDI AL: ONDER E & NEMEN

jrg 20 #16 20 april 2016

DE CEO VAN DE TOEKOMST

LEZERSAANBIEDING WIN TICKETS VOOR BROMANCE OP HET HOOGTE 80 FESTIVAL Hoogte80 Festival, een festival vol theater, muziek, literatuur, uitzicht, eten en drinken tijdens het Hemelvaartweekend in een van Arnhems mooiste stadsparken. De Arnhemse Toneelgroep Oostpool ontbreekt uiteraard niet. Samen met Theater Sonnevanck brengen zij Bromance, een tragikomedie over een ontluikende liefde.

Het veilige dorpsleven van de vrienden Tim en Bo wordt op z’n kop gezet als stadsjongen Jonas arriveert. Wat gebeurt er als gevoelens van vriendschap, jaloezie en liefde zich mengen? Deze voorstelling herFoto: Sanne Peper

De juiste studie gevonden. Nu nog de perfecte kamer. Met 6.500 kamers beschikt SSH& over het grootste aanbod in Nijmegen en Arnhem.

Vind je kamer op www.sshn.nl

innert ons aan de angst om ‘anders’ te zijn en laat zien hoe moeilijk het voor jongeren is zich kwetsbaar op te stellen in een samenleving met onbuigzame codes.

Voor de voorstellingen op 5 en 6 mei mag Sensor 2 x 2 kaarten weggeven.

Wil je deze voorstelling graag bezoeken? Stuur voor 29 april een e-mail naar sensor@han.nl en vermeld ‘Bromance’ als onderwerp.

www.toneelgroepoostpool.nl, http://h80festival.nl/

B

Sensor is het redactioneel onafhankelijk magazine van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Het magazine is gratis voor studenten en medewerkers. Het volgende nummer verschijnt op 18 mei 2016.

STUDIE & ONDERNEMEN

Hoe wordt je ceo van je eigen bedrijf en haal je tegelijk je studiepunten?

REDACTIE-ADRES Nijmegen, Kapittelweg 33, Kamer A -1.01 (024) 353 03 90 Arnhem, Ruitenberglaan 29, Kamer 3.19 (026) 369 12 40 www.sensor-magazine.nl, sensor@han.nl

28

POSTADRES Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen REDACTIE Dirk Koppes, hoofdredacteur, (024) 353 03 88 Herman van Deutekom, plv. hoofdredacteur (026) 369 12 40 Renée Jenniskens, (024) 353 03 92 Olga Helmigh, (026) 369 12 16 Sander Arink (024) 353 03 89 Els Sanders, redactie-assistente (024) 353 03 90

HALLO, ZORA!

Iedereen houdt van zorgrobots

MEDEWERKERS Ruud Kroes, Mart Geurts, Marijn Agelink, Tessa Beukenholdt, Claudia Fitsch REDACTIERAAD B. Looten (voorzitter), J. Veltman, N. Kuiper FOTOGRAFIE Ralph Schmitz, Coos Dam, Maaike van Helmond, William Moore, Rob Gieling, Frank Groeliken, Marcel van den Bergh.

Coverfoto: Ralph Schmitz ILLUSTRATIE Glas water, Joris Moore VORMGEVING EN PRODUCTIE Bureau Bright Ben Schot Marco Westerkamp ADVERTENTIES Martini Media B.V. Gert Boerema Info@martinimedia.nl Hoendiep 140 9743 AR Groningen 050 - 314 22 44 KOPIJ Kopij en reacties moeten voorzien zijn van naam en telefoonnummer.

De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken te weigeren of in te korten.

24

HET ROZE GEVAAR KOMT ERAAN!

Alles over de Giro in Gelderland

RUBRIEKEN Hemd van het lijf

4

Boegbeeld

6

Olga Oordeelt

12

Opgetekend

40

VERDER IN DIT NUMMER Studievertraging door de HAN?

11

Studentenpastor: raar of niet

14

Lesgeven op Heumensoord

34

Vrijkaartjes Experience Campus Party! 26

26

ARNHEMSE BITCOINS

Welke tandarts betaal je met bitcoins SENSOR 16 JAARGANG 20 3

Studenten laten het achterste van hun tong zien.

HEMD VAN HET LIJF Karin Wirth (29) is tweedejaarsstudent Ergotherapie. De geboren Surinaamse groeide op in Aruba, studeerde daar Verpleegkunde en ontmoette haar toekomstige man uit Groenlo.

Ze verhuisden naar Nederland en wonen nu samen in Arnhem.

Tekst: Olga Helmigh // Beeld: Ralph Schmitz

Wat zou je doen als… je opgesloten zat in de lift met Donald Trump?

‘Ik zou hem zeggen dat ik het eng vind wat hij verkondigt.

En hem vragen of hij werkelijk beseft wat hij aanricht. Ik begrijp niet dat hij zo ver komt in de voorverkiezingen. Hij heeft totaal geen politieke achtergrond, het is een zakenman. Beangstigend dat er mensen zijn die hem steunen.’

…je iets crimineels mocht doen zonder consequenties?

‘Films en series online streamen. Ik hoef niet per se gratis te kijken, maar hoe anders kan ik de series kijken die ik wil? Je moet óf allemaal losse abonnementen nemen op Netflix, HBO, Pathé, enzovoorts, óf je moet wachten tot het op televisie komt. Vaak lopen tv-zenders een paar seizoenen achter. Waarom kan dat niet vlugger? Als er nou één dienst was die alles aanbod tegen een redelijk bedrag per maand, dan zou ik dat doen.’

…je morgen wakker wordt met grijs haar?

‘Vreselijk! Dan koop ik meteen een pak haarverf. Mijn

4

moeder, die 54 jaar wordt, is nog niet grijs trouwens, dus mijn genen beloven veel goeds. Wanneer ik grijze haren pas zou accepteren? Als ik de zestig voorbij ben.’

…je een docent in het zonnetje mag zetten?

‘Bij Ergotherapie lopen veel leuke en fijne docenten rond, maar ik zou Margot Barry en Janneke van Druten extra willen bedanken. Ze staan altijd voor me klaar en zijn heel vriendelijk.’

...je iemand van televisie mocht bannen?

‘Ik kijk weinig televisie, maar als ik ‘m aanzet zie ik altijd Martijn Krabbé voorbij komen. Die man zit overal in. Hij is vast bang dat we hem meteen vergeten als hij eventjes nergens aan meedoet. Wat mij betreft mag hij op vakantie.’

…je nu iets moest opbiechten?

‘Oh jee, daar gaat mijn imago! Haha! Komt-ie: ik kijk graag naar reality shows op MTV. ‘Geordie Shore’, ‘Ex on the Beach’, ‘Catfish’, dat soort crap. Ik weet dat het superslecht is, maar vind het stiekem ook smullen geblazen.’

Je baan is je leven Het is fijn als je iets doet, waarvan je niet weet hoe het afloopt. Stelt serial entrepeneur Michiel Muller (Tango, Route Mobiel, Picnic) deze week in Sensor. Niets leuker dan een eigen bedrijf beginnen, want dan ga je pas echt het avontuur aan, aldus Muller. Waar zijn we eigenlijk bang voor hier in Nederland? Onze hypotheek en de hockeyclub van de kinderen. Dan maar na een faillissement een huurhuis, stelt de bedrijfstopper. Studenten hebben in dit wereldbeeld al helemaal geen excuus om een firma te starten, aangezien ze uitstekend zonder studentenkot of sportschoolabonnement kunnen en nul procent kans maken op een pensioen later.

Gelukkig namen vorig jaar 500 HAN-studenten de handschoen op en schreven zich in bij de Kamer van Koophandel met hun business. Van handel in zonnepanelen, luchtballontochtjes en danseressenimpressariaat tot een fietsbierkratje of een ‘gewoon’ administratiekantoor: ze hebben er zin in. Ze beschouwt haar onderneming als oefening voor een later ‘echt’ bedrijf, vertelt cover-ceo Chesley Verbond.

Dat zouden meer mensen moeten doen. Dus leraren met een vast contract, bier brouwende conciërges en andere honkvaste HAN-mensen: je baan is al lang niet meer je leven. Reken niet op een pensioen met poen. Gaat heen en vermenigvuldigt uw bv’tjes!

Dirk Koppes Hoofdredacteur

Bildung bescheur kalender Van Kooten en De Bie zijn oude mannen die bij de gemiddelde student niet bekend zijn. Zij waren vroeger grappig, tikje ondeugend, provocerend op een wijze die nu gemeengoed is geworden. Kritisch waar nodig, maar vooral vooruitziend en innovatief. Zo bedachten zij in de jaren zeventig van de vorige eeuw dat in iedere toilet het wc-papier vervangen moest worden door een dagelijkse grap. ‘Eerst lachen dan vegen’ was het motto. Een velletje moest ruim voldoende zijn voor de ochtendbehoefte: ‘De Bescheurkalender’.

‘Eerst lachen dan vegen’ Helaas is de grap van toen overgenomen door tuttig en belerend Nederland. Zo verschenen er de scheurbundels ‘Koken met Karin, ‘Tuinieren met Romke’, ‘Puzzelen met Louis’, of zelfs: ‘Happinez, elke dag blij’, ‘Kleuren voor volwassenen’ (Geen grap, bestaat echt TVE) en daarnaast nog tientallen andere. De WC-muur is te klein geworden, we worden verleid tot het doen van vele grote boodschappen. Van ontspanning kan geen sprake meer zijn.

Het kan nog erger. Een serieus samenwerkingsverband van 365 onderwijscollega’s van SO, PO, VO, MBO, HBO en WO en met collega’s van instellingen, instituten, schoolbesturen, Eerste en Tweede Kamer en vele anderen (ja, zo stond het in de mail) is bezig met de Bildung Scheurkalender 2017! Elke dag een spreuk om studenten en docenten op semi-belerende toon burgerschap bij te brengen en de blije ochtendboodschap definitief te verpesten. Op de achterkant, zo is aangekondigd, een mini-essay... voor wie er nog geen genoeg van kan krijgen.

Daar zakt echt mijn broek van af.

Ton van Eck

SENSOR 16 JAARGANG 20 5

Vergaderingen leiden, de agenda samenstellen, de boel aansturen en alles overzien. Als voorzitter van een studieverenigingsbestuur krijg je nogal wat op je bord.

In deze rubriek stellen ‘de boegbeelden’ zich voor.

Amanda van Zetten (22), tweedejaars Communicatie & Multimedia Design Voorzitter Xtend Informatie & Communicatie Academie (ICA) VERLENGDE VAN DE STUDIE ‘Het is in al die jaren dat ICA bestaat nog nooit gelukt om een langlopende studievereniging van de grond te krijgen. Het liep vaak stuk op draagvlak: het werkelijk organiseren van een bestuur, commissies en een achterban. Het begint vaak, net als bij ons, met een groep enthousiaste studenten die samen naar evenementen gaan, en behoefte krijgen om dat grootser aan te pakken. Maar dan begint het harde werk. We zijn om tafel gaan zitten en besloten een studievereniging op te richten met als doel toffe aanvullingen op de studie te bieden. Dat kan gaan om excursies naar bedrijven of beurzen, coole workshops en lezingen vanuit het werkveld op school of bij het bedrijf zelf, studiemiddagen en uiteraard ook borrels en feesten.

Over de naam waren we het al snel eens: Xtend, afgeleid van extend, wat uitbreiding of verlenging betekent. Precies wat we willen: de studie verdiepen en verrijken. Er werd een docentenadviesteam ingeschakeld, ik nam het voorzitterschap op me en twee anderen werden penningmeester en secretaris. In de zomervakantie van 2015 hebben we keihard gewerkt om de vereniging een stem te geven, een statuut te schrijven, naar de notaris te stappen en met de HAN in contact te komen over steun. Eind van de zomer hadden we onze eerste officiële excursie naar Gamescom, een grote gamebeurs in Keulen.

Ondertussen hebben we in een krap jaar zo’n tachtig leden, maar er moet nog wel meer structuur komen, zoals commissies en een goede jaarplanning. Het is veel werk, maar ontzettend leuk om te doen. Ik hoop dat het ons lukt om een stevige studievereniging neer te zetten die goed draait. Ook ver ná mijn tijd.’ OH

6

Foto: Ralph Schmitz

Foto: Ralph Schmitz

STUDIEVERENIGINGEN BIJ DE HAN

De superdiverse tranen van Manoemi In middelgrote steden als Arnhem en Nijmegen vormen de minderheden binnenkort de meerderheid. Wat moet het onderwijs met die superdiversiteit?

