MAGAZINE
juni / june 2013
w w w. u k r a n t. n l
#2
Een voorproefje op je toekomst? Ontdek je carrièremogelijkheden op werkenbijdeloitte.nl/cocktail Om te weten hoe het er binnen een topbedrijf aan toe gaat, hoef je helemaal niet naar buiten. Breng gewoon een bezoekje aan onze virtuele cocktailbar, waar je in een informele sfeer jouw carrièremogelijkheden bij Deloitte kunt ontdekken. Je maakt er onder andere kennis met (oud-) Deloitters die momenteel een mooie positie bekleden bij Deloitte of andere organisaties. Zij vertellen je graag meer over hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Dus zoek jij de beste start van je carrière? Begin eerst hier: werkenbijdeloitte.nl/cocktail.
© 2013. For information, contact Deloitte Touche Tohmatsu Limited.
2
MAGAZINE
#2
i n h o u d Joris kijkt naar Jaap
Door Hanneke Boonstra
H
Acht foto’s maakte Joris van Alphen van Jaap Top en liet er speciale software op los. Het resultaat: een hoogleraar meetkunde in 360 graden. 4 -->
et tweede nummer van het UK magazine. De eerste glossy, zoals het blad in de wandelgangen al gauw werd genoemd, viel goed. Wij vonden het leuk om door de faculteiten te dwalen en het magazine persoonlijk aan studenten en medewerkers uit te delen. Het leverde ook nog eens prachtige gesprekken op. We kregen zelfs verzoeken voor nabestellingen, omdat faculteiten ’t wilden uitdelen tijdens congressen.
Webcamgirl Ze is geen wildebras met een vrije seksuele moraal. Toch verdient Sofie haar geld als webcamgirl. ‘Maar voor tepelklemmen moet je niet bij mij zijn.’ 16 -->
Intussen is de UK volledig gedigitaliseerd en draait onze gloednieuwe website alweer bijna drie maanden op volle toeren. We hebben heel veel reacties gekregen. Mooie: ‘wat een bloedmooie site’, ‘geweldig’, ‘feestje’ en ‘lekkere snoepwinkel’. En minder mooie, uiteraard: ‘we snappen er niks van’, ‘vage letter’, ‘stomme ruitjes’. Reden genoeg om hard aan de site te blijven werken en de kinderziektes de baas te worden. Dat lukt.
Leven maken in regendruppel Chemicus Sijbren Otto heeft het voor elkaar. Hij maakte een systeem met moleculen die zichzelf kunnen vermenigvuldigen. Zoiets als het begin van leven. 20 -->
De nieuwe mobiele site zit er nu snel aan te komen, zodat de UK ook op smartphones werkt zoals het moet en er bovendien goed en aantrekkelijk uitziet. Ook de app wordt vernieuwd.
Laura Van sommige mannen weet ze zeker dat een kruising met haar prachtige kinderen oplevert. Neem De Dichter of de bloedmooie Joep. 23 -->
Laat ons via uk@rug.nl weten wat je ervan vindt. Het eerstvolgende magazine verschijnt eind september. Geniet intussen van nr. 2.
A degree as a back-up
Colofon n redactie Hanneke Boonstra (hoofdredacteur) 3636697 Christien Boomsma (eindredacteur) 3637802 Merel Weijer (redacteur) 3636700 Peter Keizer (nieuws) 3636696 Marian Tjaden (wetenschap) 3636695 René Lapoutre (vormgeving, webmaster) 3636693 n advertenties 36366999 Oude Kijk in ‘t Jatstraat 28, Postbus 80, 9700 AB Groningen. Tel: 050-3636700 e-mail: uk@rug.nl Website: ukrant.nl Twitter@UK_Groningen
MAGAZINE
Darlington Isaacs came from Africa as an asylum seeker. Now he’s a student and succesfull videoproducer. ‘I can’t hang out and just chill.’ 30 -->
Facebook: facebook.com/RUGnews n free lancers Tim Bakker, Axel Bogaerds, Gerrit Breeuwsma, Saminna van den Bulk, Alain Dekker, Wendy Docters, Welmoed van Dijken, Ahmed Farah, Judith de Graaf, Anne Carlijn Kok, Laura Louwes, Rim Lucassen, Verena Rendel, Diane Romashuk, Anastasios Sarampalis, Welmoed Sijtsma, Nathan Thompson, Stephan Vegelien, Marieke Voppen
En verder:
n fotografen Reyer Boxem, Jeroen van Kooten, Pepijn van den Broeke.
Hang een vrouw in zo’n lijst 5 Nieuws 6 Het nieuwe werken: allemaal op de zitzak 8 Breeuwsma/Je eigen BBQ fiets 13 Tot je echt niet meer kunt 14 Amazing gamma 18 Uit in de stad 25 Rockabilly meets punkrock 26 Who the bleep is Stuff Theo/Is housing really so bad? 28 The Epicurean and his summer cocktails 29 The Nano Master’s are excellent 32
n illustratoren Paul de Vreede, Kees Willemen
De foto voorop van Zernike is genomen door Frank van Tol. www.frankvantol.com
3
Joris kijkt!
Wat Jaap Top daar in zijn handen heeft is een draadmodel van een wiskundig figuur uit 1890. Ziet er niet alleen fantastisch uit, zegt de hoogleraar algebraïsche meetkunde en getaltheorie, maar is ook nog eens goed bruikbaar. Je kunt zo’n model natuurlijk met de computer maken of iets doen met een 3D-printer, maar deze kun je mooi in je hand omdraaien. Dat zegt veel meer, vindt hij. Deze foto van Joris van Alphen is samengesteld uit acht verschillende beelden, die samen de volledige omgeving in 360 graden bevatten. Op onze site ukrant.nl vertelt Joris hoe hij dit precies heeft gedaan. En waarom.
4
MAGAZINE
APP
Hang een vrouw in zo’n lijst! Ze dropte het idee tijdens het etentje van hoogleraren, bij haar thuis. De reacties waren zo positief, dat hoogleraar moderne geschiedenis Mineke Bosch besloot het echt op poten te zetten: een campagne om vrouwelijke hoogleraren aan de RUG zichtbaarder te maken. Ze vond een partner in crime - emeritus hoogleraar gender studies Mineke van Essen - en ging van start. Het plan? Eerst maar eens meer portretten van vrouwelijke hoogleraren tussen die grijze oude mannen in het Academiegebouw hangen. ‘We willen een inhaalslag maken’, zegt Bosch. Ze heeft al een verlanglijstje klaar. Maar de Minekes kijken ook naar de toekomst. Er lopen al veel vrouwelijke hoogleraren rond. En uhd’s. En Rosalind Franklin Fellows en... Hoe zou het zijn als die rondliepen in het Academiegebouw? ‘Dat willen we tonen via een augmented reality app. 23 juni gaan we filmen en er hebben zich al heel veel vrouwen
Mineke Bosch opgegeven.’ Ook leuk: de corona naspelen uit 1964, toen Juliana een eredoctoraat kreeg en als enige vrouw in de stoet liep. ‘Maar nu met Elmer Sterken als enige man’, grinnikt Bosch. Het project - Illustra 2014
Foto Pepijn van den Broeke genaamd - kost wel wat. 15.000 euro voor de app en zo’n 7000 euro per portret. De Minekes gaan het verzamelen via crowdfunding. Helpen? Mail dan naar mineke.bosch@rug.nl
MAAGD
Jasper heeft dit wél gedaan! Jasper van den Hof heeft hét nog nooit gedaan. En honderdduizenden mensen weten daar alles van. De 22-jarige geschiedenisstudent doet mee aan het RTL-programma Ik heb het nog nooit gedaan. ‘Een vriend wilde me voor de lol opgeven en ik zei “bluf! doe maar”, maar was van plan om voet bij stuk te houden als ik door de selectie kwam.’ Jasper is te zien in de meest kwetsbare toestan-
MAGAZINE
den. Hij draagt een gedicht voor aan een meisje dat hem afwijst en wordt door een stripper aan een hondenlijn
meegetrokken. ‘Dat laatste was wel vrij gênant. Niet alles is spontaan, want RTL heeft allerlei dingen voor me bedacht. Maar meestal ben ik wel mezelf in het programma.’ Ondanks alle aandacht heeft Jasper geen spijt van zijn deelname. ‘Mensen vragen of ik niet bang ben dat het me in de toekomst zal schaden, maar zover denk ik niet vooruit. Ik kan er eigenlijk wel om lachen.’
5
NIEUWS VOGELS
Foto Maarten Loonen
PRIVACY
Beginnen met Gmail
Crowdfunding valt beetje tegen
De FBI kijkt mee, maar toch stappen RUG-studenten binnenkort al over op Gmail en Google Agenda. De universiteit wil van eigen maildiensten af, omdat het veel goedkoper is. Studenten moeten dan wel hun privacy opgeven. Google moet zich houden aan de Patriot Act, wat de Amerikaanse overheid toegang geeft tot de accounts. Maar studenten gebruiken privé ook al Gmail en hebben er vast geen probleem mee, denkt de RUG.
