Ensenada Magazine (gemaakt door Uwmedia) by Rens Ulijn

overboord_luxemburg.indd 1

30/3/10 14:45:40

:45:40

VOORWOORD

ommige dingen moet je eerst zien, voor je ze gelooft. Hoe vaak we mensen ook vertellen over Guesthouse Ensenada, écht begrijpen doen ze het pas als ze zelf bij ons zijn langsgeweest en de kamers, de ontbijtzaal en het fantastische uitzicht met eigen ogen hebben

gezien. Gasten van Ensenada komen letterlijk bij ons op bezoek. Onze privéwoning staat vlak naast het guesthouse en vormt er een eenheid mee. En dat is ook precies de bedoeling. Onze gasten moeten zich bij ons thuisvoelen. Gasten van Ensenada zijn vaak heel benieuwd naar ons verhaal. Ze merken snel dat Ensenada méér is dan alleen een guesthouse. Met Ensenada Magazine willen we ons verhaal met hen delen. Ons verhaal over de gigantische verbouwing die nodig was om onze droom te realiseren, ons verhaal over de creatieve zoektocht naar de juiste aankleding van de kamers, maar ook het verhaal van ons leven, onze families en onze passies. Familie is voor Robert en mij zeer belangrijk. Allebei beseffen we dat wie we zijn voor een groot deel wordt bepaald door de mensen van wie we houden. Onze ouders, onze kinderen en onze vrienden. Mensen zonder wie we Ensenada nooit van de grond hadden gekregen. Als kind al droomde ik ervan om ooit een boek te schrijven. Jarenlang schreef ik elke dag alle emoties, geluk en ervaringen op over mezelf, mijn kinderen, mijn familie en mijn vrienden. Van een boek is het nooit gekomen, maar met Ensenada Magazine gaat deze oude wens toch voor een groot deel in vervulling. Het maken van Ensenada Magazine heeft ons enorm veel energie gekost. Maar Robert zegt altijd: ‘het gaat niet om wat iets kost, maar om wat het oplevert.’ En gelijk heeft hij! Voor ons is Ensenada Magazine meer geworden dan gewoon een magazine. Het is een ‘gouden’ magazine: een bewaarboekje voor onze kinderen en voor allen die ons dierbaar zijn. Dat resultaat hebben we mede bereikt door de enthousiaste medewerking van velen. Gewaardeerde ondernemers met wie we graag samenwerken, waren bereid te adverteren. Veel bijzondere mensen uit onze kennissenkring wilden hun verhaal doen voor de journalisten van Ensenada Magazine. We willen hen hiervoor op deze plek oprecht bedanken. Tot slot: we hopen dat u geniet van Ensenada Magazine en dat u zich laat inspireren. Maar vergeet vooral niet om eens bij ons langs te komen! De deur van Ensenada staat altijd voor u open. Tine

06 11

Niet alle dromen zijn bedrog... Robert en Tine openhartig over hùn Ensenada

Kamers vol verhalen Drie suites en twee kamers, elk met een eigen verhaal

Het stof eraf!

De charme van Sluis

Wijnhandelaar Rex Neve over de wijnkaart van Ensenada

Stad met een bourgondisch hart

Ondernemersbloed!

Ondernemen zit de bewoners van de Zwinstreek in het bloed. Ensenada Magazine sprak verschillende generaties van drie bijzondere familiebedrijven. p.31 De gebroeders Herman van Oud Sluis p.53 Henk Tazelaar en dochters van De Appelaere p.69 Familie Vanneste van brouwerij De Halve Maan

De Panoramafietsroute

41 42 50 52 56

Mocca d’or

De Zes Zoete Zonden

De polders rond Ensenada zijn een paradijs voor fietsers. Ontdek de Panoramaroute!

De koffiekeuze van Robert en Tine

Als de molen ogen had gehad De rijke geschiedenis van de De Hulsters molen

Een kopje thee voor uw haar De bijzondere haarkleuringsproducten van Renbow

Natural Beauty Schoonheid volgens Nicolle Wieme

Pure C Topkok Sergio Herman over zijn nieuwe restaurant in Cadzand

De unieke rondleiding van gastvrouw Tine door haar geboortestad Brugge

Chocolate is Rock ’n roll!

73 80 83

Leven als god in Knokke

86 88

Golfen in de achtertuin van Ensenada

90 94

De sloot als culinaire schatkamer

Alsof opa het zelf gebouwd heeft...

Tine in gesprek met chocolade-artiest Dominique Persoone

Beleef het Saint Tropez van de Vlaamse kust!

De ultieme jongensdroom Robert en zoons testen de Audi R8 Spyder

De pracht van de Molenkreek Fotoreportage van de prachtige natuur rond Ensenada

Het verhaal achter golfclub De Brugse Vaart

De kapster, de kok en De Kromme Watergang In gesprek met Blanche Vinke, de beste gastvrouw van Nederland

De natuurlijke lekkernijen van topkok Edwin Vinke

Het geheim van Dimitri’s boterhammen In gesprek met de man achter het Vlaamsch Broodhuys

De verbouwing van Guesthouse Ensenada in woord en beeld

104 109

Passie voor huis en haard

111

De Cubaanse sigaren-top 3 van Hans Mesuere

115

Business meets Pleasure

Antiekhandel en familiebedrijf Deknock

Column: Zeeuws-Vlaanderen 2014 Frans Reijniers over het 200-jarig bestaan van Zeeuws-Vlaanderen

Eigenaar van sigarenspeciaalzaak Huize Hollandia

De zakelijke mogelijkheden van Ensenada!

NIET ALLE DROMEN ZIJN BEDROG

Al in 2004 zagen Robert Malcorps en Tine de Bruycker Guesthouse Ensenada in hun fantasie voor zich. Inmiddels is de realiteit nog mooier dan de droom van toen.

en idyllischer plaatje is nauwelijks denkbaar.

Roeping gemist

Guesthouse Ensenada, gelegen aan de Molen-

In 2004 hakken Robert en Tine de knoop door en besluiten

kreek in het Zeeuws-Vlaamse Schoondijke com-

hun droom te realiseren. De vergunningen voor het verbou-

bineert een Zeeuws polderlandschap met de

wen van de stallen en graanopslag tot guesthouse, komen niet

gastvrijheid van de mediterranee en het bourgondische van

direct rond en dat is achteraf gezien een geluk, legt Robert

Vlaanderen. Wie Robert en Tine leert kennen, begrijpt dat

uit. ‘Juist omdat het zo lang duurde voor we de vergunnin-

deze unieke combinatie beslist geen toeval is.

gen kregen, konden we heel precies uitdenken hoe we alles wilden.’ Robert en Tine gebruiken authentieke materialen uit

De Hulster

de boerderij waar de moeder van Robert opgroeide en com-

Het landgoed van Ensenada is al vier generaties in het bezit

bineren die met prachtige antieke meubelen en accessoires

van de De Hulsters, de familie van Roberts moeder. ‘Ze is hier

die ze vonden tijdens hun reizen door Spanje, Zuid-Frankrijk,

geboren,’ vertelt Robert niet zonder trots. ‘Mijn opa en mijn

Egypte en Engeland. ‘We hebben allebei een passie voor het

oom waren hier molenaar. Ik vind dat heel speciaal. Het is één

speuren naar mooie spullen. Die zoeken we op antiekmarkten

van de redenen waarom ik het eind jaren negentig gekocht

en in bijzondere winkeltjes. Bij het inrichten van de kamers

heb.’ Enkele jaren later leert Robert de Vlaamse Tine kennen in het nabijgelegen Brugge. Tine is er Tekst: Renée ter Berg Fotografie: Louis Drent

stadsgids, een vak dat ze van haar

viel alles langzaam maar zeker op

’IK RIEP ALTIJD DAT IK NOOIT EEN HOLLANDSE MAN ZOU WILLEN’

zijn plek’, vertelt Tine die de styling van de kamers voor haar rekening nam. ‘Tine heeft haar roeping

vader Adhi met de paplepel kreeg ingegoten. Lachend: ‘Ik riep

gemist’, weet Robert. ‘Ze heeft veel gevoel voor inrichting en

altijd dat ik nooit een Hollandse man zou willen. Maar toen ik

kleur, ze had zo interieurontwerpster kunnen worden.’ Het

Robert op een Brugs terras tegen een vriend hoorde vertellen

ligt voor de hand dat er een Brugse kamer komt. De Brugse

over een rondleiding die hij ooit van mijn vader kreeg, was er

Suite is dan ook Tines favoriete kamer. ‘Ik wilde in deze kamer

meteen een klik.’ Robert en Tine raken aan de praat en de vonk

het Brugge-gevoel overbrengen. Ik hoop dat mensen die hier

slaat over. Later blijkt de liefde zo sterk dat Tine haar geliefde

logeren nieuwsgierig worden naar de stad en er een kijkje wil-

Brugge verlaat om bij Robert in Schoondijke te gaan wonen. De

len nemen.’ Op verzoek leidt Tine gasten rond in haar Brugge.

boerderij en de schuren hebben wel wat opknapwerk nodig,

Ook beslissen ze al snel dat er een Molensuite zal komen. In

maar Robert en Tine weten zeker dat ze van het landgoed een

deze kamer zal de geschiedenis van de familie De Hulster tot

prachtige plek kunnen maken voor henzelf en hun kinderen.

uiting komen. De molen op het landgoed is immers hét sym-

Toch blijkt het voor de Vlaamse Tine moeilijk om Brugge ge-

bool van Ensenada. De Brugse Suite en de Molensuite zijn dan

dag te zeggen. Op het Zeeuwse platteland mist ze de gezellig-

wel zeer speciaal voor het stel, het realiseren van de Polderka-

heid van de stad en de mensen om haar heen. Het zet haar aan

mer, de Boomgaardkamer en de Ensenadasuite doen ze met

het denken en de droom van Ensenada begint vorm te krijgen.

net zo veel creativiteit en aandacht. Robert: ‘Natuurlijk kon7

INTERVIEW MET ROBERT EN TINE

den we alles volzetten met nieuwe design-

als het pension vol zat, moest ik zelfs mijn kamer afstaan

meubelen, maar we wilden iets bijzonders

en sliep ik bij mijn ouders op de kamer. Daarom had ik

maken. Materialen die een normaal mens

mezelf voorgenomen om nooit een pension te beginnen.’

misschien weg zou gooien, bekijken wij met

Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Robert is

andere ogen. We vragen ons altijd af of we

nu toch de eigenaar van een guesthouse. Maar dat vindt

het nog op een andere manier kunnen ge-

hij een ander verhaal. De kinderen werken af en toe wel

bruiken.’

mee omdat ze dat leuk vinden. Lachend: ‘Ze hoeven in ie-

Mestput wordt zwembad

der geval hun bed niet af te staan.’ Dochter Megan is gek op paarden. Kinderen die bij Ensenada logeren, kunnen

Met de inrichting alleen zijn Tine en Robert

met haar mee naar de paarden. Dochter Joyce helpt vaak

er nog niet. Ook het omliggende erf brengen

mee met het ontbijt en de jongens maaien bijvoorbeeld

ze helemaal in de juiste sfeer. Een zwembad

het gras of maken het zwembad schoon.

op de plek waar ooit de mestput was, een zitje nabij de bijna eeuwoude bomen, maar

Balans

ook lavendel, siergrassen, een Mexicaanse

Robert heeft naast het guesthouse een eigen bedrijf dat

buitenbar met loungebanken aan de kreek:

de financiële belangen behartigt van families. Ensenada

op zonnige dagen waan je je hier in Portugal

brengt balans in zijn leven. ‘Ik hou ervan om nieuwe men-

of Spanje. Die Spaanse inspiratie is niet zo

sen te leren kennen. Terwijl ik via mijn bedrijf veel in

raar. Robert en Tine zijn gek op Spanje en

contact kom met mensen in de financiële wereld, kom ik

reizen regelmatig af naar het zonnige land.

via Ensenada in contact met mensen uit allerlei streken

Robert: ‘Het wilde van de tuin wilden we be-

en branches. Nederlanders, Vlamingen, maar ook Britten,

houden, daarnaast hebben we het uitzicht

mensen uit de culinaire wereld of golfers.’ Ook Tine vindt

heel open en weids gemaakt. Vroeger stond

het contact met de gasten belangrijk. ‘In het weekend

er een haag voor de kreek. De schoonheid

organiseren we ’s avonds tussen zes en zeven een borrel

ervan werd toen nog niet gewaardeerd, de

voor de gasten op het terras. ’s Zomers in de avondzon,

kreek mocht zelfs niet gezien worden! Te-

’s winters bij de gezellige buitenhaard. Dat is een leuke

genwoordig is er veel belangstelling voor dit

manier om elkaar te leren kennen. De volgende ochtend

typisch Zeeuwse natuurschoon. We willen

in de ontbijtzaal is het ijs dan al gebroken.’

er zoveel mogelijk van genieten.’ Tine herinnert zich nog de reactie van Roberts moeder

Omdat Robert ook veel tijd steekt in zijn financiële be-

toen het hele plaatje compleet was. Ze zei

drijf, is Tine degene die Guesthouse Ensenada draaiende

dat ze nooit geweten had dat deze plek zo

houdt. ‘Tine is een geweldige gastvrouw. Ze is een perfec-

mooi kon zijn.’

tioniste en houdt ervan om het mensen naar hun zin te maken.’ Door haar perfectionisme heeft Tine maar weinig

’Dit is misschien wel de mooiste plek. Hier vergeet ik de tijd’ Bed afstaan

tijd voor zichzelf. Maar de donderdagochtend is heilig. ‘Ik hou van schilderen en op donderdagochtend heb ik les. Dan komt de zus van Robert hierheen om het ontbijt voor de gasten te serveren.’ Daarnaast zijn Robert en Tine in hun spaarzame vrije uurtjes te vinden op het strand of struinend op antiekmarkten in binnen- en buitenland,

Door de zorg die Robert en Tine in Guest-

op zoek naar nieuwe aanwinsten om het guesthouse nóg

house Ensenada steken, voel je je als gast di-

mooier te maken.

rect welkom. Gastvrijheid zit het koppel in

de genen. Tine kreeg het als dochter van een

Robert en Tine mogen dan al een tijdje op het landgoed

stadgids van kindsaf mee en Roberts ouders

van Ensenada wonen, ze nemen hun prachtige woon-

runden dertig jaar lang een pension in Cad-

omgeving niet voor lief. Robert: ‘Als ik na een dag hard

zand-bad. Robert: ‘Alle kinderen in het gezin

werken thuis kom, dan kom ik tot rust. Ik heb veel mooie

werkten mee in het pension. Mijn ouders

plekken op de wereld gezien in mijn leven, maar dit is

moesten dag en nacht keihard werken. En

misschien wel de mooiste plek. Hier vergeet ik de tijd.’

Brugse Suite en Polderkamer met inrichting van Verdegem Meubelen

’Van onze gasten horen we veel goeds over de bedden van Verdegem. Dat is belangrijk, want als de mensen niet goed slapen, komen ze zeker niet terug’ Robert en Tine

Verdegem Meubelen De meubels en gordijnen in de kamers van Ensenada zijn geleverd door Verdegem Meubelen in Oostburg. Tine heeft de stoffen zelf uitgekozen en ze roemt de service en begeleiding van eigenaar Peter Verdegem. ‘We hebben een paar ongebruikelijke ramen waar geen standaard gordijn bij past, zoals bijvoorbeeld in de deur of bij een driehoekig bovenraam. Peter en ik hebben daar samen creatieve oplossingen voor bedacht.’ Robert is bijzonder tevreden met de bedden, eveneens van Verdegem. ‘Tijdens de verbouwing hebben we regelmatig een ander bed uitgeprobeerd en dat beviel prima. Ook van onze gasten hoor ik er veel goeds over. Dat is belangrijk, want als de mensen niet goed slapen, komen ze zeker niet terug.’ 10

Tekst: RenĂŠe ter Berg Fotografie: Louis Drent en Marc Neelemans

De kamers van Guesthouse Ensenada vertellen de mooiste verhalen. In de voormalige koeienstal en graanopslag van het landgoed zijn nu authentieke, bijzondere meubels en accessoires te vinden. Een drinkbak uit de oude stal doet dienst als een robuuste wasbak. De spreien op de bedden zijn meegebrachte herinneringen aan de reizen door Spanje die Tine en Robert maakten. Maar ook op antiekmarkten en bij handelaren in oude bouwmaterialen vonden ze elegante antieke deuren, karakteristieke planken uit een kaasfabriek, teakhouten bedden uit India en vele andere stukken waarmee Tine de inrichting realiseerde. Gecombineerd met het eigentijdse comfort dat de kamers bieden, duurt het nooit lang voor de gasten hun kamers als een tweede thuis beschouwen. Kijk mee in de Brugse Suite, De Polderkamer, De Boomgaardkamer, De Molensuite en De Ensenadasuite. 11

‘Gotische vormen komen terug in het raam, maar ook in de diverse ornamenten in de kamer’

Het Brugge-gevoel De Brugse Suite is vernoemd naar Tine’s geboorteplaats. De

en appelblauwzeegroen een contrast. De ruimte doet hierdoor

Vlaamse stad Brugge die ze nog altijd een beetje mist. De sfeer

ruimtelijk en licht aan. Fauteuils van glanzend fluweel zorgen

van de stad bracht ze tot uiting in kleur-, materiaal- en vorm-

voor een gevoel van luxe en comfort. De suite biedt ruimte

gebruik. Met authentieke Brugse moefen werd de muur ge-

aan vier volwassenen of twee volwassenen met twee kinderen.

bouwd die de badkamer van de suite scheidt. In deze muur is een glas-in-lood raam verwerkt afkomstig uit een Brugs hotel.

Hier groeit… de kastanje

Gotische vormen komen terug in het raam, maar ook in di-

Tussen 1920 en 1940 plantte de grootvader van Robert een

verse ornamenten in de kamer. Tine koos de chocoladebruine-

aantal bomen op landgoed Het Molenerf, zoals Ensenada toen

kleur van de tegels in de badkamer en een van de muren in de

heette. Nu zijn ze stuk voor stuk uitgegroeid tot grote, sterke,

suite niet voor niets. Het is een duidelijke verwijzing naar de

mooie bomen. Zo ook deze indrukwekkende kastanje van ze-

vele chocolatiers die de stad rijk is. Voor het donkerbruin cre-

ventig jaar oud.

ëerde ze met behulp van metallic muurverf in chocoladekleur

Uitzicht Brugse Suite

De Kastanje, de Kweepeer en de Es

‘De wasbak had een eerder leven als doopvont in een Belgische kerk en de appeltjesgroene deurknoppen van de klapdeuren vond Tine in Madrid’

Tussen de appeltjes Vanuit de Boomgaardkamer kijk je uit over de appelbomen en

maakt kan worden. Zo kunnen de gasten er toch van genieten

de bijna honderd jaar oude kweepeer die de opa van Robert

tijdens het streekontbijt. Meer bijzondere kweepeerrecepten

zelf plantte. Niet voor niets koos Tine voor groene accenten

vindt u op www.kweepeer.nl

in deze kamer. Ook hier heeft bijna elk gebruikt materiaal en meubelstuk zijn eigen verhaal. Zo zijn er plavuizen uit Spanje en planken uit een oude kaasfabriek gebruikt voor de vloer en wanden. De wasbak had een eerder leven als doopvont in een Belgische kerk en de appeltjesgroene deurknoppen van de klapdeuren vond Tine in Madrid. Een antieke deur gebruikten Robert en Tine als stijlvol hoofdeinde voor het bed. Blikvanger in de kamer is de muurschildering die kunstenaar Bram de Meijer maakte. Zijn geschilderde sierhaag trekt de aandacht naar het raam aan de wand. Het raam is afkomstig uit een pakhuis. Door de aangebrachte spiegels in het raam, ontstaat de illusie van een doorkijkje, wat de kamer ruimtelijk maakt.

Hier groeit… de kweepeer Hoe mooi de peertjes er ook bij hangen in mei en juni, het is niet aan te raden ze zo uit de hand te eten. Het vruchtvlees is hard en zuur. Maar gelukkig weet Tine dat er confituur van ge 14

Uitzicht Boomgaardkamer

Polderkamer

‘Met het goudgeel en de bruintinten in de kamer, bracht Tine de natuurlijke kleuren van de polder bij elkaar: het graan, de bomen, de aarde en de zon’

De zonnige Polderkamer Onder de voormalige graanzolder, waar vroeger de koeien liepen, bevindt zich de Polderkamer. De inrichting is geïnspireerd op de traditionele Zeeuws-Vlaamse polderwoningen. De oude drinkbak doet nu dienst als wasbak en is ingebouwd in het oude klompenkotje. Met het goudgeel en de bruintinten in de kamer, bracht Tine de natuurlijke kleuren van de polder bij elkaar: het graan, de bomen, de aarde en de zon. Robuuste, karakteristieke materialen combineerde Tine met de luxe van bijvoorbeeld een regendouche en zacht, glanzend beddengoed om in weg te dromen.

Hier groeit… de moerbei In mei staat de moerbeiboom prachtig in bloei waarna de bloemen uitgroeien tot vruchten die lijken op bramen. Logeer je eind augustus of in september in Guesthouse Ensenada, dan heb je kans dat de vruchten van de moerbei rijp zijn. Proef er eens eentje, ze zijn bijzonder smakelijk. Zo wordt het fruit gebruikt voor het maken van jam, gebak en zelfs wijn.

Badkamer Polderkamer

‘Gasten die de romantiek nog wat willen verhogen, genieten vanuit deze suite van de zonsondergang’

De kleur van passie Romantiek. Daar draait het om in de Ensenada Suite. Een

moeder van Robert geboren is en gaan al decennia lang mee.

dieprode kleur voert hier de boventoon. Voor de tegels in de

Ook de vloer heeft er al wat jaartjes op zitten. Hij is afkom-

badkamer, maar ook voor de vloerbedekking, het houtwerk

stig uit een oud café. Het teakhoutenbed komt uit India en de

en de klapdeurtjes koos Tine de kleur van de passie. De in-

klapdeurtjes naar de badkamer uit Egypte. Het totaalplaatje

gelijste filmposter van Marilyn Monroe’s How to marry a mil-

wordt compleet gemaakt door het nostalgische bad op poten.

lionaire geeft het geheel een speelse knipoog naar de jaren

Gasten die de romantiek nog wat willen verhogen, genieten

vijftig. De Ensenada Suite is de ideale bruidssuite. Robert en

vanuit deze suite van de zonsondergang.

Tine ontvangen regelmatig pas getrouwde stelletjes die na hun feest in partycentrum Mauritshof, de huwelijksnacht in

Hier groeit… de mispel

de Ensenada Suite beleven. Robert en Tine trakteren ze de vol-

De uitdrukking ‘Zo rot als een mispel’ is eigenlijk niet hele-

gende ochtend op een fantastisch feestontbijt. Mauritshof is

maal juist. Het heeft een negatieve betekenis, terwijl de mis-

een zeer geliefde locatie voor huwelijksfeesten. Het centrum

pel op zijn best is wanneer hij rot is. In oktober zijn de vruch-

beschikt over sublieme faciliteiten en ligt midden in de rijke

ten rijp, maar ze hebben dan nog een wrange smaak. Pas als ze

Zeeuws-Vlaamse natuur, op slechts zes kilometer afstand van

zacht en bruin zijn, kunnen ze gegeten worden. De mispel is

Guesthouse Ensenada. De Ensenada Suite bevindt zich in

familie van de appel en de peer en was een belangrijke vrucht

de voormalige graanzolder en biedt een weids uitzicht over

in het Romeinse Keizerrijk en in de Middeleeuwen. Nu is de

de polder en de kreek. Bijzonder zijn de binnenluiken. Wit-

plant wat in de vergetelheid geraakt. Maar gelukkig is hij bij

geverfd lijkt het een eigentijdse zonnewering, maar niets is

Guesthouse Ensenada nog te bewonderen. In mei en juni heeft

minder waar. De binnenluiken komen uit het huis waar de

de struik witte bloemen die heerlijk geuren.

Uw huwelijksfeest bij partycentrum Mauritshof, uw romantische huwelijksnacht bij Ensenada. www.mauritshof.eu

‘Hier komt Roberts familiegeschiedenis op diverse manieren tot uitdrukking’

Spiegel van glas- en schildersbedrijf Hermans

De warmte van familie

Hier groeit… de es

In de Molensuite komt Robert’s familiegeschiedenis op diver-

De tachtig jarige es zal geen gast ontgaan. Die bevindt zich na-

se manieren tot uitdrukking. Zo is er een bijzonder plakkaat

melijk in de ontbijtzaal en hij groeit zo door het dak naar bui-

te vinden van het Koninklijk Canadees Legioen. Het plakkaat

ten. Vanuit het dakraam van de Molensuite is dat van dichtbij

betuigt dank aan de familie De Hulster voor het bieden van

te bekijken. Robert en Tine wilden er alles aan doen om deze

onderdak aan twee piloten in de oorlog. Een houten bord dat

boom te behouden. Bij de verbouwing van de boerderij is de

ooit op de schuur hing, hangt nu ingelijst boven de bank. Op

boom daarom niet gekapt, maar geïntegreerd in de bouwplan-

het bord is de familienaam te lezen, het woord ‘molenaar’

nen. Het is een mooie eyecatcher én gasten raken erover aan de

en de plaatsnaam Schoondijke. Ook de ingelijste historische

praat aan de grote tafel in de ontbijtzaal.

foto’s van de molen ademen het familiegevoel. De terracotta-

De es is een loofboom uit de olijffamilie en komt van nature

kleur van de molen gebruikte Tine als basis voor de inrichting.

in Europa voor.

De kleur komt terug in de Mexicaanse tegels in de badkamer en op de muren van de living. Meubelen in landelijke stijl en de Spaanse vloertegels benadrukken het warme familiegevoel dat deze suite uitstraalt. Natuurlijk wilde Tine juist in deze suite elementen hergebruiken uit het woonhuis van de familie van Robert. Zo vind je hier de deur terug. Het slaapgedeelte is via de trap te bereiken. Vanuit het dakraam kijk je uit over de kreek en de paarden en zie je achter het woonhuis de wieken van de molen.

Spiegelspecialist Hermans Voor de inrichting van de kamers, heeft Tine veel gebruik gemaakt van spiegels. Door ze zorgvuldig te integreren in het interieur, geven ze de kamers een extra ruimtelijk effect. De spiegels zijn geleverd door glas- en schildersbedrijf Hermans uit IJzendijke. Robert en Tine zijn erg gecharmeerd van de service, kwaliteit en vakkennis van Hermans. 18

Uitzicht Molensuite

Oud Reuchlin & Boelen, the worldâ&#x20AC;&#x2122;s finest wines, www.oudreuchlinboelen.nl

Tekst: Han Sjakes Fotografie: Louis Drent / Elselien van der Wal / Musuem Real

Robert en Tine zijn verslaafd aan Spanje. Als het even kan reizen ze af naar het mediterrane land. Niet zo gek dus, dat hun guesthouse een Spaanse naam heeft en de aankleding veel Spaanse elementen kent. Ook de wijnen van Ensenada komen allemaal uit het land van de liefde en de zon. De witte wijnen betrekken Robert en Tine van wijnhandelaar Rex Neve, die geboren en getogen is in IJzendijke, zes kilometer van Ensenada. Wijnjournalist en vinoloog Han Sjakes zocht Rex op bij Bistrot Neuf, zijn nieuwste project in het hart van Amsterdam.