Wat het meeste indruk maakt op de jaarlijkse themamiddag van het netwerk diversiteit van GGM zijn de tranen van afgestudeerd pedagogiekstudente Manoemi als ze in een goed gevulde aula haar docente Ank Greijmans vanaf het podium bedankt. ‘Zonder wat u voor mij en ons gedaan heeft zou ik het nooit hebben gered.’ De zaal smelt een beetje.

Manoemi heeft net verteld hoe ze in het verleden samen met haar docente en andere studenten uit het Caribisch gebied HAN HUNTU heeft opgericht.

Heimwee naar het zonnige Aruba, wennen aan het Nederlandse studeren en elkaar helpen vormen een rode draad in haar verhaal.

Het zet onbedoeld een dikke streep onder het verhaal van Lector Dirk Geldof over de gevolgen van superdiversiteit. In sappig Vlaams legt hij uit dat minderheden nu al in grote steden en straks in middelgrote steden zoals Arnhem en Nijmegen de meerderheid zullen vormen. Binnen die minderheden neemt de diversiteit ook toe, vandaar de term superdiversiteit. Hulpverlening en onderwijs zullen rekening moet houden met deze superdiversiteit. Het verhaal en de tranen van Manoemi laten zien hoe dat zou kunnen. RK

Met de ideeënbus naar de ideeënbus Geld verdienen met een goed idee?

Het kan bij de HAN! Wat is het toch fijn dat er zoveel mensen rondlopen met goede ideeën. Vooral ook omdat je er zo'n goede zin van kunt krijgen. Op de HAN bestaat sinds dit jaar een ideeënbus. Als een jury je idee levensvatbaar vindt, kun je geld krijgen om het verder uit te werken. Het beste idee van het jaar wint er zelfs een vette prijs van 10.000 euro mee.

Deze maand was er een middag met zeven pitches van geweldige ideeën. Escaperooms in het onderwijs, een curriculumloze bachelor en een wedstrijd voor studentenproducten. Je moet er maar opkomen. Een groep van de faculteit Techniek deed een warm pleidooi voor het visualiseren van het curriculum. Student Jasper vertelde: 'Ik ben een beelddenker én dyslectisch, alles wordt tegenwoordig gevisualiseerd.'

Docenten Tom de Vreugd en Pepijn van Hove willen met studenten en personeel vier dagen met een bus 'ergens heen' om met zijn allen goede ideeën uit te werken. 'Je ziet zó veel mensen die iets willen. Dit biedt ze plaats. Een zaadje planten dat een boom kan worden. In een bos.'

Niets is zo besmettelijk als goede ideeën. Als je ook zit te popelen: indienen kan nog tot 10 juni voor dit studiejaar: ideeenbus@han.nl RJ

Tekort aan verpleegkundigen en toch decentrale selectie Er is een tekort aan verpleegkundigen maar de opleiding Verpleegkunde handhaaft toch een numerus fixus. De directeur legt uit waarom.

Aan een tafel in de kantine van Kapittelweg 33 zitten vijf aspirantstudenten Verpleegkunde. Een ervan, Eline Westerik, doet mee aan de decentrale selectie van deze opleiding. Ze heeft een motivatiebrief moeten schrijven en vandaag heeft ze een gesprek met twee studenten. Bij Verpleegkunde zijn 430 aanmeldingen, weet ze, en er worden maar 318 mensen aangenomen. Vwo-studenten hebben meer kans. Jammer voor havist Eline: 'Vwo'ers zijn toch niet socialer?', vindt ze. Bang dat ze niet aangenomen wordt is ze niet: 'Ik ben heel sociaal en aan motivatie ontbreekt het niet. Ik heb ook een meeloopdag gevolgd en de Radboud Collegetour.'

Selectie vindt ze wel goed: 'Veel mensen denken dat ze Verpleegkunde ‘wel even doen’, maar zo werkt dat niet. Niet dat die decentrale selectie handig is: er komt nu wel een tekort aan verpleegkundigen.'

Caroline van Mierlo, directeur van Verpleegkundige Studies verdedigt de selectie: 'Inderdaad voelt het wat tegenstrijdig met de komende tekorten.

De numerus fixus is ingesteld omdat we te weinig stageplaatsen hebben.

Wij werken samen met het werkveld om het probleem op te lossen, maar vaak staan ook de zorginstellingen vanwege bezuinigingen met hun rug tegen de muur. Deze numerus fixus haalt wel de druk van de ketel, waardoor we ondertussen kunnen werken aan een oplossing.' RJ

SENSOR 16 JAARGANG 20 7

HET PRAKTIJKHUIS ALS BROEDPLAATS Burgemeester Bruls opende in Nijmegen een nieuwe leerwerkplaats: het Praktijkhuis Economie, Management en Recht. Studenten ondersteunen er starters, zzp’ers, kunstenaars en andere minder kapitaalkrachtigen.

De gemeente Nijmegen stuurde een zware delegatie naar de officiële opening van het Praktijkhuis: burgemeester Bruls en wethouder Economische Zaken Tankir. Dat zegt iets over het belang van de nieuwe leerwerkplaats: een product van samenwerking tussen overheid, ondernemers en de HAN. Het Praktijkhuis Economie, Management & Recht zit in het Bisschop Hamerhuis op de Nijmeegse campus. Hier kunnen starters, kunstenaars, vrijwilligersclubs en andere, minder kapitaalkrachtigen terecht voor bijvoorbeeld financieel advies. Studenten brengen er hun verse kennis in de praktijk.

Foto: Rob Gieling

De gemeente Nijmegen wil kennis en creativiteit laten stromen, experimenteren, vernieuwen en ondersteunt onder meer broedplaatsen van (culturele) ondernemers. Het nieuwe Praktijkhuis van de faculteit Economie & Management kan deze ontwikkeling versterken. Door kennis te delen en kleine bedrijven en organisaties te ondersteunen, dragen docenten en studenten op hun eigen manier bij aan een beter economisch klimaat. Burgemeester Bruls: ‘Het Praktijkhuis is ook een soort broedplaats.’

8

Boekhouding Na de praatjes en de openingsceremonie wandelen de aanwezigen door de verbouwde vleugel van het Bisschop Hamerhuis. Daar promoot docent-onderzoeker René van Hoften de Cultuurbalie.

Juist kleine organisaties kunnen specialistische kennis of onderzoekshulp gebruiken, maar ze voldoen niet aan de minimale grootte om stagiairs en afstudeerders binnen te halen. Van Hoften: ‘Via het Praktijkhuis kan dat wel, want dan loopt de student dáár stage en is de ondernemer klant.’ Een deur verderop vertelt Gerard-Jan van Pijlen over zijn derdejaars stage Accountancy bij het Financiële Huys in Arnhem. Dat heeft nu een Nijmeegse afdeling in het Praktijkhuis. ‘Ik ga hier afspreken met klanten uit Nijmegen en omgeving.’ Gerard-Jan helpt onder andere een café-eigenaar in zwaar weer. ‘Stapje voor stapje leer ik die ondernemer om de boekhouding en de administratie beter bij te houden.’ Ook nam hij de begroting onder handen van iemand die een dierenpark wil beginnen. Hij vindt het goed dat in het Nijmeegse Praktijkhuis zoveel disciplines en organisaties zitten (acht). ‘Handig om even iets te vragen of om een klant door te sturen.’ CF www.han.nl/praktijkhuisemr

Zo zag de Photon er vorig jaar uit. Benieuwd wat het dit seizoen gaat worden? Ga kijken bij een van de wedstrijden. De eerste is op 6 en 7 mei in Akkrum

Nieuw seizoen voor solarboat Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Dat geldt zeker voor de solarboat van instituut Engineering. Met een flink aantal verbeteringen en een nieuwe sponsor verwacht het nieuwe team dit seizoen hoge ogen te gooien.

Na een rustige winterperiode wordt er hard gewerkt aan solarboat Photon van instituut Engineering. Raceseizoen 2016 gaat in mei van start! ‘Er zijn nieuwe studenten gevonden die verbeteringen aan de Photon willen en kunnen aanbrengen om tot mooie resultaten te komen’, zegt Kevin Rivière. Hij is medewerker van QConcept, de hoofdsponsor van de solarboat.

QConcept is een engineeringbureau dat is gespecialiseerd in stromingsanalyses gecombineerd met elektronische besturingssystemen en composietmaterialen. ‘Op dit moment staat de Photon compleet uitgekleed in de werkplaats van QConcept in Doetinchem. Ze wordt voorzien van de nodige 'upgrades' die de zonneboot efficiënter, sneller en betrouwbaarder maken. Te denken valt aan nieuwe zonnepanelen, aanpassing van het dek, een betere elektromotor. Naar verwachting zal de boot dit jaar de races op draagvleugels, zogeheten hydrofoils gaan varen, wat de boot letterlijk en figuurlijk naar een ander niveau moet tillen’, aldus Kevin.

Meer info via www.facebook.com/HanSolarboat/

OUDERWETSE OPLOSSINGEN VOOR TOEKOMSTIGE GEZONDHEIDSZORG? Hoe ziet toekomstige gezondheidszorg in twee woonwijken eruit? Studenten komen met oplossingen, maar de jury is niet onder de indruk.

In de Nijmeegse Honig-fabriek zijn zes studentengroepjes van de faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij bezig met een game die ontwikkeld is door het RIVM, kennisinstituut op het gebied van volksgezondheid en leefmilieu. De studenten werken een casus uit over toekomstige gezondheidszorg en welzijn in twee woonwijken. De groepjes zijn divers, niet alleen qua (toekomstige) professie, ze komen ook nog eens uit alle jaren. En dan is er nog een groep van vijftien Belgische studenten van een sociale opleiding op uitwisselingsweek.

De studenten werken met een aantal gepresenteerde toekomstscenario's, maar die zijn volgens hen niet adequaat genoeg. Aan de slag dus. De hele dag wordt er samen gepraat, getekend, geknipt en geplakt.

Tijdens de presentaties aan het eind van de dag geven de studenten zichzelf een grote rol in de wijken: een HAN-uitzendbureau, studenten-buddies, studenten die met korting tussen ouderen gaan wonen. De groep uit België steelt de show met zijn cabareteske presentatie. De zuiderburen stellen een wijkraad voor, met een afspiegeling van de bevolking.

Helaas is de professionele jury, samengesteld uit professionels van het RIVM, jeugdzorg en gezondheidszorg, niet enthousiast: ze vinden het allemaal erg jaren tachtig wat er is bedacht, enigszins naïef en behoorlijk vrijblijvend. En ook nog eens slecht beargumenteerd. Niet één groepje noemde zorgtechnologie of social media als oplossing. Als het aan de jury ligt, moet de HAN ook een beetje opgevoed worden. RJ

SENSOR 16 JAARGANG 20 9

GRATIS ADVERTENTIE

VAKANTIE IS...

VOOR DE PERFECTE (BIJ-)BAAN

...HET BESTE IN HEM NAAR BOVEN HALEN

Olympia Uitzendbureau Velperplein 17, 6811 AH Arnhem T 026 351 41 10 E arnhem@olympia.nl I www.olympia.nl

VAKANTIE IS WIELEWAAL Bezorg jij hem een onvergetelijke vakantietijd? www.wielewaal.nl/vrijwilligers

LIKE, VOLG en CHECK sensor

facebook.com/ sensormagazine sensor-magazine.nl

@sensormagazine

HAN SCHULDIG AAN STUDIEVERTRAGING?

Het Landelijk Studenten Rechtsbureau heeft namens zo’n 25 studenten van de Bachelor Medische Hulpverlening (BMH) een claim neergelegd bij de HAN. Tekst: Sander Arink

De (ex-)studenten vinden dat zij studievertraging hebben opgelopen doordat ze moeilijk een stageplek konden vinden. Dit zou te maken hebben met het feit dat afgestudeerde BMH’ers zich niet kunnen inschrijven in het BIG-register, een databank voor erkende gezondheidswerkers. Hierdoor zouden zorginstellingen huiverig zijn om BMH-studenten een stageplek te geven.

Sterke zaak?

De schade gaat om duizenden euro’s per geval, zo laat Mark van den Hove van het Landelijk Studenten Rechtsbureau desgevraagd weten. ‘We gaan ervan uit dat de studenten gemiddeld één tot anderhalf jaar vertraging hebben opgelopen door de problemen rondom de BIG-registratie.’