Het eerste crowdfunding project van de RUG heeft minder geld opgebracht dan gehoopt. Van de benodigde 40.000 euro is ‘slechts’ 18.000 euro binnengehaald voor onderzoek naar de Noordse stern. De RUG hoopte voldoende geld te verzamelen om trekvogelecoloog Maarten Loonen samen met veertig geolocators en twee studenten naar Spitsbergen te sturen. Maar Loonen is niet teleurgesteld. ‘Ik ben nog steeds onder de indruk van de reacties die we krijgen.’ Hij denkt met het geld in elk geval een jaar aan de slag te kunnen. Crowdfunding is bezig aan een snelle opmars binnen de wetenschap. Loonen probeert nog 250.000 euro bijeen te krijgen voor een grote expeditie naar Spitsbergen op crowdfundingsite Flintwave. Collega Irene Tieleman probeert daar 10.000 euro te verzamelen voor onderzoek naar trekkende leeuweriken. Ook de opbrengst van dat project valt tegen. Ze haalde tot nu tot 16 euro binnen.
HERKANSING
WET
RIJGEDRAG
Niks niet relaxen
‘Students, please stay?’ Muziek is vermoeiend
Studenten die liever aan het strand zitten dan in de tentamenhal, moeten er hard aan trekken. De universiteit gaat namelijk verplichte zomerherkansingen invoeren voor trage studenten. De studierendementen moeten omhoog vindt het universiteitsbestuur. En als dat niet door verhoging van het bindend studieadvies kan – omdat daar te veel studenten het slachtoffer van worden – moet het maar op een andere manier. Binnenkort starten de eerste pilots.
Nederland wil graag dat de 56.000 studenten uit het buitenland hier blijven. Goed voor de economie, al die gedreven bollebozen. Maar veel internationale studenten (80 procent) gaan na hun studie weer naar huis. Een nieuwe wet moet het allemaal wat fijner voor ze maken. Sinds mei hoeft een student van buiten de EU bijvoorbeeld niet meer elk studiejaar een verblijfsvergunning aan te vragen. Dat mag ineens voor de hele studie.
6
Niet heel verrassend, maar toch: muziek luisteren tijdens het autorijden kost mentale inspanning. Maar gek genoeg betekent dat niet dat je dan meer fouten maakt tijdens het rijden. Berfu Ünal onderzocht het rijgedrag van 69 mensen in de rijsimulator van het verkeerskundig studiecentrum van de RUG in moeilijke en makkelijke situaties. Ze voelen wel wat meer spanning. Maar dat is compensatiegedrag om bij de les te blijven dus.
MAGAZINE
EERSTE STEEN
LETTEREN
Foto Zwarte Hond
KLIEDEREN
KEI feest met verf
Vindicat in ‘t nieuw
RUG kan niet tellen
Kleuters kliederen graag met verf. En studenten stiekem ook. De KEI-week eindigt daarom dit jaar met een paint party. Enorme verfkanonnen knallen liters felle kleuren het publiek in tijdens het eindfeest in de Martiniplaza. Om er een enorme verforgie van te maken krijgt iedere KEI-loper bij de ingang ook nog z’n eigen verfbus in de handen. Zelfs uit het drumstel komt verf. De introductieweek begint 12 augustus.
De bouw van het nieuwe verenigingspand van Vindicat begint op gang te komen. Begin juni is de eerste steen gelegd. De vaart moet erin blijven, want het gebouw aan de Grote Markt gaat in december tegen de vlakte om plaats te maken voor het Groninger Forum. Mutua Fides wijkt voor een doorgang naar een nieuw plein. Ver verhuizen de Vindi’s niet. Het nieuwe pand staat direct naast het huidige en lijkt er qua uiterlijk en indeling ook nog op.
De RUG kan niet tellen. Dat zegt het personeel in de universiteitsraad. Letteren schrapt de opleidingen Noors, Deens, Fins en Hongaars. Bij Zweeds, oudere Romaanse letterkunde en Slavische taal- en letterkunde verdwijnt de helft van het personeel, omdat er te weinig studenten zijn. Maar volgens de personeelsfractie klopt dat niet. ‘Er is een verschil tussen de officiële studentenaantallen en wat er speelt op de werkvloer.’ De fractie wil een nieuwe telling.
GENANT
STUDIE
CO-ASSISTENT
Seksuele intimidatie
UB is bijna loungeklaar
Blunderboekje
‘Heb jij je beoordeling boven of onder de tafel verdiend?’, vroeg een staflid aan een co-assistent. En dat is niet ongewoon. Eenvijfde van alle geneeskundestudenten (18,4 procent) is seksueel geïntimideerd tijdens co-schappen, volgens onderzoek van het KNMG Studentenplatform. Vooral vrouwelijke studenten krijgen opmerkingen van patiënten (57 procent van de gevallen) of specialisten (51 procent). Schokkend en gênant, zegt het studentenplatform.
Relaxstoelen, loungeruimtes, interactieve monitoren, wifi en voldoende stopcontacten voor laptops. De UB krijgt een make-over om het pand de 21ste eeuw in te loodsen. De studiezalen stammen nog uit 1986 en sindsdien is er weinig meer mee gebeurd. Dus als alle studenten aan het strand liggen, wordt er op de eerste verdieping van de bibliotheek geklust. ‘Zodat we het nieuwe jaar fris kunnen beginnen’, vertelt medewerker Mischa van Delden.
‘Ehh, kunt u voor mij ook precies omschrijven hoe uw ontlastingspatroon precies in elkaar zit?’ Nee, dat kan korter: ‘Eh, eh… Ik bedoel, kunt u mij uw ontlasting ook aangeven?’ UMCG-cardioloog Hans Hamer hoorde ‘zijn’ co-assistenten vaak stamelen. De leukste bloopers verzamelde hij in Voelt u zich verder ook ziek of gezond of zo? Nog eentje dan: ‘Nou, eh…mevrouw, dan ga ik nu uw kleine schaamlippen splijten. Vindt u dat goed?’
MAGAZINE
7
Het nieuwe werken heeft de RUG bereikt
Allemaal op
Weg met de kantoor hokjes, stampvolle boekenkasten en stoffige bureaus. Het nieuwe werken verovert de RUG. Maar wat betekent dat eigenlijk? Door Peter Keizer
8
MAGAZINE
9
MAGAZINE
Foto Jeroen van Kooten
de zitzak!
R
ode loungebanken, afwasbare toetsenborden, verstelbare bureaus en geluidsabsorberende muren met gaatjes. Microsoft, Interpolis, SNS Reaal en de provincie Overijssel werken er al jaren mee. En de RUG is nu ook gepakt door het HNW-virus. De tuinvleugel tussen het Academiegebouw en het bestuursgebouw is ingenomen door zestig ‘pioniers’ die de komende maanden experimenteren met Het Nieuwe Werken. De term wordt vaak geschreven met hoofdletters, omdat de nieuwe stijl zich inmiddels heeft verheven tot een ideologie. Een revolutie volgens velen, die ervoor moet zorgen dat we productiever zijn, minder kosten maken en minder kantoorruimte nodig hebben. ‘Het is een visie om werken effectiever, efficiënter maar ook plezieriger te maken, door de medewerker centraal te stellen’, volgens HNWgoeroe Dik Bijl.
Bill Gates Het hele idee is ontstaan in het brein van miljardair en Microsofttopman Bill Gates. In mei 2005 schreef hij in een memo onder de titel The new world of work over de dreigende informatielawine. Nieuwe technologische snufjes moesten ervoor gaan zorgen dat we plaats- en tijdonafhankelijk konden gaan werken. Dat zou veel kosten besparen en beter aansluiten op de 24-uurs economie. Hij zaaide
Bineke Bansema communicatie ‘Vroeger zat ik op een zolderkamer, toen zag ik alleen een stukje lucht. Nu heb ik heerlijk uitzicht op de tuin. Het is net of ik naar een schilderij kijk. Het schijnt ook heel gezond te zijn om groen in je uitzicht te hebben. Het is heel fijn dat ik elke morgen een leeg bureau heb en me kan focussen op wat die dag belangrijk is en niet wordt afgeleid door allerlei papieren die me herinneren aan andere klussen.’
10
Kaj Reker dienstraad ‘Ik zat onzichtbaar in een hoekje. Nu weten de mensen me veel beter te vinden. Het ‘oh trouwens’-effect is heel groot hier. Er is eigenlijk geen geluidsoverlast. Er zijn wel mensen die hier bellend doorheen lopen naar een ander gebouw. Die hebben misschien niet door dat hier wordt gewerkt. Maar de mensen die hier zitten zijn heel stil. Je hoort de toetsenborden zelfs nauwelijks.’
vooral angst onder managers en bestuurders door een beeld te schetsen van massaal onder stress bezwijkende personeelsleden als gevolg van de rap toenemende hoeveelheid e-mails. Alleen door software – zijn software - te kopen zouden we overleven. Wie de designlampen, hippe stoelen en zitzakken er bij heeft verzonnen is niet helemaal duidelijk. Microsoft heeft er in elk geval inmiddels een flinke handel van gemaakt.
