fokus Festival 2013 - Dokumentation

3

2013

DOKUMENTATION D O KUM E N TAC JA

4

5

Inhalt Treść 5 5

fokus – der Ort, der nie erwachsen wird fokus – miejsce, które nigdy nie dorośnie

8 9

fokus macht Schule fokus w szkołach

10 10

Mit einem Fuß in Polen, mit dem zweiten in Deutschland Jedną nogą w Polsce, jedną w Niemczech

14 14

Creative Camp & Zukunftswerkstatt RABRYKA Creative Camp & Warsztaty Przyszłości RABRYKA

18 18

Projektleiterin Margarete Kozaczka im Interview: Koordynator projektu Margarete Kozaczka w wywiadzie:

22 22

Förderer, Partner und Unterstützer Sponsorzy i partnerzy

24 24

Impressum Impressum

6

7 fokus – der Ort, der nie erwachsen wird

fokus – miejsce, które nigdy nie dorośnie

Markus Lippold

Markus Lippold

Kinder wachsen und gedeihen, von Jahr zu Jahr. Sie sind verspielt, bunt und manchmal auch laut. Aber es ist immer eine Freude, ihnen zuzusehen. Das fokus Festival ist so ein Kind, das nie erwachsen wird. Viele „Mütter“ und „Väter“ haben es aus der Taufe gehoben und beständig wachsen lassen. Seine Kreativität und seine Lebenslust hat es aber nie verloren. Zum achten Geburtstag des fokus am 14. September kamen so viele Besucher wie noch nie. Vor allem aus der benachbarten Region um Zgorzelec fanden in diesem Jahr viele Menschen den Weg in den Alten Schlachthof von Görlitz.

Das fokus startete allerdings bereits am Vortag. Zum Warm Up gab es im Jugendkulturzen­ trum Basta Pop, Elektro, Jazz, Hip-Hop und Funk mit Sienna, Mr. Bugslow, Fem Fatal und DJ Marc Hype.

So richtig los ging es dann am 14. um 12 Uhr auf dem Gelände des Alten Schlachthofs. Überall konnte man Streetart- und Graffiti-Künstler beobachten, die ihre Werke an Wände malten, sprühten und klebten oder an ihren Installationen arbeiteten. Sie sorgten damit für den bunten Rahmen des fokus. Der Programmbereich „Urban Art“ wurde erstmalig vom PAINT CLUB kuratiert. Mit dabei waren Künstler wie Ollin Benuz aus Mexiko, axer & stan aus Berlin, Regenbogenuniversum aus Bremen und Hamburg, CHR15 & MIKEE aus Leipzig, Charpaint aus Görlitz oder ZASU aus Dresden. Doch auch internationale Künstler waren am Start, darunter Duncan Passmore aus Großbritannien und LÉ 60 aus dem estnischen Tallinn. Stark vertreten waren die polnischen Künstler mit KFIATEK, Paint 4 Chill, Cyrograff und Mathias Vogel.

Fester Bestandteil des fokus ist aber auch das Programm für die Kleinsten. Sie konnten sich beim Basteln und Sandburgen bauen so richtig austoben. Kreativ wurde es dagegen beim Kinderschminken, Haare flechten und beim Handytaschen filzen. Sie konnten aber auch Knüppelkuchen backen, um Energie für die nächste Runde Armbrustschießen zu tanken. Die Eltern konnten sich derweil am Stand des Tierra – Eine

Dzieci rok po roku stają się coraz starsze, aż w końcu dorastają. Dużo wokół nich zabawy, kolorów, często też i hałasu. Rozrabiają, a mimo to zawsze wywołują na naszej twarzy uśmiech.

Właśnie takim też dzieckiem jest festiwal fokus.

Wiele „mam“ i „tatów“ powołując projekt do życia, liczyło się z jego rozwojem i nieuniknionymi zmianami. Ważne jednak jest to, że w ciągu ubiegłych lat ten nie zatracił ani kreatywności, ani dziecięcej radości życia. 14 września, razem z rekordową liczbą gości, świętowaliśmy już ósme urodziny fokusa. Bardzo nas cieszy, że w tym roku wiele dróg do Starej Rzeźni w Görlitz prowadziło przez Zgorzelec.

Pozycję startową przyjęliśmy już dzień przed samym festiwalem. Podczas muzycznej rozgrzewki ze sceny centrum kultury młodzieżowej BASTA! poleciały dźwięki pop, elektro, jazz, hip-hop oraz funk grane przez Sienne, Mr. Bugslow, Fem Fatal i DJ’a Marca Hype.

No, ale tak naprawdę wszystko zaczęło się o godzinie 12 w sobotę na terenie Starej Rzeźni. Na każdym kroku można było podziwiać artystów grafitti oraz streetart, którzy malowali, sprejowali bądź instalowali swoje prace na ścianach. Tym samym, bardzo dosłownie zadbali o kolorową stronę festiwalu. Tegoroczna przestrzeń „Urban Art” była nadzorowana po raz pierwszy przez PAINT CLUB. I to dzięki nim na fokusie mogli zaprezentować się tacy artyści jak Ollin Benuz z Meksyku, axer & stan z Berlina, Regenbogenuniversum z Bremen i Hamburga, CHR15 & MIKEE z Lipska, Charpaint z Görlitz oraz ZASU z Drezna.

Nie zabrakło i międzynarodowego akcentu.

Sprejował, m.in. Duncan’a Passmore z Wielkiej Brytanii, czy LÉ 60 z Tallina. Swoje prace pokazała również silna ekipa z Polski, reprezentowana przez KFIATKA, Paint 4 Chill, czy Mathias’a Vogel.

Ważną częścią fokusa jest również strefa najmłodszych. Jak co roku czekała na nich masa kreatywnych zabaw, m.in. malowanie twarzy, zaplatanie włosów, budowanie zamków z piasku, majsterkowanie, czy tworzenie torebek z filcu.

