Editorjal
Is-Suççess sinonimu mas-Soçjetà tag˙na
G˙eΩieΩ Qarrejja, qed inwasslulkom it-tielet edizzjoni tal- pubblikazzjoni tag˙na “It-Titular” li b’sodisfazzjon kbir nistg˙u ng˙idu li kiseb ˙afna tif˙ir minnkom il-qarrejja. Ma kull ˙ar©a “it-Titular” dejjem qieg˙ed jikseb aktar popolarità u dan ikompli jimlina bil-kurra©© sabiex nag˙mlu ˙ilitna biex inkomplu ntejbu l-materjal kollu li nippublikaw.
IT-TITULAR
Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija Mqabba Est. 1993 Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V, ‘Palazz Santa Marija’, Pjazza tal-Knisja, Mqabba ÛRQ 08 - Malta Tel: 21683020 website: www.santamarija.com email: youths@santamarija.com Bord Editorjali: Carlo Sciberras Nicholas Baldacchino
Chris Schembri Baldacchino Design & Printing:
Print Right Ltd. - Marsa Splash Design - Mqabba ©
Copyright, Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija - Mqabba
Ma nistawx ma nift˙ux dan l-editorjal billi nifir˙u bil-kbir lill-G˙aqda tan-Nar fi ˙dan isSoçjetà tag˙na g˙as-suççess kbir li kisbet flewwel Festival Pirotekniku Internazzjonali ta’ Malta. Minbarra r-reb˙ tal-premjijiet g˙all-aqwa sinkronizazzjoni, l-aktar prodott ori©inali u laqwa korjografija, l-G˙aqda tan-Nar Santa Marija reb˙et il-premju overall b˙ala ir-rebbie˙a assoluti ta’ dan il-festival kif ukoll il-Maltin ivvutawlna b˙ala ir-rebbie˙a fil-votazzjoni ta’ l-opinjoni pubblika. Minn hawnhekk nixtiequ nirringrazzjaw lil dawk kollha li ˙adu sehem b’xi mod jew ie˙or sabiex jorganizzaw dan lispettaklu tant kbir li mhux biss ©ab unur lisSoçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V iΩda lill-Imqabbin kollha. Il-Motto tar-ra˙al tag˙na huwa “Biss bil-˙ila bil-˙ila” li jirrifletti b’mod s˙i˙ dan is-suççess u suççessi o˙ra suççessivi tul is-snin mhux biss g˙all-G˙aqda tan-Nar tag˙na li hija ferm popolari mal-Maltin u l-G˙awdxin kollha iΩda wkoll g˙as-Sezzjonijiet kollha fi ˙dan l-istess Soçjetà Santa Marija. Bir-reb˙ ta’ dan il-premju ferm presti©©juΩ komplejna nkabbru isem is-Soçjetà u r-ra˙al tag˙na u komplejna nibnu fuq suççessi o˙ra fosthom l-Etoile D’Or du Jumelage, il-premju li ng˙ata mill-Unjoni Ewropeja g˙all-©emella©© li sar bejn is-Soçjetà tag˙na u l-Corpo Bandistico ta’ Santa Vittoria in Matenano, il-Pro©ett talUnjoni Ewropea minn na˙a tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ flimkien mal-grupp ACLI minn Cirò ©ewwa Reggio Calabria, is-suççess li g˙amlet ilBanda Re Ìor© V, l-ewwel banda Mqabbija li tat Kunçert Sinfoniku ©ewwa t-Teatru Manoel u xog˙ol t’Arti kbira fil-KaΩin tas-Soçjetà tag˙na u fl-armar tal-Festa li juri s-sens kbir artistiku u kulturali li bqajna n˙addnu tul is-snin biex insemmu ftit. Ta’ dan kollu g˙andna nroddu ˙ajr lil Marija Ommna talli ΩΩomm idejha fuqna f’kull mument u tag˙tina l-kapaçità li dejjem nimxu ’l quddiem b’serjetà u g˙aqal. Ejjew flimkien nag˙tu eΩempju ta’ maturità f’kull waqt u nifir˙u b’dak kollu li jag˙milna uniçi ming˙ajr ma nwe©gg˙u lil ˙add. Il-Messa©© tag˙na g˙all-jiem li ©ejjien huwa dirett lil dawk kollha li g˙andhom g˙al qalbhom ilFesta ta’ Marija Assunta fejn nemnu bis-s˙i˙ li ΩÛg˙aΩag˙ tag˙na b’mod speçjali j©ibu ru˙hom tajjeb hekk kif jixraq lill-isem is-Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V.
