MENS & MAATSCHAPPIJ
Taal / Lezen
MENS & MAATSCHAPPIJ Natuur & wetenschap
11+
8 Ridders en marskramers Er zijn meer spreekwoorden die met de riddertijd te maken hebben. Zet de letters op de juiste plaats en je vindt opnieuw een woord terug uit de lijst van 20 woorden. • • • • • •
Iemand in het harnas jagen (g) Iemand de handschoen toewerpen (o) Iets in zijn schild voeren (e) Een lans voor iemand breken (i) Met open vizier strijden (h) Zich te vuur en te zwaard verzetten (r)
...... eerlijk te werk gaan
8 vervolg
1 Los de puzze
.................................................................................. .................................................................................. Ambachtslieden die harnassen maakten, behoorden tot het Harnassen Gilde. Zij maakten ook maliën en wapens.
...... voor iemand opkomen
...... iets stiekem doen Het verborgen woord is ................................................ ............................................... . Als je ergens goed in bent, wordt er wel gezegd dat ‘je iets in je mars hebt’. Die uitdrukking stamt uit de middeleeuwen. De mars is de mand die een marskramer op zijn rug meedroeg. Wat was de rol van de marskramer? Zoek het antwoord op internet!
............................................................................................................................ ............................................................................................................................
d e r e n! z in
erde tijd net tanks. Gepants de ridders uit die Eigenlijk waren het! Pas veel later erde paarden waren een flink nadeel kerels op gepants de ridders te paard de logheid van door de bedacht men dat te verminderen probeerde het gewicht materialen. De betekende. Men en door lichtere vervang te en n wel wat groter, loodzware harnass waren dan misschie van man en paard de veel grotere kwetsbaarheid het voordeel van woog niet op tegen maar dat nadeel wendbaarheid. eeld ‘luchtige’ vesten gemaakt van bijvoorb gebruik olders). meer (maliënk werd ( Zo en stalen ringetjes van aan elkaar gevlocht plek over van een blauwe inke fl een wel Oké, je hield dan ieder geval niet maar die ging in stoot met een lans, gebruik Tegenwoordig wordt dwars door je heen! van kunststof die vesten rende gemaakt van kogelwe zijn gemaakt.
ZIN51
............................................................................................................................ ............................................................................................................................
14
ZIN02
Helden en hulpelozen
ZINDER mens en maatschappij
NASCHOKKEN
Werkboekje 1 Helden en hulpelozen.indd 14-15
Deze milieuvriendelijke huizen hebben zonnepanelen op het dak.
Wat vind jij ervan?
voor
Het is niet eerlijk als mensen die een nieuw huis bouwen er allerlei dure voorzieningen in aan moeten brengen, terwijl mensen die in een oud huis wonen dat niet hoeven te doen. Iedereen moet het recht hebben zelf te kiezen. Als de regering echt wil dat mensen milieuvriendelijke keuzes maken, dan is het misschien een goed idee om mensen die dat doen minder belasting te laten betalen.
32
33
> Op schoolsupport.nl/zinder vind je ...
informatie (blader)voorbeeld > meer Op www.schoolsupport.nl vind je ... scores op hb-crit. ervaringen
recensies direct bestellen
M éér weten ?
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
’70 en ’70 s...... jaren jar ...... Kuiper ’60 de en ’60 aren jjar ble ...... ...... Hub 50 de ............ ia en ’’50 aren de jjar ............ Col ......umb 1 ............ Saljoet New............ arin...... ...... Gag ...... ...... ............ ISS s ............ ik Horizon els Spoetn ............ Ock ...... lab ...... Sky ............ ............ Glen............ ...... ...... ............ a ...... ...... Laik ............ ............ ...... ...... ...... ova ............ ............ resk...... The ............ ............ ...... ...... ............ ............ ...... ...... ............ ............ ............ Leonov ...... ...... ............ ...... ...... ............ ............ ...... ...... ng ............ ...... stro Arm...... ...... ...... ............ en Aldrin
12 13 14
door bacteriën te doden het inzamelen van materialen zodat deze kunnen worden hergebruikt een gas in de atmosfeer dat schadelijke straling tegenhoudt een apparaat met twee verschillende energiebronnen, zoals bijvoorbeeld benzine en accu’s, of gas en elektriciteit natuurlijk, niet met kunstmatige stoffen bewerkt een gas dat door planten wordt opgenomen om voedingstoffen aan te maken en dat mensen en dieren uitademen voor lange tijd bruikbaar zonder schadelijke gevolgen een mengsel van rook en mist, vaak in grote steden of industriegebieden een lamp die licht geeft door een metalen draadje onder stroom te zetten eigenschap van materiaal dat gevaarlijke straling uitzendt wat overblijft na verbruik (= extra woord!) kunstmatig gemaakt en niet in de natuur voorkomend een plaatje dat zonlicht omzet in elektrische energie een mengsel van rottend plantaardig materiaal dat wordt gebruikt om de grond vruchtbaar te maken (verticaal)) een geleidelijke temperatuursstijging in de aardse atmosfeer