Van den Hove denkt dat hij een sterke zaak heeft, omdat de rechtbank vorige maand een positieve tussenuitspraak deed in een soortgelijke zaak: de Hogeschool Utrecht (HU) wordt verantwoordelijk gehouden voor de studievertraging van ongeveer honderd studenten die dezelfde bache-

lor in Utrecht volgden. De claim die bij de HU ligt, gaat richting de drie miljoen euro.

Van den Hove sluit een rechtszaak tegen de HAN niet uit, maar hoopt er toch uit te komen zonder inmenging van een rechter: ‘Wij willen graag met de HAN om de tafel. Dat is beter voor iedereen.’

Terughoudend werkveld Frank Stöteler, lid van het College van Bestuur van de HAN, erkent de problematiek rondom de studievertraging bij BMH, maar vindt dat de hogeschool niets te verwijten valt. ‘De problemen zijn een combinatie van factoren. Deze opleiding is enkele jaren geleden gestart op verzoek van het werkveld, dat toen medewerkerstekorten in de zorg voorzag. Daarbij is het voor elke nieuwe studie een bekend fenomeen dat het werkveld terughoudend is vanwege de onbekendheid.

Daarnaast zat de tijdsgeest niet mee. De crisis heeft ervoor gezorgd dat er minder mensen aan het werk zijn in bijvoorbeeld ziekenhuizen. Een vraag naar stagebegeleiding komt dan niet altijd

uit.’ Ook het opschuiven van de pensioengerechtigde leeftijd is een andere belangrijke factor waardoor de vermeende tekorten er (nog) niet zijn gekomen, meent Stöteler.

Voor de rechter?

In de wet is nog steeds niet definitief geregeld dat afgestudeerde BMH’ers zich kunnen inschrijven in het BIG-register. In hoeverre heeft dat bijgedragen aan studievertraging? Stöteler: ‘Het heeft zeker invloed gehad. En dat hebben wij altijd erkend. Sterker nog, een grote groep studenten is financieel tegemoet gekomen vanuit het HAN Profileringsfonds vanwege de opgelopen studievertraging. Voor een andere groep studenten brengen we de situatie en mogelijke vertraging nu in beeld.’

Denkt Stöteler dat het tot een rechtszaak zal komen? ‘Dat is niet ons uitgangspunt. Wij volgen de ontwikkelingen in Utrecht nauwlettend en proberen zoveel mogelijk recht te doen aan de situatie voor onze HAN-studenten.'

SENSOR 16 JAARGANG 20 11

O OLGA OORDEELT

Het schrijven van deze recensie is niet zonder risico’s. Nu riskeer ik altijd wel een boze lezer die het oneens is, of een gepikeerde schrijver/artiest/acteur die mij op de zwarte lijst zet. Overigens is de kans klein dat, zeg, Kanye West mijn verwoestende oordeel leest en mij vloekend vergruist, maar toch.

Kritisch schrijven over Scientology is gevaarlijker.

Blijkbaar zit in elke uithoek wel een Scientologist die in de gaten houdt of er slecht gesproken wordt over zijn of haar ‘religie’ en zo ja: kapótmaken die handel.

Dit staat letterlijk in de geschriften van Scientology: ‘Attack the attacker’. Dit kan in de vorm van dreigen met rechtszaken, maar agressief lastigvallen is ook gerechtvaardigd. De Britse documentairemaker Louis Theroux weet er alles van: zijn project ‘My Scientology Movie’ bleef niet onopgemerkt bij de aanhangers van het geloof. Al snel werd Louis demonstratief achtervolgd en gefilmd door Scientologists, en vielen de dreigbrieven op de mat.

Voor wie een opfrisser nodig heeft: Scientology is een controversiële geestelijke beweging, die beweert dat wij onsterfelijke geesten zijn die kampen met traumatische gebeurtenissen. Die trauma’s moeten gewist worden om van ons ‘optimale wezens’ te maken en zo de toekomst van onze planeet te waarborgen. Het doorlopen van deze ‘brug naar totale vrijheid’ kost honderdduizenden dollars en uren met je neus in de boeken van oprichter (en sciencefictionschrijver…) L. Ron Hubbard. Je moet er wat voor over hebben.

12

Film Louis Theroux: My Scientology Movie

Louis wilde zich oorspronkelijk binnen lullen bij Scientology om zo van binnenuit een beeld te krijgen.

Hij werd tien jaar lang geweigerd. Dan maar van buitenaf en met behulp van ex-Scientology-leden een plaatje schetsen, net als alle andere documentairemakers die hem voorgingen. Louis praat vooral met ex-lid Marty Rathbun, die ooit een hoge positie bij de Scientology-kerk bekleedde. We luisteren naar Marty’s verhalen over de tirannieke en gewelddadige Scientology-leider David Mascavige, het opsluiten van suppressive persons (onderdrukkers) in ‘The Hole’ en het lospeuteren en wissen van trauma’s met behulp van een ‘E-meter’.

Samen met Marty zoekt Louis acteurs uit die David Miscavige en bekendste lid Tom Cruise vertolken in een reconstructie van een aantal heftige speeches en gebeurtenissen. Daar gaat het in de docu mis. De gesprekken tussen Marty en Louis, de clips van Scientology-bijeenkomsten en oude interviews met Miscavige en Hubbard intrigeren, maar het gerommel met de acteurs voelt als een noodgreep om de documentaire op te vullen. Daarbij zijn er al vele docu’s gemaakt over Scientology, waaronder recentelijk ‘Going Clear: Scientology and the Prison of Belief’, die meer achtergrondinformatie geeft.

Toch is en blijft Louis een geweldige documentairemaker, die met zijn ‘naïeve’ manier van interviewen en confronteren in bijzondere, soms absurde, veelzeggende situaties terechtkomt. Urgent is de film niet, fascinerend wel.

‘SERVICEBEDRIJF MOET OOK KANTELEN’ Het nieuwe HAN-instellingsplan, je kunt er lang over praten maar hoe doe je dat nu in de praktijk? Docente Saskia

2.0 INSTELLINGSPLAN

Houben vertelt erover: hoe de opleiding Communicatie van de faculteit Economie & Management is gekanteld zonder om te vallen. Met vintage meubels en toffe schilderijtjes.

Tekst: Ruud Kroes // Foto: William Moore

Balancerend op een krukje met de tekst kantelmoment aan de zijkant geplakt, waarschuwt Communicatiedocente Saskia Houben meteen haar publiek tijdens de eerste sessie van het Kantelcafé voor medewerkers van het Servicebedrijf. ‘Ik ga jullie een verhaal vertellen over hoe wij gekanteld zijn maar daar horen ook een aantal beren op de weg bij.

De meeste beren hebben te maken met het Servicebedrijf.’ Gelach uit de zaal.

Geroutineerd vertelt Houben hoe zij en haar collega’s de opleiding Communicatie op zijn kop gezet hebben, te beginnen met het vierde jaar.

Hoe ze stopten met het geven van soms meer dan zeven losse vakken en in plaats daarvan nu themagericht werken, waarbij opdrachten van het werkveld centraal staan. Studenten kunnen zelfs kiezen uit verschillende van deze modules. Docenten worden uitgedaagd hun lessen aan te passen bij de snel veranderende werkelijkheid in het werkveld. Dat leidt tot inspirerende en praktische presentaties.

Houben: ‘Onze visie past op drie A4-tjes en het komt er in feite op neer dat de driehoek student, opleiding en werkveld centraal staat. We werken met een gesloten beurs en we zijn van toegevoegde waarde voor elkaar.

Dat is de afspraak. Voor het werkveld zijn we interessant omdat we een oplossing bieden voor hun communicatieproblemen. Docenten zijn voortaan module-eigenaar en we kunnen nu veel vrijer denken dan we gewend zijn. Dan ontdek je ook dat sommige beren op de weg vooral in je eigen hoofd zitten. ‘ Maar hoe zat het met de beren die met Servicebedrijf te maken hadden?

Houben: ‘We wilden lokalen waar we een huiskamergevoel kunnen creëren, een ontmoetingsplek voor docenten, studenten en werkveld.

Meubilair van Ahrend is prima en functioneel maar weinig sfeervol, dus hebben we zelf vintage meubilair geregeld. Zelf tweedehands spullen kopen lijkt leuk maar past niet binnen het aanbestedingsbeleid van de HAN. Toen we samen met studenten tafels naar boven wilden sjouwen, kregen we van de conciërge te horen dat dat niet kon. Het risico wordt niet gedekt door de verzekering. We hadden drie weken eerder een verhuisbedrijf moeten regelen. Uiteindelijk is het goed gekomen en kwam dezelfde conciërge aanzetten met schilderijen om de sfeer te verhogen.’

SENSOR 16, JAARGANG 20 13

EEN STUDENTENPASTOR VOOR AL JE GROTE LEVENSVRAGEN De HAN krijgt een studentenpastor. Hij of zij gaat onderzoeken of er behoefte is aan een pastor die HAN-studenten ondersteunt wat betreft zingeving, levensoriëntatie en persoonlijke en morele vorming. Opmerkelijk, want hoewel van oorsprong christelijk, is de HAN inmiddels een openbare hogeschool. Maar ja, die bildung, hè?

Tekst: Renée Jenniskens & Olga Helmigh

14

EEN STUDENTENPASTOR? IS DAT NIEUW?

Niet helemaal. In Arnhem zit het Arnhems Studentenpastoraat dat werkt voor studenten van onder meer HAN en ArtEZ. De HAN is een van de subsidiegevers. In Nijmegen is er een Studentenkerk, maar die is van de Radboud universiteit. Je kunt er terecht voor een pastoraal gesprek, maar ook voor sacramenten (huwelijk, begrafenis, ziekenzalving) en eucharistievieringen of voor de vele activiteiten op het gebied van zingeving en diversiteit. In de Studentenkerk merkte men op dat er steeds meer HAN-studenten werden doorverwezen voor persoonlijke gesprekken met de pastors. Nu komt er dus een HAN-pastor in het team, in de hoop meer HAN-studenten te bereiken.

PAST EEN STUDENTENPASTOR BIJ HET BEELD VAN DE HAN ALS EEN OPENBARE HOGESCHOOL WAAR IEDERE GELOOFSOVERTUIGING WELKOM IS?

Het draait vooral om levensoriëntatie en zingeving, zo lijkt het. 'Op dat gebied gebeurt er heel veel’, aldus Beckers. ‘Op de Pabo is bijvoorbeeld een minor over zingeving. En studenten hebben bij grote levensgebeurtenissen en levensvragen, zoals bij dood en rouw en over seksualiteit soms begeleiding nodig. En natuurlijk ook bij vieringen.' Beckers: 'Het is een mooie service die je aan studenten kunt bieden. Het heeft ook met bildung te maken, met persoonlijke vorming. Kijk maar eens bij de faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij, tegen wat voor ethische dilemma's studenten daar tijdens hun stage of aanlopen.'

WAT MOET DIE STUDENTENPASTOR GAAN BETEKENEN VOOR DE HAN? KLINKT GOED, MAAR IN DE PRAKTIJK KAN HET ANDERS GAAN. De studentenpastor zal deel uitmaken van het samenwerkingsverband DE RECENT AANGENOMEN ROOMS-KATHOLIEKE PASTOR VAN van voorzieningen, zoals het decanaat en de psychologen. Dit valt DE RU ZEGENT GEEN HOMOHUWELIJKEN IN, ZO MELDT UNIVERSIonder ‘HAN Studiesucces’. Tom Vermulst, projectleider: ‘De pastor is er voor alle levensvragen.’ Samen met docenten gaat de pastor initiatieTEITSBLAD VOX. MOET DE HAN ZICH DAAR AAN CONFORMEven op het gebied van zingeving en vorming ontplooien, gesprekken REN? voeren met studenten, rituelen ondersteunen en participeren in de Studententkerk van de Radboud Universiteit.

MAAR DE HAN IS TOCH HELEMAAL NIET (MEER) VAN HET GELOOF?

De oorsprong van de HAN is behoorlijk christelijk. We hebben niet alleen een erfenis van het Rijke Roomsche Leven, er zijn ook takken van de HAN met protestants-christelijke roots. Toch kun je je afvragen wat voor boodschap je afgeeft door een pastor aan te stellen, een van oorsprong christelijke titel. Je zou ook een ‘levenscoach’ kunnen aannemen, die net zo goed over zingeving, levensoriëntatie en persoonlijke ontwikkeling advies kan geven. Zonder religieuze inslag.

MAG DE STUDENTENPASTOR OOK EEN MOSLIM ZIJN?

