Werkverslag 2014 Rotterdams Milieucentrum (RMC)
Een uitgave van het: Rotterdams Milieucentrum Schiekade 189 3013 BR Rotterdam 010 – 465 64 96 010 – 478 43 61 info@milieucentrum.rotterdam.nl www.milieucentrum.rotterdam.nl Fotografie: Karin Oppelland DTP/vormgeving: Argus werk(t) in beeld
Werkverslag 2014 Rotterdams Milieucentrum (RMC) Inhoudsopgave
1.
Inleiding
4
2.
Ondersteuning van bewonersinitiatieven
7
3.
Parkenoverleg
7
4.
Groene Conferentie
9
5.
Dakakker
10
6.
Energie
11
6.1 Klimaatstraatfeest
11
6.2 VVE’s met energie
12
6.3 opZuinig!
12
6.3.1 Pameijer
13
6.3.2 Agniesebuurt
14
6.4 Stook je rijk 7.
8.
Educatie
15
7.1 Dakennie
15
7.2 Duurzame doorgaande leerlijn
15
7.3 Milieuvoorlichters
15
7.4 NME coalitie
16
7.5 Oudeland
16
Communicatie
17
8.1 Groene Agenda
17
8.2 Rotterdamse Milieucourant
17
8.3 Websites, twitter – en Facebook accounts
17
Bijlage 1: Overzicht werkgeld en groepengelden 2014
18
Bijlage 2: Overzicht achterban/lid organisaties 2014
20
Bijlage 3: Organisatie van het RMC, bestuur en personeel
22
Bijlage 4: Overzicht websites en internetbezoek 2014
23 ??? - foto: ??
Werkverslag 2014
3
1. Inleiding
1.
Bewonersparticipatie staat bij veel lokale overheden hoog in het vaandel. Het milieucentrum organiseert deze participatie op buurt – en wijkniveau en ondersteunt vele initiatieven van
onderop op het gebied van energie, verduurzaming, duurzame mobiliteit, luchtkwaliteit, groen, stadsnatuur, afval en stadslandbouw.
Er ontstaat maatschappelijk meer en meer aandacht voor de kracht van ideeën en initiatieven van onderop, van bewoners en ondernemers zelf. Het milieucentrum heeft een directe relatie met veel van deze initiatieven door haar wortels in de samenleving. Veel op stedelijk, regionaal en landelijk niveau gemaakte afspraken zijn afhankelijk van draag-
vlak in de wijk. Het milieucentrum creëert dit draagvlak en werkt concreet en projectmatig met bewoners en bedrijven. Meer en meer mensen raken doordrongen van het belang van duurzaamheid. Naast bewustwording, worden beïnvloeding van houding en gedrag steeds meer van belang. Het milieucentrum speelt hierin een belangrijke rol. Het milieucentrum beweegt mee met de meer zakelijke benadering van duurzaamheid. Het mag ook leuk en lucratief zijn, gericht op een prettiger leven, naast de waarden gedreven benadering van zorg voor de aarde en voor elkaar. We zien ook een samenleving die zich in toenemende mate communicatief anders organiseert. Meer individueel en met steeds snellere interactieve informatiestromen. Er wordt vaak ook een meer divers aanbod van activiteiten verwacht door burgers die in toenemende mate kortere betrokkenheid tonen. We merken dat onze rol als de ‘klassieke platformorganisatie’ aan het veranderen is. De burger participeert binnen netwerken en netwerkorganisaties en de betrokkenheid en bijdragen zijn van een kortere duur. Het aanbod van informatie en of activiteiten is groot, divers maar ook diffuus en van wisselende kwaliteit. Het milieucentrum, met van oorsprong ook een belangenbehartigende rol, gaat mee in deze nieuwe manieren. We communiceren en organiseren de activiteiten vanuit nieuwe kaders. Dit vraagt van ons wel om kaf en koren te scheiden en te komen met waardevolle en eerlijke toevoegingen om ‘greenwashing’ te vermijden.
4
We willen bewoners vanuit het belang van echte duurzaamheid aan ons binden met een relevant en waardevol product. Juist daarom zijn wij met onze kennis en ervaring een belangrijke organisatie voor de duurzame ontwikkeling van ons stad. Het milieucentrum spitst zich toe op bewustwording en bevorderen van de participatie. We creëren draagvlak van onderop en zijn lokaal actief als ondersteuners en initiators van lokale initiatieven. Het milieucentrum werkt op het laagdrempelige niveau, dichtbij mensen in hun leefomgeving. Ons werk speelt zich dus af op buurtniveau. Daar waar auto’s geparkeerd staan, kinderen spelen, de luchtkwaliteit en geluidsoverlast er het meest toe doen. Daar waar milieu, duurzaamheid en gezondheid manifest worden. Daar waar de keuzes voor elektrisch rijden, energie besparen, duurzame energie en/of meer bomen in de straat beginnen … Stadslandbouw is een gebied waarin het milieucentrum voorop loopt. Samen met ZUS (architecten) creëerden wij het grootste stadslandbouwdak van Europa: de Dakakker, als testlocatie. Het milieucentrum denkt mee aan de plannen gericht op klimaatadaptatie en resillent cities. Ook rond dit thema werken we aan bewustwording op straat – en buurtniveau via bijvoorbeeld de milieuvriendelijkstetuinen-wedstrijden (minder verstening) of het ‘slimdak’ en ‘daklandbouw’. We werkten de afgelopen jaren samen met de gemeente en imkers aan een ‘bijenbeleid’ en we houden zelf ook zeven bijenvolken op ons dak. We houden de lokale overheid ‘scherp’ op gebieden als luchtkwaliteit, duurzame mobiliteit, water – en geluidsoverlast, verkeer, duurzame energie en - bouw, wijkontwikkeling, groenbeheer en het behoud van bomen en ecologie. Het afgelopen jaar werd actief meegewerkt aan de ontwikkeling van de ‘natuurkaart’, ecologisch parkbeheer en aan het ‘bomenstructuurplan’. Veelal organiseren we hierover overleg met direct betrokkenen. Bijvoorbeeld in het parkenoverleg zorgen we voor afstemming en contact tussen actieve bewoners en de lokale overheid. Het Milieucentrum ondersteunt van oudsher initiatieven van actieve burgers op het gebied van natuur, milieu en duurzaamheid. Dankzij de financiële bijdrage van de gemeente Rotterdam krijgen wij de kansen om een breed publiek te bereiken. Het gemeentebestuur en het ambtelijke apparaat van Rotterdam vraagt regelmatig onze inbreng en participatieve organisatiekracht. Het gaat daarbij juist om onze ervaring, kennis en de organisatie van een goede dialoog of interactie met de samenleving. Praten met de burgers, het ophalen van een gewogen mening hoe doe je dat? Ook de bewoners zoeken ons juist daar voor op. Bijvoorbeeld rond verkeersmaatregelen, luchtkwaliteit of geluidsoverlast maar ook rond thema’s als energiebesparing en ‘verduurzaming’. Dit zijn thema’s waarop samenwerking en afstemming tussen wijken en wijkbewoners door de milieucentrum vorm krijgt. Het milieucentrum is uiteraard meer gefocust op laagdrempelige en op wijk – en buurtniveau gerichte initiatieven en activiteiten dan landelijke en regionale instellingen. Dit komt omdat het milieucentrum mede dankzij haar brede lokale achterban diep geworteld is in de lokale netwerken van bewoners. Het Milieucentrum werkt bovendien projectmatig en concreet aan impactprojecten. We zijn gericht op een scala aan duurzaamheidsthema’s en we proberen hier afstemming en ‘lijn’ in te krijgen, zowel inhoudelijk als qua netwerk. Hierdoor wordt de impact op de kwaliteit van de leefomgeving vergroot. Bij het Milieucentrum gaat het niet alleen om visie, beleid of papieren tijgers maar juist ook om echte participatie. De mogelijkheid om samen daadwerkelijk iets aan duurzame ontwikkeling te doen.
