Werkverslag 2022

Page 1

WERKVERSLAG 2022

WERKVERSLAG 2022

Stichting Rotterdams Milieucentrum

Schiekade 189 (unit 302)

3013 BR Rotterdam

Tel. 010-465 64 96

info@rotterdamsmilieucentrum.nl

www.rotterdamsmilieucentrum.nl

2 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
15.000 Energieboxen met advies van onze milieucoaches werden uitgedeeld op 14 wijkpleinen

WERKVERSLAG 2022 PROJECTEN EN ACTIVITEITEN

1.VOORWOORD................................................................................4 2.SAMENVATTING............................................................................5 3.ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM.....................................................6 3.1WIE ZIJN WIJ?............................................................................................8 3.2HOE WERKEN WE?......................................................................................8 3.3MISSIE......................................................................................................8 3.4DOELSTELLING............................................................................................9 3.5HET BUREAU............................................................................................10 3.6NEVENFUNCTIES DIRECTEUR.....................................................................10 3.7VESTIGINGSADRES...................................................................................10 4.ACTIVITEITEN.............................................................................11 4.1PARKEN...................................................................................................11 4.2OPZUINIG.................................................................................................13 4.3ENERGIEBOX010......................................................................................18 4.4GEZONDVERKEER......................................................................................19 4.5DAKAKKER...............................................................................................20 4.6SLIMDAK..................................................................................................26 4.7BUURTCOMPOSTEREN..............................................................................29 4.8BOMEN VOOR ROTTERDAM........................................................................31 4.9GROENE CONFERENTIES............................................................................32 4.10COMMUNICATIE........................................................................................34 4.11ONDERSTEUNING & LOKET........................................................................36 4.12LANDELIJK................................................................................................36 5.ORGANISATIE .............................................................................37 5.1SAMENSTELLING VAN HET BESTUUR.........................................................37 5.2TAKEN VAN HET BESTUUR.........................................................................38 5.3BEZOLDIGING RAAD VAN TOEZICHT EN DIRECTEUR......................................38 5.4BESTUUR IN 2022....................................................................................38 5.5VERANTWOORDINGSVERKLARING .............................................................38 5.6 CONTINUÏTEITSVERKLARING .....................................................................40 5.7 FINANCIËLE VERANTWOORDING.................................................................40 5.8RESERVES EN VERMOGEN.........................................................................40 5.9 BELEGGINGEN...........................................................................................41 5.10KOSTEN EN BESTEDINGSPERCENTAGE.......................................................41 5.11NATIONALE POSTCODE LOTERIJ..................................................................41 6BEGROTING 2023........................................................................42 7.VOORUITBLIK 2023-2024 ...........................................................46 8.SPEERPUNTEN 2023 - 2024.......................................................47 BIJLAGEN 1.ACHTERBAN.............................................................................................48 2. GROEPENGELDEN......................................................................................50 3. SOCIAL MEDIA..........................................................................................51 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 3

VOORWOORD

Beste lezer,

Met trots presenteren wij u het jaarverslag van het Rotterdams Milieucentrum over het jaar 2022. Het afgelopen jaar was voor ons wederom een jaar vol uitdagingen en kansen op het gebied van milieu en duurzaamheid in Rotterdam en omgeving.

We hebben ons ingezet voor een groenere en gezondere stad, waarbij we ons hebben gericht op het verduurzamen van de stad, het verminderen van de CO2-uitstoot, het bevorderen van een circulaire economie en het vergroten van de biodiversiteit.

We hebben samengewerkt met diverse partners, waaronder gemeentelijke instanties, bedrijven en andere maatschappelijke organisaties, om gezamenlijk te werken aan een duurzamere toekomst voor Rotterdam. Ook hebben we veel kunnen bereiken dankzij de inzet van onze vrijwilligers en donateurs.

In dit jaarverslag lees je meer over onze activiteiten en projecten van het afgelopen jaar, onze financiële situatie en onze plannen voor de toekomst. We hopen dat je net zo enthousiast bent als wij over de ontwikkelingen op het gebied van milieu en duurzaamheid in Rotterdam en we nodigen u van harte uit om onze activiteiten te blijven volgen.

Dit jaarverslag begint, na een korte samenvatting, over onszelf. Hoe werkt het Milieucentrum?

Waar streven we naar? En in het hoofdstuk organisatie gaan we uitgebreid in op onze bestuursstructuur en de manier waarop we zijn georganiseerd. Begin 2022 kregen wij het CBF *) keurmerk. Het CBF stelt voorwaarden aan de inhoud van een jaarverslag die wij in dit verslag hebben verwerkt. In dit jaarverslag proberen we aan deze voorwaarden te voldoen.

We sluiten het jaar 2022 met veel enthousiasme af en we gaan graag nieuwe uitdagingen in 2023.

Emile van Rinsum (directeur Rotterdams Milieucentrum)

Rotterdam, 20 april 2023

*) = Centraal Bureau Fondsenwerving

Gefinancierd door:

stichting droom en daad

4 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
1.

Wie zijn wij, hoe werken we? Wat is onze missie en onze doelstelling? Het Rotterdams Milieucentrum is een non-profit organisatie die zich inzet voor een groenere, duurzamere en gezondere stad. De missie van het Rotterdams Milieucentrum is het stimuleren van een duurzame en groene stad.

Parken

Het Rotterdamse Parkenoverleg is een samenwerking tussen actieve bewoners die zich inzetten voor de Rotterdamse parken en het groen in de stad. Het overleg vindt regelmatig plaats en is bedoeld om kennis en ervaring uit te wisselen, gezamenlijke initiatieven te ontwikkelen en om de belangen van de parken en het groen te behartigen.

opZuinig!

We hebben ons ingezet om de bewustwording over duurzaamheid te vergroten door het opleiden van nieuwe milieucoaches. Deze coaches hebben weer bijgedragen aan het verduurzamen van Rotterdam door het geven van advies aan bewoners en het organiseren van verschillende voorlichtingsactiviteiten in de wijk. Voorafgaande aan de aftrap van de Energiebox010 campagne organiseerde we een Energiecafe010 en stond de Groene conferentie in december in het teken van de milieucoaches, energietransitie en energiearmoede.

Energiebox010

In opdracht van de gemeente Rotterdam werd de uitreiking van 15.000 energieboxen met ‘een verhaal’ georganiseerd aan bewoners op veertien verschillende wijkpleinen. Deze boxen bevatten energiebesparende producten en tips om het energieverbruik te verminderen en de CO2-uitstoot te verminderen.

DakAkker & Slimdak

De DakAkker is de grootste dakboerderij van Nederland en wordt beheerd door een actieve groep vrijwilligers die door ons wordt begeleid. De Slimdak testsite is het eerste retentiedak met smartflowcontrol en kreeg (ook dit jaar) veel navolging. Er werden 239 excursies georganiseerd in 2022. Ook het educatieprogramma ‘Dakennie? – Dakanwel!’ voor Rotterdamse basisscholen op de DakAkker werd weer georganiseerd. We kregen 435 kinderen op visite.

Buurtcomposteren

Het Rotterdams Milieucentrum is ook betrokken bij het stimuleren van buurtcomposteren in Rotterdam. Hiervoor worden wormenhotels ingezet, die op verschillende plekken in de stad geplaatst kunnen worden. Inmiddels zijn er al zo’n 30 wormenhotels geplaatst, verspreid over verschillende wijken in Rotterdam.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 5
2. SAMENVATTING

Bomen voor Rotterdam

Het project ‘Bomen voor Rotterdam’ van het Rotterdams Milieucentrum is onderdeel van de landelijke campagne Plan Boom. Het doel van het project is om in de komende jaren duizenden extra bomen te planten in de stad om zo de leefbaarheid te vergroten en de stad beter bestand te maken tegen klimaatverandering.

Een belangrijk onderdeel van het project zijn de bomencircussen die worden georganiseerd in samenwerking met Cooldowncity.

Gezond Verkeer

Het Rotterdams Milieucentrum werkt samen met verschillende organisaties in de coalitie Gezond Verkeer. Deze coalitie heeft als doel om de luchtkwaliteit in Rotterdam te verbeteren en daarmee de leefomgeving gezonder te maken. De coalitie Gezond Verkeer is een samenwerking tussen bewonersgroepen, Milieucentrum, Milieudefensie, ROVER en Fietsersbond.

De Groene conferentie(s)

In 2022 heeft het Rotterdams Milieucentrum twee groene conferenties georganiseerd in de historische Arminiuskerk. De eerste conferentie in februari stond in het teken van het behoud van groene ruimtes en biodiversiteit in de stad en de conferentie in december in het teken van energietransitie en energiearmoede.

Groepenondersteuning & loket

Naast het promoten van groene initiatieven en activiteiten in Rotterdam en omgeving heeft het Rotterdams Milieucentrum zich in 2022 ook ingezet voor de ondersteuning van groene initiatieven en - groepen in de stad. Het Milieucentrum stelde hiervoor ook budget beschikbaar uit het groepenbudget.

Groene agenda

In 2022 heeft het Rotterdams Milieucentrum zich actief ingezet om groene initiatieven en activiteiten te promoten en te stimuleren in Rotterdam en omgeving. Dit gebeurde onder andere via de website van www.groeneagenda.nl en via sociale media kanalen zoals Facebook, Twitter en Instagram.

Communicatie

Communicatie is belangrijk voor het Rotterdams Milieucentrum. Het Milieucentrum wil zo veel mogelijk mensen bereiken en informeren over duurzaamheid en het milieu in Rotterdam en omgeving.

Om dit te realiseren maakt het Milieucentrum gebruik van verschillende communicatiemiddelen, zoals websites, digitale nieuwsbrieven en social media zoals Instagram, Twitter en Facebook.

Landelijk

Het Rotterdams Milieucentrum werkt niet alleen lokaal, maar ook landelijk aan duurzaamheidsinitiatieven en - projecten. Zo werkt het Milieucentrum samen met De Gezonde Stad in Amsterdam en Duurzaam

Den Haag aan verschillende projecten en initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Daarnaast is het Rotterdams Milieucentrum vertegenwoordigd in het Recycling Netwerk Benelux, een netwerk van organisaties die zich inzetten voor een beter recyclingbeleid.

6 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 7
De Groene conferentie of 12 februari ging geheel over biodiversiteit en groene bewonersinitiatieven en werd afgesloten met het Groentrekkersdebat

ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

3.1WIE ZIJN WIJ?

Het Rotterdams Milieucentrum is een nonprofit organisatie die zich inzet voor een groenere, duurzamere en gezondere stad. De organisatie is opgericht in 2003 en is sindsdien uitgegroeid tot een belangrijke speler in het Rotterdamse duurzaamheidsveld.

Het team van het Rotterdams Milieucentrum bestaat uit een groep enthousiaste en gedreven professionals die zich dagelijks inzetten voor een duurzamer Rotterdam. Zij organiseren activiteiten, projecten en campagnes op het gebied van milieu, duurzaamheid en natuur. Ook ondersteunen zij buurtinitiatieven en -groepen bij het verduurzamen van hun wijk.

Het Rotterdams Milieucentrum werkt samen met verschillende organisaties, bedrijven en overheden om gezamenlijk te werken aan een duurzame toekomst.

Het Milieucentrum heeft een breed netwerk opgebouwd en is betrokken bij verschillende lokale, regionale en landelijke initiatieven en campagnes.

Het RMC richt zich op de ontwikkelingen in de stad gerelateerd aan de energietransitie, circulariteit, mobiliteit, luchtkwaliteit, klimaat(adaptatie), groen en stadsnatuur.

3.2 HOE WERKEN WE?

Het Rotterdams Milieucentrum werkt op verschillende manieren om haar doelen te bereiken. Hieronder volgen een aantal voorbeelden van hoe de organisatie te werk gaat:

1.Organiseren van activiteiten: Het Milieucentrum organiseert regelmatig activiteiten zoals (groene)conferenties, cursussen, workshops, lezingen, excursies en evenementen om

8 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
3.

bewoners, bedrijven en andere organisaties te informeren en inspireren over duurzaamheid natuur en milieu.

2.Projecten en campagnes: Het Milieucentrum voert verschillende projecten en campagnes uit om concrete veranderingen te realiseren op het gebied van duurzaamheid. Denk hierbij aan de aanleg van groene daken, het stimuleren van duurzaam vervoer en duurzame energieopwekking.

