onderwijscatalogus
FUNCTIONEEL ONTWERP
ONDERWIJSCATALOGUS
1
2
onderwijscatalogus
Arrangement specificeren
Intake
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Formuleren leervraag
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
DefiniĂŤren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
onderwijscatalogus
Inleiding In dit deel van de encyclopedie vindt u het functionele ontwerp van de onderwijscatalogus. Dit ontwerp geeft inzicht in de gewenste functionaliteit. Dit staat los van de ondersteuning door een concreet ICT-systeem. De hier beschreven functionaliteit kan uiteindelijk worden gerealiseerd als onderdeel van een ander ICT-systeem of als één of meer aparte ICT-systemen.
Beschrijvend en technisch gedeelte Dit document bestaat naast de inleiding uit twee delen. Een beschrijvend gedeelte, waarin u in verhaalvorm het gemaakte ontwerp kunt lezen en een technisch gedeelte, waarin alle use cases, activiteitendiagrammen, functies en werkopdrachten staan weergegeven. In het beschrijvend gedeelte wordt eerst uitgelegd wat wij nu eigenlijk onder de onderwijscatalogus verstaan. Vervolgens wordt u door de belangrijkste ‘delen’ (de use cases) van ons ontwerp geloodst. Daarin wordt beschreven hoe het proces in elkaar zit en welke uitgangspunten bij het ontwerpen zijn gehanteerd. Tevens is aangegeven waar zich de keuzemogelijkheden en vrijheidsgraden voor de onderwijsinstellingen bevinden. Aan het begin van de beschrijving van het ontwerp wordt via een overzichtsplaat duidelijk gemaakt waar u zich bevindt binnen het totaal aan use cases. In elk deel geven we onder de overzichtsplaat in beknopte vorm de uitgangspunten en keuzes weer die aan het ontwerp ten grondslag liggen. Daarna volgt een beschrijving van de use cases. Dat is een beschrijving van het proces vanuit het perspectief van een gebruiker van het systeem. Mocht u daarin geïnteresseerd zijn dan kunt u in het technische gedeelte de gedetailleerde uitwerking van de use cases lezen. Het technische gedeelte bevat een ‘platte’ export uit de Triple A-wiki.
3
4
onderwijscatalogus
Inhoudsopgave
Inleiding Beschrijvend en technisch gedeelte
3 3
Beschrijvend gedeelte
5
Gebruik en afbakening van de onderwijscatalogus Verdieping: Onderwijsproduct Verdieping: Metadata Verdieping: Arrangement Verdieping: Referentiearrangement
6 9 10 12 12
Deel I: Het definiëren, beheren en raadplegen van referentiearrangementen Uitgangspunten en keuzes Het definiëren van referentiearrangementen Het beheren van referentiearrangementen Het raadplegen van referentiearrangementen
14 14 15 16 16
Deel II: Het definiëren, beschikbaar stellen en beheren van onderwijsproducten 17 Uitgangspunten en keuzes 17 Het definiëren van arrangeerbaar onderwijsproduct en het beschikbaar stellen van het onderwijsproduct 18 Het beheren van onderwijsproducten 18 Deel III: Het raadplegen van de onderwijscatalogus
19
Technisch gedeelte
21
onderwijscatalogus
Beschrijvend gedeelte
5
6
onderwijscatalogus
Gebruik en afbakening van de onderwijscatalogus Om op basis van een individuele leervraag een goed onderwijsaanbod te kunnen samenstellen en te realiseren zijn de volgende 4 componenten van belang: 1. I dentificatie van alle beschikbare onderwijsproducten (in en via de onderwijsinstelling) 2. De beschikbaarheid van alle relevante taxonomieën (kwalificatiestructuren) 3. De daadwerkelijke onderwijsinhoud (de content van een les, een periode, een project etc.) 4. De beschikbaarheid van referentiearrangementen die als voorbeeld dienen voor de totstandkoming van het aanbod (arrangement) van de instelling aan de individuele deelnemer. De componenten 1 en 2 vormen de onderwijscatalogus. De onderwijsinhoud maakt geen onderdeel uit van de catalogus, wel moet de inhoud die door de instelling wordt geboden “passen” in het door middel van de catalogus gedefinieerde onderwijsproduct. Het onderwijsproduct is als het ware de verpakking van de onderwijsinhoud. De referentiearrangementen zijn voorbeelden van uitgewerkte leerroutes, op basis van de onderwijsproducten uit de catalogus. Deze voorbeelden kunnen worden gebruikt om deelnemers te helpen bij het maken van een keuze voor (een deel van) de leerloopbaan. Het gebruik van de catalogus laat zich goed beschrijven aan de hand van de “legometafoor”. Een legosteentje staat model voor een onderwijsproduct. Van belang is om te onderkennen dat er een keus is gemaakt voor lego. Dit is een belangrijke stap omdat op deze wijze een standaard is gedefinieerd die zeker stelt dat ieder nieuw steentje (product) past op de andere legosteentjes. Een belangrijke consequentie van de onderwijscatalogus is dat er binnen de instellingen een standaard ontstaat voor de identificatie/omschrijving van onderwijsproducten.
onderwijscatalogus
METADATEREN (METADATA) VAN EEN ONDERWIJSPRODUCT Type product Volgorde Tijdsaspect Personeel Ruimte Faciliteiten Financieel
Metadata
Metadata Metadata Metadata
ARRANGEREN
UIT DE CATALOGUS GEARRANGEERD AANBOD
Afhankelijk van het resultaat wat je bereiken wilt (het bouwwerk dat je maken wilt) heb je verschillende steentjes nodig. Het kan eenvoudig zoals in voorgaand plaatje is te zien, dan is maar een beperkt aantal steentjes nodig, maar het kan ook een stuk gecompliceerder zoals het beeld op de volgende pagina laat zien.
7
8
onderwijscatalogus
Voor een dergelijk bouwwerk is meer variatie in legosteentjes nodig. Voor onderwijs geldt hetzelfde. Het is goed mogelijk dat een instelling voldoende heeft aan een beperkt aantal onderwijsproducten, gelet op het onderwijs dat zij willen aanbieden. Echter als er sprake is van een groot aantal verschillende opleidingen, verschillende vormen van onderwijs of een grote differentiatie per domein is het zeer waarschijnlijk dat er een groot aantal verschillende producten (steentjes) gedefinieerd wordt. Van belang is om te onderkennen dat de catalogus niet daadwerkelijk de legosteentjes bevat. Alleen de beschrijving van alle verschillende steentjes is (volgens een standaard format, een sjabloon) te vinden in de catalogus (zie verder de paragraaf over “metadata�). Met steentjes alleen ben je er nog niet. Je hebt ook een beeld nodig van het eindresultaat (lees: de uitstroomkwalificatie), van het bouwwerk dat je wilt maken. Dan kan je namelijk bedenken welke steentjes uit de catalogus nodig zijn om het bouwwerk te gaan realiseren. Indien de keuze van de steentjes en de wijze waarop de steentjes worden samengebracht om het eindresultaat te bereiken in een voorbeeld is uitgewerkt, noemen wij dat een referentiearrangement. Een dergelijk referentiearrangement kan meer of minder gedetailleerd worden opgesteld. Het kan zijn dat er zoals het eerste plaatje laat zien, een eenvoudig huisje moet worden gebouwd,
onderwijscatalogus
waarbij het duidelijk is dat er een dak moet komen maar waarbij wellicht de kleur van het dak variabel is. Een dergelijke variatie betekent dat er uiteindelijk verschillende eindresultaten kunnen ontstaan. Voor een onderwijs situatie betekent dit dat het mogelijk is op basis van een referentiearrangement en in de catalogus beschikbare onderwijsproducten, verschillende arrangementen aan deelnemers aan te bieden. Zo kan recht worden gedaan aan de individuele wensen van een deelnemer. Het lego-bouwwerk geeft ook de relevantie van volgorde aan, het is niet mogelijk met het dak te beginnen. Eerst moeten de muren worden gebouwd (daar is de volgorde van de steentjes vrij met dien verstande dat er van onder naar boven moet worden gewerkt), dan moet het raam worden aangebracht, vervolgens het plafond en dan het dak. Een dergelijke volgorde wordt ook doormiddel van de identificatie van de onderwijsproducten vastgesteld voor de leerroute van een deelnemer voor een bepaalde periode. In de volgende paragrafen worden de belangrijkste begrippen van de onderwijscatalogus verder beschreven.