Lekkerewijvenwijn Terwijl het publiek binnenstroomt, drinken we Gaba do Xil, een witte wijn uit Galicië van de druif Godello. Floraal, kruidig, verfrissend en eetlustopwekkend. Rex laat ons vanavond een reeks Spaanse wijnen proeven die hij allemaal zelf importeert voor zijn wijnhandel Chabrol Wines. Godello is een van de vele authentieke Spaanse druivenrassen waarmee Spanje de laatste jaren furore maakt. Ze bestaan al eeuwen, die druiven. Alleen waren de wijnen ervan nog nooit zo lekker als nu.

e zitten aan de bar van

Kok Robert Peppelenbos, tevens busi-

de modern ingerichte

nesspartner van Bistrot Neuf, begint

wijnbar, waar je de

het druk te krijgen. In hoog tempo wor-

beste wijnen kan com-

den de voorgerechten aan de gasten

bineren met een fijne Franse maaltijd. De

uitgeserveerd als Rex ons de tweede

gevreesde culinair recensent Johannes Van

wijn inschenkt. Basa uit Rueda, een

Dam van de Amsterdamse krant Het Parool

wijngebied bij Valladolid, zuidoostelijk

beloonde Bistrot Neuf nog geen maand na

van Galicië. Basa is een blend op basis

de opening met het toepasselijke rapport-

van Verdejo, ook zo’n echt Spaanse wit-

cijfer 9: het was de gedroomde start. ‘Het

te druif die veel nieuwe vrienden heeft

loopt storm,’ weet Rex. ‘Ik denk dat we er

gemaakt. Basa is een aromatische en

snel personeel bij moeten nemen.’

exotische wijn. ‘Alle vrouwen vinden deze wijn lekker,’ weet Rex. Met een ondeugende blik: ‘Wij noemen hem onze ‘lekkerewijvenwijn.’

Museum Real in Cigales, Spanje

No nonsense

Cava en oesters

Moderne, fruitige wijnen zoals Basa ma-

Tijd voor Cava. Augusti Torelló Mata Grand Reserva 2005. Een

ken wijn toegankelijker. Toen Rex Neve

verrukkelijke Spaanse ‘champagne’. Rex laat er oesters bij ser-

begin jaren tachtig zijn geluk zocht in

veren. We beginnen te begrijpen wat Rex bedoelt met ‘mensen

de Amsterdamse horeca, was wijn een

laten proeven en genieten’. Als er even later mosselen op ta-

elitair product voor oudere heren. On-

fel komen, komt het gesprek op Zeeuws-Vlaanderen. Rex: ‘Ik

zin, vond Rex. ‘Gelukkig kan iedereen

vind het altijd fijn om er te zijn. Zeeuws-Vlaanderen heeft de

tegenwoordig van wijn genieten. Het stof

mooiste kust van Nederland. Breskens, Nieuwvliet, Cadzand.

eraf, dat is altijd mijn slogan geweest.

Er is veel ruimte en het ligt dicht bij leuke plaatsen als Knok-

Het is zo’n leuk product. No nonsense is

ke, Gent en Brugge. Ik kom er vaak. Mijn zus en mijn ouders

mijn benadering. Jezelf zijn en mensen

wonen er en ik heb er veel vrienden. Ik ga met mijn gezin ‘s

laten proeven en genieten. Wijn moet

zomers vaak een paar dagen naar Zeeuws-Vlaanderen en slaap

je verkopen, je moet mensen prikkelen.

dan bij Guesthouse Ensenada. Heerlijk vind ik dat.’ Rex is erg

Dat is het leuke van wijn, als je dat kunt

onder de indruk van het guesthouse. ‘Het is een prachtige

overbrengen.’

plek en voor mij ook bijzonder. Mijn vader heeft mijn moeder ooit leren schaatsen op de Molenkreek.’

‘Zeeuws-Vlaanderen is het Bourgogne van Zeeland’

Biologisch Ondertussen zitten we aan de entrecôte en de rode wijn. Net als de Basa en de Gaba do Xil zijn het wijnen van het jonge

Als zestienjarige had Rex zijn eerste bij-

Spaanse wijntalent Telmo Rodriguez. ‘Telmo is een van de

baantje in hotel-restaurant Sanders de

vernieuwers in de Spaanse wijnbouw,’ vertelt Rex. ‘Hij werkt

Paauw in Sluis. Daar is de liefde voor wijn

biologisch en het liefst met autochtone druivenrassen die in

begonnen, maar dat hij iets in de horeca

de vergetelheid dreigen te raken. Hij maakt topwijnen, maar

wilde doen wist hij al op zijn elfde. ‘Mijn

zorgt vooral ook voor goede betaalbare wijnen waarin het ka-

ouders gingen vaak op zondagmiddag

rakter van de Spaanse druivenrassen tot uitdrukking komt.’

naar Hotel Noordzee in Cadzand. Dan

aten we een appelbol. Als kleine jongen

We drinken rode wijnen van Telmo Rodriguez uit Bierzo, Rioja

zag ik mijn ouders intens genieten. Dat

en Ribera del Duero. We bedienen onszelf. Rex is nu druk met

is me altijd bijgebleven. Die ene appel-

zijn gasten te laten proeven en genieten. Immers, wijn kan

bol, en daarvan zó gelukkig worden. Dat

mensen gelukkig maken, net als een appelbol op een hotelter-

maakt de horeca uniek.’

ras in Cadzand.

Rex Neve Rex Neve (1965) ‘emigreerde’ in 1984 op negentienjarige leeftijd vanuit zijn Zeeuws-Vlaamse geboortedorp IJzendijke naar Amsterdam, waar hij nu een succesvol ondernemer is in de wijnhandel en de horeca. Hij begon er zijn carrière bij het beroemde Amstel hotel. Diverse horecabanen volgden, waaronder in restaurant De Hoefslag in Bosch en Duin. Rex studeerde enige tijd oenologie (wijnbouwkunde) aan de Universiteit van Bordeaux en werkte voor wijnboeren in de Bordeaux en de Champagne. In 1991 begon hij wijn te importeren en opende hij wijnwinkel Chabrol Wines in de Haarlemmerstraat. Inmiddels heeft Chabrol twee filialen; één in Amsterdam en één in Utrecht. Samen met twee businesspartners opende hij in 2010 Bistrot Neuf, eveneens in de Haarlemmerstraat, pal naast de eerste Chabrol-winkel.

De wijnkaart van Ensenada

Ensenada heeft vier Spaanse wijnen op de kaart. Twee witte en twee rode. Gaba do Xil, Godello

Basa, Rueda Blanco

Karaktervolle witte wijn van de druif Godello uit het relatief

Aromatische, frisse en exotische witte wijn van de druif

koele Galicië. Vol en romig, floraal, kruidig, zacht tropisch

Verdejo (50%), aangevuld met Viura (macabeo) en Sau-

fruit, limoen en een amandelbittertje. Stevige maar ele-

vignon Blanc. Groene appel, peer, perzik en een milde

gante wijn met structuur, body en lengte.

kruidigheid. Toegankelijk en toch vol Spaans temperament.

Museum Crianza, Cigales Rode wijn van de oer-Spaanste druif tempranillo, gemaakt door de bekende Rioja-producent Barón de Ley die in 1997 Bodega Museum oprichtte in het kleine wijngebied Cigales ten noorden van Valladolid. Een zachte en fruitige rode wijn met aroma’s van aardbeien, kersen en bessen, aangevuld met zwoele aroma’s van vanille en kokos afkomstig van de rijping op eikenhouten vaten. Museum Real Reserva, Cigales De grote broer van de Museum Crianza. Gemaakt van de beste en rijpste tempranillo-druiven. Volle, krachtige wijn in moderne Spaanse stijl, waarbij fruit- en houtaroma’s met elkaar in evenwicht zijn. Museum Real Reserva heeft twee jaar houtrijping gehad. Smeuïg, geconcentreerd rijp fruit van bosbessen en zwarte pruimen versmelten met de vanille, kokos en pittige, kruidige aroma’s van de Franse eikenhouten vaten.

WWW.OPTIEKSLUIS.NL | OUDE KERKSTRAAT 15 4524CT SLUIS | +31(0)117- 461 204 DONDERDAG GESLOTEN, ZONDAG OPEN VANAF 14.00 UUR

Woondecor_02.indd 1

02-06-2010 13:58:33

Op vijftien autominuten van Guesthouse Ensenada ligt het vestingstadje Sluis. Binnen de middeleeuwse stadswallen wonen slechts 2300 zielen. Toch hebben we hier te maken met een ĂŠchte stad, met alle verleidingen die daarbij horen... Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent en Tetramesh

Zeg tegen een Sluizenaar nooit dat u zijn woonplaats ‘zo’n

tussen de beroemde Hallentoren in Brugge en het belfort van

leuk dorpje’ vindt. Op alle straatnaambordjes prijkt het rood-

Gent niet ontgaan. Op het hele en halve uur zie je het hou-

witte stadswapen en staat met duidelijke letters ‘Stad Sluis’.

ten beeldje van klokkenluider Jantje van Sluis op de klokken

Ooit was Sluis de poort van Vlaanderen, een belangrijke ha-

slaan en op het hele uur is het carillon in het hele stadje te

ven aan zeearm het Zwin en trots onderdeel van het Hertog-

horen. Toen het Zwin verder verzandde en schepen ook niet

dom Bourgondië. Natuurlijk, het is eeuwen geleden, maar de

meer tot in Sluis konden komen, nam de macht van Sluis snel

Sluizenaar is zich bewust van de roemruchte geschiedenis van

af. Maurits van Oranje voegde de stad in 1604 bij Nederland.

zijn stad. Bovendien heeft Sluis een groot deel van zijn oude

Hierdoor is het stadhuis van Sluis het enige belfort op Neder-

luister weten te bewaren. Het belfort op de grote markt is daar

lands grondgebied.

het belangrijkste bewijs van.

Teken van macht Tussen 1350 en 1450 beleefde Sluis zijn ‘gouden eeuw’. Door-

Shopping-paradijs De handelsgeest die Sluis in zijn gouden eeuw groot maakte, is nooit verdwenen. Geen enkele plaats van deze omvang

dat het Zwin langzaam verzandde,

heeft zo’n groot en divers winkel-

konden grote zeeschepen niet meer

aanbod. Al meer dan honderd jaar

tot in het verderop gelegen Brugge

zijn de winkels in Sluis op zondag

komen. Die stad gold toen als de be-

open. Hoe dat zo komt? In het begin

langrijkste haven van West-Europa.

van de twintigste eeuw mochten

Sluis nam die rol graag van Brugge

katholieke kloosters in Frankrijk

over en groeide als kool. De rijkdom

geen onderwijs meer geven. Ze we-

van de stad kwam tot uiting in de

ken uit naar België en Nederland

bouw van een belfort, het symbool

en bouwden daar grote seminaries

van macht in die tijd. Elke stad van

en kostscholen. In Sluis verrezen er

betekenis in Vlaanderen en Noord-

vier. De bekendste was het Soeurs de

Frankrijk bouwde in de middeleeu-

Sainte Ursule de la très Sainte Vierge

wen een grote stadshal met een hoge klokkentoren. Wie door

aan de Sint-Annastraat. Tegenwoordig is in het gebouw hotel

zijn wimpers naar het Sluisse belfort kijkt, kan de gelijkenis

De Dikke van Dale gevestigd, dat vernoemd is naar de beken-

Skyline van Sluis gezien vanaf de vestingwallen de Sluizenaar Johan Hendrik van Dale die in de negentiende

te vinden, wordt het stadje nu ook in Nederland steeds beken-

eeuw in Sluis zijn beroemde woordenboek schreef. De fami-

der. Het enorme succes van driesterrenkok Sergio Herman van

lieleden van de scholieren op de Sluisse kostscholen kwamen

restaurant Oud Sluis speelt daarin een belangrijke rol. Maar

hun kroost op zondag opzoeken en de Sluisse middenstand

ook het winkelaanbod wordt steeds hoogstaander. Exclusieve

speelde hierop in door de deuren op zondag open te gooien.

modezaken en een groot aanbod van interieurwinkels geven

Door de zondagsopening groeide Sluis al voor de oorlog uit

Sluis de allure die het toekomt.

tot een koopcentrum van formaat. Vooral Belgen zochten Sluis massaal op om producten te kopen die in Nederland een

De Bourgondische roots van Sluis vindt u terug in het brede

stuk goedkoper waren. Ook de financiële sector groeide omdat

aanbod van restaurants en cafés. Sluis biedt voor ieder wat

veel Belgische families hun bankzaken net over de grens in

wils, van een goede friettent tot drie Michelinsterren. Van de

Sluis gingen regelen om zo te profiteren van gunstige fiscale

typisch Zeeuwse mosselen tot een malse steak. Tel daar de

voorwaarden. Nog steeds kent Sluis, afgezet tegen het aantal

vele zonnige terrasjes bij op en het wordt duidelijk waarom

inwoners, relatief veel bankkantoren.

Sluis jaarlijks zo’n vier miljoen dagtoeristen trekt. De grootste

Oh la la!

aantrekkingskracht van Sluis ligt echter in haar ontegenzeggelijke

In de vrije jaren zeventig kreeg Sluis

charme, die moeilijk in woorden te

ook bekendheid vanwege het grote

vangen is. U voelt het pas echt als

aantal erotische winkels dat er zijn

u op een stralende zondag door de

deuren opende. Veel seksartikelen

straatjes flaneert.

waren toen in België nog verboden, waardoor in de grensstreek een levendige handel onstond. Sluis werd het stoutste stadje van ZeeuwsVlaanderen, een imago dat in de jaren tachtig en negentig gelukkig kon worden ingeruild voor een evenwichtiger beeld. Terwijl de Belgen Sluis al meer dan honderd jaar als koopstad weten 27

Linksboven & onder: feest tijdens de Sluisse avondmarkt Rechtsboven: De Steenen Beer

Highlights De stadswallen Nadat Maurits van Oranje Sluis in 1604 bij Nederland voegde, maakte hij van de stad een vesting door de bestaande verdedingswallen te verhogen en uit te breiden. Het verdedigingswerk moest Sluis beschermen tegen invallen van met name de Spanjaarden. Tegenwoordig ligt er op de wallen een prachtige wandelroute. In een uur tijd loopt u het hele stadje rond en geniet u van de prachtige natuur rond de wallen. Onderweg komt u vier middeleeuwse stadpoorten tegen: de Zuidpoort, de Oospoort, de Waterpoort en de ruïne van de Steenen Beer of Westpoort.

De avondmarkten Van half juli tot half augustus organiseert

De Damse vaart

de Sluisse middenstand jaarlijks vier keer

Nadat het Zwin verzand was liet Napoleon Bonaparte tij-

op dinsdagavond een avondmarkt. Deze

dens de Franse overheersing een kanaal graven dat Brug-

traditie is inmiddels uitgegroeid tot een re-

ge met de Westerschelde moest verbinden. Toen Napo-

gionaal evenement met een veelheid aan

leon bij Waterloo werd verslagen, lag het kanaal tot Sluis.

kraampjes en proeverijen. Het festijn wordt

Op de kaai in Sluis kunt u aan het water heerlijk genieten

aangekleed met straattheater en live mu-

op een terrasje. Actievelingen kunnen de vaart op met

ziek.

een waterfiets. Wie er gaat wandelen, mag het voetveertje ‘Kobus’ tussen Sluis en het Vlaamse Hoeke niet missen. Het

De belforttoren

moet door de passagiers met eigen spierkracht aange-

De beroemde klokkentoren en de raads-

dreven worden. Als de winter streng genoeg is, wordt er

zaal van het belfort zijn in mei, juni, septem-

op de Damse Vaart de schaatsklassieker Sluis-Brugge-Sluis

ber en oktober op zondag tussen 14.00 en

verreden. Elk jaar in juni wordt langs de Damse vaart de

17.00 uur tegen een kleine vergoeding te

populaire antiekmarkt ‘Brocante langs de Waterkant’ ge-

bezichtigen. In juli en augustus is de toren

organiseerd. Een oneindige sliert kraampjes waaiert dan

dagelijks te beklimmen tussen 13.00 uur en

langs de vaart. Wie weet vindt u er wel dat ene antieke

17.00 uur. Vanaf boven kunt u bij helder

meubelstuk waar u altijd al naar op zoek was.

weer Vlissingen en Brugge zien liggen.

GROOTE MARKT 7-A 4524 CD SLUIS TEL: 0031 (0)117 462 214

FA B R I C A

ONDERNEMERSBLOED

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

l jaren werkt het stadje Sluis als een mag-

Sergio is een wereldster, maar daar merk je niks van als je

neet op haute cuisine-liefhebbers uit alle

hem op een doordeweekse donderdagochtend in april bij Oud

hoeken van de aardbol. Allemaal willen

Sluis opzoekt. Ontspannen ontvangt hij ons. ‘Dag Tine! Alles

ze de culinaire topprestaties van driester-

goed? Ga zitten!’ Hoewel binnen twee uur het restaurant al-

renkok Sergio Herman persoonlijk proeven. Ook gas-

weer vol zal zitten voor de lunch, neemt Sergio de tijd voor

ten van Ensenada weten de weg naar zijn restaurant

het gesprek. Ondanks alles is Sergio gewoon Sergio gebleven.

Oud Sluis goed te vinden. Robert en Tine wijzen hun

Het succes is bijna niet te bevatten: drie Michelinsterren, een

graag de weg, want ze onderhouden goede banden met

score van 20 op 20 in de Gault Millau, een vaste plaats in de

Sergio. Net als Ensenada is Oud Sluis een echt familie-

top 50 van beste restaurants ter wereld, een sterrenhuwelijk

bedrijf, waarin verschillende generaties naast elkaar

met TV-presentatrice Ellemieke Vermolen en een eigen televi-

werken. De opa van Sergio begon op de Beestenmarkt

sieprogramma in Vlaanderen. Het Sluisse wonderkind dat in

in Sluis een bistro, Sergio’s ouders Ronnie en Ans

zijn keuken smaken weet te combineren die mensen tot ver

bouwden die uit tot een regionaal bekend mosselres-

buiten zijn geboortegrond in vervoering brengen, wordt in

taurant. Zijn vader leerde Sergio wat lekker eten is.

2010 veertig. Sinds twee jaar wordt hij zakelijk ondersteund

Zijn veertien jaar jongere broer Michel zorgt er tegen-

door zijn 25-jarige broer Michel, die is afgestudeerd aan de ho-

woordig als bedrijfsleider voor dat Oud Sluis op een

gere hotelschool van Maastricht. Samen vormen ze een sterk

vlotte en ‘jonge’ manier geleid wordt. Speciaal voor

duo, Sergio in de keuken, Michel in het restaurant.

Ensenada Magazine ging Tine bij Oud Sluis in gesprek met de beide broers. 31

ONDERNEMERSBLOED

Sergio: ‘School interesseerde mij weinig, terwijl Michel goed kon leren’ Tegenpolen

Père et fils Sergio: ‘Nu ik over de veertig ben, merk ik dat ik familie be-

Sergio: ‘Nee, ik had tien jaar geleden niet gedacht dat mijn

langrijker vind dan vroeger. Tien jaar geleden ging ik zo op in

broertje in de zaak zou komen en hijzelf denk ik ook niet. Hij

mijn werk, dat ik mijn familie nog wel eens vergat. Tegenwoor-

is een totaal ander persoon dan ik. School interesseerde mij

dig loop ik veel vaker bij mijn vader en moeder binnen om

vroeger weinig, terwijl Michel goed kon leren. We zijn wel al-

gewoon even een kop koffie te drinken. Ik vind het ook belang-

lebei heel perfectionistisch in ons werk. Michel is erg gefocust

rijk om genoeg tijd met mijn drie kinderen door te brengen. Ik

en dat maakt hem een uitstekende restaurantmanager. Hij is

gun hun dezelfde warme opvoeding die ik zelf ook heb gehad.’

goed met cijfers, dus zaken als de boekhouding zijn bij hem in prima handen. Met Michel in het restaurant kan ik me hele-

Michel: ‘Ik heb vroeger altijd gezien hoe hard mijn ouders

maal richten op de keuken.’

moesten werken in het restaurant. Je moet dan veel missen en dat daar had ik zelf geen zin in. Toch heb ik voor de hotel-

Michel: ‘Oud Sluis draait om Sergio. Hij is degene die al zijn

school gekozen, maar meer omdat het een goede management-

creativiteit in de gerechten moet leggen, de mensen komen

opleiding is. De meeste afgestudeerden komen uiteindelijk

voor hèm. Nee, ik vind niet dat ik in zijn schaduw sta. Zijn rol

niet in de horeca terecht. Ikzelf zat meer te denken aan iets

zou mij niet passen. Ik vind het veel leuker om op de achter-

in de evenementenbranche. Aan het eind van mijn opleiding

grond te opereren, om te zorgen dat alles op rolletjes loopt

opende Sergio zijn guesthouse Chico Y Luna, vlakbij Sluis in

zodat Sergio in de keuken kan schitteren.’

Sint Anna ter Muiden. Toen hij een beroep op me deed, besefte ik wel meteen dat dat een mooie kans was. Ik heb eerst een

Sergio: ‘Ik heb nooit met mijn partner in de zaak samenge-

tijd het guesthouse gerund, maar toen bij Oud Sluis een be-

werkt. Ik vind het daarom heel prettig dat mijn broer nu de

langrijke collega wegging, ben ik ook bij Oud Sluis mee gaan

gasten ontvangt. Iemand die dicht bij me staat en die ik hon-

helpen. Je kunt zeggen dat ik erin gerold ben.’

derd procent kan vertrouwen.’ Sergio: ‘Ik heb alles aan mijn vader te danken. Hij heeft me Michel: ‘Als we aan het werk zijn, zie ik Sergio niet als broer.

smaak bijgebracht, de basis van mijn succes is door hem ge-

Ik ga met hem om als met elke andere collega. Pas als je met

legd. Daarom heb ik al jaren het Père et fils-menu op de kaart

Sergio buiten het restaurant loopt en hij wordt constant her-

staan bij Oud Sluis. Ik lijk ook veel op hem. Mijn vader is zacht-

kend, dan besef je hoe beroemd hij eigenlijk is. Vorig jaar ben

aardig en emotioneel. Maar ook de nonchalance heb ik van

ik met Sergio meegeweest naar de bekendmaking van The

hem. Dingen laten liggen die hadden moeten gebeuren. Dat

World’s 50 Best Restaurants in Londen. Dat was een geweldige

is een slechte eigenschap, dat weet ik. Soms schrik ik ervan

ervaring. Zelfs dáár wordt hij op straat herkend. Maar in ons

hoeveel ik op hem lijk. Ik kan op dezelfde manier voor me

vak kun je niet de hele tijd op een roze wolk blijven lopen.

uitstaren. En – net als mijn vader vroeger altijd deed – neem

Onze gasten betalen veel geld om bij Oud Sluis een perfecte

ik vlak voordat ik ’s middags en ’s avonds de keuken in ga een

culinaire ervaring te hebben. Daarom moeten wij dag in dag

klein glaasje champagne. Een powershotje om in de juiste

uit heel geconcentreerd werken.’

stemming te komen.’

Michel: ‘In de meeste restaurants worden ze zenuwachtig als ze weten dat de broer van Sergio komt eten’ Zeeuws-Vlaanderen Michel: ‘Ik heb mijn vriendin Sarine tijdens mijn opleiding in Maastricht leren kennen. Pas daar kwamen we erachter dat we allebei uit Zeeuws-Vlaanderen komen. Veel Zeeuws-Vlamingen gaan studeren in Maastricht. De mentaliteit daar sluit goed aan bij de onze. We wonen en werken nu allebei in Zeeuws-Vlaanderen en dat voelt goed. Op onze vrije dag gaan we graag uit eten, maar we reserveren meestal op haar naam. Lachend: ‘In de meeste restaurants worden ze zenuwachtig als ze weten dat de broer van Sergio komt eten.’

Michel: ‘In ons vak kan je niet de hele tijd op een roze wolk blijven lopen’ Sergio: ‘Uiteindelijk denk ik dat wij hier in ZeeuwsVlaanderen een bredere blik hebben dan in bijvoorbeeld Amsterdam. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het een geweldige stad en ik kom er supergraag. Maar iedereen is er enorm gefocust op de stad zelf. Ze kijken niet verder, terwijl wij het hier normaal vinden om een paar uur in de auto te zitten om ergens naar toe te gaan. Als mensen uit de Randstad naar Oud Sluis komen, klagen ze altijd over de afstand. Dan denk ik “Wie is hier nou de provinciaal?” Ik zeg niet dat ik altijd in Zeeuws-Vlaanderen zal blijven. Maar mocht ik ooit weggaan, zal ik wel altijd blijven terugkomen. Dit is waar ik vandaan kom. Waar ik ook naar toe ga, ik vind het altijd heerlijk om terug naar Sluis te rijden.’

Uitzicht Groede

Wie de prachtige natuur rond Ensenada van binnenuit wil beleven, stapt op de fiets. Het landschap lijkt gemaakt om op de tweewieler

De Nieuwkerksche kreek

te ontdekken. EĂŠn van de mooiste routes van de streek begint en eindigt bij Ensenada. De Panoramaroute biedt u Zeeuws-Vlaanderen in de notendop: kleine boerendorpjes, uitgestrekte polders en een indrukwekkend uitzicht over de Noordzee en de monding van de Westerschelde.

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

et is een stralende meidag als ik met Robert

Na onze korte pauze slaan we even voorbij de kreek linksaf,

en Tine op de fiets stap om samen hun favo-

de Torenweg op. Het landschap is doorsneden met stokoude

riete route te fietsen: de Panoramaroute. We

dijkjes waarop de takken van de knotwilgen met de wind

zijn nog geen minuut van het terrein van En-

meedeinen. Aan de horizon zien we nog net de wieken van de

senada af als we aan de rand van Schoondijke het eerste rood-

Ensenada-molen draaien. Op de uitgestrekte akkers komen de

witte bordje van de Panoramaroute tegenkomen. De bordjes

eerste plantjes boven die over enkele maanden voor een rijke

zullen ons de komende 35 kilometer de juiste weg wijzen. Het

oogst zullen zorgen. Het ronken van een tractor is het enige

bordje stuurt ons het fietspad op dat pal langs de Molenkreek

menselijke geluid dat af en toe het gekwetter van de vogels

loopt. Op het houten bruggetje zien we door het riet het hele

doorbreekt. Het laatste stuk van de Torenweg is aan weerszij-

domein van Ensenada liggen in de zon. Het waait net genoeg

den omzoomd met hoge populieren. De berm staat vol met

om de wieken van de molen krachtig te laten draaien. Op de

kleurige wilde bloemen en fluitenkruid. Aan de horizon te-

kreek vieren watervogels spartelend het begin van de zomer.

kent het schilderachtige silhouet van Groede zich af.