Tyle atrakcji może zmęczyć, pomyśleliśmy więc także o chwili odpoczynku przy ognisku. Pod-

8 Welt e.V. erfrischen. Für den größeren Hunger gab es den Lukull Space. Damit es bei Cocktail, Kaffee, Sushi von der Susharnia, VeggieBurgern des Haus und Hof e.V. und bei den Leckereien vom Grill nicht langweilig wurde, gab es auch noch Livemusik von Sami Bouamrane, the friendliness is going happy oder der BeatGemeinschaft.

Doch genauso wie zum fokus gutes Wetter gehört, sollte man sich nach dem Essen auch bewegen. Im „fun & sport“ Park kamen Skateboard- und BMX-Fahrer auf ihre Kosten, wobei in diesem Jahr auch Trialbiker und Flatland-BMXer am Start waren. An Rampen, Pipes und anderen Hindernissen konnte man sich ausprobieren.

Daneben gab es aber auch Wettbewerbe wie die „Trick by Trick“ Show des Adrenalin e.V. und den Skatecontest des Fame – Graffiti- und Skateshops aus Zittau.

Zu den bestbesuchten Bereichen des fokus Festivals zählt in jedem Jahr der Vita Cola Bat­ tle Ground. Breakdancer aus Deutschland, Polen und Tschechien maßen hier beim DOUBLE TROUBLE 2vs2 B-Boy Battle ihre spektakulären Tricks und Moves. Den passenden Soundteppich steuerte DJ Marc Hype bei, während das InsTanz Studio in den Pausen für Stimmung sorgte.

Mehr Ruhe vom Trubel bot die Kühlbox. Hier konnte man Dokumentationen und Filme sehen, beim Siebdruck künstlerisch aktiv werden oder sich in der Lounge bei Konservenkost von Dwell On und Jan Ketel lässig zurücklehnen. Musik gibt aber auch das Stichwort für die Kleinkunstbühne „Open Stage”. Hier präsentierten der Kulturkombinat 15° e.V. und Meetingpoint Music Messiaen die Bands „The Rising Sun“ und „Tytan“ aus Polen, die Görlitzer Band „Pangäa“ sowie die Tanzgruppe „Kapcie Crew“. Ein Höhepunkt war das internationale Theater- und Musikprojekt „Lanterna Futuri“.

Als Herzstück erwies sich erneut der Youth und Workshop Space. Denn so schön Musik, Essen und Streetart auch sind – beim fokus Festival steht die Begegnung im Mittelpunkt, das Kennenlernen neuer Leute und der gemeinsame Spaß. Die Angebote, Präsentationen und Aktionen auf dem fokus sind dafür genau die richtige Bühne. Die Angebote waren jedenfalls vielfältig: Die Palette an Workshops reichte von Upcycling,

czas, gdy dzieci dobrze się bawiły, na rodziców czekał relaks i orzeźwienie w Tierra Eine Welt.

Głodni natomiast mogli najeść się do syta w strefie Lukull Space, gdzie czas umilała muzyka na żywo (Sami Boumrane, the friendliness is going happy, czy BeatGemeinschaft). Na fokusie nie zabrakło pyszności. Były koktajle, festiwalowa kawa, sushi ze zgorzeleckiej Susharni, wegańskie jedzenie przygotowane przez stowarzyszenie Haus und Hof oraz przekąski z grilla.

Podobnie jak dobra pogoda związana jest z fokusem, tak jedzenie związane jest z ruchem.

W „fun & sport” parku każdy mógł wypróbować swoich sił w jeździe na skateboardzie, BMX oraz po raz pierwszy w tym roku również na trial bike i BMX flatland. Na odważnych czekały rampy, półrury i inne przeszkody. Ponadto o prawdziwe emocje i rywalizacje zadbały stowarzyszenia „Graffiti- und Skateladen” (Zittau) ze słynnym już Skatecontest des Fame oraz „Adrenalin e.V.” z pokazem „Trick by Trick”.

Najpopularniejszą strefą fokusa jest co roku Vita Cola Battle Ground. I tym razem było podobnie. Tancerze breakdance z Niemiec, Polski i Czech zaprezentowali swoje widowiskowe triki w bitwie B-Boy. Muzycznie widowisko dopełnił DJ Marc Hype, tanecznie InsTanz-Studio.

9 Footbag und Hula Hoop über orientalischen Tanz, Cyrkus, Akrobatik und Jonglage bis zu Moosgraffiti und Sprachanimation. Interessante Gespräche und Inspirationen gab es gleichzeitig beim A-TEAM! Das Görlitzer Jugendparlament, bei der Youth Bank Oberlausitz und dem Flexi­ blen Jugendmanagement.

Irgendwas vergessen? Na klar: die Party. Auf zwei Bühnen wurde auch in diesem Jahr im Club Nostromo gerockt und getanzt, gehottet und geschwitzt. Während die beiden Berliner Bands PLUTO und The Love Bülow ihre Mischung aus Rock und Pop ins Publikum schleuderten, boten L.U.C. aus Wrocław elektronische Musik und Ancient Astronauts aus Köln eine wilde Mischung aus Hip-Hop, Funk, Reggae und Dancehall. Wem der Sinn eher nach House, Elektro und Disco stand, war auf der zweiten Bühne mit Nisse Nilson aus Frankfurt am Main, Hush Hush Pony aus Wrocław und Stornokasse aus Berlin in den besten DJ-Händen. Und wer nach all der Musik und Kunst, nach all den Aktionen und Workshops immer noch nicht genug vom fokus hatte, für den bot der Brunch am folgenden Sonntag den geeigneten Abschluss eines gelungenen Festivalwochenendes.