Verdieping: Onderwijsproduct Een onderwijsproduct is een product (zoals een les, een cursus, module of andere onderwijseenheid) dat zodanig van metadata is voorzien dat het geschikt is om te roosteren. Een onderwijsproduct is enkelvoudig dan wel samengesteld. Enkelvoudig betekent dat er sprake is van één uniek product dat niet verder onderverdeeld is in andere onderwijseenheden (een les engels van één uur kan een enkelvoudig product zijn). De onderwijscatalogus kan ook samengestelde onderwijsproducten bevatten. Een samengesteld onderwijsproduct bevat informatie over de afzonderlijke (enkelvoudige) onderwijsproducten die deel uit maken van de samenstelling en informatie over de samenstelling zelf (bijvoorbeeld volgorde) Deze informatie samen vormt de paklijst van het samengestelde onderwijsproduct. De paklijst is dus de informatiedrager van de samenstelling. Een voorbeeld van een samengesteld onderwijsproduct is een tweedaagse cursus engels voor beginners met een theorie- en een praktijkdag. De theoriedag is een enkelvoudig onderwijsproduct, net zoals de praktijkdag. De paklijst geeft aan dat de theoriedag voor de praktijkdag moet worden ingepland. Door te werken met samengestelde onderwijsproducten ontstaan zogenaamde aggregatieniveaus in de catalogus. Oftewel: een aggregatieniveau is een samenstelling van onderwijsproducten.
9
10
onderwijscatalogus
Het principe van de catalogus biedt dus de mogelijkheid om met samengestelde onderwijsproducten te werken, echter dit is een keuze die aan de onderwijsinstellingen is. Als de arrangeur kiest voor de samenstelling is de spelregel dat hij niets meer aan de samenstelling mag veranderen. Door te werken met samengestelde onderwijsproducten maakt de instelling een duidelijke keuze voor (of bepaalt) de volgorde waarin de deelnemer het onderwijsaanbod kan afnemen (in het voorbeeld van de tweedaagse cursus engels: eerst een theoriedag en daarna een praktijkdag). Door niet voor de samengestelde producten te kiezen, maar voor de enkelvoudige producten heeft de arrangeur (en/of de roostermachine) wel de mogelijkheid om in volgorde te variëren (voor zover de ingevoerde metadata dit toelaat).
Verdieping: Metadata Door middel van de zogenaamde “metadata” worden kenmerken van onderwijsproducten beschreven. Deze kenmerken zijn de informatiedragers voor de werkprocessen van de onderwijslogistiek, de kernregistratie en de primair proces ondersteuning. Door het definiëren van de metadata wordt een “sjabloon” (of macro) van de onderwijsproducten gecreëerd. De eigenlijke invulling van het sjabloon gebeurt door de onderwijsinstelling. Ieder onderwijsproduct wordt dus door middel van hetzelfde sjabloon beschreven. De informatie die in het sjabloon wordt ingebracht verschilt per onderwijsproduct. Uiteindelijk heeft ieder onderwijsproduct een eigen, unieke invulling. Op basis van deze invulling kunnen de werkprocessen van de onderwijslogistiek, de kernregistratie en de primair proces ondersteuning op een effectieve wijze door ICT-systemen worden ondersteund. In de metadata worden de volgende categorieën onderscheiden: - Identificatie - Status product - Tijdgegevens - Inhoud - Resources - Niveau en complexiteit - Resultatenstructuur Identificatie In deze categorie wordt door middel van een aantal informatievelden de unieke identificatie van het onderwijsproduct gerealiseerd.
onderwijscatalogus
Status product Het is denkbaar dat er sprake is van nieuw onderwijs binnen een instelling en dat daarvoor nieuwe onderwijsproducten moeten worden ontwikkeld. De categorie status product geeft hier informatie over. Tijdgegevens In deze categorie worden gegevens opgenomen die noodzakelijk zijn om het product goed in een tijdsperiode in te passen (noodzakelijk voor het roosteren). Denk bijvoorbeeld aan omvang (onderwijstijd) en terugkeerpatroon (patronen à la outlook, dus “6 keer, elke 2 weken”, “8 keer, elke week op dinsdag”) Inhoud Om het onderwijsaanbod goed samen te stellen en af te stemmen op de deelnemer en zijn leervraag is bepaalde inhoudelijke informatie nodig. De categorie “inhoud” bevat informatie zoals volgorde (verwijzing naar ander(e) onderwijsproduct(en) die voorwaardelijk zijn om dit onderwijsproduct te kunnen doen), startvoorwaarde (bijvoorbeeld groepsgrootte), leerstijl, taxonomie (koppeling van product aan taxonomie zodat bijdrage van product aan (eind)kwalificatie inzichtelijk wordt gemaakt), aggregatieniveau (samenstelling van onderwijsproducten) en paklijst (informatie over de afzonderlijke (enkelvoudige) onderwijsproducten die deel uit maken van de samenstelling en informatie over de samenstelling zelf (bijvoorbeeld volgorde)). Resources Deze categorie bevat informatie over de middelen (docenten, locaties etc.) die nodig zijn om het onderwijsproduct daadwerkelijk uit te voeren. Niveau en complexiteit Indien gewenst kunnen de instellingen bij het vormgeven van het onderwijsaanbod door middel van deze categorie complexiteitsniveaus definiëren Resultatenstructuur Dit is de definitie van de structuur op basis waarvan het summatieve resultaat wordt berekend uit andere resultaten.
11
12
onderwijscatalogus
Invulling metadata De invulling van het metadata-sjabloon per onderwijsproduct is aan de instelling; bijvoorbeeld: doorlooptijd van een onderwijsproduct kan 1 uur zijn, maar ook 3 maanden. In onderstaande tabel is een voorbeeld uitgewerkt van 2 verschillende onderwijsproducten. Metadataveld
Onderwijsproduct intro welzijn
Onderwijsproduct engels 1
Omvang
3 maanden
10 lesuren
Terugkeerpatroon
Iedere werkdag van 9 tot 5 gedurende 12 weken
1 uur per week gedurende een periode van 10 weken
Locatie
Open leeromgeving
Leslokaal 1
Volgorde
Complexiteitsniveau 1 en 2 voor 3
Personeelsleden
2 begeleiders/docenten
docent engels 1e graads
Complexiteitsniveau
1
2
Startvoorwaarde
maximaal 20 deelnemers
minimaal 5 deelnemers
Het eerste voorbeeld is logistiek eenvoudig, er wordt immers een hele periode “geblokt”. De twee begeleiders zorgen voor het in de juiste volgorde aanbieden van de juiste onderwijsinhoud. In het tweede voorbeeld is de logistieke uitdaging een stuk groter, daar wordt de periode van 10 weken gevuld met allerlei verschillende onderwijsproducten, waaronder het product engels_1
Verdieping: Arrangement Een arrangement is het onderwijsaanbod van de onderwijsinstelling aan een individuele deelnemer. Een arrangement is een planbaar geheel van beschikbare onderwijsproducten. Een arrangement bestaat uit een verzameling enkelvoudige en/of samengestelde onderwijsproducten, aangevuld met aanvullende eisen en wensen met betrekking tot de volgorde of periode waarin het product moet worden afgenomen. Een arrangement kan uit één onderwijsproduct (enkelvoudig of samengesteld) bestaan.
Verdieping: Referentiearrangement Een referentiearrangement is een voorbeeld (van een samenstelling) van enkelvoudige en/of samengestelde onderwijsproducten die invulling geven aan een bepaalde leerroute. Referentiearrangementen worden door de instelling opgesteld en zijn niet
onderwijscatalogus
verbonden aan een individuele deelnemer. Pas op het moment dat het referentiearrangement voor een individuele deelnemer ‘gekopieerd’ wordt om te gebruiken, ontstaat een arrangement voor één deelnemer dat ook geroosterd kan worden. Instellingen gebruiken referentiearrangementen als een middel om bijvoorbeeld sturing te geven aan de vraag van de deelnemer als (“aanraders” voor leerroutes), inzicht te bieden in het onderwijsaanbod van de instelling of om, het arrangeerproces te versnellen. Het wel of niet gebruiken van referentiearrangementen is aan de instelling. Het opstellen van een arrangement zonder een referentiearrangement is mogelijk met behulp van de catalogus. De arrangeur moet dan wel om kunnen gaan met de keuzemogelijkheden in de catalogus. Hieronder volgt een beschrijving van de use cases zoals deze zijn opgesteld om de werking van de catalogus zoals hierboven beschreven te kunnen waarmaken.