Marijke Beckers, lid van de sollicitatiecommissie: ‘Ja hoor, geen probleem. Het kan bijvoorbeeld ook een humanist zijn. Dat hebben wij uitdrukkelijk open gelaten bij de vacature. We hebben wel een theologische opleiding als voorwaarde gesteld. Hij of zij moet wel bij het ethos van de Studentenkerk passen, bij de bepaalde visie die ze er met elkaar hebben. In de Studentenkerk zijn moslims ook welkom, er is een speciale gebedsruimte voor ze.'

Het bestuur van de Studentenkerk zegt op zijn site dat de katholieke kerk inzegenen van homohuwelijken inderdaad niet steunt. De Studentenkerk kan wel ‘bidden over het welzijn van de partners’. Het betekent overigens niet dat homo's geweerd worden uit de kerk. Dito!, de Nijmeegse homo-jongerenorganisatie, is zelfs vaste gast van de Studentenkerk. Nick Fisken, bestuurslid activiteiten bij Dito!, vindt het betreurenswaardig dat de pastor homohuwelijken weigert in te zegenen. ‘Het bestuur heeft een emotioneel, maar respectvol gesprek gehad met de pastor’, vertelt hij. ‘Ondanks dat we de dialoog met elkaar aankonden, moesten we concluderen dat we het oneens waren: hij heeft ‘niets tegen homo’s’, maar ‘volgt wel zijn geloof’, wij vinden het jammer dat hij geen rol voor zichzelf weggelegd ziet om daar kritisch over te zijn.’ Dito! ziet het dan ook als een achteruitgang voor de acceptatie van de LGBT-gemeenschap in Nijmegen. ‘Hopelijk is de HAN-pastor progressiever. We zijn benieuwd.’

REAGEREN? GA NAAR WWW.FACEBOOK.COM/SENSORMAGAZINE OF STUUR EEN MAIL NAAR SENSOR@HAN.NL

SENSOR 16 JAARGANG 20 15

STUDEREN & ONDERNEMEN Bijna 500 studenten van de HAN hebben zich afgelopen jaar ingeschreven bij de Kamer van Koophandel met hun eigen firma. Naast je studie een bedrijf runnen, lukt dat wel? En helpt de hogeschool een handje? teksten: Tessa Beukenholdt, Dirk Koppes // beeld: Frank Groeliken, Joris Moore, Ralph Schmitz

16

LOPENDE ZAKEN DE STUDERENDE STARTENDE ONDERNEMER KRIJGT HULP Je eigen bedrijf beginnen terwijl je nog op de hogeschool zit. Hoe doen die studenten dat? En kan Young in Business van de HAN helpen met een ‘topsportregeling’?

Welke eigenschappen heeft een beginnende ondernemende student nodig? Justin Janssen en Joost Broeren zijn vanuit het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap (CvVO) binnen de HAN verantwoordelijk voor startersbegeleiding. Volgens Justin is de ondernemende student eigenwijs, proactief en in staat om middelen te vinden. ‘Het zijn niet de studenten die zeggen: ‘Ik heb een probleem, kom eens wat aanleveren’. Die studenten zeggen: ‘Ik heb geen probleem, maar wat kun je mij bieden?’ Ze halen eruit wat ze nodig hebben, dat zijn de echte ondernemers.’

Young in Business Om het voor studenten zichtbaarder te maken waar ze terecht kunnen, zijn Janssen en Broeren gestart met een nieuw programma: Young in Business. Justin: ‘Nu is er vaak een programma met als doelstelling te helpen met de startup, maar als een programma afloopt, dan lopen eigenlijk ook alle faciliteiten de deur uit.’ Om studenten te helpen, biedt Young in Business verschillende faciliteiten. Ze hebben bijvoorbeeld een startersdesk waarbij studenten aan een coach gekoppeld worden; ze helpen elkaar met een business case of ze kijken naar mogelijkheden voor subsidies.

Topsportregeling voor studenten Vooral netwerken willen ze met Young in Business aanpakken. De bedoeling van hun programma is om een ‘infrastructuur’ aan te leggen voor de startende student, te beginnen met een website waar een community achter zit. Een community met faciliteiten voor de student naar externe partijen toe, en voor externe partijen richting de HAN en de studenten.

Ook zouden ze graag nieuwe faciliteiten willen ontwikkelen in het onderwijsprogramma om studenten, die goed aan het ondernemen zijn, te faciliteren. ‘Net zoals een topsportersregeling, zeg maar.’ Die is er op het moment nog niet. Joost en Justin vertellen dat dit lastig is om te regelen, omdat het ingrijpt in onderwijswetten, maar het staat wel degelijk op hun lijstje.

Succesvol ondernemen Eén van de succesvolle HAN-ondernemers is derdejaars Small Business en Retailmanagement Kai Boerstal. In het tweede jaar heeft hij samen met een paar medestudenten vanuit het schoolproject ‘Eigen onderneming’ een innovatieve trayhouder ontwikkeld voor festivals: de covertray. Deze trayhouder zorgt met een afdekklep ervoor dat de feestganger geen drank morst en voorkomt dat mensen drugs aan de consumpties toevoegen. Kai vertelt dat ze veel aan school hebben gehad, want wat begon als een schoolproject is nu uitgerold in een bv. ‘Zonder school was ons bedrijf er niet geweest. We mochten na het project zelf beslissen of we ermee door wilden gaan. Wij besloten dat te doen.’

Studenten met een eigen onderneming: Sensor zet nog een paar lopende zaken op een rijtje.

Envi Energy HAN-student Marc Reulink heeft sinds 2014 het bedrijf Envi Energy. Het plan voor zijn bedrijf heeft hij geschreven toen hij de minor Ondernemen en Innovatie deed.

‘Envi Energy is een distributeur voor zonnepanelen en stroomomvormers. Ik ben een tussenschakel tussen de fabrikant en installateurs.’ Hij raadt het over het algemeen niet aan om studeren te combineren met een eigen bedrijf, maar hij zegt wel: ‘Ondernemen kun je combineren met je studie omdat je de theorie eigenlijk direct kan toepassen in de praktijk.’

Future’s Finest HAN-studenten Rik Tiggelaar en Coen van Calkhoven runnen samen het bedrijf Future’s Finest. Een jaar geleden zijn ze begonnen met een YouTube-kanaal waarop zij onbekende artiesten promoten op het internet. Ze kozen muziekstijlen die zij interessant vinden. ‘Het is eigenlijk een uit de hand gelopen hobby’, vertelt Rik. Sinds kort zijn ze het professioneler aan gaan pakken en verdienen ze er ook geld mee.

Inmiddels heeft hun kanaal 30.000 abonnees. ‘Ondernemen kun je combineren met je studie door zelf tijd vrij te maken. Na je stage bijvoorbeeld. Als je écht wilt en je weet waar je mee bezig bent, dan kun je heel ver komen.’

Polybyte HAN-student Bram Linderman heeft samen met 39 andere studenten het spel Polyjumper ontwikkeld. ‘Bij Polyjumper heb je allemaal eilandjes in de lucht. De bedoeling van het spel is om spelers van die eilandjes af te duwen’, vertelt Bram. Het spel is ontwikkeld vanuit een project op school.

Van de veertig studenten die aan het spel hebben meegewerkt, zijn er nog vijftien over. Op dit moment zijn ze aan het kijken hoe ze het spel verder uit kunnen bouwen om dit vervolgens uit te werken en te testen.

Bram: ‘Hoe je ondernemen kunt combineren met je studie? Door heel hard te werken en heel veel passie en ambitie te hebben voor je vak.’

SENSOR 16 JAARGANG 20 17

Leren van mijn bedrijf Chesley Verbond is 24 jaar en zit in het eerste jaar van de opleiding Communicatie en Multimedia Design. Ze heeft een eigen entertainmentbureau: ‘Bond Agency’, waarmee zij boekingen regelt voor dansers.

Pitch ‘Bond Agency is een entertainmentbureau waarin ik dansers, zowel mannen als vrouwen, regel voor bijvoorbeeld festivals. Daarnaast schrijf ik concepten uit voor themafeesten. Dit kan door middel van styling, maar ook qua dans, freestyle, of kant-enklare concepten voor beurzen en bedrijfsfeesten. Ik dans zelf ook, maar ik zet voornamelijk anderen op boekingen. ’

Balans ‘Soms is het heel hectisch in combinatie met studeren. Door het jaar heen heb je dansperiodes waarin het de ene keer druk is, de andere keer weer wat rustiger. Januari en februari zijn best rustige maanden, december wat drukker. Nu is het festivalseizoen ook weer begonnen dus dan is het druk.

Vooral omdat ik dansers inzet, maar zelf ook nog dans. Soms heb ik tussenuren waarin ik mailtjes kan beantwoorden. Het is passen en meten.’

18

Over 5 jaar…

Bond Agency gebruik ik vooral als leerbedrijf. Zo kan ik dingen van school toepassen in mijn bedrijf. In de toekomst wil ik focussen op een ander soort bedrijf.

Ik hoop er door de jaren heen achter te komen wat ik wil. Misschien dat ik het allebei wel ga doen.’

Foto: Ralph Schmitz

Eureka ‘Ik kom van de dansacademie Lucia Marthas en heb door de jaren heen als freelancer gewerkt. Dan kom je met veel organisaties in contact, dus ze vinden je vaker. Die hadden wel eens dansers nodig. Als ze mij goed vonden, dan vroegen ze mij maar ze informeerden ook of ik nog goede dansers kende. Toen werd mij gevraagd of ik de boekingen wilde verzorgen. Dat werden er zo veel, dat ik dacht: ik ga mijn eigen bedrijf beginnen. Het werd mij eigenlijk in de schoot toegeworpen. Dat was ook mijn motivatie om CMD te gaan studeren, zodat ik naast het zakelijke ook het creatieve gedeelte kan doen.’

Kirsten Braamhaar is 23 jaar en zit in het vierde jaar van de opleiding Ergotherapie. Samen met vriendin Yvonne produceert ze met hun bedrijf Stermoo peutereetlepels.

Pitch ‘Stermoo staat voor Studenten-Ergotherapie-mogelijkhedenonbeperkt en is een bedrijf dat lepels produceert voor peuters. De lepel heeft een verdikt handvat met een lichte inkeping voor de duim en bestaat uit drie verschillende kleuren. De lepel moet kinderen vanaf twee jaar uitdagen om de volwassen greep toe te passen in plaats van de cilindergreep; als een soort vuist om de lepel heen. Het doel van de lepel is om de zelfredzaamheid van kinderen tijdens het eten te bevorderen.’

Eureka ‘We zijn in september 2013 met tien studenten begonnen als student company. Dit is een onderwijseenheid naast het reguliere onderwijs. We hebben ouders toen gevraagd wat de problemen waren tijdens het eten. Met zijn tienen hebben we de ‘Zelvie’

ontworpen, dit hebben we tot 2014 met zijn allen gedaan. In dat jaar hebben we 125 lepels verkocht. Omdat de belangstelling groot was, besloten Yvonne en ik een doorstart te maken. Nu zijn we met z’n tweeën Stermoo.’

Balans ‘Stermoo in combinatie met stage is best veel. Ik loop vier á vijf dagen in de week stage, dus ik probeer zo veel mogelijk te doen in de uren die ik ernaast vrij ben. Overdag ben ik bezig met stage, terug in de trein is het dan tijd voor mailtjes en terugbellen. Als je het leuk vindt, is dat niet erg. We zijn met z’n tweeën en we zijn ook goede vriendinnen van elkaar. Je moet er wat voor over hebben om de balans te vinden.’

Over vijf jaar…

‘Over vijf jaar dan hoop ik, nee dan ís de ‘Zelvie’ op de markt.

Destijds hebben we de lepels gekleid en hebben we die afgebakken in de studentenoven, maar als je de lepel in de vaatwasser doet dan houden ze het niet langer vol dan een jaar. Ouders willen toch graag de vaatwasser kunnen gebruiken, daarom willen we de lepel nu gaan spuitgieten. De verkoop ligt nu even stil omdat we bezig zijn met de productie, maar bij student company hadden we een webshop. Ik denk dat we dat straks weer gaan doen.'

Foto: Ralph Schmitz

In de trein mailen en terugbellen

SENSOR 16 JAARGANG 20 19

‘Het mooiste is dat je niet weet hoe het afloopt’ Serial ondernemer Michiel Muller heeft met online supermarkt Picnic de aanval geopend op giganten als Albert Heijn en Jumbo.