3.Ondersteuning van bewonersinitiatieven: Het Milieucentrum ondersteunt bewonersinitiatieven en -groepen bij het verduurzamen van hun buurt.

4.Lobby en belangenbehartiging: Het Milieucentrum lobbyt bij politiek en overheden om duurzame maatregelen te bevorderen. Ook behartigt het Milieucentrum de belangen van bewoners en organisaties die zich inzetten voor een groenere stad.

5.Communicatie en informatievoorziening: Het milieucentrum informeert en inspireert mensen via haar websites, digitale nieuwsbrieven en social mediakanalen over duurzaamheid, natuur en milieu. Zo verspreidt het Milieucentrum bijvoorbeeld berichten en tips over energiebesparing, stadsnatuur en duurzaam vervoer.

6.Het Rotterdams Milieucentrum werkt vaak samen met andere organisaties en partijen om zo een zo groot mogelijk effect te bereiken. Samenwerking met bedrijven, overheden en bewoners is dan ook een belangrijk onderdeel van de werkwijze van het Milieucentrum.

Het Rotterdams Milieucentrum heeft een netwerk van ruim tachtig achterbanorganisaties. Dit zijn organisaties en groepen in Rotterdam die zich inzetten voor een groenere, duurzamere stad. Het Milieucentrum werkt samen met deze organisaties om gezamenlijk doelen te bereiken en acties te ondernemen. Zo kan het Milieucentrum als een verbindende factor fungeren tussen deze organisaties en de gemeente Rotterdam.

3.3MISSIE

De missie van het Rotterdams Milieucentrum is het stimuleren van een duurzame en groene stad. Het Milieucentrum wil Rotterdam transformeren tot een stad die niet alleen ecologisch duurzaam is, maar ook sociaal en economisch. Om deze missie te bereiken, werkt het Milieucentrum samen met verschillende partners, waaronder bewoners, bedrijven, gemeenten en andere organisaties, om projecten en initiatieven op te zetten die gericht zijn op duurzaamheid en groen. Hierbij worden ook bewoners gestimuleerd om actief deel te nemen aan deze projecten en initiatieven, om zo samen bij te dragen aan een groenere toekomst in een gezonde stad met schone lucht, meer groen en biodiversiteit. Een stad voorbereid op de klimaatveranderingen waar we allemaal mee te maken zullen gaan krijgen. Een stad waar onze kinderen en kleinkinderen straks ook volop van kunnen genieten.

Dit doen we vanuit onze kernwaarden; onafhankelijkheid, deskundigheid, samenwerkingsgerichtheid. Zo willen we de kwetsbare waarden van natuur en milieu in onze stad een krachtige stem geven.

3.4DOELSTELLING

De doelstelling van het Rotterdams Milieucentrum is het bevorderen van een duurzame en groene stad. Het Milieucentrum streeft naar een stad die ecologisch duurzaam is en waar mensen gezond en gelukkig kunnen leven. Om deze doelstelling te bereiken, richt het Milieucentrum zich op verschillende gebieden, waaronder:

1.Duurzame mobiliteit: Het bevorderen van duurzame vervoerswijzen zoals fietsen en openbaar vervoer.

2.Groene energie: Het stimuleren van groene energieproductie en het verminderen van de CO2-uitstoot.

3.Duurzaam wonen: Het bevorderen van duurzame bouw- en renovatie en het stimuleren van energiezuinig wonen.

4.Duurzame voedselproductie: Het stimuleren van lokale voedselproductie en het verminderen van voedselverspilling.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 9

5.Groene openbare ruimte: Het bevorderen van groen en biodiversiteit in de stad in parken, tuinen en groene daken.

6.Duurzaam ondernemen: Het stimuleren van duurzaam ondernemen en het bevorderen van de circulaire economie.

Het Milieucentrum streeft naar samenwerking met verschillende partners om deze doelstellingen te bereiken en de stad Rotterdam te transformeren tot een duurzame en groene stad.

3.5HET BUREAU

Het bureau van het RMC bestaat op 31 december 2022 uit de directeur en drie parttime medewerkers.

Onderstaande personen waren op 31 december in dienst van het RMC:

• klimaat, mobiliteit en luchtkwaliteit

Emile van Rinsum, directeur, adviseur

Onderstaande personen werden op projectbasis door het RMC ingehuurd:

Humphrey Reket, accountancy

• (Hills Accountants en Adviseurs)

• digitale opdrachten

Frans Vermeer, website, webmaster,

• opening Parkenmaand 2020

Joost van Tour, productie Energiecafé,

• de trainers en milieucoaches

Mimi Slauerhoff, opZuinig, trainer van

Frans Debets, ontwikkeling cursus-

• materiaal, webinars, cursus milieucoach

• milieucoaches

Anna Maria Carbonaro, trainer opZuinig

• milieucoaches

Saadet van Noppen, trainer opZuinig

• milieucoaches

Wilma van der Wilt, trainer opZuinig

Wilko Klerk, vormgeving (Argus)

Wouter Bauman, adviseur groen en

• ruimte en dakboer van de DakAkker

Mohamed Hacene, adviseur milieu en

• diversiteit en projectleider opZuinig Marijke Ten Caat, projectondersteuner,

• redactie Groene Agenda en coördinatie Dakennie? Dakanwel!

• Tom Pilzecker, fotograaf

3.6NEVENFUNCTIES DIRECTEUR

Naast de positie van directeur van het RMC bekleedt Emile van Rinsum de onderstaande onbezoldigde nevenfuncties:

• Benelux

Bestuurslid Recycling netwerk

Bestuurslid Rotterdams Volkstheater

• Voorzitter stichting DakAkker

3.7VESTIGINGSADRES

Schiekade 189 (unit 302)

3013 BR Rotterdam

Tel. 010-465 64 96

e-mailadres algemeen: info@rotterdamsmilieucentrum.nl

10 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
Tijdens de Groeneconferentie op 12 februari nam de voorzitter Marc Damen van de Adviescommissie Dierenwelzijn en Stadsnatuur de Groenepluim in ontvangst.

ACTIVITEITEN 4.

4.1PARKEN

Parken zijn erg belangrijk in de stad. Ze bieden niet alleen een groene oase in het stedelijke omgeving, maar ook ruimte voor recreatie, sport, cultuur en sociale interactie. Daarnaast dragen parken bij aan de biodiversiteit en het behoud van de natuurlijke ecosystemen in de stad. Door de aanwezigheid van bomen en planten helpen parken ook bij het reguleren van de luchtkwaliteit en het verminderen van de hittestress in de stad. Kortom, parken zijn essentieel voor het creëren van gezonde en leefbare steden.

Parkenoverleg

IN HET PARKENOVERLEG ZIJN VERTEGENWOORDIGD:

Het Dakpark, Parken Hoek van Holland, Oudelandspark, Bonairepark, Ruigeplaatbos, Visserijgriend, Park Hudsonweg, Kralingse Bos, Ommoordse Veld, Ons Park, Rozenburgpark, Melanchtonpark, Park Zestienhoven, Prinsenpark, Randpark Oosterflank, Semiramispark, Rietveldpark, park Kralingseveer, Roel Langerakpark, Schat van Schoonderloo, Schiebroekse park, Spinozapark, Twee Heuvels, Vroesenpark, Wollefoppenpark, Wijkpark Het Oude Westen, Het Park (bij de Euromast), Zuiderpark, Tuin op de Pier, Essenburgpark en Park 1943, Park bij Little C, de Oude Plantage en de Groene T.

Het Rotterdamse Parkenoverleg is een samenwerking tussen actieve bewoners die zich inzetten voor de Rotterdamse parken en het groen in de stad. Het overleg vindt regelmatig plaats en is bedoeld om kennis en ervaring uit te wisselen, gezamenlijke initiatieven te ontwikkelen en om de belangen van de parken en het groen te behartigen. Het Parkenoverleg bestaat uit vertegenwoordigers van diverse groene organisaties, buurtgroepen en andere betrokkenen bij de Rotterdamse parken. Het is een belangrijk platform voor de inwoners van Rotterdam om gezamenlijk op te komen voor het behoud en de ontwikkeling van het groen in de stad.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 11
Het Park (bij de Euromast)

In het Rotterdamse Parkenoverleg zijn vierendertig parken vertegenwoordigd; het wordt voorgezeten door Marius Huender. Het overleg biedt Rotterdammers de kans kennis en informatie uit te wisselen over de parken waarbij zij zich betrokken voelen. Die betrokkenheid van de deelnemers varieert van het volgen van de ontwikkelingen in het park en overleg met de gemeente tot het zelf aan de slag gaan als parkvrijwilliger, zoals in het Kralingse Bos, het Vroesenpark, het Zuiderpark en het Dakpark Delfshaven.

In 2022 zijn er drie bijeenkomsten van het Parkenoverleg georganiseerd, waarbij onder andere de samenwerking tussen de gemeente, Droom en Daad en Stichting het Park is besproken. Stichting het Park wil bewoners uit de omgeving actief betrekken bij het onderhoud van het Park. Ervaringen en tips hierover werden uitgewisseld.

• per park en in sommige parken is er een beheerovereenkomst met de gemeente.

Vrijwilligerswerk kan sterk verschillen

Verder werd er in het Parkenoverleg gesproken over de ontwikkeling van het Bijzondere Bomenboekje Rotterdam en het Kralingse Bos Magazine.

De Parkenmaand is in 2022 niet doorgegaan, maar verplaatst van september naar mei 2023 vanwege een tekort aan financiële middelen en capaciteit bij het Milieucentrum. Helaas ontvingen we in 2022 opnieuw geen financiering van Rotterdam Festivals omdat we niet voldoen aan de criteria. Het wordt tijd dat er ook groene en duurzame thema’s worden toegevoegd aan deze criteria. De Parkenmaand 2023 is dan ook geheel en al afhankelijk van particuliere fondsen en een bijdrage van Stadsbeheer Rotterdam.

Marius Huender nam dit jaar afscheid als voorzitter van het Parkenoverleg. In 2012 nam hij het stokje over van Jan de Haas. Na elf jaar voorzitterschap houdt hij voor gezien! Emile van Rinsum nam zijn rol over als interim-voorzitter.

• belang en dient constant te zijn.

Coördinatie van vrijwilligers is van

Sommige parken werken met een “right to challenge”.

• kan per park verschillen.

De overlegstructuur met de gemeente

Facebook: Rotterdamse Parken

Twitter: @parken010

www.rotterdamseparken.nl en www.parkenmaand.nl

12 WORMENHOTELS IN ROTTERDAM EVALUATIE 2020 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

4.2OPZUINIG! / MILIEUCOACHES

Er is veel winst te behalen op het gebied van duurzaamheid in de bestaande bouw door energiebesparing. Milieucoaches kunnen hierbij een belangrijke rol spelen door bewoners te informeren en voor te lichten over duurzaamheidsmaatregelen.

Het Milieucentrum organiseert sinds 2009 cursussen voor milieucoaches om hen op te leiden en te ondersteunen bij deze taak. Door bewoners te betrekken bij energiebesparing in de bestaande bouw, kan er op grote schaal bijgedragen worden aan een duurzamere toekomst.

Het besparen van energie is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee. Door bewuster om te gaan met energie en bijvoorbeeld te kiezen voor duurzame oplossingen kan er flink bespaard worden op energiekosten.

Milieucoaches kunnen buurtbewoners stimuleren om kleine energiebesparende maatregelen te nemen die honderden euro’s kunnen besparen. Door het organiseren van buurtbijeenkomsten en het verstrekken van voorlichting op lokale evenementen kunnen de coaches tips en advies geven. Ze maken hierbij gebruik van handige hulpmiddelen zoals de ‘opZuinig!’ besparingsmeetlat en kaarten met tips.

Cursussen

In 2022 zijn er zeven milieucoach cursussen georganiseerd. Deze cursussen zijn gericht op het geven van praktische tips om energie te besparen en bestaan uit vier bijeenkomsten. Na afronding van de cursus ontvangen deelnemers het certificaat Milieucoach. Milieucoaches gebruiken de opgedane kennis en materialen zoals de E.koffer en de Besparingsmeetlat om kleine

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 13
Milieucoaches opgeleid door het milieucentrum gaan in eigen wijknetwerk aan de slag met voorlichtingsbijeenkomsten.

informatiebijeenkomsten te organiseren in hun eigen netwerken.