1
Messa;; mill-PRO Chris Schembri Baldacchino - PRO Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ G˙eΩieΩ Óbieb Imqabbin, Di©a’ g˙addew xahrejn u re©a’ wasal iΩ-Ωmien, li issa g˙al u˙ud huwa ferm mistenni, biex nippublikaw ˙ar©a o˙ra mill-fuljett “ItTitular”, liema ktejjeb ©ie milqug˙ tajjeb ˙afna millqarrejja tieg˙u. Dan g˙aliex huwa immirat biex inΩommu lill-partitarji f’kuntatt dirett mas-Soçjetà Santa Marija kif ukoll biex nag˙tu spunt ta’ tag˙lim kemm fuq baΩi rikreattiva kif ukoll spiritwali. Din tieg˙i hija l-ewwel sena b˙ala membru tal-Kumitat tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙, fejn flimkien ma’ Jonathan Mifsud, ing˙atajt l-inkarigu ta’ Uffiçjal tar-Relazzjonijiet Pubbliçi (PRO). Xog˙olna huwa li kostantement inΩommu lill-pubbliku a©©ornat b’dak, li qed ji©ri fi ˙dan is-Soçjetà tag˙na’. Illum nista’ ng˙id kemm jirrikjedi sagrifiççji u xog˙ol bla waqfien biex isSoçjetà tag˙na tibqa’ dejjem attiva. G˙addew g˙axar xhur minn mindu twaqqaf il-Kumitat il-©did g˙al din isSena, u dan ifisser li fadal biss xaharejn biex niççelebraw il-Festa tal-Patruna tag˙na, Santa Marija. Kienu g˙axar xhur ta’ ˙idma kontinwa, fejn b˙ala Kumitat kon©unt, iddiskutejna u organizzajna diversi attivitajiet, fosthom ikliet, tournaments tal-futbol, playstation u sparar, kif ukoll esperjenzi ta’ valur soçjali b˙alma huma Ω-Ωjara lill-anzjani Mqabbin residenti f’San Vinçenz u lg˙otja tad-demm mill-partitarji tag˙na. Mhux ta’ min jinsa l-Ìimg˙a Marjana li g˙adha kif intemmet; Wirja ta’ Arti u Reli©jon, amalgamazzjoni ta’ Kultura u Spiritwalità, fejn apparti l-wirjiet artistiçi li ©ew esebiti, stedinna wkoll diversi
2
kelliema li qasmu mag˙na esperjenzi Marjani. Minn hawnhekk nirringrazzja lil kull min ˙a sehem f’din l-attività. Bla dubju, is-sena 2006 ser tibqa’ mnaqqxa fl-istorja tasSoçjetà tag˙na. Dan min˙abba l-unur KBIR li kisbet l-G˙aqda tan-Nar tag˙na wara s-suççess li wettqet fil-Malta International Fireworks Festival. Dan permezz ta’ liSpettaklu Vibranti ta’ Nar sinkronizzat ma’ tliet siltiet muΩikali, li ˙alla lil kull min kien preΩenti b’˙alqu miftu˙, speçjalment bil-kelma MALTA ffurmata permezz ta’ Ωbruffaturi. Fi 11-il minuta, irnexxielha tkaxkar mag˙ha aktar minn Ωew© terzi ta’ l-unuri, bl-aktar wie˙ed presti©©juΩ ikun Overall Winners . B˙alma semmejt, fadal xahrejn g˙allFesta tant mistennija minna l-Imqabbin, dik tal-Patruna tag˙na Santa Marija. Tul dan iΩ-Ωmien, il-˙idma ser tkompli, anzi trid tiΩdied! Minn hawnhekk nixtieq in˙e©©e© lill-partitarji tag˙na biex, fejn jistg˙u, jag˙tu daqqa t’id filpreparamenti g˙all-Festa, kif ukoll g˙aΩΩarmar. Ming˙ajr il-ftit g˙ajnuna ta’ kul˙add, ma jsir xejn. G˙all-Grazzja t’Alla, nistg˙u ng˙idu li g˙andna attivisti li ja˙dmu bi ˙©arhom biex dejjem ikollna Festa aqwa minn dik ta’ qabilha. Jalla nibqg˙u sejrin hekk! Nag˙laq billi nag˙ti parir siewi,… li matul il-Ìimg˙a tal-Festa, bix-xieraq nifir˙u b’mod responsabbli bis-suççessi UNIÇI li ksibna u fl-istess ˙in nie˙du ˙sieb li nΩommu l-isem tas-Soçjetà ming˙ajr tebg˙at, b˙alma dejjem g˙amilna. F’isem is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙, nixtieqilkom sta©un Sajfi friskanti kif ukoll, g˙al ©ejjieni, Festa sabi˙a denja g˙alina l-Imqabbin! Viva Santa Marija!