Werkverslag 2014
5
Concluderend Het milieucentrum heeft als doel de burger meer bij duurzaamheid te betrekken en te motiveren tot activiteit. Wij hebben tot doel met onze projecten impact te generen op deze thema’s. Onze projecten zijn ook vaak ook medegefinancierd door fondsen, ‘andere overheden’ en indien mogelijk (en onder voorwaarden) door bedrijven en hebben altijd een actieve rol door bewoners, maar zijn ook concreet, doelgericht en met een tastbaar resultaat dat het pilot karakter overstijgt. Het milieucentrum is te klein om stadsbreed te werken. Doel is niet de hele stad te bedienen, maar deze in beweging te brengen, de mogelijkheden te laten zien. We staan dus voor actieve participatie van bewoners. Deze participatie vergt altijd een extra investering die moeilijk op een andere wijze te financieren is. We zetten daarnaast in op onderzoek naar de duurzame staat van de stad waarmee we bewoners, maar ook lokale politici, beleidsmaker en bedrijven een spiegel voor houden en inspireren. Juist het maatschappelijk belang (duurzame ontwikkeling als antwoord op onze milieuproblemen) en de organisatie van bewonersparticipatie is vaak moeilijk financierbaar. Juist hier speelt de structurele financiering vanuit de gemeente Rotterdam een belangrijke rol. Het is als het organiseren van vrijwilligerswerk, ook daar heb je binnen de non-profit sector professionals bij nodig!
Monitoren Het Milieucentrum heeft nog geen methodisch gestructureerd monitoringssysteem ontwikkeld. Wel is er toenemende mate aandacht voor impactmeting. Over het algemeen wordt er gekeken of onze doelstellingen worden gehaald (mediabereik en of respons) en hoeveel deelnemers, betrokken personen of organisaties er zijn. Via webalizers kunnen we onze websites monitoren. Ook het aantal volgers op Facebook en twitteraccounts zijn tegenwoordig een graadmeter. Maar vooral ook de respons op onze digitale berichtgeving in likes, volgers en de daadwerkelijke ‘opkomst’ bij cursussen, workshops, evenementen, open dagen, bijeenkomsten en energiecafés. ‘Bewustwording’ is moeilijk meetbaar, zeker op de kortere termijn. ‘Meten is weten’ maar het goed meten en onderzoek naar impact kost tijd dus ook geld. Het Milieucentrum is eerder geneigd om het beperkte beschikbare budget vooral in te zetten ten behoeve van concrete activiteiten en minder voor onderzoek naar impact. Ons totale budget is te beperkt om echt goed de effecten van onze activiteiten te kunnen meten. Op gebied van energiebesparing en duurzame energieopwekking is het lastig bewoners te volgen in hun route van bewustwording, naar verandering van hun houding en uiteindelijk actief aan de slag gaan met duurzaamheid. In dit werkverslag schetsen we een beeld van de werkzaamheden en activiteiten van het Rotterdams Milieucentrum (RMC) in 2014. Emile van Rinsum (directeur van het Rotterdam Milieucentrum) Rotterdam – 28 maart 2015
6
2. Ondersteunen bewonersinitiatieven Het Rotterdams Milieucentrum ondersteunt groene en duurzame bewonersinitiatieven ‘van
2. 3.
onderop’. We staan initiatieven met raad en daad bij en we beschikken over een klein ‘aanjaagbudget’ waaruit initiatieven een kleine startbijdrage kunnen aanvragen. Kleine startbijdragen zijn voor groene en/of duurzame activiteiten van groot belang. Het gaat vaak om oprichtingskosten, de statuten, de website, een (eerste) bijeenkomst of ‘actiemiddelen’. Zeker in de beginfase is zo’n bedragje zeer belangrijk maar niet altijd nodig. Ook met advies en/of juridische - of organisatorische ondersteuning zijn initiatieven vaak al een eind op weg geholpen.
3. Parkenoverleg Het Parkenoverleg is een structureel overleg tussen bewonersinitiatieven. Een goed voorbeeld van de door ons georganiseerde bewo-
In het Parkenoverleg zijn vertegen-
nersparticipatie. In het overleg zijn 29 parken
woordigd:
vertegenwoordigd. In 2014 kwam het Parkenoverleg drie maal bij elkaar onder voorzitter-
Het Dakpark, Parken Hoek van Hol-
schap van Marius Huender (Kralingse Bos).
land, Oudelandspark, Bonairepark, Ruigeplaatbos, Visserijgriend, Park
Onderwerpen die de revue passeerden waren:
Hudsonweg, Kralingse bos, Ommoord-
‘Kijken met groene ogen naar beheer en bele-
se Veld, Ons Park, Rozenburgpark,
ving van park en bos’ door John Verkerke, de
Melanchtonpark, Park Zestienhoven,
organisatie van de Rotterdamse parkenmaand
Prinsenpark, Randpark Oosterflank,
en verbetering van participatie tussen parkbe-
Semiramispark, Rietveldpark, park
heerders (Stadsbeheer) en vertegenwoordi-
Kralingseveer, Roel Langerakpark,
gers van parken. In mei werd een excursie
Schat van Schoonderloo, Schiebroekse
georganiseerd naar Hét park en er werd in
park, Spinozapark, Twee Heuvels,
september voor het eerst de Parkenmaand
Vroesenpark, Wollefoppenpark, Wijk-
georganiseerd (zie kader). De grote variatie in
park Het Oude Westen, Het Park (bij
de vele activiteiten die door de ‘parkgroepen’
de Euromast), Zuiderpark, Tuin op de
werden georganiseerd viel, zoals in voorgaan-
Pier en Essenburgpark
de jaren niet meer in een weekend te plannen. Daarom werd in 2014 gekozen voor de parkenmaand.