Het is helemaal niet eng om een bedrijf te starten, vindt Muller.

Juist niet als je student bent.

Tekst: Dirk Koppes // Foto: Frank Groeliken

Immer elegant gekleed komt Michiel Muller voorrijden in een strakke zakenbolide. Afspraak is dat hij over zijn businessboek (Ondernemen is een ABC’tje) vertelt, met tussendoor wat details over zijn nieuwe onderneming.

te verliezen. Iedereen onder de dertig heeft straks geen huis of hypotheek meer, maar ze worden wel allemaal honderd, dus wat kan er misgaan? Tegelijkertijd roep ik niet automatisch: je moet het maar doen.’

Waarom een nieuw businessboek? Je hebt het al druk genoeg met Picnic.

Het lijkt wel of iedereen tegenwoordig zijn eigen webshop of koffiebranderij begint.

Neemt het ondernemerschap – dus de doelgroep voor jouw boek – inderdaad toe?

‘Ik kreeg voortdurend vragen van mensen als: ik wil ook een bedrijf starten, waarom lukt het mij niet? Mensen willen ondernemen, dus wat houdt ze tegen? In dit boek probeer ik angsten en twijfels van starters te analyseren en weg te nemen. Drempels bij bijvoorbeeld studenten verlagen. En ze daarnaast de nodige inspiratie te bieden.’

Hoe ga je van beginfase A naar B en overwin je je angst?

‘Die angst zit in je hoofd. Je bent niet tevreden in het bedrijf waar je werkt of op de opleiding waar je studeert of doceert, je kunt je ei niet kwijt, hebt een idee en wilt zelf iets opzetten.

De studenten van nu willen geen baan meer voor het leven. Als ik mensen vraag waarom ze aarzelen, is in negen van de tien gevallen de hypotheek de grootste angstaanjager. Nou, wat is het ergste dat iemand kan gebeuren? Je woont met vrouw en twee kinderen en betaalt samen de hypotheek. Stel dat je nieuwe bedrijf niet lukt, in het slechtste geval moet je na zes maanden kleiner wonen, je hobbykamer opofferen. Probeer dus je angsten en gedachten te rationaliseren, bekijk wat je reëel op het spel zet. Voor studenten is dat nog overzichtelijker en de risico’s kleiner want ze hebben minder

20

‘Het is veel makkelijker om iets nieuws te beginnen, zoals een webshop. Als je na drie maanden failliet gaat, is dat nog geen ramp.

Vroeger moest je fysiek een machinefabriek beginnen, wat enorme investeringen vergde.

Tegenwoordig ligt de drempel lager. Bovendien hebben mensen geen zin meer om na hun studie twintig jaar bij een bedrijf te werken en dan pas hun onderneming te starten. Steeds vaker beginnen ze zelfs al vanaf de collegebanken. ’ Je bent een serial entrepeneur. Helpen ervaringen uit het verleden bij de beslissing of en wanneer je van start gaat?

‘Absoluut. Je bent beter voorbereid, weet wat de echt belangrijke dingen zijn. Je kunt je in de consument verplaatsen, uit ervaring bij onder andere Tango en Route Mobiel. Ik weet dat als een consument zelf een appel uitzoekt in een supermarkt en die na vier dagen niet zo goed meer is, het zijn eigen schuld is. Als een Picnic-appel na vier dagen beurs is, dan is het onze schuld. Dan moet je niet moeilijk doen en geld teruggeven, je moet de consument helpen de gedragsverandering te maken.’

Waarom ben jij verslaafd aan ondernemen?

Wil je in de Quote 500? Moet dat een motivatie zijn voor studerende bedrijvenstarters?

‘Neenee! Geld is geen motivering die mij boeit.

Ondernemen wel. Ik vind het fijn dat het niet duidelijk is hoe mijn initiatief, mijn onderneming afloopt. Een perfectionist wil alles 100 procent zeker weten; die moet maar een baan nemen. Ik weet niet waar we gaan uitkomen met Picnic: mooier dan nu wordt het niet. Kijken of iets lukt, iets creëren wat nog niet bestond, dat is de kern van ondernemen, ook bij Picnic. Lukt wat wij bedacht hebben, gaat de klant bestellen, kunnen wij het gedrag van mensen veranderen, doet ons product er echt iets toe: dat is het helemaal voor mij. Een van onze testklanten zei tegen een televisieprogramma over Picnic: ‘Ik wist niet dat ik het nodig had.’ Daar word ik heel blij van, dat is een ongelooflijke droom die werkelijkheid wordt. Het mooiste bij ondernemen is dat je niet weet hoe het afloopt. Dat je op plaatsen komt waar je nog nooit geweest bent, waar je dingen ziet die je nog nooit gezien hebt. Dat is ook de essentie van de ondernemersroute die ik in mijn boek beschrijf. Dat is de route die ik studenten van de HAN-hogeschool kan aanbevelen: ga het avontuur aan en maak als starter dingen mee die je zittend achter een schoolbank nooit zult ervaren. Wat heb je te verliezen?’

Michiel Muller: Ondernemen is een ABC’tje, uitgeverij Business Contact

Wie is Michiel Muller (1964) Opleiding: economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Dienstplicht: officier bij de accountantsdienst van de Koninklijke Luchtmacht.

Carrière: Diverse functies bij Esso/ExxonMobil.

Medeoprichter van Tango (onbemande tankstations, samen met Marc SchrĂśder), 2001.

Medeoprichter van Route Mobiel (concurrent van de ANWB-Wegenwacht), 2004.

Investeringen in o.a. Fashiolista.com, IMAgency.com, VONQ.com.

Advisory board Erasmus Centre for Entrepeneurship, commissaris FD Mediagroep.

Medeoprichter Picnic, 2015.

SENSOR 16 JAARGANG 20 21

Liever dansen dan studeren Frank Morhee is 27 jaar en zit in het vierde jaar van de opleiding Business IT Management. Hij heeft samen met vijf vrienden de dansgroep Come Correct.

Pitch ‘Come correct is een bedrijf bestaande uit zes vrienden die diverse dansshows geven door heel Nederland. Daarnaast geven wij les aan basisscholen waar we kinderen leren breakdancen en verzorgen we workshops. We kunnen alles op maat maken voor een klant.’

Eureka ‘In 2000 is de groep opgericht door een bepaald aantal mensen. Van die beginnelingen zit er nog eentje in deze groep. In 2004-2005 zijn ze Nederlands kampioen geworden en in 2006 hebben ze een Europese prijs gewonnen. Ze zijn in 2008 bij een artiestenbureau gekomen, toen zaten ze net in een stijgende lijn. Dat was voor mij een goed instapmoment. Ik ben er in 2009 bijgekomen. We zijn allemaal eigenaar en dat is ook hoe we het willen: we zijn zes kapiteins op één schip.’

Balans ‘Hoe ik balans vind tussen Come Correct en mijn studie? Niet. Er was ooit een docent die tegen mij zei: ‘Frank, je hebt studenten die studeren en die doen er wat naast, jij danst en je studeert ernaast.’ Dus ja, soms botst dat wel eens. In mijn propedeusejaar moest ik voor één vak nog een presentatie houden, maar ik moest die dag ook dansen. Dan moet je een keuze maken en ja, dan kun je wel raden welke keuze ik heb gemaakt. Die presentatie heb ik een half jaar later nog een keer moeten doen. Toen heb ik mijn P gehaald.’

Over vijf jaar …

‘Geen idee waar ik over vijf jaar sta met Come Correct. Ik ben nooit zo van het doelen stellen en vooruit plannen. Over vijf jaar zijn we allemaal de dertig gepasseerd, dan doen we het misschien nog wel, maar op laagdrempeliger basis. Dat we niet zoals nu 60 shows per jaar geven, maar dan doen we er misschien vijf of zes. Lesgeven zou ik ook wel leuk vinden. Ik zie altijd wel wat er op mijn pad komt, ik vind veel te veel interessant.’

22

Echt geen luchtkasteel Geert Schimmel is 19 jaar en zit in het derde jaar van de opleiding Commerciële Economie. Vijf jaar geleden begon hij met zijn eigen onderneming ballonvaartmaken.com.

Pitch ‘Ons bedrijf bestaat uit vijf mensen. Wij organiseren ballonvaarten, zweefvluchten en paragliden in Nederland en België. Zo regelen wij de boekingen, geven passagierslijsten door aan de piloten en ballonvaarders waar we mee samenwerken en regelen de administratie.

Zij regelen de vaart.’

Eureka ‘Ik heb altijd al een passie gehad voor ballonvaarten en had altijd al het idee om een soort ticketbureau te beginnen voor ballonvaarten. Toen ik in 4-havo zat, vijf jaar geleden, bestond het ticketbureau nog niet in die branche. Op een ballonfiësta evenement kwam ik Maarten tegen. Toen we elkaar spraken, bleek dat hij hetzelfde idee had als ik. In plaats van te concurreren met elkaar, besloten we samen ballonvaartmaken.com te beginnen. Sindsdien is het bedrijf best gegroeid. Er zijn nu ongeveer 60 ballonvaartbedrijven die bij ons aangesloten zijn, waar we mee samenwerken.’

Balans ‘Een bedrijf runnen in combinatie met studeren is best lastig. Ik ben heel veel tijd kwijt aan het bedrijf. In de winter wat minder, maar zeker in de periode van maart tot oktober, dan is het altijd wat drukker. Ik krijg regelmatig telefoontjes in de les die ik na de les beantwoord. Ook als het mooi weer is, dan bellen er veel mensen en dat is natuurlijk best lastig als je moet leren voor een tentamen bijvoorbeeld. Ik probeer het zo veel mogelijk te combineren. Wat dat betreft is het flexleren veel te laat gekomen, want dat zou ideaal zijn nu.’

Over 5 jaar…

‘Op dit moment zijn we bezig met nieuwe projecten. Zo proberen we nog een site op te zetten met hetzelfde concept als nu, maar dan met fotoshoots bijvoorbeeld.

Daarnaast proberen we een nieuw administratiesysteem in de markt te krijgen. Over vijf jaar hoop ik dat we het concept dat we nu hebben, uit kunnen rollen naar anderen die dat ook kunnen. Ik verwacht dat we dan nog in het huidige kantoor zitten, met dezelfde mensen en nog meer klanten.’

SENSOR 16 JAARGANG 20 23

CONTACT LEGGEN MET ZORA EN ZORA De HAN heeft sinds enkele maanden twee zorgrobots in huis: Zora & Zora.

Het duo moet mensen vertrouwd maken met de combinatie zorg en techniek.

Studenten gaan onderzoeken hoe ze deze humanoïde robotjes kunnen inzetten in de praktijk en bestuderen technische aanpassingen.

Tekst: Claudia Fitsch // Foto: William Moore

‘Aaaahh!’ Vertederd kijken de HAN VDO-studenten toe als docent Clark Nowack ‘zijn’ Zora op tafel zet. Het 58 centimeter grote figuurtje heeft iets liefs. Dat moet ook wel, want het is bedoeld voor de zorg. Op ouderen en op kinderen heeft Zora een grote aantrekkingskracht. Nowack: ‘Ze weten dat het een robot is, maar toch dichten ze hem (of haar) menselijke eigenschappen toe. Een meisje vroeg me bijvoorbeeld of Zora verkering kon hebben.’

Contact Deze groep studenten van de post-hbo-opleiding Gerontologie en Geriatrie maakt voor het eerst kennis met de mensachtige robot.

Ademloos kijken de studenten toe hoe Zora gaat zitten, luisteren naar een verhaal dat hij vertelt en schieten in de lach als ’ie Gangnam Style danst. Ook denken ze mee over de toegevoegde waarde. Ze zien mogelijkheden om Zora in te zetten in hun werk met ouderen, bijvoorbeeld door hem bewegingen te laten voordoen bij gym. Of bingocijfers te laten voorlezen. Of gewoon voor de gezelligheid. ‘Zo’n poppetje spreekt aan. Ik denk dat je met hulp van Zora makkelijker contact kunt krijgen met iemand die dementeert en niet praat.’

Kwetsbaar In steeds meer instellingen voor ouderen woont een Zora.

Volgens docent Clark Nowack kost het tijd om je in de mogelijkheden te verdiepen. ‘Ik heb hem pas enkele weken, ik ben nog steeds aan het uitzoeken wat hij allemaal kan.’ Het robotje heeft kwetsbare vingers; daarmee moet je voorzichtig omgaan en hij kan niets zwaars tillen.