Arrangement specificeren
Intake
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Formuleren leervraag
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
Definiëren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
13
14
onderwijscatalogus
Deel I: Het definiëren, beheren en raadplegen van referentiearrangementen Arrangement specificeren
Intake
Formuleren leervraag
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
Definiëren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
Uitgangspunten en keuzes - Referentiearrangementen maken geen deel uit van de onderwijscatalogus - Keuze voor het gebruik maken van referentiearrangementen is aan de instelling - Het arrangeer- en roosterproces kan onafhankelijk van beschikbaarheid en gebruik van referentiearrangementen worden uitgevoerd - Referentiearrangementen kunnen nog niet beschikbaar gestelde onderwijsproducten bevatten.
onderwijscatalogus
Het definiëren van referentiearrangementen Referentiearrangementen worden gebruikt om (potentiële) deelnemers een beeld te geven van het mogelijke onderwijsaanbod (leerroutes) die passen bij de leervraag van de deelnemer. Daarnaast kan de instelling referentiearrangementen gebruiken om na te gaan of een aanbod (of idee) voldoet aan bepaalde criteria (bijvoorbeeld het aantal studiebelastingsuren). Referentiearrangementen kunnen ook ingezet worden als “aanraders” om zo sturing te geven op de matching van (leer)vraag en (onderwijs)aanbod. Een instelling kan besluiten een nieuw referentiearrangement te definiëren om de ontwikkeling van nieuw onderwijs te ondersteunen. Op basis van het nieuwe arrangement kan worden vastgesteld of er behoefte is aan nieuwe onderwijsproducten. Tevens kan door middel van het definiëren van het nieuwe arrangement worden nagegaan in hoeverre het nieuwe aanbod bijdraagt aan realisatie van een bepaalde eindkwalificatie. Samenhang met de onderwijscatalogus Bij het definiëren van een (nieuw) referentiearrangement wordt gebruik gemaakt van de onderwijsproducten zoals die in de onderwijscatalogus zijn opgenomen. Daarbij kunnen ook onderwijsproducten gebruikt worden die de status “in ontwikkeling” hebben. Verder is het mogelijk dat er bij het definiëren (ontwerpen) van het referentiearrangement wordt geconstateerd dat er behoefte is aan een nieuw onderwijsproduct. In een dergelijke behoefte wordt voorzien door de use case definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct.
15
16
onderwijscatalogus
Het beheren van referentiearrangementen Het beheren van referentiearrangementen behelst een serie activiteiten om bestaande referentiearrangementen te wijzigen of te verwijderen.
Het raadplegen van referentiearrangementen Bestaande referentiearrangementen moeten op basis van een zoekfunctionaliteit kunnen worden geselecteerd. Zo ontstaat inzicht in bijvoorbeeld: - Binnen de instelling beschikbare oplossingen voor een bepaalde leervraag - Differentiatie van onderwijsaanbod behorende bij een bepaalde taxonomie - Inzet van bepaalde middelen in de diverse arrangementen. Samenhang met de leervraag en ontwikkeling van de deelnemer Gedurende zijn leerloopbaan krijgt een deelnemer, op basis van zijn ambitie en behaalde resultaten, adviezen over zijn leeractiviteiten voor de komende periode. Dergelijke adviezen worden door de begeleiding in samenspraak met de deelnemer op basis van de zogenaamde peilstokmetingen opgesteld. Het advies kan aangevuld worden met ĂŠĂŠn (of meerdere) referentiearrangement(en). Deze worden door middel van de use case raadplegen van referentiearrangementen gevonden.
onderwijscatalogus
Deel II: het definiëren, beschikbaar stellen en beheren van onderwijsproducten Arrangement specificeren
Intake
Formuleren leervraag
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
Definiëren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
Uitgangspunten en keuzes - Onderwijsproducten met de status “in ontwikkeling” kunnen in een arrangement worden opgenomen maar kunnen niet worden geroosterd - Alleen de onderwijsproducten die “beschikbaar” zijn gesteld kunnen worden geroosterd - Onderwijsproducten worden gedefinieerd op basis van standaard metadata.
17
18
onderwijscatalogus
Het definiëren van een arrangeerbaar onderwijsproduct en het beschikbaar stellen van het onderwijsproduct Op basis van een autonome behoefte, dan wel naar aanleiding van het opstellen van een referentiearrangement, is vastgesteld dat er een nieuw onderwijsproduct in de catalogus moet worden opgenomen. Dit gaat in 2 stappen: 1. Eerst wordt die informatie gegenereerd die noodzakelijk is om het onderwijsproduct in een arrangement te kunnen opnemen, dit is de use case definieren arrangeerbaar onderwijsproduct (dit betekent niet dat er alle metadata bekend moet zijn. Er wordt een aantal velden ‘gevuld’) 2. Als daarna wordt besloten dat het product inderdaad aan een deelnemer moet worden aangeboden in de vorm van een rooster dan moet het onderwijsproduct beschikbaar worden gesteld, dit is use case beschikbaar stellen onderwijsproduct. In deze stap worden de nog openstaande metadatavelden ingevuld zodat het roosterproces de benodigde informatie van het onderwijsproduct. In stap 2 worden dus alle noodzakelijke metadata aangevuld en wordt het product, na een toets op volledigheid en consistentie vervolgens in de catalogus opgenomen. De status verandert dan van “in ontwikkeling” naar “beschikbaar”.
Het beheren van onderwijsproducten Het beheren van onderwijsproducten behelst een serie activiteiten om de metadatering van bestaande onderwijsproducten te wijzigen of om bestaande onderwijsproducten te verwijderen. Wijzigen en/of verwijderen is alleen onder bepaalde voorwaarden mogelijk.
onderwijscatalogus
Deel III: Het raadplegen van de onderwijscatalogus Arrangement specificeren
Intake
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Formuleren leervraag
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
DefiniĂŤren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
De use case raadplegen onderwijscatalogus is een algemene raadpleegfunctie die diverse partijen in staat stelt de onderwijscatalogus te doorzoeken op basis van bepaalde zoekcriteria. In het technische gedeelte is een aantal voorbeelden opgenomen.
19
20
onderwijscatalogus
Inhoudsopgave
Inleiding Use cases, activiteitendiagrammen en opsomming functies DefiniĂŤren referentiearrangementen Beheren referentiearrangementen Raadplegen referentiearrangementen Raadplegen onderwijscatalogus DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct Beschikbaar stellen onderwijsproduct Beheren onderwijsproducten Functies Onderhouden referentiearrangementen Controleren en beschikbaar stellen referentiearrangement Zoeken en raadplegen onderwijscatalogus Zoeken en raadplegen referentiearrangementen Onderhouden onderwijsproducten Controleren en beschikbaar stellen onderwijsproduct Metadatavelden
22 25 25 29 32 34 36 40 43 45 45 46 47 49 50 51 53
onderwijscatalogus
technisch gedeelte
21
22
onderwijscatalogus
Inleiding In dit technische gedeelte van het functioneel ontwerp van de onderwijscatalogus vindt u de gedetailleerde uitwerking van de use cases, werkopdrachten, activiteitendiagrammen en functies, zoals opgesteld in de werkbijeenkomsten met de deskundigen van de onderwijsinstellingen. In dit technische gedeelte vindt u een kopie van de informatie die door deze deskundigen is vastgelegd in de wiki. Daarna volgt een opsomming met toelichting van de metadatavelden. Dit zijn de beschrijvende kenmerken van de onderwijsproducten. In het beschrijvende gedeelte van dit functioneel ontwerp staat de werking ervan beschreven. Onderstaand figuur geeft de samenhang van de use cases voor de onderwijscatalogus weer.