En ook de kikkers kwaken dat het een lieve lust is. Aan het eind van het fietspad verlaten we Schoondijke en zetten we

Het Vlaemsche Erfgoed

onze tocht voort via het buurtschap Tragel richting Groede.

Als een van de weinige dorpen in West-Zeeuws-Vlaanderen

Na een kwartiertje stoppen we even bij de Nieuwkerksche

kwam Groede relatief ongeschonden uit de Tweede Wereld-

kreek. Er staat een bankje waarop we genieten van het eerste

oorlog. Hierdoor heeft het dorpje zijn oorspronkelijke en au-

bijzondere panorama van de route. De Nieuwkerksche kreek

thentieke sfeer volledig weten te bewaren. Op het marktplein

is net zoals de Molenkreek bij Ensenada een oud stukje zee dat

zetten onze fiets even tegen een muurtje. We realiseren ons

na inpoldering is overgebleven. De kreken zijn de parels van

dat de tijd hier echt heeft stilgestaan. De oude hervormde kerk

de Zeeuws-Vlaamse natuur en worden bewoond door bijzon-

torent boven het pittoreske pleintje vol leuke terrasjes uit. Via

dere vogels en amfibieĂŤn. Op het bankje neem ik een hap in

de Molenstraat komen we in de Slijkstraat waar museum Het

mijn appel en besef ik dat geluk hem in de kleine dingen zit.

Vlaemsche Erfgoed is gevestigd. Het is een mini-openluchtmu-

Fietsen over de dijk van de panoramaroute

Boven: strand op 5 km afstand van Ensenada Onder: restaurant De Zeeuwse Kust

Voetveer Breskens - Vlissingen

seum waar allerlei oude Zeeuws-Vlaamse ambachten en tra-

Zwarte polder

dities door vrijwilligers in leven worden gehouden. Het Slijk-

Een kilometer na onze stop bij De Zeeuwse kust, fietsen we

straatje wordt daarom ook wel het Museumstraatje genoemd.

de zeedijk op. Het is even flink zweten, maar de beloning is

We neuzen even rond in het winkeltje bij het bezoekerscen-

de moeite waard: de zee! Op dit punt van de Zeeuws-Vlaamse

trum en besluiten hier zeker nog eens terug te komen.

kust, is door een dijkdoorbraak in het begin van de negentiende eeuw een slufter in het land geslagen: de Verdronken Zwar-

Omdat het eerste deel van de fietstocht onze eetlust heeft op-

te Polder. Het gebied is nooit helemaal opnieuw ingepolderd,

gewekt, zoeken we een zonnig plekje op het terras van Eetcafé

waardoor er een uniek getijdengebied kon ontstaan met veel

’t Overleg, aan het eind van het museumstraatje. We genieten

bijzondere planten- en vogelsoorten. Voor we verder fietsen,

van een vers, zelfgebakken broodje, hun specialiteit. Gasten

rusten we even uit van de beklimming van de zeedijk en genie-

van Guesthouse Ensenada die de Panoramaroute fietsen, krij-

ten we van het prachtige uitzicht over de verdronken polder.

gen bij ‘t Overleg een gratis consumptie.

We ruiken de zee…

We zetten onze fietstocht nu over de duinenrij voort richting Breskens, dat zeven kilometer verderop ligt. We fietsen afwis-

Na de lunch zetten we onze tocht voort richting Nieuwvliet-

selend op of onderaan de duinenrij. Halverwege gaat de grote

Bad. Zodra we Groede uitrijden, steekt er een zeebriesje op en

geasfalteerde weg de zeedijk weer op: de Panoramaweg. Boven

zien we het landschap opener en weidser worden. Het is dui-

op de dijk ontvouwt zich een indrukwekkend uitzicht over

delijk: de Noordzee is niet meer ver weg. Op het lange rechte

de monding van de Westerschelde. Aan de overkant zien we

stuk van de Catsweg, moeten we even flink doortrappen. ‘De

de skyline van Vlissingen met zijn vele hoge appartementsge-

Panoramaroute doet hier zijn naam eer aan, ’zegt Robert. ‘Die

bouwen en de Arsenaaltoren. Grote zeeschepen stomen langs

uitgestrektheid vind je op weinig plekken terug. Prachtig hoe

Vlissingen op naar de haven van Antwerpen. Voor ons doemt

ver je hier kan kijken.’ Als we na de Mosseldijk en de Adornis-

de oude zwart-witte vuurtoren van Breskens op. De toren uit

dijk het strand bijna kunnen ruiken, duikt er opeens een op-

1867 is de oudste gietijzeren vuurtoren van Nederland. Bij

vallend restaurant op: De Zeeuwse Kust. De zaak is gevestigd

strandpaviljoen Het Halve Maentje stoppen we even voor een

in een modern pand, verscholen tussen duinzand en helm-

verfrissend ijsje.

gras. Hoewel we nog niet op de helft van de route zijn, kunnen we de verleiding niet weerstaan en nemen we opnieuw pauze.

Breskens

‘Hier moet je zijn voor een goede kop koffie’, weet Tine. En ze

We fietsen Breskens binnen langs de veerhaven. Hier vertrekt

heeft gelijk. De Zeeuwse Kust heeft een keur aan koffiespecia-

twee keer per uur een voetveer naar Vlissingen. Het boottocht-

liteiten op de kaart. Gasten van Ensenada die de Panoramarou-

je en een bezoek aan deze oude havenstad, is goed te com-

te fietsen, krijgen er hun kopje koffie gratis. Ik kies voor een

bineren met het fietsen van de Panoramaroute. In Vlissingen

cappucino en verheug me ondertussen op het mooiste deel

valt voor gasten van Ensenada veel te beleven. De stad heeft

van de route: de zeedijk!

een gezellig centrum met veel winkels, restaurants en musea. 35

Drukte in de jachthaven van Breskens

Genieten op het terras van Gusto en De Kluiver in Breskens

Bovendien heeft de stad één van de mooiste boulevards van

Via Nummer Eén naar huis…

Zeeland. Wij laten Vlissingen even voor wat het is en fietsen

Hoewel onze benen al een beetje moe worden en het eerste

door het centrum van Breskens naar de jachthaven.

pintje bij De Kluiver ons wat rozig heeft gemaakt, hebben we nog een dikke tien kilometer voor de boeg. We verlaten Bres-

Het vissersplaatsje Breskens is een geliefde aanlegplek voor

kens in oostelijke richting en na een paar kilometer komen

watersporters. De jachthaven ligt direct achter de vismijn,

we in het buurtschap Nummer Eén, ooit vernoemd naar een

waar de Bressiaanse vissersvloot dagelijks vele verse vissoorten

paaltje dat het eerste kavel van de Hoofdplaatpolder aanduid-

aan wal brengt. Na de tocht over de duinen knort onze maag,

de. Ook hier fietsen we weer door uitgestrekte polders, met

maar gelukkig weten Robert en Tine een uitstekend adresje

opnieuw weidse panorama’s. Via het buurtschap Slijkplaat,

voor een lekker bord soep. Restaurant De Kluiver ligt direct

waar het bekende sterrenrestaurant De Kromme Watergang

aan de jachthaven en heeft een gezellig en zonnig terras. We

is gevestigd, fietsen we weer richting Schoondijke. Voordat we

kiezen ervoor om dit keer binnen te zitten, want van hieruit

terug naar het guesthouse fietsen, slaan we op de rotonde van

kunnen we genieten van opnieuw een schitterend panorama.

Schoondijke nog even rechtsaf. We fietsen naar de Tragel-Oost

Het brede raam biedt een gezellig uitzicht op de boten in de

om even op adem te komen in de bijzondere tuin Juust Wa’k

jachthaven. ‘De Kluiver is één van de betere visrestaurants in

Wou van Schoondijkenaar Kees Jacobse. Hij ontwierp de 5200

de streek,’ vertelt Robert enthousiast. ‘Vooral de vissoep en de

m2 grote tuin helemaal zelf en stelt hem sinds 1992 open voor

oesters zijn er van een bijzondere kwaliteit.’ Als we besluiten

een enthousiast publiek. Na 35 kilometer op de fiets, voelt

de soep te proeven, blijkt Robert geen woord te veel te hebben

deze prachttuin als een oase van rust. Blikvanger is de schit-

gezegd: heerlijk van smaak en zeer rijk gevuld met beste vis-

terende Engelse border van 88 meter, maar ook van de natuur-

en schaaldieren. Direct naast De Kluiver ligt restaurant Gusto,

lijke waterpartijen en de bijzondere rozentuin zijn we onder

dat van dezelfde eigenaren is als De Kluiver. Gusto is het ide-

de indruk. Overal in de tuin vinden we terrassen, kuipplanten

ale restaurant om te genieten van mediterrane specialiteiten.

en onverwachte hoekjes.

Chef Eddy Smallegange bereidt er de beste pizza’s, pasta’s, sandwiches en tapas. Gasten van Ensenada die de Panoramaroute fietsen, kunnen bij Gusto gratis een overheerlijke Toscaanse tomatensoep nuttigen.

Juust Wa’k Wou

Vanuit de tuin van Kees Jacobse zijn we binnen vijf minuten terug bij Ensenada. In het Mexicaanse barretje serveert Tine ons een goed glas Spaanse witte wijn. Ondertussen vragen we Landschap rond de Kromme Watergang

ons af welke kant we morgen op zullen fietsen.

Ontdek de kUnSt VAn Het kLeIne GenIeten.

Kijk voor meer informatie over Brand op www.brand.nl 38

ADV BRN BRASSERIE Barlife.indd 1

Alcohol onder 16, natuurlijk niet 16-03-2009 13:58:54

9 13:58:54

Ensenada’s ﬁetsarrangement Gasten die van hun verblijf in Ensenada een fietsvakantie willen maken, kunnen het fietsarrangement boeken. Voor mensen die zelf geen fietsen meenemen, beschikt Ensenada over moderne, comfortabele fietsen. Naast de Panoramaroute hebben Robert en Tine prachtige fietsroutes naar Sluis, Knokke, Damme en Brugge voor u uitgestippeld. Kijk op www.ensenada.nl om er meer over te lezen!

Ensenada’s pitstops Panoramaﬁetsroute

Eetcafé ‘t Overleg Slijkstraat 9, Groede www.het-overleg.nl Gasten van Ensenada krijgen hier een gratis

consumptie

Restaurant De Zeeuws Kust Crox Houcke 73a, Nieuwvliet-Bad www.restaurantdezeeuwsekust.nl Gasten van Ensenada krijgen hier een gratis

kop kofﬁe

Strandpaviljoen ‘t Halve maentje Nieuwesluisweg 44, Breskens www.halvemaentje.nl

Gusto, Mediterrannean Treat Kaai 7, Breskens www.gustobreskens.nl Gasten van Ensenada krijgen hier een gratis Toscaanse tomatensoep

Juust Wa’k Wou Tragel Oost 21, Schoondijke www.juustwakwou.com (Kijk voor openingstijden op de website)

Wandelen Ook voor wandelliefhebbers heeft Guesthouse Ensenada veel moois in petto. Robert en Tine bevelen de wandelroute door natuurgebied Het Zwin van harte aan. Het Zwin is een groot getijdengebied tussen Cadzand en Knokke, precies op de grens van Nederland en België. Het gebied is internationaal bekend vanwege zijn bijzondere rijkdom aan planten en vogels. Naast de wandelroute door Het Zwin, kunt u bij Ensenada informatie opvragen over VVV-wandelroutes rond IJzendijke, Sluis en Breskens. Meer informatie vindt u ook op www.ensenada.nl.

Het Zwin; natuur- en wandelgebied

Proef en beleef het echte Zeeuws-Vlaanderen!

• Uitstekende vleesgerechten • Dagverse vis • Authentieke streekgerechten • Keuze uit diverse arrangementen Raadpleeg de website voor de menukaart; www.delausanne.nl Openingstijden oktober - april; Dinsdag, Donderdag, Vrijdag en Zondag geopend vanaf 12.00 uur. Zaterdag geopend vanaf 17.00 uur. Maandag en Woensdag gesloten. Openingstijden mei - september; Alle dagen geopend vanaf 12.00 uur. Woensdag gesloten.

Markt 8 4515 BA IJzendijke Telefoon: +31(0)117 302 001 E-mail: info@delausanne.nl Website: www.delausanne.nl 40

Van groene boon tot geurige koffie. Iedere dag versgebrande kwaliteitskoffie met een ultieme smaakbeleving. Dat is de magie van Mocca d’Or.

Als vaste koffieleverancier voor Guesthouse Ensenada kozen Robert en Tine voor Mocca d’or. Deze koffie wordt al jaren op ambachtelijke en deskundige wijze gebrand in eigen branderij. De geschiedenis van koffiebranderij Algra Mocca d’Or gaat terug naar de jaren ’30 van de vorige eeuw. In 1930 begon de heer Van Asseldonk met zijn koffiebranderij in Breda en drie jaar later startte

de heer Algra met zijn koffiebranderij en theehandel in Zwolle. Op de fiets gingen zij hun klanten af om persoonlijk de bestellingen rond te brengen. Ruim zeventig jaar later zijn de beide kof-

Duurzaam

fiebranderijen samengegaan onder de naam Algra Mocca d’Or, tegenwoordig Mocca d’Or genaamd.

Tekst: Annet Hilberdink Fotografie: Mocca d’Or

Mocca d’Or is tevens actief in duurzaam ondernemen. Verschillende koffiesoor-

Heerlijke espressomelanges van de beste

ten zijn Max Havelaar gecertificeerd.

koffiesoorten ter wereld, Single Origins

Een aantal daarvan is ook biologisch.

Het geheim van de kwaliteit van de Moc-

en andere koffiespecialiteiten in prach-

Het Max Havelaar assortiment zal in de

ca d’Or koffie schuilt in het deskundig

tige verpakkingen, worden dagelijks

nabije toekomst nog groter worden.

mêleren en branden van de koffieboon.

met zorg bij klanten afgeleverd. Een van

Mêleren is vakwerk, gebaseerd op jaren-

deze producten is de Mocca d’Or Clas-

lange ervaring. Wanneer de groene, on-

sic, een unieke espressomelange met

gebrande koffie binnenkomt, wordt de

een volle, ronde smaak en een fantas-

boon eerst gekeurd op vorm, grootte,

tische afdronk. De verfijning is mede

snede, geur en hardheid. Voldoen de bo-

te danken aan het unieke verpakkings-

nen aan de kwaliteitseisen, pas dan wor-

concept; de bonen worden direct na het

den ze gebrand. Koffie krijgt haar kleur

branden verpakt in een mooi design-

door verhitting en Mocca d’Or koffie

blik. Deze eyecatcher kan rechtstreeks op

wordt extra langzaam op ambachtelij-

de koffiemolen worden geplaatst. Dank-

ke wijze geroosterd volgens het unieke

zij de Vaculock ventielsluiting krijgt de

SlowRoast® brandprocedé. De bonen

koffie de tijd om onder druk tot volle

worden gewenteld in een gesloten trom-

rijping te komen en een intens aroma te

mel, terwijl deze wordt verhit. Op het

ontwikkelen. En dat proeft u!

Mêleren en branden

Designblik

moment dat het koffiearoma vrij komt, moet het branden worden gestopt. De smaak van de koffie wordt hierdoor in belangrijke mate bepaald. Na koeling is de koffie klaar om van te genieten.

Het is het eerste dat opvalt, als je als gast het domein van Ensenada oprijdt: de molen die trots uittorent boven het landgoed. Meer dan drie en een halve eeuw was deze molen getuige van het roerige verleden van Zeeuws-Vlaanderen, waar de geschiedenis van de familie De Hulster als een rode draad doorheen loopt.

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent & Familiearchief De Hulster

ster, waaronder de moeder van Robert. Je kan dus zeggen dat de geschiedenis van de familie de Hulster in Zeeuws-Vlaanderen net zo oud is als de grond waarop de molen staat.

Houtland Andries de Hulster werd geboren in het West-Vlaamse dorpje Gits vlakbij Torhout; een gebied onder Brugge dat ook wel het

n het jaar 1654 wordt op het terrein waar nu het

‘Houtland’ wordt genoemd. Veel oorspronkelijke namen uit

Guesthouse Ensenada ligt voor het eerst een molen

die streek hebben iets met hout of bomen van doen, dus ver-

gebouwd. De houten standerdmolen was onderdeel

moedelijk ook de naam De Hulster. In de tijd van Andries, was

van het nieuw gebouwde Willemsdorp, dat midden in

de zandige bodem van het Houtland dicht bebost en daarom

de net drooggemalen Willemspolder lag. De eeuw ervoor was

niet geschikt voor landbouw. Het ligt voor de hand dat Andries

het gebied door het geweld van de Tachtigjare Oorlog tegen

naar Zeeuws-Vlaanderen kwam omdat daar door de inpolde-

Spanje verschillende keren onder water gelopen. Veel dorpen,

ringen veel nieuwe landbouwgrond vrijkwam. In diezelfde pe-

waaronder het oude Schoondijke, werden door de golven ver-

riode kwamen ook veel Hugenoten, die in Frankrijk vanwege

zwolgen. Zeeuws-Vlaanderen lag tientallen jaren in de front-

hun geloof werden vervolgd, naar Zeeuws-Vlaanderen om zich

linie van de oorlog van de Oranjes tegen de Spanjaarden. In

er als boer te vestigen. Lange tijd werd daarom onterecht ge-

heel Zeeuws-Vlaanderen vind je nog oude verdedigingswerken

dacht dat de De Hulsters ook van de Hugenoten afstamden.

terug uit deze tijd. Gasten van Ensenada die hier meer over

Door de eeuwen heen trouwden verschillende de Hulsters met

willen weten, moeten zeker een bezoek brengen aan museum

afstammelingen van de Franse Hugenoten, zoals de familie

Het Bolwerk in IJzendijke, dat geheel in het teken staat van

Risseeuw. Ook Robert heeft dus Hugenotenbloed door zijn

deze Staats-Spaanse linies.

aderen stromen.

Na de oorlog tegen Spanje investeerden de Hollandse en

Napoleon

Zeeuwse machthebbers flink in het creëren van nieuwe land-

De Spanjaarden zijn niet de enige buitenlanders die door de

bouwgrond door inpoldering. De bewoners van Willemsdorp

eeuwen heen in Zeeuws-Vlaanderen aan de macht zijn ge-

gingen hun dorp algauw weer Schoondijke noemen, naar het

weest. In 1795 trekken de legers van Napoleon de Nederlanden

verdwenen oude dorp dat een kilometer verderop had gelegen.

binnen. Tot het moment dat Napoleon in 1815 bij Waterloo

Niet lang na het droogvallen van de Willemspolder, meldt An-

wordt verslagen, maakt Zeeuws-Vlaanderen deel uit van het

dries de Hulster zich rond 1660 in West-Zeeuws-Vlaanderen.

Franse Département de l’Escaut. Het is in die periode dat de mo-

Hij is de stamvader van inmiddels twaalf generaties De Hul-

len in het bezit komt van één van de voorouders van Robert.

‘De geschiedenis van de familie De Hulster in Zeeuws-Vlaanderen is net zo oud als de grond waarop de molen staat’ 42

Linksboven: Francijntje, de moeder van Robert op achttienjarige leeftijd Rechtsboven: oude ansichtkaart van Schoondijke met daarop de De Hulsters molen Midden: foto +/- 1923 Roberts oma Suzanna met Piet en An Linksonder: foto +/- 1923 Roberts opa molenaar Abraham de Hulster en de knechten Rechtsonder: foto +/- 1910 Roberts overgrootvader molenaar Anthonie de Hulster en overgrootmoeder Maria

Sed ut perspiciatis unde omnis iste natus error sit voluptatem accusantium doloremque laudantium, totam rem aperiam, eaque ipsa quae ab illo inventore

De vader van Robert houdt elke zaterdag samen met molenaar Arnold Lampaert de molen in bedrijf. De toenmalige eigenaar van de molen Isaac Lijbaert kon zijn schulden niet langer voldoen, waarna de molen en het bijbe-

nieuwe stenen molen te bouwen, iets verderop. Zo geschiedde,

horende domein in 1812 voor de Napoleontische rechtbank

de molen werd uitgevoerd met een typische mansarde kap,

in Eeklo openbaar werden geveild. De Schoondijkse boer Jo-

zoals in die tijd in Vlaanderen gebruikelijk was. Zestien jaar

zias Risseeuw ging met zijn advocaat procureur Dircks naar

later sloeg het noodlot echter alweer toe. Door het te heet lo-

Eeklo om te proberen het molenerf in zijn bezit te krijgen. De

pen van het vangwiel vatte de molen vlam en brandde volledig

Napoleontische rechtbanken werkten in die tijd met kaarsen.

uit, waarna de Eeklose molenbouwer de molen herbouwde.

Telkens als er een bod werd gedaan, ontstak de rechter een

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kap opnieuw van

kaars. Zolang de kaars brandde, kon er een tegenbod gedaan

de molen geschoten. De wiekenas met wieken bleven echter

worden. Bij een tegenbod werd er een nieuwe kaars ontstoken.

gespaard. Door gebruik te maken van een inderhaast gebo-

Tijdens de sessie, die lang geduurd moet hebben, werden tien-

gen rijplaat als remband, heeft de molen de oorlog zonder

tallen kaarsen ontstoken. Risseeuw en Dircks hadden echter

kap overleefd. In 1948 liet Roberts opa Abraham de Hulster

een lange adem en wisten de biedingen van Procureur des

de molen restaureren door molenbouwer Adriaans uit Weert.

Keizers Eggermont telkens te overtroeven. Uiteindelijk kreeg

De molen kreeg toen de Hollandse kap, die hij nu nog steeds

Jozias Risseeuw de molen en de omliggende grond en gebou-

heeft. Abraham de Hulster deed de molen over aan zijn zoon

wen in zijn bezit voor zeventienduizend vierhonderd en vijftig

Anthonie. De oom van Robert hield de molen tot 1956 beroeps-

francs. Als de dochter van Jozias in 1856 trouwt met Abraham

matig in bedrijf.

Pieter de Hulster, zoon van de burgemeester van Schoondijke en betovergrootvader van Robert, komt de molen definitief in

In 1994 werd de molen eigendom van Stichting De Hulsters

het bezit van de familie de Hulster.

Molen Schoondijke en met subsidie van Monumentenzorg

Rampspoed

werd hij opnieuw gerestaureerd. Karel Malcorps, de in 1923 geboren vader van Robert, houdt samen met molenaar Ar-

In 1884 – hij stond er toen ruim twee eeuwen- was de oorspron-

nold Lampaert de molen nog steeds elke zaterdag in bedrijf

kelijke houten molen zo verouderd dat hij tijdens een storm

en geeft rondleidingen aan geïnteresseerden en toeristen. Ook

door een windvlaag ineenstortte. Roberts overgrootvader An-

bezoekers van Guesthouse Ensenada zijn enthousiast over de

thony de Hulster gaf molenbouwer P. Willems, telg uit een ver

begeesterde wijze waarop Roberts vader en Arnold over het

maard molenbouwersgeslacht uit Eeklo, de opdracht om een

molenaarsambacht kunnen vertellen.

‘Telkens als er een bod werd gedaan, ontstak de rechter een kaars. Zolang de kaars brandde, kon er een tegenbod gedaan worden’ 44

Robert met zijn ouders

Karel en Francijntje Malcorps, de vader en moeder van Robert, leerden elkaar begin jaren ‘40 kennen, in de periode dat Zeeuws-Vlaanderen leed onder de Duitse bezetting. Voor jongelui was er in de oorlogsdagen weinig vertier, herinnert Francijntje zich. ‘We gingen naar de kèremesse in de Groe, dansen bie ’t urgel, daar kwam ik Karel tegen.’ De jonge Karel kwam van d’overkant, maar werkte als knecht op een boerderij in Zuidzande. Hij had er veel voor over om zijn Francijntje te kunnen zien. Meerdere keren per week liep hij vanuit Zuidzande te voet naar Francijntjes ouderlijk huis op het molenerf in Schoondijke, waar nu Guesthouse Ensenada is. Acht kilometer heen, acht kilometer terug. ‘En ik moest nog flink doorlopen,’ vertelt Karel. ‘Je moest van de Duitsers voor negen uur binnen zijn.’ Francijntje: ‘Dat waren andere tijden dan nu’. ‘Je kon niet elke dag met elkaar aan d’n èrm lopen.’ Als in het najaar van 1944 de bevrijding van Zeeuws-Vlaanderen dichtbij is, wordt er vooral in West-Zeeuws-Vlaanderen zwaar gevochten. De geallieerden, die na hun landing in Normandië snel oprukten naar het Noorden, konden OostZeeuws-Vlaanderen vrij gemakkelijk innemen. Ten westen van de Braakman, een inmiddels ingepolderde zeearm die Westen Oost-Zeeuws-Vlaanderen van elkaar scheidde, boden de Duitsers veel meer tegenstand. Terwijl Terneuzen al op 20 september werd bevrijd, zou het nog tot 30 oktober duren voordat

Na de oorlog kreeg Roberts opa Abraham de Hulster een speciale oorkonde van de Amerikaanse president Dwight Eisenhower als dank voor het bieden van onderdak aan de Amerikaanse piloot Jack Carter.

de geallieerden Sluis en Cadzand innamen. 45

· www.montblanc.com · www.unicef.org

signature for good. | The ability to read and write is a fundamental human right and the most important asset for children. It is essential for the development of the individual and of society, helping pave the way for a successful and self-determined life. Deeply committed to the culture of writing, Montblanc is cooperating with UNICEF for the third time. Since 2004 more than US$1 million has been raised to support UNICEF education programmes worldwide. Part of the proceeds from this Meisterstück special edition will again be donated to UNICEF and its literacy projects, with a minimum amount of US$1.5 million being guaranteed by Montblanc. – The Meisterstück Signature for Good edition has been handcrafted by our master craftsmen in the customary tradition of every Meisterstück since 1924. It features a precious blue sapphire and gold-plated wreath on the cap, and the nib – like every nib created by Montblanc – is perfectly crafted in 35 individual stages, including being ground, polished and tested by hand.

Nieuweweg 3 - 4524 CH Sluis - T 0117 461337 - www.ﬂiersjuweliers.nl - sluis@ﬂiersjuweliers.nl

‘Mensen die onderdak boden aan de vijand kregen van de Duitsers de kogel’ Kaart waarop De Braakman is te zien, de zeearm die Gorden Sim zwemmend overstak.