Messa;; mill-President tas-So/jetà Carmel Zahra - President Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V G˙eΩieΩ Ûg˙aΩag˙ u Qarrejja, Huwa ta’ unur kbir g˙alija li g˙andi din l-opportunità li qieg˙ed nikteb fuq dan il-ktejjeb ferm interessanti ntitolat ‘ItTitular’. Din il-pubblikazzjoni qeg˙da tkompli ΩΩid il-katina ta’ suççessi li wettqu Ω-Ωg˙aΩg˙ tag˙na tul dawn l-a˙˙ar snin. Ta’ min isemmi li g˙axar snin ilu, kienet propju l-˙idma taΩ-Ωg˙aΩug˙ s-Sur Alfred Galea li huwa wkoll bandist tal-post, li biha rnexxielna mmorru bil-Banda tag˙na f’Santa Vittoria in Matenato ©ewwa r-Re©jun ta’ Ascoli Piceno fl-Italja u sena wara l-Banda mill-istess Re©jun ©iet mistiedna sabiex tie˙u sehem fil-Festa Titulari ta’ Santa Marija. Dawn l-attivitajiet ©ew kollha nkurunati wara li ksibna l-Unur Les Etoiles d’ Or du Jumellage mill- Unjoni Ewropea. Tajjeb insemmi li fis- sena 1996 ΩÛg˙aΩag˙ tag˙na fet˙u orizzonti ©odda g˙as-Soçjetà permezz tal-websajt www.santamarija.com fejn konna fost lewwel Soçjetajiet MuΩikali fil-pajjiΩ li d˙alna fid-dinja ta’ l-informatika. Nie˙u l-opportunità sabiex nirringrazzja lis-Sinjuri Antoine Sciberras u Mario Mifsud ta’ din l-inizjattiva li ˙alliet ©id kbir lis-Soçjetà u r-ra˙al tag˙na. Ma nistax ma nurix l-apprezzament tieg˙i lejn is-Sinjorina Louiselle Sciberras li hija lwebmaster attwali u lejn il-Kumitat tasSezzjoni Ûg˙aΩag˙ li ta’ kull sena jissponsorja l-istess sit elettroniku. Jekk in˙arsu lejn larmar tal-festa, wie˙ed irid isemmi l-ammont kbir ta’ armar ma˙dum u ffinanzjat millKumitati tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ tul is-snin. Ma nistax ma nsemmix ukoll l-attivitajiet Filantropiçi li l-Kumitat tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ wettaq tul is-snin, b’mod partikulari l-attività fejn is-Soçjetà tag˙na kienet l-iktar Soçjetà MuΩikali li offriet donazzjonijiet tad-demm fis-sena 1996, il-Fun Run b’risq il-Cash for Cancer u l-attività reçenti li ©iet organizzata b’suççess kbir mill-Kumitat tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ preΩenti fejn ©ie mtella’ g˙allewwel darba The Mqabba Song Festival, blg˙an prinçipali li ji©i ffinanzjat wheel chair
g˙al tifel ta’ 7 snin mill-lokalità. Il-wheel chair ©ie ppreΩentat flokkaΩjoni tal-Miss Malta Beauty Pageant fl-2004. Inizjattiva o˙ra li g˙amlet unur kbir lis-Soçjetà u rra˙al ta’ l-Imqabba huwa lIskambju Kulturali tal-Programm YOUTH ta’ l-Unjoni Ewropea li sar fil-Festa li g˙addiet bejn isSezzjoni Ûg˙aΩag˙ tag˙na u l-ACLI ta’ Ciro (Italja). Minn hawn nifra˙ lit-tmexxija talKumitat taΩ-Ûg˙aΩag˙ preΩenti li kienet tassew professjonali waqt l-organizazzjoni ta’ dan l-Iskambju Kulturali li kien ta’ suççess kbir u ˙alla l-frott me˙tie© f’kull aspett b’mod partikulari fl-aspett ta’ relazzjoni nterkulturali. Avveniment ie˙or li din is-sena da˙al flg˙axar anniversarju tieg˙u huwa n-Nardu Farrugia Cup, g˙ad unur l-mibki s-Sur Leonard Farrugia fejn propju din is-sena fakkarna l-g˙axar snin mit- telfa tieg˙u. Kienet ukoll inizjattiva sabi˙a ˙afna miΩÛg˙aΩag˙ li kull sena jorganizzaw l-Ìimg˙a Marjana, propju g˙all-fatt li din l- attività qed isservi ta’ ©id Spiritwali kbir g˙all-poplu Mqabbi. FiΩ-Ωmien qarib ser ikunu niççelebraw il-Festa tant g˙aΩiΩa g˙alina talPatruna tar-ra˙al Santa Marija. Din titlob impenn kbir u Ωgur li diversi Ωg˙aΩag˙ issibhom minn ta’ quddiem biex jag˙tu daqqa t’id. Nixtieq nie˙u l-opportunità u nappella sabiex in©ibu ru˙na b’mod xieraq waqt ilmarci tal-festi. Qabel ng˙alaq dawn il-versi, nawgura liΩ-Ωag˙Ωug˙ Imqabbi Jonathan Farrugia g˙all-istudji tieg˙u fis-Saçerdozju sabiex jekk Alla jrid ikollna rag˙aj ie˙or fil-mer˙la ta’ Kristu. Insellem ukoll lill-G˙aqda tan-Nar Santa Marija u f’isem s˙abi tal-Kumitat nifir˙ilhom tas-suççess fil-kisba ta’ unur Internazzjonali fil-Festival Pirotekniku Internazzjonali ta’ Malta. Minn hawn nawgura aktar suççessi lil ferg˙at kollha fi ˙dan is-Soçjetà biex b’hekk inkomplu dejjem ng˙ollu l-ismijiet tant g˙eΩieΩ g˙alina ‘Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V’ u l-‘Imqabba’. Viva Marija Assunta, Patruna ta’ l-Imqabbin.