Werkverslag 2014
7
men met de mensen van stadsbeheer. Het doel is om waar nodig de samenwerking te Rotterdamse Parkenmaand
verbeteren tussen bewonersinitiatieven en de gemeente. Vanwege veel veranderingen bin-
De activiteiten georganiseerd in de
nen de gemeente zijn veel ambtenaren ‘van
Parkenmaand: Struintocht “natuur in
plaats verwisseld’. Bij veel parken is qua
de haven”, IN(S)MAKEN voor begin-
beheer ook een nieuwe situatie ontstaan. Dit
ners, Tuinieren op het Dakpark, Vleer-
verdiende ook in 2014 de aandacht.
muizen en nachtvlinderexcursie, Dak-
In 2014 vernieuwde het Parkenoverleg ook
park van Delfhaven, Dakpark Kruiden-
haar website www.rotterdamseparken.nl.
workshop, Zondagmiddagconcert, Wandeling in het over bomen en paddenstoelen, Wandeling/rondleiding in
Doel Parkenoverleg
het Park, Dakpark Proeverij en Big
Doel van het Parkenoverleg is een platform te
Picknick, een ochtend vrijwilliger zijn,
vormen voor parken in Rotterdam en de com-
Meewerken in de buurttuin, Onkruid-
municatie tussen diverse partijen te bevorde-
pizza estafette, Medische en mythi-
ren. Partijen die hier baat bij hebben, zijn
sche planten en kruiden rondleiding,
bewonersorganisaties, parkbeheerders van de
Pesto maken met kruiden uit de tuin
gemeente, (deel)gemeentebesturen, parkgroe-
Muziek: Diona Fox & her Ragdolls.
pen (‘vrienden van het park’) en het Rotterdams Milieucentrum. Tussen al deze partijen wordt kennis uitgewisseld en de betrokkenheid van Rotterdammers bij de parken neemt
Het Parkenoverleg bracht ook een bezoek aan
toe, wat leidt tot een hogere kwaliteit van het
de bijeenkomst ‘Zelfbeheer gaat niet vanzelf’.
groen in Rotterdam.
Bij deze bijeenkomst werd contact gelegd met Frank Schuring, hoofd gebiedsbeheer van Stadsbeheer. Hieruit is overleg tot stand geko-
8
www.rotterdamseparken.nl
4. Groene Conferentie De Groene Conferentie is een jaarlijks terugkerend evenement van het Milieucentrum. De conferentie in 2014 werd op woensdag 17 december georganiseerd met als thema voedselafval. Tijdens de Groene Conferentie werd ook de Groene Pluim de Groene Vogel uitgereikt. Deze pluim bestemd voor de groenste overheidsdienaar van het jaar in 2014 ging naar parkbeheerder van Stadsbeheer Remmert Koch. De Groene Vogel, de prijs voor de groenste vrijwilliger van 2014, ging naar de vrijwilligers van de Voedseltuin. Wethouder Joost Eerdmans overhandigde de Groene Vogel en de pluim werd uitgereikt door RMC-voorzitter Patrick van Klink. In de staart van de Groeneconferentie ontvingen enkele tientallen milieucoaches en ( jongeren)milieuvoorlichters hun certificaat.
De Groeneconferentie zelf was een inspireren-
De conferentie werd weer uitstekend geleid
de bijeenkomst waarin de vele aspecten van
door Suzanne Mulder (RTV Rijnmond) en
voedselafval aan bod kwamen en waar ook
bezocht door ruim 160 geïnteresseerden uit
het door het Milieucentrum geïnitieerde pro-
de stad. De ‘afvallunch’ werd geregeld door
ject ‘BroodNodig010’ aan het publiek werd
Rechtstreex i.s.m. Kromkommer.
gepresenteerd. Er waren sprekers uit de hoek van de wetenschap zoals Diana den Held (leerstoel Cradle to Cradle van de Erasmusuniversiteit) en uit de praktijk zoals Roel Schoenmakers van de Amsterdamse Kolenkitbuurt, ons voorbeeld als het gaat om het vergisten van broodafval. Ook Philip Troost, de initiatiefnemer van Stadsgas en Robbert van Duin van het Recycling Netwerk spraken. De sprekers gaven volop aanleiding tot debat. Na de pauze was hiervoor ruimte ingepland met vertegenwoordigers uit de Rotterdamse gemeente politiek (Nils Berndsen van D66, Jan Willem Verheij van de VVD, Judith Bokhove van GroenLinks, Querien Velter van de SP).
Werkverslag 2014
9
5. Dakakker De Dakakker op Het Schieblock blijft een grote publiekstrekker. Het grootste landbouwdak van Europa dat in 2012 i.s.m. ZUS architentenbureau werd ontwikkeld trok ook in 2014 veel bezoekers uit het binnen – en buitenland. Het dak op het Schieblock is een testsite als het gaat om klimaatadaptatie in grote steden als het gaat om waterbuffering en het voorkomen van hittestress en het verbouwen van voedsel in de stad.
In 2014 ging het milieucentrum als internatio-
mische en sociale aspecten toe en Angelique
naal kennispartner naar Kopenhagen om mee
Vandevenne gaf een workshop over het
te helpen met de aanleg van de eerste dakak-
educatieprogramma op de Dakakker. Hierna
ker in Kopenhagen: Østergro. Vanuit deze
waren we te gast tijdens de Europese Parkday,
ondersteuning ontstond de eerste europese
Het Kopenhaagse Oogstfeest, PeoplesClimate
samenwerking en nodigde we het team van
March en gingen wij op bezoek bij het Milieu-
Østergro uit om te komen spreken in Rotter-
centrum van de wijk Østerbro (Miljopunkt
dam. Op 3 juli organiseerden wij in samenwer-
Østerbro). Een zeer intense en verrijkende
king met Binder daktuinen en Optigroen de
uitwisseling tussen twee vooruitstrevende
conferentie ‘Wijwillengroen’ over dakland-
havensteden.
5.
bouw in het kader van de Internationale Architectuur Bienale. Tijdens deze conferentie
Ook in 2014 waren wij verantwoordelijk voor
werd het daklandbouwnetwerk ‘Cobroh’
het beheer van de Dakakker. Samen met een
geboren. Een samenwerkingsverband tussen
groep van 15 vrijwilligers wordt er geplant,
dakboerderijen in Rotterdam, Kopenhagen,
gezaaid, geoogst en gewied op het dak. In het
Brussel en Hong Kong. De netwerkorganisatie
dakpaviljoen werden in 2014 een aantal
is bezig met een financieringsaanvraag via
publieksactiviteiten georganiseerd die aanslo-
de Europese Unie.
ten bij stedelijke evenementen zoals de Dag van de Architectuur en de ‘Verborgen Tuinen’.
Op 18 en 19 september waren wij gastsprekers op de conferentie ‘Eat your city’ in Kopen-
Ook ontvingen we schoolklassen op het dak. In
hagen, Denemarken dit ten behoeve van
het programma Dakennie gingen de kinderen
‘Copenhagen, European Green Capital 2014’.
aan de slag als dakboeren, men maakte bijen-
Miljopunkt Amager, één van de Kopenhaagse
hotels, vogelverschrikkers en honderden zaad-
milieucentra was congresorganisator en vroeg
bommen. Ook doen de kinderen onderzoek
www.dakakker.nl
ons kennis te delen over het eetbaar maken
naar het klimaatverhaal van de dakakker. Ze
www.beesonline.nl
van steden met stadslandbouwdaken.
ontdekken, proeven, voelen, eten en ruiken op
Facebook: Dakakkers
Wouter Bauman lichte de technische, econo-
de dakakker (zie hoofdstuk 7).
Twitter: @D_akkers
10
6. Energie Met energiebesparing in de bestaande bouw zijn grote slagen te maken als het gaat om duurzaamheid. Energiebesparing blijft de goedkoopste en snelste manier om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Het is belangrijk, vinden wij, dat het verhaal over energiebesparing in en verduurzaming van de woningen door bewoners zelf wordt opgepakt en uitgedragen. In 2009 startte het milieucentrum daarom met de cursus milieucoach. Sindsdien zijn er ruim 300 Rotterdammers opgeleid tot milieucoach. Bewoners die in eigen netwerk voorlichting geven over en handvatten geven voor energiebesparing. Ook in 2014 werd een aantal cursussen georganiseerd en voorlichtingen gegeven.
