Cultuurduo Charles & Ester

Voor Charles Droste (56) was theaterdirecteur worden op zijn zestiende al een uitgemaakte zaak. Ester van de Haar (54) had nooit een vastomlijnd carrièreplan, maar wel al jaren dé baan van haar leven.

TEksT: juul van gessel en erik hagelstein • FOTOGRAFIE: Paul dekker

SSinds december 2020 is Amphion Cultuurbedrijf in Doetinchem een feit. Een samensmelting van Schouwburg Amphion, cultuurcentrum Gruitpoort en Muziekschool Oost-Gelderland. Charles Droste, voormalig directeur Schouwburg Amphion, en Ester van de Haar, voormalig directeur Gruitpoort, geven nu samen leiding aan Amphion Cultuurbedrijf. Het cultuurduo trekt vele uren in de week samen op, met ieder zijn eigen portefeuille. Charles programmeert zelf het theater, stuurt de afdeling Programmering aan en pakt zaken als marketing en events op. Ester stuurt de afdelingen Educatie en Samenleving aan en houdt zich bezig met financiën en P&O.

e: “Het is een klus die je niet in je eentje moet doen. Van drie organisaties één nieuwe maken is niet alleen een grote organisatorische puzzel, het vraagt ook aandacht voor de mensen. Voor zorgen en ideeën van medewerkers en relaties. Met z’n tweeën zie je gewoon meer en kun je sparren en samen knopen doorhakken.”

Drie grote culturele instellingen worden samen één. Een droom die werkelijkheid wordt? c: “Het is een zinvolle en verantwoorde keuze. De drie organisaties hadden weliswaar een ander DNA, maar waren ook enorm complementair aan elkaar. In ons culturele aanbod zat altijd wel overlap. Nu we samen tot één groeien, vervagen die grenzen. Hierdoor krijgt de gast, leerling of cursist straks echt een breder aanbod. En natuurlijk levert het efficiëntie en financiële voordelen op.” e: “Een eenjarige wordt muzikale kunst bijgebracht met Muziek op schoot. Een honderdjarige ervaart met ‘Kunst door de brievenbus’ dat er geen maximum leeftijd is om betekenis aan je leven te geven door middel van kunst. Dat gebeurt bij Amphion Cultuurbedrijf. Hoe mooi is het om mee te bouwen aan zo’n organisatie? Alle leeftijden daartussen zien we terug in onze film- en theaterzalen, op school, in onze studio’s en leslokalen. Of het nou om beleven, leren of delen gaat: wij kunnen iedereen ‘aan zetten’ met cultuur. Dat is wel een droom, ja.”

Hoe bevalt de samenwerking, in persoonlijke zin? e: “Heel goed. We vinden elkaar snel, in allerlei opzichten. We zijn verschillende persoonlijkheden en vullen elkaar goed aan. Om elkaar echt goed te leren kennen, doen we voorlopig nog vrijwel alles samen. We zijn een collegiaal bestuur (geen van beide is voorzitter, red.) dus moeten we over elke beslissing overeenstemming hebben. Maar dat gaat heel natuurlijk. We zitten vrijwel altijd op één lijn. En als we van mening verschillen, scherpen we elkaars standpunten aan.”

“WE voElEn allEmaal EEn zEkErE trots”

Charles

Klinkt als een intensieve tijd waarin je elkaar snel leert kennen. Kun je Ester ook wel eens achter het behang plakken, Charles? c: “Ester is doelmatig, efficiënt, productief, eigenzinnig, gedreven en energiek. Ze wil graag van alles op de hoogte zijn en is vasthoudend. Dat kan nog wel eens drammerig overkomen, haha. Ze heeft een tomeloze energie en inzet én gaat er soms vanuit dat anderen ook dat tempo hebben.”

Maar Charles heeft vast ook gekke gewoontes. e: “Nou, ik vind niet snel iets gek geloof ik. Eerder slim. Dat hij bijvoorbeeld al zijn kekke overhemden gewoon standaard aan een kledingrek in Amphion heeft hangen in plaats van thuis. Zodat hij altijd lekker in zijn Adidas-jasjes en op sneakers naar z’n werk kan wanneer hij geen zin heeft in een pak. Charles is heel pragmatisch. Prettig is dat. En hij vertrouwt er makkelijker op dat dingen vanzelf goed gaan, wat uiteindelijk meestal zo is. Een zinvolle compensatie van mijn behoefte aan regie en controle.”

Hoe heb je de naam Amphion mee kunnen nemen, Charles? c: “Ik ben als voormalig directeur van Schouwburg Amphion heel blij en dankbaar dat de naam Amphion is gekozen. Niet ik, maar Ester en anderen kwamen met dat idee. We hebben een sterke merknaam, zijn vier keer uitgeroepen tot Theater van het Jaar. We voelen allemaal een zekere trots.”

