Sa!
15
Gorredijk heeft eigen filmhuis
Genieten zonder reclame en popcorn
Met in een paar jaar tijd 140 donateurs, zit het filmhuis in Gorredijk bijna altijd vol. Veel knusser dan een grote bioscoop en met verrassende, niet-alledaagse films. “Films wêr’st nochris oer neitinke kinst.” TEKST: AREND WANINGE FOTO’S: SIETSE DE BOER GORREDIJK Het zou de start van een spannende film kunnen zijn. Met een muziekje eronder heeft het vast iets geheimzinnigs. Een rustig industrieterrein, met een op het eerste oog saai pand. Er gebeurt niets. Dan duiken er ineens mensen op. Enkele auto’s, een paar fietsen. Wat moet dat op een woensdagavond? Het pand is op slot, je komt er zo niet binnen. Ze bellen aan, kijken eerst nog wat oplettend en argwanend om zich heen. Dan gaat de deur wel open en schieten de bezoekers snel naar binnen.
Hier verzamelt zich binnen een half uur een groep van circa dertig mensen. Het blijken filmliefhebbers. Vooral vrouwen, mannen zijn ver in de minderheid. In de besloten club kijken ze naar een film over het leven van Nelson Mandela. De beslotenheid van Filmhûs De Gordyk is niet zonder reden. Wanneer ze met hun activiteiten te
veel naar buiten treden, moeten ze de filmdistributeurs fors meer betalen om films te kunnen vertonen. Op hun website is dan ook geen openbaar lijstje te vinden van de films die er de komende tijd te zien zijn. Leden krijgen de aankondigingen per mail. Sa! is welkom, uitgenodigd zelfs. Maar krijgt ook op het hart gedrukt geen enkele filmtitel te vermelden. “Want dat giet ús tûzenen euro’s kostjen”, vreest bestuurslid Saapke Osinga.
Geen reclame
De sfeer binnen is ontspannen. Het is de eerste avond van het nieuwe seizoen. De openingsfilm is populair. De lijst met bezoekers, die altijd moeten reserveren, ligt op een tafeltje. De koffie vooraf zit bij de prijs in. Wanneer iedereen zit, neemt Saapke het woord. Ze leidt de film in; in welke bioscoop maak je dat nog mee. Nog een voordeel: de film begint direct. Niet eerst
Petra Kuiper, Saapke Osinga en Pietsje Bijlsma.
Filmhûs De Gordyk De films in Filmhûs De Gordyk zijn na reservering voor iedereen toegankelijk. Donateurs steunen de activiteiten en krijgen korting op de entree. Kijk op www.filmhuis-gorredijk.nl voor meer informatie. Via de site is het ook mogelijk een nieuwsbrief aan te vragen. lange reclameboodschappen of trailers van andere films. Ook geen grote bakken popcorn of slurpende geluiden bij grote bekers cola in de zaal. In het Filmhûs De Gordyk klinkt tijdens de film enkel het tikken van lepeltjes in glazen mokken. Hoe gemoedelijk. Voor de pauze en na afloop is er zelfs een kleine foyer met drinken. Het Filmhûs startte in 2011, toen een aantal dames een bijzonder idee kreeg. Saapke was er vanaf het begin bij. “Ik woe wol faker nei de film, mar hie gjin nocht om dan altyd nei Drachten of it Hearrenfean te moatten.” Ze vond medestanders in Elsbeth Rispens en Marieke van Wieren. Een paar proefavonden bewezen dat er genoeg animo was. De organisatie had toen al een leuke plek gevonden. Filmmaker Anton Stoelwinder bleek in zijn studio aan de Tolhûsleane een kleine, niet zo vaak gebruikte, bioscoop te bezitten. “Dat wie it, krekt wat foar ús. Wy tochten earst oan De Skâns, mar dy romte wie fierstente grut.” Het Filmhûs draait per seizoen 22 films, iedere twee weken op woensdagavond. De belangstelling is groot. De stichting kent inmiddels 140 donateurs. “It is leechdrompelich en yn eigen doarp”, denkt medebestuurslid Pietsje Bijlsma. “Dat lûkt mear minsken. Minsken wolle hjoeddedei beleving, dat fine se hjir.” De donateurs betalen 17 euro per jaar plus vijf euro per bezochte film. Sommige donateurs zijn er altijd, anderen komen een paar keer per seizoen.
Arthouse-films
De groep donateurs bestaat voor circa driekwart uit vrouwen, waaronder een aantal vriendinnenclubjes. Petra Kuiper, ook bestuurslid: “De gemiddelde leeftyd leit boppe de 50. De jeugd hat dochs wer in oare filmbeleving. It binne ek foaral minsken dy’t thús gjin oppas mear nedich hawwe.” Volgens Pietsje heeft het ook met de woensdagavond te maken. “In soad manlju sitte dan foar it fuotbaljen.” Maar misschien nog wel de meeste invloed heeft de keuze van de films. Saapke en Petra zoeken de films uit. Veelal arthouse-films, soms een Hollywoodfilm en het liefst met een beetje diepgang. “Dat je der nochris oer neitinke kinne. Dy djipgong sprekt froulju wol oan. Manlju sjogge meastentiids leaver dat der ek wat sjitterij yn sit. Boppedat kinst hjir net zappe en dat meie sy ek graach dwaan.” Bovenal moeten de dames zelf een goed gevoel hebben bij wat ze uitzoeken. Ze volgen nauwkeurig wat er aan films uitkomt en verzamelen recensies. Donateurs mogen ook zelf filmtitels aandragen. Het bestuur, met naast de drie dames ook Frans Ooms en Candida Kalf, let sterk op een brede programmering. Het publiek is kritisch. Saapke: “Wij krije wolris te hearren dat it allegearre wol earnstich is. En de reaksjes binne wikseljend en mei útersten. Guon fine in film hielendal neat, wylst oaren deselde film prachtich fine.”