Sommige milieucoaches ontpopten zich als ware ‘milieu ambassadeurs’ en gingen binnen hun buurt, wooncomplex of Vereniging van Eigenaren (VvE’s) aan de slag met energiebesparing. De spin-off van de milieucoachcursussen was groter dan door ons verwacht. In samenwerking met ‘VvE’s met energie’ werden specifiek voor VvE’s cursussen opgezet over energiebesparing en duurzame energie met het accent op het proces binnen de VvE.
heeft als doel energiebesparing via gedrags-
Er werden ook twee ‘inspiratiemarkten voor
beïnvloeding van de burger. De klimaatstraat-
VvE’s.
feest is goed te combineren met milieucoaches. Ze versterken elkaar!
Ook de landelijke campagne HIER Klimaat-
6.
straatfeest werd als middel ingezet om actief
Naast de reguliere promotie van het Klimaat-
aan de slag te gaan in straten met energiebe-
straatfeest bezocht het RMC 14 locaties/stra-
sparing en duurzaamheid.
ten in het kader van de campagne klimaatstraatfeest.
6.1 Klimaatstraatfeest De zesde editie van het HIER-Klimaatstraat-
De 5 straten met het hoogst aantal ‘klimaat-
feest 2013 – 2014 werd op 10 mei afgesloten.
punten’ van Rotterdam kregen op 10 mei een
Deze uitdagende landelijke stratencompetitie
straattheatervoorstelling cadeau.
Werkverslag 2014
11
Het bordje ‘Beste Klimaatstraat van Rotterdam’ werd officieel overhandigd door de voorzitter van de gebiedscommissie Noord aan de bewoners van de nummer 1 van Rotterdam: de Schieveenstraat. De beste 5 straten van 2014 zijn: 1. Schieveenstraat 2. Schiebroeksestraat 3. Torenlaan 4. Dick Ketstraat 5. Bloemfonteinstraat Website Klimaatstraatfeest: www.klimaatstraatfeest.nl
6.3 opZuinig! 6.2 VVE’s
opZuinig! ontstond uit het project ‘Tarwewijk
Specifiek gericht op VvE’s werd i.s.m. “VvE’s met
doet ‘t’ in 2009. Een groep van elf vrouwen uit
Energie” een cursus “VvE’s met energie” ontwik-
deze wijk werd toen opgeleid tot milieucoach.
keld voor (bestuurs)leden van VvE’s. Ook kwam
In zeven bijeenkomsten kregen de deelneem-
het reeds in 2012 gestarte netwerk van “VvE’s
sters les over energiebesparing, duurzaamheid
met energie” een aantal keer bijeen in 2014
en afval. Ook was het overbrengen van de infor-
waarbij interessante sprekers te gast waren.
matie aan anderen een belangrijk onderdeel van deze cursus. De coaches leerden in korte
Op 28 juni en op 1 november werden ‘inspira-
tijd ruim 190 andere bewoners aan de slag te
tiemarkten voor VvE’s’ georganiseerd in het IC-
gaan met energiebesparing. Uit handen van
DUBO–centrum op Heijplaat. Op 1 november
toenmalig milieuwethouder Rik Grashoff ont-
werd hierbij samengewerkt met Blijstroom
vingen de deelnemende bewoners op 29 juni
(bewoners-energiecoöperatie). VvE’s konden
2009 in wijkgebouw Tarwewijk de ‘dat levert
hier contact leggen met marktpartijen maar
wat op’-certificaten. Toen werd ook besloten
ook meedoen aan voor hen interessante work-
verder te gaan met de campagne. Begin 2013
shops over financiering, zonnestroom en het
waren er al ruim 250 milieucoaches opgeleid.
‘(besluitvormings)proces’ binnen de VvE. Eind 2014 werd veel tijd besteed aan de opzet van
De cursussen gaan vooral over praktische tips
een plan voor de activering van VvE’s in de loop
om energie te besparen. De milieucoaches
van 2015. Hierin speelt ook de cursus een
organiseren na hun opleiding met deze tips
belangrijke rol.
kleine informatiebijeenkomsten in hun eigen
12
Totaal werden er 3 cursussen (dat zijn 12 bijeenkomsten) georganiseerd en 16 voorlichtingsbijeenkomsten door Milieucoaches. Naast de ‘aangemelde’ voorlichtingsbijeenkomsten organiseerde milieucoaches op eigen initiatief een groot aantal bijeenkomsten en activiteiten binnen hun woningcomplexen of in de buurt. Website van het project opZuinig! www.opzuinig.nl Facebook: Opzunig Twitter: @Opzuinig
6.3.1 Pameijer De stichting Pameijer ontwikkelde i.s.m. het milieucentrum een cursus voor 35 cliënten. De deelnemers hebben allen eind januari een certificaat ontvangen. Daarna zijn de milieucoaches meteen aan de slag gegaan om zoveel mogelijk cliënten en contacten van Pameijer van informatie te voorzien over energiebesparing. De doelstelling van Pameijer en haar milieucoaches is om 4500 cliënten/bewoners voor te lichten over energiebesparing. Eventueel met persoonlijke huisbezoeken, de besparingsladder en de E.Koffer. Bijelkaar gaat dit dus om duizenden woningen. netwerken. Ze gebruiken hierbij de E.koffer met demonstratiematerialen zoals ledlampen, waterbesparende douchekoppen, radiatorfolie
De Pameijerstichting ondersteunt men-
etc. en de “besparingsladder” en besparings-
sen bij het versterken van hun eigen
quiz.
kracht en het omgaan met belemmeringen. Hierbij betrekken ze vrijwilligers
De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten en
en de mensen uit de directe omgeving
na afloop ontvangen de deelnemers het certi-
van de instellingen en wooncomplexen.
ficaat Milieucoach. In 2014 werden drie cur-
Pameijer stimuleert dat mensen zich
sussen georganiseerd. Zo’n 45 Rotterdammers
inzetten voor anderen, zodra zij dat
werden in 2014 opgeleid tot Milieucoach. Een
kunnen. Zo draagt Pameijer bij aan een
deel van de opgeleide Milieucoaches organi-
samenleving waar iedereen ertoe doet.
seert op eigen initiatief voorlichtings-bijeen-
Pameijer is er voor kwetsbare mensen,
komsten in eigen netwerk. Bij mensen thuis, in
jong en oud. Bijvoorbeeld met een
het buurthuis of bij een vereniging. De coa-
(lichte) verstandelijke beperking of
ches waren ook te vinden op markten en eve-
met psychosociale of psychische proble-
nementen met infostands. Ze bereikten hier-
men. Elke dag ondersteunt Pameijer
mee duizenden Rotterdammers met bespa-
ruim 4.500 cliënten, met dank aan de
ringstips. Wij hebben de Milieucoaches ook
2.000 medewerkers en 500 vrijwilli-
ingezet bij o.a. het bemannen van stands in
gers. Samenwerken doen ze ook graag,
verschillende ontmoetingsplaatsen, evene-
met partners en sponsors en met vrij-
menten en markten. Waarbij de milieucoaches
willigers.
zichtbaar aanwezig waren en bezoekers/huurders ter plaatse van info kunnen voorzien.