Arrangement specificeren
Intake
Raadplegen referentie arrangementen
Beheren referentie arrangementen
Formuleren leervraag
Maken rooster
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
DefiniĂŤren referentie arrangementen
BPV matching
Beschikbaar stellen examen
DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Beheren onderwijsproduct
onderwijscatalogus
Een use case beschrijft het van buitenaf zichtbare gedrag van het systeem, vanuit het perspectief van de gebruiker. Een use case heeft een concrete aanleiding en een concreet resultaat, en beschrijft de processtappen van gebruikers van het systeem die moeten leiden tot dit concrete resultaat. De use cases zijn daarmee de eenheden van functionaliteit vanuit de gebruiker gezien. Het totaal aan use cases geeft antwoord op de vraag ‘wat moet het systeem ondersteunen? ‘ Voor de beschrijving van een use case is een standaard format gebruikt dat is afgeleid van de binnen UML (Unified Modeling Language) gangbare manier van beschrijven. Dit format wordt hieronder weergegeven. Naam
Naam van de use case
Aanleiding
De concrete aanleiding, voorwaarde of omstandigheid waarin deze use case start
Actoren
De actoren (rollen) die betrokken zijn in de uitvoering van deze use case
Doel
Het doel (van de actoren) met deze use case
Beschrijving van de acties
Beschrijving van de achtereenvolgende acties/stappen die worden uitgevoerd om te komen van de aanleiding naar het resultaat
Resultaat
Het concrete resultaat van deze use case voor de gebruiker
Frequentie
Het aantal keer dat deze use case naar verwachting wordt doorlopen
Een use case staat niet op zichzelf. Er liggen vaak verbanden tussen de verschillende use cases, omdat het resultaat van de ene use case vaak de aanleiding is voor een andere. Deze verbanden noemen we werkopdrachten. Een werkopdracht
Leeswijzer
behelst niet het overdragen van gegevens, maar meer het initiëren van een andere
Voor uw leesgemak worden in dit
use case. In het nevenstaand procesmodel zijn de use cases in samenhang ge-
technisch gedeelte de volgende
bracht door werkopdrachten tussen de use cases te tekenen door middel van pijlen.
symbolen in de kantlijn gebruikt: Vervolgens zijn de use cases nog een stap dieper uitgewerkt in een activiteiten Wanneer het een use case betreft
diagram. In een activiteitendiagram wordt de beschrijving van de acties gemodelleerd zodat de logica van het proces preciezer is gedefinieerd en duidelijk is onder verantwoordelijkheid van welke actor een activiteit wordt uitgevoerd. Er is per use
Wanneer het een activi-
case één activiteitendiagram gemaakt.
teitendiagram betreft Onder de activiteitendiagrammen is per use case een opsomming van functies ge Wanneer het een functie betreft
maakt. Dit zijn de functies die het systeem moet bieden om het beschreven proces te kunnen ondersteunen. Onder functies worden hier concrete onderdelen van een ICT-systeem verstaan, zoals schermen of rekenfuncties.
23
24
onderwijscatalogus
Daarna volgt een meer gedetailleerde beschrijving van de ge誰nventariseerde functies. Om tot deze functies te komen wordt uitgegaan van de activiteiten in de activiteitendiagrammen. Voor elke activiteit (of enkele opeenvolgende activiteiten) wordt vastgesteld welke ICT functies nodig zijn om de betreffende activiteit uit te voeren. Zo ontstaat een verzameling functies dat nodig is om de use case te ondersteunen. Sommige functies zijn voor meerdere activiteiten, in verschillende use cases toepasbaar. Dit technisch gedeelte wordt afgerond met de opsomming van de metadatavelden inclusief een korte toelichting van de velden.
onderwijscatalogus
Use cases, activiteitendiagrammen en opsomming functies Definiëren referentiearrangementen Voor de verschillende betrokkenen, zoals deelnemers, docenten en onderwijsmanagers, is het van belang om een aantal veel voorkomende samenstellingen (arrangementen) te maken van onderwijsproducten. Dit worden referentiearrangementen genoemd. Een veel voorkomende kan zijn het onderscheid BOL en BBL. Ze helpen inzicht te geven en overzicht te houden over de weg of de wegen die leiden tot een kwalificatie dan wel over een periode (bijvoorbeeld 1 jaar). Daarbij kan een aantal relevante criteria worden getoetst, zoals urennorm en instellingspecifieke eisen. De referentiearrangementen kunnen de basis zijn voor deelnemergebonden maatwerk.
Use case Aanleiding - Verandering in de taxonomie (de kwalificatiestructuur) voor een bepaalde opleiding - De instelling besluit om een nieuwe opleiding of opleidingsvariant te ontwikkelen - De behoefte om op basis van ervaring vanuit het arrangeren of onderwijskundige inzichten ‘aanraders’ te definiëren zodat deze eenvoudig hergebruikt kunnen worden Actoren - Onderwijsontwerper - Arrangeur - Beheerder arrangementen Doel - Om teams en deelnemers vooraf een beeld te kunnen geven van de mogelijke trajecten in grote lijnen. - Vooraf kunnen toetsen of het arrangement voldoet aan in- en externe onderwijskundige criteria. - Vooraf kunnen toetsen of het arrangement voldoet aan bedrijfseconomische criteria. - Vooraf kunnen toetsen of het arrangement voldoet aan ROC-specifieke eisen en wensen. (Bijvoorbeeld levensbeschouwing, regionale inkleuring, internationalisering) Beschrijving acties 1. Beschrijven van het doel en de doelgroep van het beoogde referentiearrangement: Op welke groep richt je je en waarom is een referentiearrangement nodig? 2. In kaart brengen van de eisen en wensen (en ervaringen in het geval van bijstelling van een bestaand arrangement), onder andere bestaande uit het volgende:
- Raadplegen van de taxonomie (kwalificatiestructuur) om vast te stellen hoe het
25
26
onderwijscatalogus
referentiearrangement daarin moet passen of tot welke resultaten het moet leiden.
- Kennis nemen van de ROC-specifieke eisen en wensen.
- Vaststellen van de wettelijke eisen waaraan dit deel van de opleiding, en dus
- Inventariseren van ervaringen in het gebruik van de bestaande referentiearran-
- Inventariseren van de mogelijkheden die toepassing van dit referentiearrange-
- Inventariseren van eventuele overlap tussen gewenste referentiearrangementen
het referentiearrangement, moet voldoen. gementen ment biedt voor doorstroom of terugstroom van een deelnemer
3. Prioriteren van eisen en wensen en ervaringen. 4. Ontwerpen van het referentiearrangement, zoals het is opgebouwd uit onderwijsproducten (de compositie).
- Raadplegen van bestaande referentiearrangementen om vast te stellen of er al
- Raadplegen van de onderwijscatalogus om vast te stellen of de benodigde
een referentiearrangement bestaat dat voorziet in de behoefte onderwijsproducten ook al beschikbaar en arrangeerbaar zijn in de onderwijscatalogus. Eerste mogelijkheid:
- De onderwijscatalogus is al gevuld met arrangeerbare en/of beschikbare producten
- In dat geval kunnen de bestaande producten in het referentiearrangement worden opgenomen
Tweede mogelijkheid:
- De onderwijscatalogus is nog niet gevuld met de gewenste onderwijsproducten.
- In dat geval moeten de gewenste onderwijsproducten worden gedefiniĂŤerd
- Wanneer deze producten beschikbaar zijn kunnen ze vervolgens in het referen-
middels de use case DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct. tiearrangement worden opgenomen 5. Toetsing van het referentiearrangement aan de taxonomie en overige metadata, ondersteund door het systeem. Denk hierbij aan de dekking van het kwalificatiedossier of de mate waarin het referentiearrangement voldoet aan de urennorm voor de periode waarop het betrekking heeft.
onderwijscatalogus
6. Valideren van het resultaat door toetsing aan de eerder geformuleerde eisen en wensen (zie stap 2) 7. Vastleggen en beschikbaar stellen van het arrangement, aangevuld met een aantal beschrijvende velden zoals de inhoud, doelgroep etc. Resultaat Een of meerdere gedefinieerde referentiearrangementen, gericht op de modale deelnemer, met een eigen naam. Het bestaat uit een logisch samenstelsel van onderwijsproducten. Frequentie Per referentiearrangement minimaal eenmaal. Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Definiëren referentie arrangementen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Raadplegen onderwijscatalogus
Definiëren referentie arrangementen
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen referentiearrangementen
Definiëren referentie arrangementen
Raadplegen referentiearrangementen
27
28
onderwijscatalogus
Activiteitendiagram
Functies - Onderhouden referentiearrangementen - Controleren en beschikbaar stellen referentiearrangement
onderwijscatalogus
Beheren referentiearrangementen Onder beheren van de referentiearrangementen wordt verstaan het onderhouden van de bestaande referentiearrangementen: het aanbrengen van wijzigingen, toevoegingen en verwijderingen.
Use case Aanleiding Toevoeging/wijziging/verwijdering op/van bestaand referentie arrangement is gewenst. Actoren - Beheerder van de referentiearrangementen - Onderwijsontwerper Doel Kwaliteit van arrangementen op peil houden en te laten aansluiten op de leervragen van deelnemers en de behoeften van de arrangeurs. Beschrijving acties 1. Raadplegen bestaande referentiearrangementen om na te gaan of er bestaande referentiearrangementen zijn die in de gewijzigde behoefte voorzien. 2. Aanpassen of verwijderen van een bestaand referentiearrangement.