De ondergrondse

Gentile

Dat de Duitsers zich uiteindelijk toch moesten overgeven,

Uiteindelijk speelden de onderduikers nog een cruciale rol in

had veel te maken met een kleine, maar goed georganiseerde

de bevrijding van West-Zeeuws-Vlaanderen. De leider van de

verzetsgroep in en rond Breskens. Ook Roberts opa Abraham

ondergrondse was de toen 19-jarige Peter de Winde. Onder de

maakte onderdeel uit van ‘de ondergrondse’. De De Hulsters

codenaam ‘Gentile’ speelde hij strategische informatie over de

molen was een van de plaatsen van waaruit de verzetsgroep

Duitsers door aan de geallieerden. Zijn grootste heldendaad

haar plannen smeedde. Eén van de belangrijkste taken van de

verrichtte hij in de nacht van 27 op 28 september 1944, toen

verzetsgroep was het onderbrengen van geallieerde piloten

hij, gestoken in het Canadese uniform van de in de De Hul-

die door Duits vuur waren neergehaald. Op het molenerf bood

sters molen ondergedoken Gordon Sim, met een rubberbootje

Roberts opa onderdak aan de Canadees Gordon Sim en de

vanuit de haven van Hoofdplaat naar het oosten vaarde om

Amerikaan Jack Carter. Ze verbleven afwisselend in de molen

informatie door te geven aan de geallieerden. Na een tijdje

en in de schuur, op de plaats waar nu de Molensuite is. Roberts

ging zijn bootje lek en moest hij zwemmend verder. Na een

moeder kan zich de jonge geallieerde piloten nog goed herin-

acht uur durend uitputtend gevecht in het koude zeewater,

neren. Haar vader peperde haar in dat ze met niemand, maar

bereikte hij uiteindelijk de muurbreker in Terneuzen. Het is

dan ook niemand over de onderduikers mocht praten. Mensen

duidelijk dat de informatie die hij over de Duitsers had, de

die onderdak boden aan de vijand kregen van de Duitsers de

bevrijding van West-Zeeuws-Vlaanderen in een stroomversnel-

kogel. Zelfs tegen Karel zweeg ze. ‘Ik kan me herinneren dat

ling heeft gebracht.

ik die jongens eens aan het werk zag op het erf en aan Francijntje vroeg wie dat waren,’ zegt Karel. ‘Die komen uit Am-

Na de oorlog kreeg Abraham de Hulser een speciaal oorkonde

sterdam, die zijn doofstom,’ antwoordde Francijntje resoluut.

van de Amerikaanse president Dwight Eisenhower uit dank-

Pas na de oorlog kwam Karel erachter dat het de geallieerde

baarheid namens de Amerikaanse bevolking. In 1995, precies

piloten waren geweest. ‘Toen begreep ik ook waarom er in die

een halve eeuw na de bevrijding, kwam de familie van de Ca-

tijd allemaal Engelse boeken in huis lagen. Volgens Francijntje

nadese piloot Gordon Sim terug naar de De Hulsters molen,

waren die voor een nichtje dat op de HBS zat, nu weet Karel

waar Francijntje hen ontmoette. Ze onthulden er een bronzen

beter. Francijntje kan er 64 jaar later wel om lachen. ‘Karel is

gedenkplaat voor de heldendaden die door het verzet vanuit

een babbelaar, je moet hem niet te veel vertellen.’

de De Hulsters molen zijn verricht. 47

Juwelen Rayjo

Rijfstraat 6 - 2018 Antwerpen

tel. 0032- 3 232 31 95 48

www.rayjo.be

Als toonaangevend juwelenfabrikant is Rayjo sinds 1987 actief in het hartje van Antwerpen, â&#x20AC;&#x2DC;s werelds grootste centrum voor diamanthandel. Rayjo is een familiebedrijf dat zich profileert als een middelgrote onderneming die zowel productkwaliteit als service hoog in het vaandel draagt. Enthousiaste, gespecialiseerde medewerkers en de toepassing van spitstechnologie zorgen ervoor dat de wensen van de klant op een flexibele manier beantwoord worden. Een archief van meer dan 5000 modellen en onderdelen, het gebruik van de allernieuwste software en onze driedimensionele printers zijn het recept van de hoogwaardige juwelen die u in onze collecties terugvindt. Vakmanschap, jarenlange ervaring en het streven naar uitmuntende kwaliteit maken van Rayjo wat het is..... een verbluffend juweel.

Lekker ontspannen achterover leunen in de kappersstoel. Een vers kopje thee onder handbereik. En straks met een frisse coupe de salon uitwandelen, met de geur van thee in uw stralend gekleurde lokken…

e geur van thee? Nou en of! Enjoy, een revo-

Vier kleurgroepen

lutionaire haarverf van het Italiaanse haar-

De uitzonderlijke rijkdom en intensiteit van

cosmeticamerk Medavita, is samengesteld op

de Enjoy-haarkleuring is te danken aan vier

basis van thee-extracten. Het resultaat is een

thee-extracten, die speciaal zijn geselecteerd

stralende, natuurlijke kleuring, die het haar bovendien voedt

voor de verschillende kleurgroepen. Witte

en beschermt. De nieuwe revolutionaire haarkleuring is gro-

thee zorgt voor een natuurlijke kleuring,

tendeels samengesteld op basis van natuurlijke ingrediënten.

gele thee levert goudtinten op, rood- en ko-

Anders dan andere kleuringproducten bevat Enjoy haarverf

pertinten zijn te danken aan rode thee, en

geen ammoniak. Dus in plaats van die nare ammoniak-geur,

met zwarte thee worden de cacao-, chocola-

bekend van de meeste kleuringproducten, verspreidt Enjoy de

de- en zandkleuren gemaakt.

joy geen para-phenyleendiamine (ppd) bevat. Steeds meer jon-

Naast deze vier kleurgroepen is er ook de

ge mensen lijken tegenwoordig allergisch te reageren op che-

tint Natural Mèche Special. Deze tint werd

mische ingrediënten. In haarverf zijn het met name de ppd’s

ontwikkeld om highlights in het haar een

die bij gebruikers een allergische reactie kunnen veroorzaken.

natuurlijker look te geven. De gelige schijn

Met Enjoy haarkleuringen, waarbij het werkzame bestanddeel

die highlights soms kunnen hebben, behoort

bestaat uit thee-extract, is dat gevaar sterk verminderd.

hiermee tot het verleden. Een behandeling met Natural Mèches geeft natuurlijk of gekleurd haar een schitterende glans. Bovendien is het haar daarna extra zacht en gemakkelijk te behandelen. De unieke combinatie van micropigmenten en plantaardige thee-extracten in Enjoy zorgt voor een natuurlijke haarkleuring en garandeert een weergaloos resultaat. Bovendien wordt het haar uitzonderlijk zacht behandeld. Thee heeft een beschermende en

Het MedaVita B-Carotene Masque werd door het Amerikaanse modeblad Harper’s Bazaar bekroond met de ‘Beauty Award 2009’

voedende werking.

Tekst: Liesbet Mallekoote Fotografie: Medavita en L. Darmon

natuurlijke aroma’s van verse thee! Nog belangrijker is dat En-

‘HAARKLEURINGEN OP BASIS VAN THEE ZIJN DE MISSING LINK TUSSEN HAARMODE EN DE NATUUR’

Het is een zeer doeltreffend antioxidant dat het haar sterker, zachter en gladder maakt. Hierdoor is het ook mogelijk recent gepermanent haar te kleuren of pas geverfd haar opnieuw te kleuren. De thee-extracten zorgen voor een levendige, krachtige en intense kleur met extra glans. Ze versterken de haarvezels en geven het haar een heerlijk zacht gevoel.

Meer dan een haarkleuring Niet verwonderlijk dat producent Medavita Enjoy omschrijft als ‘veel meer dan een haarkleuring’. Het is een schoonheidsbehandeling voor het haar, een revolutionair kleursysteem, dat het haar tot in de diepste vezels revitaliseert, beschermt en versterkt. Het haar schittert, reflecteert lichtinval en is gemakkelijker te behandelen. De Enjoy haarkleuringen op basis van thee zijn de missing link tussen haarmode en de natuur. De kleuren zijn rijk, krachtig en schitterend voor een lang houdende, natuurlijke look. De verschillende kleuren zijn onderling eenvoudig te mengen, om zo de perfecte nuance te krijgen. Hiermee is het mogelijk een geheel eigen look te creëren of juist de natuurlijke tint van het haar zo dicht mogelijk te benaderen en een te harde kleuring te voorkomen.

Romige textuur Dankzij de romige textuur hecht de crème zich tijdens de toepassing perfect aan het haar. Zowel de Enjoy-verf zelf als de ontwikkelaar hebben de prettige, natuurlijk geur van thee. Haar kleuren wordt op deze manier een aangename beautybehandeling.

Renbow Belgium Medavita-producten worden in België geïmporteerd door Renbow Belgium en zijn uitsluitend te koop via kapsalons. Renbow Belgium is al meer dan dertig jaar een belangrijke speler als toeleveringsbedrijf voor de kappers. De bedrijfsslogan ‘Experts in beautiful hair’ is meer dan toepasselijk. Uitzonderlijk in de branche, heeft de importeur een goeddraaiende kapsalon (Verheye Coiffure), waar elk product grondig wordt getest voordat het op de markt wordt gebracht. Expertise, met liefde en respect voor het haar van de klant. Knokseweg 1, 9910 Knesselare +32 9 374 74 54

Myo/Meso Steeds op zoek de nieuwste schoonheidstechnieken, reist Nicolle regelmatig de wereld over. Vorig jaar volgde ze in Dubai een opleiding in de Myo/Meso-techniek, die veroudering van de huid tegengaat en de weefselopbouw stimuleert. De Mesotherapie werkt met elektrische pulsen. Hierdoor kunnen de diepere huidlagen gemakkelijker werkzame stoffen opnemen. Bovendien wordt de aanmaak van collageen en elastine op natuurlijke wijze gestimuleerd. De huid ziet er jonger en gezonder uit, zonder snijden, vulmiddelen en blauwe plekken. Deze methode kan ook worden ingezet bij ouderdomsvlekken, cellulitis en ernstige schade door de zon. Binnenkort volgt Nicolle een cursus Golden Micro Needling, een perfecte combinatie met Myo/Meso. Een speciale roller met 200 zeer fijne naaldjes van chirurgische kwaliteit, voert talloze kleine prikjes uit. Hierdoor wordt de aanmaak van collageen en elastine Nicolle Wieme en dochter Dieuwertje samen aan het werk

gestimuleerd en vernieuwt de huid zich van binnenuit.

Schoonheidsinstituut Natural Beauty opende haar deuren in

Gratis intake

1997 in Oostburg en verhuisde in 2002 naar Sluis. Drijvende

Elke klant bij Nicolle krijgt een gratis intake en wordt persoon-

kracht achter Natural Beauty is Nicolle Wieme. Via cursussen

lijk begeleid naar een jeugdig uiterlijk. Nicolle adviseert hoe u

en opleidingen specialiseerde Nicolle zich tot een visagiste en

haar producten thuis kunt gebruiken en welke behandelingen

huidtherapeute die in vele behandelingen thuis is. Artsen wij-

het best bij u passen. Als een product niet het gewenste resul-

zen patiënten naar haar door voor ontharing met lasertech-

taat geeft, dan biedt Nicolle de service een nieuw product te

nieken en behandelingen tegen acné.

proberen, tot het gewenste resultaat is bereikt.

Kampioen visagie Ook voor permanente make-up of een bruidsmake-up kunt u Tekst: Liesbet Mallekoote Fotografie: Louis Drent

terecht bij Natural Beauty. Nicolle heeft veel ervaring opgedaan als visagiste voor de 5 Uur Show van RTL4 en was sterk betrokken bij de Miss Nederland-organisatie. Daarnaast won Nicolle vele prijzen op het gebied van visagie, met als ultieme bekroning het Nederlands Kampioenschap in 2000. Voor de natuurlijke huidverzorging werkt Natural Beauty onder meer met producten als aloë vera, een natuurlijke antibiotica voor de huid, Moor-therapie, op basis van een zwarte klei vol mineralen en de Chinese kruidenbehandelingen van Dr. Schrammek, voor een natuurlijke peeling van de huid. Het schoonheidsinstituut biedt meer dan vijftig verschillende gezichtsbehandelingen. Binnenkort begint Nicolles dochter Dieuwertje haar opleiding tot huidtherapeute. Diewertje is getraind in verschillende technieken, waaronder de behandeling van jeugd-acné. Zo zal Natural Beauty zich ook in de toekomst steeds verder specialiseren en blijven onderscheiden. 52

Gevulde beautycase cadeau! Nieuwe klanten van Natural Beauty kunnen genieten van een schoonheidsabonnement of Myo/Mesoabonnement. Bij afsluiting van een abonnement ontvangt u een exclusieve gevulde beautycase en kortingen op diverse behandelingen. Bovendien bent u met een abonnement altijd verzekerd van een plaatsje in de salon. Ook bestaande klanten kunnen genieten van deze aanbieding. Zij kunnen kiezen voor een gevulde beautycase of voor 200 euro producten uitzoeken. Met de zomer in zicht heeft Nicolle een extra actie: bij het afsluiten van een schoonheidsabonnement krijgt u een reischeque cadeau. Natural Beauty Hoogstraat 12 4524AC Sluis 0117-454697 www.natural-beauty.nl

ONDERNEMERSBLOED

Tekst: Frank Deij Fotografie: Louis Drent

e Appelaere. Natuurzuiver appelsap, zonder

werken met een appel en een peer net iets meer hebben dan

toevoegingen en conserveringsmiddelen. De

met tarwe, een biet of een ui. Het was ook veel intensiever.’

oude Frits Philips verkocht het in Eindhoven in zijn winkel bij zijn boomgaard als nectar

Als dertig jaar later als gevolg van dumpprijzen en toenemen-

aan hardwerkend Philips-personeel. Fruitteler Henk Tazelaar

de concurrentie zijn vak aan glans verliest, zint hij op ‘iets

uit Waterlandkerkje zag er een commercieel succes in en

anders’. ‘Zo wilde ik geen 65 worden.’ Dat ‘iets anders’ vindt

richtte het familiebedrijf De Appelaere op, waar dochters Ja-

hij bij Frits Philips in Eindhoven, die een boomgaard heeft

nine en Carin en schoonzoon Carlo inmiddels ook werken. Na

met een goedkope winkel aan huis voor Philipspersoneel.

tien jaar pionieren is de Nederlandse markt veroverd, wordt

‘Frits verkocht troebel appelsap met vruchtvlees, dat je moest

België verleid en lonkt export naar Dubai. En naast de onder

schudden voor gebruik. Dat sap was heel gewild. Met mijn der-

de aan de keukentafel bedachte merknaam, is er nu ook si-

tig jaar ervaring als fruitteler wist ik iets van een appel en een

naasappelsap en perensap. Van Tazelaar tot Appelaere.

peer. Ik moest het sap alleen nog op een goede manier in de fles krijgen.’ Een traject van twee jaar voorbereiding, waarin

Op dertienjarige leeftijd wist hij al dat hij fruitkweker wilde

hij de markt verkent en zijn product verder ontwikkelt, volgt.

worden. Zo verliefd was de kleine Henk op de hoogstambo-

Aan de keukentafel bedenkt hij met familie en vrienden hoe

men op het boerenerf van zijn vader. Vier jaar later stapt hij

hij het zal aanpakken en wordt ook de naam van zijn bedrijf

brutaal naar de bank voor een lening om er zijn eigen fruit-

geboren: de Appelaere (laere is een oud Nederlands woord

teeltbedrijf mee te beginnen. ‘Ik zag daar toekomst in. Mensen

voor boom). ‘Er zijn geen dure ontwerp- of marketingbureaus

gingen meer fruit eten in Zeeuws-Vlaanderen en ik vond het

aan te pas gekomen. We doen alles zelf.’ Zijn schoonzus ont53

ONDERNEMERSBLOED

Petra, Suzan en Cathy loungen bij Ensenada

Roberts dochter Megan is dol op Appelaere

werpt het opvallende handgeschreven logo. ‘Ik was

Het geheim van de Appelaere

ooit in een restaurant met een heel lange bar met

Henk: ‘Weinig geheimen. We werken met vier gangbare ras-

wel honderden flessen tegen de wand. Twee flessen

sen die in een bepaalde verhouding worden geperst, gepas-

met een handgeschreven etiket zijn me bijgebleven.

teuriseerd en gebotteld. Belangrijk daarbij is het moment van

Dus dat wilde ik ook.’

pluk. Veel in het leven draait om timing. Het fruit moet net lang genoeg aan de boom blijven hangen om zetmeel om te

Op 15 juni 1995 wordt in bistro In den Koning in Wa-

zetten in suiker. Dan pas komt het aroma erin. Persen gebeurt

terlandkerkje feestelijk zijn eerste fles Appelaere ont-

meteen na de pluk. Onze appels worden niet eerst maanden in

huld. Vanaf dat moment gaat Henk de baan op om

een koelcel opgeslagen.’

zijn product aan de man te brengen. Op de eerste dag al, weet hij meerdere klanten in Zeeuws-Vlaanderen

Zeeuwse nuchterheid

aan zich te binden en belt hij onderweg enthousiast

Henk: ‘Als je onder nuchterheid vastberadenheid, doortas-

naar huis om het goede nieuws te vertellen. Geleide-

tendheid en eigenzinnigheid verstaat, vind ik dit wel een ty-

lijk aan vindt de Appelaere zijn weg door heel Neder-

pering die bij mij past. Maar ik kan ook emotioneel zijn. Mijn

land, en is de Appelaere zowel bij de groothandel als

dochters vinden me soms te zacht. Ik vind mezelf niet zacht,

bij de horeca gewild. In 2005 introduceert hij tijdens

ik leg alleen mijn tolerantiegrens iets verder. Maar als mensen

een bezoek van Koningin Beatrix aan Goes, waar

die grens overschrijden, dan houdt het voor mij ook op.’

streekproducten werden gepromoot, zijn nieuwste product: Perelaere, natuurzuiver perensap. De ko-

Janine: ‘We willen alles beheersbaar houden. En het vooral in

ningin stopt bij zijn kraam en is zowaar bereid de

familieverband houden.’

eerste fles Perelaere te onthullen. ’s Avonds is Henk

met zijn perensap en de koningin te zien in het ze-

Carin: ‘We zijn heel trots op de Appelaere en de manier waar-

suurjournaal, een marketingstunt van de bovenste

op onze pa dit bedrijf vanuit het niets heeft opgebouwd. Maar

plank. Sinds kort is er ook Sinaasappelaere en gaven

we lopen niet naast onze schoenen. Dat gevaar bestaat ook

dochters Janine (woonconsulent) en Carin (school-

niet. Ik voel me ook niet echt een verkoopster. Ik vertel wat en

juf) hun vaste baan op om bij pa te kunnen werken.

laat mensen proeven. Dit product verkoopt zichzelf. ‘

’Je moet ook altijd een keer gelachen hebben voor je een serieus gesprek in gaat’

beurzen. Bij onze stand is het altijd druk. Onderling zijn er natuurlijk wel wat verschillen, maar we hebben allemaal gemeen dat we heel goed met mensen kunnen omgaan.’ Carin: ‘We kunnen heel goed met elkaar samenwerken en vullen elkaar goed aan.’ Toch aarzelde ze om in het bedrijf te stappen want ze vindt eigenlijk dat je familie en zaken moet scheiden. ‘Dat we zo goed met elkaar kunnen werken, kun je vooraf niet inschatten.’

Ambities Henk: ‘Ik ben nu begin zestig en wil zeker nog tot mijn zeventigste blijven werken. Ik zou graag de exportgroei van onze

Typisch Tazelaar

producten nog willen meemaken. Daar zijn we nog maar net mee begonnen.’

Henk: ‘We hebben wilskracht in de genen, maar zijn geen forceerders. Je moet mensen de ruimte geven. Veel geduld,

Carin: ‘We hoeven niet per se de hele wereld over. Ik wil graag

oplettendheid en timing. Daar draait het om. Ik bel zakenre-

dat ons familiebedrijf een stabiele positieve plek op de markt

laties meestal ’s morgens tussen kwart voor elf en kwart voor

heeft. Dat ons product altijd de beste kwaliteit heeft, gezond

twaalf. Op grote kantoren is dat het moment waarop mensen

is en het lekkerst is om te drinken. We willen de tijd blijven

wat meer ontspannen beginnen te worden en staan ze meer

houden om alle klanten persoonlijk te blijven bezoeken. Als je

open voor je. Je moet ook altijd een keer gelachen hebben voor

te groot wordt, gaat dat niet.’

je een serieus gesprek in gaat.’ Janine: ‘Vroeger kon mijn vader tijdens verjaardagen over Janine: ‘Humor. Openheid. We gunnen elkaar alles, er is geen

niets anders praten dan Appelaere en vroeg ik hem wel eens te

competitie. We zeggen wat we denken en hebben ontzettend

stoppen. Nu is het net andersom en moet ik wel eens geremd

veel plezier in wat we doen. Dat stralen we ook uit tijdens

worden.’ 55

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

Het Spaanse eiland Ibiza voelt voor Sergio Herman als zijn tweede thuis. De losse, ongedwongen sfeer van het eiland heeft de driesterrenkok van Oud Sluis ge誰nspireerd bij zijn jongste project: bar-resto Pure C in Cadzand-bad.

Tine en Sergio praten over hun voorliefde voor Spanje.

Gasten van Ensenada combineren hun

Verrotte jeep & slippers

verblijf in het guesthouse graag met een

Als ik naar Ibiza ga, kom ik thuis. Ik loop er op mijn slippertjes rond in

diner of lunch bij Oud Sluis, weet Tine.

een oude jeans en een t-shirtje en rijdt rond in een verrotte jeep met een

‘Vaak moeten we gasten teleurstellen

dikke laag stof erop. Ik kom er echt tot rust. Je vindt er ook de prachtige

omdat je bij Oud Sluis, zeker in het week-

villa’s van de jetset zoals in Saint-Tropez, alleen de sfeer is veel meer re-

end, maanden vantevoren moet reserve-

laxed. Die sfeer is mijn belangrijkste inspiratiebron geweest bij het opzet-

ren. Met Pure C hebben onze gasten een

ten van Pure C. Ongedwongen genieten van goed eten en drinken.’

laagdrempelig alternatief vlakbij.’ Hoewel Pure C sterk het stempel van Sergio draagt, staat hij er niet zelf in Tines gevoel sluit naadloos aan bij de

de keuken. Hij kan maar op één plek tegelijk zijn en dat is en blijft Oud

filosofie van de topkok. Sergio: ‘Ik besef

Sluis. De koks Syrco Bakker (chef) en Maurice De Jaeger leerden het vak

heel goed dat Oud Sluis voor veel men-

van Sergio in de keuken van Oud Sluis en zijn dus echt door hem en zijn

sen duur is. Bij Pure C liggen de prijzen

filosofie gevormd. ‘Deze jongens vormden jarenlang mijn rechterhand bij

een stuk lager, zonder concessies te doen

Oud Sluis. Pure C is voor hun een prachtige stap vooruit in hun carrière.’

aan de kwaliteit van het eten. Want dat is waar het uiteindelijk om draait. Pure

Al het pure uit de zee

C biedt mij de mogelijkheid om een bre-

Het moderne interieur van Pure C is van de hand van de Vlaamse interi-

der publiek van mijn smaken en ideeën

eurarchitect Lieven Musschoot uit Knokke, die ook het interieur van Oud

te laten genieten. Het sluit qua beleving

Sluis ontwierp. De grote ramen maken het restaurant erg licht en de kleu-

aan bij hoe ik zelf graag met mijn gezin

ren bruin en wit geven het geheel een natuurlijke uitstraling. Hoogtepunt

van eten geniet als ik vrij ben. Als er nog

van het interieur zijn de twee witglanzende ronde meubels met banken

drie sneetjes brood in het mandje liggen,

erin versmolten. In de loungebar naast het restaurant is een open haard,

wordt dat niet à la minute aangevuld en

een serie bijzondere wijnkoelers en een paar goed verscholen zithoekjes.

de gasten schenken zelf hun wijn bij.

Het aantrekkelijke terras met opvallende houten zitjes, ligt midden in de

Heel laid back en ongedwongen allemaal.

duinen. Met het verbluffende zeezicht vanuit het restaurant, is het niet

In Nederland en België hangt bij sterren-

heel gek dat op de menukaart vis en schaaldieren uit de Zeeuwse wateren

restaurants nog vaak een heel formele

de boventoon voeren. ‘Pure C kan je lezen als Pure Sea,’ legt Sergio uit.

sfeer. In het buitenland vind je meer res-

‘In de keuken maken we gebruik van al het pure uit de zee. De kaart is

taurants waar de sfeer ontspannen is en

ook een eerbetoon aan mijn vader. De visbereidingen die ik van hem heb

waar je toch op heel hoog niveau kunt

geleerd zijn nog steeds de basis van mijn kookstijl. Bij Pure C combineer

eten. Het is een trend die door Michelin

ik deze bereidingen met Spaanse, Italiaanse en Oosterse smaakaccenten.

ook steeds meer gewaardeerd wordt. Ik

Ook zijn er veel gerechten die je samen kan eten. Want lekker eten is iets

borduur daar met Pure C op voort.’

dat je vooral met elkaar moet delen.’

‘Pure C sluit qua beleving aan bij hoe ik zelf graag met mijn gezin van eten geniet als ik vrij ben’ 57

Architecten Alliantie de Putter van Bebber Minnen BV Kloetingseweg 46 4462 BA Goes www.arch-alliantie.nl

P I E T

BOON DESIGN

Brugge ‘die scone’, oftewel het mooie Brugge. Het is de manier waarop gastvrouw Tine haar geboortestad het liefste beschrijft. Dat ze er ‘fier’ op is, kan je bij Ensenada goed merken. Omdat haar hart nog steeds in het ‘Venetië van het Noorden’ ligt, haalde ze met de Brugse Suite en stukje van de prachtige middeleeuwse stad naar Schoondijke. Regelmatig neemt ze de gasten van Ensenada mee naar Brugge voor haar befaamde stadswandeling ‘De zes zoete zonden’. Tekst: Renée ter Berg Fotografie: Louis Drent en Tine De Bruycker

‘ZIE’J VAN BRUHHE? ZET JE VANACHTER’

‘Zie’j van Bruhhe? Zet je vanachter’, zegt Tine met een onvervalst Brugs accent. Het is de lijfspreuk van de echte Bruggelingen. ‘Kom je uit Brugge, dan achter aansluiten’, betekent het vrij vertaald. We staan bij het oude Sint-Jans hospitaal, in het hart van het oude centrum. In het hospitaal bewonderen we één van de oudste middeleeuwse ziekenzalen van Europa. Het is een mooie voorjaarsdag en Tine heeft ons samen met een groep gasten van het guesthouse meegenomen naar haar geboortestad voorhaar befaamde rondleiding. Ze heeft er duidelijk zin in. ‘De lijfspreuk van Brugge stamt uit de veertiende eeuw, toen Brugge de belangrijkste handelsstad van West-Europa was, vertelt Tine. In het oude Sint-Janshospitaal kregen de patiënten van buiten voorrang op de Bruggelingen omdat

Tine en haar vader

ze vaak van ver waren gekomen. Stralend: ‘Ik ben zelf geboren in het oude Sint-Janshospitaal.’