3
Pitturi ta’ l-Assunta Madwarna (3) Il-Pittura Jing˙ad li l-kwadru titulari tas-Santwarju ta’ lAssunta tal-Mosta tpin©a minn Baskal Buhagiar, imma m’hemm l-ebda dokumentazzjoni g˙al dan, g˙alhekk studjuΩi ta’ l-arti Maltin jippreferu jg˙idu li huwa kwadru anonimu. Il-pittura kienet saret fl-1678 u ori©inarjament kienet fil-knisja li kienet teΩisti qabel dik li hemm illum. Ìie kkummissjonat peress li Dun Ìakbu Chetcuti, Mosti, ˙alla l-flus g˙alih f’legat. Meta nbniet irrotunda maestuΩa preΩenti l-pittura kellha titkabbar biex ma tidhirx Ωg˙ira fiha. Dax-xog˙ol sar minn Salvatore Barbara fl-1860, li g˙amel ukoll xi restawr u re©a’ pin©a xi partijiet fuq ilpittura li di©à kien hemm. Ix-xena ppreΩentata f’dal-kwadru hija x-xena tradizzjonali: Marija tidher imdawwra bid-dawl tiela’ s-sema, mdawwra blan©li. Fin-na˙a t’isfel tal-kwadru jidhru lappostli j˙arsu mistag˙©ba ’l fuq. Fin-nofs, eΩattament ta˙t ilModonna jidher il-qabar vojt. B˙al fil-kaΩ tal-pittura li rajna x-xahar li g˙adda, jidhru prominenti ˙afna l-
4
figuri ta’ Ωew© appostli. Aspett partikulari huwa li t-tnejn g˙andhom xi kotba mitfug˙in fl-art ma’ ©enbhom. Mill-kuluri ta’ l-ilbies u letà jidhru li huma San Pietru u San Pawl. L-appostli l-o˙ra jidhru fuq wara, inqas çari u b’inqas dettalji artistiçi miΩ-Ωew© appostli li jinsabu quddiem. Minn ta’ wara wie˙ed biss jidher qed i˙ares ’il barra u jipponta lejn Marija. Fl-10 ta’ Awissu 1975 dil-pittura ©iet inkurunata solennement millArçisqof Gonzi – l-a˙˙ar kwadru li qatt ©ie nkurunat f’Malta s’issa. Óamsa u g˙oxrin sena wara twa˙˙lu tnax-il kewkba tad-deheb madwar ras il-Madonna. Il-Knisja Bla dubju li jekk hemm knisja çelebri Maltija sinonima ma’ Santa Marija hija appuntu l-knisja kolossali tal-Mosta, li bdiet tinbena fit-30 ta’
Mejju 1833 fuq pjanta ta’ Giorgio Grognet de Vassè. B˙ala mudell ˙a l-Pantheon ta’ Ruma – ˙a©a li qatt ma kienet saret qabel. Il-binja l-©dida saret madwar il-knisja l-antika tasseklu sbatax ta’ Tumas Dingli. IlMostin kollha taw daqqa t’id fil-bini tag˙ha u fil-©bir b’risq l-ispejjeΩ. Ixxog˙ol ma waqafx g˙al 27 sena s˙a˙, sakemm tlestiet mill-©ebel fl-1860, meta mbag˙ad twaqqg˙et l-antika. Tlestiet mill-iskultura u l-ir˙amar lejn l-1937. Dil-knisja tibqa’ tissemma g˙allmiraklu tad-9 ta’ April 1942, meta bomba waqg˙et ©ol-knisja (fejn kien hemm aktar minn 300 ru˙ mi©bura jistennew il-quddiesa) u ma splodietx. Hija l-akbar knisja f’Malta u t-tielet likbar knisja fl-Ewropa. Il-festa l-kbira l-o˙ra li ssir fil-Mosta hija dik talÌimg˙a l-Kbira; purçissjonijiet o˙ra huma ta’ San ÌuΩepp u tal-Madonna tar-RuΩarju.
Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ qed tniedi kampanja ta’ ©bir ta’ fondi sabiex il-pubbliku jkun jista’ jg˙in fl-iffinanzjar ta’ diversi pro©etti li l-istess Sezzjoni ser iΩΩanΩan fil-Festa Titulari ta’ Santa Marija, Protettriçi ta’ l-Imqabba. G˙aldaqstant, jekk int interessat li tag˙ti donazzjoni Ωg˙ira g˙andek tag˙mel dan billi tibg˙at SMS vojt fuq dawn in-numri: 5061 7367 g˙all-donazzjoni ta’ Lm1 5061 8087 g˙all-donazzjoni ta’ Lm2 5061 9217 g˙all-donazzjoni ta’ Lm5 GRAZZI MILL-QALB!!
5
La Piccolla Discount Store Groceries - Detergents - etc…
Blue Grotto Avenue, Ûurrieq Tel> 2164 2878
Kristianne Beauty Centre and Baby Care P.P. Saydon Street, }urrieq Tel> 2164 7391 Cosmetics - Skincare - Toiletries - Perfumes… and NOW a wide selection of pushchairs, prams, beds, nappy changers, highchairs and all you need for your baby.