-R aadplegen van de onderwijscatalogus om vast te stellen of de benodigde onderwijsproducten ook al beschikbaar en arrangeerbaar zijn in de onderwijscatalogus.
Eerste mogelijkheid:
- De onderwijscatalogus is al gevuld met arrangeerbare en/of beschikbare pro-
- In dat geval kunnen de bestaande producten in het referentiearrangement wor-
ducten den opgenomen Tweede mogelijkheid:
- De onderwijscatalogus is nog niet gevuld met de gewenste onderwijsproducten.
- In dat geval moeten de gewenste onderwijsproducten worden gedefiniĂŤerd
- Wanneer deze producten beschikbaar zijn kunnen ze vervolgens in het referen-
middels de use case DefiniĂŤren arrangeerbaar onderwijsproduct. tiearrangement worden opgenomen
29
30
onderwijscatalogus
3. Toetsing van het referentiearrangement aan de taxonomie en overige metadata, ondersteund door het systeem. Dit is dezelfde toets die ook bij het definiĂŤren van het referentiearrangement wordt uitgevoerd 4. Na goedkeuring beschikbaar stellen van het arrangement. Resultaat Referentiearrangement dat voldoet aan vastgestelde eisen en wensen. Frequentie Elk referentiearrangement meerdere keren per jaar. Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Raadplegen onderwijscatalogus
Beheren referentie arrangementen
Raadplegen onderwijscatalogus
onderwijscatalogus
Activiteitendiagram
Functies - Onderhouden referentiearrangementen - Controleren en beschikbaar stellen referentiearrangement
31
32
onderwijscatalogus
Raadplegen referentiearrangementen Use case Aanleiding Inzicht in beschikbare referentiearrangementen, inclusief hun kenmerken, is nodig bijvoorbeeld om een arrangement voor een individuele deelnemer op te stellen. Actoren - Arrangeur - Deelnemer - Docent - Management - Decaan Doel - Aanbieden van voorgedefiniëerde, samenhangende delen van arrangementen (‘aanraders’) die kunnen worden opgenomen in het individuele arrangement van een deelnemer - Inzicht geven in het ‘basisonderwijsprogramma’ aan deelnemers, docenten, management, decanen door een onderwijsproducten in samenhang te kunnen tonen - Interne/externe verantwoording van het onderwijsaanbod t.a.v. strategische keuzes, bedrijfsvoering, kwalificering. Beschrijving acties - Vaststellen zoekcriteria - Vaststellen van zoekcriteria op alle metadatavelden van de onderwijsproducten en combinaties daarvan - Vaststellen van zoekcriteria op de omschrijving en kenmerken van referentiearrangementen - Presenteren, sorteren en filteren van de zoekresultaten - Overnemen van de zoekresultaten Tenslotte kan er een referentiearrangement worden geselecteerd dat elders kan worden gebruikt, bijvoorbeeld worden overgenomen in het arrangement van een deelnemer Resultaat Overzicht van relevante referentiearrangementen. Frequentie Wekelijks
onderwijscatalogus
Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Raadplegen referentie arrangementen
Arrangement specificeren
Raadplegen referentie arrangementen
Raadplegen referentie arrangementen
DefiniĂŤren referentie arrangementen
Raadplegen referentie arrangementen
Activiteitendiagram Geen
Functies - Zoeken en raadplegen referentiearrangementen
33
34
onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus Use case Aanleiding Er is een groot aantal situaties waarin de onderwijscatalogus wordt geraadpleegd, dus de aanleiding is zeer divers. - Vanuit de intake, wanneer de intaker inzicht wil krijgen in de onderwijsproducten die aansluiten op de leervraag van de deelnemer en het gewenste startonderwijsproduct. - Vanuit het formuleren van de leervraag, om de leervraag van de deelnemer te vertalen naar concrete onderwijsproducten - Vanuit het specificeren van het arrangement, om de onderwijsproducten te selecteren die in het arrangement moeten worden opgenomen - Vanuit het beheren van BPV-plaatsen, om vast te stellen op welk onderwijsproduct een concrete BPV-plaats van toepassing is of geschikt is - Vanuit de BPV-matching, om kenmerken van een onderwijsproduct (in dit geval een stage of BPV) te matchen op de wensen van een deelnemer - Vanuit het maken van het rooster, waarin alle metadata van de betrokken onderwijsproducten nodig zijn Actoren - Docent - Deelnemer - Leertrajectbegeleider - Arrangeur - Roostermaker - Onderwijsontwerper - Beheerder onderwijscatalogus - Beheerder referentiearrangementen Doel Inzicht krijgen in beschikbare onderwijsproducten en de bijbehorende structuur en samenhang Beschrijving acties - Vaststellen zoekcriteria De onderwijscatalogus kan op uiteenlopende manieren worden bevraagd. Dit kunnen zoekcriteria zijn op de metadata, maar ook een bepaalde plek in de kwalificatiestructuur, bijvoorbeeld een bepaald kwalificatiedossier. Daarnaast kan gezocht worden vanuit de situatie van een concrete deelnemer,
onderwijscatalogus
door te selecteren welke onderwijsproducten relevant voor deze deelnemer zijn gezien de al afgenomen onderwijsproducten en het verbintenisgebied. - Zoeken en eventueel tonen alternatieven Op basis van de zoekcriteria worden de resultaten weergegeven. Wanneer de selectie geen, of te weinig resultaten oplevert kunnen er alternatieven worden getoond. - Structuren van de zoekresultaten De zoekresultaten kunnen worden weergegeven in de structuur van de taxonomie, of in de hiĂŤrarchie van de onderwijscatalogus. - Overnemen van de zoekresultaten Tenslotte kan er uit de zoekresultaten een selectie gemaakt die elders kan worden gebruikt, bijvoorbeeld in een arrangement van een deelnemer of in het roosterproces. Resultaat Selectie van onderwijsproducten die voldoet aan de selectiecriteria. Frequentie Zeer intensief gebruik, honderden tot duizenden malen per dag. Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Raadplegen onderwijscatalogus
Intake
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus
Arrangement specificeren
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus
Formuleren leervraag
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus
Maken rooster
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus
Beheren BPV plaats
Raadplegen onderwijscatalogus
Raadplegen onderwijscatalogus
BPV matching
Raadplegen onderwijscatalogus
Activiteitendiagram Geen
Functies - Zoeken en raadplegen onderwijscatalogus
35
36
onderwijscatalogus
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct Onderwijsproducten worden in twee stappen ontwikkeld 1. Een arrangeerbaar onderwijsproduct waarin alleen de voor het arrangeren noodzakelijke metadata zijn ingevuld; 2. Een beschikbaar onderwijsproduct waarbij alle verplichte metadata is ingevuld en dat daarmee dat planbaar is. Binnen deze use case wordt het globaal beschreven onderwijsproduct gedefinieerd dat bedoeld is om (in grote lijnen) de leervraag van deelnemer te kunnen vertalen naar een arrangement (nr.1). Tevens is een dergelijk onderwijsproduct geschikt om in een referentiearrangement te worden opgenomen. Uit een arrangeerbaar product kan nog geen informatie worden ontleend t.a.v. het roosterproces. Bij het definiëren van een arrangeerbaar onderwijsproduct gaat het om het plaatsen van het product in de onderwijscatalogus met de beschrijving van het product en basisset met metadata die benodigd is om te kunnen arrangeren. In verband hiermee is ten minste behoefte aan de volgende velden: - Status; in ontwikkeling - Geldigheid; begindatum=datum gereed - taxonomie - Eigenaarschap - Omschrijving; beschrijvende tekst m.b.t. inhoud en doelstelling van het product - Studiebelasting Voor zover bekend kunnen ook de overige metadatavelden worden gevuld. Gedurende het ontwikkelproces zal het gedefinieerde product een steeds definitievere vorm krijgen. Met andere woorden de metadateringslijst worden steeds verder uitgewerkt. Er kunnen bij de uitwerking ook weer nieuwe onderwijsproducten ontstaan.