E.koffer

Milieucoaches maken bij hun voorlichtingen gebruik van de E.koffer, die vol zit met voorbeeldmaterialen, en de E.kast die ontwikkeld is voor wijkgebouwen en buurthuiskamers. Bewoners kunnen hierin zien welke energiebesparende maatregelen ze thuis kunnen nemen.

Besparingsmeetlat

De opZuinig! besparingsmeetlat geeft een overzicht van kleine maatregelen die bewoners thuis kunnen nemen om energie te besparen. Hierbij wordt ook direct aangegeven wat de besparing in euro’s en de reductie van CO2 is. Dit kan bewoners helpen om bewuster om te gaan met hun energieverbruik.

Energiecafés

De jaarlijkse Energiecafés zijn ‘terugkombijeenkomsten’ voor milieucoaches maar ook toegankelijk voor een breder publiek waarbij verschillende duurzame thema’s worden besproken en workshops worden georganiseerd. In 2022 werden twee energiecafés gecombineerd met de aftrap van de Energiebox010 campagne en de Groene conferentie.

14 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

opZuinig! ontstond uit ‘Tarwewijk doet ‘t’ in 2009. Een groep van elf vrouwen uit deze wijk werd in 2009 opgeleid tot milieucoach. In zeven bijeenkomsten kregen de deelneemsters les over energiebesparing, duurzaamheid en afval. Ook vormde het overbrengen van de informatie aan anderen een belangrijk onderdeel van de cursus. De coaches leerden in korte tijd ruim 190 andere bewoners aan de slag te gaan met energiebesparing. Uit handen van toenmalig milieuwethouder Rik Grashoff ontvingen de deelnemende bewoners op 29 juni 2009 in wijkgebouw Tarwewijk de ‘dat levert wat op’-certificaten. Toen werd ook besloten verder te gaan met de campagne.

Eind 2010 startte de nieuwe cursus tot milieucoach. In 2023 waren er al bijna 800 milieucoaches opgeleid. De cursussen geven vooral praktische tips om energie te besparen. De cursus bestaat uit vier bijeenkomsten, waarna deelnemers het certificaat Milieucoach ontvangen. De milieucoaches organiseren na hun opleiding met deze tips kleine informatiebijeenkomsten in hun eigen netwerken. Ze gebruiken hierbij de E.koffer (vol met demonstratiematerialen, zoals ledlampen, waterbesparende douchekoppen en radiatorfolie), de Besparingsladder en de Besparingsquiz.

0Laat elektrische apparaten niet op stand-by staan,maar zet ze helemaal uit. Kijk met een energiemeter hoeveel kWh een apparaat precies gebruikt. 0Neem groene stroom in plaats van gewone stroom.€ 02000 kg

€kg CO2 kWh

Kleurhet juistehokjezwart.

1) Wat is zuiniger? Thee zetten met een elektrische waterkoker. Theezettenophet gasfornuisineenfluitketel. Theezettenindemagnetron.

2) Wat is zuiniger? ‘sNachtsde thermostaat vandeverwarminglager zettenen’sochtendsweerhoger. ’sNachtsde thermostaat niet lagerzetten.

3) Wat is zuiniger?

De stroom ’s nachts is goedkoper..

Koelkast en diepvries Actie

Kies voor dag- en nachtverbruik op uw meter. € 700 kg

0Een diepvries gebruikt veel stroom, € 230210 kg525 kWh

Besparing per jaar* €kg CO2 kWh

bedenk goed of u er echt een nodig heeft. 0Ontdooi de vriezer regelmatig (een laagje ijs€ 26 23,4 kg 65 kWh

van 2 mm kost 10 % meer energie). 0Gebruik een vrieskist in plaats van een vrieskast. 15% minder

0 Koel zuinig:

• Laat spullen uit de diepvries in uw koelkast ontdooien.

• Gebruik een externe koelkastthermometer

opZ Apparaten Actie Besparing per jaar*
een
Ontdooi ook de koelkast regelmatig.Zet koelkast / vrieskast niet naast een fornuis of
verwarming.
is 4 °C.
Zet de diepvries niet lager dan –18 °C,de optimale temperatuur van een ijskast
voor de oudere types koelkasten. • Zet een koelkast met de achterkant minstens 10 cm van de muur af. Wassen en drogen Actie Besparing per jaar* €kg CO2 kWh 0Droog de was aan een waslijn i.p.v. in de droogtrommel. € 220200 0Was niet warmer dan 40 graden. Tip:het is voor de hygiëne 40 graden.
Vakantietip! Overweeg ook de koelkast schoon en leeg te maken en dan uit te zetten ! !
iemandsamen.Overlegwat
goedeantwoordis.
Elektriciteit
Wat is zuiniger? Maakdezequizmet
het
Eenlaptop.computer. RMC_opz_quiz_2020_Opmaak 1 2-12-2020 11:56 Pagina 1

Sociale media

In 2022 waren sociale media van groot belang om contact te houden met milieucoaches en het publiek te bereiken. Er werden veel klus- en besparingstips gegeven op verschillende sociale media accounts. Webinars werden gemonteerd en als filmpjes geplaatst op het Youtubekanaal en andere sociale media. De Duurzame Diva, milieucoach en - trainer Wilma van der Wilt, richtte zich niet alleen op energiebesparing, maar ook op bredere duurzame thema’s zoals cosmetica, voedsel en waterbesparing. Op YouTube staat een groot aantal filmpjes met de Duurzame Diva.

Bekijk alle filmpjes op: https://winterklaar010.nl/ site/15149-2/

Op YouTube staat een groot aantal filmpjes met de Groene Klusjesman. De best bekeken items gaan over:

Tochtstrips: 39.929 weergaven https://www.youtube.com/ watch?v=UfpvC7PyDJ8

Radiatorfolie: 10.014 weergaven https://www.youtube.com/ watch?v=XdjR5lZ0oSk

Waterbesparing: 2.506 weergaven https://www.youtube.com/ watch?v=eBEcOerbm4g

16 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

Financiering 2023

Eind december 2022 kondigde de gemeente Rotterdam aan dat zij de financiering van de cursussen milieucoach, wijkactiviteiten en energiecafés stopzet. Het Rotterdams Milieucentrum heeft daarom in 2023 niet meer de financiële middelen om dit programma voort te zetten. De reden voor deze stopzetting zijn de aanbestedingsregels. Er wordt momenteel naar een oplossing gezocht. Het milieucoach programma is niet het enige initiatief op het gebied van energiebesparing dat wordt geraakt door deze regels.

De gemeente Rotterdam focust momenteel alleen op de energieklussers aan huis en de acties in verschillende straten van Opzoomer Mee met een speciale Opzoomerkeet met voorbeelden van energiebesparing.

Facebook: opzuinig

Twitter: @opzuinig

www.opzuinig.nl of www.winterklaar010.nl

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 17
Milieucoaches Burendag

4.3ENERGIEBOXEN

In 2022 werden er door het Rotterdams Milieucentrum 15.000 energieboxen uitgedeeld in samenwerking met de vele milieucoaches. Op 14 Rotterdamse wijkpleinen als onderdeel van de Energiebox010 campagne waarbij ruim 37.000 energieboxen werden uitgedeeld, ook via de Huizen van de Wijk.

De energieboxen bevatten allerlei energiebesparende producten, zoals ledlampen, tochtstrips en radiatorfolie, die bewoners kunnen gebruiken om hun energieverbruik te verminderen. Door de samenwerking met milieucoaches kregen bewoners ook praktische tips en adviezen over hoe ze deze producten het beste kunnen gebruiken en welke andere maatregelen ze kunnen nemen (door bijvoorbeeld gedrag) om hun energieverbruik te verminderen. Op de pleinen konden bewoners ook een afspraak maken met een energieklusser aan huis van Wijk Energie Werkt of een Energiecoach van de Energiebank Rotterdam.

Het uitdelen van de energieboxen was een flinke operatie waarbij steeds werd samengewerkt met organisaties in de wijken.

De aanloop was enorm te noemen waardoor we het een en ander ook goed moesten organiseren. Naast het uitdelen van 15.000 energieboxen was het Milieucentrum ook verantwoordelijk voor de organisatie van de pleinevenementen, opslag en transport van de boxen, en de registratie van de uitgiften (postcodes en huisnummers). Dit alles vereiste een grote logistieke operatie die goed gecoördineerd moest worden.

Bij het uitdelen van de energieboxen was de goede sfeer van groot belang. Middels muziek en straattheater. Kinderen konden aan de slag in de tentjes van de Kleurbende van het Rotterdams Volkstheater met ‘de stad van de toekomst’. Zo werd ieder uitdeelevemement ook een klein wijkevenementje.

Wintermarkten

Tijdens de uitgifte van de energieboxen op de pleinen in 2022 was er een grote vraag naar de boxen, maar helaas was de voorraad op een gegeven moment op. Om tegemoet te komen aan de vraag is er in juni een voorstel gedaan om in de winter van 2022-2023 wintermarkten te organiseren. In plaats van boxen met strippenkaarten en e.tassen, zodat bewoners zelf energiebesparende materialen kunnen uitkiezen.

18 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 19

4.4DAKAKKER

De DakAkker is een groene oase gelegen bovenop Het Schieblock, een kantoorgebouw in het centrum van Rotterdam. Het is een van de grootste dakboerderijen in Europa met een oppervlakte van 1.000 m². Op de DakAkker worden groenten, fruit en kruiden verbouwd en zijn er bijenkasten geplaatst voor de productie van honing. Daarnaast worden op de DakAkker workshops en rondleidingen gegeven over stadslandbouw, duurzaamheid en biodiversiteit. De DakAkker is een voorbeeld van hoe stadsdaken gebruikt kunnen worden voor het verduurzamen van de stad en het bevorderen van de leefbaarheid en biodiversiteit.

De DakAkker is een dakboerderij bovenop Het Schieblock in Rotterdam. Het wordt onderhouden door vrijwilligers en biedt educatie aan basisschoolkinderen onder de naam Dakennie? – Dakanwel!. De DakAkker is zelfs vermeld in de Lonely Planet en wordt druk bezocht. Het dak werd uitgeroepen tot het beste en meest complete dak in Nederland en ontving de Rooftop Award 2017. Dakboer Wouter Bauman en mede initiatiefnemer Emile van Rinsum werden tijdens de Dakendagen 2021 vereerd met de titel ‘dakhelden 2021’.

Het Milieucentrum was in 2011 – 2012 samen met ZUS (Zone Urbain Sensibles) architecten de initiatiefnemer van het landbouwdak, dat in 2012 als onderdeel van stadsinitiatief De Luchtsingel, werd aangelegd en geopend werd tijdens de 5de architectuur biënnale. De DakAkker werd aangelegd door Binder Groenprojecten in samenwerking met Optigruen Benelux.

Excursies

In 2022 werden er maar liefst 239 excursies georganiseerd op de DakAkker, waarbij veel interesse werd getoond vanuit de bouwwereld voor de testsite Slimdak – het slim waterbergend groenblauw dak op het dakpaviljoen. Bijna de helft van deze excursiegroepen waren afkomstig uit het buitenland.

Ter ere van het 10-jarig bestaan van de DakAkker werd tijdens de Dakendagen een rooftopconcert georganiseerd. Een evenement dat ieder jaar zal terugkeren.

Het Milieucentrum was in 2011 –2012 samen met ZUS (Zone Urbain Sensibles) architecten de initiatiefnemer van het landbouwdak, dat in 2012 als onderdeel van stadsinitiatief De Luchtsingel, werd aangelegd en geopend werd tijdens de 5de architectuur biënnale.

De DakAkker werd aangelegd door Binder Groenprojecten in samenwerking met Optigruen Benelux.

20 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 21
Rooftopconcert

DAKAKKER

Biologisch fruit, groenten, bloemen en kruiden worden geteeld op de DakAkker. Ook worden er honingbijen in bijenkasten gehouden. De hier gekweekte groenten, fruit en eetbare bloemen worden geleverd aan lokale restaurants. Dit maakt de DakAkker tot een goed voorbeeld van het toevoegen van groene duurzame waarde aan gastvrijheid.

De DakAkker is een van de initiatieven in de stad om de voeten van Rotterdammers droog te houden. Bij hevige regenval houdt het dak zo’n 60.000 liter overtollig water vast. De dakboerderij biedt ook ruimte aan experimenten met soorten groene daken, zoals het Slimdak. Deze vervullen een spilfunctie in de klimaatbestendigheid van de stad.