Weg met de vergadercultuur In de Proeftuin – het gloednieuwe kantoor van de RUG – wordt de visie van Gates sinds begin mei toegepast. Daar bepaalt iedereen nu zelf waar hij werkt, met wie hij werkt en hoe hij werkt. De met asbest besmette kantoortjes van de financiële dienst zijn gesloopt, de vleugel is compleet verbouwd om dat mogelijk te maken. De ‘pioniers’ – zoals ze binnen de universiteit worden genoemd – hebben allemaal een laptop en iPhone 4 gekregen om ervoor te zorgen dat ze volledig mobiel en altijd bereikbaar zijn. Elf gebruikersgroepen en een programmateam gingen eraan vooraf om het project op poten te zetten. Aanjager Delinah Halverson kreeg er een jaar de tijd voor. Hoe het uitpakt weet ze niet. ‘We gaan het ervaren. Ik wilde eigenlijk niet al die bureaucratie eromheen. Laat iedereen maar komen,
Nyckle Swierstra communicatie ‘Ik zat in mijn vorige kantoor heel ver weg voor iedereen en kwam niemand tegen. Hier gebeurd dat veel sneller. En de apparatuur, dat is een zaligheid. Je drukt je laptop erin en het werkt meteen. En wil je apart zitten of heb je een vergadering, dan pak je ‘m er zo weer af. Ik hoop dat ze dit meer op de universiteit gaan doen. En wat goed is: je moet opruimen. Dat scheelt heel veel ruimte.’
Robert Kootstra VGI ‘Het valt me honderd procent mee. Je denkt toch: waar kom ik terecht? Maar het gaat hartstikke goed. Je pakt je spullen uit je kast en je bent zo klaar. Heb ik een overleg dan gaan de spullen weer terug en kan iemand anders hier weer zitten. Ik zit eigenlijk altijd op dezelfde plek. Ik kom vanaf die kant de gang in, dan ga je niet zo snel aan het eind zitten. Je zoekt toch je eigen plek op.’
MAGAZINE
Het nieuwe werken is gekaapt
‘Weer een mislukte managementhype!’ en dan zien we wel hoe het gaat. Maar dat bleek toch moeilijk te doorbreken’, vertelt ze. Medewerkers van acht verschillende afdelingen zitten in de Proeftuin aan open werkplekken: automatisch verstelbare bureaus met laptop docking station, iPhone-dock en gifgroene scheidingswandjes. Gepraat wordt er nauwelijks. En als er al iemand iets zegt, dan is het op fluisterniveau. ‘Hoe was je weekend?’ ‘Ja, goed.’ ‘Terwijl het juist de bedoeling is dat we meer met elkaar gaan praten. Zodat je ook mensen van andere afdelingen hoort en denkt: ‘Hé, dat is handig!’ We willen af van die officiële memo’s en tijdrovende vergadercultuur. Het moet gemakkelijker worden om over de grenzen van je afdeling te kijken. Maar het is hier nu steeds wel heel erg stil. Maar ja, we werken ook hard’, verklaart Halverson.
Nieuwe vrijheid De nieuwe medewerker verzint ’s ochtends zelf of hij thuis werkt, in het lunchcafé op de hoek gaat zitten, of z’n laptop in het docking station knalt. Die nieuwe vrijheid moet volgens Halverson vooral zorgen voor ‘meer plezier in het werk’. Maar daar zijn wel regeltjes voor nodig, ontdekten ze vorige maand bij Yahoo. De kantoren van het Amerikaanse internetbedrijf bleven angstvallig leeg, omdat iedereen thuis ging werken. ‘We willen juist minder regeltjes, maar je moet wel een aantal kaders hebben. Mag je een maximaal aantal dagen buiten kantoor werken? Gaan we hier op één vaste dag allemaal zitten? Hoe vind je elkaar? Dat soort vragen gaan we met de leidinggevenden en de pioniers bespreken’, zegt Halverson. De Proeftuin is een pilot voor de hele universiteit. Het is niet langer de vraag of dit de nieuwe werkstijl aan de RUG wordt, maar wanneer de rest over gaat. ‘Voor de universiteit betekent flexibel werken ook dat er minder werkruimte nodig is, en dus minder panden. En dat is een flinke kostenbesparing. Maar ik zie het liever ook als duurzamer. Minder werkruimte betekent ook minder gebruik van licht bijvoorbeeld.’ De RUG-medewerkers in de Proeftuin bevalt het in elk geval goed. Niet omdat ze nu zo flexibel zijn, maar meer omdat ze eindelijk het gedroomde kantoor hebben met het mooie uitzicht en de moderne, frisse meubels. ‘Het werd ook wel de hoogste tijd’, fluistert een van hen.
MAGAZINE
Dik Bijl is dé Nederlandse goeroe van het nieuwe werken. Hij schreef boeken en organiseerde workshops om bedrijven van het nieuwe geloof te overtuigen. Maar het resultaat staat hem tegen. ‘Het nieuwe werken is dood.’ ‘Ik ben uitermate teleurgesteld’, zegt de goeroe over de telefoon. Als medewerker van Microsoft, de geboorteplaats van het nieuwe werken, begon hij in 2006 zich in de visie van Gates te verdiepen. Niet veel later verscheen zijn eerste boek waarin hij het nieuwe werken als oplossing aandraagt voor de fileproblemen, vollopende e-mail inboxen en de vermoeiende vergadercultuur. Maar die tijd is voorbij, weet hij nu. ‘Het nieuwe werken is mislukt. Het is gekaapt en misbruikt door een deel van de milieubeweging, een grote groep medewerkers en door de ‘penningmeesters’ van een aantal organisaties’, zegt hij. ‘Belangengroeperingen reduceerden het tot oplossing voor de CO₂-uitstoot. Bedrijven zagen het als vehikel om te snijden in de huisvestingskosten en ICT-leveranciers gebruikten het als manier om producten en diensten te slijten. Ik vrees dat het straks wordt afgedankt en in de goot geworpen. Zie je wel, weer een mislukte managementhype!’ TNO-onderzoeker Merle Blok bevestigt dat de term te pas en te onpas wordt gebruikt. ‘Bij elke verbouwing of verplaatsing van een wandje wordt geroepen dat ze op het nieuwe werken overgaan. Het voelt als een hype’, zegt ze. Bedrijven roepen dat ze ermee aan de slag gaan. ‘Maar als ik naar de cijfers kijken wordt het
nauwelijks echt toegepast.’ Net als alle hypes is het opgepikt door de commercie. Bedrijven gebruiken het om hun suffe imago op te krikken. ‘Ze zien de mooie meubels bij de buren en dat iedereen er mobiel werkt en denken: dat willen wij ook. Het wordt gekopieerd zonder dat ze nadenken over waarom ze dit willen’, zegt Blok. Bijl: ‘De milieubewegingen hadden zelfs een week van het nieuwe werken, om de fileproblematiek op te lossen. Ze zijn niet geïnteresseerd in het verbeteren van productiviteit.’ Het nieuwe werken is namelijk meer dan het doorbreken van wandjes en het schuiven met stoelen. ‘Het gaat om cultuurverandering, een vermindering van de hiërarchie. De hele filosofie is dat menselijk kapitaal het belangrijkste is. Er moet worden geluisterd’, zegt Blok. Feedback geven, op resultaten sturen in plaats van aanwezigheid en complimenten uitdelen, dat zorgt voor een stijging van de productiviteit. En mensen het gevoel geven dat ze controle hebben over wat ze doen en wanneer. ‘Maar die vrijheid moet je ervaren. Als een bedrijf zegt je mag wel thuiswerken maar alleen op vrijdag, dan werkt het niet’, vertelt Blok. De medewerker moet centraal staan, zegt Bijl. ‘Mensen moeten gestimuleerd worden het beste van zichzelf te geven.’
11
WIJ ZOEKEN: STUDENTBEHEERDERS voor onze International Student Houses
augustus 2013 tot en met juli 2014 Jij bent: > flexibel > sociaal > staat stevig in je schoenen > op zoek naar een internationale bijbaan > student aan de Hanzehogeschool of de RUG Wij bieden: > gratis woonruimte in het pand waar je werkt > een maandelijks salaris van € 340,-
Verhuisfenomeen Unieke Totaal Service
IETS VOOR JOU?