Use case Aanleiding Bij het ontwerpen van onderwijs ontstaat de behoefte aan een nieuw onderwijsproduct. Hiervoor kunnen twee triggers van toepassing zijn: - autonome behoefte voor ontwikkeling van een onderwijsproduct - bij het definiëren van een referentiearrangement ontstaat de behoefte aan een onderwijsproduct
onderwijscatalogus
Actoren - Ontwerper onderwijsproducten - Beheerder onderwijscatalogus Doel Het benoemen van een nog te ontwikkelen product in de onderwijscatalogus zodat een arrangeur het kan opnemen in (referentie)arrangementen. Beschrijving acties - De ontwerper raadpleegt zonodig de onderwijscatalogus om na te gaan of het onderwijsproduct nog niet in de onderwijscatalogus beschikbaar is - De ontwerper van onderwijsproducten definieert een nog verder te ontwikkelen product door op hoofdlijnen te definiëren waar het in de opleiding en taxonomie (kwalificatiestructuur) past, welke doelen en resultaten worden nagestreefd en op welke doelgroep het product is gericht. - De ontwerper vult de minimale set met metadateringsvelden op basis waarvan het product in een referentiearrangement opgenomen zou kunnen worden. - De beheerder onderwijscatalogus neemt het product, conform bovenstaande beschrijving, op in de catalogus en geeft het product de status “In ontwikkeling” mee en stelt de datum vast waarop het onderwijsproduct daadwerkelijk beschikbaar komt, of dient te zijn. - De beheerder van de onderwijscatalogus geeft opdracht aan de productontwikkelaar tot het verder ontwikkelen van het product, wat uiteindelijk leidt tot het daadwerkelijk beschikbaar stellen van het onderwijsproduct aan het onderwijs middels de use case “Beschikbaar stellen onderwijsproduct” Resultaat Een gedefinieerd, arrangeerbaar onderwijsproduct is opgenomen in de catalogus waarbij de beoogde datum waarop het product beschikbaar moet zijn, en de benodigde metadateringsvelden voor de arrangeur gedefinieerd zijn. Frequentie Continu proces.
37
38
onderwijscatalogus
Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Raadplegen onderwijscatalogus
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Raadplegen onderwijscatalogus
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Definiëren referentie arrangementen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen examen
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Overige opmerkingen Een onderwijsontwikkelaar is strikt genomen geen actor in dit proces maar speelt wel een sleutelrol in de realisatie van bijvoorbeeld het onderwijsleermiddel. Het niet gereed zijn van het leermiddel is een showstopper. Dit offline proces moet simultaan door de instelling opgepakt worden.
onderwijscatalogus
Activiteitendiagram
Functies - Onderhouden onderwijsproducten
39
40
onderwijscatalogus
Beschikbaar stellen onderwijsproduct Onderwijsproducten worden in twee stappen ontwikkeld 1. Een arrangeerbaar onderwijsproduct waarin alleen de voor het arrangeren noodzakelijke metadata zijn ingevuld; 2. Een beschikbaar onderwijsproduct waarbij alle verplichte metadata is ingevuld en dat daarmee dan planbaar is. Binnen deze use case wordt het volledig beschreven onderwijsproduct gedefinieerd dat daarmee planbaar is geworden. Bij het beschikbaar stellen van een onderwijsproduct gaat het om het uitwerken van het product in de onderwijscatalogus met alle benodigde metadata voor het kunnen plannen van het onderwijsproduct. Welke metadata daarbij vereist zijn kan per ROC verschillen. Het systeem controleert of de status ‘beschikbaar’ gegeven kan worden. Er kunnen bij de uitwerking ook weer nieuwe onderwijsproducten ontstaan, die dan als zelfstandige producten kunnen worden opgenomen in de catalogus.
Use case Aanleiding - De beheerder onderwijscatalogus geeft aan dat het onderwijsproduct met de status ‘in ontwikkeling’ de status ‘beschikbaar’ moet krijgen. Actoren - Ontwerper onderwijsproduct - Beheerder onderwijscatalogus Doel Het beschikbaar stellen van een onderwijsproduct in de onderwijscatalogus. Beschrijving acties - De onderwijsontwikkelaar ontwikkelt het onderwijsproduct (verder) zodat het daadwerkelijk kan worden gepland. Dit betekent dat het product daadwerkelijk beschikbaar moet zijn en dat de complete metadatering van het onderwijsproduct bekend is (tenminste alle verplichte velden). - Het ontwikkelde of gewijzigde onderwijsproduct wordt door de beheerder van de onderwijscatalogus getoetst op volledigheid en consistentie op basis van de gedefinieerde metadata
onderwijscatalogus
- De beheerder van de onderwijscatalogus past de status aan naar ‘Beschikbaar’. Vanaf dat moment kunnen arrangementen waarin dit product voorkomt daadwerkelijk in het roosterproces worden meegenomen. Resultaat Een planbaar onderwijsproduct in de onderwijscatalogus. Frequentie Eénmaal per onderwijsproduct Werkopdrachten Naam werkopdracht
Van use case
Naar use case
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
41
42
onderwijscatalogus
Activiteitendiagram
Functies - Controleren en beschikbaar stellen onderwijsproduct
onderwijscatalogus
Beheren onderwijsproducten Reeds gedefinieerde, beschikbare onderwijsproducten kunnen gewijzigd worden. Hieronder valt ook het verwijderen van het product door de status ervan op nietactief te zetten. Onderwijsproducten die al zijn opgenomen in een arrangement kunnen alleen dan worden gewijzigd wanneer dit geen gevolgen heeft voor het arrangement of het roosterproces.
Use case Aanleiding De omschrijving, status, metadatering en/of taxonomie van het onderwijsproduct dient aangepast te worden. Actoren - Ontwerper onderwijsproduct - Beheerder onderwijscatalogus Doel Het up-to-date houden van de onderwijscatalogus. Beschrijving acties In eerste instantie dient de beheerder de afweging te maken of een wijziging op een bestaand product is toegestaan. Deze maakt hierbij waar mogelijk gebruik van de kernregistratie, arrangeertools en de roostermachine. - Indien een veld geen invloed heeft op arrangeren, plannen of op essentie van het product is aanpassen mogelijk. In een dergelijk geval wordt het versie nummer van het product aangepast - Indien een veld wel invloed heeft op arrangeren en plannen maar nog niet daadwerkelijk is opgenomen in een arrangement of een planning kan het gewijzigd worden. In een dergelijk geval wordt het versie nummer van het product aangepast - Indien een product al daadwerkelijk in een arrangement of planning is opgenomen dan wordt bestaande product inactief en wordt een nieuw onderwijsproduct opgenomen in de catalogus. Er zal een signaal moeten gaan naar arrangeur dat product in bestaande arrangementen moet worden vervangen. Indien een product ooit is afgenomen kan het niet meer worden gewijzigd.
43
44
onderwijscatalogus
Resultaat Een geactualiseerde onderwijscatalogus. Frequentie Dagelijks Werkopdrachten Geen
Activiteitendiagram
Functies - Onderhouden onderwijsproducten - Controleren en beschikbaar stellen onderwijsproduct
onderwijscatalogus
functies
Onderhouden referentiearrangementen Met behulp van deze functie kan een referentiearrangement worden vastgelegd of een bestaand referentiearrangement worden gewijzigd.
Ondersteunt use cases - Definiëren referentiearrangement
•
Ontwerpen referentiearrangement
- Beheren referentiearrangement
•
Wijzigen of verwijderen bestaand referentiearrangement
Doel Zorgen dat, met name arrangeurs, gebruik kunnen maken van ‘aanraders’. Dit zijn referentiearrangementen, of onderdelen daarvan, die kunnen worden gebruikt bij het definiëren van een arrangement voor een specifieke deelnemer.
Korte beschrijving Met behulp van deze functie kan een referentiearrangement worden vastgelegd. Dit vindt plaats in de volgende stappen. - Selectie van onderwijsproducten
•
•
Selecteren van onderwijsproduct(en) uit de onderwijscatalogus met behulp van de functie Zoeken en raadplegen onderwijscatalogus Deze producten worden in het referentiearrangement geplaatst, rekening houdend met de volgorde-eisen die volgen uit de metadatering van de betreffende onderwijsproducten
•
Onderwijsproducten kunnen ook uit het referentiearrangement worden verwijderd.
- Toevoegen extra volgorde voorwaarden
•
De producten in het referentiearrangement kunnen in de gewenste volgorde worden geplaatst, mits hiermee niet de volgorde-eisen in de metadata van de betreffende producten worden overtreden
•
Daarnaast kan worden aangegeven dat een product of reeks van producten geen volgorde-afhankelijkheid hebben (dus parallel geschakeld zijn)
45
46
onderwijscatalogus
- Toevoegen extra randvoorwaarden of beperkingen
•
Alle randvoorwaarden of beperkingen die ook aan een specifiek arrangement voor een deelnemer kunnen worden gekoppeld, kunnen ook aan een referentiearrangement worden gekoppeld, voor zover het geen randvoorwaarden zijn die didactisch van aard zijn en niet gerelateerd aan de uitvoering.