Wytchnienie od festiwalowego zgiełku zapewniła strefa Kühlbox. Tutaj w spokoju można było obejrzeć film dokumentalny, wziąć udział w warsztacie sitodruku, czy wsłuchać się w powolne bity puszczane przez Dwell On i Jan Ketel.

Jeżeli chodzi o muzykę, to warto jednak napisać o „Open Stage”, gdzie między występami młodych, rozpoczynających przygodę ze sztuką artystów na scenie zaprezentowały się również zespoły „The Rising Sun” (PL), „Tytan” (PL), „Pangäa!” (D), grupa taneczna „Kapcie Crew” oraz międzynarodowy projekt muzyczno-teatralny „Lanterna Futuri”. Program otwartej sceny przygotowały stowarzyszenia Kultukombinat 15° i Meetingpoint Music Messiaen.

Stawiamy na młodych i to z myślą o nich przygotowaliśmy Youth & Workshop Space. Tak jak muzyka, jedzenie, streetart, również i nowe znajomości oraz wspólna zabawa są niezmiernie ważne. Różnorodne oferty, prezentacje i akcje znalazły tutaj przestrzeń do zaprezentowania się. Paleta warsztatów była przeogromna, począwszy od upcycling, Hula Hop poprzez taniec orientalny, sztuczki cyrkowe, akrobatyczne, żonglerkę po moosgraffiti, czy animacje językowe.

Nie zabrakło również ciekawych rozmów i inspiracji. O ciekawe tematy zadbały parlament młodych A-TEAM!, Youth Bank Oberlausitz i Flexiben Jugendmanagement.

O czymś zapomniałem? Oczywiście… party!

Podobnie jak w ubiegłych latach tańczyliśmy i bawiliśmy się do rana na dwóch scenach festiwalowego Clubu Nostromo. Na żywo wystąpił berliński zespół PLUTO, grupa The Love Bülow, która z sukcesem przekonała nas, że rap w połączeniu z indie, funk i popem gwarantuje dobrą zabawę oraz wrocławski L.U.C. prezentujący prawdziwą mieszankę elektroniki i hip-hop. Nie zabrakło również dźwięków reggae i dancehall puszczanych przez Ancient Astronauts z Kolonii. Komu jednak w duszy raczej house, elektro i disco gra pewnie też nie był rozczarowany. W końcu na drugiej scenie wystąpili Nisse Nilson z Frankfurtu nad Menem, Hush Hush Pony z Wrocławia i Stornokasse z Berlina. Na tych, którzy po całym dniu (i nocy) przepełnionych sztuką i muzyką, jeszcze nie mieli dosyć, czekał niedzielny brunch. Nasze tradycyjne zakończeni festiwalu.

10 fokus macht Schule Inga Dreger Fokus+ startete in diesem Jahr mit den ersten deutsch-polnischen Schulprojekttagen in den Sommer. Wir als Second Attempt e.V. setzen auf die Jugend. Daher führte unser erster Weg in zwei Schulen auf beiden Seiten der Neiße, um insgesamt 100 Schülern eine Alternative zum alltäglichen Unterricht anzubieten.

In Zusammenarbeit mit der Melanch­ thonMittelschule in Görlitz und dem Liceum Ogólnokształcące im. Braci Śniadeckich in Zgorzelec ermöglichten wir 50 deutschen und 50 polnischen Schülern eine bunte Schulwoche mit einem breiten Workshop-Angebot an beiden Standorten. Angelehnt an das fokus Festival deckte das Programm viele Bereiche der Jugendkultur ab und umfasste Graffiti, Upcycling, Percussion, Breakdance, MusikLabor, Dokumentation und Akrobatik. Die Schüler hatten die

Möglichkeit, sich ganz nach ihren persönlichen Interessen für einen Workshop einzutragen und vier Tage in einer deutsch-polnischen Gruppe zu verbringen. Ihren Höhepunkt und Abschluss fanden die deutsch-polnischen Schulprojekttage in einer öffentlichen Präsentation, bei der alle Ergebnisse der verschiedenen Workshops präsentiert wurden. Mit sehr viel Ehrgeiz und Spaß stellten die Schüler eine tolle Show auf die Beine!

Mit den deutsch-polnischen Schulprojekttagen setzten wir einen Startschuss für weitere grenzübergreifende Projekte und langfristige Partnerschaften. Es liegt uns am Herzen, junge Menschen in der Grenzregion früh für eine tolerante Nachbarschaft zu sensibilisieren und Berührungsängste sowie Sprachbarrieren zu überwinden.

11 fokus w szkołach Inga Dreger W tym roku fokus+ wystartował z pierwszymi polsko-niemieckimi Dniami Projektów Szkolnych. My, stowarzyszenie Second Attempt, zdecydowanie stawiamy na młodych. Stąd też nawiązaliśmy współprace ze szkołami po obydwu stronach Nysy i wspólnie z nauczycielami przygotowaliśmy dla ponad setki uczniów ciekawą alternatywę dla tradycyjnych zajęć szkolnych.

W porozumieniu z Melanchthon-Mittelschule z Görlitz oraz Liceum Ogólnokształcącym im.

Braci Śniadeckich ze Zgorzelca daliśmy możliwość 50 niemieckim oraz 50 polskim uczniom wzięcia udziału w nietypowym tygodniu szkoły.

Młodzież z obydwu krajów, zgodnie z własnymi upodobaniami, mogła spróbować swoich sił w czterodniowych warsztatach z tworzenia graffiti, upcyclingu, perkusji, breakdance, przetwarzania dźwięków, dokumentacji, czy akrobatyki.

Zajęcia odbywały się raz w Polsce, raz w Niemczech, a cała oferta, podobnie jak sam festiwal fokus, obracała się wokół kultury młodzieżowej.