Stuur je motivatie + CV voor 14 juni naar: info@housingoffice.nl
●
Facility management
● Projectverhuizingen ● Particuliere
Lees meer over ons en de vacature op: www.housingoffice.nl
verhuizingen verhuizingen en databeheer
● Internationale ● Archief● Opslag
Waar u ook naartoe verhuist, er is altijd wel een UTS vestiging bij u in de buurt. Wilt u meer informatie over onze uitgebreide dienstverlening of een offerte aanvragen?
www.utsvanhoek.nl of bel 050 542 26 66 Emdenweg 2 ● 9732 TB Groningen T 050 542 26 66 ● F 050 542 38 23 ● E info@utsvanhoek.nl
Uniek vrijwilligerswerk in uk-uts van hoek 120725.indd het buitenland in o.a. Thailand, Moldavië en Italië, met een internationale groep, 2-4 weken. Een bijzondere manier om je vakantie te besteden. Meer info? Kijk op www.ibonederland.org
Unique house in Usquert 1
27-07-2012 10:31:23
uk-poelman 130516.indd 1
16-05-13 16:59
Beautiful home in quiet village • • • •
half an hour from Rug by road or train spacious and immaculately maintained for enquiries, contact m.s.schmid@rug.nl more on www.funda.nl/koop/usquert/ huis-48571952-jakobstraat-5/
Hier adverteren? Open Days: 22 June, 11–13 (VIEWINGS CAN BE ARRANGED AT ALL TIMES)
Theater Cursussen Galerie Evenementen Subsidies Culturele Studentenorganisaties
www.usva.nl
12
26 June, 16–18 • four bedrooms plus ample study space • fitted kitchen • open stove • courtyard, garden and terrace • privacy and ample parking
vraag de mogelijkheden op via uk@rug.nl
€199,000
€169,000 MAGAZINE
Je eigen BBQ fiets Niks zo lekker als barbecuen op je fiets. Koop een mini BBQ, bouten, vleugelmoeren en een setje kabelbeugels, leen een boor en schroef ‘m op je bagagedrager. Met bier, worstjes, hamburgers en houtskool in de bak race je naar het Noorderplantsoen en klaar ben je. Het kost je de kop niet want voor 10 euro heb je een barbecue van Blokker en aan de onderdelen ben je niet meer kwijt dan hooguit 6 euro.
1
3
5
2 Neem een plankje van 20 cm. Boor er gaatjes in voor de poten van de barbecue. Zorg dat je ver genoeg afzit van het zadel, want gesmolten plastic op je hamburger is niet lekker. Boor de gaatjes.
4 Boor ook gaatjes in de bodem van de barbecue. Schroef de pootjes eronder met een lange bout, schroefdraad aan de bovenkant. Schuif er een grotere boutring overheen. Vervolgens moer vastdraaien.
6 Kabelbeugels en pootjes vastmaken aan het plankje. Met vleugelmoeren, want dan kun je de boel zo weer losdraaien. Stefan Vegelien en Rim Lucassen
b r e e u w s m a
Diefstal
Foto Reyer Boxem
Zouden ze er nog zijn? Studenten die boeken stelen? In mijn jonge jaren genoot het enig aanzien. Dat wil zeggen, wanneer de geestelijke behoefte aan intellectuele bagage de middelen om daaraan tegemoet te komen oversteeg, was het volgens sommigen geoorloofd een boek te stelen. Een beetje zoals wijlen Bisschop Muskens bij armoede het stelen van een brood door de vingers zag. Wat hij van boekendiefstal vond, weet ik niet, maar onder de boekendieven waren respectabele biblionelen. Schrijvers als Gerrit Komrij, die er in geschrifte soms prat op ging in
MAGAZINE
zijn Winterswijkse jeugd boeken gestolen te hebben. De plaatselijke boekhandelaar stond dat oogluikend toe, zo gaat het verhaal, maar het zou ook een verzinsel van Komrij kunnen zijn. Berucht is het verhaal van de literair criticus Michaël Zeeman. Deze boomlange aartsengel had als student filosofie een baantje in een boekhandel. Hij liet zich in natura – boeken dus – uitbetalen, maar verloor daarbij de verhoudingen uit het oog. Hij heeft ervoor in voorarrest gezeten, maar tot een veroordeling is het uiteindelijk niet gekomen. Zelf heb ik als eerstejaarsstudent één keer een boek gestolen. Niet zozeer om financiële redenen trouwens, maar om de inhoud van
het boek: een scabreus werkje in het Frans (olala) over pornografische tekeningen die in de 18e eeuw onder de toonbank werden verkocht. Mooi vond ik dat, maar ook wat gênant. Met bonkend hart ontvreemdde ik het, maar thuis ontleende ik er niet het toegedichte plezier aan. Uiteindelijk heb ik het boek, wederom met bonkend hart, teruggebracht. Om gezondheidsredenen heb ik van verdere pogingen tot diefstal afgezien. Nee, ik vrees dat er niet veel boeken meer gestolen worden. Maar het gaat dan ook bedroevend slecht met de boekenbranche. Gerrit Breeuwsma is docent psychologie
13
Beasting
Tot je écht niet meer kunt... Door Marieke Voppen De muziek galmt uit de boxen. ‘Push it to the limit!’ Buikspieren trillen. Lichamen zijn bedekt met een dun laagje zweet. Een snel slokje water en een veeg met een handdoekje om de lastige zweetdruppels weg te werken. Verder! De volumeknop gaat hoger. Tien minuten lang onafgebroken touwtjespringen. Een studente struikelt als ze haar touw twee in plaats van eenmaal per sprong onder zich langs probeert te zwaaien. Ze veegt de klamme haren uit haar gezicht. Nog meer buikspieren trillen bij de honderdste sit-up. Trainster Suzanne schreeuwt als een commando en zorgt voor mentale ondersteuning. ‘Probeer er geen wokkel-up van te maken’, roept ze, wanneer ze ziet dat sommigen de benen niet meer strekken. Het lijkt bijna een militaire training en dat kan kloppen. Dit is beasting, een afgeleide van de zware training van het Korps Mariniers. Maar het twintigtal studenten dat op deze training is afgekomen, verlangt slechts naar de uitputtingsslag. Opdrukken. ‘Ik kom wel omlaag, maar niet meer omhoog’, puft studente Lisanne tegen haar sportmaatje. In de spiegel aan de wand ziet ze haar rode hoofd. Plots valt de muziek uit en horen we alleen nog gehijg. ‘Als je echt niet meer kunt, mag je op je knieën leunen’, zegt Suzanne. ‘Maar alleen als je écht niet meer kunt, niet willen is geen optie.’ Ik gluur opzij, om te kijken of iemand opgeeft. Even pauze. We smeren vloeibaar magnesium op onze handen voor grip als we de loden kettlebell moeten optillen. We steken de zaal over en maken om de meter een kniebuiging. ‘Kom op Joey, dieper door je knieën zakken!’ Keer om keer werpen we de kettlebell tot ooghoogte. Mannen swingen met minimaal twintig kilogram, de dames zestien. Na de laatste ronde laat iedereen de bal met een plof op de grond vallen. High five met de buurman. Dan sleuren we de kettlebell het toestelhok in en strompelen we de zaal uit. Dat wordt spierpijn.
14
MAGAZINE
Foto Pepijn van den Broeke
15
MAGAZINE
16
MAGAZINE
Foto Pepijn van den Broeke
Bijverdienen
Webcamgirl Sofie (22) is studente aan de RUG. Ze heeft een vriend waar ze mee samenwoont. En... verdient haar geld als webcamgirl. Uit de kleren gaan vindt ze geen probleem, maar ‘als iemand iets met tepelklemmen wil, moet hij niet bij mij zijn’. Door Saminna van den Bulk
S
ofie is geen wildebras met een vrije seksuele moraal. Haar leven als webcamgirl begon omdat zij en haar vriend problemen hadden in bed. ‘Het was een kleine lichamelijke issue’, biecht Sophie op. De enige manier waardoor ze nog opgewonden kon raken, was door te webcammen op chatsites met vreemden. ‘Ik had het cammen zelf ook al overwogen, maar pas toen mijn vriend zei: ‘Je kunt het ook voor geld doen’, ging ik er serieus over nadenken. Toen heb ik me ingeschreven bij een webcamgirlsite.’ Ze sprong niet zo maar in het diepe. Eerst onderzocht ze de voorwaarden en betalingsafspraken. Simpelweg door te googelen. Want de keus is groot, zegt ze. Vervolgens moet je de aandacht van de bezoeker trekken. ‘Mensen moeten denken: zij is leuk, daarmee wil ik chatten’, zegt Sofie. Een profiel dus dat werkt als uithangbord, maar wat ook iets over je seksuele voorkeuren zegt. ‘Er komt echt van alles in voor. Heb je piercings? Wat vind je lekker? Waar ben je wel en niet geschoren? Daarmee probeer je je te onderscheiden van de rest.’
Eng Maanden geleden ging ze voor het eerst online. Eng? ‘De drempel was niet hoog, aangezien ik al eerder voor de lol met mensen had gecamd. Maar het is wel anders: opeens sta je tussen rijen van vrouwen van 60 met de benen wijd. Tot je je eerste beller krijgt.’ Webcammen gaat volgens Sofie niet om seks alleen. Het gaat om menselijk
MAGAZINE
contact. ‘Daarom ben ik wel met mijn gezicht in beeld. Anders kun je niet goed communiceren.’ Sofie is niet bang en toont daarom ook haar gezicht. De buurman zal ze niet gauw treffen, want de bezoekers komen uit heel Nederland. Bovendien: ‘Ik woon niet waar ik woon en ik heet niet hoe ik heet’, lacht ze. Het webcammen biedt een oplossing voor de problemen die zij en haar vriend in bed hebben. Maar terwijl ze erover praat, wordt het duidelijk dat ze het ook leuk vindt. ‘Ondanks de problemen, hou ik wel van seks. En ik hou ervan om met vreemden te praten.’ En natuurlijk is ook de verdienste van belang: de belminuten, of ‘BM’etjes’ in vaktaal, leveren goed geld op. ‘Nieuwe kleding, nieuwe schoenen, alle extra’s kunnen opeens. Beter dan werken in een café en ik kan het thuis doen.’