Heemtuin

Op de Dakakker is ook een heemtuin. Het is een proeftuin voor inheemse beplanting die geschikt is voor op daken. In samenwerking met stichting Heem wordt onderzocht welke plantensoorten gedijen op daken en welke niet.

Onderzoek biodiversiteit

In samenwerking met Bureau Stadsnatuur (onderdeel van het Natuurhistorische Museum) en Naturalis namen we deel aan een onderzoek naar de biodiversiteit op groene daken. Op de DakAkker werden insectencamera’s geplaatst in het kader van een internationaal onderzoek naar insecten en biodiversiteit.

Facebook: DakAkkers

Twitter: @D_akkers

Weblink: www.dakakker.nl

Istragram: @Dakakker

Weblink: www.beesonline.nl

22 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
Ook Eurocommissaris Frans Timmermans kwam op bezoek op de DakAkker

Dakennie? Dakanwel ! Voor kinderen van Rotterdamse basisscholen werd in 2015 gestart met het educatief programma op de DakAkker: Dakennie? Dakanwel ! op de DakAkker richt zich op biodiversiteit, voedselproductie, groene daken en waterbeheer in de stad. Kinderen kunnen helpen met zaaien, oogsten of wieden en leren op een speelse manier meer over duurzaamheid.

In 2022 werden er achttien lessen georganiseerd voor vierhonderdvijfendertig kinderen.

Dakennie promotiefilmpje: https://www.youtube.com/ watch?v=kEmZA-PpJJs

Dakennie op Cineac TV: https://www.youtube.com/ watch?v=dEJoqGzxPYc

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 23

ARTIKELEN EN UITZENDINGEN OVER DE DAKAKKER O.A.:

Innovatie origens: https://innovationorigins.com/nl/rotterdam-zoekt-kandidaten-voor-gigantisch-groen-experimentendak/

ZAPP your planet (Klokhuis NPO): https://www.zapp.nl/programmas/het-klokhuis/gemist/VPWON_1292108

3 op reis BNNVARA: https://www.bnnvara.nl/3opreis/rotterdam

Dakakker in Top 10 Sustainable Tourism Solutions: https://www.resilientrotterdam.nl/dakakker-in-top-10-green-tourism-solutions/

NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2016/02/26/ontbijten-en-lunchen-op-de-dakakker-1592515-a112278

KRO-NCRV tv-programma Binnenstebuiten

https://www.facebook.com/Dakakker/photos/a.464010643644422.115347.462317593813727/1174773539234792/?t ype=3&theater

Lonely Planet: https://www.lonelyplanet.com/the-netherlands/rotterdam/centrum/attractions/schieblock/a/poisig/1604224/1342356

Het Klokhuis, NPO2 tv-programma: https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-stadslandbouw/

Europas største takhage: https://youtu.be/6TzP1TYSvsk

Rotterdam Waterschit op TV Rijnmond: https://dakakker.nl/site/2019/03/27/rotterdam-watershit-op-tv-rijnmond/?lang=en

Dakwormen produceren Rotterdamse compost: https://dakakker.nl/site/2019/03/27/dakwormen-produceren-rotterdamsecompost/?lang=en

Dakennie op de DakAkker, Nationaal Groenfonds: https://dakakker.nl/site/2019/03/27/dakwormen-produceren-rotterdamsecompost/?lang=en

De DakAkker maakt het verschil: https://dakakker.nl/site/2019/03/27/de-dakakker-rotterdam-maakt-het-verschil-filmpjevan-de-groenemotor/?lang=en

De DakAkker op de website van Multifunctionele daken: https://www.multifunctioneledaken.nl/cases/de-dakakker/

De DakAkker op de website van Groenblauwe Netwerken: https://nl.urbangreenbluegrids.com/projects/roof-fields-schieblokrotterdam/

DakAkker Rotterdam op de website van Stadtuinieren: https://stadstuinieren.nl/tuinverhalen/dakakker

De DakAkker op de website van ‘Het kan wel’: https://www.hetkanwel.nl/de-dakakker/

De DakAkker op de website van DoRotterdam: https://www.dorotterdam.com/nl-nl/location/dakakker

De DakAkker op de website van de VPRO: https://www.vpro.nl/speel~WO_VPRO_552178~trailer-tien-alternatievemoestuinen-tien-extra-video-s-bij-maartens-moestuin~.html

De DakAkker op de website van de Dakenraad: https://www.dakenraad.nl/euro-commissaris-frans-timmer-bezoekt-dedakakker-rotterdam/

De DakAkker op de website van de Buik: https://www.debuik.nl/rotterdam/nieuws/het-is-goed-boeren-op-de-dakakker

De DakAkker op de website van Clever Milano: https://milanoclever.net/the-economy-of-rooftop-farming-7th-october/roofdakakker/

2roofsinRotterdam over de DakAkker en het Slimdak: https://youtu.be/t_vZmLFNGMw

24 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

4.5SLIMDAK

Water in de stad wordt de komende jaren een steeds belangrijker thema. Door de toenemende en zwaardere regenval ontstaan er vaker problemen. Wegen worden onbegaanbaar, kelders lopen vol en de riolering wordt overbelast. Volgens ons ligt een oplossing op de 14,5 miljoen vierkante meter platdak in de stad, naast maatregelen als waterpleinen, meer groen en bewustwordingscampagnes die bewoners aanzetten meer groen en minder tegels aan te leggen in hun tuinen. In 2017 zijn we in samenwerking met een aantal innovatieve bedrijven gestart met een testsite platte daken. De Slimdak testsite werd mede gefinancierd door het Stadsinitiatief Rotterdam en het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard.

Testsite

Het Slimdak010 is een testsite op het dakpaviljoen van de DakAkker. Het is een waterbergend dak dat automatisch reageert op piekbuien via een smart flow control. Het Slimdak werd 1 juni 2018 officieel geopend door wethouder Adriaan Visser en Hoogheemraad Paul van den Eijsden van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard.

Spin-off

Na de opening startte de testfase van dit dak, dat in de loop van 2019 een grote spin-off kreeg. Er werden in 2020-2021 zeventig ‘slimmedaken’ met smartflowcontrol opgeleverd of voorbereid. Voorbeelden zijn het EMA-gebouw op de Amsterdamse Zuidas en de Lorenz in Leiden en op Little C in Rotterdam.

Bouwers, architecten en cityplanners, uit binnen- en buitenland, kwamen in 20202021 nog steeds op bezoek om het Slimdak in werking te zien. Ons doel om zoveel mogelijk bouwers, ontwikkelaars, watermanagers en bewoners te inspireren met dit slimme voorbeelddak is dan ook ruimschoots bereikt.

Facebook: SLIMDAK

Twitter: @SLIMDAK010 WWW.DAKAKKER.NL

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 25

4.6BUURTCOMPOSTEREN

In Rotterdam zijn wormenhotels in opkomst als een duurzame manier om groente- en fruitafval te verwerken. Buurtbewoners kunnen samenwerken om deze wormenhotels te plaatsen en zo hun organische afval om te zetten in compost. Het idee achter wormenhotels is dat de wormen het groenteen fruitafval afbreken en omzetten in compost, wat vervolgens als voedingsstof kan worden gebruikt voor planten. Dit proces wordt ook wel buurtcomposteren genoemd, waarbij buurtbewoners samenwerken om de compost te gebruiken voor tuinen en planten in de omgeving. Wormenhotels zijn een laagdrempelige manier om mensen bewuster te maken van hun afval en het belang van duurzaamheid. Door samen te werken aan het compostproces, kunnen buurtbewoners ook meer contact hebben met elkaar en hun buurt beter leren kennen.

Eind 2022 stonden er in Rotterdam 30 wormenhotels verspreid over verschillende wijken en buurten. Deze wormenhotels waren een resultaat van de inzet van verschillende buurtinitiatieven die geïnteresseerd waren in het composteren van groente- en fruitafval.

De 30 wormenhotels waren een belangrijk succes voor Rotterdam als stad die zich steeds meer richt op duurzaamheid en circulariteit. Het gebruik van wormenhotels als manier om groente- en fruitafval te verwerken is een mooi voorbeeld van hoe individuele burgers en buurtinitiatieven een belangrijke rol kunnen spelen in het verbeteren van hun leefomgeving.

In 2023 wordt verwacht dat het aantal wormenhotels in Rotterdam zal blijven groeien, dankzij de steun van de gemeente en verschillende buurtinitiatieven.

26 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

Deze duurzame manier van afvalverwerking

draagt bij aan een schoner en groener Rotterdam en is een mooi voorbeeld van hoe bewoners zelf een actieve rol kunnen spelen in het verbeteren van hun buurt.

De aanvragen van wormenhotels in Rotterdam lopen via Opzoomer Mee. Buurtbewoners die geïnteresseerd zijn in het plaatsen van een wormenhotel kunnen contact opnemen met Opzoomer Mee om het initiatief op te starten. Vervolgens wordt er toestemming aangevraagd bij de gemeente om het wormenhotel te plaatsen.

Ieder wormenhotel heeft een hotelier, dit is de contactpersoon voor de buurtbewoners die gebruik willen maken van het wormenhotel. De hotelier zorgt ervoor dat het wormenhotel goed onderhouden wordt en dat de compost op een juiste manier wordt gebruikt. Daarnaast kan de hotelier ook fungeren als aanspreekpunt voor vragen en opmerkingen van buurtbewoners.

Een wormenhotel is niet alleen goed voor het milieu, het is ook een sociaal gebeuren. Buurtbewoners kunnen samenwerken om

het wormenhotel te onderhouden en zo de banden in de buurt versterken. Daarnaast zorgt het eindproduct, compost, voor een nuttige toepassing in tuinen en plantenbakken.

Er zijn verschillende aanbieders van wormenhotels in Rotterdam. Deze aanbieders bouwen en plaatsen de wormenhotels, organiseren workshops voor bewoners en begeleiden het proces.

Bewoners kunnen bij deze aanbieders uit verschillende soorten wormenhotels kiezen, afhankelijk van hun wensen en behoeften. Zo zijn er wormenhotels in verschillende maten en met verschillende capaciteiten beschikbaar.

De kosten voor het laten bouwen van een wormenhotel worden deels afgedekt door het bewonersinitiatief en deels door Rotterdam Circulair van de gemeente. Hierdoor wordt het voor bewoners aantrekkelijker gemaakt om te investeren in een wormenhotel en bij te dragen aan een duurzame oplossing voor groente- en fruitafval.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 27

Het Rotterdams Milieucentrum speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van het gebruik van wormenhotels in de stad. Het Milieucentrum zet zich in voor een duurzamere leefomgeving in Rotterdam en ziet het gebruik van wormenhotels als een belangrijke stap in die richting.

Door deze inzet van het Rotterdams Milieucentrum en andere partners groeit het gebruik van wormenhotels in Rotterdam

De motie ‘GFT – pilot wormenhotels’ ingediend op 27 juni 2019 van Groenlinks, Nida en de Partij voor de Dieren, die raadsbreed werd aangenomen in de Rotterdamse gemeenteraad leidde ertoe dat er budget werd uitgetrokken voor meer wormenhotels.

gestaag en wordt er een belangrijke stap gezet in het realiseren van een duurzamere stad.

In een aantal Nederlandse steden stonden reeds wormenhotels. Met Amsterdam als uitschieter met ruim 350 stuks. We hebben dan ook goed geluisterd naar de ervaringen uit andere steden om tot de ontwikkeling van een eigen model wormenhotel te komen. Wormenhotels zijn niet alleen in Rotterdam populair, maar worden ook steeds meer gebruikt in andere steden. Zo staan er bijvoorbeeld al wormenhotels in Parijs.

Het groeiende gebruik van wormenhotels in steden laat zien dat steeds meer mensen zich bewust zijn van de noodzaak om duurzamer te leven en bij te dragen aan een circulaire economie. Wormenhotels zijn een praktische en laagdrempelige oplossing om op kleine schaal bij te dragen aan deze verandering en een duurzamere toekomst te creëren.

28 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

4.7BOMEN VOOR ROTTERDAM

De Bomen voor Rotterdam campagne is een initiatief van het Rotterdams Milieucentrum in samenwerking met Cooldowncity, mede mogelijk gemaakt door Plan Boom en de Postcodeloterij. Het doel van de campagne is om in Rotterdam meer bomen te planten en zo de stad groener en leefbaarder te maken.