Projekt zakończyła otwarta prezentacja, podczas której przedstawione zostały dokonania minionych dni. Uczniowie z zaangażowaniem i zabawą przygotowali niesamowite show.

Niemiecko-polskie Dni Projektów Szkolnych są niejako zapowiedzią przyszłych transgranicznych projektów i długoterminowego partnerstwa. Za swoją misję uważamy zwrócenie uwagi młodych ludzi na zagadnienie tolerancyjnego sąsiedztwa w regionie przygranicznym, motywowanie do pokonywania barier językowych oraz przezwyciężania lęku przed kontaktem.

12 Mit einem Fuß in Polen, mit dem zweiten in Deutschland Anna Caban Ein wichtiger Aspekt der Arbeit des Second Attempt e.V. sind deutsch-polnische Kooperationen. Das ist nicht überraschend, denn kulturelle Jugendarbeit wird nicht durch eine Grenze beschränkt. Gerade die Neiße-Grenzregion bietet dazu viele Möglichkeiten - Görlitz/Zgorzelec ist ein einzigartiger Ort! Für Einige mag sie nur eine im Osten gelegene Stadt sein, für uns dagegen ist sie ein Zentrum der europäischen Zusammenarbeit und eine deutsch-polnische Partnerschaft.

Von Beginn unserer Arbeit an bemühten wir uns, die Kontakte mit polnischen, besonders mit Zgorzelecern Partnern, zu festigen. Wir wollten sie überzeugen, dass es sich lohnt, die Neiße zu überschreiten und gemeinsam zu lernen, zu entdecken und Spaß zu haben. Dank des Engagements unseres zweisprachigen Teams, dem Partnerverein aus Zgorzelec – Interclub Femina –, der Unterstützung unserer Medienpartner und der Stadtverwaltung wurden unsere Arbeit und unsere Veranstaltungen bis nach Niederschlesien bekannt. Wir freuen uns, dass auch in diesem Jahr der Bürgermeister von Zgorzelec – Rafał Gronicz – das Festival und die RABRYKA besuchte und uns motivierte, weiterzumachen.

Das diesjährige fokus Festival konnte einen neuen Besucherrekord aufstellen und neue Maßstäbe setzen. Bereits im April, während der fokus Konferenz, waren wir positiv überrascht von der Vielzahl polnischer Vereine, Initiativen und Institutionen, die am Festival teilnehmen wollten. Die Schulprojekttage, das Creative Camp und die Zukunftswerkstatt haben bestätigt, dass die Jugendlichen aus Polen und Deutschland gerne an gemeinsamen Projekten arbeiten und erstaunliche Ergebnisse erzielen.

Dank der Unterstützung von Dolmetschern war die Sprache kein unüberwindbares Hindernis.

Volle Säle während der Vorführungen im Kino PozaNova in Zgorzelec und im Görlitzer Camillo zeigten, dass die Bewohner beider Städte Interesse an Kultur haben und Kontakte zu ihren Nachbarn knüpfen wollen.

Jedną nogą w Polsce, jedną w Niemczech Anna Caban Ważnym aspektem pracy stowarzyszenia Second Attempt jest polsko-niemiecka współpraca. Chyba nikogo nie powinno to dziwić… w końcu z jednej strony „zobowiązuje” nas kultura młodzieżowa, która przecież nie zamyka się w granicach jednego państwa, a z drugiej położenie. Görlitz/Zgorzelec jest miejscem wyjątkowym. Dla jednych jest po prostu miastem przygranicznym, dla nas natomiast ścisłym centrum kooperacji europejskiej i polsko-niemieckiego partnerstwa.

Od początku działalności dużo wysiłków wkładaliśmy w intensyfikację kontaktów z polskimi, w tym szczególnie ze zgorzeleckimi partnerami. Przekonywaliśmy, że warto przekroczyć Nysę, by wspólnie bawić się, uczyć, poznawać.

Dzięki zaangażowaniu dwujęzycznej ekipy naszego stowarzyszenia, organizacji partnerskiej ze Zgorzelca Interclub Femina, wsparciu partnerów medialnych i Urzędu Miasta informacja o organizowanych przez nas wydarzeniach docierała również do mieszkańców Dolnego Śląska.

Bardzo nam miło, że już po raz kolejny burmistrz Zgorzelca – Pan Rafał Gronicz – odwiedził festiwal oraz Rabrykę i swoimi pochlebnymi słowami dał nam motywację do dalszych działań.

Tegoroczne wydarzenia w ramach fokus+ pobijały rekordy i przekraczały granice. Już w kwietniu podczas konferencji fokus byliśmy zaskoczeni tak licznym udziałem polskich stowarzyszeń, inicjatyw oraz instytucji, które zapowiedziały współpracę podczas samego festiwalu. Szkolne Dni Projektowe, Creative Camp oraz Warsztaty Przyszłości tylko potwierdziły, że młodzież z Polski i Niemiec pracując nad wspólnym projektem, potrafi osiągnąć niesamowite rezultaty, a język (przy drobnym wsparciu tłumaczy) nie jest barierą nie do pokonania. Pełna widownia podczas projekcji filmowych w zgorzeleckim kinie PozaNova oraz görlitzkim Camillo pokazały, że mieszkańcy miast interesują się kulturą sąsiadów i szukają okazji do poznania jej bliżej.

Sam festiwal fokus 2013 odbył się 14 września i chyba śmiało możemy powiedzieć, że był polsko-niemieckim sukcesem. Prawie połowa

13 Das fokus Festival 2013 fand am 14. September statt und wurde ein deutsch-polnischer Erfolg. Fast die Hälfte der Künstler, Vereine und Initiativen, die an der Veranstaltung teilnahmen, kamen aus Polen. Das zweisprachige Team des Second Attempt e.V. stellte sicher, dass alle Informationen sowohl auf Polnisch als auch auf Deutsch verfügbar waren. Bei Bedarf waren erfahrene Dolmetscher zur Stelle und unterstützten so die Veranstaltung.