Drie generaties gidsen Tines stadswandeling De zes zoete zonden is een begrip in Brugge. Ze laat tijdens de persoonlijke rondleiding het échte Brugge zien. Er worden niet alleen historische feitjes opgelepeld: Tine vertelt over haar Brugge met bevlogenheid en humor, zoals het een echte Brugse betaamt. Dat Tine het vak van stadsgids als geen ander verstaat, is trouwens geen wonder. Ze kon de kunst afkijken van haar vader Adhy, die mede door zijn markante persoonlijkheid een kwart eeuw lang één van Brugges meest populaire stadsgidsen was. Behalve de groep gasten, loopt Tine’s dochter Joyce vandaag ook mee met de rondleiding. Niet alleen voor haar plezier, maar ook om de kunst van het gidsen van haar moeder af te kijken. Ze studeert nog, maar zal in haar vakanties aan de slag gaan als gids voor de gasten van Guesthouse Ensenada. Het vak gaat dus door van vader op dochter op kleindochter.

Zeven talen Tijdens de rondleiding praat Tine vol liefde over haar vader. ‘Tot zijn vijftigste was hij commandant in dienst van van Belgische leger,’ vertelt ze trots. Lachend: ‘En mijn moeder was de commandante thuis, want ze moest vier kids opvoeden! Ik was wat ze in Brugge het “kakkernestje” noemen: de jongste van de kroost. Militairen gaan in België op hun vijftigste met pensioen. Vanaf dat moment heeft mijn vader zich toegelegd op het gidsen. Hij volgde een cursus en was zo gedreven dat hij snel een bekende Bruggeling werd. Hij kan heel goed met mensen omgaan, heeft veel humor en - het grote pluspunt- hij kon gidsen in zeven verschillende talen! Ik herinner mij als kind dat hij altijd aan het studeren was om nog meer over Brugge te weten te komen.’ Tijdens de rondleidingen vertelde Adhy ook veel over zijn kinderen. Tine: ‘Hij is ontzettend trots op ons. 62

Op het Beghijnhof wonen nog steeds zusters Benedictinessen

Iedere toerist in Brugge wist dat hij vier kinderen kreeg in vier jaar en dat er tussen mijn broer en mij amper tien maanden verschil is.’ Na meer dan 25 jaar gidsen, moest Adhy zijn passie vanwege zijn gezondheid noodgedwongen opgeven. Tine: ‘Dat was voor mij een moeilijke tijd. Ik was toen net gestart met de cursus gidsen en droomde ervan om samen met mijn

De Grote Markt

vader op ontdekking te gaan in Brugge. Het is er helaas nooit meer van gekomen. Toch nam ik de taak met hart en ziel van hem over. Gelukkig is hij er nog. Misschien niet meer de Adhy van toen, maar ik blijf heel trots op hem. Hij is een lieve vader en bompa’.

Brugse zot We lopen inmiddels langs het Minnewater en het prinselijk Begijnhof. Begijntjes zijn er niet meer, maar wel de Benedictinessen: zusters die je in hun typische vijftiende eeuwse kledij over het hof ziet lopen. Na de Benedictinessen, lopen we door naar de oude stadsbrouwerij De Halve Maan voor een verfrissende ‘Brugse Zot, een bier dat in korte tijd zeer populair is geworden in Brugge en ver daarbuiten. Na de brouwerij is het niet ver wandelen naar het Simon Stevinplein. Terwijl we genieten van het pittoreske middeleeuwse centrum, komen we

De beroemde Tequila-praline van Dominique Persoone Tine en Joyce op het Bonifaciusbrugje

aan bij The Chocolate Line dat aan het plein gelegen is. We genieten er van enkele bijzondere creaties van chocoladekunstenaar Dominique Persoone. Het wordt ons langzaam duidelijk waarom de rondleiding van Tine De Zes Zoete Zonden heet. We proeven het bourgondische Brugge waar het goede leven centraal staat.

De heren van Gruuthuse Als we in drie uur tijd alles willen zien wat Tine voor ons in petto heeft, moeten we flink doorstappen. Tine zet er stevig de pas in. ‘Prima tempo’, roept één van de gasten, die al benieuwd is naar de volgende stop. Op weg naar het ‘Paleis van de Heren van Gruuthuse’, wijst Tine ons het Stoofstraatje. ‘Dit is een van de smalste straatjes van Brugge, vernoemd naar de badstoven. Dat waren een soort badhuizen voor rijke heren.’ Tine knipoogt: ‘Ze noemden het ook wel ‘de huisjes van plezier.’ Even verderop staat Tine stil bij de prachtige 122 meter hoge toren van de middeleeuwse Onze Lieve Vrouwe Kerk. Het imposante gotische gebouw trekt veel toeristen, vooral vanwege het internationaal bekende beeld van Michelangelo ‘Madonna en Kind’, dat in de kerk staat. Achter de kerk ligt het Hof van Gruuthuse. Eigenlijk is er maar één middeleeuwse adellijke residentie van grote omvang in Brugge blijven staan. De ‘Heren van Gruuthuse’ bereikten in dit paleis het toppunt van hun macht en roem. Ze bezaten het tolrecht op de invoer van gruut, een kruidenmengsel van salie, gagel, rozemarijn, 63

duizendblad en laurierbessen. Gruut werd vroeger gebruikt bij het brouwen van bier, je zou het de voorloper van hop kunnen noemen.

Lievelingsplek Terwijl we richting de Godshuizen lopen, wijst Tine ons op de vele trapgevels en schermgevels die typerend zijn voor de stad. De Godshuizen vormen hierop een mooi contrast. ‘Dit zijn mooie charmante huisjes rond een binnentuin,’ weet Tine. Zodra we hier staan overvalt iedereen in de groep een gevoel van rust. Het lijkt een kleine oase in de stad. Tine legt ons alles uit. ‘Dit zijn stichtingen van adelijke families, particulie-

De Godshuizen

ren en ambachten, bedoeld om arme medeburgers te steunen. De huisjes werden vernoemd naar de schenker: in dit geval

van haar opa volgde. Ze ziet veel overeenkomsten tussen de

“de Meulenaere”. In de volksmond worden de huisjes ook de

rondleidingen van haar moeder en die van haar opa: ‘Ze ver-

“vierentwintigen” genoemd, want ze waren oorspronkelijk

tellen allebei met dezelfde liefde voor de stad. Ze hebben het-

bedoeld voor 24 weduwen.’ Nog steeds zijn de Godshuizen be-

zelfde enthousiasme en ze houden ook van dezelfde plekjes.

woond door arme mensen, alleen wat vroeger drie huisjes wa-

En mama heeft hetzelfde gevoel voor humor als bompa.’

ren, is nu één woning. ‘De Godshuizen was de lievelingsplek van mijn vader,’ vertelt Tine. ‘De mensen die hier woonden

Brugge in een notendop

maakten graag een praatje met hem.’

Aangekomen bij de Rozenhoedkaai kijken we uit op de vele

Bonifaciusbrugje

bootjes met toeristen die een rondvaart maken over de Brugse reitjes. Het is ongetwijfeld het meest gefotografeerde plekje

Tijdens een rondleiding door Brugge mag een bezoek aan het

van Brugge. Hier is ongeveer alles bijeen wat de stad aantrek-

‘Bonafaciusbrugje’ niet ontbreken. Wie hier overheen loopt

kelijk en beroemd maakt: het beeld van de brugheilige Johan-

zou geluk in de liefde krijgen, wil de mythe. ‘Nou dat kan ik

nes Nepomucenus, het kapitale herenhuis Perez de Malvenda,

wel gebruiken,’ verzucht één van de vrijgezelle heren in het

de houten gevels van het Bourgondische Kruis, de achterkant

gezelschap.’ En terwijl we over de brug heen lopen: ‘Ik voel

van de Heilige Bloedkapel en van het Stadshuis, het witte ho-

het. Er gebeurt iets.’ Tine bevestigt zijn vermoeden: ‘Ja, er zit-

tel Duc de Bourgogne en het Huidevettershuis. Op de achter-

ten goede weken aan te komen voor jou.’ Al snel stappen we

grond torent de beroemde Hallentoren van het belfort boven

weer verder richting Rozenhoedkaai. We komen langs het ri-

alles uit: Brugge in een notendop.

viertje ‘De Dijver, waarvan de naam teruggaat tot de Keltische

De historische binnestad van Brugge trekt vier miljoen toeris-

tijd. Dijver komt voort uit het Indo-Europese ‘deiwo’. Het is

ten per jaar en is door UNESCO op de werelderfgoedlijst ge-

een toponiem dat, net zoals ‘Reie’ (Rogia), ‘heilig water’ be-

plaatst. Door de gemeente wordt alles goed gereguleerd om de

tekent. De Dijver vormde ten tijde van De Kelten de noord-

historische uitstraling van de stad te bewaren. ‘Alle rondvaart-

grens van een eiland begroeid met eikenbomen, die voor de

bootjes zijn in handen van de gemeente en zien er hetzelfde

Kelten heilig zijn. Het was voor hen een een cultusplaats waar

uit,’ weet Tine. ‘Ook de verwarmde terrassen moeten zich aan

religieuze rituelen werden uitgevoerd. Deze cultusplaats zou

strikte tijden houden. Er mogen geen neonlichten of andere

volgens de overleveringen rond 1050 gekerstend zijn door de

reclame-uitingen opgehangen worden. Zo behoudt Brugge

kluizenaar Everelmus en lag aan de basis van de latere Eek-

zijn authentieke uitstraling.’ De terrassen op het Huidevet-

houtabdij. Vanaf 1127 maakte de Dijver deel uit van de eerste

tersplein zitten vol en de gasten kijken al uit naar de avond

stadsomwalling van Brugge. Samen met het Minnewater en

die ze ook in Brugge zullen doorbrengen. Maar eerst moet de

de Coupure is de Dijver de enige waterloop in de binnenstad

rondleiding volbracht worden, er volgen nog verschillende

die niet de naam ‘rei’ draagt. De Kelten beschouwden rivieren

stops. ‘Tine, weet jij misschien waar we na afloop lekker kun-

en bronnen als goddelijke wezens, en het is waarschijnlijk dat

nen eten?’, informeert één van de gasten. Op die vraag weet

de Keltische naam aan de Brugse waterlopen is blijven kleven.

Tine wel raad. Ze kent de Brugse horeca als haar broekzak.

Door evolutie zou de naam van het water, Rogia of Ryggia, ook

Na afloop van Tines rondleiding volgt de vrije avond in Brug-

de naam van de stad geworden zijn, Bryggia.

ge. Na afloop keert de groep voldaan terug naar Ensenada. Nog

Na Tines geschiedenisles, wandelen we langs de ‘spekken-

nagenietend van Brugges zes zoete zonden, volgt bij de buiten-

draaier’, een typisch Brugs snoepkraam. Het ruikt hier heer-

haard van het guesthouse nog een zevende zonde om de dag

lijk naar het ambachtelijk gemaakt snoep. Tines dochter Joyce

in stijl af te ronden. Met een goed glas Spaanse wijn proosten

vertelt ons dat ze als kind met veel plezier de rondleidingen

we op Brugge en het goede leven.

Ga met Tine of Joyce naar Brugge! Groepen kunnen onder leiding van gastvrouw Tine of Joyce Brugge ontdekken aan de hand van de Tour De Zes Zoete Zonden. Zie website www.rondleidingbrugge.eu 65

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

De Britse rocker Ian Durry leerde ons in de jaren zeventig dat sex, drugs en rock ’n roll een heilige drieëenheid vormen. Dominique Persoone verving de drugs door chocolade. Een zotte combinatie? Voor deze shock-olatier is geen combinatie zot genoeg.

Samen met Robert en Tine zoek ik Dominique op in zijn chocoladewinkel The Chocolate Line op het Brugse Simon Stevinplein. Al jaren is Tine goed bevriend met Persoone. Zijn beroemde winkel is een vast onderdeel van haar rondleidingen voor toeristen door Brugge. Door de Vlaamse pers werd Persoone jaren geleden tot shock-olatier gedoopt. Vijf minuten na binnenkomst is duidelijk waarom. Deze man lééft voor chocolade. Diep in de Mexicaanse jungle waagde hij zelfs zijn leven, op zoek naar de beste criollo-cacao, de oermoeder van alle cacoabonen. Zijn bizarre combinatie-pralines bezorgden hem de status van artiest. Hij bereidde chocoladegerechten voor de groten der aarden waaronder marketinggoeroe Seth Godin en the Rolling Stones.

‘Dien kok is zot’, riepen ze twintig jaar geleden in Brugge. Het

de hoofdrolspelers. Bij de tweede editie in het Brugse con-

was begin jaren negentig en Persoone was net The Chocolate

certgebouw verzamelden zich in 2010 zoveel internationale

Line begonnen. ‘Eigenlijk ben ik van huis uit geen chocolatier,

sterrenkoks dat ze samen liefst 33 michelinsterren vertegen-

ik heb een koksopleiding gedaan en ben daarna redelijk toe-

woordigden. Persoone gaf er presentaties waar het eten van

vallig verliefd geworden op chocolade toen ik bij een bakker

pralines gecombineerd werd met prikkelende beelden en af-

werkte.’ Persoone ging zijn kokskennis combineren met het maken van chocolade. Zijn eerste bijzondere cre-

‘DIEN KOK IS ZOT’

gestemde geuren. ‘Goed ruiken,’ zegt Persoone terwijl hij met een spuitbusje graslucht verspreid bij mijn

aties als pralines met marsepein en een chutney van zonge-

neus. ‘Als je nu een praline met gras eet en je hebt het beeld

droogde tomaatjes liet hij aan vrienden proeven. Die waren

van een grazige weide voor je, dan komt het effect extra hard

allemaal dolenthousiast. De echte doorbraak kwam op het

aan.’ Volgens Persoone moet je altijd al je zintuigen de kost

moment dat de befaamde Guide Michelin hem als een van de

geven. ‘Een oester smaakt beter aan zee. De aanblik van het

weinige chocolatiers ging vermelden in de gids. Hij kwam in

water en de zilte zeelicht, maken de ervaring completer.’

contact met veel bekende sterrenkoks waaronder Peter Goossens van het driesterrenrestaurant Hof van Cleve in het Vlaamse Kruishoutem, voor wij hij exclusief pralines ging ontwikkelen. Maar ook internationale topkoks als de Spaanse Albert Adrià van restaurant El Bulli en de Engelse Heston Blumenthal van The Fat Duck behoren tot de Persoone-lijke vriendenkring.

Strafstudie De Sluisse driesterrenkok Sergio Herman hoefde Dominique niet meer te leren kennen. Lachend: ‘Ik kende Sergio al van de strafstudie op Ter Groene Poorte.’ Beide creatieve geesten zaten samen op de bekende Brugse koksopleiding. ‘We waren allebei niet zulke studiebollen, maar onze liefde voor de goede dingen van het leven deelden we toen al. We moesten regelmatig na schooltijd voor straf terugkomen. Toen is de vriendschap onstaan.’ Inmiddels heeft Persoone al diverse pralines exclusief voor Sergio’s Oud Sluis ontwikkeld. Op de laatste creatie is Persoone merkbaar trots. ‘Het is een gouden balletje met een zalfje van Yuzo (Japanse citrusvrucht) met daaronder een amandelpraline met hele crunchy gepofte rijst.’ Persoones

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

typerende pretoogjes beginnen te glinsteren. ‘Sergio en ik noe-

Pure Criollo-cacao, door Dominique meegenomen uit Mexcio

men hem wel de geile praline.’ De vorige praline van Oud Sluis

Orgasme

wordt inmiddels bij Sergio’s nieuwe restaurant Pure C in Cad-

Maar wat heeft dit alles nu met seks, drugs en rock ’n roll te

zand geserveerd. Het is een halve kogel met een caramel van

maken? Persoone: ‘In chocolade zit hetzelfde hormoon dat in

cabernet sauvignon-azijn en een praliné van pijnboompitjes.

je hoofd vrijkomt als je een orgasme beleeft. Chocolade is dus

Foodpairing

eigenlijk een soort drug. Ooit heb ik een valentijnspraline gemaakt waaraan we het liefdeshormoon extra geconcentreerd

Maar de combinaties van Persoone gaan nog verder. Vermaard

hebben toegevoegd. Echt geschift, wat voor effect dat heeft.

is zijn oesterpraline, waarin chocolade met het vlees van het

Het hormoon zit ook in anti-depressiva. De concentratie er-

zoute schelpdier wordt gecombineerd. En wat te denken van

van is niet zonder gevaren, dus we zouden dit nooit echt op

pralines met bloemkool, gras en zelfs: bloed! Toch zijn de ge-

de markt kunnen brengen.’ Dat chocolade echt rock ‘ roll is,

waagde smaakversmeltingen geen toeval. Persoone: ‘Ik werk

bewees Persoone in 2007, toen hij gebeld werd door het ma-

veel samen met wetenschappers die uitzoeken hoe smaakmo-

nagement van The Rolling Stones die op dat moment in het

leculen van verschillende producten met elkaar te combine-

Hilton in Brussel verbleven. Of hij samen met Sergio Herman

ren zijn. Dat wordt ook wel foodpairing genoemd. Het zoute

de culinaire omlijsting van het verjaardagsfeestje van Ron

van oesters gaat perfect samen met de chocoladesmaak. Ge-

Wood en Charlie Watts wilde verzorgen. Het verzoek was niet

loof je me niet? Proef maar!’ Ook bij het jaarlijks terugkerende

aan dovemansoren gericht. Over wat er allemaal op dit pi-

culinair evenement The Flemish Primitives is Persoone een van

kante feest gebeurde, weidt Persoone liever niet uit, maar zijn 67

Tine proeft een praline van Dominique

Chocolate Shooter viel bij de oude rockers goed in de smaak. ‘Ik dacht: wat kan ik nu beter bedenken voor deze mannen dan een snuifmachine voor cacao? Toen Mick Jagger de volgende dag in de media over zijn bijzondere snuifervaring vertelde, hing de hele Belgische pers bij Persoone aan de lijn. ‘Dat was echt niet normaal. Die snuifmachine heeft mijn bekendheid veel goed gedaan.’ Na zijn ervaring

Marketing

bij de Stones liet Persoone een tatoeage van de bekende

Inmiddels groeit het imperium van Persoone ge-

Rolling Stones-tong op zijn rechterbovenarm tatoeëren

staag. In 2010 opende hij een tweede filiaal van

met daarbij de tekst Chocolate is rock ’n roll.

zijn winkel The Chocolate Line in het Paleis op de Meir in Antwerpen, waar Napoleon ooit resideer-

Expeditie

de. ‘Een fantastische locatie,’ weet Persoone. ‘We

In 2007 en 2008 ging Persoone verschillende malen op ex-

hebben een speciale degustatieruimte in de oude

peditie in Mexico om daar –diep in de jungle- op zoek te

keuken van het paleis. Het meest trots ben ik op

gaan naar de oervariant van criollo-cacaoboon. Hij kwam

de bijzondere constructie die we daar hebben ge-

tot de ontdekking dat er in plaats van drie, wel 25 ca-

maakt met 25 miljoen Swarovski-kristallen die als

caosoorten bestaan. ‘Het zijn de oercacaos die alleen daar

kleine sterretjes schitteren. In de constructie zit

nog in het wild te vinden zijn. De beste vind je op de bo-

een prachtige designlamp verwerkt waaruit we

dem van de cenotes. Dat zijn miljoenen jaren oude mete-

verschillende kleuren licht kunnen laten schij-

orietkraters. De bodem heeft een perfecte humuslaag en de ideale vochtigheidsgraad voor de bonen.’ Samen met een

groep

Maya-indianen

nen. Zo kunnen we

‘DEGENE DIE BIJ THE CHOCOLATE LINE DE MARKETING DOET, IS DEZELFDE DIE ’S OCHTENDS DE VUILNISBAKKEN BUITEN ZET’

het licht afstemmen op de smaken van de pralines.’ Het lijkt alsof er

daalde hij met gevaar voor eigen leven af in zo’n cenote

een volleerde marketingmanager aan het woord

en vond er zijn schat. ‘Voor de Maya’s zijn cenotes heilige

is. Niets is minder waar. ‘Veel van mijn producten

plaatsen. Het was bijzonder dat ik met hen mee mocht

blijken een commercieel succes. De Chocolate Shoo-

naar die voor hen zo speciale plek.’ Met de planten die

ter wordt heel goed verkocht, maar ook de choco-

hij er vond begon Persoone, samen met lokale Maya-bevol-

lade lippenstift en massagecrème doen het goed.

king, een cacaoplantage. Op die manier helpt hij de lokale

Laatst heb ik de wereldberoemde marketinggoe-

bevolking, die vaak in armoede leeft, en kan hij beschik-

roe Seth Godin mogen ontmoeten. Hij zei dat

ken over de beste grondstoffen voor zijn chocolade. Over

mijn marketing helemaal van deze tijd is. Terwijl

zijn expeditie naar Mexico verscheen in 2008 het boek

ik er nooit zo over nadenk.’ Lachend: ‘Degene die

Cacao, de chocoladeroute, dat een jaar later door de Parijse

bij The Chocolate Line de marketing doet, is dezelfde

Gourmand World Cookbook Awards uitgeroepen werd tot

die ’s ochtends de vuilnisbakken buiten zet. Dat

beste chocoladeboek.

ben ikzelf.’

Tekst: Frank Deij Fotografie: Louis Drent

ONDERNEMERSBLOED

ottenwerk. Zo bestempel-

Het verhaal van de brouwersfamilie Henri Maes gaat te-

den zelfs zijn moeder Vero-

rug tot 1856. Brugge wentelt zich in die dagen al lang niet

nique Maes en vader Tonny

meer in de welvaart van weleer en het bierverbruik per

Vanneste het initiatief van

hoofd van de bevolking is gedaald van 150 liter naar 70

zoonlief Xavier Vanneste

liter. In dit perspectiefarme klimaat opent de eigenzin-

om de sinds 2002 slapende en de nog enig

nige Leon Maes, alias Henri I, op het Walplein in boeren-

overgebleven brouwerij De Halve Maan in

hofstee De Halve Maan zijn eigen brouwerij en schrijft

Brugge te heropenen. Met de doortastend-

er geschiedenis mee. Want het is de enige brouwerij in

heid van vijf generaties Maes voor hem,

Brugge die zal blijven voortbestaan. De straffe en zotte ka-

tapte Xavier in 2005 op 25-jarige leeftijd niet

raktereigenschappen van Henri I blijken in het DNA van

alleen nieuw leven, maar schonk hij Brugge,

alle opvolgende generaties Maes te zitten, want hoe groot

met de merken Brugse Zot en Straffe Hen-

de tegenslagen waren - de familie kende ook veel jonge

drik, ook zijn brouwerij, zijn bier en zijn

sterfgevallen - telkens wist elke Maes zich wel aan de ma-

trots terug.

laise van zijn eigen tijdperk te ontworstelen. 69

Het brouwproces van De Brugse Zot

‘Vroeger had een brouwer net als de notaris en de pastoor een bepaald aanzien in een stad’ Aan de brouwactiviteiten op het Walplein

Waar haalde u het lef vandaan?

dreigt in 2002 voor de Maes-dynastie definitief

‘Ik ben altijd gepassioneerd geweest door bier. Thuis had

een eind te komen als brouwerij Riva, die de in-

ik de brouwerij als speeltuin. Ik volgde die wereld en wist

stallaties huurt, in andere handen overgaat. De

dat ik in de brouwerijwereld wilde stappen. Waar dan

nieuwe eigenaar besluit de productie in Brugge

ook. Maar het is altijd een droom van me geweest om de

te stoppen en vanaf dat moment ligt de brou-

familiebrouwerij terug in handen te nemen en uit te bou-

werij stil. De Halve Maan fungeert dan alleen

wen. Toen ik dat tegen mijn ouders zei, sprongen ze geen

nog als biermuseum met een bezoekers- en par-

gat in de lucht. We hebben moeilijk tijden meegemaakt.

tycentrum met feestzalen, gerund door Veroni-

Hun kritische houding heeft me geholpen om een goed

que. Het is dat de jonge Xavier, die opgroeit tus-

businessplan te maken.

sen de vaten bier en vastbesloten is zijn leven te

Op een gegeven moment hebben we besloten om die stap

wijden aan bierbrouwen, opstaat en zijn zinnen

te zetten en zijn we er met zijn allen voor gegaan.’

zet op het voortzetten van de brouwerij. De rest 150-jarig bestaan en de eerste verjaardag van

Wat heeft u geleerd van uw moeder en uw opa Henri IV?

het biermerk Brugse Zot, dat niet alleen door

‘Van mijn opa heb ik doorzettingsvermogen geleerd. Dat

de Bruggelingen in de armen is gesloten, maar

is wel kenmerkend voor onze familie. Elke generatie heeft

ook internationaal snel aan populariteit wint.

zijn tegenslagen gehad en telkens toch de veerkracht ge-

Xavier wordt uitgeroepen tot ondernemer van

vonden om er weer bovenop te komen. Van mijn moeder

het jaar. Het zwaardere biermerk Straffe Hen-

erfde ik bescheidenheid en de eigenschap om met beide

drik, dat in 1988 werd overgedaan aan brou-

benen op de grond te blijven staan. Sommige onderne-

werij Riva, is terug in familiebezit en wordt

mers stralen een arrogantie uit die net niet gepast is.

weer volgens authentiek Henriaanse receptuur

Nederlanders kunnen dat ook zo hebben. Tijden zijn ook

gebrouwen. En binnen enkele maanden opent

veranderd. Vroeger had een brouwer net als de notaris en

de familie een nieuwe vestiging waar het bier

de pastoor een bepaald aanzien in een stad. Dat is nu an-

gebotteld zal worden. De geraamde productie

ders. Natuurlijk moet ik naar buiten toe een bepaalde rol

in 2010: 6 miljoen Brugse Zotten en Straffe Hen-

spelen. Maar als ik onder vrienden ben, ben ik nog precies

drikken. Santé!

dezelfde.’

is geschiedenis. In 2006 viert de Halve Maan het

Met welk bieren zou u uzelf, uw moeder en grootvader vergelijken? Lachend: ‘Gelukkig hebben we zelf drie bieren, Straffe Hendrik en Brugse Zot bruin en blond. Kijk, een brouwer die zijn eigen bier niet drinkt of aanprijst, dat kan natuurlijk niet. Al kan ik sommige bieren van collega’s zeker ook appreciëren. Mijn moeder koppel ik aan Brugse Zot bruin, want het is gezegd dat veel vrouwen bruin bier boven blond verkiezen. Voor mezelf Brugse Zot blond, omdat ik dat bier heb ontwikkeld en op de markt heb gebracht. Ik zie dat toch als mijn kindje. Voor mijn opa Henri de Vierde, de Straffe Hendrik, omdat dit bier ook zijn naam draagt.’

Voelt u zich een Brugse Zot? ‘Mensen spreken mij wel eens aan met die naam. Ik kan dat wel waarderen. De naam staat voor zelfspot en relativering. Bruggelingen kunnen daar goed mee omgaan. De Bruggelingen hebben die naam ooit gekregen van keizer Maximiliaan van Oostenrijk die in de vijftiende eeuw een bezoek bracht aan de stad en een stoet van feestvierders en zotten voorbij zag komen. Ik vind het een fantastische naam.’