6
Tag[rif…
Minn Giovanni Farrugia
Trasport f’Malta u fl-Imqabba … Les Etoile d’Or du Jumellage F’Malta nistg˙u ng˙idu li sar progress kbir f’dak li g˙andu x’jaqsam mat-transport. Bdejna bil-karettuni Ωg˙ar imbg˙ad ©ie lkarozzin. Wara lkarozzin waslu t-tram u l-ferrovija. Bdew jidhru l-ewwel karozzi u bdiet tin˙ass il-˙tie©a ta’ toroq tajbin. Kien g˙alhekk li beda jintuΩa r-romblu jew kif konna ng˙idulu l-makna taΩΩrar li kienet ta˙dem bl-isteam. Lewwel toroq fil-pajjiΩ bdew jinbnew mis-servizzi IngliΩi u wara min-nies tal-Public Works. Bdew die˙lin ukoll l-muturi u muturi o˙rajn mag˙rufin b˙ala tas- side car . Insibu wkoll vannijiet Ωg˙ar li kienu jintuΩaw millCarlton Garage tal-Furjana g˙alltqassim ta’ ˙obΩ. Wara bdew jintuΩaw il-karozzi tallinja li g˙al dak iΩ-Ωmien kienu daqsxejn goffi. L-ewwel karozzi tallinja li n©iebu fil-pajjiΩ kienu ta’ lg˙amla IngliΩa Thornycroft li kienu armati b’tyres solid u b’sa˙˙a tremenda però ming˙ajr ebda kumdità g˙all-passi©©ier kif ukoll g˙ax-xufier. Insibu li g˙all-˙abta ta’ l-annu 1905 kienu ©ew ordnati 5 karozzi tallinja Thornycroft mill-Ingilterra
sabiex jibdew joperaw servizz mill-Belt g˙allSant Andru. L-ordni kienet g˙all-vetturi b’ 20 horse power b’kapacità ta’ 36 passi©©ier u vettura minnhom b’g˙amla ta’ double decker . Dawn l-vetturi kienu mg˙ammra b’dawl elettriku. In-numri taxxaΩi kienu 375, 453, 502, 503, 504. Fis-sena 1922 dawn il-karozzi tal-linja bdew ja˙dmu b’sistema ta’ scheduled bus services mill-Belt g˙al Tas-Sliema. Wara dan il-perjodu bdew die˙lin filpajjiΩ karozzi ta’ l-g˙amla BMC talkumpanija British Motor Company fejn l-istess kumpanija IngliΩa ©abet hawn Malta bosta vetturi li kienu jissodisfaw tant tajjeb lis-suq Malti li xi w˙ud minnhom bdew jintuΩaw sa˙ansitra b˙ala ambulanzi. Xorta wa˙da baqa’ l-fatt li dawn il-vetturi ma kienux daqstant ta’ kumdità. Sassena 1926 kellna b’kollox 108 vetturi liçenzjati. Kien f’dan il-perijodu li flImqabba bdejna naraw xi karozzi tallinja. Kien Karmnu Zammit (TanNaxxari) li beda xi negozjati marrappreΩentanti tal-BMC sabiex huwa jixtri vettura tat-tip LUSITANIA li tul iΩ-Ωmien bdiet tag˙mel vja©©i bi skeda bejn l-Imqabba u l-Belt.
B’Tifkira G[a]i]a…. Tas-Sur Leonard Farrugia, Ex-President u Assistent Surmast tas-So/jetà Santa Marija u Banda Re :or; V f’g[eluq l-g[axar sena mit-telfa tieg[u. 1996 -2006 Kumitat Sezzjoni }g[a]ag[ 2006
7
Keychains tar-Reb˙ tal-Malta International Fireworks Festival Issa g˙all-bejg˙ mill-Bar tal-KaΩin! G˙all-prezz ta’ Lm1 biss Ordnijiet mill-Bar jew çemplu 21683020 Edizzjoni Limitata - T˙allux g˙all-a˙˙ar!! Platti bil-Vara Titulari ta’ Santa Marija G˙all-bejg˙ bi prezzijiet speçjali minn Ìunju sa Settembru 2006. Kull min irid jakkwista wie˙ed g˙andu jag˙mel dan billi jordnah fuq 9982 5738 jew mill-Bar tal-KaΩin. … T˙allux g˙all-a˙˙ar.
Is-Soçjetà Is-Soçjetà Santa Santa Marija Marija ser ser torganizza torganizza Ìita Ìita g˙all-Portugall g˙all-Portugall uu Fatima. Fatima. InΩuru InΩuru Lisbona, Lisbona, Leira, Leira, Coimbra, Coimbra, Fatima, Fatima, Oporto Oporto uu Tomar. Tomar. Mid-9 Mid-9 sas-17 sas-17 ta’ ta’ Settembru Settembru 2006. 2006. Prezzijiet Prezzijiet minn minn Lm199 Lm199 biss. biss. Çempluna Çempluna 21683020 21683020
DVD Kommemorattiva Kommemorattiva tal-Unur tal-Unur The The 1st 1st Malta Malta International International Fireworks Fireworks Festival Festival 2006 2006 mirbu˙ mirbu˙ mill-G˙aqda mill-G˙aqda tan-Nar tan-Nar Santa Santa Marija Marija -- Mqabba Mqabba lili jinkludi: jinkludi: L-Ispettaklu L-Ispettaklu PiromuΩikali PiromuΩikali “Dancing “Dancing Stars Stars over over the the Water” Water” Preparamenti, Preparamenti, Çelebrazzjonijiet, Çelebrazzjonijiet, Stqarrijiet Stqarrijiet fil-Media fil-Media uu aktar. aktar. Dan Dan kollu kollu g˙all-prezz g˙all-prezz minimu minimu ta’ ta’ Lm3.00. Lm3.00. Ordnijiet mill-Bar tal-KaΩin jew 99825738. Ordnijiet mill-Bar tal-KaΩin jew 99825738.