€ 50,00
Zinder kennismakingsset (3x2 lb + 3x2 wb + 1x hl) 15
Zinder schoolset (= 3x basisset)
4
Zien zonder
€ 1.575,00
zicht
Brailleschrift
Zinder basisset (3x10 lb + 3x10 sets à 5 wb + 3x2 ab + 3x hl)
€ 595,00
ZIN04
Zinder 9+ startset (10x lb + 10x5 wb + 2x ab + 1x hl)
€ 210,00
ZIN450
Zinder 9+ leesboeken serie 10-delig
€ 104,50
ZIN455
Zinder 9+ werkboeken serie 10-delig + 1 hl
€ 35,50
ZIN455A
Zinder 9+ antwoorden A + B
€ 14,50
diverse
Zinder 9+ set van 5 werkboeken per titel
€ 12,95
ZIN05
Zinder 10+ startset (10x lb + 10x5 wb + 2x ab + 1x hl)
€ 210,00
ZIN550
Zinder 10+ leesboeken serie 10-delig
€ 104,50
ZIN01
2
12
Raadsels
Aarde in gevaar
te in de ruim
ZIN555
Zinder 10+ werkboeken serie 10-delig + 1x hl
€ 35,50
ZIN555A
Zinder 10+ antwoorden A + B
€ 14,50
diverse
Zinder 10+ set van 5 werkboeken per titel
€ 12,95
ZIN06
Zinder 11+ startset (10x lb + 10x5 wb + 2x ab + 1x hl)
€ 210,00
ZIN650
Zinder 11+ leesboeken serie 10-delig
€ 104,50
ZIN655
Zinder 11+ werkboeken serie 10-delig + 1x hl
€ 35,50
ZIN655A
Zinder 11+ antwoorden A + B
€ 14,50
diverse
Zinder 11+ set van 5 werkboeken per titel
€ 12,95
ZIN11
Zinder extra handleiding BO
€ 2,95
ww w. s c h ool s u pport. n l
+31 ( 0 ) 3 0 2 0 9 0 8 1 0
info@schoolsupport.nl
Ta a l / L eze n
Dat is een goed idee. Het kost misschien meer, maar op de lange termijn bespaar je geld, want je energierekening wordt lager. Maar wat belangrijker is, we geven voorrang aan het milieu en aan onze planeet.
Maar andere mensen vinden zulke wetten niet eerlijk. Ze vinden dat mensen zelf mogen kiezen in wat voor huis ze willen wonen. Met zulke bouwvoorschriften kunnen sommige mensen misschien helemaal geen huis meer betalen. Er zijn ook mensen die vinden dat de regering het bouwen van milieuvriendelijke huizen goedkoper zou moeten maken. Op die manier hoeven mensen niet alle extra lasten te dragen en wordt het gemakkelijker een milieuvriendelijke keuze te maken.
tegen
Vind jij dat de regering mensen moet verplichten milieuvriendelijk te bouwen?
1
1 je positie en je cht 2 de lichtgevoe route bepalen lige hersenen doorg laag achter in de oogbol die beeldsigna eeft 3 technologi len aan de e waarmee je met behulp van 4 het uitzen den van gelui satell ieten je positie bepa dssignalen en weg te vinde alt het analyseren n, van de echo’s 5 de doorzichtig de positie te bepalen of om de obstakels te e buitenste laag vermijden 6 een syste van de oogb em waarmee ol die de iris blinden en slech 7 moedig, zond tzienden kunn en de pupil afdekt en lezen en schrij 8 een wetenschaer angst ven pper die gods 9 arts die in dienst bestu oogziektes is gespecialiseerd deert 10 de enige in zijn soort 11 houdt verba nd 12 een mening; met de ontwikkeling, produ de manier waar ctie en verko 13 letters die op op je, figuurl dieper of hoge ijk gezien, ergen van medicijnen r in of op het papier zijn gedru s tegenaan kijkt kt 1 n a v i g e r e n 2 n e t v l i e s 3 s a t e l l i e t n a v i g 4 e c a t i e 5 h o h o l o o r n v c a t i l i e s e 66 b r a i l l e 7 o n v e r s c h r o k 8 t h k e n e o l o o g 9 o o g h e e l k u n d i g e 10 u n i e k 11 f a r m a c e u t i s c h 12 v i s i e 13 r e l i ë f
15
5/01/11 19:04
Volgens sommige milieubeschermers zouden we alleen nog maar milieuvriendelijke huizen moeten bouwen. Ze vinden dat bouwplannen vooraf moeten worden gecontroleerd. Zijn de huizen wel goed geïsoleerd? Worden er zonnepanelen gebruikt? Zijn ze gebouwd met duurzaam materiaal? Er zijn mensen die dat verplicht willen stellen. Anders kiezen mensen voor goedkopere oplossingen die slechter zijn voor het milieu.
ch
a c c h r
n in eurtenisse en en geb i Leonov r Alekse andelaa – ruimtew ble Hub op – telesco etnik aan Spo – kunstm ombia huttle Col – spaces Ockels ut Wubbo – astrona a Laik kova – hondje ina Theres ent ute Val – astrona ISS ation – ruimtest ri Gagarin naut Joe s – kosmo per Kui ut André – astrona joet 1 ation Sal – ruimtest lab ation Sky – ruimtest Glenn ut John – astrona n rin s Buzz Ald Horizon w strong en – de New deze eeu Neil Arm jaren ’90 anlanders ma de n ’80 de – de jare
Zet de nam
..................................................................................
De mars van een markramer.
1 Los de puzzel op
kolom. de juiste
..................................................................................
...... zich hevig verzetten
...... iemand kwaad maken
l op
elvlucht
rt in vog
vaa 9 Ruimte
Waarom vochten ridders in een harnas liever niet te voet?
...... iemand uitdagen
U it da ge nde m a t e r ia le n v oor de le e r ling d ie m e e r a a n k a n!
Natuur & wetenschap
10+
23