Grenzen Maar het werk heeft ook minder leuke kanten. Ze vertelt dat het allerbelangrijkste is om te onthouden dat niets moét. Ook al verwachten mensen bepaalde handelingen, je eigenwaarde behouden is het belangrijkste. Want, meent Sofie, ‘je wilt niet van jezelf denken dat je een hoer bent, maar je krijgt wel geld voor seksuele handelingen. Je moet vooral geen dingen doen waar je geen zin in hebt.’ Voor haar is naakt in beeld komen of zichzelf aanraken geen probleem. Maar niet alle gasten zijn leuk. ‘Door mijn leeftijd krijg ik meestal mensen onder de 30, maar één keer was er iemand van 70.’ In een grote witte onderbroek bood hij aan haar suikeroompje te worden. Hij drong aan op een ontmoeting. ‘Hij heeft
godzijdank zijn onderbroek niet uitgedaan, maar toen dacht ik wel: nu stop ik er even mee.’
Teleurgesteld Ze schaamt zich niet voor haar werk. Maar het rondbazuinen doet ze liever ook niet. Een select groepje vrienden weet wat ze doet. ‘Soms als je iemand leert kennen, vraagt hij wat voor werk je doet. Ik zeg dan altijd dat ik er geen tijd voor heb. Ik kan moeilijk zeggen dat ik in de webcamindustrie zit.’ Een bezoekje aan de belastingadviseur je moet immers wel gewoon belasting betalen - kan ook gênant zijn. ‘Je geeft dan aan freelancer te zijn, met de bedrijfsnaam erachter. Dan denk ik: oh god, als hij de bedrijfsnaam maar niet herkent.’ Bovendien is er altijd een risico dat ze een bekende tegenkomt als ze de camera aanzet. ‘Maar als iemand er via de webcam achterkomt dat ik dit doe, heeft hij ook een probleem’, zegt ze. ‘Dat is dan ons onderlinge geheimpje’, zegt Sofie. Maar het állerergste wat er kan gebeuren? ‘Dat ik mijn vader zou tegenkomen’, vertelt ze. ‘Ik denk dat mijn ouders teleurgesteld zouden zijn als ze wisten dat ik dit doe voor geld.’ ‘Als het niet hoeft, doe het dan niet’, zegt Sofie realistisch. Ze wil het werk niet promoten. Haar situatie is uitzonderlijk, maar ze weet ook dat ze dit werk niet altijd kan blijven doen. ‘Je kan niet aankomen bij een werkgever met een gat van drie jaar op je CV met de verklaring dat je voor een webcam ging zitten.’
Sofie is een schuilnaam. Haar echte naam is bekend bij de redactie van de UK.
17
Dode zeerollen
Eén meter Leviticus Dit is nou een Dode Zeerol. De befaamde rollen werden in 1947 ontdekt door bedoeïenen, vlakbij Qumran aan de kust van de Dode Zee. Het gaat om een collectie van bijna duizend handschriften in het Hebreeuws, Aramees en Grieks, uit de periode van 250 vóór Christus tot ongeveer 50 na Christus. ‘Dit is een deel van Leviticus, het derde boek van de Hebreeuwse Bijbel. Daar zijn veel snippers, vijftien grotere fragmenten en deze rol van ongeveer een
18
meter van terug gevonden. Alleen het onderste deel, zo’n zeven centimeter hoog, is bewaard gebleven. De oorspronkelijke hoogte was ongeveer 25 centimeter’, vertelt Mladen Popović, hoogleraar Oude Testament en het vroege Jodendom en directeur van het Qumran Instituut. Daar bestuderen onderzoekers de Dode Zeerollen in de culturele context van de oude wereld, de periode waarin het Jodendom en Christendom gevormd werden.
MAGAZINE
Amazing gamma
‘Het leuke is dat deze tekst uit Grot 11 komt, die The Dutch Cave wordt genoemd. Dat komt omdat de KNAW en de voorloper van NWO begin jaren zestig een aanzienlijk deel van het onderzoek hebben gefinancierd. Het meeste materiaal uit Grot 11 is door Groningse wetenschappers van het Qumran Instituut onderzocht.’ Een van de onderzoeksprojecten richt zich op handschriftherkenning. Daarvoor werkt het Instituut
MAGAZINE
samen met collega’s van computer science om met de nieuwste methoden verborgen informatie over de manuscripten en hun schrijvers te ontdekken. Deze zomer is een aantal van de beroemde rollen in Nederland te zien in het Drents Museum (www. drentsmuseum.nl). De tentoonstelling loopt van 9 juli tot 5 januari. Mladen Popović is gastconservator. Foto Drents Museum
19
Illustratie Paul de Vreede
MAGAZINE
20
Mislukt experiment werd succesvol onderzoek
Leven maken in een regendruppel Het lijkt chemicus Sijbren Otto gelukt om in het lab een systeem te maken met moleculen die zichzelf repliceren. Dat is het begin van iets wat we ‘leven zouden kunnen noemen’. Door Marian Tjaden
’H
ele volksstammen hebben geprobeerd het begin van het leven op aarde te ontrafelen. Maar daar houden wij ons niet mee bezig, dat is drie miljard jaar geleden. Dan krijg je oeverloze discussies over welke moleculen en verbindingen er dan ooit in die oersoep hebben gezeten. Het is al moeilijk genoeg om ‘leven’ te maken in het lab zonder al die beperkingen’, vertelt hoogleraar systeemchemie Sijbren Otto. Begin dit jaar ontving hij een prestigieuze Vici-grant van NWO voor zijn onderzoek naar kunstmatig leven. Mooi, maar wat moeten we onder leven verstaan? ‘Ja, dan zit je meteen met een definitiekwestie’, zegt Otto. ‘De NASA definitie luidt: A self sustaining chemical system capable of Darwinian evolution. Dus moleculen moeten zichzelf kunnen kopiëren – voortplanten – en kunnen muteren. Afhankelijk van de omstandigheden moeten sommige mutanten dan een betere overlevingskans hebben dan andere. Dat is Darwiniaanse evolutie: mutatie en selectie.’
Shaken or stirred En daar zijn ze nu dichtbij. Otto kan die eigenschappen laten ontstaan in een volledig scheikundige omgeving. Of hij het kan laten zien? ‘Tja, het spreekt visueel helaas volstrekt niet tot de verbeelding’, lacht Otto. Hij heeft geen grote, kolkende erlenmeyers met groene soep en elektrische vonken. De experimenten vinden plaats in honderden minieme glazen buisjes, met daarin een halve milliliter waterige vloeistof. En in die halve milliliter, iets meer dan een regendruppel, gebeurt
MAGAZINE
het allemaal: leven! Het begon vijf jaar geleden met een mislukt experiment van zijn promovenda Jacqui Carnall. Ze onderzocht of bepaalde bouwstenen – kleine stukjes eiwit – samen ringvormige moleculen konden vormen door ze langdurig te mengen. Chemici gebruiken daar vaak een magnetisch roerplaatje voor. Daar zet je een erlenmeyer op met je oplossing. Als je dan een kleine magneet op de bodem legt, gaat die vanzelf ronddraaien, zodat de oplossing gemengd wordt. Er ontstonden inderdaad ringen. Maar het resultaat was niet reproduceerbaar. Soms vond Carnall vooral ringen die bestonden uit zes bouwstenen, dan weer uit zeven. Carnall herhaalde haar experimenten keer op keer en uiteindelijke realiseerde ze zich wat de oorzaak was. Als de erlenmeyer niet precies in het midden van de roerplaat staat, maar een beetje naar de zijkant, dan wordt de oplossing meer geschud dan geroerd. En schudden veroorzaakte de zes ringen. Roeren de zeven ringen. ‘Simpel gezegd heeft ze dus ontdekt dat het echt uitmaakt of een cocktail shaken or stirred is, zoals James Bond beweert’, lacht Otto. ‘Maar even serieus. Dit is een goed voorbeeld van een ontdekking, terwijl je op zoek bent naar iets anders. Dat is het belang van fundamenteel onderzoek. Je moet er ook de juiste mentaliteit voor hebben. Ze had ook na een week kunnen zeggen: laat maar zitten. In plaats daarvan heeft ze uitgezocht wat er aan de hand was en al doende vond ze iets totaal onverwachts: de ringen bleken zichzelf te kopiëren. Door die toevallige ontdekking wordt nu wel minstens de helft van het onderzoek van onze vakgroep gefinancierd.’