Es freut uns sehr, dass die diesjährigen Kooperationen mit den polnischen Partnern so erfolgreich waren. Auf diesem Erfolg werden wir uns aber nicht ausruhen, sondern weiterhin auf eine Intensivierung der Kontakte hinarbeiten. Uns ist bewusst, dass es einer dauerhaften Netzwerkarbeit bedarf und der persönliche Kontakt dabei eine wichtige Rolle spielt, um weitere Sprachbarrieren abzubauen. Ein positives Zeichen für uns ist der Netzwerkkatalog „Nix Los?!“.

Während der Arbeit an dem Katalog endeckten wir, dass in unserer Region sehr viele Vereine aktiv sind und Interesse an grenzüberschreitenden Kooperationen haben. Dieses Potential müssen wir nutzen und kontinuierlich erweitern!

artystów, stowarzyszeń oraz organizacji, które uczestniczyły w wydarzeniu, pochodziła z Polski.

Dwujęzyczna ekipa Second Attempt zadbała, by wszystkie informacje dostępne były zarówno po polsku, jak i po niemiecku. Chętnie służyła też pomocą i ewentualnym wsparciem językowym.

Jesteśmy dumni, że tegoroczna współpraca z polskimi partnerami układała się tak dobrze.

Nie planujemy jednak odpoczywać, lecz raczej dalej pracować nad intensyfikacją tych kontaktów. Zdajemy sobie sprawę, że wymaga to od nas stałych działań, a ważną rolę odgrywa osobisty kontakt i niwelowanie barier językowych.

Pozytywnym znakiem jest dla nas katalog „Dzieje się?!”. Podczas pracy nad nim odkryliśmy, że w naszym regionie aktywnie działa aż tak wiele organizacji, które zapowiadają chęć współpracy transgranicznej. Ten potencjał planujemy w przyszłych latach wykorzystać!

14

15

16 Creative Camp & Zukunftswerkstatt RABRYKA

Creative Camp & Warsztaty Przyszłości RABRYKA

Florian Schinagl

Florian Schinagl

Die Zusammenarbeit mit dem Werk.Stadt.

Laden aus Dresden, der schon im letzten Jahr mit Werkzeug und helfenden Händen anreiste, um das Festivalgelände für die Besucher vorzubereiten, sorgte im Rahmen von fokus+ für frischen Wind in Görlitz. Denn das Creative Camp, in dem junge Leute gemeinsam lebten, planten und werkelten, diente neben dem Aufbau des fokus und dessen Ausstattung mit Möbeln auch als selbstgestaltetes, temporäres Kulturzentrum für die Stadt. Der Raum, der dafür von der Stadtverwaltung und der Wohnungsbaugesellschaft Görlitz mbH zur Verfügung gestellt wurde, war eine alte Montagehalle auf dem Gelände des ehemaligen Waggonbauwerks Werk 1. Unweit vom Stadtzentrum gelegen und mit historischem Wert, verwandelte sich die Halle vom 5. August bis 8. September zum lebendigen Prototypen RABRYKA. Schon die Aufbauwoche und das Einrichten des Camps war der erste Workshop, denn was macht man aus einer leeren, heruntergekommenen Fabrikhalle, in der vor 15 Jahren das letzte Mal hochwertige Waggons gefertigt wurden?

Das Nötigste wurde in den Tagen vor dem Camp hergerichtet, um tätig werden zu können: Ein Gemeinschaftsort, eine Küche und eine Holzwerkstatt waren die ersten Schritte, bevor der Ort in der Aufbauwoche gemeinsam erkundet, geplant und mit weiteren selbstgebauten Möbeln eingerichtet wurde. So entstand eine Infrastruktur für mehr als ein Dutzend Workshops und wechselnde offene Werkstätten. In diesen wurde unter anderem in den Bereichen Metalldesign, Soundund Lichtinstallation, Urban Art und Cyanotopie kreativ gearbeitet. Außerdem konnten die Teilnehmer eigene Longboards basteln, ihr Zweirad zum Lastenfahrrad umfunktionieren, Rampen für Skateboarding und BMX bauen oder Theater spielen und vieles mehr. Dabei entstanden auch nachhaltige Werte für die Görlitzer Szene: Die mobile Siebdruckwerkstatt für das Kühlhaus und die BMX-Rampe des Adrenalin e.V. zum Beispiel bleiben auch nach dem Creative Camp nutzbar.

Współpraca z Werk.Stadt.Laden z Drezna zawiązał się w ubiegłym roku, kiedy to ekipa stowarzyszenia przyjechała wspomóc, swoimi rękoma i narzędziami, przygotowania terenu festiwalowego. Nic więc dziwnego, że i w tym roku zjawiła się w Görlitz pełna świeżych pomysłów i zapału do pracy.

Tegoroczny Creative Camp, podczas którego młodzi ludzie wspólnie żyli, majsterkowali i snuli plany, służył nie tylko przygotowaniu terenu festiwalowego, lecz również sam był ciekawym warsztatem. Chodziło o próbę stworzenia tymczasowego centrum kultury. Przestrzenią, którą otrzymaliśmy w tym celu od Urzędu Miasta oraz Wohnungsbaugesellschaft Görlitz mbH był stary zakład wagonów Werk 1. Położony parę kroków od centrum miasta, o historycznej wartości zmienił się w okresie między 5 sierpnia a 8 września w pełny życia prototyp RABRYKA. Już samo przygotowywanie oraz urządzanie Campu było pierwszym warsztatem. Wspólnie zastanawialiśmy się, co można zrobić w pustej, zaniedbanej hali fabrycznej, gdzie jeszcze przed piętnastoma laty wytwarzano wysokiej jakości wagony. Wprawdzie pewne podstawy, jak pokój do odpoczynku, warsztat stolarski oraz kuchnia, zostały przygotowane przed przybyciem uczestników, to jednak cała reszta należała do nich.