Brugse Zot en Ensenada Robert en Tine onderhouden goede banden met de familie Vanneste. De vader van Tine gaf vroeger bierseminars in de oude brouwerij en Tine neemt mensen die haar Brugse rondleiding volgen altijd even mee naar de Halve Maan om een frisse Brugse Zot te drinken.

Gevelsteen van brouwerij De Halve Maan op het Walplein

‘THUIS HAD IK DE BROUWERIJ ALS SPEELTUIN’

Wie logeert bij Guesthouse Ensenada kan daar vanzelfsprekend ook genieten van de bijzondere bieren van brouwerij De Halve Maan. De flesjes Brugse Zot liggen bij Ensenada altijd te wachten tot een dorstige bezoeker er een opentrekt. Tine is als geboren Brugse een ware ambasadeur van de Brugse Zot. ‘Een heerlijk biertje’, omschrijft ze het zelf. Xavier Vanneste is er maar wat trots op. ‘Brugse Zot is in Nederland ook heel populair en dat komt door mensen als Tine die het voor ons promoten.’

BEtrouwBArE ZonBESchErming voor het hele gezin Zonnegel 15 Vet vrije gel voor gemengde tot vette huid en huid met neiging tot acne. UVA en UVB bescherming. Ideaal voor mannen. Met en zonder parfum.

NIEUW!

All Day 15 Liposomale zonnemelk. UVA en UVB bescherming. Zeer geschikt voor watersport. Waterproof. Met en zonder parfum. All Day 20 Liposomale zonnemelk. UVA en UVB bescherming. Zeer geschikt voor watersport. Waterproof. Met en zonder parfum. Sun Spray 25 UVA en UVB bescherming voor volwassenen en kinderen. Waterproof. Met en zonder parfum.

Sun Protection Face 30 Hydraterende zonnecrĂ¨me met anti-ageing effect voor de gevoelige huid van het gezicht. UVA en UVB bescherming. Te gebruiken als dagelijkse verzorging. Met en zonder parfum.

Extra Sun Protection 50 Hoge UVA en UVB bescherming. Bijzonder gevoelige en allergische huid. Intolerantie voor de zon. Waterproof en ongeparfumeerd. After Sun Verfrissende, kalmerende en hydraterende lotion. Met en zonder parfum.

Made in Switzerland

hair & Body Beauty: Sluis Knokke

- Kapellestraat 2 & Kaai 14 - Dumortierlaan 32-36 & Dumortierlaan 117

Het Louis Widmer assortiment vindt u uitsluitend in de winkels in Sluis

geeft iedere huid een gezond leven

#AdvSun_EnsenadaMag.indd 1

Louis Widmer Nederland. Telefoon: (0183) 646600 E-mail: info.nl@louis-widmer.com Internet: www.louis-widmer.com 23-04-10 11:33

Tekst: RenĂŠe ter Berg Fotografie: Louis Drent

De Zwinstreek is een land van contrasten. Twintig minuutjes rijden van het landelijke Ensenada en je bent in de bruisende badstad Knokke. Dus heb je heerlijk geslapen in je rustiek ingerichte suite, ben je wakker gemaakt door de vogeltjes en heb je daarna genoten van een streekontbijt terwijl je uitkeek over de kreek? Dan is het nu de hoogste tijd voor een bezoek aan het Saint Tropez van BelgiĂŤ. En dat betekent: shoppen tot je pumps het begeven, uitgebreid lunchen met een glas rosĂŠ en zonnen in een van de stylish strandtenten aan de boulevard.

De beroemde boulevard van Knokke met halverwege het casino, gezien vanuit Duinbergen

11:33

Boven: alle exclusieve merken zijn te vinden in shopping-paradijs Knokke Midden: loungen op het strand Onder: gastvrouw Eveline maakt uw dag compleet met een dagmenu bij Pistache Rechterpagina: Tine op weg naar Knokke: cabrio’s en zonnebrillen!

De meest bekende winkelstraten van Knokke zijn de Lippen-

laatste deel van de Lippenslaan komen we uit bij het Van Bun-

slaan en de Dumortierlaan. De Lippenslaan is vernoemd naar

nenplein. Hier genieten we van een lekker dagmenu op het

de voorvader van de huidige burgemeester Leopold Lippens.

terras van Pistache. Het restaurant is dé tip van Robert en Tine

Deze man trok eind achttiende eeuw naar Knokke, dat toen

voor gasten van Ensenada. Voor Robert en Tine is een bezoek

een arm vissersdorpje was. Hij deed goede zaken en werd lang-

aan Knokke niet compleet zonder iets gegeten te hebben bij

zaam eigenaar van praktisch de hele kustgemeente. De fami-

Pistache. Bij gastvrouw Eveline hangt altijd een gezellige en

lie bouwde een fortuin op en werd zeer machtig, mede door

ontspannen sfeer en het eten is er bijzonder goed. Natuurlijk

huwelijken met adellijke en zeer welvarende families. Leopold

mag een glas rosé nu niet ontbreken. Om ons heen worden de

Lippens is inmiddels al meer dan dertig jaar burgemeester van

pintjes af en aan gebracht. Het leven is goed op zo’n honderd-

Knokke. Een functie die ook zijn vader bekleedde van 1947 tot

vijftig meter van de zee.

1966. Lippens is een spraakmakende man die door zijn gewaagde uitspraken ver buiten Knokke bekend is.

Cabrio’s en zonnebrillen

Zonnen, wandelen en lunchen Na de lunch lopen we de boulevard op. Ook hier lopen obers af en aan met drankjes en heerlijke gerechten. Huisbereide

Maar terug naar de Lippenslaan; aan deze lange, brede win-

paling in ’t groen, Mechelse asperges, bouillabaisse, in Knok-

kelstraat gaat ons shoppinghart sneller kloppen. Van mode-

ke weten ze wat culinair genieten is. Het is begin mei, maar

zaak tot parfumerie, van

wat ons betreft is het zo-

speelgoedwinkel tot lingerie,

merseizoen vandaag ge-

het is hier allemaal te vinden.

opend. Tussen de strand-

Het is een van de eerste zo-

huisjes en terrassen door

merse dagen van het seizoen

zien we zonaanbidders

en veel mensen hebben beslo-

liggen in bikini en zwem-

ten om daar eens goed van te

broek. Kindjes met zonne-

genieten. De zomerjurken,

hoedjes rennen en spelen

cabrio’s en zonnebrillen zijn

er tussendoor. Op de bou-

terug in het straatbeeld. Drie

levard zelf kun je heerlijk

dames vergapen zich aan een

wandelen, maar ook fiet-

schoenenetalage en discussi-

sen of scooterrijden. Op

ëren over wat belangrijker is,

verschillende plaatsen in

mooie hoge hakken of com-

de stad en aan de Zeedijk

fort. Moeders en dochters

kun je fietsen en scoo-

zijn samen op pad. Een heer

ters huren. Hoe verder

in pak schiet snel een telefo-

we lopen, hoe stylisher

niewinkel in. We besluiten

het boulevardpubliek ge-

ook de Dumortierlaan, een zijstraat van de Lippenslaan in te

kleed gaat. Dames in modieuze outfits met matching pumps

slaan. Hier vinden we wat minder ketens en wat meer zelf-

en tas, heren met een casual-chic look. Verfijnde sieraden en

standige winkels. Van een schoonheidssalon tot een chocola-

designer-horloges ontbreken niet, net als de trendy grote, vier-

tier en een aantal mooie interieurzaken. De tijd vliegt tijdens

kante zonnebrillen voor de vrouwen en de pilotenbrillen voor

het winkelen, maar onze benen vragen om wat rust. Via het

de mannen. 75

NATIËNLAAN 176 - 8300 KNOKKE-HEIST 76

KNOKKE - BOEK (3-jaarlijks).indd 1

T +32 50 859919 - knokke@globuy.com

MAANDAG, VRIJDAG & ZATERDAG 10 – 18.30u WOENSDAG & DONDERDAG 14 – 18.30u ZON- & FEESTDAG 14 – 18u 26/04/2010 18:05:10

Le Zoute We merken het aan alles, dit moet Het Zoute

prachtige etalage met de nieuwste ontwerpen

(spreek uit: het zoete) zijn, het deel van Knokke

van Dolce&Gabbana. Bij de Hermèswinkel zien

waar alles draait om leven in luxe. Voor we Het

we in de vitrine de Birkin en de Kellybag staan.

Zoute verder ontdekken in de Kustlaan, drinken

It-bags waar iedere tassenliefhebster van gaat

we eerst wat bij Siësta Beach, een beachclub in

watertanden. Maar niet alleen in de boetieks

loungesfeer die bij de jetset van Knokke als place

is veel te zien. Op straat is het een komen en

to be geldt. Olijfbomen en palmen gecombi-

gaan van Porsches, Mercedeses en zelfs een Fer-

neerd met stijlvolle witte houten meubelen ma-

rari is hier niet zeldzaam. Een oudere heer ge-

ken dat je je inderdaad in Saint Tropez waant.

bruikt gewoon zijn golfbuggy om van hier naar

Al zijn veel van de gasten gekleed in slechts

daar te komen. Ook in Het Zoute kun je volop

zwembroek of bikini, het is nog steeds duidelijk

culinair genieten op het terras. Op het Albert-

dat het hier om the happy few van België gaat.

plein bijvoorbeeld. De bijnaam van dit plein is

De exclusieve sieraden, zonnebrillen en tassen

ook wel: Place m’as-tu vu, oftewel het heb-je-me-

zijn namelijk ook hier niet aan het zicht ont-

gezien-plein. De gemeente is trots op dit imago

trokken. Ze genieten van elkaars gezelschap,

en kiest ieder jaar zorgvuldig welke restaurants

van de zon, van rosé of smoothies.

of clubs de terrassen op het plein mogen uitba-

M’as-tu vu?

ten. Zo willen ze ervoor zorgen dat de exclusieve sfeer gewaarborgd is. In de namiddag genieten

Maar dé winkelstraat van Het Zoute wacht

we hier van een glas bier en smakelijke borrel-

op ons. Op naar de exclusieve boetieks van de

hapjes met uitzicht op de mooie mensen van

Kustlaan. De jetset van Knokke, waar we zo-

Het Zoute. Het leven is zoet in deze stad aan zee.

juist over spraken, shopt hier die prachtige outfits bij elkaar. Alle grote fashionnamen zijn in

Na een heerlijke zonnige dag in Knokke, zijn

deze boetieks vertegenwoordigd: Paul Smith,

we lekker snel weer terug bij Ensenada. Het valt

Moschino, DSquared2, Louis Vuitton, Prada,

ons op hoe dichtbij het guesthouse eigenlijk is.

Hermès, noem ze maar op. We vergapen ons

Op het landgoed genieten we met een goede

aan de mooiste jurken, accessoires, sieraden en

witte wijn na van deze enerverende dag. Twee

brillen. Bij modezaak UNO genieten we van de

verschillende werelden, zo dicht bij elkaar.

Tips van Robert en Tine

Knokke knalt!

- Probeer altijd vroeg naar Knokke te gaan.

Bent u in augustus in Knokke? Dan kunt u

In de ochtendzon is de boulevard op zijn

genieten van het jaarlijks terugkerende vuur-

mooist en zijn er nog voldoende pakeer-

werkfestival. Het is het grootste van België

plaatsen

en het behoort tot de top van de Europese vuurwerkfestivals. U kunt genieten van vuur-

- Parkeer bij voorkeur in de parkeergarage

werkcomposities, in elkaar gezet door pyro-

aan het begin van de Lippenslaan bij het

technici uit verschillende landen.

Stadhuis. Van hieruit wandelt u in twintig minuutjes naar de zee.

Wie van het stijlvolle nachtleven houdt, moet zeker een bezoekje brengen aan het prach-

- Vergeet het dagmenu van restaurant Pista-

tige casino van Knokke dat direct aan zee

che op het Van Bunnenplein niet!

ligt. In het casino is een nachtclub gevestigd en worden regelmatig concerten gegeven.

- Zondags zijn alle winkels geopend.

www.casinoknokke.be

0u 8u

:05:10

Genieten van Knokke betekent genieten van wandelingen over de Zeedijk, van shoppen in de meest exclusieve winkels en genieten van lunch of diner op een van de vele terrassen of in een van de hoog aangeschreven restaurants. Voor al deze momenten kiest u natuurlijk een stijlvolle outfit, want in het mondaine Knokke mag u gezien worden. Robert en Tine bevelen u van harte de boetieks van Uno aan. U vindt de twee winkels aan de Kustlaan en de Lippenslaan. Uno is hĂŠt adres voor bijzondere designermode.

Fashion met een persoonlijke touch Wie bij Uno winkelt, merkt direct waarom de boetieks zo’n succes zijn in Knokke. De collectie bestaat ten eerste uit een zeer mooie combinatie van merken. Paul Smith, Dolce & Gabbana, M+F Girbaud, High, Patrizia Pepe, 7 For All Mankind, Barbara Bui en Viktor & Rolf zijn bijvoorbeeld hier te vinden. Daarnaast weet eigenaar Frank Desmedt, geboren en getogen in Knokke, als geen ander wat zijn klanten willen. ‘Wij zijn altijd op zoek naar de laatste modetrends, maar we zorgen er ook voor dat deze trends draagbaar zijn en passen bij onze

ook een aantal nieuwe merken te presenteren. Frank Desmedt:

klanten.’ Hierbij speelt niet alleen de collectie zelf een rol,

‘Ik ben regelmatig in het buitenland op zoek naar de laatste

maar ook de persoonlijke begeleiding die de klanten krijgen

trends. Vaak ontdek ik dan nieuwe, nog kleine modehuizen

in de winkel. ‘In deze tijd volgen modetrends elkaar snel op.

die zeer creatief bezig zijn. Deze nieuwe merken zijn voor mij

Wij begrijpen dat het daarom prettig is om goed geadviseerd

het peper en zout op de collectie.’

te worden. Onze verkoopsters zijn eigenlijk een soort mode-

Tekst: Renée ter Berg Fotografie: Louis Drent

stylisten. Ze nemen de tijd om met de klant te kijken wat het beste bij het figuur en de stijl van de klant past. Iets kan wel in

Het plaatje compleet

de mode zijn, maar dat wil nog niet zeggen dat iedereen het

Uno heeft ook op dit moment weer heel wat moois voor u gese-

kan dragen.’ Frank Desmedt maakt bij zijn inkoop een dui-

lecteerd. Niet alleen de mooiste kleding, maar ook de perfecte

delijke keuze voor originaliteit. ‘We proberen onderscheidend

accessoires om het plaatje compleet te maken. Uitdagende

te zijn en nét wat anders te bieden dan de meeste winkels.’

pumps, geweldige sieraden en elegante handtassen. Of u nu

Uno aan de Kustlaan biedt naast de reguliere collecties ook de

gaat flaneren over de Zeedijk, chic uit eten gaat of uitgebreid

catwalklijnen van ontwerpers als Paul Smith, Barbara Bui en

gaat shoppen, voor iedere gelegenheid vindt u een stijlvolle

Viktor & Rolf.

outfit.

Laat u verrassen! Maar om echt te weten waarom wij Uno aanbevelen moet u zelf eens binnenstappen. Dat kan zeven dagen per week, want de winkels zijn, net als de meeste zaken in Knokke, elke dag geopend. De sfeer is ontspannen en gemoedelijk. De kleding is uitnodigend gepresenteerd, waardoor u zeker niet bang hoeft te zijn om op uw gemak eens rond te kijken. De uitstekende prijs-kwaliteitverhouding is kenmerkend voor Uno. ‘Kwaliteit is voor ons een vanzelfsprekendheid. De merken die wij voeren staan hier om bekend.’ Iets dat duidelijk te zien is aan de stoffen en de gedetailleerde afwerking van de ontwerpen.

UNO Elke dag geopend van 10.00 - 18.30 Lippenslaan 295 8300 Knokke 0032 050-626848 Kustlaan 5 8300 Knokke 0032 050-614333 www.unoknokke.be

Ieder seizoen verrast Uno de klant door naast de vaste merken 79

Robert, Joey, Justin en Jason

Een dag lang leende garage Bourgoo uit Knokke een hagelnieuwe Audi R8 Spyder uit aan Robert en zijn zoons. Na afloop glinsteren zijn ogen als was hij een weer een kleine jongen. ‘In één woord: kippenvel.’

dip had, dacht ik: “Daar doe ik het voor!”’. Inmiddels is Robert al twintig jaar Audi-rijder. Hij is klant bij garage Bourgoo in Knokke, een bedrijf dat hij roemt om zijn uitstekende service. ‘Bourgoo heeft veel klanten net over de grens en is daarom specialist in het importeren van Audi’s voor Nederlandse klanten.’

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

‘Wat een ge-wél-di-ge auto!,’ roept Robert na de testrit. ‘Alsof je voortdurend vlinders in je buik hebt.’ Nadat hij de auto bij

Krachtpatser

Bourgoo in Knokke had opgehaald, reed hij langs de Knokse

De prestaties van de Audi R8 Spyder zijn indrukwekkend. On-

boulevard via Cadzand naar Ensenada. Hij raakt er niet over

der de lange afdekkap achter de twee stoelen ligt de 5,2 liter

uitgepraat. ‘Dat geluìd van de motor! Weergaloos! Dit geloof je

V10 FSI-motor, goed voor 525 pk. De krachtpatser zorgt ervoor

niet als je er zelf niet in gereden hebt. Je trekt ook behoorlijk

dat de Spyder van 0 naar 100 km/h gaat in slechts 4,1 secon-

wat bekijks in zo’n wagen. Mensen gaan stilstaan en kijken

den. Hou je het gaspedaal ingedrukt, dan ben je 8,1 seconden

net zo lang tot je uit het zicht bent verdwenen.’

later bij de 200 km/h. De topsnelheid ligt op een onvoorstel-

Topsegement

bare 313 km p/h.

De in april 2010 op de markt gebrachte Audi R8 Spyder is het

Softtop

absolute paradepaardje van Audi, waarmee het Duitse auto-

De softtop van de Audi kan tot een snelheid van 50 km/h vol-

merk zich prominent manifesteert in het absolute topseg-

automatisch uit- of ingeklapt worden. De stoffen kap doet er

ment. In Nederland hangt aan de R8 Spyder een prijskaartje

slechts 19 seconden over om te verdwijnen in de bak onder de

van 221.900 euro, Belgen rijden er al in rond vanaf 160.000

motorafdekking. Voor wie met gesloten dak rijdt en toch van

euro. De auto valt daarmee in de prijs- en kwaliteitsklasse van

het magnifieke motorgebrul wil genieten, heeft Audi een slim-

de Ferrari California, de Porsche 911 Turbo Cabriolet en de

migheidje bedacht. De lage glazen achterruit kan ook met ge-

Mercedes Benz SL 63 AMG Roadster. ‘In mijn studentijd had

sloten kap geopend worden.’ Robert: ‘Hieraan kan je zien dat

ik altijd een foto van een Porsche op mijn bureau staan,’ ver-

deze auto echt gebouwd is voor autoliefhebbers. Het geluid

telt Robert. Lachend: ‘Als ik dan tijdens het studeren even een

voegt heel veel toe aan de rijbeleving. Het is alsof de auto aan het zingen is. Rijden in deze auto valt echt onder de categorie

‘HET GELUID VOEGT HEEL VEEL TOE AAN DE RIJBELEVING. HET IS ALSOF DE AUTO AAN HET ZINGEN IS’ 80

try before you die.’

Autobedrijf Bourgoo NV NatiĂŤnlaan 111 8300 Knokke-Heist Tel.: 050 62 10 30 www.bourgoo.be 81

De Potterie Voor een betere indruk van onze winkel ga naar: www.depotterie.nl

De Potterie Nieuwstraat 21 4524 EB Sluis Tel. +31 (0)117 46 24 61

www.depotterie.nl 82

Fotografie: Mario de Lijser en Tine De Bruycker 84

Ensenada is een paradijs voor golfers. Praktisch in de achtertuin van het guesthouse ligt de schitterende familiegolfclub De Brugse vaart, waar oud-topgolfster Célestine De Vos aan het roer staat. De ideale plek

Tekst: Liesbet Mallekoote Fotografie: De Brugse Vaart

voor een dagje ontspanning.

ie de poort van Golfclub De Brugse Vaart

reldkampioenschappen. Als lid van de Ladies European Tour

passeert, waant zich in een andere we-

speelde ze in belangrijke golfcompetities over de hele wereld.

reld. Het vlakke Zeeuws-Vlaamse polder-

Deze ervaring zet Célestine nu in voor haar Golfclub De Brug-

landschap is als bij toverslag veranderd in

se Vaart. ‘Mijn profcarrière was een logische stap na een mooie

een statig park met exotische naald- en loofbomen, reusachti-

amateurloopbaan, maar erg intensief. Twee weken weg, één

ge rododendrons, kronkelende waterpartijen en keurig gema-

week thuis, van maart tot oktober. Elke keer was het moeilij-

nicuurde grasvlaktes. En daartussen, alsof het er altijd heeft

ker weer weg te gaan. En als ik thuiskwam met mijn foto’s van

gestaan, het majestueuze witgepleisterde clubhuis. Golfclub

buitenlandse banen, wilde ik daarmee aan de slag. Het was

De Brugse Vaart ligt vlakbij de Belgische grens, en op slechts

een fantastische ervaring, maar mijn hart ligt hier.’

zeven kilometer van Guesthouse Ensenada.

Kampioene

Watervogels en olijfbomen Golfclub De Brugse Vaart is met veel zorg opgebouwd langs

Sinds enige jaren zwaait de Vlaamse Célestine De Vos de scep-

de oevers van de verzande oude zeearm het Zwin. Zijn naam

ter over de club, die haar grootvader ooit heeft opgericht. Als

dankt de club aan het kanaal dat de Stad Brugge hier in de

klein meisje rende ze hier al over de baan en op haar zesde

zestiende eeuw liet graven, in een ultieme poging om de ver-

pakte ze voor het eerst een golfclub op. Korte tijd daarna werd

zanding van het Zwin tegen te gaan. Het golfcomplex lijkt hier

ze Belgisch kampioene, eerst bij de jeugd en later bij de dames.

al honderden jaren te liggen. Toch is de club pas zo’n 25 jaar

Tien jaar lang presteerde Célestine sterk op Europese en we-

geleden opgericht. Wat zeker bijdraagt aan die authentieke

Het classicistische clubhuis lijkt er al een eeuw te staan

‘DE PLUSPUNTEN VAN DE BANEN EN CLUBHUIZEN DIE IK TIJDENS MIJN CARRIÈRE HEB GEZIEN, HEB IK GEPROBEERD HIER SAMEN TE VOEGEN’

sfeer, is de verzameling watervogels die op het domein ver-

ting geven het gebouw een warme, tijdloze sfeer. Het lijkt of

toeft. Ook de waterpartijen en de bijzondere beplanting spe-

het al minstens honderd jaar op deze plek staat, in werkelijk-

len een belangrijke rol. Meer dan vijfhonderd soorten bomen

heid zijn het er nog geen tien.

en struiken vormen de ruggengraat van het domein. Blikvangers zijn de eeuwenoude olijfbomen die zomer en winter in de

Thuis voelen

volle grond staan.

‘Vroeger was dit een manege. In de beginjaren lagen de golf-

Golfschool

tassen in de stallen’, lacht Célestine. In 2001 is het clubhuis gebouwd. ‘Een golflocatie als deze vereist een clubhuis dat in het

Met haar jarenlange ervaring op de mooiste internationale

oog springt. We wilden iets moois en blijvends creëren.’ Van-

golfbanen, weet Célestine precies waar een goed parcours aan

daar de keuze voor de klassieke bouwstijl en inrichting. ‘Als

moet voldoen. ‘De pluspunten van de banen en clubhuizen

mensen hier komen, moeten ze alles kunnen vergeten en zich

die ik tijdens mijn carrière heb gezien, heb ik geprobeerd hier

meteen thuis voelen. Even genieten in een mooie omgeving.’

samen te voegen.’ Daardoor beschikt De Brugse Vaart over

Dat moet zeker lukken. In het restaurant, waar iedere tafel

een doordachte en uitdagende 18 holes par 73 Championship

uitzicht heeft op het parkachtige golfterrein, lijkt het Zeeuw-

Course, van 6402 meter lang.

se platteland ver weg. Met zijn fraaie eiken vloer, kleurrijke

Voor beginners heeft de golfclub een eigen golfschool met een

kroonluchters, goud omlijste schilderijen aan mosgroene mu-

apart oefenterrein, waar head professional Jean-Marc Laverg-

ren ademt het restaurant luxe en gastvrijheid uit. Hier is het

ne in drie talen lesgeeft. ‘Maar eigenlijk moeten beginners zo

prima genieten van de bourgondische keuken in een gemoe-

snel mogelijk het parcours op. De basistechniek leer je op de

delijke sfeer.

driving range, maar het echte golfen leer je pas op de baan’, vindt Célestine.

Familieclub De Brugse Vaart is een private club die toegankelijk is voor leden en gasten. Vanwege de ligging nabij de Belgische grens hebben de meeste leden de Belgische nationaliteit. Momenteel telt de club achthonderd leden en er is plaats voor meer. ‘Onze club kent heel verschillende leden,’ vertelt Célestine. ‘Er zijn er die het liefst zo veel mogelijk golfen, soms zelfs ’s morgens vroeg, nog voor ze aan het werk gaan. Anderen komen puur voor de gezelligheid, met de hele familie. Ja, dit is een echte familieclub. Van luidruchtige kinderen kijkt niemand hier op, ze zijn welkom!’ Die ongedwongenheid klinkt door in het beeldbepalende clubhuis, dat is opgetrokken in een classicistische stijl. Het ge-

Ensenada Golfarrangement Gasten van Guesthouse Ensenada kunnen hun verblijf combineren met één of meerdere dagen golfen op Golfclub De Brugse Vaart in Oostburg, op tien minuten van het guesthouse. Ook lessen en clinics zijn mogelijk. Gastheer Robert is zelf lid van de Damme Golf & Country Club en kan ook deze idyllisch gelegen club aanbevelen. De Damme Golfclub ligt tussen de historische steden Brugge en Damme, op dertig minuten afstand van Ensenada. Er is een uitdagende 18 holes en een 9 holes baan. Het stijlvolle clubhuis beschikt over een restaurant en een beschut terras. Neemt u contact op met Ensenada voor het arrangement van uw wens.

bruik van natuurlijke materialen en de klassiek Britse inrich87

Ze leek in de wieg gelegd voor kapster. En toen ze aan het werk ging bij kapsalon Annie in Breskens, stond alles in het teken om de zaak over te nemen. Tot ze Annie’s zoon Edwin zag. En die had andere plannen. Tweeëntwintig jaar later runt Blanche Vinke, naast haar man Edwin, het succesvolle restaurant De Kromme Watergang in Slijkplaat, op een boogscheut van Ensenada. In 2009 werd ze uitgeroepen tot Gastvrouw van het Jaar. Het sprookje van de kapster, de kok en de Kromme Watergang.

lindelings zette Blanche haar eigen ambities aan de kant toen Edwin zei dat hij zijn eigen restaurant wilde beginnen. ‘Nee, hij moest me niet over de streep trekken. Ik was smoorver-

liefd. Edwin werkte toen nog bij de jachthaven in Breskens, maar hij kwam zowat elke dag naar de kapperszaak met het smoesje dat hij klein geld voor Jaap en Riet kwam halen. Om mij maar te kunnen zien. Zo lief. Ik ging meteen mee met zijn idee, maar had absoluut niet het vermoeden dat alles zo snel zou gaan.’ Op 11 maart 1993 openen Edwin en Blanche restaurant de Kromme Watergang. Inmiddels heeft Edwin een Michelinster, is Blanche sommelier en Gastvrouw van het Jaar en hebben ze in Breskens de bistro ‘Spetters’ geopend. ‘Het was voor mij destijds een hele omschakeling. Ik was zo groen als gras. Het enige verschil tussen rode en witte wijn was voor mij de kleur. En ik dacht dat rosé een kwestie was van het bij elkaar gooien van rode en witte wijn. Gelukkig had ik als kapster wel het voordeel dat ik wist hoe ik met mensen om moest gaan. Dat heeft me heel veel geholpen. En ik heb in het begin ook een half jaar op het hoogste niveau stage mogen lopen bij restaurant Oud Sluis, bij de vader van Sergio Herman. Daar heb ik natuurlijk ook ontzettend veel geleerd.’