21
Maar waarom maakt schudden of roeren nu zoveel verschil? De ringen kopiëren zichzelf en plakken daarna spontaan aan elkaar tot een lange sliert. Als je te hard schudt, breken die sliertjes in twee stukken. Dan heb je twee keer zoveel uiteinden. Die uiteinden groeien weer aan met nieuwe ringen. En dan gaat het hard.
Ontelbaar veel Net als delende bacteriën: eerst heb je er twee, dan vier, dan acht, dan zestien, dan 32 en voor je het weet zijn het er ontelbaar veel. Datzelfde geldt voor die sliertjes. Zolang er nog losse bouwstenen zijn, blijven de sliertjes zich verdubbelen. ‘Dat is het unieke’, zegt Otto. ‘Er zijn wereldwijd ongeveer tien tot twintig zichzelf replicerende systemen, maar die hebben bijna allemaal hetzelfde probleem. Je begint met één replicator, die kopieert zich, dan heb je twee replicatoren aan elkaar en daarna houdt het op.’ En één kopie, daar heb je niet veel aan. Wat je nodig hebt is exponentiële groei, zoals bij bacteriën en dus ook bij die sliertjes, legt Otto uit. ‘Dan kan een populatie zo snel groeien dat het de concurrentie doet uitsterven en dat is een van de voorwaarden voor Darwiniaanse evolutie. Wat je daarnaast nodig hebt zijn mutaties. Dan kan je de omstandigheden veranderen en het mutatie-selectiespelletje gaan spelen.’
zich te binden tot een zes-ring, terwijl S-stukjes een voorkeur hebben voor een acht-ring.’ Als je die twee soorten bij elkaar gooit en gaat roeren, dan gebeurt er iets interessants. Hoewel er heel veel S-bouwstenen in zitten, die normaal graag een acht-ring vormen, gebeurt dat niet als er ook veel F-stukjes in de oplossing zitten. Otto: ‘Er ontstaan alleen zes-ringen. Een deel daarvan bestaat uit zes F-stukjes, zoals je zou verwachten, maar zo’n zes-ring kan ook gevormd worden als er af en toe een S-bouwsteen bij zit. We vonden bijvoorbeeld zes-ringen die uit vijf Fstukjes en één S-stukje bestonden, ringen met vier F-stukjes en twee S-stukjes, en een kleine hoeveelheid met drie F-stukjes en drie S-stukjes.’ Een paar weken nadat bovengenoemde combinaties zich hadden gevormd, ontstonden er spontaan geheel nieuwe combinaties. Ringen met slechts twee F-stukjes en vier S-stukjes, ringen met nog maar één F en vijf S-stukjes en zelfs ringen van zes S-stukjes. Het kleine beetje F3S3 dat wordt gevormd, zou je een ondersoort van F6 kunnen noemen, aldus Otto. ‘Een noodzakelijke tussenstap om vervolgens de volstrekt nieuwe en onverwachte structuur S6 te laten ontstaan. Het lijkt erop dat we een proces dat sterk lijkt op soortvorming zoals dit gebeurt in de biologie, voor het eerst op moleculair niveau hebben waargenomen.’
Schudden of roeren maakt groot verschil
Vooroudermoleculen Daar zijn ze nu dus mee bezig. ‘Tot nu toe deden we alles met één soort bouwsteen, steeds hetzelfde stukje eiwit. Nu kijken we wat er gebeurt als je twee bouwstenen gebruikt: twee kleine eiwitten, die we F en S noemen. F-stukjes hebben de neiging adver tent i e
Info/aanmelden 050-3143336 of
www.spits92.nl
22
uk-spits 92 130514.indd 1
14-05-13 11:55
Leven en dood De volgende stap is afbraak, vertelt Otto. ‘We willen die replicaties laten plaatsvinden en tegelijkertijd weer om zeep helpen, afbreken tot de bouwstenen, zodat er in het systeem een continue wedloop plaats heeft tussen replicatie en destructie. Daar zijn we nu een methode voor aan het ontwikkelen. Dat komt vooral aan op een goede balans tussen de bouwstenen F en S en de hoeveelheid afbraakmoleculen.’ Afbreken is voor een chemicus niet zo moeilijk. Als je er een geschikte stof bij gooit, dan gaan de bindingen tussen de bouwstenen kapot. Otto: ‘Stel dat dat lukt, dan hebben we echt een chemisch systeem dat vergelijkbaar is met het biologische systeem. Want de belangrijkste kenmerken van leven zijn: opbouw, afbraak en verandering.’ Het is en blijft fundamenteel, het levert geen product op wat morgen in de supermarkt ligt. ‘Maar het is wel extreem nieuw en interessant, dat merken we ook aan de interesse uit andere wetenschapsgebieden. Iedereen is heel benieuwd hoe dit verder gaat. Net als in de evolutie, kunnen we alleen niet zeggen waar het toe gaat leiden.‘
MAGAZINE
krant die een website werd...
UKRANT.NL
De
Blader online verder
Kinderen
Sinds ik enkele afleveringen van het tv-programma I didn’t know I was pregnant heb gezien, is het mijn grootste angst: pas doorhebben dat je zwanger bent als het al ‘te laat’ is. Een realistischer doemscenario lijkt me dat je vanwege de hormonen het kind wil houden. Ben je mooi zuur wanneer die hormonen weg zijn. Geen weg terug. Veel succes ermee. De komende achttien jaar zullen je lichamelijk en geestelijk slopen, maar hee: je krijgt er zó veel voor terug. Knutselwerkjes en soms een glimlach natuurlijk. Achttien jaar afzien, ik vind het nogal wat. Alle andere dieren zijn omgerekend na een jaar al geschikt bevonden om uit te vliegen. Een jaar is nog te overzien, maar achttien jaar jezelf op de tweede plaats zetten! En dan loop je ook nog het risico dat ze je aan het einde van de rit niet mogen. Zit je alsnog weg te kwijnen achter je geraniums, net als je kinderloze buurvrouw. Maar dan een ton armer en twintig kilo zwaarder. Met een boekwerk aan gemiste kansen. Misschien is mijn vader, die overduidelijk toch geen vader had willen worden, niet de beste
MAGAZINE
Foto Reyer Boxem
l a u r a
reclame, maar het zet wel te denken. Ook bij vrienden zie ik ouders die spijt hebben van hun leg. Een moeder die alleen belt om geld. Ongeïnteresseerde weekendvaders die steeds vergeten wat hun kind studeert. Een kille ouder die letterlijk zegt: ‘Als ik dit had geweten, was ik er niet aan begonnen’. Zoiets beklijft; niet voor niets is er een causaal verband tussen het legaliseren van abortus en een dalend criminaliteitscijfer. Ik begin er niet aan - tenzij ik mag gaan voor de optie waarbij ik niet hoef te baren en opvoeden. Van sommige mannen wéét ik gewoon dat een kruising met mij geweldige kinderen gaat opleveren. Fokken met mijn ex De Dichter zal de wereld verrijken met blije creatieve stuiterballen. Van bloedmooie überhipster Joep wist ik gelijk: dat worden de liefste dansverslaafde wereldburgers. Maar ja, het blijft een gok. Net als bij een kauwgomballenautomaat kan de uitkomst flink tegenvallen, zeker gezien de prijs die je betaalt. M’n nieuwsgierigheid zal ik maar bedwingen. Laura Louwes studeert English language and culture
23
VERLOTING Weekend ticket Welcome to the Village De UK verloot een weekendticket van â‚Ź50,-. Wil je kans maken? Ga dan naar facebook.com/ universiteitskrant, like ons en laat in een reactie op het bericht aan ons weten waarom jij zo graag dat ticket wilt winnen!
24
MAGAZINE
u i t ! QUIZZEN
brains n Een beetje kroeg heeft tegenwoordig een quiz op het programma. Pubquiz, kroegquiz, popquiz, filmquiz, triviantquiz, kort gezegd en met veelvuldig gebruik van het woord quiz: de quiz is hot! Bij de Usva kun je ook quizzen. Donderdag de 13e staat er een muziekquiz op het programma en dinsdag de 25e kun je meedoen aan de befaamde filmquiz die is verhuisd naar Forum Images. Dus, pretendeer je verstand te hebben van muziek en film meld je dan vlot aan met een team medestanders. Wie weet win je ook nog wat. usva.nl
MUZIEK
FESTIVAL welcome to the village n Ging je vroeger naar een festival, dan kwam je op een grasveld aan en vond je een of meerdere podia, wat patatkramen en vooral veel bierbarren. Tegenwoordig worden hele dorpen uit de grond gestampt om het festivalpubliek te voorzien van alles wat je je maar kunt wensen. Van 26 tm 28 juli verrijst er in natuurgebied de Groene Ster, net buiten Leeuwarden het (nu al) mooiste festivaldorpje van Nederland voor het festival Welcome to the Village. Overnachten doe je in tipi’s en het eten komt vers uit de festivaltuin! En natuurlijk is er muziek, want uiteindelijk draait het toch daar om bij een festival. We Were promised Jetpacks, Mister and Mississippi, Navarone, Maison du Malheur en nog een stuk of 40 andere namen. Een weekendticket kost €50, - (de UK verloot er een) en voor een tientje sta je op de camping. . welcometothevillage.nl
Simplon Up biedt een podium biedt aan beginnende bands. Ervaring of niet, het doet er niet toe, hier mag je spelen voor vrienden en vreemden. Donderdag 27 juni sluit Simplon het seizoen af met een Up Allstars avond waarbij de vijf meest veelbelovende, tofste, rockende en über-hipste bands van het afgelopen jaar het podium van de grote zaal mogen betreden. simplon.nl
OUTFIT
up allstars n Stel je zit in een bandje en je hebt al aardig wat uurtjes in een stinkende muffe oefenruimte ( zie pag. 26/27) doorgebracht en je vindt het tijd worden om je muziek te laten horen aan een echt publiek. Waar kun je dan naar toe?