Planowaliśmy, szkicowaliśmy, a następnie konstruowaliśmy kolejne niezbędne przedmioty wyposażenia. Tak powstała infrastruktura dla dziesiątek warsztatów, a przestrzeń zamieniła się w centrum otwartych pracowni. Warto tutaj wspomnieć o zajęciach z obróbki metalu, z instalacji świetlnych i modułów brzmieniowych, z urban art, czy z cyjanotypii. Poza tym uczestnicy mogli wybudować, m.in. własne longboardy, rowery transportowe, rampy BMX oraz deskorolkowe, czy spróbować swoich sił w warsztacie teatralnym. Cieszymy się, że wynik naszych prac nie poszedł w zapomnienie wraz z końcem projektu.

Stało się tak za sprawą mobilnego warsztatu sitodruku stworzonego przez i dla stowarzyszenia Kühlhaus oraz ramp BMX dla Adrenalin e.V.

17

18

Die Teilnehmer aus Deutschland und Polen sowie viele spontane Besucher aus der Stadt fanden Gefallen an den Spiel- und Bastelmöglichkeiten im Camp. Der Raum und seine vielen Möglichkeiten wurden mit wenig Vorwissen und ganz unbelastet genutzt. So entstanden Objekte und Aktionen, die keiner geplant hatte, zum Beispiel selbstgestaltete Spiele oder Mini-Workshops, die nicht im Programm vorgesehen waren, aber für Vielfalt und Motivation sorgten.

Beim gemeinsamen Essen und Ausspannen zwischendurch entstanden neue Ideen und die Workshop-Teilnehmer und -Leiter konnten sich austauschen und gegenseitig beraten. Vom deutsch-polnischen Sprachspiel, dem Mithelfen in der Küche oder dem Gespräch mit Passanten bis zum großen Barbecue vor der Halle waren etliche Möglichkeiten vorhanden, sich in die Gemeinschaft einzubringen. Erfreulich waren auch die Besuche von den zwei Oberbürgermeistern Siegfried Deinege und Rafał Gronicz sowie weiteren Vertretern aus Stadtpolitik und -verwaltung. Hinzu kam das große Engagement vieler Vereine und Institutionen, die über den Zeitraum

Uczestnikom z całych Niemiec i Polski, jak też gościom z regionu spodobała się szczególnie możliwość zabawy i majsterkowania w Campie.

Pomieszczenie i jego możliwości były wykorzystywane często spontanicznie. I tak powstały najróżniejsze obiekty i zrodziły się działania, których wcześniej nikt nie planował, m.in. własnoręczne gry, czy mini-warsztaty, których siłą napędową była po prostu motywacja.

Podczas wspólnych posiłków i w wolnym czasie powstawały nowe pomysły, które wymieniali między sobą uczestnicy oraz prowadzący warsztatów. Polsko-niemieckie gry językowe, gotowanie, rozmowy z przechodniami i gośćmi, czy w końcu grillowanie na terenach przed halą sprawiły, że każdy mógł poczuć się część tej małej społeczności. Ponadto motywacji do działania dodała nam wizyta burmistrzów – Siegfrieda Deinege oraz Rafała Gronicza – oraz innych przedstawicieli Urzędów Miast. Do tego należy jeszcze wspomnieć o olbrzymim zaangażowaniu wielu lokalnych stowarzyszeń i inicjatyw, które wykazywały tak dużo entuzjazmu i chęci współpracy podczas całego trwania Creative Campu.

19

des Creative Camps wachsende Begeisterung zeigten.

In der ersten Septemberwoche wurden die praktischen Erfahrungen aus dem Creative Camp schließlich ausgewertet, mit Vertretern von Vereinen sowie Entscheidungsträgern aus Stadtverwaltung und Kommunalpolitik diskutiert und aufgeschrieben. Die Ergebnisse der Zukunftswerkstatt, Ideen für ein kulturelles Zentrum und das Gebäude selbst mit seinen Nutzungsmöglichkeiten wurden zur Abschlusspräsentation öffentlich aus- und vorgestellt. Konzerte, Lichtinstallationen und ein Buffet begleiteten die Veranstaltung bis zur abschließenden Diskussion über die Vorstellungen und Wünsche für die Zukunft. Ziel war es, mithilfe eines gelebten Prototyps dem Ideal eines soziokulturellen Zentrums für Görlitz ein Stück näher zu kommen und Handlungsempfehlungen an die Stadt und zukünftige Träger zu formulieren. Nun arbeiten alle Beteiligten zusammen, um eine Zwischennutzung bis zum Baustart zu ermöglichen.

W pierwszych tygodniach września, praktyczne doświadczenie zdobyte podczas Creative Camp zostało ocenione, przedyskutowane oraz spisane wspólnie z przedstawicielami regionalnych stowarzyszeń i władz miasta. Wyniki Warsztatów Przyszłości oraz pomysły związane z przyszłym centrum kulturalnym zostały przedstawione podczas prezentacji końcowej. Koncerty, instalacje świetlne i bufet towarzyszyły gościom podczas całego dnia, aż do zamykającej wydarzenie dyskusji na temat przyszłych wzajemnych oczekiwań. Cel był prosty. Za pomocą prototypu przybliżyć wizję socjo-kulturowego centrum, a następnie wspólnie sformułować zalecenia dla miasta, jak i przyszłych zaangażowanych. Zadaniem na teraz pozostaje znalezienie rozwiązania przejściowego, zanim budowa centrum ruszy na dobre.