Werkverslag 2014
13
6.3.2 Agniesebuurt
sparingscampagne gericht op de bestaande
Specifiek gericht op de Agniesebuurt in de
bouw waarbij het doel is corporaties, huur-
Deelgemeente Noord organseerden wij vanuit
ders(organisaties) en de politiek om de tafel
het wijkgebouw de Nieuwe Banier milieu-
krijgen rond het thema energiebesparing. Op
coachcursussen. Bewoners in de Ageniese-
8 oktober werd in Rotterdam de “Ronde tafel”
buurt werden gemotiveerd om met energiebe-
bijeenkomst georganiseerd.
sparing aan de slag te gaan. Het milieucentrum startte in het najaar 2013 reeds de cam-
Uitgangspunt bij de besprekingen zijn de afge-
pagne met het verspreiden van een Energie-
sloten convenanten tussen het rijk en de cor-
krant. In de winter 2013/2014 gingen we van
poraties over energiebesparing en labelspron-
start met de cursussen en voorlichtingen in de
gen. Via Aedes (de koepel van woningcorpora-
buurt.
ties) worden de energieprestaties van corpora-
Het project ‘Agniesebuurt opZuinig!’ werd in
ties bijgehouden. Deze zogenaamde ‘Shaere’
mei 2014 afgerond. Er kwam geen vervolg op.
gegevens dienen als uitgangspunt voor het gesprek.
Er werden de volgende activiteiten gerealiseerd in de Agniesebuurt: Stook je rijk! -
10 promotionele - en publieksgerichte activiteiten
Stook je Rijk is een samenwerkingsver-
-
3 cursussen van ieder 4 bijeenkomsten
band tussen de Gelderse -, Utrechtse -,
-
9 voorlichtings – en/of wijkbijeenkomsten
Overijsselse, Brabantse Milieufedera-
met bewoners
ties, de Milieucentra Amsterdam en
-
120 enquetes, huis aan huis 1 op 1
Rotterdam. Het ministerie EZ zorgt
-
Energiekrant Agniesebuurt,
voor een deel van de financiering.
oplage 2300 stuks
6.4 Stookjerijk
Website Stook je rijk: www.stookjerijk.nl
Samen met de natuur en milieufederaties uit
Verslag Rondetafel:
Overijssel, Utrecht, Gelderland, Brabant, Noord
http://www.milieucentrum.rotterdam.nl/site/
Holland en de Woonbond organiseerde het
versnelling-van-energiemaatregelen-is-nodig/
milieucentrum ook in 2014 de energiecam-
Facebook: Stook je rijk
pagne ‘Stook je rijk’. Een landelijk energiebe-
Twitter: @Stookjerijk
14
7. Educatie
via Facebook en twitter maar kreeg nog niet de ‘sleutels van de borging’ in handen. Daardoor stagneerde het proces.Van borging, waar-
7.1 ¿?Dakennie¿?
bij schoolteams worden benaderd, was in
¿?Dakennie ¿? is een educatief programma
2014 geen sprake omdat een adequate over-
gericht op basisscholen van de Dakakker en
dracht en een minimale financiering ook in
het RMC. Het primaire doel is om kinderen op
2014 hiervoor ontbrak.
7.
de Dakakker te laten beleven en creëren . Thema’s zijn stadslandbouw, klimaatverandering,
Website Klimaatonderwijs: www.klimaaton-
wateropvang en gezond voedsel.
derwijs010.nl
Het programma werd in 2013 ontwikkeld in
Facebook: Klimaatonderwijs 010 Twitter: @Klimaat010
samenwerking met leerkrachten en de kinderen zelf. De Dakakker is een uitdagende locatie voor basisscholen. In ¿?Dakennie¿? worden de
7.3 Milieuvoorlichters
kinderen Dakboeren. Ze kunnen zaaien, oog-
De Rotterdamse – jongeren - Milieuvoorlich-
sten en planten. De kinderen maken ook
ters (RMV-ers) geven voorlichting over lucht-
vogelverschrikkers voor de Dakakker, een bij-
kwaliteit, klimaat, duurzaamheid op o.a. het
enhotel voor op het schoolplein en zaadbom-
voortgezet onderwijs. De RMV-ers organiseer-
men om in de buurt ‘te gooien’. De zaden voor
de in 2014 een aantal keer voorlichtingen in
de zaadbommen komen rechtstreeks uit de
het voortgezet onderwijs en er werden twee
Heemtuin op de Dakakker. Aan de hand van
cursussen Milieuvoorlichter georganiseerd. De
een snuffel- en zoekkaart verspreiden de kin-
website www.iederslucht.nl werd al in 2013
deren zich in duo’s om al doende, voelende,
geheel vernieuwd. Alle informatie, filmpjes en
ruikende, proevende en kijkende de meerkeu-
muziekclips zijn nu makkelijker vindbaar.
zevragen op te lossen omtrent bovengenoemde thema’s.
In 2014 werden twee cursussen georgani-
Het educatieprogramma biedt ook trainee- of
seerd. Hierbij hebben we 27 jongeren aan
stageplaatsen aan leerlingen in het voortgezet
meegedaan. In de cursus worden de thema’s
en hoger onderwijs. Vanuit extra financiële bij-
luchtkwaliteit, klimaat, duurzaamheid, mobili-
dragen van Volkskracht, deelgemeenten Noord
teit en innovatie behandeld. In 2014 hebben
& Delfshaven en de Rabobank waren wij gefa-
we de manier waarop de cursus wordt gege-
ciliteerd om 495 kinderen te ontvangen op de
ven aangepast aan de eisen van de heden-
Dakakker. Het hele voorjaar zijn de vrijwilligers
daagse jongeren. Wij merken dat de huidige
bijgestaan door honderden handjes en weten
generatie jongeren niet dezelfde benadering
nu zowel jong als oud dat je in steden perfect
vraagt als die in 2006. In 4 avonden gingen we
kan boeren op platte daken.
veel meer met de deelnemers in dialoog en lieten we ze debatteren over de genoemde thema’s. Met oefeningen werden de deelne-
7.2 Duurzame leerlijn
mers ook meer vertrouwd gemaakt met het
Het milieucentrum is gevraagd om de in 2013
voorlichten aan groepen. Wij waren tevreden
voor het voortgezet onderwijs gelanceerde
over de kennis van zaken en hoe de jongeren
doorgaande duurzame leerlijn klimaat, enrer-
de cursus gebruikten als kennisverbreding, les-
gie te borgen. Dat wil zeggen: de promotie en
materiaal of onderdeel van een scriptie of
het inhoudelijk op pijl houden van de website
stage.
www.klimaatonderwijs010.nl. Als afsluiting van beide cursussen werd er een De leerlijn werd door de Hogeschool Rotter-
excursie georganiseerd. Met de eerste groep
dam ontwikkeld. Het milieucentrum had hier-
zijn we gaan wandelen in het Klein Profijt en
in een ‘klankbordfunctie’. Het milieucentrum
leerde men veel bij over de oer-Hollandse
startte eind 2013 de sociale media campagne
landschappen langs de Rotterdamse Maas.