Over Charles

Gezin Vrouw Kathinka en haar drie zonen (18, 19 en 21) CV Hbo Personeel en Organisatie, Bedrijfsleider Koninklijk Theater Carré, Directeur Theaterfabriek Amsterdam (Joop van den Ende), Directeur Theater Lampegiet Veenendaal, Directeur Schouwburg Amphion, Directeur Amphion Cultuurbedrijf MUzieK “Voor mij de belangrijkste kunstvorm. Ik sta ermee op en val ermee in slaap. Ik ben wel een exponent van de jaren ’80: Tears for Fears, Supertramp, Seal en mijn ‘all-time favourite band’: Squeeze. Echte britpop.” MUST See “Ik raad iedereen aan om jong talent te steunen en voor de scherp geprijsde Avonturenserie in ons theaterprogramma te gaan. Vier avonden genieten van relatief jonge artiesten aan het begin van hun carrière. Weet dat Jochem Myjer en Bert Visscher ook in die series zijn begonnen!” GeRAAKT “Ik was écht geraakt door the Shooting Party eind jaren ’80 van Theo Nijland, Han Oldig en de inmiddels overleden Coen van Vrijberghe de Coningh. Met hun muziek, samenzang, teksten en theatervorm viel voor mij alles op z’n plaats.” LACHen “Daar waar humor en kwetsbaarheid tegen elkaar aan schuren en het ongemakkelijk wordt. Ik zie dat bij Marc Marie Huijbregts, Richard Groenendijk, maar ook bij Alex Klaasen en Rundfunk. Vaak omdat ‘de lach’ bevrijdend werkt.” FeSTiVAL “Ik ben bij Lowlands en Pinkpop geweest, maar ik ga liever naar een concert van één band. Kleinere festivals zoals Mañana Mañana en Achterland vind ik qua grootte en invulling wel erg leuk!” MUSiCAL “Ik zie veel producties in Londen en New York, dus ik weet wat ik programmeer als ze in Nederland uitkomen. De inhoudelijke musicals vind ik het mooist: Rent, Dear Evan Hansen, In the Heights of The Wild Party. Het hoeft niet altijd groots geproduceerd. Kleine producties zoals Fun Home of Spring Awakening komen vaak net zo binnen.”

Gezin Getrouwd met Alain, samen een dochter (22) en zoon (20) CV Hbo Nederlands en Geschiedenis, WO Onderwijskunde, Onderwijsadviseur en Educatief Uitgever, Directeur Cultuurcentrum Gruitpoort, Directeur Amphion Cultuurbedrijf KUnST “Ik hou van kunst die confronteert en ontregelt. Onlangs nog: ‘Broeders, verheft u ter vrijheid’ van kunstenaar en theatermaker Dries Verhoeven. Een doorlopende performance: Tien zingende Bulgaarse arbeiders in een kooi in een decor van geautomatiseerde collega’s. Kapitalisme dankzij marxisme? De consument eist en kijkt weg. Daar kan geen beleidsnota tegenop.” MUzieK “Ah, mijn funeral-list, super leuk en on going. Ik trakteer mezelf regelmatig op een generale. Al jaren staat Sorry van Kyteman erop. En de power-tranentrekker Gabriëlla’s song uit de Zweedse film Sa som i himmelen, New York van Marnix Emanuel en Kyrie uit het Requiem van Mozart.” MUSeUM “Ik hou van dwalen door museumzalen; soms is de kunst die er hangt zelfs ondergeschikt aan de beleving van zo’n ruimte. Het Rijksmuseum, de Verbeke Foundation in Stekene bij Antwerpen of veel dichterbij: Museum MORE in Gorssel of de Koppelkerk in Aalten en het door junior-directeuren geleide Museum Villa Mondriaan in Winterswijk. Hoge kwaliteit in onze eigen Achterhoek!” zeLF DOen “Heb je even? Als kind de tutu, de viool, het drumstel, de schildersezel en de emailleeroven. Later ambachtelijke naailessen, Argentijnse Tango en heerlijke mode-designsessies bij Djovrie Krus. Ik heb jarenlang in een koor gezongen, maar met één oor dat nauwelijks functioneert en tinnitus komt dat het zingen niet ten goede. Vorig jaar heb ik toch meegedaan met een ‘Meezing-Rossini’ Petite messe solenelle. Met 100 man in één dag de koorstukken instuderen en ‘s avonds uitvoering. Heerlijk, én genoeg mensen om eventuele missers te camoufleren, haha.”

Over Ester

e: “Het zou dom zijn om die goede reputatie weg te gooien. Amphion staat voor kwaliteit, daar wil iedereen bij horen. Dat geldt voor klanten en leerlingen, maar ook voor medewerkers. Natuurlijk gooi je een stuk historie weg. Maar ik merk nu al, sinds álle onderdelen Amphion heten, dat veel medewerkers én relaties een stukje extra trots voelen.”