Więcej informacji pod adresem www.rabryka.eu

Weitere Informationen unter www.rabryka.eu

Dokumentation Dokumentacja fokus Creative Camp Görlitz 2013 (http://bit.ly/1by3wHW)

20

Projektleiterin Margarete Kozaczka im Interview: Maggy – Du warst erstmals Projektleiterin des fokus Festivals. Gibt es einen Moment in der Vorbereitung, in den vielen Projekten oder während des Festivals, an den Du Dich besonders gern erinnerst?

Davon gab es in diesem Jahr einige: Ich war jedes Mal überglücklich, wenn wir mit unserem Konzept bei den Fördermittelgebern punkten konnten und eine Bewilligung erhielten. Ebenso enttäuscht war ich, wenn Förderungen abgesagt wurden, da diese ja nicht begründet werden und man nicht weiß, was man „falsch“ gemacht hat.

Die schönsten Momente waren jedoch diejenigen, die ich mit dem Team verbracht habe. So viele großartige Menschen, die mit so viel Herzblut an der Sache arbeiten und sich selbst dabei fast vergessen – das schweißt zusammen. Ein Highlight war dann natürlich das Festival selbst.

Da konnte ich den ganzen Tag nicht aufhören zu

Koordynator projektu Margarete Kozaczka w wywiadzie: Maggy – Objęłaś w tym roku po raz pierwszy przewodnictwo nad festiwalem fokus. Czy podczas przygotowań, w trakcie realizacji projektu, albo w dniu samego festiwalu zdarzyło się coś, co szczególnie będziesz wspominać?

Ten rok był dla mnie wyjątkowym, a złożyło się na to wiele czynników. Byłam przeszczęśliwa w momencie, gdy koncept trafił w ręce naszych sponsorów i dostaliśmy na wszystkie działania, o które wnioskowaliśmy dofinansowanie. W międzyczasie zdarzały się także rozczarowania, szczególnie wtedy, gdy bez podania uzasadnienia odmawiano nam przyznania środków, ale one nie wpłynęły na moje pozytywne wspomnienia z tamtego okresu. Najpiękniejsze chwile to te, spędzone z moim zespołem -ludźmi, którzy włożyli całe swoje serce w sprawę, nad którą wspólnie pracowaliśmy, poświęcając temu cały swój wolny czas. Najwięcej satysfakcji sprawił

21 grinsen, weil alles so gut geklappt hat und ich nur glückliche Menschen getroffen habe.

Bei der Planung zum fokus wurden in diesem Jahr bereits im Vorfeld die teilnehmenden Vereine, Organisationen und Initiativen stark mit einbezogen. Hat sich dieses Konzept bewährt?

Den teilnehmenden Akteuren den größtmöglichen Freiraum in der Gestaltung ihres Angebotes zu lassen, bewährt sich immer. Dies bedarf aber intensiver und detaillierter Absprachen, was schlussendlich eine Arbeitserleichterung für uns bedeutet. Wir versuchen jedes Jahr im Rahmen unserer Möglichkeiten einen Schritt weiter zu gehen und komplette Programmpunkte in die Hände potenter Vereine und Initiativen abzugeben.

Dass Du Polnisch und Deutsch sprichst kommt dem erklärten Ziel des fokus Festivals entgegen, grenzüberschreitend zu wirken.

Welche Fortschritte gab es diesbezüglich in diesem Jahr?

In diesem Jahr bekamen wir durch die Unterstützung dreier weiterer zweisprachiger Teammitglieder unglaublich viel Aufmerksamkeit und Beteiligung jenseits der Neiße. Noch nie gab es so viele Presseartikel, TV-Beiträge, Teilnehmer an Workshops, Akteure und Besucher von polnischer Seite wie 2013. Jetzt heißt es, diese Kontakte zu pflegen und neue Kooperationen aufzubauen, damit beim fokus irgendwann die Beteiligung zu gleichen Teilen von deutscher und polnischer Seite kommt.

Gibt es Bereiche des fokus, die noch ausgebaut werden sollten? Was kann in den kommenden Jahren noch besser werden?

Es gibt immer Bereiche, die noch ausgebaut werden können, wie zum Beispiel die Teilnahme der Akteure. Wir wünschen uns mehr neue und mehr polnische Teilnehmer. Ebenso könnte die Anzahl der teilnehmenden Mädchen in den Bereichen Streetart, Breakdance sowie Fun Sport

niewątpliwie sam fokus. W tym dniu nie mogłam wyjść z podziwu, że wszystko tak dobrze się udało i podczas festiwalu spotkałam wielu odwiedzających, którzy byli z niego bardzo zadowoleni i świetnie się na nim bawili.

Czy również w tym roku uczestniczące stowarzyszenia, organizacje i inicjatywy były włączone w przygotowanie fokusa, tak jak to miało miejsce w latach poprzednich? Czy koncept pozostał w standardowej wersji w tym zakresie?

Pod względem pozostawienia dużej swobody partnerom w przedstawianiu swoich ofert nic się nie zmieniło, jednak w tym roku postanowliśmy prowadzić jeszcze intensywniejsze i szczegółowsze rozmowy, co znacznie ułatwiło nam późniejszą współpracę. Każdego roku posuwamy się o krok naprzód, powierzając w ręce stowarzyszeń oraz inicjatyw coraz większe obszary fokusa i zapewniamy udział w całym procesie planowania programu festiwalowego.

Umiejętność posługiwania się przez Ciebie językiem niemieckim i polskim z pewnością nie pozostaje bez znaczenia dla stworzenia festiwalu ponadgranicznego, jakim jest niewątpliwie fokus. Jakie kroki zostały poczynione w tym kierunku?