9
Il-:img[a Marjana … Suççess Spiritwali g˙all-Poplu Mqabbi Nhar il-Óadd 21 ta’ Mejju 2006, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija nawgurat g˙at-tieni sena konsekuttiva l-unika ‘Ìimg˙a Marjana’ ©ewwa l-Imqabba, fil-bini ta’ l-Isptar il-Qadim. Kienet Ìimg˙a ferm interessanti, komposta minn Ωew© wirjiet artistiçi ta’ pitturi, kwadri, statwi u xog˙ol ta’ l-arti©janar kollu relatat ma’ Sidtna Marija li kienu miftu˙in g˙allpubbliku sa nhar is-Sibt 27 ta’ Mejju. It-tag˙lim fuq Marija ma naqasx, fejn mit-Tnejn 22 sal-Ìimg˙a 26 ta’ Mejju kellna fostna diversi kelliema li trattaw su©©etti prattiçi fuq il-Óajja u s-Sinjifikat t’Ommna Marija. Ósibna wkoll sabiex no˙olqu atmosfera ferri˙ija b’diversi talenti Marjani fost, muΩika live, kant u poeΩija li kollha kkumplimentaw mat-temi mag˙Ωula tul il-©img˙a kollha. Fost il-mistiednin distinti g˙al dawn il-wirjiet, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija b’kollaborazzjoni mall-Kap ta’ l- iskola Primarja ta’ l-Imqabba u l-Kunsill Lokali stiednet grupp ta’ g˙alliema
barranin minn diversi pajjiΩi madwar l-Ewropa li kienu fir-ra˙al pittoresk ta’ lImqabba fuq ilprogramm Comenius ta’ l-Unjoni Ewropea fejn setg˙u jaraw u jduqu is-sinjifikat tal-kultura Maltija b’mod partikulari ilkultura ta’ l-Imqabba. Is-Sibt 27 ta’ Mejju assistejna g˙allg˙eluq ta’ din il-Ìimg˙a t’attivitajiet bil-preΩentazzjoni taç-Çertifikati lillparteçipanti kollha mis-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija. Il-President u l-Kumitat tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija jirringrazzjaw lill-poplu Mqabbi li kien ferm numeruΩ tul il- ©img˙a kollha, ilKelliema, il-MuΩiçisti u l-Kantanti, lartisti li pprovdewlna x-xog˙lijiet tag˙hom u lill-Kunsill Lokali ta’ l-Imqabba li g˙o©bu jg˙addilna l-Isptar il-Qadim sabiex nkunu nistg˙u ntellg˙u din il-Ìimg˙a Marjana.
Il-Ftu˙ Uffiçjali tal-Wirjiet Artistiçi
10
G˙al aktar tag˙rif u ritratti tal-wirjiet wie˙ed jista’ jΩur is-sit uffiçjali tas-Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V www.santamarija.com Attendenza numeruΩa tul il-Ìimg˙a kollha
It-Tnejn: Fr. Francios Mifsud O.P. - Is-Sej˙a ta’ It-Tlieta: Fr. Joseph Zahra O.P. Marija. Marija Port tas-Salvazzjoni
Il-Mother of Christ Folk Group
Il-Ìimg˙a: Il-Provinçjal Patri Paul Gatt Il-Misteru tal-Assunazzjoni
GΩira Choir
Il-Óamis: Vince Marshall - Marija fil-Familja
L-Erbg˙a: Fr Raymond Gatt O.P. - Marija f’Pentekoste
Is-Sopran Francesca Farrugia
Is-Sibt: PreΩentazzjonijiet taç-Çeritifikati lill-parteçipanti kollha waqt l-G˙eluq tal-Ìimg˙a Marjana
11
Dun ÌuΩepp Zammit Street, Malta Tel: 2168 0760 Opening Hours: Monday to Friday 9.00am to 12.00 noon 4.00pm to 7.00pm Wednesday to Saturday 9.00am to 12.00 noon
Triq Tas-Sejba, Mqabba Tel/Fax: 2168 3367
12
Frott it-Talent Imqabbi… … Pirotekniku … Il-Festival Les Etoile d’Or du Jumellage Internazzjonali Malti - 2006
Huwa unur li l-G˙aqda tan-Nar Santa Marija, rnexxiela tirba˙ f’April li g˙adda permezz ta’ Spettaklu tan-Nar Sinkronizzat mal-MuΩika bit-tema ‘Dancing Stars over the Water’. Minn fost Ωew© kumpaniji barranin u Ωew© G˙aqdiet lokali, l-G˙aqda tan-Nar Santa Marija rnexxielha tikseb l-unuri ta’ l-a˙jar prodott ori©inali, la˙jar korjografija, l-a˙jar sinkronizazzjoni mal-muΩika, l-a˙jar spettaklu skond l-opinjoni pubblika u eventwalment ir-reb˙ tal-Festival in ©enerali. B’dan lunur ferm presti©©juΩ is-Soçjetà Santa Marija ta’ l-Imqabba tista’ titqies b˙ala l-unika Soçjetà MuΩikali fil-pajjiΩ li hija nkurunata u fil-pussess ta’ Ωew© unuri Internazzjonali ta’ pre©ju kbir. L-G˙aqda tan-Nar Santa Marija flimkien mal-poplu Mqabbi t˙ossha ferm onorata li l-ewwel Festival tan-Nar fuq baΩi ta’ kompetizzjoni Internazzjonali ©ie mirbu˙ propju minnha bil-˙ila ta’ l-artisti Mqabbin fi ˙dan is-Soçjetà tag˙na.