De campagne sluit aan bij de landelijke Plan Boom campagne, die zich richt op het planten van 10 miljoen bomen in Nederland. Plan Boom is een initiatief van verschillende organisaties en wordt gesteund door onder andere de Nationale Postcode Loterij.

Met de Bomen voor Rotterdam campagne wil het Rotterdams Milieucentrum bewoners en bedrijven inspireren om zelf aan de slag te gaan met het vergroenen van de stad. Dit kan bijvoorbeeld door het adopteren van een boom of het opzetten van een buurtinitiatief voor meer groen in de wijk.

Door de samenwerking met Plan Boom kan de campagne op grotere schaal worden uit-

gevoerd en kunnen er meer bomen worden geplant in Rotterdam. De campagne richt zich niet alleen op het vergroenen van de stad, maar ook op het creëren van bewustwording en draagvlak voor een groenere toekomst.

Al met al is de Bomen voor Rotterdam campagne een mooi voorbeeld van hoe verschillende partijen kunnen samenwerken om een groter doel te bereiken: een groenere en leefbaardere stad voor iedereen.

Het Milieucentrum startte met Plan Boom op 4 september 2020 met het planten van de eerste boom op het binnenterrein van het wijkpaleis in de wijk Middelland samen met de kinderen van de Mariaschool.

Bomencircus

Naast de Bomen voor Rotterdam campagne, is er ook het initiatief van het Bomencircus in Rotterdam. Een samenwerking tussen het Rotterdams Milieucentrum en Cooldowncity. Het doel van het Bomencircus is om op een ludieke manier meer bewustwording te creëren voor de waarde van bomen in de stad en om gratis boompjes en kwekelingen uit te delen aan bewoners.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 29

Het Bomencircus trekt door de stad en strijkt neer op verschillende pleinen, waar het publiek kan genieten van muziek- en circusvoorstellingen. Naast entertainment biedt het Bomencircus ook educatieve informatie over het belang van bomen in de stad en de manieren waarop bewoners zelf kunnen bijdragen aan een groenere en gezondere leefomgeving.

Tijdens de evenementen kunnen bewoners gratis boompjes en kwekelingen krijgen om zelf te planten. Op deze manier hoopt het Bomencircus bij te dragen aan een groenere stad en meer bewustwording te creëren voor het belang van bomen in de stad. Door de combinatie van entertainment en educatie trekt het Bomencircus veel publiek en zorgt het voor een positieve sfeer en beleving.

Al met al is het Bomencircus een mooi voorbeeld van hoe op een creatieve en ludieke manier bewustwording kan worden gecreëerd voor het belang van bomen in de stad en hoe bewoners zelf kunnen bijdragen aan een groenere en gezondere leefomgeving.

In 2022 organiseerden we op 15 oktober het Bomencircus op het Noordplein. Er werden ruim duizend bomen en boompjes uitgedeeld.

Op de website www.bomenvoorrotterdam.nl meer informatie over de campagne.

30 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

4.8GEZOND VERKEER

De Coalitie Gezond Verkeer is een samenwerking tussen verschillende milieuorganisaties en bewonersgroepen in Rotterdam. Het doel van de coalitie is om te werken aan gezonder verkeer en een betere luchtkwaliteit in de stad. Om dit te bereiken, wordt er overleg gevoerd met de gemeente.

Een belangrijk uitgangspunt van de Coalitie Gezond Verkeer is dat schone lucht essentieel is voor een goede gezondheid van de bewoners van Rotterdam. Om de luchtkwaliteit te verbeteren wordt er ingezet op meer fietsverkeer en minder autoverkeer. Dit kan bijvoorbeeld door de stad autoluwer te maken en te zorgen voor meer en betere fietsvoorzieningen.

Helaas voldoet Rotterdam nog steeds niet aan de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als het gaat om luchtkwaliteit. Dit maakt het des te belangrijker dat er actie wordt ondernomen om de

luchtkwaliteit te verbeteren en de gezondheid van de bewoners te beschermen.

Door de krachten van verschillende milieuorganisaties en bewonersgroepen te bundelen, kan de Coalitie Gezond Verkeer een sterke en effectieve gesprekspartner zijn voor de gemeente Rotterdam. Samen wordt er gewerkt aan een groenere en gezondere stad, waarin de luchtkwaliteit op een acceptabel niveau is en bewoners veilig en gezond kunnen leven.

In 2018 werd de Coalitie ‘Gezond Verkeer’ opgericht. Dit is een coalitie van Stadslab Luchtkwaliteit, Adem in Rotterdam, BOOG, Milieudefensie Rotterdam, de Fietsersbond (Rijnmond), Platform Regiopark Rottemeren A13-A16, de lokale afdeling van ROVER, Happy Streets, de Rotterdamse Luchtwachters en het Rotterdams Milieucentrum.

De coalitie bouwde verder op het manifest ’10x voor gezond verkeer’ (18 april 2017). Hierin werden de gemeenteraad en het college van Burgemeester en Wethouders opgeroepen tot het nemen van concrete maatregelen om de luchtkwaliteit in Rotterdam te verbeteren.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 31

4.9 GROENE CONFERENTIES

Biodiversiteit, bewonersinitiatieven en Groentrekkersdebat

De Groene conferentie 2021 werd vanwege de coronamaatregelen verplaatst naar zaterdag 12 februari in debatpodium Arminius Er werd gesproken en gedebatteerd onder leiding van Suzanne Mulder over ‘groen in de stad’, biodiversiteit en groene bewonersinitiatieven.

Gastsprekers waren Ingeborg Berger (Gemeente Rotterdam), Professor Kees Vink (Erasmus University Rotterdam & het Natuurhistorisch Museum Rotterdam), Carolien Zeevat (Groen010), Ingrid Ackermans (Rotterdamse Munt) en Nienke Bouwhuis (de Groene Connectie).

De Groene Vogel vrijwilligersprijs werd door wethouder Vincent Karremans uitgereikt aan de Groene connectie. De Groene Pluim voor de groenste overheidsdienaar van 2021 ging naar de Adviescommissie Stadsnatuur en Dierenwelzijn.

Na de column van Inge Janse werd er gedebatteerd in het Groentrekkersdebat tussen vertegenwoordigers van de Rotterdamse VVD, GroenLinks Rotterdam, D66 Rotterdam, het CDA Rotterdam, de SP Rotterdam, de Socialisten 010, Volt Rotterdam, 50plus en de ChristenUnie in opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen.

Een video en fotoverslag is te vinden op: https://rotterdamsmilieucentrum.nl/2022/1 2/22/groeneconferentie-2022-rotterdamwinterklaar-2/

Energiebesparen en energiearmoede

Rotterdammers spraken 20 december in de Groene conferentie in Debatpodium Arminius over energie, energie besparen en energiearmoede met de wethouder Chantal Zeegers en politici onder leiding van Suzanne Mulder met Frans Debets (energiedeskundige) als sidekick.

Te gast waren Mohamed Hacene (Rotterdams Milieucentrum) over de Rotterdamse milieucoaches, Sible Schone (Klimaatbureau HIER) over initiatieven van onderop, Houria Tourich (Stichting Pauw) over de taalmilieucoaches, Josee van Linschoten (WijkEnergieWerkt) over werk maken van duurzaamheid in de wijk, Wilma van der Wilt (De Duurzame Diva) en Tonny van Sommeren van Het Bollenpandje BoTu Bospolder Tussendijken. En de mensen van het Bollenpandje brachten warme mutsen voor ons mee als cadeautje! Zoals gebruikelijk tijdens de Groene conferentie was de Inge Janse de columnist.

De GroeneVogel vrijwilligersprijs werd door Chantal Zeegers uitgereikt aan de taalmilieucoaches van de Stichting Pauw. De GroenePluim voor de groenste overheidsdienaar van het jaar ging naar Jerry Wesemann de Eigenhuiscoach van Bouw en Woningtoezicht. Nieuw dit jaar was Het Lampje. Een nieuwe prijs voor de groenste sociale ondernemer van het jaar ging naar Wijk Energie Werkt.

Een video en fotoverslag is te vinden op: https://rotterdamsmilieucentrum.nl/2022/1 2/22/groeneconferentie-2022-rotterdamwinterklaar-2/

32 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

De Groene conferentie in december stond geheel in het teken van energietransitie en energiearmoede

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 33

4.10COMMUNICATIE

Het Rotterdams Milieucentrum vindt communicatie met verschillende doelgroepen, zoals bewoners, achterbanorganisaties, beleidsmakers en politiek, van groot belang. Het RMC wil een verbindende factor zijn tussen deze verschillende partijen en zo samenwerking stimuleren voor een duurzamere en gezondere stad.

Het Milieucentrum zet diverse communicatiemiddelen in om dit doel te bereiken. Zo wordt er bijvoorbeeld gebruik gemaakt van de digitale RMCourant, sociale media en websites om informatie te verspreiden en te communiceren met verschillende doelgroepen. Daarnaast zijn er overlegplatforms opgezet, zoals het Parkenoverleg en de Coalitie Gezond Verkeer, waarin het Milieucentrum een actieve rol speelt.

Het doel van deze communicatie is om bewoners en andere partijen te betrekken bij de activiteiten van het RMC en zo draagvlak te creëren voor duurzaamheid en een gezonde leefomgeving. Door actief te communiceren, kunnen er ook ideeën en suggesties vanuit de gemeenschap worden

opgehaald, die vervolgens meegenomen kunnen worden in het beleid en de activiteiten van het Milieucentrum.

Het Milieucentrum ziet zichzelf als een verbindende schakel tussen verschillende partijen en als een belangrijke communicatiehub voor duurzaamheid in Rotterdam.

Door open te staan voor feedback en input van verschillende stakeholders en door actief te communiceren, wil het RMC samenwerking en bewustwording bevorderen en zo bijdragen aan een duurzamere toekomst voor de stad.

Groene Agenda

De Groene Agenda is een initiatief van het Rotterdams Milieucentrum om meer betrokkenheid te creëren bij groen en natuur in de stad. Het doel van de Groene Agenda is om activiteiten zoals wandelingen, workshops, tentoonstellingen en cursussen te promoten en meer mensen te betrekken bij dit soort activiteiten.

Via de Groene Agenda kunnen Rotterdammers op een laagdrempelige manier kennis maken met de natuur in hun omgeving en geïnspireerd raken om zelf ook meer groen

34 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

toe te voegen aan de stad. Het aanbod van de Groene Agenda is zeer divers en geschikt voor alle leeftijden, van kinderactiviteiten tot natuurwandelingen voor volwassenen.

De Groene Agenda is niet alleen te vinden op de website van het Rotterdams Milieucentrum, maar ook op sociale media kanalen zoals Facebook, Twitter en Instagram. Hier worden regelmatig nieuwe activiteiten gedeeld en kunnen mensen elkaar inspireren en tips geven over groen en natuur in de stad.

Door middel van de Groene Agenda hoopt het Rotterdams Milieucentrum bij te dragen aan een groenere en gezondere stad, waarin meer mensen betrokken zijn bij groen en natuur.

Facebook: Groene Agenda

Twitter: @Groene_Agenda www.groeneagenda.nl

werpen aan bod zoals duurzaamheid, groen in de stad, energietransitie, klimaatverandering en mobiliteit. De nieuwsbrief biedt een overzicht van actuele ontwikkelingen, nieuws en evenementen, maar ook achtergrondartikelen en interviews.

Door middel van de RMCourant wil het Milieucentrum mensen informeren en inspireren om zich actief in te zetten voor een duurzamere en groenere stad. De nieuwsbrief draagt bij aan de communicatie met de achterban van het Milieucentrum en zorgt voor een groter bereik van belangrijke informatie en activiteiten op het gebied van natuur en milieu in Rotterdam.

Sociale media

Het Milieucentrum maakt gebruik van verschillende websites en sociale media-accounts om hun boodschap en activiteiten te verspreiden. Naast de algemene website van het Milieucentrum (www.rotterdamsmilieucentrum.nl) en de Groene Agenda, zijn er ook specifieke websites voor doelgroepen zoals www.dakakker.nl, www.opzuinig.nl en www.rotterdamseparken.nl

RM-Courant

De RMCourant is de digitale nieuwsbrief van het Rotterdams Milieucentrum. De nieuwsbrief is gericht op mensen met interesse in natuur en milieu en informeert hen over ontwikkelingen op dit gebied in Rotterdam en daarbuiten. Daarnaast is er ook een aparte nieuwsbrief voor de achterban van het Milieucentrum, waarin ideeën, standpunten en activiteiten worden uitgewisseld.