Brug De besturing van de robot gaat via een tablet. Dat is soms onhandig, vooral bij het invoeren van tekst. Een joystick zou

praktischer zijn om Zora te laten wandelen. Nowack: ‘Dat willen we laten onderzoeken door studenten.’

IPO-studenten gaan de standaardkruk waarop de robot kan zitten, herontwerpen. Zo raken steeds meer disciplines bij deze ‘humanoïden’ betrokken. Dat is de bedoeling; Zora & Zora slaan een brug tussen techniek en zorg. Via kleine, kortdurende projecten kunnen studenten van een zorggerelateerde opleiding Zora inzetten in de praktijk en onderzoek doen. Techniekstudenten kunnen werken aan verbeteringen. Eventueel kunnen ICA-studenten programma’s van Zora uitbreiden.

De opgedane kennis deelt de HAN met anderen, bijvoorbeeld met een Finse groep, die via Facebook contact heeft gezocht met Zora & Zora. www.facebook.com/zoraenzora2 SENSOR 16 JAARGANG 20 25

‘KAN IK HIER OOK BITCOINEN?’ Je kunt kr ampachtig vasthouden aan je losse euromunten of je eeuwige pinpas. Maar je kunt ook aanhaken bij de toekomst en overstappen op virtuele valuta: bitcoins. Arnhem is er al jaren druk mee. Sterker nog, het is de bitcoinvriendelijkste stad ter wereld. Ongrijpbaar of handig, die bitcoins?

Tekst: Olga Helmigh

Bitcoinbeheer gebeurt in ‘wallets’ op je pc of telefoon

De koers verandert per seconde

Je kunt euro’s omzetten naar bitcoins en andersom

Overmaken gaat van persoon naar persoon via een directe transactie op een bitcoinrekening

Bitcoins ‘delven’ (verdienen) kan ook, via een bitcoinnetwerk en speciale hardware Bitcoins zijn uiteraard ook gewild bij fraudeurs. Zo zette oplichter Trendon Shavers een nep bitcoininvesteringsfonds op en harkte 411 miljoen dollar binnen. Hij kan rekenen op een fikse geldboete en drie jaar cel.

Volledige anonimiteit, dus geschikt voor betalingen via internet

Complete onafhankelijkheid van regeringen/grenzen/censuur/restricties

Geen abonnements- of transactiekosten

De HAN deelde afgelopen introductieweek aan studenten van de Informatie & Communicatie Academie (ICA) bitcoins ter waarde van € 2,50 uit

BITWATTES? Je hebt vast wel eens van bitcoins gehoord, maar een opfrisser kan geen kwaad.

Bitcoins zijn elektronisch geld, oftewel een ‘cryptocurrency’. Het is een digitale, decentrale munteenheid waarvan de koers fluctueert op de open markt. Er komt geen bank of (overheid) instantie tussen, alles gaat via het bitcoinnetwerk zelf.

26

6

5

2

10

4 1 7

9

8

3

‘DAT IS DAN 12 BITCOINS, ALSTUBLIEFT’ In Arnhem kun je al bij meer dan honderd zaken, winkels en bedrijven betalen met bitcoins. Op www.arnhembitcoinstad.nl staat de complete lijst, maar hier een greep met handige adresjes voor onder meer een fris pilsje, een vulling, een mooie fiets of een fraai kapsel.

10 ARNHEMSE BITCOIN HOTSPOTS 1

The Cavern Café, Korenmarkt 5a

2

Restaurant Karakter, Stationsplein 10

3

Café Rose’s Lounge, Rijnkade 49

IN DE PRAKTIJK

4

Café Pavlov, Korenmarkt 28

Patrick van der Meijde

5

Fietsenwinkel Cycle Nation, Steenstraat 52a

Bitcoinfanaat en medeoprichter van Arnhem Bitcoinstad

6

Tandartsenpraktijk 59, Apeldoornseweg 59

‘Ik zat op een terrasje biertjes te drinken met onder andere Annet de Boer en Rogier Eijkelhof. We gebruikten al bitcoins en zaten te dromen over hoe ideaal het zou zijn om ook je biertjes ermee te betalen. Toen besloten we zelf actie te ondernemen en een simpel betaalsysteem te ontwikkelen dat voor zowel bedrijven als klanten goed werkt.

We lanceerden ‘BitKassa’. Die ‘kassa’ werkt met een QR-code, die zelf euro’s in bitcoins omzet en andersom. Het ideale aan bitcoins is dat er geen tussenpartij is. Stel dat je een grafisch vormgever in Peru wilt aannemen voor een klus en je betaalt hem of haar uit in bitcoins. Je hebt geen wisselkoersen of transactiekosten en het is met één klik gepiept.

Inmiddels betaal ik zelf zo veel mogelijk met bitcoins. Bij tankstations, in restaurants en bij mijn tandarts in Arnhem. Mijn zoon, nu 14 maanden, heeft in plaats van een Zilvervlootrekening een bitcoinwallet waarop ik spaar. Het is zijn toekomst.’

7

Woonwinkel Van Mij, Kerkstraat 1

8

Burgers & Wijnbar Iveau, Kleine Oord 78

9

Kapperszaak Jan Siebelink, Klarestraat 17

10

Sportwinkel OLB Sports, Steenstraat 112

Benieuwd of HAN-studenten al aan de bitcoin zijn? Lees het online

SENSOR 16 JAARGANG 20 27

HET ROZE GEVAAR

KOMT ERAAN Gelderlanders opgelet: drie dagen lang staat onze provincie in het teken van de wielrenmania die Giro d’Italia heet. Op deze drie dagen moet alles in de betreffende Gelderse steden wijken, of je het nou leuk vindt of niet. En de HAN deelt mee in de feestvreugde.

Tekst: Herman van Deutekom // Foto’s: Ralph Schmitz

28

Giro Fiets Campus voor fietsliefhebbers

DE GIRO: WINST OF VERLIES? 6, 7 en 8 mei: zet dat maar vast met een roze marker in je agenda: dan gaat het circus Giro d’Italia los: op 6 mei in Apeldoorn, de volgende dag van Arnhem naar Nijmegen en de dag daarna terug van Nijmegen naar Arnhem. Maar wat levert het op voor de provincie?

In aanloop naar het begin van dit grootste jaarlijkse wielerevenement (ok, de Tour de France is nóg groter) organiseert de Giro Fiets Campus - die voornamelijk uit HAN-studenten bestaat - allerlei activiteiten die op de een of andere manier met de Giro te maken hebben.

Lezingen met de fiets als centraal thema, elektrische fietsen testen, roze pizza’s bakken. Er is zelfs een workshop banden plakken. Dit alles en nog veel meer is negen weken achter elkaar te zien, horen en doen op diverse locaties in zes Gelderse steden. Doel van de Giro Fiets Campus is vooral om de inwoners enthousiast te krijgen voor drie dagen Giro in Gelderland.

Onderzoeker en docent sporteconomie (bij de HAN) Jelle Schoemaker is projectleider van de Giro Fiets Campus. Hij heeft een van de lezingen voor zijn rekening genomen in centrum Omnibus in de Arnhemse wijk Schuytgraaf. ‘Helaas was de opkomst van de wijkbewoners niet zo hoog.’ Misschien omdat eind maart de Giro nog niet echt leeft bij de Arnhemmers? Maar dat zal zijn enthousiasme over dit uitzonderlijke project niet drukken. In 2013 al is hij samen met collega Willem de Boer door de provincie gevraagd om uit te zoeken of het financieel haalbaar is om de Giro in 2016 naar Gelderland te halen: ‘Wij hebben ons toen vooral gebaseerd op de resultaten van andere keren dat de Giro in

landen buiten Italië van start gingen, zoals in 2010 in Amsterdam en in 2014 in Dublin.’

De kunst is natuurlijk om zo veel mogelijk te profiteren van zo’n grootschalig evenement.

‘Wij denken dat de Giro in zijn geheel Gelderland meer dan 11 miljoen euro zal opleveren. Belangrijk in dit verhaal is: hoeveel mensen komen er op dit sportevenement af?

Nog belangrijker is: hoeveel mensen zouden zonder de Giro niet naar Gelderland zijn

gekomen?’ En dat is alleen nog maar de directe economische impact, legt Schoemaker uit. ‘De indirecte economische en maatschappelijke impact zijn veel moeilijker te berekenen.’

Tijdens wielerrondes worden altijd mooie beelden gemaakt - vooral vanuit de lucht van de omgeving waar de wielrenners doorheen fietsen. ‘Dat kan een toestroom naar Gelderland opleveren van mensen van binnen en buiten Nederland. Is het niet deze

zomer, dan wellicht de volgende. Willem en ik doen namens de HAN ook onderzoek naar de maatschappelijke en economische impact van het evenement na afloop.’

Enkele weken voor de start van de Giro is het nog niet zeker of de provincie binnen de begroting blijft. De provincie is met vijf miljoen euro de grootste financier. Giro Gelderland moet 1,6 miljoen euro zien binnen

te krijgen vanuit het bedrijfsleven. In reactie daarop zegt Schoemaker: ‘In ons haalbaarheidsrapport zie je dat we uit het bedrijfsleven maximaal 1 miljoen euro haalbaar vinden. Ik verwacht dat dit nog wel een staartje gaat krijgen.’ HvD Zaterdag 23 april is de Giro Fiets Campus in Nijmegen. www.ru.nl/girofietscampus

SENSOR 16 JAARGANG 20 29

Voorafgaand aan de Giro zijn er in de grote Gelderse steden tal van evenementen die op een of andere manier met het grote wielerevenement te maken hebben. Tijdens een van de negen wekelijkse bijeenkomsten van de Giro Fiets Campus bijvoorbeeld waar roze pizza’s worden gebakken en kinderen fietsparcoursen kunnen afleggen. De ROC’s in Arnhem en Nijmegen doen ook mee met fietsen om het hardst en om het zachtst: wie het laatst over de finish komt, wint!

30

Student SGM aanspreekpunt voor alle vrijwilligers

ALLES ONDER CONTROLE Een sportevenement zo groot als de Giro d’Italia is alleen mogelijk met de hulp van vele vrijwilligers. Vierdejaars Welmoed Graat loopt stage bij Giro Gelderland en probeert die vrijwilligers te vinden, vooral onder studenten.

De Giro d’Italia heeft bakken vol vrijwilligers nodig, zowel de drie weken in Italië als de drie dagen dat de wielerronde in Gelderland wordt gehouden. Welmoed Graat, vierdejaars Sport, Gezondheid & Management, zoekt vrijwilligers voor het Nederlandse traject.

‘Grote sportevenementen zijn gaaf,’ vindt ze.

‘Die hebben een bepaalde vibe. Dat spreekt me erg aan. Niet alleen voor de sporters onder ons, maar ook voor de gezelligheid.’

Welmoed was op zoek naar een stage in het buitenland toen ze ontdekte dat de Giro d’Italia voor drie etappes naar Nederland komt. ‘Ik vond het zonde om weg te gaan nu de Giro hier komt. In mijn eigen stad Nijmegen nota bene.’

Ze werkt voor de Giro Gelderland Academy.

‘Doel van de academy is om zo veel mogelijk

studenten bij de Giro te betrekken en ze te laten ervaren wat het inhoudt om onderdeel te zijn van zo’n groot evenement.’

Stagiairs begeleiden en trainen De student SGM is 1 februari bij de projectorganisatie Giro Gelderland begonnen, onderdeel van de provincie Gelderland. De provincie organiseert de drie etappes van de Giro in samenwerking met de gemeenten Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen en de zogeheten doorkomstgemeentes. Welmoed werkt bij de afdeling die stagiairs begeleidt en traint. ‘Zo heb ik bijvoorbeeld een cursus communicatie & de zakelijke kant van social media georganiseerd, gevolgd door een cursus netwerken. Maar die cursussen geef ik niet zelf: daar heb ik de know how niet voor. Ik heb alleen de bijeenkomsten verzorgd.’

Toezicht & Veiligheid. Zij hebben meer praktijkervaring dan wij en zullen tijdens de eerste etappe door Apeldoorn vooral als eventverkeersregelaar worden ingezet. Er zijn in de binnenstad veel mensen nodig langs het parcours om te voorkomen dat toeschouwers plotseling oversteken terwijl die wielrenners met hoge snelheid voorbij komen knallen.’

Soepel Voor Welmoed wordt het vooral spannend op de dagen dat de etappes in Apeldoorn, Arnhem en Nijmegen worden verreden. Op die dagen is zij het aanspreekpunt voor alle studenten die als vrijwilliger aan het werk zijn.