MAGAZINE
stardust/hipster n Hip Groningen kon elkaar al een tijdje treffen in het miniwarenhuis Walnut Mixstore aan de Oude Boteringestraat en dan voor leuke vintage kleding even buurten bij kledingwinkel
Stardust. Deze laatste winkel is verhuisd naar een nieuw plekje aan de Carolieweg en verkoopt nog steeds hele leuke vintage, remade vintage en nieuwe kleding met gadgets en accessoires. En als je daar toch bent kun je dan ook net zo goed even langs gaan bij Hipster in de Pelsterstraat. Een winkel met vintage accessoires zoals tassen, sieraden, hoeden en andere design artikelen. stardust-store.nl
LIFESTYLE
grunge n Je ziet steeds beter dat mode eigenlijk niet meer is dan een herhaling van eerdere stijlen met hier en daar wat aanpassingen. De
hippielook van de jaren zeventig, de discostijl uit de jaren tachtig, je ziet het allemaal weer voorbij komen. En nu mag ook de grungelook uit de jaren negentig weer. Misschien ben je wel al een beetje grunge zonder het te weten. Draag je geruite blouses, het liefst een beetje oversized? Wijde truien? Leggings met prints? Draag je band T-shirts? Zwarte korte leren jassen? Dr. Martens of andersoortige hoge zwarte schoenen? Hoedjes? Rommelig haar? Het was allemaal hip in de jaren negentig. Een beetje stoer, een beetje ruig, net als de muziek waar het allemaal mee begon. Nirvana ken je wel natuurlijk, maar denk ook aan bands als Soundgarden, Alice in Chains, Pearl Jam, Mudhoney. Benieuwd naar de muziek? Op de website is een speciale Grunge Playlist te vinden en een aantal online inspiratietips! ukrant.nl
25
Talent bloeit in groezelige oefenruimtes
Rockabilly meets punckrock in het Viaduct Elke week repeteren er honderden bandjes in de vele oefenruimtes van Groningen. Student, stadjer, jong en oud. ‘De oefenruimtes zijn de verbindende factor.’ Door Axel Bogaerds
H
et zijn stuk voor stuk giganverbindende factor van de muziek in Grotisch lelijke gebouwen. Grijs. ningen. Iedereen komt elkaar hier tegen, Saai. In vroegere fabriekshalen daaruit ontstaat veel nieuws.’ len of onder een viaduct van de ringweg, de locatie maakt Manfred Hilscher runt al twintig jaar niet uit. Bij oefenruimtes in de Hundread Sound Accompany (acht de stad gaat het om de binoefenruimtes en een podium). Hij is een nenkant. Want daar gebeurt het. In de cultfiguur binnen de muziekwereld en zo vierkante hokjes zonder ramen repeteren ziet hij er ook uit. Meer dreadlocks dan elke week honderden Groningse bandjes, je kan tellen en een trainingsbroek-metduizenden muzikanten. Daar klopt het jamaicastreep. hart van de Groningse muziekwereld. Zijn oefenruimte lijkt wel een beetje Dat voel je als je langs de oefenruimtes op hem. Kleurrijk ingericht, en soms een van Het Viadukt (17 oefenruimtes en een beetje rommelig. De bierflesjes van de vopodium) loopt. Isolatie of niet, van alle rige dag staan nog in de hokjes. ‘Ik moet kanten knalt de muziek op je af in een nog wat opruimen’, zegt hij vaag. brij van gitaren en ritmes. Het Viadukt is Hilscher vindt het mooi dat zijn oefenhet grootste en oudste ruimte totaal verschiloefenruimtecomplex van lende muzikanten en ‘Iedereen komt de stad. Alleen hier spegenres samenbrengt. len al 120 bands: zo’n 500 ‘Een zwaar alternatieve elkaar hier man, elke week. En dan is punkrockband die opeens tegen en daaruit enorm geïnteresseerd is het aantal oefenruimtes de laatste jaren ook nog in de rockabilly van de ontstaat veel eens enorm gestegen: oude mannen van zestig nieuws’ broedplaatsen voor naast hen. Dat vind ik tof. lokaal talent. En inspirerend.’ Al relativeert hij de romantiek wel direct. ‘We hebben echt geluk in Groningen’, ‘Het grootste gedeelte bestaat uit amavertelt drummer Eelco Brand (32) van teurs die het gewoon leuk vinden muziek de tweemans noiseband Attack Rote maken. Dat heeft met cultuur dan weer bot Attack. Ze nemen net even pauze. weinig te maken.’ ‘Groningen heeft goede podia en ook nog In Het Viadukt neemt de volgende rockeens dit soort oefenruimtes. Dat is wat groep pauze. Drie ouwe rockers die iets je nodig hebt om een muziekscene te maken wat ze zelf Cowboy Punk noemen. krijgen.’ Zanger en gitarist Ariën Siertsema The Dakdoev’m heten ze, al is dat nog (34) vult aan: ‘Dit soort locaties is de een werktitel. ‘We hebben dan ook pas
26
De Punkrockheavymetalkaraokeband vier eigen liedjes’, grapt frontman Han Ananias. ‘Die broedplaats van talent, dat slaat niet echt meer op ons. Daar zijn we wat te oud voor.’ De band oefent één keer per week, als hobby. ‘We hebben geen pretenties om hier rijk mee te worden. Een krat bier en een gezellige avond is genoeg’, roept Ananias. Beheerder van Het Viadukt Edwin Pot leeft mee met de muziek die in het pand wordt gemaakt. ‘Ik weet van alle bands wat voor muziek ze maken. Vaak als ik klaar ben ga ik boven zitten en dan kan ik horen wat iedereen doet.’ ‘Het is een kweekvijver hè’, zegt hij. ‘Iedereen ontmoet elkaar en dat facilite-
MAGAZINE
Foto Reyer Boxem ren wij.’ Het Viadukt is de enige non-profit oefenruimte van Groningen. Ze zijn een stichting met een ideologie. ‘Regel een is: Een zo goed mogelijke oefenruimte voor zo weinig mogelijk geld. Dat is ons doel. Alles draait om de muzikanten.’ De acht ruimtes in het Oude RKZ sluiten binnenkort, wegens geluidsoverlast. Maar tegelijk opent in de Oosterparkwijk een nieuw complex (drie oefenruimtes). Groningse bands kunnen in ieder geval altijd wel ergens terecht om herrie te maken. ‘In Groningen zijn altijd veel bandjes die willen spelen’, zegt Pot. ‘De oefenruimtes zijn natuurlijk slechts een onderdeel van de scene. Maar wèl een heel belangrijk onderdeel.’
MAGAZINE
Een eigen album! Oefenen, meer oefenen en soms optreden. Leuk, maar alle beginnende bandjes willen één ding: een album of EP! Hoe doe je dat? Drie tips uit de Groningse muziekwereld. n Peter Weening, programmeur van poppodium Vera: ‘Werk hard, speel veel, wordt beter en neem dan op. Een band speelt pas in Vera als ze actualiteit hebben en door mijn persoonlijke 3xS toets komen: 1. Song 2. Sound 3. Soul; doe er je voordeel mee.’ n Rudmer Gietema, bassist van Groningse skaband Mr. Wallace (twee studioalbums) ‘Besteed aandacht aan het groepsgevoel in je band. Een goede en vriendschappelijke sfeer zorgt vaak voor een hechte en solide band. En heb vooral plezier in wat je doet. Mensen zijn vatbaar voor bands die zichtbaar plezier hebben in wat ze doen.’ n Nick Steenge, manager van onder andere Kraantje Pappie: ‘Hou niet alleen rekening met je eigen muzieksmaak. Zorg dat je ook altijd twee of drie radioliedjes op je album zet die een groter publiek aan kunnen spreken. Daar hoef je echt je ziel niet voor te verkopen…’
27
Who the bleep is...?