De RMCourant wordt onregelmatig verstuurd naar ruim 2300 e-mailadressen van abonnees. In de nieuwsbrief komen onder-

Via verschillende Twitter-accounts zoals @milieucentrum, @Groene_Agenda, @opzuinig en @Duurzamestad, deelt het Milieucentrum informatie en updates. Ook op Facebook plaatst het Milieucentrum updates op pagina’s zoals Rotterdams Milieucentrum, DakAkkers, Dakgaard, Slimdak, opZuinig en Groene Agenda. Dit alles dient om een breed publiek te bereiken en bewustzijn te creëren rondom natuuren milieukwesties.

Het Rotterdams Milieucentrum heeft bij de Energiebox010-campagne veel gebruik gemaakt van social media, zoals Facebook en Twitter, om bewoners te informeren en te betrekken bij de campagne. Ook WhatsApp werd gebruikt om de communicatie met bewoners te vergemakkelijken. Dit heeft bijgedragen aan het succes van de campagne, die tot doel had om bewoners van Rotterdam te stimuleren om energie te besparen en duurzamer te leven.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 35

4.11ONDERSTEUNING VAN INITIATIEVEN & LOKET

Het Rotterdams Milieucentrum fungeert als een belangrijk loket en adviespunt voor duurzame initiatieven en milieu- en bewonersgroepen in Rotterdam. Het Milieucentrum biedt ondersteuning door middel van advies en het organiseren van workshops en overlegplatforms, en delen hun kennis en ervaring om mensen te helpen bij het realiseren van hun duurzame doelen. Daarnaast is het Milieucentrum ook vaak een belangrijke bron van informatie en expertise voor de gemeente, gemeenteraadsfracties en journalisten op het gebied van duurzaamheid en milieu.

Het Milieucentrum heeft een groepenpot waar milieu- en bewonersgroepen en duurzame initiatieven een beroep op kunnen doen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om kleine bedragen die nodig zijn bij het opstarten van duurzame initiatieven of activiteiten. Het doel van de groepenpot is om duurzame initiatieven te ondersteunen en de betrokkenheid van burgers bij het milieu en duurzaamheid te vergroten.

4.12LANDELIJK

Grote steden overleg

Het afgelopen jaar heeft het Rotterdams Milieucentrum regelmatig overleg gehad met collega-organisaties van De Gezonde Stad in Amsterdam en Duurzaam Den Haag. Tijdens deze overleggen werd er kennis en ervaring uitgewisseld en werd er gezocht naar samenwerkingsmogelijkheden. Ook werden activiteiten afgestemd met de Zuid-Hollandse Milieufederatie, om op die manier samen op te trekken en elkaar te versterken. Het is van groot belang om als milieuorganisaties met elkaar samen te werken.

RecyclingNetwerk

Het Rotterdams Milieucentrum is betrokken bij het Recycling Netwerk Benelux, een organisatie die zich inzet voor een duurzame recycling en circulair gebruik van afval en grondstoffen in de Benelux-landen. Een belangrijk succes in 2022 van het netwerk is de realisatie van een statiegeldsysteem op kleine flesjes en blikjes, dat bijdraagt aan een vermindering van zwerfafval en een efficiëntere inzameling van deze materialen. De directeur van het Milieucentrum is lid van het bestuur van het netwerk en draagt zo bij aan de verdere ontwikkeling en uitvoering van de duurzaamheidsinitiatieven van het netwerk.

http://recyclingnetwerk.org

36 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
Zo ondersteunde het milieucentrum ook het ‘fietsdebat’ van de Fietsersbond Rotterdam + regio in opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen. (Zie voor een overzicht van de ondersteuning uit de ‘groepenpot’ pagina 45).

5.

ORGANISATIE

5.1 SAMENSTELLING

VAN HET BESTUUR

Het Stichting Bestuur van het RMC is samengesteld uit de volgende bestuursleden:

- Patrick van Klink (voorzitter)

Nevenfuncties:

Contactpersoon Milieudefensie

Rotterdam

Lid Klimaatwerkgroep FNV

Lid werkgroep sociaal beleid

FNV Rotterdam

Bestuurslid SOWS (Stichting voor Onderzoek naar en vorming in het Wetenschappelijk Socialisme)

- Sanne Castro (penningmeester)

- Karin Oppelland

Nevenfuncties:

Stedelijk netwerker bij

IDEM-Rotterdam

Eigenaar KIO-Fotografie/Dialoog

- Wiel Senden

Gepensioneerd, oud Statenlid Provincie Zuid Holland

-Jeroen Onck

Nevenfuncties:

Senior adviseur Utrecht Natuurlijk

Algemeen bestuurslid Coöperatie Leren voor morgen

- Cecile Calis

Nevenfuncties:

Docent aan bij de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft

Eigenaar architectenbureau Calis

Voorzitter van True U, een netwerk voor LHTBQ + werknemers van de TU Delft

Patrick van Klink en Karin Oppelland zijn gekozen uit en vertegenwoordigers van de deelnemersraad. In 2021 werd vanwege de coronamaatregelen geen deelnemersraad georganiseerd.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 37
Foto: Johannes Ode

5.2 TAKEN VAN HET BESTUUR

Tot de taken van het bestuur behoren het goedkeuren van de begroting, jaarrekening en het jaarverslag, evenals het meerjaren beleidsplan en de begroting. Het bestuur laat de beleidsvorming en - uitvoering, waaronder het financieel beheer, over aan de directeur en het team.

5.3 BEZOLDIGING RAAD VAN TOEZICHT EN DIRECTEUR

De leden van het bestuur ontvangen geen bezoldiging voor de door hun uitgevoerde activiteiten. Waar nodig kan een vergoeding worden verkregen voor gemaakte kosten maar pas na het indienen van een declaratie hiervoor. De inschaling van de directeur is afgestemd op de richtlijn van Goede Doelen Nederland als richtlijn vanuit het CBF.

5.4 BESTUUR IN 2022

Aan de voortgang van de activiteiten en projecten, het financieel beleid en de te verwachten inkomsten en lopende acquisities in 2022 werd op verschillende momenten extra aandacht besteed in het bestuur. Waar nodig werden geactualiseerde projecten en programma’s regelmatig op de agenda gezet en werden er strategische kwesties bediscussieerd.

5.5 VERANTWOORDINGSVERKLARING

Het Milieucentrum is een goed doel. In 2021 werd het CBF-Keur aangevraagd en dit werd in 2022 toegekend. Met het CBFKeurmerk willen wij laten zien dat er sprake is van een verantwoorde manier van fondsenwerving en -besteding. De ANBIstatus hebben wij ontvangen omdat we ons voor minstens 90% inzetten voor een algemeen nut. Daarnaast hanteren Directie en het bestuur de Code Wijffels voor goed bestuur van goede doelen. We onderschrijven het belang van een goed gefundeerd maatschappelijk vertrouwen en volgen dan ook

de aanbevelingen op van de vereniging Goede Doelen Nederland. De leden van het bestuur hebben allen in een verklaring de volgende principes onderschreven:

Het intern toezicht op bestuurlijke en/of uitvoerende taken is als volgt georganiseerd:

-Een delegatie van het bestuur, bestaande uit de voorzitter en de penningmeester (het dagelijks bestuur), houdt toezicht op de uitvoerende taken van de directie.

-De financiële voortgang wordt halfjaarlijks door het dagelijks bestuur met de directie besproken.

De uitvoering van het intern toezicht op bestuurlijke en/of uitvoerende taken vindt als volgt plaats:

-Minimaal één keer per kwartaal worden gestelde doelstellingen getoetst in de vergadering van het bestuur.

-Door het tussentijds toetsen van de bereikte resultaten een evaluatie plaats op de toegepaste werkwijze.

-De statuten bevatten een aantal richtlijnen die maken dat voor beslissingen ten aanzien van aanname/ontslag personeel en fundamentele uitgaven aan materiaal toestemming van het bestuur is vereist. Daarmee is een controlemechanisme in het systeem aangebracht.

-Jaarlijks vindt afstemming plaats met onze belangrijkste subsidie verstrekker plaats: de DCMR milieudienst Rijnmond die de subsidietoekenning en subsidieverantwoording uitvoert in opdracht van de gemeente Rotterdam. Het gesprek dient als toetsing door een externe partij op onze werkzaamheden.

-Een optimale samenstelling van het bestuur wordt bewerkstelligd door nieuwe kandidaat-bestuurders voor te leggen aan de deelnemersraad en ook enkele bestuurders uit hun midden te kiezen

38 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

-Evaluatie van het functioneren van directie en leden van het bestuur vindt plaats in de deelnemersraad.

-De directie en een delegatie van het bestuur evalueren tijdens en buiten de vergaderingen het functioneren van de directeur.

Het Milieucentrum dient continu te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling. Het benoemen van richtinggevende doelstellingen op alle relevante gebieden en niveaus wordt als volgt ingevuld:

-Jaarlijks wordt een werkplan ingediend. Dat omvat op thema’s, de gewenste doelstellingen en een daarbij behorende projectbegroting.

Het monitoren en evalueren van de uitvoering van activiteiten en interne processen vindt als volgt plaats:

-Zie ook werkplan. Op detailniveau dient het overleg met een delegatie van het bestuur als evaluatie -en monitoringsmoment.

-Het dagelijks bestuur overlegt half jaarlijks met de directie over de financiële voortgang van de organisatie en de gestelde doelen.

-Tevens vindt een maal per jaar een controle op de interne processen plaats door de externe accountant.

Het in werking stellen van aanpassingen naar aanleiding van de evaluaties wordt als volgt opgevolgd:

-De verslagen van de vergadering van het bestuur dienen tevens als basis voor de controle op uitvoering.

Het Milieucentrum streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten.

Belanghebbenden van de organisatie zijn:

Het is een maatschappelijke organisatie. Belanghebbenden heeft dan ook een ‘ruime’ betekenis. Onderstaand een opsomming van de meeste relevante/betrokken organisaties uit ons werkveld:

-De 80 bij het RMC aangesloten Rotterdamse organisaties, vertegenwoordigd in de Deelnemersraad.

-De gemeente Rotterdam vertegenwoordigd door de DCMR Milieudienst Rijnmond (belangrijke subsidieverstrekker en inhoudelijk beleidsmaker)

-De 12 samenwerkende provinciale natuuren milieufederaties (de Postcodeloterij gelden worden via dit samenwerkingsverband ontvangen).

De inhoud en de kwaliteit van de aan belanghebbenden te verstrekken informatie wordt als volgt gewaarborgd:

-De aangesloten organisaties via de Deelnemersraad en nieuwsbrieven RMCourant en de sociale media kanalen van het RMC;

-De gemeente Rotterdam – jaarlijkse evaluatiemomenten (zie boven);

-Samenwerking 12 natuur en milieufederaties – jaarlijks evaluatiemoment.

-Rapportage vindt gerelateerd aan de projecten plaats.

De wijze waarop informatie wordt verstrekt is:

-Inhoud delen door het gebruik van de standaardmiddelen: internet (sociale media), e-mail, (elektronische) nieuwsbrieven en presentaties;

-Formele stukken als jaarverslag e.d. worden alleen op verzoek als fysieke documenten afgegeven, maar zijn via de website digitaal beschikbaar.

De inrichting van de communicatie, zodat de informatie relevant, duidelijk en toegankelijk is voor belanghebbenden is als volgt:

-Een database met adresgegevens van belanghebbenden is aanwezig.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 39

-Informatie wordt op een standaardwijze gearchiveerd.

-De opzet van de website maakt dat ook voor externen een grotere toegankelijkheid van deze informatie wordt bewerkstelligd.

De manier waarop de instelling omgaat met de ideeën, opmerkingen, wensen en klachten van belanghebbenden is als volgt:

-De organisatie staat altijd open voor berichten uit haar omgeving en heeft via de verschillende gremia de nodige mogelijkheden gecreëerd dat deze adequaat kunnen worden ontvangen, verwerkt etc.

-De organisatie heeft een klachtenregeling die voor alle betrokkenen duidelijk maakt hoe om te gaan met klachten en hoe deze af te wikkelen.

-Aangaande meldingen betreft ongewenst gedrag kunnen zowel personeelsleden en vrijwilligers terecht bij het Centrum Vertrouwenspersonen.