‘Dat is precies waarom ik dit wil doen. Op die dagen sta ik midden in het evenement en probeer ik ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt.’

ROC’s Niet alleen hbo-studenten worden aangetrokken, ook zijn er enkele ROC’s in de omgeving bezocht om studenten te werven. ‘We spraken onder andere studenten van de opleidingen Sport & Business en Handhaver SENSOR 16 JAARGANG 20 31

Het is even prutsen met hoppe, mout, gist, tarwe en water maar als je eenmaal de juiste verhoudingen te pakken hebt, brouw je met wat geduld je eigen bier.

André Pampiermole, docent Bouwkunde, wil niks anders meer.

Tekst: Olga Helmigh // Foto: Coos Dam

Een verdwaalde Guinness of La Chouffe zal je wellicht nog aantreffen bij André thuis, maar zijn koelkast is vooral gevuld met eigen gebrouwen Pampiermole-bier. Voorzien van een stijlvol, hip en gepersonaliseerd etiket. ‘Een vriend van me, Egwin, heeft de wikkels voor mijn biertjes ontworpen. Ik heb nu een eigen logo, waar telkens de naam van het biertje in kwestie onder staat.’ Afhankelijk van de gebruikte ingrediënten en het seizoen, doopt André elk nieuw brouwsel met een passende naam: ‘Zin in de zomer’, ‘Quattro Hoppo’, ‘Hopkanon’.

De ingrediënten staan erop vermeld, net als het alcoholpercentage en het badgenummer. ‘Thuis heb ik kratjes staan met allerlei zelfgemaakte bier. Die drink ik zelf op, of met vrienden, of ik geef het cadeau aan iemand’, vertelt de bevlogen bierliefhebber, die in zijn schuur een heus brouwerijtje runt. ‘Verkopen aan derden doe ik niet.’

Hele dag zoet Handel drijven is namelijk hele andere kost dan vrijblijvend bier brouwen. ‘Soms twijfel ik of ik het naar een hoger plan wil tillen, maar daar komt heel wat bij kijken. Je moet aan strenge eisen voldoen qua hygiëne en de verhouding van ingrediënten en toevoegingen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit gaat zich ermee bemoeien en je hebt een accijnsvergunning nodig. Ik houd juist van het experimenteren, het op eigen tempo aanrommelen.

Jammer, want het had tof geweest als iemand in een café kan zeggen ‘Doe mij maar een Pampiermole’.’

Bierbrouwen is vooral pure ontspanning voor André; volledig opgaan in iets wat losstaat van werk en de hectiek van de dag. ‘Je bent al snel een hele dag zoet met het proces’, vertelt André, die ook gitaren bouwt in diezelfde schuur. ‘Je start met de pannen, het vuur, de basis-ingrediënten, zelfgekozen kruiden of bijvoorbeeld sinaasappelschillen, en gaat ermee aan de slag. Je begint met het pletten van mout. Dat meng je met warm water voor het beslag. Hoe meer water, hoe lichter het bier wordt. Het mout lost op, wat ‘maischen’ heet. Vervolgens ga je het beslag filtreren, vergisten en lageren.

32

Unieke samenstelling De timing van smaken mixen en het laten rusten is essentieel. ‘Je laat het bier zo’n vijf dagen ‘hoofdgisten’, het ziet er dan niet bepaald appetijtelijk uit. Een schuimende smurrie’, lacht André, die benadrukt dat geduld één van de belangrijkste karaktereigenschappen is bij het brouwen van bier.

Na de hoofdgisting ben je er nog niet, namelijk. ‘De tweede gisting zet de suiker om. Hoe langer het staat, hoe zwaarder het bier. Meestal laat ik het één tot drie weken staan.’ André gebruikt smaken als koriander, zoethout, jenever, tijm en sinaasappel om het bier eigen te maken. ‘Dat maakt het zo leuk. Een doorsnee pilsje is natuurlijk prima, maar geen uitdaging meer.

Een unieke, lekkere samenstelling brouwen is een feestje.’ Hoewel André het heerlijk vindt om in zijn uppie te brouwen, is samen brouwen erg gezellig.

‘Weg telefoon, deur dicht en geconcentreerd bezig zijn, afgewisseld met goeie gesprekken. En het proeven van elkaars bier, natuurlijk.’

Oefening baart kunst André’s liefde voor brouwen komt niet helemaal uit de lucht vallen. ‘Mijn vader maakte vroeger zelf wijn van appels en pruimen. Dat stond dan in de hoek van de woonkamer in een vat te gisten.’ André bemoeide zich niet met het proces, maar vond het wel fascinerend om te zien. Later bleek dat hij meer van bier dan wijn houdt. Het eerste biertje dat hij zelf brouwde, toen hij negentien was, mislukte jammerlijk. De tweede poging, met hulp van een Duitse brouwer die een dorpje verderop woonde, ging al beter. ‘Om te spreken van een daverend succes, nou nee’, glimlacht André.

‘Maar het was wél te drinken. Ook bij bierbouwen geldt: oefening baart kunst.’ Met zijn eigen kinderen, 6 en 8 jaar, heeft hij laatst wel paardenbloemenwijn gemaakt. ‘Zij plukten de bloemen, ik maakte de wijn.

Nee, ze mogen het nog lang niet drinken, natuurlijk.

Maar voor hen was het bloemen plukken het leukste onderdeel, haha!’

PASSIE

SENSOR 16, JAARGANG 20 33

OUD-STUDENTEN VOOR DE KLAS OP HEUMENSOORDSCHOOL

LES GEVEN AAN KRIMPENDE KLASSEN In januari opende de Heumensoordschool haar deuren voor enkele honderden leerlingen van het opvangcentrum. Op 1 mei sluit het centrum.

Oud-studenten van de HAN geven les aan klassen die bijna dagelijks kleiner worden.

Tekst Tessa Beukenholdt // Foto: Marcel van den Bergh

Buiten op het plein spelen acht kinderen. Ze vermaken zich met fietsjes en een springtouw. Een van de leerkrachten die de kinderen lesgeeft is de in 2013 aan de HAN afgestudeerde Myrthe Walraven. De kinderen zijn duidelijk aan haar gehecht. Een jongetje loopt op Myrthe af en pakt haar hand. Zijn manier om aan te geven dat Myrthe mee naar buiten moet. ‘Ik kom zo mee buiten spelen’, zegt ze, ‘ga maar vast.’

De Heumensoordschool verzorgt sinds januari basisonderwijs voor 290 leerlingen, en voortgezet onderwijs voor 270 leerlingen.

De kinderen krijgen per dag vijf uur les. De klassen zijn onderverdeeld in onder-, midden- en bovenbouw. Myrthe geeft les op de onderbouw. Ze vertelt dat zij en de andere leerkrachten in het begin voornamelijk bezig zijn geweest met veiligheid creëren in de klas, door de kinderen vooral te laten spelen en wennen. Inmiddels leren ze woordjes, rekenen en schrijven.

Kind laten zijn Het speelkwartier is voorbij, de kinderen gaan weer naar binnen. Op de vloer lopen drie lijnen in verschillende kleuren, voor onder-, midden- of bovenbouw. Door deze lijnen te volgen, kom je uiteindelijk weer bij je klas terecht. Na het buiten spelen is het tijd voor de fruitpauze. De kinderen vormen een

34

kringetje. Als een van hen peren heeft uitgedeeld, beginnen ze in koor te zingen: ‘Smakelijk eten, smakelijk drinken, hap hap hap, slok slok slok, dat zal lekker smaken, dat zal lekker smaken, eet maar op, drink maar op. Eet smakelijk allemaal!’

De kinderen ontwikkelen zich duidelijk snel.

Het geeft Myrthe dan ook voldoening om les te geven. ‘Als je die glimlach op die gezichtjes ziet. Dat is zo geweldig. Je kunt ze gewoon weer kind laten zijn en ze verder laten ontwikkelen, want dat stond natuurlijk stil.’ Er is geen tolk aanwezig in de klas. Door Nederlands tegen de kinderen te praten en gebruik te maken van gebaren en pictogrammen, communiceren ze met elkaar.

Myrthe vertelt dat ze de kinderen iedere dag zes nieuwe woordjes aanleren die ze vervolgens behandelen in de ochtendkring door bijvoorbeeld liedjes te zingen.

Daarnaast worden plaatjes geprint en opgehangen in de klas. Zo kunnen ze de woordjes goed onthouden. ‘Ik ben gelijk de eerste dag begonnen met pictogrammen en met ritmekaarten zodat ze weten waar ze aan toe zijn en wanneer ze weer naar huis gaan.

Je merkt heel gauw dat kinderen daaraan een houvast hebben.’

Afscheid Toch is er veel onzekerheid voor de kinderen

en hun ouders. Alle vluchtelingen moeten per 1 mei doorgestroomd zijn naar andere opvanglocaties buiten Heumensoord.

Hierdoor krimpen de klassen behoorlijk.

Myrthe is van een klas met zestien kinderen naar een klas van acht gegaan. Haar klas is inmiddels samengevoegd met een andere.

Een paar lokalen verderop zit de vorig jaar afgestudeerde Maud Remij. Zij geeft les aan de middenbouw. Ook haar klas is in korte tijd kleiner geworden. Waar ze begon met een klas van veertien kinderen, zitten er nu nog maar vier kinderen te kleuren aan tafel. ‘Dat is heel gek’, vertelt Maud. ‘We kregen te horen dat Heumensoord eerder stopt en eigenlijk meteen daarna merkte je dat er veel meer klassen leeg raakten. Ik heb er nu zeven die weg zijn gegaan. Bij een paar wist ik het de dag van tevoren, dus dan kun je goed afscheid nemen. Maar bij twee kinderen lukte dat niet, want toen hoorde ik van de een op andere dag dat ze weg waren.’

Ondanks de korte tijd op de Heumensoordschool, hebben de kinderen veel geleerd. Maud: ‘Ze hebben heel veel doorzettingsvermogen en ze willen heel graag. Als het dan lukt, dan zie je ze helemaal glunderen en dat is zo mooi om te zien. Daar doe je het voor. Dat is echt prachtig.’

‘ALS HET LUKT, ZIE JE ZE GLUNDEREN’

De kinderen van de Heumensoordschool op deze foto komen niet in het verhaal voor.

SENSOR 16 JAARGANG 20 35

OP ZOEK NAAR DE AGENDA? KIJK OP WWW.SENSOR-MAGAZINE.NL

MEDEDELINGEN In deze rubriek is plaats voor aankondigingen die interessant zijn voor medewerkers en/of studenten. De redactie kan inzendingen weigeren of inkorten. Nummer 17 van jaargang 20 verschijnt op 18 mei; de deadline van dat nummer is 25 april. Informatie voor de agenda of de mededelingen kan worden gestuurd naar de redactie van Sensor, liefst per e-mail naar sensor@han.nl.

HAN PITSTOP SEMINAR: EEN PRAKTISCHE BENADERING VAN DUURZAME INZETBAARHEID Op donderdag 19 mei organiseert HAN Deeltijdstudies Economie, Management en Recht de pitstop seminar ‘Langer werken? De arbeidsmarkt in transitie en duurzame inzetbaarheid’. Annet de Lange, lector Human Resource Management bij de HAN, zoomt in op gezondheid en vitaliteit en wat dit betekent voor bedrijven en hun werknemers. De pitstop vindt plaats in het Goffertstadion. Tijdens deze pitstop maak je kennis met een praktische benadering van duurzame inzetbaarheid op basis van onderzoek en actualiteit.

Deelname is kosteloos en aanmelding is gewenst. http:// specials.han.nl/themasites/han-pitstop-academy/ aanmelden/

SCHRIJF JE IN VOOR DE MINOR

ZORGGERICHT BOUWEN Bij het realiseren van leefomgevingen voor mensen met een vraag omtrent gezondheid komt veel meer kijken dan alleen techniek, bouwtekeningen en bouwprocedures; het gaat om een zoektocht naar een integrale aanpak en innovatieve oplossingen om de kwaliteit van leven voor mensen te bevorderen. Dit maakt het vakgebied interessant.