Tego roku otrzymaliśmy dodatkowe wsparcie w postaci trzech dwujęzycznych członków naszego zespołu, co pomogło nam w przyciągnięciu uwagi i większego zaangażowania po drugiej stronie Nysy. Jeszcze nigdy do tej pory nie ukazało się tak wiele artykułów prasowych oraz reportaży telewizyjnych dotyczących naszego projektu, a także nie zanotowano tak dużej frekwencji uczestników warsztatów, partnerów czy gości z Polski, jak miało to miejsce w roku 2013.

Oznacza to także większą dbałość o zawarte kontakty, jak również zachęca do poszukiwania nowych partnerów. Pragniemy, aby festiwal włączał w działania w jednakowym stopniu stronę polską, jak i niemiecką.

22 verbessert werden, da diese bisher leider verschwindend gering ist.

Teil des fokus waren auch Aktionen rund um das geplante Jugendkulturzentrum RABRYKA. Inwieweit kann das fokus von solch einer permanenten Anlaufstelle für Jugendliche profitieren?

Von einer permanenten Anlaufstelle für junge Menschen wird nicht nur das fokus profitieren, sondern ganz Görlitz und alle seine Bürger, die aktiv werden wollen und hierfür einen Ort und andere Rahmenbedingungen benötigen.

Das fokus selbst kann dadurch auch nur vielfältiger und bunter werden.

Hast Du einen persönlichen Wunsch für die Planungen des kommenden Jahres?

Mein persönlicher Wunsch ist, dass sich ein tolles Team zusammenfindet und dass das fokus sich weiterentwickeln kann, sei es inhaltlich oder organisatorisch. Aber ich bin ganz zuversichtlich und gespannt, was uns 2014 erwartet.

Die Fragen stellte Markus Lippold

Czy istnieją jeszcze obszary fokusa, które wymagają poprawy? Co można byłoby w nadchodzącym roku zrobić jeszcze lepiej?

Naturalnie zawsze są aspekty, nad którymi warto byłoby popracować, takie jak, np. udział partnerów. Życzylibyśmy sobie więcej nowych i aktywnie działających osób z Polski. Drugą kwestią pozostaje natomiast stosunek dziewczyn do chłopców biorących udział w Streetart oraz Breakdance, bo na razie przewaga liczebna uczestników nad uczestniczkami jest znaczna.

Częścią fokusa były też działania mające na celu stworzenie socjalkulturalnego centrum Rabryka. W jakiej mierze festiwal mógłby skorzystać z powstania takiego miejsca dla młodzieży?

Przede wszystkim, takie stałe miejsce dla młodych ludzi przyniosłoby korzyści nie dla fokusa, ale dla całego miasta Görlitz i jego obywateli, pragnących włączyć się aktywnie w jego rozwój, a sam festiwal mógłby tylko wiele zyskać na swojej atrakcyjności i różnorodności.

Jakie jest twoje osobiste życzenie na nadchodzący rok?

Marzę o ponownym stworzeniu tak wspaniałego zespołu, pozwalającego na rozwój fokusa, zarówno pod względem merytorycznym, jak i organizacyjnym. Jestem jednak pełna wiary i spokojna o to, co przyniesie nam 2014 rok.

Wywiad przeprowadził Markus Lippold

23

24

Wir danken unseren Förderern, Partnern und Unterstützern: Dziękujemy naszym sponsorom, partnerom oraz wspomożycielom:

Das fokus Festival 2013 wurde organisiert in Zusammenarbeit mit: Festiwal fokus 2013 odbył się we współpracy z: 15°Rock Kulturkombinat · Adrenalin e.V. · A-TEAM! – Schnittstelle für Jugendbeteiligung in Görlitz · Arbeitskreis Queer · Aidshilfe Dresden · Bike Trial Görlitz · CaTee-Drale e.V. · Chilli la musica · Czerwona Głowa · Druckbar · Deutscher Kinderschutzbund · Domiziel / esta e.V. · FAME Graffiti & Skateshop Zittau · Farbenfalter · Filmclub von der Rolle ´94 · Flexibles Jugendmanagement / Jugendring Oberlausitz · Görlitzer Kickerking · HausundHof e.V. · Internationale Kinder und Jugendarbeit – Koordinierungsstelle Görlitz · Ins Tanz Studio · InterKulturManagement der Sächsischen Bildungsagentur · Jugendschutz Sachsen · Jugendförderung der Stadt Görlitz · Jugend-Kultur-Zentrum Basta! / Holzwurm e.V. · Kinder-Kultur-Café Camaleón · Kulturbrücken e.V. · Kühlhaus Görlitz · Lanterna Futuri · Meetingpoint Music Messiaen · misch masch sounds e.V · Mobile Kinder – und Jugendarbeit Görlitz · PANATO · Sportoase / CVJM · GOK Sulików · Susharnia Beatbox · Steinhaus Bautzen · Tierra Eine Welt e.V. · Youth Bank Oberlausitz

25

26

Impressum fokus 2013 ist ein Projekt des: fokus 2013 jest projektem stowarzyszenia:

Second Attempt e.V. Nikolaigraben 4 02826 Görlitz www.second-attempt.de info@second-attempt.de Projektleitung Koordynator Projektu: Margarete Kozaczka Redaktion Redakcja: Markus Lippold (Lektorat / Korekta), Anna Caban, Inga Dreger, Florian Schinagl Bilder Zdjęcia: Apolonia Wieland,Tomasz Janusz Szeremeta, Jakub Purej Grafik Grafika: Lars Erbach (formzoo.com), Alexander Hermann Übersetzung Tłumaczenie: Deutsch Polnisches Buero Pressekontakt/Kontakt Prasowy: Michael Lippold (stylejunkies.de) Druck Druk: Graphische Werkstätten Zittau GmbH

Das fokus Festival 2013 bei Youtube: festiwal fokus 2013 na youtube:

( http://bit.ly/ 19n66f6 ) Stay tuned! fokusfestival.eu facebook.com/fokusfestival twitter.com/fokusfestival youtube.com/fokusfestival