Werkverslag 2014 Werkplan 2014
15
Met de tweede groep zijn we een kijkje gaan nemen in Zwolle en leerde men alles over
NME coalitie
duurzaam bouwen en Earthship en natuurlij-
De Rotterdamse NME coalitie werd begin
ke speelplekken die ook kunnen dienen als
2013 opgestart op initiatief van wethou-
‘waterbuffering’ in steden. De milieuvoorlich-
der Alexandra van Huffelen en is samen-
ters ontvingen hun certificaat tijdens de Groe-
gesteld uit vertegenwoordigers van de
neconferentie,
dienst SenC, stichting de Speeldernis,
Promotiefilm Milieuvoorlichters:
BuurtLab, stichting Abela en het Rotter-
https://youtu.be/gkYViGliMRI
dams Milieucentrum en werd tot eind
https://youtu.be/joV4q66kiHo
2013 onafhankelijk voorgezeten door
Facebook: Rotterdams Milieuvoorlichters
conservator van het Natuurhistorisch Museum Kees Moeliker. De coalitie kreeg de opdracht te werken aan nieuw aan-
7.4 NME coalitie
bod, verbreding en vernieuwing van
De Natuur – en Milieueducatie (NME) in de
Natuur en Milieueducatie in Rotterdam.
stad is in beweging. Een aantal deelgemeenten is de afgelopen jaren gestopt met de gemeente als aanbieder van NME. Dit werd
(Hoogvliet). Hieruit ontstond het NME overleg.
mede ingegeven door bezuinigingen. Ook
Door deze ontwikkelingen zijn de doelen van
diverse bedrijfjes, ZZP-er en organisaties zoals
de coalitie wat verwaterd. In december werd
de Speeldernis, Ravottuh en Buurtlab organi-
vanuit het milieucentrum op opheldering
seren momenteel NME. Daarnaast hielden de
gevraagd mede omdat de afdeling SenC van
huidige deelgemeenten in maart 2014 op te
de gemeente (waar NME onder valt) bezig was
bestaan en vervallen budgetten voor NME aan
met een onderzoek naar de behoeften bij
de gemeente. Er ontstond dus een nieuwe
basisscholen zonder samenspraak met de coa-
situatie.
litie. Er werd besloten dat de NME-coalitie nauw zou worden betrokken bij het onderzoek
Wethouder duurzaamheid Van Huffelen wilde
en het vernieuwingsproces voor NME in Rot-
in de vorige collegeperiode onderzocht hebben
terdam. De coalitie hoopt op deze manier
hoe het NME-aanbod kon worden verbeterd
samen met de gemeente een breder draagvlak
en of er een minimaal basisaanbod kan komen
te kunnen creëren voor vernieuwende NME-
voor alle kinderen van het basisonderwijs in
initiatieven in Rotterdam.
de stad met naast dit basispakket een NMEplus-pakket voor zowel basisscholen als het voortgezet onderwijs. Wij werkten in 2013,
7.5 Oudeland
onder voorzitterschap van de conservator van
Sinds maart zijn we samen met de coalitie-
het Natuurhistorich Kees Moeliker, samen in
partners (zie 7.4) aan de slag met het ontwik-
een NME-coalitie aan een nieuwe opzet voor
kelen van een Natuur – en Milieueducatiepro-
de Natuur en Milieueducatie in Rotterdam en
gramma voor Oudeland (Hoogvliet). We heb-
het NME basis – en pluspakket. In 2014 kreeg
ben onze kennis en vaardigheden ingezet voor
dit een vervolg maar nog geen duidelijke con-
de ontwikkeling van een nieuw NME-aanbod
clusie ook financiering bleef onduidelijk.
voor dit gebied. Als één van de deelnemende partijen hebben wij de behoefte en wensen
Wel werd er budget vrij gemaakt voor een
van met name de professionals in de wijk in
NME-programma in Hoogvliet. De NME-coali-
kaart gebracht. Ook heeft het milieucentrum
tie werd gevraagd samen dit programma
meegewerkt aan het behoefteonderzoek
invulling te geven. Middels een bottum up
waarin via spel de behoeften en wensen van
strategie wilde men aantonen hoe je NME
kinderen in de wijk werden gepeild. Dit onder-
opzet in een wijk als Hoogvliet. Hierin stond
zoek werd in november 2014 afgerond en het-
de behoefte van de inwoners voorop en wordt
geen leidde tot subsidieversterking voor de
gestreefd naar nieuwe samenwerkingsverban-
verdere uitwerking en uitvoerig van het NME-
den tussen de klusters Stadsontwikkeling en
programma. Nu de uitvoering in 2015 zal star-
Maatschappelijk Ondersteuning, de GGD en
ten, laten we het project los en zullen wij
lokale organisatie en - initiatieven in Oudeland
enkel nog fungeren als lid van de NME coalitie.
16
8. Milieucommunicatie
8.
Het Milieucentrum blijft zeer actief op
mogelijkheid om standpunten en activiteiten bekend te maken. In 2014 is begonnen met een nieuwe nieuwsbrief opzet via MailPoet.
internet. Ook in 2014 werd een aantal twitterFacebookpagina’s. Alleen al op twitter volgen
8.3 Websites/facebook- en twitteraccounts
ruim 12.000 mensen het @Milieucentrum,
Naast de websites www.milieucentrum.
accounts bijgehouden en gestart met nieuwe
@Duurzamestad, @Tuinenwedstrijd,
rotterdam.nl en www.groeneagenda.nl heeft
@D_akkers, @Klimaat010, @Parken010,
het milieucentrum nog een aantal websites
@OpZuinig, @VvEsmetenergie, @RdamsePar-
gericht op specifieke doelgroepen, zoals
ken. Ook het aantal volgers van de diverse
www.dakker.nl, www.opzuinig.nl en
Facebook(like)pagina’s nam toe.
www.rotterdamseparken.nl (vanuit het Parkenoverleg). De Milieuvriendelijke tuinen-
Een goede communicatie met de achterban,
wedstrijd stopte eind 2013 maar de website
het publiek en de beleidsmakers/politiek is
www.milieuvriendelijketuin.nl blijft wel ‘in de
voor het RMC van groot belang. Het RMC
lucht’. Speciaal voor jongeren werd in 2007 de
maakt gebruik van diverse communicatie-
website www.iederslucht.nl gestart. In 2013
middelen waarvan een groot deel de laatste
werd deze jongerensite geheel vernieuwd en
jaren naar ‘digitaal’ is opgeschoven.
omgezet naar Wordpress. Ook werd er veelvuldig door het milieucen-
8.1 Groene Agenda
trum getwitterd op de accounts @milieucen-
Helaas viel het doek voor de gedrukte Groene
trum, @milieudivers, @opzuinig, @Duurzame-
Agenda in 2011 vanwege een bezuiniging op
stad, @Tuinenwedstrijd, @d_akkers, @Par-
9.
het basisbudget. De agenda werd nog drie
ken010 en @Vvesmetenergie en ‘ge-face-book-
keer verspreid in 2011 in de hele regio Rijn-
ed’ op de pagina’s Rotterdams Milieucentrum,
mond, in een oplage van 12.000 stuks. In 2012
Dakakkers, opZuinig, Rotterdams Milieuvoor-
stopte de papierenverspreiding helemaal. In
lichters, Klimaatonderwijs010, Groene Agenda
2013 zijn de eerste digitale agenda’s verspreid
en Rotterdamse VvE’s met energie.
en de informatie is uiteraard nog steeds op de website te vinden. Naast de website en de digitale nieuwsbrief is er nu ook een facebookpagina ‘Groene Agenda’.