Daarnaast is het mogelijk om met behulp van deze functie het referentiearrangement te verwijderen. Zowel bij het verwijderen als het wijzigen van een bestaand referentiearrangement is het niet nodig om te controleren of het referentiearrangement al is gebruikt. Bij het gebruik wordt immers een kopie getrokken naar het specifieke arrangement van een deelnemer.
Controleren en beschikbaar stellen referentiearrangement Met behulp van deze functie kan een vastgelegd referentiearrangement worden getoetst en vervolgens voor gebruik beschikbaar gesteld worden.
Ondersteunt use cases - Definiëren referentiearrangement
•
Toetsen referentiearrangement aan business rules en wettelijke eisen
•
Toetsen referentiearrangement aan eisen, wensen en criteria
•
Beschikbaar stellen referentiearrangement
Doel Beschikbaar stellen van een referentiearrangement.
Korte beschrijving Met behulp van deze functie kan een vastgelegd referentiearrangement worden bekeken, handmatig en geautomatiseerd worden getoetst en tenslotte beschikbaar worden gesteld door de status te wijzigen. Dit vindt plaats in de volgende stappen. - Raadplegen referentiearrangement
•
Het referentiearrangement kan worden geraadpleegd, zodat kan worden beoordeeld of het voldoet aan de eisen, wensen en criteria die ervoor gelden
onderwijscatalogus
- Geautomatiseerd controleren
•
Het arrangement kan automatisch worden getoetst aan wettelijke, onderwijskundige en bedrijfsmatige criteria. Dit betreft bijvoorbeeld de controle op de urennorm, samenhang binnen het kwalificatiedossier e.d.
•
De gebruiker kan kiezen welke controles worden uitgevoerd, omdat het geen concreet arrangement voor een deelnemer is maar slechts een onderdeel daarvan
-B eschikbaar stellen
•
Het referentiearrangement wordt beschikbaar gesteld door de status te wijzigen in “Beschikbaar”
Zoeken en raadplegen onderwijscatalogus Dit is een breed toepasbare functie waarmee de onderwijscatalogus kan worden geraadpleegd om onderwijsproducten te zoeken, tonen en te selecteren.
Ondersteunt use cases - Raadplegen onderwijscatalogus
Doel Het om uiteenlopende reden zoeken, tonen en selecteren van onderwijsproducten uit de onderwijscatalogus.
Korte beschrijving Dit betreft een generieke zoek-, raadpleeg- en selectiefunctie. Deze functie werkt op hoofdlijnen als volgt. De functie start met het definiëren van de zoekcriteria. Afhankelijk van de situatie worden de zoekcriteria handmatig ingegeven, of zijn ze afkomstig uit de context van waaruit deze functie wordt aangeroepen. Grofweg zijn er drie belangrijke zoekingangen - Een bepaalde plek in de taxonomie. Dit houdt in dat bijvoorbeeld een kwalificatiedossier of een andere plaats in de taxonomie wordt geselecteerd. De zoekopdracht betreft dan alle onderwijsproducten die binnen die betreffende tak van de taxonomie vallen
47
48
onderwijscatalogus
- De situatie van een deelnemer. Dit houdt in dat de situatie van een concrete deelnemer het vertrekpunt is. De zoekopdracht betreft dan alle onderwijsproducten die voor deze deelnemer relevant zijn in relatie tot zijn verbintenisgebied en de reeds door de deelnemer afgenomen onderwijsproducten. - Zoekcriteria. Dit houdt in dat op elke gewenste metadateringsveld of een combinatie van velden zoekcriteria kunnen worden gedefinieerd. De zoekopdracht betreft dan alle onderwijsproducten die aan die criteria voldoen. Op basis van de gedefinieerde zoekcriteria wordt de zoekopdracht uitgevoerd met als resultaat een lijst met geselecteerde onderwijsproducten. Als de zoekopdracht geen, of zeer weinig resultaten oplevert is er de mogelijkheid opnieuw te zoeken, waarbij wordt gezocht naar suggesties of alternatieven door ook producten te tonen die niet aan alle zoekcriteria voldoen. Vervolgens kan de lijst met geselecteerde onderwijsproducten op verschillende manieren worden getoond en gesorteerd. Indien nodig kan een specifiek gewenst onderwijsproduct daaruit worden geselecteerd. Het tonen en selecteren kan op de volgende manieren: - Sorteren op relevantie in relatie tot de zoekcriteria. De onderwijsproducten die het best voldoen aan de zoekcriteria staan bovenaan - Sorteren op een of meerdere metadatavelden - Weergeven in de taxonomiestructuur. De onderwijsproducten worden getoond in de structuur van de taxonomie, bijvoorbeeld geordend per kwalificatiedossier, daarbinnen per werkproces etc. - Weergeven in de hiërarchie van de onderwijscatalogus door gebruik te maken van de aggregatieniveaus. Aanvankelijk wordt alleen het hoogste aggregatieniveau getoond. De lagere aggregatieniveaus kunnen vervolgens getoond worden in een soort mappenstructuur die kunnen worden uitgeklapt. Deze weergave is alleen interessant indien de instelling ervoor gekozen heeft in de catalogus met aggregatieniveaus te werken. De functie biedt de mogelijkheid om één of meerdere getoonde onderwijsproducten te selecteren. Hiertoe wordt er een aparte lijst bijgehouden van geselecteerde onderwijsproducten. Deze geselecteerde onderwijsproducten kunnen worden meegenomen naar de functie van waaruit deze functie is aangeroepen zodat deze daar verder kunnen worden gebruikt.
onderwijscatalogus
Zoeken en raadplegen referentiearrangementen Met behulp van deze functie kan een referentiearrangement (‘aanrader’) worden gezocht die past bij de leervraag van een deelnemer.
Ondersteunt use cases - Arrangement specificeren
•
Opstellen arrangement-alternatieven
- Raadplegen referentiearrangementen
Doel Het selecteren van een logisch samenhangende verzameling onderwijsproducten die aansluit op de leervraag van een deelnemer.
Korte beschrijving Dit betreft een zoek-, raadpleeg- en selectiefunctie met name ten behoeve van de arrangeur. Deze functie werkt op hoofdlijnen als volgt. De functie start met het definiëren van de zoekcriteria. Afhankelijk van de situatie worden de zoekcriteria handmatig ingegeven, of zijn ze afkomstig uit de context van waaruit deze functie wordt aangeroepen. Grofweg zijn er drie belangrijke zoekingangen - Een bepaalde plek in de taxonomie. Dit houdt in dat bijvoorbeeld een kwalificatiedossier of een andere plaats in de taxonomie wordt geselecteerd. De zoekopdracht betreft dan alle referentiearrangementen met producten die binnen die betreffende tak van de taxonomie vallen - De situatie van een deelnemer. Dit houdt in dat de situatie van een concrete deelnemer het vertrekpunt is. De zoekopdracht betreft dan alle referentiearrangementen met onderwijsproducten die voor deze deelnemer relevant zijn in relatie tot zijn verbintenisgebied en de reeds door de deelnemer afgenomen onderwijsproducten. - Zoekcriteria. Dit houdt in dat kenmerken van de referentiearrangementen of metadateringsvelden van onderwijsproducten kunnen worden gedefinieerd. De zoekopdracht betreft dan alle referentiearrangementen c.q. onderwijsproducten die aan die criteria voldoen. Op basis van de gedefinieerde zoekcriteria wordt de zoekopdracht uitgevoerd met als resultaat een lijst met geselecteerde referentiearrangementen waarvan de
49
50
onderwijscatalogus
producten voldoen aan de criteria. Als de zoekopdracht geen, of zeer weinig resultaten oplevert is er de mogelijkheid opnieuw te zoeken, waarbij wordt gezocht naar suggesties of alternatieven door ook referentiearrangementen te tonen die niet aan alle zoekcriteria voldoen. Vervolgens kan de lijst met geselecteerde referentiearrangement op verschillende manieren worden getoond en gesorteerd. Indien nodig kan een specifiek referentiearrangement daaruit worden geselecteerd. De referentiearrangementen worden getoond in de volgorde van relevantie in relatie tot de zoekcriteria. De onderwijsproducten die het best voldoen aan de zoekcriteria staan bovenaan. Het geselecteerde referentiearrangement kan worden meegenomen naar de functie van waaruit deze functie is aangeroepen zodat deze daar verder kan worden gebruikt. In dit geval zal dat meestel het vastleggen van een arrangement van een specifieke deelnemer zijn.