Ze vindt zichzelf enigszins bevoorrecht omdat er zoveel veranderd is in de horeca. ‘Als ik nu op dezelfde manier zou moeten beginnen, zou dat niet meer lukken. Ik kon met mijn charme, een vriendelijk lachje of een grap een fout nog wel eens goed maken. Maar daar kom je tegenwoordig niet meer mee weg. Nu verwachten klanten dat je meteen op het hoogste niveau staat.’ Blanche is nog steeds Blanche. Ze kan zich vreselijk kwaad maken als het personeel haar pesterig aanspreekt met mevrouw. ‘Als ik de jongens in het restaurant niet heb, ben ik nergens. Alles hangt aan elkaar. En zelf ben ik vervangbaar. Edwin niet. Als hij er niet is, moeten we

krijgt hier de mooist vis, schaal- en schelp-

sluiten. Het is Edwins smaak, Edwins keuken. Hij proeft

dieren direct vers op je bord. Vanochtend

alles voor het de keuken uitgaat.’ Ze stond dan ook op-

loopt mijn vader nog met tarbot binnen

recht versteld toen ze te horen kreeg dat ze was uitge-

voor de lunch. Die is zo vers dat Edwin hem

roepen tot Gastvrouw van het Jaar, maar kan heel goed

bijna niet gesneden krijgt. De kracht van de

leven met het juryrapport. ‘Daarin staat eigenlijk met

Zeeuws-Vlaming is gewoon normaal doen,

zoveel woorden dat ik altijd mezelf ben. De jury vond

maar tegelijkertijd ook de beste willen zijn.’

dat ik plezier in mijn werk uitstraal. En dat ons restaurant als een geoliede machine is. Ons streven is dat alle mensen gelukkig naar buiten gaan. Dat ze genieten van hun bord, de wijn, de aandacht. Dat is zo dankbaar.’

Achter elke succesvolle man, staat een succesvolle vrouw ’Ik voel me geen succesvolle vrouw. Ik ben megatrots op

De beste gastvrouw zijn van Nederland, is topsport

het succes van Edwin. Maar is het gezegde niet: achter

’Ik moet me elke dag weer bewijzen. Het

elke succesvolle man, staat een sterke vrouw? Want daar

werk is heftig. We hebben twee kinderen die

herken ik me veel beter in. Ik zorg dat alles geregeld wordt

elke dag naar school moeten. Ik sta om ze-

achter de schermen, zodat Edwin zijn creativiteit hele-

ven uur op, breng de kinderen naar school

maal kwijt kan in het koken. Ook hij heeft wel eens een

en ben om half negen op de zaak. Dan pro-

dipje, en dan zorg ik er voor dat ik hem weer fel maak

beer ik de administratie af te werken, ik

voor de keuken. Hoe? Met een schop onder zijn kont!’

loop de lunch mee, dan even naar huis en

De liefde van de man gaat door de maag

Tekst: Frank Deij Fotografie: Louis Drent

‘Als je zo’n vent hebt, ga je toch niet zelf koken?’

dan weer snel terug om gastvrouw bij het diner te zijn. Ik probeer het iedereen naar de zin te maken en iedere tafel is voor mij even

’Ik zou dit meteen willen veranderen in: de liefde van de

belangrijk. Het is heel geconcentreerd werk

vrouw gaat door de maag. Ik kan absoluut niet koken.

en meestal lig ik niet voor twee uur ‘s nachts

Mag het ook niet van Edwin. Ik ben thuis altijd verwend

in bed. Topsport vind ik een een te zwaar

geweest door mijn moeder . Tja, en wat wil je. Als je zo’n

woord. We doen dit met heel veel liefde en

vent hebt, ga je toch niet zelf koken?’

dan gaat hard werken gemakkelijker.’

Zeeuws-Vlaanderen is een culinaire topregio ’Absoluut. We hebben het gastronomische België als achterland en dan kun je niet achterblijven. Als ik alleen maar naar West-Zeeuws-Vlaanderen kijk, dan zie je dat we heel veel horecazaken hebben die heel hoog aangeschreven staan. In dit gebied zijn ook in verhouding de meeste sterrenrestaurants van Nederland. Voor een deel is dat te

Ensenada-Kromme Watergang: Sterren- of polderarrangement Ensenada reserveert uw tafel en verzorgt het vervoer naar De Kromme Watergang. De Kromme Watergang brengt u terug naar het guesthouse.

danken aan het feit dat we zo dicht bij de zee zitten. Je 89

Jarenlang koesterde hij alle seizoenen. Maar sinds hij de Zeeuws-Vlaamse natuur als schatkamer voor zijn keuken ontdekte, hebben april, mei en juni voor topkok Edwin Vinke van de Kromme Watergang extra glans gekregen. Sloten, bermen en duinen ontvouwen zich dan als een palet van smaken en geuren. Edwin gebruikt ze om zijn gerechten te kruiden met natuur. Volgend jaar verschijnt zijn passie voor gerechten met wilde groenten

Tekst: Frank Deij Fotografie: Louis Drent

en kruiden in boekvorm. Een voorproefje.

n de lente is bijna elke dag een feestje voor Edwin. Als

toen historicus en natuurliefhebber René, die de Veluwe als

Blanche de boekhouding op orde brengt en de voor-

zijn broekzak kent, de Kromme Watergang binnenstapte en

bereidingen voor de gasten treft, stapt Edwin op zijn

Edwin enthousiast maakte met zijn kennis over wilde krui-

fiets en struint hij, gewapend met een scherp mesje en

den en groenten. Een wereld ging open en een vriendschap

een emmertje berm en duin af. En keert hij -intens gelukkig-

groeide. Edwin: ‘René wees me op het bestaan van groenten en

terug met een boeketje berenklauw, zuring, zeekraal, venkel,

kruiden die bij ons gewoon in het wild in de natuur groeien

muurpeper, fluitenkruid en vogelmuur. Of met een bovist, een

en die je zomaar kan plukken. Ik ben mijn hele leven langs al

grote witte paddenstoel waar je schnitzels van kan snijden.

die bijzonder plekjes gereden zonder te zien wat er allemaal

Of sleedoornbloemen die in het voorjaar naar marsepein sma-

groeide. Er is zoveel dat ik in mijn keuken kan gebruiken. Ik

ken. En al die andere groenten en kruiden waarvan hij tot en-

word er soms gewoon draaierig van.’

kele jaren geleden het bestaan niet eens wist. Laat staan, dat ze eetbaar zijn.

Ontdekkingsreis

De kunst is om erachter te komen bij welke gerechten de wilde groenten en kruiden het best tot hun recht komen en welke smaakcombinaties er te maken zijn. Edwin noemt dit een

De drang om naar buiten te gaan is sterk. ‘Ik heb een druk

kwestie van spelen. ‘Mijn voordeel is dat ik al vijfentwintig

beroep met veel stress. Het is voor mij een heel leuke combi-

jaar in het vak zit. Als ik iets proef, dan weet ik vrijwel meteen

natie van ontspanning en werk.’ Zijn ontdekkingsreis begon

waarbij ik die smaak kan gebruiken. Maar dan weet ik nog

niet altijd hoe ik het moet bereiden. Neem lamsoor. Rauw zit daar een bittertje in. Die bittere smaak verdwijnt echter als je het even afstoomt. Ik gebruik natuurlijk ook gekweekte groenten en kruiden, daar kun je niet onderuit, maar groenten en kruiden uit het wild zijn rijker aan vitaminen en mineralen en brengen een extra dimensie in mijn keuken. Het gebruik van wilde kruiden en groenten is de toekomst. Ik zet het nu nog niet op de kaart, maar we vertellen het wel aan onze gasten.’

’ER IS ZOVEEL DAT IK IN MIJN KEUKEN KAN GEBRUIKEN. IK WORD ER SOMS GEWOON DRAAIERIG VAN’

Do’nt try this at home Hij heeft zijn kennis niet meer alleen van René

Edwin Vinke in keuken van De Kromme Watergang

Favoriete ontdekkingen

of van bevriende herboristen, die hem vertellen wat wel en niet eetbaar is in de natuur. Hij heeft inmiddels ook tientallen boeken waarin de natuur haar geheimen prijsgeeft. Want zonder kennis is Edwins dagelijkse zoektocht er eentje in de categorie do not try this at home. Edwin: ‘Je moet natuurlijk wel goed weten, waar je mee bezig

Naam: Wilde postelein Vindplaats: duinen Smaak: bitter, fris, sla-achtig Past goed bij: krabgerechten

bent. Niet alles is eetbaar. En ik wil mensen hier zeker ook niet oproepen om massaal de duinen in te trekken. Je moet uitgaan van de liefde voor de natuur. Ik snij kleine hoeveelheden met een heel fijn mesje af, zodat het plantje weer verder kan groeien.’

Naam: Vogelmuur Vindplaats: sloot Smaak: tuinkersachtig Past goed bij: coquilles

Edwin voelt sterk de behoefte om aan de bestaande bibliotheek van natuurboeken een eigen natuurkookboek toe te voegen. Dat wil hij in de loop van volgend jaar laten verschijnen.’ Dat maak ik samen met René. Hij heeft de basiskennis en is de aangever geweest. Ik borduur daar op voort en bedenk de toepassingen voor mijn gerechten.

Naam: zeevenkel Vindplaats: schorren Smaak: ziltig Past goed bij: rauwe zeebaars

Ik wil met dit boek vooral vertellen dat we hier een prachtig en rijk landschap hebben waar in schorren, sloten en bermen vanalles te vinden is dat eetbaar is. En dat we hier de zee hebben met dagverse producten. Ik ken hier elk plekje, ik ben trots op mijn streek.’

’Ik snij kleine hoeveelheden met een heel fijn mesje af, zodat het plantje weer verder kan groeien’ 91

Guesthouse Ensenada en Restaurant De Kromme Watergang

Slapen bij viersterren-guesthouse van Tine & dineren bij sterrenkok Edwin Guesthouse Ensenada | www.ensenada.nl | +31(0)117 42 00 75 Restaurant De Kromme Watergang | www.krommewatergang.nl | +31(0)117 34 86 96

Sterrenarrangement

U overnacht in de Ensenada Suite met uitzicht op de kreek, en geniet van een zevengangenmenu in sterrenrestaurant De Kromme Watergang. Inclusief wijnarrangement en taxivervoer van en naar het guesthouse.

Polderarrangement

U overnacht in de Polderkamer en dineert bij sterrenrestaurant de Kromme Watergang. Een vijfgangenmenu, inclusief wijnarrangement en taxivervoer van en naar het guesthouse.

Workshop Koken

Leer de geheime kooktips van sterrenkok Edwin en overnacht bij Ensenada ( vanaf 10 personen). U kunt als groep het hele guesthouse afhuren.

Voor prijzen en meer info zie onze site www.ensenada.nl, onder het kopje arrangement culinair. 92

Guesthouse Ensenada lijkt ervoor te zijn gemaakt om vriendengroepen te ontvangen. Els en Piet Paal en Leo en Marie-José van Roosmalen uit het Limburgse Maasbracht spreken uit ervaring. ‘We kijken nu al uit naar ons volgende weekendje!’

‘Bij ons in Limburg, staat gastvrijheid centraal,’ lacht Leon

Tekst: Rens Ulijn Fotografie: privé-archief Leo van Roosmalen

met zijn typisch Limburgse zachte g. ‘Daarom voelden wij ons bij Ensenada gelijk thuis. Dat was letterlijk vanaf het eerste

Tips

moment. Omdat zowel wij als Els en Piet een eigen zaak heb-

‘Tussen Robert en Tine en ons was er vrijwel direct een klik,’

ben, konden we die vrijdag pas laat vertrekken vanuit Lim-

vertelt Els enthousiast. ‘Ze hebben dezelfde bourgondische

burg. We hadden gebeld naar Tine om te zeggen dat we pas

inslag als wij in Limburg. Tijdens het eerste weekend zijn we

’s avonds laat zouden arriveren. Toen we Schoondijke gevon-

naar Brugge geweest en Tine heeft ons veel goede tips gegeven

den hadden, lag heel het dorp al te slapen. Maar in de Brugse

over de stad. Ook verwezen ze ons naar de leukste restaurant-

Suite, waar wij sliepen, brandde nog licht. Tine had de lampjes

jes in de buurt. We hebben ook ontzettend veel met ze gela-

vast voor ons aangedaan en er stond een fles wijn en een fles

chen. Toen wij ’s avonds terugkwamen uit Sluis, hebben we

Appelaere klaar op de kamer.’ ‘De appelsap was voor mij,’ vult

het dekzeil van het zwembad gehaald en zijn we met z’n allen

Els aan. ‘Ik drink geen alcohol en daar had Tine rekening mee

het zwembad ingedoken. Terwijl het toch al eind september

gehouden.’

was! Dat soort spontane momenten zijn onvergetelijk.’

Kleinschalig

Voor de Limburgse koppels is Ensenada inmiddels een vaste

De Limburgse vriendengroep ontdekten Guesthouse Ense-

waarde. Els: ‘We zijn er ook eens geweest in de kerstperiode.

nada bij toeval na een zoektocht op internet. ‘We wilden iets

Ik ben nogal een shopping-type en ik wilde kerstinkopen doen

in de buurt van Brugge en Sluis en via Google stuitten we op

in Brugge. Heel Ensenada was door Tine prachtig in de kersts-

Ensenada,’ herinnert Els zich. ‘De foto’s op de website spraken

feer gebracht. Ze heeft een geweldig gevoel voor inrichting en

ons meteen aan. Leo: ‘Als je met een groep een weekend weg

ambiance. We zijn nu al bezig om ons volgende weekendje bij

wil, is Ensenada echt ideaal. Er zijn vijf kamers, dus vanaf tien

Ensenada in te plannen. Knokke hebben we nog niet gezien,

personen, heb je als groep het hele guesthouse voor jezelf.

dus dat gaan we de volgende keer ontdekken.’

Koppels hebben in de kamers ieder hun privacy, maar door de kleinschalige opzet, ben je toch heel dicht bij elkaar. Ik vergelijk het een beetje met de chambres d’hôtes waar wij in Frankrijk zo dol op zijn. Maar dan natuurlijk wel met de luxe die bij vier steren hoort.’

Vriendengroeparrangement Ook met vrienden een weekend naar Ensenada? Bel Tine om de mogelijkheden te bespreken!

Tekst: RenĂŠe ter Berg Fotografie: Louis Drent en Hans Tak

Zeeuws-Vlaming Dimitri Roels verdient zijn brood met brood. Maar zijn creaties zijn verre van alledaags. Bij zijn Vlaams Broodhuys is het broodbakken tot kunst verheven.

e zijn in Vlaardin-

aanwaaien. Eigenlijk is hij er van kind

gen, bij het hoofd-

af aan al naar op zoek geweest. ‘De ou-

kwartier van het

ders van een vriendje hadden een bak-

Vlaamsch

Brood-

kerij,’ vertelt hij begeesterd. ‘Dat vond

huys. Van buitenaf kijk je recht de bak-

ik geweldig. Ik zag hoe ze de grondstof-

kerij in. De bakkers zijn dagelijks in de

fen als water, meel en zout mengden

weer om de beste broden te maken, 38

tot een deeg. Hoe dat de oven in ging

verschillende soorten. De meeste hier-

en er heerlijke geurend weer uit kwam,

van worden met zuurdesem bereid, een

terwijl de ramen in de bakkerij besloe-

gezond en natuurlijk alternatief voor

gen.’ Het is het begin van Roels’ passie

gist. Het is duidelijk dat het hier nog om

voor brood. ‘Niemand kon me hier meer

het ambacht draait. Het werk doen ze

vanaf brengen. Ik moest en zoù naar de

grotendeels met de hand. Ze voegen de

bakkersschool.’

ingrediënten samen, kneden het deeg, leggen het uren en uren te rusten en ze

Na de bakkersschool vindt hij zichzelf

plaatsen de broden in de oven. Daarna

nog te jong om fulltime te gaan werken.

gaan de broden naar de beste restau-

Hij wil meer leren en doet een koksop-

rants in het land, naar de zes winkels

leiding. Hij krijgt de kans om bij diverse

van het Vlaamsch Broodhuys, maar ook

sterrenzaken in binnen- en buitenland

naar Guesthouse Ensenada in Schoon-

te werken. Daar ontwikkelt zijn liefde

dijke.

voor brood zich verder. ‘Bij Robuchon

Grondstoffen

in Parijs waren bakkers in dienst om tweemaal per dag vers brood te bakken.

Het pure, ambachtelijk bereide brood

Toen ik dat brood proefde, merkte ik di-

van Dimitri Roels is in veertien jaar tijd

rect dat de structuur, de krokantheid en

een groot succes geworden. Wat maakt

het aroma zò anders waren dan die laffe

dit brood zo bijzonder dat zelfs de ster-

sneetjes uit Nederland. Maar zuurdes-

renrestaurants in ons land het willen

embakkers hebben allemaal hun eigen

hebben? De perfecte receptuur is Di-

geheimen. Die laten niet zomaar het

mitri in elk geval niet zomaar komen

achterste van hun tong zien.’

’Ik heb twintig broden gebakken en ze afgegeven bij restaurants in de omgeving’ 95

Parijs Terug in Nederland blijft zijn passie voor brood sluimeren. Intussen is ‘Le Pain Quotidien’, opgericht door chef Alain Coumont, een groot succes in België. Het inspireert Dimitri. Zijn eigen concept voor een bakkerscafé waar de boterhammen à la minute belegd worden, krijgt vorm. Het lijkt alsof de puzzelstukjes in elkaar vallen. Via via krijgt hij de kans om bij Poilane, de beste zuurdesembakker van Parijs te gaan kijken. ‘Ik mocht de bakkerij in, praten met de bakkers. Ik heb daar zo veel geleerd. Alles ging met de hand, het was geweldig! Ik was weer een stap verder.’

’Ik vond het eerst een zweverig verhaal, maar toen ik het verschil proefde, was ik om.’

Arlet Roels brengt vers brood bij guesthouse Ensenada

Toch gaat het verwezenlijken van zijn idee niet zonder slag of

Ze vertelden me dat de gewassen sneller groeiden en minder

stoot. Het vinden van een winkelpand met de juiste horecaver-

ziektes hadden. Ik vond het eerst een zweverig verhaal, maar

gunningen lukt niet. Terwijl hij hard werkt aan dé receptuur

toen ik het verschil proefde met gewoon leidingwater was

voor het best mogelijke zuurdesembrood, is zijn vrouw Diante

ik om. Een compleet andere smaak, veel zachter en ronder.’

kostwinner. ‘Gelukkig had ik wel een bakkerij waar ik gebruik

Zelfs het zout dat Roels gebruikt is niet zomaar zout. Hij ge-

van kon maken.’ Na maandenlang variëren met tarwesoorten,

bruikt Sel de Guérande, uit Bretagne. Het maakt een verschil

temperaturen, voorrijs- en narijstijden, is het zover. ‘Ik vond

qua smaak en bovendien is het natriumgehalte in het zout

dat mijn brood zich kon meten met het brood van Poilane; het

lager, wat het gezonder maakt.

Pain Grand Mère was klaar. Ik heb twintig broden gebakken en ze afgegeven bij restaurants in de omgeving. Ik had direct

Het is helder. Behalve een de perfecte receptuur en bereiding

zestien nieuwe klanten. Ik had afzet!’ Roels is blij dat hij kan

zijn het passie, tijd en liefde die een succes hebben gemaakt

gaan bakken en al snel wordt hij benaderd door de grote na-

van het Vlaamsch Broodhuys. Heeft Dimitri Roels nog wel tijd

men. ‘Sterrenzaken als Parkheuvel en De Zwaan in Etten-Leur

voor zichzelf en zijn dierbaren? ‘Mijn vrouw en ik werken veel.

wilden mijn brood hebben.’

We hebben een hectisch leven. Gelukkig zorgen onze kinde-

Alles met de hand

ren ervoor dat we dat kunnen relativeren. Goed eten is belangrijk in ons leven. Het avondeten is dan ook heilig, daar maken

Maar wat is nu Dimitri’s geheim? ‘Bakken met zuurdesem is

we tijd voor.’ Bakt hij zelf nog wel eens? ‘Veel te weinig. Maar

compleet anders dan bakken met gist. Meel en water zijn de

het is het mooiste vak dat er is.’

ideale voedingsbodem voor de lactobacterie, die zich moet vermenigvuldigen en de aanwezige melksuikers moet omzetten in melkzuren. De temperatuur en vochtigheid komen daarbij heel nauwkeurig. De rijsduur kan, afhankelijk van het brood, variëren tussen de zes en vierentwintig uur.’ Behalve een uitgekiend rijs- en bakproces, zijn het de hoogwaardige ingrediënten die zijn brood maken tot wat het is. Het Vlaamsch Broodhuys bakt met Camp Rémy tarwe. Een tarwesoort die op de molensteen vermalen wordt. ‘Aan dit meel kan meer water toegevoegd worden. Hoe natter het deeg, hoe beter de structuur van het brood wordt. Het deeg is daardoor wel zo slap dat alles met de hand gedaan moet worden.’ Het water dat aan het meel wordt toegevoegd is gevitaliseerd. ‘Het water is als het ware gereset. Het krijgt het natuurlijke trillingsniveau terug. Bij restaurant De Kas in Amsterdam zag ik dit voor het eerst. Daar telen ze hun eigen gewassen en ze geven deze gewassen gevitaliseerd water. 96

Ontbijten met het Vlaamsch Broodhuys Guesthouse Ensenada serveert haar gasten een ontbijt met brood van het Vlaamsch Broodhuys. De schoonzus van Dimitri, Arlet Roels, is er persoonlijk verantwoordelijk voor dat de broden verspreid worden in Zuidwest-Nederland en Vlaanderen. Ze vertegenwoordigt het Vlaamsch Broodhuys in deze regio. En daar is ze maar wat trots op! Dorpsstraat 35B 4525 AG Retranchement T: 0117-396140 vanuit België 0031-117-396140 G: 06-27054206 vanuit België 0031-627054206 E: info@painplus.nl

Tekst: Liesbet Mallekoote Fotografie: Louis Drent en privé-archief De Hulster

Twee jaar lang is er gebouwd en verbouwd aan Guesthouse Ensenada. Toch lijken de gastenverblijven en ontbijtzaal hier al vele jaren te staan. Met historische bouwmaterialen, ouderwets vakmanschap en zorgvuldig gekozen accessoires is de sfeer van vroeger bewaard gebleven. ‘Het moest lijken alsof mijn opa het zo gebouwd heeft.’

obert pakt een oude foto van het molenerf. De verschillen met hoe Guesthouse Ensenada er tegenwoordig uitziet, zijn groot. Het oude woonhuis waar Roberts moeder is geboren, is

afgebroken en de koeienstal en de oude graenpesel uit 1880 zijn verbouwd tot prachtige gastenverblijven. De vroegere mestput is omgetoverd tot een zwembad met uitzicht. ‘De stenen van het oude huis hebben we hergebruikt tijdens de verbouwing. Ook de reservebalken van de molen zijn verwerkt. Een aantal deuren is opnieuw gebruikt, of vermaakt tot tafel of badkamermeubel. Trots: ‘Daardoor zien de kamers er zo authentiek uit.’

â&#x20AC;&#x2DC;Met zijn 45 jaar ervaring beschikt Johan over een vakkennis die bouwvakkers van nu niet meer hebbenâ&#x20AC;&#x2122;

Voor de verbouwing

Ontbijtzaal

Brugse Suite

Molensuite

Robert aan het werk in de Polderkamer

Polderkamer

Na de verbouwing

Mede gerealiseerd door Aannemersbedrijf Verweij b.v.

Johan De verbouwing was een intensieve samenwerking tussen Ro-

‘Ik heb er een mal van gemaakt en opgestuurd naar de glasle-

bert, zijn vrouw Tine en timmerman Johan Corijn. Aanne-

verancier in Duitsland. Even later kwam de ruit terug en hij

mersbedrijf Verweij uit Oostburg tekende voor de cascobouw.

paste precies!’

‘Verweij is een echt familiebedrijf,’ vertelt Robert. ‘Ons woonhuis is een aantal jaar geleden door Verweij gebouwd en zo

Een ander opvallend element in de ontbijtzaal is de tachtig

hebben we Johan leren kennen. Door de goede ervaring van

jaar oude es, die door het dak naar buiten steekt. ‘Mijn opa

toen hebben we nu weer prettig samengewerkt met Verweij.

heeft die boom hier geplant,’ vertelt Robert. ‘Toen wij hier de

Johan is inmiddels met pensioen, maar hij wilde nog graag

ontbijtzaal wilden aanbouwen, stond de boom in de weg. Dus

aan dit project meewerken. Met zijn 45 jaar ervaring beschikt

hebben we de muur een stuk opgeschoven om de boom te kun-

Johan over een vakkennis die bouwvakkers van nu niet meer

nen behouden.’

hebben. Wie werkt er tegenwoordig bijvoorbeeld nog met oudeiken?’