9. Landelijk overleg
Ook wordt nagedacht over een GroeneAgen-
Milieucentra
daApp. De Groene Agenda is ook in haar nieu-
In 2014 overlegden de directeuren van de vier
we vorm gericht op een breed publiek en biedt
grootstedelijke Milieucentra (Amsterdam, Rot-
vele groene activiteiten aan in de Rijnmondre-
terdam, Den Haag en Utrecht) in totaal vier
gio en verbindt op die manier de groene
keer met elkaar. Het kwam tot uitwisseling
gebieden rond de stad met de mensen in de
van informatie, waarbij ook mogelijke samen-
stad zelf en maakt promotie voor de groene
werkingsprojecten werden besproken. Ook
en duurzame activiteiten. De website blijft in
organiseerden de vier centra de jaarlijkse
de lucht, zie www.groeneagenda.nl.
Milieucentrumdag.
8.2 Rotterdamse Milieucourant
Stook je rijk
De Rotterdamse Milieucourant (RM-courant) is
Het RMC in 2014 overlegden regelmatig met
een digitale nieuwsbrief die naar ruim 2300 e-
het Amsterdams Milieucentrum, de Gelderse,
mailadressen wordt verstuurd. De courant is
Overijsselse en Utrechtse Milieufederatie en
gericht op mensen met belangstelling voor
de Woonbond over het samenwerkingsproject
natuur en milieu en biedt vooral Rotterdamse
‘Huurders op de bres voor hogere energiela-
onderwerpen aan. De RM-courant is voor het
bels’ oftewel ‘Stook Je Rijk’ (zie 2.2.3 in dit
RMC en onze achterbangroepen ook een
werkverslag).
Werkverslag 2014 Werkplan 2014
17
Bijlage 1 jaarverslag 2014 RMC Overzicht groepengelden 2014: (in willekeurige volgorde)
Werkgeld: stg. Natuurbesch. Vlinderstrik Tuin op de Pier Stichting Steensoep Natuurteam Alexander Ambrosiusgilde Stichting Dakpark Adem in Rotterdam Stichting Bloeiende Stad Florawerkgroep Rotterdam
Projectgelden: Schieveenstraat, Klimaatstraat Stichting Natuurbescherming Vlinderstrik Dik Ketstraat, Klimaatstraat Bomenridders, educatief aanbod Stichting Natuurbescherming Vlinderstrik Rover en Fietsersbond, debat Voedseltuin, Groene Vogel BroodNodig Eetbaar Rotterdam, ERGroeit manifestatie Stichting Steensoep Ambrosiusgilde VTV Nooitgedacht Stichting Landschapsonderhoud Rotterdam Better Future Factury/BroodNodig Adem in Rotterdam Stichting Bloeiende Stad Stichting Acteursgroep Projectgeld, Klimaatstraat, Schieveenstraat Stichting BroodNodig Vrijwilligersgroep de Dakakker Rotterdams Milieuvoorlichters, jongeren
18
Toelichting Projectgelden2014:
Eetbaar Rotterdam De stichting Eetbaar Rotterdam organiseerde in
Schieveenstraat
2014 weer een succesvolle editie van de manifesta-
Een bedragje werd beschikbaar gesteld voor de cam-
tie ‘ER-Groeit’. De groepengelden werden aange-
pagne ‘ledlampjes voor de voedselbank’ i.s.m. de
wend voor de organisatie van dit evenement dat
Voedselbank.
ook in 2014 veel bezoekers trok.
Stichting Natuurbescherming Vlinderstrik
Stichting Steensoep
Bijdrage aan de activiteiten t.b.v. de Parkenmaand..
Een bijdrage aan een scala aan activiteiten van de stichting gericht kinderen. De bijdrage vanuit de
Stichting Natuurbescherming Vlinderstrik
groepengelden is vooral bestemd voor het profileren
Deze stichting gebruikt het projectgeld vooral voor
van de stichting.
het in stand houden van de website en de (digitale) nieuwsbrieven ten behoeve van de achterban (aan
Ambrosiusgilde:
de Noordrand van Rotterdam).
De bijdrage voor de organisatie van de imkercursus.
Dik Ketstraat
VTV Nooitgedacht
De Dik Ketstraat organiseerde diverse activiteiten in
Ten behoeve van de jubileumuitgave – 100 jaar
het kader van de landelijke Klimaatstraatcampagne
volkstuin.
2013 – 2014 mede gericht op de ‘verspreiding’ van
Stichting Landschapsonderhoud Rotterdam
zonnepanelen in hun buurt.
De stichting maakte wederom een korte video-
De Bomenridders
impressie.
De Rotterdamse Bomenridders ontwikkelde een educatief aanbod voor basisscholen over bomen en
Adem in Rotterdam
vroegen hier als opstart een kleine bijdrage voor
Deze bewonersgroep voert actie voor schonere lucht
aan.
in Rotterdam-west en weet hiermee zeer goed de media te ‘bespelen’. De groepenbijdrage was
ROVER
bedoeld voor een van de activiteiten van de bewo-
ROVER (organisatie van reizigers in het openbaar
nersgroep.
vervoer) en de Fietsersbond organiseerden in opmars naar de gemeenteraadsverkiezingen in 2014
Stichting Bloeiende stad
een debat over ‘schoon verkeer’. Hier leverde de
Een bijdrage aan de opstart – en oprichtingskosten
groepengelden ook een bijdrage aan t.b.v. de huur
van de stichting ‘Bloeiende Stad’.
van de ruimte en techniek.
Stichting Acteursgroep Voedseltuin
Bijdrage aan de filmproductie ‘The New Forest’ van
De Voedseltuin ontving in december 2014 de groene
Wunderbaum.
vrijwilligersprijs ‘de Groene Vogel’. Met de bijdrage van € 1000,— organiseert de stichting een activiteit
Vrijwilligersteam de Dakakker
met en voor de vrijwillige medewerkers van de
Zo’n 15 vrijwilligers (en nog eens 25 mensen op de
Voedseltuin.
wachtlijst) houden wekelijks (in het seizoen) het ‘landbouwdak’ op Het Schieblock bij. De financiering
BroodNodig
is ingezet ten behoeve de directe vrijwilligerskosten
De stichting BroodNodig werd in 2014 opgezet met
zoals ‘catering’ en het jaarlijkse dakevenement
een campagne rond voedselafval (met name brood-
Oogstfeest.
afval) als doel. Een van de activiteiten is het broodafval meer waarde te geven door broodafval te
Rotterdams Milieuvoorlichters
benutten t.b.v. van de productie biogas. De stichting
De Milieuvoorlichters zijn jongeren die voorlichting
gebruikte de middelen voor het organiseren van een
geven op VO-scholen en bij sociaal culturele instel-
conferentie over voedselafval, het doen van onder-
lingen in de stad. De financiering vanuit de ‘groe-
zoek en de oprichting en profilering van de eigen
pengelden’ werd ingezet ten behoeve van een excur-
organisatie.
sie naar Earthship Zwolle.