13
Insiru nafu iktar dwar… G˙al din il-˙ar©a, ˙sibna sabiex nwelldu sezzjoni ©dida fejn ser inkunu nafu iktar dwar xi persuni fis-Soçjetà tag˙na. Huwa xieraq filfehma tag˙na li din is-sezzjoni nibdewa b’Innocent (Çensu) Farrugia li kien persuna attiva ferm fis-Soçjetà tag˙na. Çensu ˙alla dan il-wied ta’ dmug˙ f’Ottubru li g˙adda. Carlo Sciberras ˙ejja sett ta’ mistoqsijiet fuqu li ©ew imwie©ba minn ˙ut Çensu, Josephine u Marie. Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ tirringrazzjahom tal-˙in u l-ospitalità li offrewlna. CS: Liema kienu l-iktar affarjiet importanti fil-˙ajja ta’ Çensu? JF: Peres li hu kien bniedem attiv ˙afna, kellu bosta affarijiet u responsabiltajiet però jien na˙seb li l-Festa ta’ Santa Marija u lVara Titulari kienu l-iktar importanti g˙alih. Il-Familja naturalment kienet ukoll importanti ˙afna. CS: Mill-Banda l-o˙ra, liema kienu l-affarjiet li forsi kienu jdejjquh? JF: Jiena nqisu b˙ala bniedem perfezzjonist u kien irid kollox mag˙mul sewwa, l-iktar ˙a©a li kienet iddejqu hija meta tinstema xi nota ˙aΩina waqt id-daqq tal-qniepen fil-©ranet tal-festa u b˙al kull bniedem ie˙or kien jiddejjaq meta jkun hemm xi ˙add li ma jibΩax g˙al kull ˙a©a li jkollha x’taqsam mal-Festa. CS: Semmili xi episodju fil-˙ajja tieg˙u fejn Çensu wera fer˙ kbir u xi episodju ie˙or fejn wera n- niket. JF: Mument ta’ fer˙ kbir g˙al Çensu li ma nistax ninsa l-espressjoni fuq wiççu kien meta ©iet indurata l-Vara ta’ Santa Marija ©ewwa l-Imdina fl-1986. Na˙seb likbar niket li kellu f’˙ajtu kien meta miet ˙una Ω-Ωg˙ir ta’ 7 snin b’disgrazzja ©ewwa l-kaΩin fil-©urnata tal-festa. CS: Meta xi ˙add isemmi l-Pedestall ta’ l-Inkoronazzjoni, u l-Appostli li jintramaw g˙all-Festa wie˙ed ma’ jistax ma’ ja˙sibx f’Çensu, x’inhuma r-ra©unijiet li Çensu kien tant devot lejn dawn l-opri artistiçi?
14
JF: Huwa fatt li hija kien ˙a ng˙id hekk iffissat il-Pedestall ta’ l-Inkoronazzjoni, jien na˙seb li hu segwa sewwa x-xog˙ol li sar fuqu u baqa’ japprezza l-istess xog˙ol li kien sar bl-g˙araq ta’ xbinha l-partitarji tasSoçjetà ta’ dak iΩ-Ωmien. Fil-fatt l-a˙˙ar xewqa li kellu kienet li jindifen b’ritratt ta’ dan il-Pedestall. Rigward l-Appostli hu kien iqishom u j˙obhom b˙ala uliedu. Barra minn hekk hu kien involut fl-g˙aΩla kif ukoll fil-©bir g˙ar-restawr tag˙hom. CS: G˙adni nisimg˙u jg˙id li meta kien g˙adu Ωag˙Ωug˙ kien jer˙ila lejn Óal Tarxien bir-rota ma’ xi Ωg˙aΩag˙ o˙rajn sabiex jag˙mlu xi xog˙ol g˙all-Festa tag˙na. EΩattament,
x’kienet ir- ra©uni li kienu jmorru hemm? JF: Peress li dak iΩ-Ωmien ma tantx kien hawn karozzi, hu kien jinqeda ˙afna birrota, dawn kienu jitilg˙u Óal Tarxien biex ja˙dmu xi ©igçifogu g˙all-festa tag˙na peress li kien hemm Ωmien fejn s-Soçjetà me kellhiex post tan-nar. CS: Çensu kellu ˙afna g˙all-qalbu l-irfieg˙ tal-Vara ta’ Santa Marija waqt il-proçessjoni tal-15 t’Awissu, nista’ ng˙id ukoll li g˙amel Ωmien twil imexxi din il-proçessjoni. X’kienet tfisser g˙alih il-proçessjoni tal-15 t’Awissu u kif kien ikun f’dik il-©urnata tant g˙aΩiΩa? JF: Il-Proçessjoni g˙alija kienet il-qofol tal-Festa kollha. Nista’ ng˙id li ma kien jibdilha ma xejn. Niftakar li f’dik l-©urnata lanqas kien jersaq lejn id-dar biex jiekol. Wara li jg˙addi kollox kont tarah b’wiççu jiddi u kuntent li kollox g˙adda b’ wiçç il©id. CS: Spiss kien isemmi l-ex-Surmast