5.6 CONTINUÏTEITSVERKLARING

Al sinds januari 2003 geeft het RMC een stem aan natuur, duurzaamheid en milieu. Wij werken samen met inwoners, groene ondernemers, koplopers in het bedrijfsleven en overheden vanuit onze maatschappelijke doelstelling en non-profit aan de verduurzaming van onze samenleving.

Sinds 2003 ontvangt het RMC hiervoor een boekjaarsubsidie van de gemeente Rotterdam en een bijdrage vanuit de Nationale Postcode Loterij (NPL) via het samenwerkingsverband van natuur – en milieufederaties. Naast deze vaste bijdragen lukt het ons ieder jaar om extra financiering te ontvangen voor projecten zoals de Parkenmaand en opZuinig (milieucoaches).

De Parkenmaand in 2021 al voor de achtste keer en het project opZuinig! wordt al sinds 2011 uitgevoerd met een gemeentelijke subsidiebijdrage. In 2021 ontvingen wij voor de tweede keer ook een subsidiebijdrage vanuit de Provincie Zuid Holland.

De bedrijfsvoering van de DakAkker (dakboerderij) is sinds 2018 op afstand gezet in een aparte stichting zodat de exploitatie niet meer op de begroting van het RMC drukt.

De afgelopen jaren slagen wij er in om het boekjaar met een positief financieel resultaat af te sluiten. zodat er een kleine continuïteitsreserve kon worden opgebouwd. Het huidige team aan vaste medewerkers is en blijft klein van omvang. Op projectbasis worden zelfstandigen ingehuurd zodra de financiële situatie dat toelaat.

5.7 FINANCIËLE VERANTWOORDING

2022 sloten wij af met een positief resultaat van € 112.968. De inzet is om het boekjaar 2023 opnieuw met een positief resultaat te kunnen afsluiten. Zie voor een verdere toelichting de continuïteitsverklaring.

Aan baten hebben wij in 2022

ontvangen: € 797.078

Aan de verschillende doelstellingen hebben wij besteed € 324.963

De overige resultaten zijn ook te lezen in de jaarrekening, bestaan uit het saldo van de financiële baten en lasten.

5.8 RESERVES EN VERMOGEN

Per 31 december 2022 bedroeg het eigen vermogen van de stichting € 176.904. Dit vermogen is bestemd voor de volgende reservering:

• € 60.000

Reserve bedrijfsvoering (continuïteit):

• Reserve Postcodeloterij compensatie:

Reserve Parkenmaand 2024:€ 10.000

• € 106.904

Het beleid van de stichting met betrekking tot de omvang en functie van het vrij besteedbare vermogen is erop gericht om de continuïteit van de organisatie te waarborgen door middel van het opbouwen van een eigen vermogen ter hoogte van minimaal drie maanden aan uitvoeringskosten (ca. € 60.000). Jaarlijks wordt hiertoe maxi-

40 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

maal aan toegevoegd een bedrag dat overeenkomt met het resultaat uit de begroting.

5.9 BELEGGINGEN

Het RMC heeft haar overtollige geldmiddelen alleen geparkeerd op spaarrekeningen. Beleggen met hoger risico wordt niet acceptabel geacht.

5.10 KOSTEN EN BESTEDINGSPERCENTAGE BATEN

Het RMC kent geen fondsenwervende activiteiten in de enge zin van het woord. Een deel van haar inkomsten verkrijgt zij als kansspelbegunstigde vanuit de Nationale Postcode loterij via de samenwerking Natuur – en Milieufederaties. In strikte zin is een percentage voor kosten van fondsenwerving dan ook niet van toepassing. Het RMC volgt hierin de provinciale Natuur en Milieufederaties. Die hanteren voor het inzichtelijk maken van deze kosten een uniforme systematiek, die gebaseerd is op de aanbeveling Toepassing van Richtlijn 650 voor kosten Beheer en Administratie van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI). De kosten voor beheer en administratie worden inzichtelijk gemaakt in de toelichting op de bestedingen, maar worden in

de staat van baten en lasten volledig toegerekend aan de doelstellingen.

5.11 NATIONALE POSTCODE LOTERIJ

De Natuur en Milieufederaties worden al sinds 1996 en de grootstedelijke milieucentra sinds 2003 financieel gesteund door de Nationale Postcode Loterij. Het budget van de Nationale Postcode Loterij aan de milieucentra verloopt via de stichting Natuur en Milieufederaties.

In het najaar van 2019 vielen we ook nog eens extra in de prijzen, toen bekend werd gemaakt dat Plan Boom mede dankzij de Postcode Loterij van start kon gaan. Met een extra schenking van € 2,25 miljoen gaat men de komende jaren in heel Nederland 10 miljoen bomen planten. Het RMC ontvangt vanuit deze financiering in 2022 een bedrag van € 9.000,00.

Het RMC is de Nationale Postcode Loterij en alle deelnemers dankbaar voor deze bijdragen. Hun onmisbare steun levert ook in 2022 weer een bijdrage aan een groen en duurzaam Rotterdam!

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 41
Kinderen konden verven en kleien aan de ‘stad van de toekomst’ in de Kleurbende tijdens het Bomencircus op het Noordplein

BEGROTING 2023

Projectkosten – uitvoeringskosten / exclusief ureninzet -

42 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
Begroot Personeelskosten: Loonkosten: 262.000,00 Reis – en verblijf: 2.000,00 Overige personeelskosten: 2.000,00 Sub-totaal: 266.000,00 Kantoorkosten: Huur bedrijfsruimte: 24.060,00 Kopieer – en kantoorkosten: 2.000,00 Onderhoud, IT, website(s): 2.000,00 Porti: 500,00 Telefoonkosten: 1.200,00 Schoonmaakkosten en klein onderhoud kantoor: 1.500,00 Sub-totaal: 31.260,00
Parkenmaand: 25.000,00 Dakennie educatie: 6.000,00 opZuinig Milieucoaches: 20.000,00 Bomen voor Rotterdam: 7.000,00 Buurtcomposteren: 1.000,00 Sub-totaal: 59.000,00 Organisatiekosten: Overige-activiteitenkosten: 7.000,00 Documentatie: 500,00 Sub-totaal: 7.500,00 Algemene kosten: Accountantskosten: 7.000,00 Verzekeringen: 1.900,00 Diverse kosten: 2.000,00 Bankkosten: 143,00 Sub-totaal: 11.043,00 Groepengelden: 18.335,00 Totaal, begroting 2023: 393.138,00
6.
Alle bedragen in euro’s

Dekking: Subsidie gemeente Rotterdam: 230.303,00

Subsidie gemeente Rotterdam t.b.v. de groepengelden: 18.335,00

Postcodeloterij: 46.500,00

Totaal, dekking 2023: 295.138,00

Dekking overige inkomsten: Project opZuinig! Milieucoaches: 30.000,00

Plan Boom: 9.000,00

Parkenmaand, bijdrage gemeente Rotterdam: 10.000,00

Parkenmaand, fondsengelden: 20.000,00

Programma Dakennie, NME: 17.000,00

Overige inkomsten, subsidies, fonds en sponsorgelden: 12.000,00

Totaal dekking 2023 overige inkomsten: 98.000,00

Totaal, dekking 2023 inclusief projecten: 393,138,00

Alle bedragen in euro’s

Toelichting begroting 2023:

Een deel van de projectfinanciering voor 2023 is bij de opstelling van de begroting 2023 nog niet gerealiseerd. Vanuit de projectfinanciering worden ook personele en algemene kosten bekostigd.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 43

BEGROTING EN REALISATIE 2022

44 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
Begroot Gerealiseerd Personeelskosten: Loonkosten: 230.000,00 271.150,00 Reis – en verblijf: 4.500,00 6.703,00 Overige personeelskosten: 2.000,00 11.501,00 Sub-totaal: 236.500,00 289.354,00 Kantoorkosten: Huur bedrijfsruimte: 22.000,00 21.382,00 Kopieer – en kantoorkosten: 2.000,00 4.482,00 Onderhoud, IT, website(s): 2.400,00 8.291,00 Porti: 500,00 446,00 Telefoonkosten: 1.200,00 2.468,00 Schoonmaakkosten en klein onderhoud kantoor: 1.200,00 5.786,00 Uitkering waterschade -/- 0,00 10.000,00Sub-totaal: 29.300,00 32.855,00 Projectkosten (exclusief ureninzet): Parkenmaand: P.M. 7.075,00 Energiebox010: P.M. 278.005,00 Wormenhotel: P.M. 0,00 Dakennie: 10.502,00 12.068,00 opZuinig Milieucoaches: 28.935,50 19.079,00 Bomen voor Rotterdam: 10.000,00 2.591,00 DakAkker: 0,00 4.514,00 Slimdak: 0,00 0,00 Groene Agenda: 0,00 1.148,00 Energiebesparing: 0,00 483,00 Sub-totaal: 59.437,50 324.963,00 Organisatiekosten: Overige activiteitenkosten: 15.000,00 14.584,00 Documentatie: 1.400,00 3.589,00 Webmaster: 790,00 0,00 Sub-totaal: 17.190,00 18.173,00 Algemene kosten: Accountantkosten: 7.000,00 13.195,00 Verzekeringen: 1.900,00 3.366,00 Diverse kosten: 3.000,00 1.354,00 Bankkosten: 150,00 607,00 Boetes en verhoging belasting: 0,00 512,00 Sub-totaal: 12.050,00 19.034,00 Groepengelden: 17.000,00 17.950,00 Totaal, begroting 2022: 371.477,50 683.295,00 Alle
bedragen in euro’s

Dekking: Ontvangen subsidies van overheden: 303.026,00

Baten Energiebox010: 462.849,00

Baten als tegenprestatie voor levering van producten & diensten: 46.882,00

Baten van fondswervende organisaties: 2.271,00

Totaal: 815.028,00

Alle bedragen in euro’s

Toelichting op de afwijkingen in de begroting 2022

Personeelskosten

De totale personeelskosten vallen hoger uit door de inzet van extra ureninzet vanuit het team RMC voor het project Energiebox010.

Kantoorkosten

De totale kantoorkosten vallen hoger uit door het project Energiebox010.

De post schoonmaakkosten en klein onderhoud kantoor valt hoger uit door de wateroverlast in de bergingsruimte. Door de verzekering heeft werd een bedrag van 10.000 uitbetaald wegens de schade aan goederen en de opruim – en schoonmaakkosten.

De projectkosten

De totale projectkosten vallen hoger uit door met name het project Energiebox010 .

Voor de Parkenmaand werden onvoorziene kosten gemaakt ten behoeve van sponsor – en fondsenwerving Parkenmaand 2023.

De kosten voor het project ‘Bomen voor Rotterdam’ vallen lager uit dan begroot door meer ureninzet vanuit het team van het RMC waardoor externe inhuur niet nodig bleek.

Voor het project opZuinig! milieucoaches zijn minder kosten gemaakt door meer ureninzet vanuit het team van het RMC waardoor minder externe inhuur nodig bleek.

Voor de DakAkker werden kosten gemaakt voor promotionele activiteiten ten behoeve van het 10 jarig bestaan van de dakboerderij.

Voor de Groene(uit)Agenda werden onvoorziene kosten gemaakt ten behoeve van noodzakelijke verbeteringen aan de website.

Organisatiekosten:

De documentatiekosten overschrijden de begroting vanwege de extra kosten ten behoeve van het project Energiebox010.

Algemene kosten

De kosten ten behoeve van de accountant en de verzekeringen wijken af van de begroting vanwege de extra kosten t.b.v. het project Energiebox010.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 45

VOORUITBLIK 2023 - 2024

Milieucoaches

In de komende jaren zal wil het RMC manieren vinden om het programma met de milieucoaches, cursussen en wijkactiviteiten in het kader van opZuinig te continueren. Juist nu is energiebesparing, energiearmoede een belangrijk thema.

Daarnaast zal het Milieucentrum zich blijven inzetten voor een vervolg op de energieboxencampagne, waarbij besparingsmaterialen worden uitgedeeld aan bewoners van de stad. Het streven is om deze campagne uit te breiden en nog meer bewoners te bereiken.

De milieucoaches spelen een belangrijke rol in het overbrengen van de boodschap van energiebesparing en duurzaamheid naar de wijken. Omdat zij zelf bewoners uit de wijken zijn, kunnen zij de boodschap beter overbrengen en de drempel verlagen voor andere bewoners om mee te doen aan de activiteiten. Daarnaast kunnen zij ook specifieke vragen beantwoorden en advies geven op maat. Het is daarom belangrijk om manieren te vinden om het programma met de milieucoaches voort te zetten.