Werkverslag 2014
19
Bijlage 2 jaarverslag 2014 RMC Aangesloten groepen (in willekeurige volgorde): 1. De Bomenridders 2. Stichting Ark 3. Stichting Van de Boer 4. Stichting Pro Groen 5. Stichting Natuur Cultuur en Bewegen 6. KNNV Rotterdam 7. Het Groenpunt 8. Recyclicity/2012 Architecten 9. Stichting Studio Hergebruik 10. Stichting Owaze 11. Zweth Kandelaar Front 12. Atalanajongeren 13. Werkgroep Woonmilieu Provenierswijk 14. Weidevogelgroep Schieveen 15. Vogelklas Karel Schot 16. Vogelasiel De Houtsnip 17. Vogel, vleermuizen en vlinderwerkgroep Noordrand 18. Vereniging Natuur en Milieubescherming Noordrand 19. Ambrosiusgilde Rotterdam 20. Arboretum Hoogvliet 21. Arboretum Trompenburg 22. Bewoners Tegen Vliegtuigoverlast (BTV) 23. Botanische Tuin Kralingen 24. Natuur in Kaart 25. Bewonerorganisatie Cool, werkgroep wijktuinen 26. Dierenbescherming Rijnmond 27. Egelopvang Odilia 28. Werkgroep Eschpolder 29. Fietsersbond, afd. Rotterdam 30. Stichting Gezond Overschie 31. Greenpeace regio Rijnmond 32. Vereniging Tegen Milieubederf 33. IVN Rotterdam 34. Werkgroep Kerk en Milieu 35. Stichting Landschapsonderhoud Rotterdam 36. Milieudefensie, afdeling Rotterdam 37. Natuurpad Hillesluis 38. Moeras IJsclubstraat 39. NIVON Rotterdam 40. Aktiegroep Het Oude Westen 41. Ecoteam Insulinde 42. Wijkorgaan Stadsdriehoek, wijktuinengroep 43. Stichting Natuurlijk Zuiderpark 44. Werkgroep Rotterdams wandelpadennetwerk 45. Tunesisch Forum/Arabische Milieuacademie 46. Werkgroep MilieuDivers 47. Stichting So Mi Tan
20
48. De Speeldernis, natuurspeeltuin 49. Stichting Behoud Zestienhovensepark 50. Rotterdamse Duurzaamheidsclub 51. Samenwerkende Bewonersorganisaties Schiebroek 52. VTV Tuinderslust 53. Wereldnatuurfonds Rotterdam 54. Rotterdamse Bond van Volkstuinders/RBVV 55. Stichting SCRAP 56. Stichting Rotte-Verband 57. Stichting Natuurbescherming Vlinderstrik 58. Vogels op Zuid 59. Wijknatuurteam Alexanderpolder 60. Wijktuingroep Ommoord 61. PIW Kralingen 62. 3VO Rotterdam 63. Anti Bulderbaan ComitĂŠ 64. ROVER Vereniging van Reizigers Openbaar Vervoer (afd. Rotterdam e.o.) 65. Bewonersgroep Bergpolder Blijdorp 66. Stichting Afri (Jongerenorganisatie Zuid) 67. Marokkaanse Vereniging Centrum Noord (MVCN) 68. Stichting voor vernieuwing en participatie 69. Dona Daria, werkgroep binnengroen, buitengroen 70. Parkenoverleg (overlegplatform) 71. Ommoordseveld Open en Groen 72. Stichting Aquarius 73. Natuurspeelplaats Ruige Plaat 74. Euroster, Rotterdamse weer- en sterrenkundegroep 75. Platform Regioparken Rottemeren A13/A16 76. Blijstroom 77. Stichting Energie Transitie Rotterdam (SER010) 78. Vliegwiel Hillevliet 79. Actiegroep Rijnmond Greenpeace 80. Groep van de Zeroplastikweek
Werkverslag 2014
21
Bijlage 3 - jaarverslag 2014 RMC De organisatie in 2014 Vestiging: Schiekade 189 (unit 302) 3013 BR Rotterdam Tel. 010-465 64 96 e.mailadres algemeen: info@milieucentrum.rotterdam.nl www.milieucentrum.rotterdam.nl Bestuursleden in 2014: Patrick van Klink, secretaris (voorzitter) Sanne Castro (penningmeester) Rob Lathouwers, vertegenwoordiger achterbanorganisaties Huib Poortman, vertegenwoordiger achterbanorganisaties Karin Oppelland Wiel Senden Bijzondere functies 2014: Marius Huender (voorzitter Parkenoverleg)
Personeel in 2014: Emile van Rinsum, directeur, beleidsterreinen klimaat, energie en lucht
32 uur
e.vanrinsum@
24 uur
m.hacene@
28 uur
w.bauman@
16 uur
a.vandevenne@
Mohamed Hacene, beleidsterreinen milieu en diversiteit Wouter Bauman, beleidsterreinen stadsnatuur en ruimte Angelique Vandevenne, Beleidsterreinen educatie, energiebesparing Accountant: Ton Spruit, van Huizer en van Ieperen Projectmedewerkers in 2014: Frans Vermeer, website, webmaster, digitale opdrachten Joost van Tour, productie Klimaatstraatfeest, Groene Conferentie Mimi Slauerhoff, opZuinig! cursussen / VvE’s met energie Anna Maria Carbonaro, opZuinig! cursussen Layla Hacene, opZuinig! cursussen Drukwerk en vormgeving: Argus, www.argus-rotterdam.nl
22
Bijlage 4 jaarverslag 2014 RMC Bezoek websites en domeinnamen www.milieucentrum.rotterdam.nl Gemiddeld in 2014:
153.318 hits per maand
Gemiddeld in 2014:
7.531 visits (bezoekers) per maand
www.groeneagenda.nl Gemiddeld in 2014:
27.782 hits per maand
Gemiddeld in 2014:
5.399 bezoekers per maand
Twitter @Milieucentrum volgers:
4.000
Twitter @Duurzamestad volgers:
4.200
Twitter @D_akkers volgers:
2.300
Twitter @Tuinenwedstrijd volgers:
191
Twitter @opZuinig volgers:
850
Twitter @Parken010:
230
Twitter @Vvesmetenergie:
200
Facebook likepagina Rotterdams Milieucentrum:
2.000
Facebook likepagina Dakakkers:
2.100
Facebook likepagina Opzuinig:
176
Facebook likepagina Rotterdams Milieuvoorlichters:
206
Facebook likepagina Groene Agenda: Facebook likepagina Klimaatonderwijs010:
1.300 250
De volgende domeinnamen zijn al dan niet actief in RMC-eigendom: www.degroeneagenda.nl www.milieudivers.nl www.dakakker.nl www.dakakkers.nl www.milieuvriendelijkstetuin.nl www.atalantajongeren.nl www.klimaatwant.nl www.klimaatwand.nl www.koopregionaleproducten.nl www.koopregionaleprodukten.nl www.rotterdamseparken.nl www.rotterdamserondjes.nl www.rotterdamseklimaatactie.nl www.rotterdamclimateaction.nl
RMC heeft ook een YouTube kanaal.
Werkverslag 2014
23
Werkverslag 2014
25
26