Charles. Wat heeft een succesvolle schouwburg aan deze fusie? c: “Heel veel, vergis je niet. Ik zei altijd: wij zijn de bloemen, met Youp van ‘t Hek, Jochem Myjer en Ilse de Lange. Maar bloemen zonder wortels verwelken. De Gruitpoort en de Muziekschool waren die wortels en hadden van oudsher veel meer binding met de samenleving. Dat komt nu allemaal samen.”

Wat vind jij van deze beeldende uitspraak Ester? e: “Een mooie en eervolle gedachte. Kijk, een cultuurbedrijf faciliteert, organiseert en verbindt. Zodat artiesten, kunstenaars en docenten, ofwel ‘de makers’, hun werk met de wereld kunnen delen. Het gaat om hen, niet om ons. Zij maken met hun verbeeldingskracht nieuwe verhalen. Wij delen die met het publiek en met kinderen op school. Dat doen we samen met tientallen partners. Kijk maar eens op pagina 151 hoeveel. Samenwerken is essentieel in deze tijd. We doen dat ook met meer dan 200 vrijwilligers. Zij zorgen ervoor dat we middenin de samenleving staan. c: “Helemaal mee eens. Daarbij komt: Amphion is een prachtig theater, maar overdag gebeurt er vrijwel niets. Waarom zou dat zo blijven? We gaan de gebouwen beter benutten. Waarom programmeren we een kamerconcert dat nu nog in Amphion wordt gegeven niet in de muziekschool aan de Bizetlaan? Kan prima. En als een bedrijf een jubileumfeest wil geven, leveren wij kunstdocenten en acteurs voor workshops. We hebben ze allemaal in huis.”

Wat is het vergezicht, de belangrijkste ambitie? e: “We willen ervoor zorgen dat de zeventigduizend inwoners van Doetinchem het in 2035 ook nog leuk hebben. Én de mensen in de gemeenten om ons heen, want we zijn een instelling met een regionale functie. Kunst, theater, film, muziek: het inspireert en zet je aan het denken. Maar dat moet je wel blijven voeden. Neem muziekonderwijs, zo belangrijk. Als er straks geen docent meer is die je leert om een gitaar vast te houden, staat er uiteindelijk niemand meer op het podium in Amphion. Ik ben er echt van overtuigd dat creativiteit de belangrijkste competentie is van deze eeuw. Alleen dan kunnen we nieuwe verhalen maken.”

“amphion zorgt dat ‘dE makErs’ hun WErk mEt dE WErEld kunnEn dElEn”

Ester

Wat doen deze verhalen dan met een mens volgens jou, Charles? c: “Ze maken een mens rijker. Ze geven troost, kracht, plezier en energie. Blader door dit magazine en lees hoeveel mensen op zoveel verschillende manieren hun passie en inspiratie delen. Dan merk je pas echt wat kunst en cultuur doet met mensen. Wij mogen dat ondersteunen en in de praktijk brengen, hoe mooi is dat!”

Wanneer wisten jullie dat cultuur door je aderen stroomt? e: “Het is mij met de paplepel ingegoten. Lang niet altijd lekkere pap hoor, haha. Soms vind ik moderne kunst of muziek gewoon vreselijk. Dan doen mensen er heel interessant over en dan denk ik: ‘hm… ik zie het niet’. Maar vaak komt het kippenvel of de brok in m’n keel vanzelf. Zeker met muziek. Ik heb in mijn studententijd een veel te lange relatie gehad met iemand die zó prachtig piano kon spelen, dat ik geen afscheid kon nemen. Gelukkig kwam ik uiteindelijk tot het juiste inzicht. Maar de muziek waarmee hij mij in aanraking bracht, bijvoorbeeld Arvö Part en Simeon ten Holt, daar ben ik hem nog steeds dankbaar voor.” c: “Als jonge jongen organiseerde ik al popconcerten en voorstellingen in jongerencentrum The Solution in Lobith. Van Herman Brood, Gruppo Sportivo en de toen nog onbekende Herman Finkers en Bert Visscher. Ik wist dat deze faciliterende en organiserende rol goed bij mij paste. Het allerleukste vind ik mensen een mooie ervaring te geven.”

Waar zijn jullie directiekamers? e: “Die komen er niet. Past niet in deze tijd, niet bij ons bedrijf en niet bij onze karakters. We willen tussen de mensen staan, aanspreekbaar zijn. We krijgen bijna allemaal flexibele werkplekken en gaan zitten waar we nodig zijn.”

/THEA TER

/Theater /Film /Educatie /Muziekschool /Cursussen /Dansschool /Samenleving / THEATER 13