Bomen voor Rotterdam

In 2021 zijn we van start gegaan met een ludieke bomenuitdeelactie onder de titel ‘Bomencircus Rotterdam’. Een evenement met muziek, circus en bomen op de Rotterdamse pleinen. Het Bomencircus wordt in het najaar 2023 en in februari/maart 2024 opnieuw georganiseerd. Er worden dan zo’n 3000 bomen uitgedeeld.

Mobiliteit

Het opnieuw oppakken van het overleg tussen de wethouder verkeer en de coalitie Gezond Verkeer is van groot belang. Ondanks dat veel maatregelen van het vorige college behouden zijn gebleven, voldoet Rotterdam

nog steeds niet aan de WHO-normen voor luchtkwaliteit. Het Milieucentrum wil zich met de coalitie Gezond Verkeer dan ook inzetten voor meer fietsgebruik, een autoluwere stad en gezond verkeer. Dit draagt bij aan een betere luchtkwaliteit en daarmee aan de gezondheid van de bewoners van Rotterdam.

DakAkker

De DakAkker en het Slimdak zijn voorbeeldprojecten van intensieve groene daken die veel interesse hebben gegenereerd bij bouwers, architecten en beleidsmakers. Het Milieucentrum organiseert excursies om te laten zien wat er allemaal mogelijk is op het gebied van groene daken. Ook zal tijdens de Rotterdamse Dakendagen het ‘rooftopconcert’ terugkeren en worden er workshops georganiseerd over groenblauwe daken.

Parkenmaand

De Parkenmaand keert terug in mei 2024! Dit groene evenement brengt mensen in contact met de parken en groene ruimtes in de stad door middel van wandelingen, rondleidingen, workshops, culturele programmering en nog veel meer. Het RMC benadrukt dat de Parkenmaand (die dan zijn 10e editie beleeft) moet worden opgenomen in de festivalfinanciering en -programmering van de stad om de organisatie te professionaliseren.

Ondersteuning

Het Rotterdams Milieucentrum wil zich meer inzetten voor de ondersteuning en faciliteren van actieve groepen en duurzame initiatieven in de stad. Al dan niet in samenwerking met bestaande organisaties die vrijwilligers ondersteunen. Veel van deze organisaties krijgen te maken met steeds ingewikkelder wordende zaken zoals financiering, vrijwilligersbeleid, verzekeringen en privacyregels. Het Rotterdams Milieucentrum wil deze groepen ondersteunen door middel van het verspreiden van informatie hierover en het organiseren van kleine workshops of cursussen.

46 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM
7.

SPEERPUNTEN 2024 – 2025

Het Rotterdams Milieucentrum richt zich in 2023-2024 op diverse speerpunten, waaronder energiebesparing, voedsel uit de stad, groene daken, klimaatadaptatie en natuurinclusief bouwen, groen en biodiversiteit, actieve ondersteuning van duurzame initiatieven en groepen in de stad, circulaire economie, buurtgerichte activiteiten en buurtcomposteren.

Het Rotterdams Milieucentrum is een belangrijke speler in de stad als het gaat om milieu, klimaat, duurzaamheid, energietransitie, mobiliteit en de circulaire economie. Voor veel mensen zijn deze onderwerpen nog een ver-van-mijn-bedshow, maar het Milieucentrum brengt ze dichterbij door laagdrempelige activiteiten te organiseren en een netwerk te hebben in de wijken.

WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 47
8.

BIJLAGE 1:

ACHTERBANORGANISATIES

De bij het Rotterdams Milieucentrum aangesloten groepen en initiatieven zijn vertegenwoordigd in de deelnemersraad.

Aangesloten organisaties bij het Rotterdams Milieu Centrum:

• Adem in Rotterdam

3VO afdeling Rotterdam

• Afri, stichting

• Ark Nature

Aktiegroep Het Oude Westen

• Ambrosiusgilde

• Aquarius, stichting

• Bewonersorganisatie Bergpolder, Liskwartier

• Bewonersorganisatie Blijdorp

• Bewonersverenging Heidebes

• Bewonersvereniging Pompenburg

• Bijenpark Maertelinckweg

• Blijstroom

• BroodNodig

Bomenridders (de)

• BTV

• BOOG

Bureau Stadsnatuur

Creatief Beheer

• DakAkker, stichting

• Dakpark Rotterdam

• Dona Daria

Dierenbescherming Rijnmond

• Eetbaar Rotterdam, stichting

• Egelopvang Odilia

• Eschpolder, werkgroep

• Essenburgpark

• Eurostar

• Fietsersbond Rotterdam Rijnmond

• Fietsen op Zuid

• Gezond Overschie, stichting

• Greenpeace Rotterdam

• Groeneconnectie

• GroeneGroeiPlatform

• GroenGoed

• Groenpool Noord

• Happy Streets

• Hoogvliet, arboretum

• Houtsnip, De (Vogelopvang)

• Impact HUB Rotterdam

• IVN, Rotterdam

• Kas, de

• KNNV, Rotterdam

• Milieucoaches (vertegenwoordiging

Kracht Groen

• Milieudefensie Rotterdam

• Moeras IJsclub

• Natuur Cultuur en Bewegen

• Natuurlijk Zuiderpark, stichting

• Natuurhistorisch museum Rotterdam

• Natuurspeeltuin Ruigeplaat, stichting

• NIVON Rotterdam

• Noordplus

• Ommoordse Veld Open& Groen, werkgroep

• Owaze

• Park 16 hoven

• PIW

• Platform Achternesse, stichting

• Platform Regiopark Rottemeren A13-A16

• Rotterdams Klimaat Initiatief

• Rotterdamse Oogst

• RBVV• Rotteverband, stichting

• ROVER reizigersorganisatie

• Schat van Schoonderloo

• Scrap

• Schieveenstraat Klimaatstraat

• Slow Food Youth Movement Rotterdam

• Speeldernis, de

• Spinoza park

• Stadsimkerij Bouna

• Stadslab Luchtkwaliteit

• SuperUseStudio’s (2012 architecten)

• Transitiontown Rotterdam

• Trompenburg, Arboretum

• Verborgen tuinen

• Vernieuwing en Participatie, stichting

• Vestiahuurdersgroep Rotterdam

• Vlinderstrik, stichting natuiurbescherming

• Vogel – Vleermuis en Vlinderwerkgroep

• Noordrand

• Vogelklas Karel Schot (de)

• Vogels op Zuid

• Vrijwilligers Kralingse Bos

• Vrijwilligers Zuiderpark

• VVE’s met Energie

• V.T.V. Tuinderslust

• Wateroverlast Prinsenparkbuurt, werkgroep

• Wollefoppen groen & co

• Woonmilieu Provenierswijk, werkgroep

• Wijknatuurteam Alexanderpolder

• Wijkpark Het Oude Westen

• WNF Regioteam Rotterdam

• Young and Fair (Fair Fashion festival)

• Zuid Hollands Landschap, stichting

• Zweth Kandelaar Front

48 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

BIJLAGE 2

Groepengelden

Het Rotterdams Milieucentrum heeft een beperkt budget ter ondersteuning van groene en duurzame indicatieven. Het betreft hier kleine bijdragen van tussen de 250 (bedoeld als werkgeld) tot maximum € 1.500 (bedoeld als een bijdrage aan een project of activiteit). We zijn erg blij dat we dit jaar verschillende mooie groene initiatieven in de stad hebben mogen ondersteunen.

Hieronder de organisatie die een beroep deden op het ‘groepengeld’ en ook kregen toegekend.

Werkgeld 2022:

• menwerken met de natuur en buurt.

Beeldend Kunstenaar Anna Berendsen- Een sociaal-cultureel kunstproject in de Wielewaal Rotterdam-Zuid over sa-

• nemen in een duurzame energietransitie in stadsdeel Prins Alexander.

Coöperatieve Vereniging Alex Energie - Vereniging voor en door bewoners, en organisaties die eigenaarschap willen

Stichting Bijenpark- Maakt standplaatsen voor Imkers in Rotterdam beschikbaar.

Milieudefensie Rotterdam- Naar een ambitieuzer klimaatbeleid in Rotterdam.

IVN Rotterdam- een vereniging van vrijwilligers en donateurs die zich inzetten voor natuur- en milieueducatie in Rot- • terdam en omgeving.

Stichting Toffe Peren- Bevorderen bewustwording en verspreiden van kennis rondom voedselverspilling en diversiteit.

Projectgeld 2022:

Stichting We are concerned: de organisatie achter het Bollenpandje in Bospolder-Tussendijken.

• haar mogelijkheden en talenten.

Stichting Pauw: zet zich in voor een maatschappij, waarin iedereen een bijdrage levert, die overeenkomt met zijn of

• nemen in een duurzame energietransitie in stadsdeel Prins Alexander.

Coöperatieve Vereniging Alex Energie: vereniging voor en door bewoners, en organisaties die eigenaarschap willen

• voor de natuur om ons heen.

Campagne Nationaal Park 010: mensen inspireren en activeren om te vergroenen, te verduurzamen en oog te hebben

Naaiatelier BOTU: het repareren en recyclen van textiel in het kader van duurzaamheid.

Stichting Hotspot Hutspot: een hotspot voor de wijk en de stad waarbij ze voedsel gebruiken ‘hutspot’(eten) als middel • om iedereen die betrokken is duurzaam vooruit te brengen.

Vereniging Groen 010: wil als belangenorganisatie de hele groensector in Rotterdam vooruit helpen.

Stichting Wijkenergie Werk - Climate Heroes

• de Dakakker: dakboerderij en Slimdak in het hart van Rotterdam. Samen een stad duurzaam laten groeien.

Stichting de Groene Connectie: verbindt groene initiatieven in Rotterdam via een wandelroute van 8 kilometer in Delfs- • haven.

Stichting Groen Noord: Pop-up Groen Bergweg. Stimuleert zelfbeheer van Groen in Rotterdam Noord.

Bewonersorganisatie Adem in Rotterdam: voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in Rotterdam.

Vereniging Bewoners tegen Vliegtuigoverlast: zet zich in tegen de overlast van Vliegveld Rotterdam the Hague Airport, • d.m.v. o.a. het ontwikkelen van alternatieven zoals Central Park.

Stichting Toffe Peren: bevorderen bewustwording en verspreiden van kennis rondom voedselverspilling en diversiteit.

• te faciliteren

Nivon Rotterdam: wil mensen bij elkaar brengen, bewust maken en activeren door groene en sociale vrijetijdsbesteding

50 WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM

BIJLAGE 3

SOCIALE MEDIA 2022

Twitter 2022

@Milieucentrum volgers:5705

@Duurzamestad volgers:5894

@D_akkers volgers: 4025

@opZuinig volgers: 948

@Parken010: 1857

@Vvesmetenergie: 422

@Slimdak010: 814

@GezondVerkeer: 275

Facebook 2022

Rotterdams Milieucentrum: 3600

DakAkkers: 4900

Opzuinig: 315

Groene Agenda: 2000

Rotterdamse Parken: 2000

VVE’s met energie: 469

Slimdak: 342

Dakgaard: 550

Gezond Verkeer: 169

Instagram 2022

@Rotterdams Milieu: 1213

@GroeneAgenda: 1379

@DakAkker 3366

YouTube kanaal RMC: https://www.youtube.com/channel/UCxD9xjF_fAh5kHZ9ewBZ6ZA

Websites: www.rotterdamsmilieucentrum.nl

www.groeneagenda.nl / www.degroeneagenda.nl

www.rotterdamseparken.nl

www.parkenmaand.nl

www.bomenvoorrotterdam.nl

www.opzuinig.nl

In beheer van het RMC: www.dakakker.nl

Colofon:

Dit jaarverslag is een uitgave van de stichting Rotterdams Milieucentrum.

KVK-nummer 24349922

NL52 TRIO 0212487981 (IBAN) / TRIONL2U (BIC)

Teksten: Emile van Rinsum

Foto’s: Tom Pilzecker

DTP / vormgeving / realisatie: Argus werkt in beeld

Financieel jaarverslag: Opinion Accountancy & Tax (voorheen

Hills accountants) i.s.m. RDR
WERKVERSLAG 2022 ROTTERDAMS MILIEUCENTRUM 51
Accountant
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.