In deze minor wordt je toegerust voor het leveren van een bijdrage aan het bevorderen van gezondheid, welzijn en zelfredzaamheid in onze samenleving. De minor ZGB start weer in september 2016, dus meld je snel aan! Voor meer informatie www.han.nl/minoren of neem contact op met Toine.vanLieshout@han.nl (06-55206391)

36

DANKWOORD VAN TARA PROJECTS VOOR HAN-KERSTDONATIE In december 2015 heeft de HAN medewerkers de mogelijkheid gegeven het kerstcadeau te besteden aan Tara Projects: een organisatie in India die zich onder meer richt op onderwijs in sloppenwijken van Delhi. Veel HAN-medewerkers hebben deze mogelijkheid benut, daarmee is duizend euro opgehaald. Asha Dijkstra, HAN medewerker is ambassadrice voor Tara Projects en steunt deze met haar stichting Aara (Aarafoundation.com). Tara Projects bedankt de HAN-medewerkers voor deze ondersteuning!

VOORDRACHTEN VOOR DE HAN PRIJS 2016 VAN START Tijdens de opening van het studiejaar wordt ook de jaarlijkse HAN Prijs weer uitgereikt. Het voordragen kan beginnen! Ken jij een supergoede docent, een kei van een ondersteuner, een dijk van een onderzoeker en/of een uitblinker van een student? Draag hem of haar (of een heel team) dan voor. De deadline voor de voordrachten zijn: voor medewerkers 14 mei en voor studenten 13 juni. Voor meer informatie en voordracht formulieren www.han.nl/hanprijs.

GEZOCHT

DENK MEE OVER DE HAN PARADE 2016!

Houd 1 september vrij in je agenda voor de derde HAN Parade. Dit jaar in Arnhem, aansluitend aan de opening van het studiejaar. Jij kunt weer meebepalen wat er dit jaar te zien en te horen is op de HAN Parade! Wil je dat jouw project, product, initiatief, succes, pronkstuk een plek krijgt - in een voorstelling, op het paradepaadje of in het nieuwscafé? Wil jij met professionals van de Koningstheateracademie meespelen in een voorstelling?

Hiervoor zijn dit jaar enkele plaatsen beschikbaar Geef ons uiterlijk 29 april je ideeën en wensen door. Op elke locatie staat een HAN Paradebox met formulieren waarop je jouw idee kwijt kunt. Meer informatie www.han.nl/hanparade.

DE UITDAGING: 400 METER ZWEMMEN VOOR AUTISME! Je kunt je inschrijven voor een unieke zwemwedstrijd in de Spiegelwaal, de nieuwe nevengeul van de Waal. De wedstrijd vindt plaats op 5 juni 2016 en wordt georganiseerd in het kader van de Wereld Autisme Dag. Iedereen met een zwemdiploma en ouder dan 10 jaar kan 5 juni meedoen.

De wedstrijd start om 11.30 uur. Aanmelden kan via www. inschrijven.nl. Meer informatie: www.wijzijnnijmegen.nl/ blauweplonsnijmegen, www.facebook.nl/blauweplons

EXPERIENCE CAMPUS PARTY: GROOTSTE TECHFESTIVAL TER WERELD! Vijf dagen lang inspiratie, bouwen en slapen in een wereld van techniek en innovatie tijdens het grootste techfestival ter wereld: Campus Party strijkt van 25 tot en met 29 mei neer in de Jaarbeurs in Utrecht.

Hier ervaar, deel en bouw je met andere deelnemers aan de meest actuele (technische) innovaties en werk je aan toekomstgerichte uitdagingen in workshops, challenges en hackathons, opgezet door toonaangevende bedrijven en instellingen Je ervaart de toekomst op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, vervoer en huisvesting. Kortom, Campus Party is een grote experience en Sensor mag vijf Campusero tickets weggeven. Voor HAN-geeks only!

WIN!

WIL JIJ JE VIJF DAGEN ONDERDOMPELEN IN TECHNIEK? STUUR DAN VOOR 9 MEI EEN MAILTJE NAAR SENSOR@HAN.NL EN LEG UIT WAT CAMPUS PARTY JOU KAN BRENGEN! Meer informatie naar www.campusparty.nl.

SENSOR 16 JAARGANG 20 37

ONTWIKKELD DE MEDEWERKER EN DE FOTO

'

WIE: HANS OOLBEKKINK (41) FUNCTIE: BELEIDSMEDEWERKER BIJ FACULTEIT ECONOMIE & MANAGEMENT WAAR: ZOMERKAMP IN VEERE, ZEELAND WANNEER: 1990

ZOMERTRADITIE ‘Mijn ouders hebben zes kinderen, waaronder mijn tweelingbroer en ik. Onze oudere broers en zussen gingen toen zij jong waren elk jaar een weekje op zomerkamp, dus geheel volgens traditie gingen Rutger en ik ook toen we eenmaal twaalf jaar werden. Ik vond het harstikke leuk, zo’n week met andere kinderen spelen, sporten, bonte avond houden en pannenkoeken bakken. Hoewel die baksels ook weleens mislukten, zoals je op de foto kunt zien, haha! Ik kan me herinneren dat we ontzettend veel plezier hadden. Dat straalt ook echt van deze foto af, daarom heb ik ‘m gekozen. Het was een hele zorgeloze en gelukkige tijd. Dat tekstballonnetje heb ik er zelf opgeplakt; in de jaren negentig was het heel cool om zulke ‘grappige’ stickers te gebruiken. Net als het hebben van penvrienden en het schrijven van boodschappen aan postbodes op de enveloppes. Met een aantal vrienden en vriendinnen van dat zomerkamp heb ik nog jaren gecorrespondeerd en afgesproken op de zomerkampen, maar na mijn zestiende ging ik niet meer en verwaterde het

38

contact. Door het meedoen aan deze rubriek bedacht ik me dat het leuk is om hen weer eens op te snorren.’

‘Ik ben opgegroeid in een christelijk gezin uit Hasselt, bij Zwolle. Rutger en ik waren ‘nakomers’. Toen wij acht jaar waren, gingen onze oudere broers en zussen op kamers om te studeren. We zien elkaar nu weinig omdat we verspreid door heel Nederland wonen, maar als we elkaar zien is het heel vertrouwd en fijn. Met Rutger ging ik lang ‘gelijk op’: we zaten tot VWO 6 bij elkaar in de klas en gingen zelfs op zomerkamp samen. Op een gegeven moment merkte ik dat ik behoefte had om meer van elkaar los te komen. Toen ik ging studeren - eerste politieke wetenschappen en daarna geschiedenis - werd voor mezelf duidelijk wat ík wilde. Het was voor ons beiden goed om een andere weg in te slaan en apart van elkaar iets op te bouwen. Zelf heb ik inmiddels drie kinderen, van zes, negen en twaalf jaar. De oudste is al op zomerkamp geweest en vond het geweldig. We houden de traditie er dus zeker in.’ OH

De avonturen van Dilek in

ISTANBUL

Dilek Bozok (25), vierdejaars Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, heeft een jaar stage gelopen bij een bejaardentehuis in İstanbul, Turkije. Aansluitend volgt ze haar minor Psychologie in dezelfde stad bij Medipol University. Tot het eind van dit studiejaar houdt Dilek ons op de hoogte van haar belevenissen in deze wereldstad.

‘Met oma in de tijdmachine!’

Jullie weten inmiddels dat ik oorspronkelijk Turks ben en opgegroeid in Nederland. Hoe zijn we eigenlijk destijds in dat kleine landje terechtgekomen? Ik was heel benieuwd naar het verhaal dat ons hele leven heeft veranderd. Ik heb mijn oma Hidayet geïnterviewd via Facetime waar de hele familie bij zat. Ze zijn op zoek gegaan naar foto’s van vroeger. Toen ze het verhaal vertelde, zag ik mezelf in haar.

Ze was namelijk degene die helemaal in haar eentje van Turkije naar Duitsland verhuisde in augustus 1973! Ze woonde destijds met mijn opa Hanifi, oom Hasan en vader Hüseyin in Güllüce, Niğde. Niğde is een kleine stad dat ligt in de Turkse regio Centraal-Anatolië. Mijn oma had zich ingeschreven om te kunnen werken in Duitsland, maar ze had niet echt veel hoop dat ze ingeloot zou worden. Ze had ook helemaal niks verteld aan mijn opa, want ze was bang dat hij het niet zou goedkeuren. Als vrouw zijnde met twee kinderen kon je in die tijd toch niet helemaal in je eentje naar Duitsland emigreren? Toen ze hoorde dat ze werd ingeloot, heeft ze met moeite mijn opa overgehaald. Mijn overgrootmoeder Akkadın, die nog steeds in Niğde

ier zon e t ha ar v m t e y a id ma H ’ Dilek : ‘O ijn vader. link s is m n a v e d Twee

en .

woont en ongeveer honderd jaar oud is, nam indertijd de opvoeding van mijn oudste oom en mijn vader over.

Na een lange reis met de trein was mijn oma eindelijk in Duitsland aangekomen. Ze vertelde dat ze met een groep van driehonderd personen waren. Iedereen vertrok vanuit een andere stad in Turkije.

Toen ze aankwamen in München, werden ze verdeeld over fabrieken in heel Duitsland. Zeven maanden later had ze geregeld dat mijn opa ook naar Braunschweig kon komen, maar de werkloosheid begon toen al. Ze waren een van de laatste mensen die van Turkije naar Duitsland emigreerden om te werken. Omdat hij bijna geen werk kon vinden in Braunschweig, ging opa eerst naar Stuttgart en in 1975 naar Venlo, Nederland. Nadat mijn oma een jaar later ook in Venlo werk had gevonden en ze een huisje hadden geregeld, konden mijn oudste oom en vader ook naar deze Limburgse stad emigreren. De hele familie vond het bijzonder om dit verhaal te horen. Tijdens het luisteren naar dit verhaal leek het wel alsof ik in een tijdmachine zat!

Dilek: ‘De ouders van mij

n oma Hidayet’

SENSOR 16 JAARGANG 20 39

Studenten en medewerkers tonen hun tatoeage(s) en vertellen het verhaal achter hun lichaamsversiering.

Tekst: Olga Helmigh // Foto: Ralph Schmitz

Megan Boers (23) Eerstejaars HBO Rechten

‘Mijn lijfspreuk staat letterlijk op mijn lijf: what doesn’t kill you, makes you stronger.

Ik heb in mijn jonge leven al veel meegemaakt. Mijn ouders zijn gescheiden, waarna een lange periode volgde vol angst, verdriet en eenzaamheid. Daarnaast werd ik op school gepest. Dat alles resulteerde in een zware depressie waar ik me met veel moeite uit heb gevochten.

'IN FEITE BEN IK UITBEHANDELD. WAT NIET BETEKENT DAT IK OPGEEF' Ondertussen kampte ik vanaf mijn twaalfde met erge pijnen in mijn onderbuik.

Jarenlang modderde ik aan: hevige menstruaties, ondraaglijke pijn, spontane bloedingen. De gynaecoloog kon niks vinden, maar de radioloog merkte op dat mijn rechter eierstok onder de cysten zat. Bij de kijkoperatie die volgde, werd de diagnose endometriose gesteld. Endometriose is een ziekte waarbij baarmoederslijmvlies buiten de baarmoederholte voorkomt. Het tast onder meer mijn vruchtbaarheid aan. Dat was de grootste klap: dat ik op mijn eenentwintigste te horen kreeg dat als ik een kinderwens had, ik binnen vijf jaar moest handelen.

Helaas ontstonden kort daarna ook in mijn linker eierstok problemen, wat het nog moeilijker maakt om een kindje te verwekken. Op dit moment ben ik zelfs kunstmatig in de overgang en slik morfinetabletten. In feite ben ik uitbehandeld.

Wat niet betekent dat ik opgeef.

Mijn vriend Mark is mijn rots in de branding. Kort nadat we bij elkaar kwamen, werd duidelijk dat ik endometriose had. Vanaf het begin is hij een enorme steun voor me.

Vrienden van ons begrepen niet altijd wat er aan de hand was met me, en hoe gecompliceerd het is als je een diagnose krijgt die niet alleen het heden, maar ook je toekomst beheerst. Sommige vrienden zijn we kwijtgeraakt. Wat blijft is ónze band.

Dat is de positieve kant van alles: ik weet nu op wie ik kan bouwen en dat ik sterker ben dan ik zelf vermoedde. Dat het draait om liefde, ware vriendschap en doorzetten. Ik zal, samen met Mark, blijven zoeken naar manieren om de ziekte draaglijk te maken en hopelijk ooit een gezin te stichten. Onze poezen Pip en Pluisje zijn nu onze ‘kindjes’, vandaar de tattoo van een kat op mijn pols. De volgende tatoeage die ik wil is een eerbetoon aan de band tussen Mark en mij: amor vincet omnia: liefde overwint altijd.’