tal-Banda George Martin b˙ala wie˙ed mill-ikbar ˙bieb li qatt kellu. Xi tg˙idli dwar din ir-relazzjoni kbira ta’ bejniethom? JF: Is-Surmast Martin kien tassew l-ikbar ˙abib li qatt kellu hija, kienu j˙obbu u jirrispettaw ˙afna lil xulxin, barra minn hekk Çensu kellu stima kbira lejh u kien japprezza x-xog˙ol li kien jag˙mel George Martin. Jien na˙seb li dil-˙biberija nibtet permezz tal-festa g˙aΩiΩa tag˙na li kienet tassew importanti g˙alihom it-tnejn. CS: Huwa fatt li Çensu ra ˙afna Festi ta’ Santa Marija, fl-opinjoni tieg˙ek liema kienet l-iktar festa importanti g˙alih u qatt ma seta’ jinsiha? JF: Il-festa li ma nesa’ qatt u li baqa’ isemmi tul iΩ-Ωmien Ωgur li hi l-festa ta’ meta ˙ar©et Santa Marija fuq iz-zuntier blinduratura l-©dida.
CS: Liema huma l-isba˙ memorji li g˙andkom ta’ ˙uwkom Çensu? JF: Li ma nistawx ninsew hija lespressjoni ferm sabi˙a li kien ikollu fuq wiççu meta kien jixtri xi affarjiet utli g˙addar, il-fer˙ tieg˙u waqt il-festi ta’ Santa Marija u meta kien qieg˙ed jag˙mel xi xog˙lijiet ta’ tinqix fil-bit˙a tad-dar tag˙na fejn meta kien ilesti xi biçça tinqixa kont tarah ji©ri jid˙ol isej˙ilna biex immorru naraw x’kien g˙amel. CS: Li kieku kellna nistaqsuh x’ja˙seb dwar is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ tag˙na, x’ta˙sbu li tkun it-twe©iba tieg˙u? JF: Çensu, kellu rispett kbir lejn iΩΩg˙aΩag˙. Sikwiet kien ji©i d-dar bid-da˙ka fuq wiççu u jirrakkontalna fuq xi attivitajiet li tkunu qed torganizzaw. Fil-fatt meta ©ejtu tarawh dan l-a˙˙ar, kien ˙assu fer˙an ˙afna bil-preΩenza tag˙kom. Jien na˙seb li t-twe©iba tieg˙u tkun turija t’apprezzament tax-xog˙ol siewi li qed tag˙mlu u biex tibqg˙u sejrin hekk u biex tkomplu tibΩg˙u g˙all-festa g˙ax intom l-ir©iel u n-nisa t’g˙ada li tridu tmexxu sSoçjetà.
15
Kompetizzjoni bi premju 1. Min kienu l-mistiednin speçjali tas-Soçjetà g˙all-Festa Titulari ta’ l1992? 2. Liema huma Ω-Ωew© unuri Internazzjonali li t˙addan is-Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V? 3. Semmi Ωew© attivitajiet Filantropiçi li s-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija organizzat tul is-snin li ilha mwaqqfa? 4. F’liema sena ©iet organizzata g˙all-ewwel darba fl-Imqabba l-Ìimg˙a Marjana u min organizzaha? 5. Liema huma l-kategoriji mirbu˙a mill-G˙aqda tan-Nar Santa Marija waqt l-Festival Pirotekniku Internazzjonali ta’ Malta f’April li g˙adda? 6. Min irregala l-Istandard il-Prim tal-Banda lis-Soçjetà? 7. X’kien jismu l-Ewwel President tas-Soçjetà? 8. Liema huma t-tliet linji ta’ SMS li permezz tag˙hom is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ qed tniedi kampanja nnovattiva u moderna ta’ ©bir ta’ fondi? 9. F’liema sena ΩΩanΩnet l-Imrew˙a l-Kbira? 10. Liema unur intreba˙ mis-Soçjetà fis-sena 1990? Ibg˙at it-twe©ibiet tieg˙ek fuq karta separata u d-dettalji personali sa mhux aktar tard mill-Óadd 2 ta’ Lulju 2006 fuq: Kompetizzjoni ‘It- Titular’ Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V, ‘Palazz Santa Marija’, Pjazza tal-Knisja, Mqabba ÛRQ 08 Ir-rebbie˙ tal-Kompetizzjoni Nru 2 huwa Marcio Ghigo Birkirkara. It-twe©ibiet korretti ji©u mag˙Ωula u tittella’ polza u hekk ikollna r-rebbie˙ li jixxandar fil-˙ar©a li jmiss. Il- premju g˙al din il-˙ar©a huwa DVD kommemorattiv tar-reb˙ u ç-çelebrazzjonijiet tal-Malta International Fireworks Festival.
16