Stuff Theo I presume you already know we have coffee shops that don’t serve coffee. Well, one of the oldest and most famous coffee shops in Groningen is celebrating its 25th anniversary. This will take place at the Huize Maas party centre on 7 June. The shop has always been owned by Theo Buissink, who is better known as ‘Stuff Theo’. This time Stuff Theo has come up with a really original idea for the celebration. During the evening he will organize a raffle for visitors and the winner will receive drum beats a piece of hash weighing 155 grams!!! That’s a lot of stuff. Actually, it’s enough to send you to prison, even though it isn’t illegal to smoke a joint and even possessing a few grams of weed or hash ‘for your own use’, which is the legal term, is accepted by the police. But there is a limit to what we ‘tolerate’, as defined in the Opium Act and the guidelines from the Public Prosecutor’s Office. This limit is five grams. With between five and 30 grams you can be fined, while 30 grams and over is a real problem if you’re not a coffee-shop owner. The Opium Act defines that as a quantity you are intending to sell, and it can get you a maximum of two years in prison and/or an €18,500 fine, plus a criminal record, of course. That’s why Stuff Theo has already announced that the prize will be handed over later at a secret location.
Is the housing really so bad? International students feel their rooms are overpriced and not cleaned enough at €375 for a 12 square-metre room and €275 for administration costs – but is that really so much worse than the rest of the world? By Nathan Thompson
East Michigan, USA David Meulenbeld, an American Studies student, spent a term in Michigan and paid the staggering cost of just under $3,000 (just short of €2,500) for four months’ accommodation on campus. ‘There were cheaper places,’ he claims, ‘but I chose the most expensive.’ Surrey, UK The UK, according to Psychology student Nicole Nienhaus, is reasonable in its housing costs. ‘I was there for one term. The price was £65 a week,’ which works out at £260 a month (just over €300). ‘I had my own room, but we did share the kitchen, toilets and showers.’ Trondheim, Norway ‘I paid €500 a month’, says Maurits van Eijnatten. ‘However, with the exchange rate changing occasionally, that was sometimes not enough and I would get a letter saying just that. Also, even though we all left the apartment as neat and clean as when we arrived, I still had 3,000 kroner deducted from my deposit.’ Strasbourg, France Linguistics student Marieke Nijmeijer spent four months in accommodation on campus and paid a mere €160 a month for a single, nine square-metre room. ‘I had my own sink’, says Marieke, ‘but I did share the toilet, kitchen and showers, which were cleaned twice a week by cleaners working for the university.’ For more examples check out www.rugnews.nl
Visit the new UK website! Welcome to the second issue of the UK Magazine. We hope you enjoy the international stories. Our new UK website has been up and running for three months. It has a completely new look, the latest news every day, more pictures and an online magazine. Every day there is also an international issue. Call us If you would like to write an article or air an interesting opinion, please don’t hesitate to visit our website (rugnews.nl) or follow us on Facebook (facebook. com/RUGnews), or our English Twitter (twitter.com/Rugnews1). If you have any tips, news or whatever, just call us (3636700) or send us an e-mail (uk@rug.nl).
28
MAGAZINE
Photo Jeroen van Kooten
Foto Pepijn van den Broeke
t h e e p i c u r e a n
Ah, those summer cocktails! Summer has finally made an appearance in Groningen. So take the balconies and gardens and let’s make a nice summer cocktail. By Anastasios Sarampalis
O
ne of the best ways to enjoy clear rum is an old-fashioned cocktail, the daiquiri. The recipe has been messed around with too much and its identity (not to mention taste) has been diluted beyond recognition. Start by making a simple syrup, by boiling equal quantities of water and sugar until the sugar has dissolved. How much you make will depend on how many cocktails you want to make, of course, but it’s easy to prepare and it keeps well,
MAGAZINE
so don’t be modest. For each drink, pour 45ml of white rum, 20ml of fresh lime juice and 5ml of syrup into a shaker. Add ice cubes and shake very well for 20-30 seconds. Strain into a cocktail glass and serve immediately. A much more popular rum cocktail these days is the famous mojito, great for any party. Put two teaspoons of sugar, 30ml of fresh lime juice and 6-8 leaves of fresh mint into a tall glass. Using a long, sturdy spoon, crush the leaves with the sugar to release their flavour and aroma. This is called muddling and you can purchase short wooden muddlers for this purpose if you like. Add 40ml of white rum, a few ice cubes and top with sparkling water. Garnish with a sprig of mint and serve with a straw. Tequila is, of course, famous for being served in shot glasses and notoriously responsible for many a hangover. One of my favourites, the tequila sunrise, is both
beautiful and refreshing. Put 4-5 ice cubes in a tall glass and then pour 45ml of aged tequila and 90ml of fresh orange juice into the glass. Stir and then slowly add 15ml of grenadine (a pomegranate syrup). The red syrup slowly settles to the bottom of the glass, creating the sunrise look responsible for the cocktail’s name. We finish with the best-known tequila cocktail, the margarita. As with other drinks, it can be made in a variety of ways, but I like the original, unblended version, served in a short tumbler rather than a cocktail glass. Rub the rim of the glass with a slice of lime and dip the rim lightly in a plate of salt to make it stick. Shake 35ml of aged tequila, 20ml of Cointreau (or another brand of Triple Sec), and 15ml of fresh lime juice with two ice cubes. Carefully pour and garnish with a slice of lime. Anastasios Sarampalis is a lecturer at the Psychology Department
29
Photo Reyer Boxem
MAGAZINE
30
Darlington Isaacs uses what he has and is smart about it
A degree as a back-up Darlington Isaacs came from Africa as an asylum seeker. Now he’s a student of Information Sciences and a succesful videoproducer. ’I can’t hang out and just chill.’ By Ahmed Farah
G
raphic artist, photographer, video producer, manager, director and Master’s student of Information Sciences. Sounds impressive, doesn’t it? Darlington Isaacs has worked with African musical sensations Cabo Snoop and Power Boyz, and local talents like Marlous. Recently, he interviewed Zouk pop star Nelson Freitas. He arrived in the Netherlands at barely 18 as an African asylum seeker. From where and why? He refuses to answer. He is silent when asked about his family, only revealing that he’s living with his younger brother in the Netherlands. ‘Who will be able to see this article?’, he asks. Then he cites ‘personal reasons’ and nods. He is almost 30 now and has taken his experiences and turned them into a production company. ‘I started to rap in 2005. I would write songs about the struggle of being a young independent black man in a foreign country.’
‘I knew what I wanted’ Initially he performed under the pseudonym TronX, a tribute to the 1982 sci-fi movie Tron, in which a computer programme saves mankind. However, a 13-year old fan in The Hague convinced him to shorten it to TRX (pronounced Trix). When he felt that his rap career was coming to an end, he dedicated himself to supporting the careers of up-and-coming musicians by combining his love for computers and music. It was then that TRX Productions was born. This all began in Assen. He linked up with a friend to launch a website called ‘PowerHouse Africa’, which serves as a platform for the latest African music. ‘My friend lost his dad and had to move back to Angola. My dilemma was whether to give
MAGAZINE
up or continue on my own.’ A few unsuccessful partnerships later, he now works with an Angolan named Fernando Carlos. ‘Fernando focuses on management, while I concentrate on producing and directing.’ However, Darlington hasn’t forgotten his old friend, who has become a successful producer in Angola and is known as Hochi Fu. ‘I lived with this kid when we had nothing but our dreams. Now he’s on MTV and even knows the Angolan President. I’m proud to have seen and been part of his success.’ They both still collaborate on PowerHouse Africa. Though he won’t mention names, he remarks: ‘There is a lot of fake love in the music industry. There are people who are dishonest, who take advantage of you and do whatever they can to become famous. But I knew what I wanted and went for it. I’ve invested a lot and made money.’
In a rush to balance He has adapted to giving the public what they want. ‘After the war in Angola, people just wanted to dance. If you want to make a hit there, it has to be something with a good beat that people can dance to.’ His first two artists, a duo called KP2, sing in both English and Portuguese. They’ve performed in various cities in the Netherlands and are scheduled to tour Portugal as well. Moreover, he notes: ‘Africans won’t buy albums. It’s better to give them away for free and market them, so that more people will pay to see live performances.’ How does he combine his work and studies? Darlington looks around at groups of students eating and chatting in the canteen of the UB. ‘I can’t do this: hang out and just chill.’ He’s always busy, in a rush to balance both his work and studies. He sees his degree as a back-up. ‘It’s my plan B, because there’s a lot of risk in having your own business. I hope what I’m doing will provide me with stability. My generation uses what we have and is smart about it.’ But what’s the future of TRX Productions? He spreads his hands: ‘I want to go international and employ people, to go somewhere and develop something entirely new. It’s not about the money. I just love seeing my baby grow into something great.’
31
Photo Jeroen van Kooten 32
Master’s students Kumar Sourav Das, Diederik Perdok and Machteld Kamminga in one of the labs of the Surfaces and Thin Films Research Group, which is part of the Zernike Institute for Advanced Materials. In the foreground is a photoemission spectrometer, while behind it are the accessory electronics. The machine is used to determine the electronic structure of solid materials. The Nanoscience Master’s degree at the University of Groningen has been marked as ‘excellent’ by the Accreditation Organisation of the Netherlands and Flanders. Why? Because research and education go hand in hand there.
MAGAZINE