Onderhouden onderwijsproducten Met behulp van deze functie kan een onderwijsproduct in de onderwijscatalogus worden vastgelegd, gewijzigd of verwijderd.
Ondersteunt use cases - Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
•
Opnemen onderwijsproduct in onderwijscatalogus
- Beschikbaar stellen onderwijsproduct
•
Opnemen onderwijsproduct in onderwijscatalogus
Doel Definiëren van een onderwijsproduct en beschikbaar stellen in de onderwijscatalogus.
Korte beschrijving Met behulp van deze functie kan een onderwijsproduct worden vastgelegd, gewijzigd of verwijderd. Dit vindt plaats in de volgende stappen:
onderwijscatalogus
- Definiëren van de metadata
•
Alle metadata kan worden voorzien van een waarde
•
De waarde wordt, indien van toepassing gecontroleerd, bijvoorbeeld door de geldende coderingen (vocabulaire) of verwijzingen naar andere producten of middelen te controleren
- Vastleggen van de status
•
•
De status van het onderwijsproduct is in eerste instantie altijd “In ontwikkeling” De status “Beschikbaar” kan alleen worden gegeven na controle van het onderwijsproduct middels de functie “Controleren en beschikbaar stellen onderwijsproduct”.
•
De status kan ook (tijdelijk) op “Niet beschikbaar” worden gezet.
- Toevoegen van bijlagen
•
Elders beschikbare documenten, in welke vorm dan ook, kunnen als bijlage aan het onderwijsproduct gekoppeld worden.
- Toevoegen van verwijzingen naar educatieve content
•
Objecten met educatieve content kunnen ook aan het onderwijsproduct worden gekoppeld
Het verwijderen van een onderwijsproduct kan alleen als het product nog in geen enkele arrangement of referentiearrangement is gebruikt. Anders kan een product alleen via de status “Niet beschikbaar” worden gedeactiveerd.
Controleren en beschikbaar stellen onderwijsproduct Met behulp van deze functie kan een vastgelegd onderwijsproduct worden getoetst en vervolgens beschikbaar worden gesteld voor daadwerkelijke ontwikkeling van het product of het gebruik van het product.
Ondersteunt use cases - Definiëren arrangeerbaar onderwijsproduct
•
Toetsen metadata
•
In gang zetten ontwikkeling onderwijsproduct
51
52
onderwijscatalogus
- Beschikbaar stellen onderwijsproduct
•
Toetsen metadata
•
Beschikbaar stellen onderwijsproduct
Doel Beschikbaar stellen van een onderwijsproduct, zodat het product beschikbaar komt voor gebruik Korte beschrijving Met behulp van deze functie kan een vastgelegd onderwijsproduct worden getoetst en vervolgens beschikbaar worden gesteld. Dit vindt plaats in de volgende stappen. - Controleren metadata
•
De beheerder van de onderwijscatalogus kan een onderwijsproduct selecteren en raadplegen om vast te stellen in welke mate de metadata volledig genoeg is om de ontwikkeling van het product in gang te zetten of het beschikbaar te stellen voor daadwerkelijk gebruik. De beoordeling van de volledigheid en juistheid van de metadata is een afweging van de beheerder.
-B eschikbaar stellen onderwijsproduct
•
De status van het onderwijsproduct kan worden gewijzigd naar “Beschikbaar” als de hiervoor genoemde controlestap is uitgevoerd en als alle verplichte metadatavelden zijn gedefinieerd.
onderwijscatalogus
Metadatavelden
Metadataveld
Toelichting/opmerkingen
Identificatie Titel onderwijsproduct
Unieke naam
Code onderwijsproduct Unieke code van het onderwijsproduct. Dit is een systeemgegenereerde, betekenisloze code die wordt gebruikt voor verwijzingen naar dit onderwijsproduct. Referentiecode Extra code die wel betekenis heeft, vrij te definiëren door de instelling. Versie
-
Trefwoordenlijst Trefwoorden die de arrangeur in staat stellen om relevante onderwijsproducten te vinden door middel van een zoekfunctionaliteit. Soort product Vrij door de instelling te definiëren; zie begrippenlijst voor voorbeelden Status product Status product
Zie begrippenlijst voor voorbeelden
Tijdgegevens Geldigheid
Begin- en einddatum (Default = beide leeg).
Kalender Dit zijn periodes in het jaar, geen datums (dus data zonder jaartal). Deze periodes zijn beperkingen op de uitvoering van het product. Hier zit dus geen terugkeerpatroon in. Terugkeerpatroon Patronen à la Outlook, dus “6 keer, elke 2 weken”, “8 keer, elke week op dinsdag”. Omvang De omvang van het product, zoals dat geldt voor de berekening van de urennorm (onderwijstijd). Belasting De studiebelasting, gebaseerd op ervaring. Dit is de totale tijd die de deelnemer (gemiddeld) in dit onderwijsproduct steekt Inhoud Aggregatieniveau In principe betekenisloze indeling in max. 6 niveaus, vrij door de instelling te definiëren. Het aantal niveaus dat de instelling gebruikt geldt voor de hele catalogus. Volgorde Verwijzing naar ander(e) onderwijsproduct(en) die voorwaardelijk zijn om dit onderwijsproduct te kunnen doen. Geschikt voor start Onderwijsproduct kan worden ingezet als eerste (start) af te nemen product.
53
54
onderwijscatalogus
Leerstijl De leerstijl is een vrij door de instelling te definiĂŤren veld, met een instellingsspecifieke vocabulaire. Toegankelijkheidssoort Dit zijn de fysieke voorwaarden, aangeduid in beperkingsklassen, waaraan een deelnemer moet voldoen om het product te kunnen volgen. Taxonomie
De plaats van een onderwijsproduct in een kwalificatiestructuur.
Startvoorwaarde Voorwaarde om onderwijsproduct te kunnen uitvoeren (bijvoorbeeld: minimum aantal deelnemers) Type toets
Instellingsspecifieke lijst.
Paklijst Informatie over onderwijsproducten die deel uit maken van een samenstelling en informatie over de samenstelling zelf, bijvoorbeeld volgorde. Resources Juridisch eigenaar
Organisatie die juridisch eigenaar is van het onderwijsproduct
Gebruiksrechten
Organisatie die het recht heeft om onderwijsproduct te gebruiken
Aanbieder
Organisatie die het onderwijsproduct aan deelnemers aanbiedt
Personeel Identificatie van benodigd personeel voor het uitvoeren van het product. De verwijzing naar benodigd personeel moet overeenkomen met de wijze waarop de instelling competenties etc. van personeel administreert Eisen locatie Definitie van benodigde locatie, die aansluit op de manier waarop de instelling zijn locaties administreert Assets + Faciliteiten Benodigde middelen. Ook dit moet aansluiten op de manier waarop de = Middelen instelling zijn middelen administreert Kostprijs
Indicatie van de gemiddelde kostprijs van dit product
Niveau en complexiteit Niveau
Niveau 1 – n waarop het product van toepassing is
Complexiteit Aanduiding van de complexiteit in relatie tot het werkproces. Instellingsspecifieke niveau-aanduiding Taal/Rekenniveau Lijst van taal/rekenniveau-aanduidingen, bestaande uit: - Aanduiding van de taal (NL, DU, EN etc.) of rekenen - CEF niveau (A1 t/m C2 voor taal, X1 t/m Z2 voor rekenen) - Specifiek deelaspect (schrijven, lezen etc.) Resultatenstructuur Resultatenstructuur Definitie van de structuur op basis waarvan het summatieve resultaat wordt berekend uit andere resultaten.
onderwijscatalogus
Colofon Triple A, Eerste druk 2009 Tekst en tekstredactie: Triple A, Zoetermeer Fotografie: Beeldsmaak, Linda van Drie, Amersfoort Vormgeving en opmaak: Linda van Drie, Amersfoort, Opmaak: Sonja Kamer, Amersfoort Druk: Drukkerij Wilco, Amersfoort Op het gebruik van dit materiaal is een Creative Commons Licentie van toepassing. Ga naar http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/ om deze licentie te bekijken.
55
56
onderwijscatalogus
Triple A ontwerp & onderzoek
Paletsingel 30
2718 NT Zoetermeer
Tel: 079 - 329 65 99
www.tripleaonderwijs.nl