Oude es

Vervolgens was de uitdaging om het dak waterdicht te maken. Timmerman Johan zag dat wel zitten. ‘Ik heb vaker ergens omheen moeten bouwen. Waar de es uit het dak steekt, heb ik

Aan de lange tafel in de ontbijtzaal wordt de blik allereerst

lood aangebracht, daar een dakleer overheen en dan weer een

naar buiten getrokken. De grote glazen deuren bieden een

loodrandje. Het lood bestaat uit kleine stukjes, zodat het kan

weids uitzicht op het landgoed en de kreek. De zwarte stalen

meebewegen met de boom. Ook hebben we ervoor gezorgd dat

kozijnen zijn op maat gemaakt, zodat ze perfect aansluiten op

de boom gevoed kan worden. Het blijft natuurlijk spannend of

de eikenhouten balk erboven. Een groot raam boven de oude

het goed blijft gaan.’

balk laat nog meer daglicht binnen. ‘In dat raam zit geen enkele rechte hoek,’ wijst Johan.

Zwembad en sauna door Cota Zwembaden

Oude kaasplanken

Puzzelwerkje

Nu de blik toch naar boven is gericht, zien we meteen de

Op weg naar de gastenkamers passeren we op het terras een

machtige eikenbalken waarmee het indrukwekkende dak-

houten tafel met stoelen, gegroepeerd rond een stenen bui-

spant is gemaakt. ‘De balken komen van Van Haelemeesch

tenhaard. Net als veel van de gebruikte bouwen decoratie-

in het Ruddevoorde. Ooit hebben we daar voor ons eigen huis

materialen, is de haard geleverd door Antiekhandel Deknock

een balk gekocht en zo kwamen we er nu weer terecht’, vertelt

uit Zedelgem, vlakbij Brugge. Een glazen wand beschermt de

Robert. ‘Dat dakspant is echt een paradepaardje,’ glundert Jo-

gasten tegen de frisse zeewind. De grillige roodgele tegels, die

han. ‘Het dak is hier vijf meter hoog. Samen met een collega

het terras een mediterrane sfeer geven, zijn geleverd en gelegd

heb ik die balken in twee dagen met authentieke lassen aan

door Chris Gryspeert uit Aartrijke. ‘Het leggen was een echt

elkaar gezet. Vervolgens is het spant, dat zo’n 1800 kilo weegt,

puzzelwerkje,’ vertelt Tine. ‘Maar nu heeft het terras precies

met een kraan rechtopgezet.’ Het dakspant is afgedekt met

de mediterrane uitstraling die we zochten.’

oude kaasplanken uit een Belgische kaasmakerij. ‘Kijk,’ wijst Robert. ‘De wit uitgeslagen omtrekken van de kazen zijn nog

De voormalige mestput is met dezelfde natuurstenen be-

op de planken te zien!’

kleding in het geheel geïntegreerd. ‘Eigenlijk wilden we het

Chris Gryspeert legde de grillige roodgele tegels. 100

Bijzondere metallic verf in de Brugse kamer is aangebracht door schildersbedrijf Verbeke, rechts glas-in-loodraam uit Brugs hotel

zwembad ingraven, maar de put was volgestort met beton. Op

Nog meer Brugge is terug te vinden in de Brugse moppen,

deze manier is het eigenlijk veel mooier. Er waait niet zo ge-

waarmee de muren deels zijn opgebouwd. Op de vide is in

makkelijk iets in het zwembad en bovendien heb je vanuit het

de muur met uitstekende planken een halve trapgevel nage-

water een prachtig uitzicht over de kreek.’

bootst. ‘Eerst wilden we een volledige trapgevel maken,’ vertelt Tine. ‘Maar dat bleek in de praktijk niet handig. Dus heb-

Rondom het zwembad ligt een verhoogde houten vlonder, die

ben we de helft weer afgezaagd.’

naar de buitendouche en buitensauna met zicht op de kreek leidt. De binnenbekleding van het zwembad en de sauna

Een ander bijzonder idee van Tine is de metallic verf op de mu-

werden geleverd door Cota Zwembaden uit Schoondijke. De

ren. ‘Eerst wilde ik de Heraldische kleuren gebruiken, maar

gepotdekselde houten betimmering van de sauna is bedacht

dat leek me toch te fel. Daarom heb ik gekozen voor chocola-

en uitgevoerd door Johan. Overgebleven stenen uit het ouder-

debruin en appelblauwzeegroen metallic.’ Het schilderwerk

lijk huis van Roberts ma zijn gebruikt voor de halve muurtjes

is uitgevoerd door schildersbedrijf Vebeke uit Knokke-Heist.

rondom het zwembad en geven een aparte Spaanse sfeer.

Die voelde aanvankelijk niet zo veel voor metallic, maar ging

Stukje Brugge De eerste kamer die we binnenstappen is de Brugse Kamer.

algauw overstag. ‘Het mooie van metallic, is dat het licht weerkaatst, waardoor deze kamer een speciale uitstraling heeft.’

Hier heeft Tine haar passie voor inrichten gecombineerd

Bovenburen

met haar liefde voor haar geboortestad Brugge. Deze kamer

De Polderkamer ligt direct achter het zwembad. Een verhoogd

ís een stukje Brugge. Tegen de badkamermuur is een glas-in-

zitje bij het raam biedt de gasten in deze kamer uitzicht over

loodraam uit 1800 geplaatst, afkomstig uit een oud hotel in

het zwembad, richting de polder en de kreek. Johan wijst naar

Brugge. In het midden van het gerestaureerde raam prijkt een

het plafond. De dikke eikenbalken, die doorlopen naar de

afbeelding van het beroemde Minnewater en het Beghijnhof

naastgelegen Boomgaardkamer, wegen 900 kilo per stuk, ver-

in Brugge.

telt hij. ‘Die zijn gezandstraald. Vervolgens heb ik de ruimte

101

Brugse kamer met oude eikenbalken van Van Haelemeesch BVBA

uitgekapt voor de kinderbalkjes en daarna zijn ze met een he-

dijke, 1923’ is nog te lezen. ‘Ik vond het leuk om dat stukje

finstallatie op hun plaats gelegd.’

geschiedenis in deze kamer te laten terugkomen.’ Ook de plafondbalken komen uit de oude molen. ‘En de deur van het

De volgende stap was het geluiddicht en brandveilig maken

toilet was vroeger de deur van mijn moeders slaapkamer.’

van het plafond. Johan pakt pen en papier om uit te leggen

Ook buiten is genoeg geschiedenis te vinden. Een vlonderter-

hoe hij dat heeft gedaan. ‘Dit is de enige kamer met bovenbu-

ras van mooi vergrijsd hout blijkt opgebouwd uit de resten

ren: de Ensenada Suite. Op de grenen planken van dit plafond

van een graanschip. ‘Dat is azobé,’ verklaart Johan. ‘Bijna on-

ligt een gipsplaat, dan isolatie, vilt, een ondervloer en ten slot-

verwoestbaar hout dat vroeger ook voor dukdalven werd ge-

te tapijt. Al met al een pakket van zo’n 15 tot 20 centimeter!’

bruikt. Het is zo zwaar dat het zinkt in het water. Ik heb er

Klompenkot In de badkamer zijn opnieuw enkele originele vondsten te ont-

ook een paar dakgoten van gemaakt. Het rot niet en ziet er prachtig uit.’

dekken. De wastafel is een oude drinkbak voor koeien, gezand-

Eigen verhaal

straald en voorzien van een afvoer. Het raampje boven de was-

Als het rondje langs de kamers eindigt in de Mexicaans ge-

tafel kan worden afgesloten met een luikje, waarin meteen

stylede loungehoek op de steiger, is er nog zoveel te vertellen.

de badkamerspiegel is verwerkt. Robert: ‘Dat raam is eigenlijk

Elke steen, elke plank en elk meubelstuk heeft een eigen ver-

een deur, maar de onderkant gaat verscholen achter de was-

haal. Vol trots en liefde vertellen Robert, Johan en Tine over

tafel. Dit hoekje was vroeger het klompenkot, waar mijn opa

deze grandioze verbouwing en over de sfeer van vroeger die ze

zijn klompen zette.’

hebben weten te behouden. Natuurlijk zat ook wel eens tegen. Robert lacht: ‘Dan zeiden

In de Molensuite zijn restanten van het oude molenaarsbedrijf

we: “Opa heeft een slechte dag”. En meestal vond Johan dan

terug te vinden. Trots wijst Robert op het kunstwerk aan de

wel een oplossing.’ Die zucht maar eens. ‘Ik ben vooral diep

muur. Het blijkt een ingelijst stuk houten wand te zijn, uit de

dankbaar dat ik op het einde van mijn carrière nog aan zo’n

voormalige graanopslag. ‘Abr. De Hulster, Molenaar Schoon-

prachtig project heb mogen werken.’

102

Het domotica- lichtsysteem is aangelegd door Elektra21

Aannemersbedrijf Verweij b.v. Tel:0031 (0)117 452 815 www.verweijoostburg.nl

Elektra21 Tel: 0031 (0)115 649 121 www.elektra21.nl

Cota Zwembaden Tel: 0031 (0)117 440 599 www.cotazwembaden.nl

Van Haelemeesch BVBA Tel: 0032 (0)50 277 196 www.vanhaelemeesch.be

Schildersbedrijf Verbeke Tel: 0032 (0)475 289 175 www.verbekebvba.be

BVBA Gebr. Gryspeert Tel: 0032 (0)50 280 710

103

Wie droomt er niet weg bij het zien van zo’n manshoge stenen schouw in een oud Frans kasteel? Het knapperende haardvuur, de stoofpot pruttelend in een ketel, en ruimte genoeg om er een stoel naast te schuiven.

Tekst: Liesbet Mallekoote Fotografie: Louis Drent en Deknock

ntiekhandel Deknock in het

oogt. Deknock: ‘Elk van onze zes werk-

Vlaamse Zedelgem maakt

nemers heeft zijn eigen specialiteit. Het

die dromen waar. En des-

vinden van de juiste steen en het op maat

noods ook op maat, want

maken en met de hand uitkappen van de

niet elke moderne huiskamer heeft nog

ornamenten, wordt door drie verschil-

ruimte voor een manshoge schouw. ‘Wij

lende mensen uitgevoerd, volgens traditi-

leveren gerestaureerde haarden uit de

onele werkmethodes.’

zeventiende, achttiende en negentiende eeuw, die desgewenst passend kunnen

Van vader op zoon

worden gemaakt,’ vertelt eigenaar Chris-

Antiekhandel Deknock is een echt familie-

tian Deknock. ‘Maar met evenveel liefde

bedrijf. Vader Deknock begon ruim dertig

maken we een nieuwe schouw naar oud

jaar geleden met het restaureren en ver-

model.’

kopen van houten deuren en lambriserin-

Namaken

gen. Christian kwam in 1987 in de zaak en zocht meer de oude bouwmaterialen op.

Bij Deknock kijkt niemand vreemd op als

‘Mijn interesse ligt vooral in steen, schou-

een klant met een foto van een antieke

wen en vloeren.’

schouw aankomt en die wil laten nama-

Gaandeweg bouwde Christian een netwerk

ken. ‘Als de schouw van iemands voorkeur

van tipgevers en adresjes op in binnen- en

niet meer origineel te vinden is, dan kun-

buitenland. Na een veelbelovende tip gaat

nen we die namaken. Ook als een klant

Christian ter plekke kijken en neemt het

een schouw wil in een andere steensoort

goedgekeurde materiaal zelf mee terug.

of een iets andere maat, maken wij een

Kastelen en hoeves in België en Frankrijk

nieuwe, geheel naar wens.’ Denk niet dat

zijn de belangrijkste bron voor oude bouw-

zo’n nieuwe schouw minder authentiek

materialen en schouwen.

104

Handgekapt Naast honderden vierkante meters schouwen herbergen de toonzalen in Zedelgem diverse soorten vloeren en dakpannen. ‘Vloeren hebben we in antiek eiken en grenen, verouderd eiken, en verschillende steensoorten, zoals antieke blauwsteen, terracotta, zandsteen en Bourgondische dallen. Heel bijzonder zijn de handgekapte Marokkaanse tegels. Daarnaast hebben we rode en blauwe Boomse dakpannen en Bourgondische tegelpannen.’ Om het plaatje compleet te maken, levert Deknock gerestaureerde antieke deuren en lambriseringen, sfeerverhogende decoraties, zoals

Gezellige sfeer bij buitenhaard van Deknock bij Ensenada

nieuwe klokken, spiegels en kandelaars, authentieke wastafels en op maat gemaakte wastafels en

Ensenada

werkbladen in blauwsteen. Daarvoor beschikt het

Ook voor Guesthouse Ensenada leverde

familiebedrijf over een flink atelier, waar in een

Christian een aantal sfeerbepalende onder-

zee van ruimte en daglicht wordt gewerkt.

delen, zoals de fraaie buitenhaard, plafond-

Nostalgie

en vloertegels, houten vloeren, oude deuren, ramen en een deel van de inrichting. Toch

Christian merkt de laatste jaren een duidelijke

geeft Christian ruimhartig alle eer aan eigena-

opwaardering van oude bouwmaterialen. Hij

ren Robert en Tine. ‘Zij hadden een duidelijk

krijgt regelmatig de opdracht een totaalpakket te

beeld voor ogen hoe het geheel moest wor-

verzorgen: van vloer tot dak en een complete in-

den. Robert en Tine hebben gekozen welke

richting met schouw, kandelaars, spiegels en ver-

elementen waar gebruikt moesten worden

lichting. Christian ‘Veel mensen verlangen naar

om de juiste sfeer te creëren. En dat is zeer

deze nostalgie, de charme van het rustieke. Het is

goed gelukt. Natuurlijk hebben we samen de

rustgevend, maakt het gezellig en warm. En his-

mogelijkheden besproken. Het was een goe-

torische bouwmaterialen zijn tijdloos. Mooi hout

de samenwerking tussen hun smaak en onze

of steen geeft een blijvende meerwaarde aan je

kennis.’

‘Kastelen en hoeves in België en Frankrijk zijn de belangrijkste bron voor oude bouwmaterialen en schouwen’ huis. Het is aantrekkelijk en niet trendgevoelig.’ En Christian legt er eer in een goed product af te

BVBA Antiek Deknock

leveren. ‘In de loop der jaren hebben wij veel er-

Ruddervoordestraat 59A 8210 Zedelgem België

varing en kennis opgebouwd, waar onze klanten van profiteren. Wij hebben jarenlang met deze materialen geëxperimenteerd, hebben ook slechte ervaringen gehad en daarvan geleerd. Wie iets bij Deknock bestelt, wordt niet met zijn aankoop

Tel: 0032 (0)50/24.15.30 www.antiekdeknock.be antiek.deknock@pandora.be

in de kou gezet, wil Christian maar zeggen. ‘Bij een antieke vloer maken we een bijpassende dorpel. Een te dikke vloer kunnen we dunner maken. En een schouw die niet trekt, maken we weer werkend. Oude materialen kun je overal kopen. Maar het op de juiste manier plaatsen en aanpassen, dat is ons cadeau aan de klant.’ 105

Puur wonen Puur leven Puur genieten

Artistiek interieurontwerpers Houtse Heuvel 59 4911 AV Den Hout Tel. 0162-421356 www.artistiek.eu info@artistiek.eu

106

Rizo jewelry Houtse Heuvel 59 4911 AV Den Hout Tel. 0162-421356 www.rizo.com info@rizo.com

Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.

OLD STEAMER

COCKTAILBAR -BISTRO KEUKEN NON STOP OPEN

OldSteamer_02.indd 1

02-06-2010 13:52:33

107

108

Wij Zeeuws-Vlamingen hebben ons aan grenzen eigenlijk zelden gestoord. Natuurlijk is er die denkbeeldige lijn, gemarkeerd met wat gietijzeren palen die het ritme vertonen van een tractaat uit 1843. Maar doorgaans slagen we er toch in om daar wat pragmatisch mee om te gaan.

H oe dat komt? Door ons verleden. Ik heb stiekem wel eens gedacht dat de uitdrukking ‘over de schreef gaan’, de Vlamingen zeggen ‘schreve’, hier is uitgevonden. Nou ja, met de smokkel van boter en sigaretten misschien wel eens te letterlijk in praktijk gebracht. Grensoverschrijdend is Zeeuws-Vlaanderen altijd geweest. In ‘45 hebben we voor Wilhelmina even een grens van meel gemaakt. En het landschap wemelt van de grenspalen, ogenschijnlijk willekeurig neergezet. Ooit hebben al die paaltjes, zo’n tachtig zijn het er, hun

houdende de vereeniging van Staats-Vlaanderen met

betekenis gehad. Voor waterschappen en abdijen bij-

de provincie van Zeeland. Die dag is dus het begin van

voorbeeld, of om het grondbezit van adellijke families

Zeeuws-Vlaanderen.

te duiden. Zeeuws-Vlaanderen bestaat niet, zeggen ze wel eens. Ze Langs de grens met België staan nog eens 97 rijks-

wijzen dan op een andere manier van leven in de drie

grenspalen. De eerste, nummer 270 is dat, aan de rand

‘landjes’, dat van Axel, van Cadzand en van Hulst. On-

van Saeftinghe en de laatste in het Zwin. Nummer 369.

zin! Vooruit, aan de ene kant is de volksaard wellicht

Da’s een mooi verhaal. Op z’n eigenlijke plek in de

wat gemoedelijker dan aan de andere, misschien wel

Zwingeul kon ie niet op tegen de storm en viel steeds

door verschillen tussen het Vlaamse en het Zeeuwse idi-

om. Nu hebben ze ‘m maar òp het duin gezet. Misschien

oom. De een klapt anders dan de ander, maar verstaan

dat die 369 wel illustratief is voor de eigenzinnigheid en

doen we elkaar altijd. Als je een scheet laat in d’Ee, dan

mentaliteit van de Zeeuws-Vlaming. Niet linksom? Dan

ruik je die op de Kauter…

maar rechtsom, staan zal ie! Wat ik wil zeggen is dit. Er is geen Zeeuws-Vlaming die Een landje apart, hebben marketeers ooit bedacht om

niet fier, niet trots is op zijn streek. In 2014 bestaan we

het product Zeeuws-Vlaanderen in de markt te zetten.

tweehonderd jaar en natuurlijk gaan we dat vieren, en

Gelijk hebben ze. Veel historie, door de eeuwen in wis-

niet zo zuunig. Een feest van Zeeuws-Vlamingen voor

selende verhoudingen natuurlijk. In de huidige vorm

Zeeuws-Vlaanderen. Komt u ook?

nog niet eens zo heel oud, bijna tweehonderd jaar. Dat hebben we te danken aan koning Willem I. Die tekent, ik citeer nu even, op 20 Julij des Jaars 1814 het besluit

Frans Reijniers Voorzitter Stichting Zeeuws-Vlaanderen 2014 109

Schipper OAZ vergadert bij Ensenada

De heren Edwin Moens, John Groen en Peter Donze van Schipper/OAZ

Accountants, fiscalisten, bedrijfs-, organisatieen corporate finance adviseurs.

Sterk in grensoverschrijdend advies

Vestiging Terneuzen: Willem Alexanderlaan 41 4532 DB Terneuzen, Telefoon 0115 64 15 55 Vestigingen: Goes, Middelharnis, Oud-Beijerland, Rotterdam, Terneuzen, Tholen, Vlissingen en Zierikzee.

www.ondernemendoejesamen.nl 110

Guesthouse Ensenada heeft zijn sigarenleverancier vlak bij huis: tabakspeciaalzaak Huize Hollandia in Sluis. Een topadres, want eigenaar Hans Mesuere verkoopt de beste sigaren ter wereld.

Tekst: Han Sjakes Fotografie: Cubacigars.be

en betere leverancier kan Ensenada zich niet

Cubaanse sigaren worden met veel zorg gemaakt, de meeste

wensen. Al sinds 1953 is het familiebedrijf een

volledig met de hand. ‘Totalmente a mano’, zoals de Cubanen

begrip in Zeeuws-Vlaanderen en ver daarbuiten.

zeggen. De Cubaanse torcedores zijn er dankzij de eeuwenlange

De grote klimaatkast in Huize Hollandia her-

ervaring met sigaren maken uiterst bekwame meesters in ge-

bergt de allerbeste sigaren die er op de wereld te krijgen zijn.

worden. Mesuere: ‘Ik heb het ze zien doen toen ik onlangs sa-

Ze komen uit Cuba, de Dominicaanse Republiek, Nicaragua,

men met de importeur tabakplantages op Cuba bezocht. Dat

Honduras, Costa Rica, Brazilië en Nederland. Hans Mesuere is

zijn de echte Habano’s, een naam die is gereserveerd voor de

‘Habanos specialist’: zijn collectie omvat niet minder dan ze-

merken die tabak gebruiken van plantages met de beste grond

ventien merken sigaren uit Cuba.

en het meest geschikte microklimaat.’

Cohíba Siglo II

Montecristo Open Eagle

‘Fidel Castro liet deze sigaren vanaf 1966

‘De Montecristo, ontwikkeld in 1935,

Romeo y Julieta Short Churchill

zelf maken in de toentertijd hoogst ge-

werd al snel de meest geëxporteerde

‘Het sigarenmerk Romeo y Julieta is ge-

heime, maar nu wereldberoemde fabriek

Havana-sigaar en is nog steeds het refe-

noemd naar het bekende Shakespeare-

El Laguito, gevestigd in een oude villa.

rentiekader voor Cubaanse sigaren. De

drama Romeo en Julia uit 1596. De

Oorspronkelijk was Cohíba de sigaar van

sigaar is vernoemd naar de roman Le

beroemde

de Cubaanse regering. Pas sinds 1982 is

Comte de Monte Cristo. Dit boek werd zeer

waarbij Romeo zijn liefde verklaard aan

Cohíba vrij verkrijgbaar op de markt. Co-

gewaardeerd door de sigarenrollers van

Julia, siert het logo van de producent. De

híba is het woord voor tabak in de taal

de fabrieken in Havana. Het is daar een

sigaren van Romeo y Julieta bestaan sinds

van de Taíno-indianen, de oorspronke-

traditie dat er iemand tijdens het werk

1873 en vestigden hun reputatie al snel

lijke bewoners van Cuba. Kenmerkend

aan de andere arbeiders voorleest uit een

tijdens proeverijen op internationale si-

voor Cohíba-sigaren is dat de tabak een

boek of uit de krant. De naam Eagle komt

garenbeurzen. Winston Churchill was

extra fermentatieproces heeft doorge-

uit de golfsport. Montecristo Open Eagle

een verklaard liefhebber van het merk,

maakt, die de sigaar extra zacht en soe-

is de grootste sigaar in deze Montecristo

wat de producent ertoe bracht een van de

pel maakt. De zes Siglo-sigaren zijn de

Open-serie, die alle namen dragen uit de

sigaren naar de Engelse staatsman te ver-

mildste van de Cohíba-sigaren. De Cohíba

golfen zeilsport. Montecristo Open Ea-

noemen. Deze Short Churchill is met een

Siglo II is de kleinste en daarom een goe-

gle is een zogenoemde robusta extra. Met

lengte van 124 mm korter, maar een frac-

de aperitiefsigaar. Cohíba Siglo II is een

een lengte van vijftien centimeter en een

tie dikker dan de oorspronkelijke Romeo

petit corona, 128 mm lang en ruim 1,5 cm

diameter van ruim twee centimeter is

y Julieta Churchill (178 mm/ 18,65 mm).

dik. Hij heeft een frisse, aromatische en

het een echte after diner cigar voor men-

De Short Churchill is geïntroduceerd in

rijke smaak.’

sen die extra lang willen genieten van de

2006 tijdens het achtste Habanos Festival

stevige body en de typische, geraffineer-

in de Cubaanse hoofdstad Havana. Het

de aroma’s en smaken.’

is een mooie medium body sigaar voor bij

romantische

balkonscène

een glas cognac of whisky na het diner.’

111

112

De unieke ontbijtzaal van Guesthouse Ensenada is bijzonder geschikt als vergaderruimte. Verschillende bedrijven hebben dit al ontdekt en organiseren er regelmatig zakelijke bijeenkomsten waarbij het adembenemende uitzicht op de Molenkreek het decor vormt. De aanwezigheid van de vijf kamers, maakt Ensenada ook geschikt voor meerdaagse seminars. Zakelijke besprekingen kunnen gecombineerd worden met een keur aan sportieve, culturele of culinaire ontspanningsmogelijkheden in de omgeving van Ensenada. 113

Notariskantoor Verhaegen&Verhaegen, aan de Markt in IJzendijke, is een modern kantoor in een historisch gebouw op de markt in IJzendijke. Kwaliteit en service zijn belangrijk voor het kantoor. ‘Wij werken klantgericht en vooral oplossingsgericht,’ zegt mr. Eric Verhaegen. ‘Bij problemen lopen we niet weg, maar zetten we een extra tandje bij.’

erhaegen&Verhaegen is gespecialiseerd in on-

leen Nederlanders die naar België zijn verhuisd, kunnen van

dernemingsrecht, estate planning, nieuwbouw-

deze regeling profiteren. En pas als ze tien jaar uit Nederland

projecten en schenkingsrecht. Het werkgebied

weg zijn.’

van het notariskantoor omspant Zeeuws-Vlaan-

deren en een deel van het Belgische achterland. ‘Met name op

Wederopstanding van Cadzand-Bad

het gebied van het schenkingsrecht weten de Belgen ons goed

De Belgische staat loopt op deze manier aardig wat belasting-

te vinden’, vertelt Verhaegen.

geld mis. Dat wordt deels gecompenseerd doordat Nederland het successierecht voor buitenlandse ingezetenen heeft afge-

Dat kan namelijk flink schelen in de kosten. Belgische ingeze-

schaft. Hierdoor kunnen successierechten over Nederlandse

tenen die iets willen schenken aan hun kinderen, betalen in

goederen worden geïnd in het woonland van de erfgenaam.

België geen schenkingsrechten. Pas bij het opstellen van een

‘Dus wanneer je als Belgisch ingezetene Nederlandse goede-

notariële akte moet 3 procent belasting worden afgerekend:

ren aan je kinderen wilt nalaten, kun je dat beter voor je over-

het zogenoemde registratierecht.

lijden regelen, via een schenking.’

Vacuüm in de wet

Notariskantoor Verhaegen&Verhaegen krijgt momenteel ge-

‘Maar Belgische ingezetenen zijn niet verplicht hun schen-

middeld twee schenkingsvraagstukken per week. ‘Zeker met

king bij een Belgische notaris vast te leggen,’ vertelt mr. Ver-

de nieuwbouw van recreatiewoningen in Cadzand-Bad is hier

haegen. ‘Dat kan ook bij een Nederlands kantoor. En op dat

veel belangstelling voor. Veel Belgen hebben belangstelling

punt zit een vacuüm in de Belgische wet. Door de notariële

voor dat project. Met de Belgisch-Normandische bouwstijl en

akte in Nederland te laten vastleggen, hoef je als Belg geen

de komst van Pure C, het restaurant van topkok Sergio Her-

registratierecht te betalen. Op een schenking van een miljoen

man naar Cadzand, verwacht ik een echte wederopstanding

scheelt dat 30.000 euro, dus dat is de moeite waard.’

van deze badplaats.’

Natuurlijk is het ook mogelijk te schenken zonder tussenkomst van de notaris. ‘Dan betaal je ook geen registratierecht.

Notariskantoor Verhaegen & Verhaegen

Maar als je zelf nog het vruchtgebruik wilt houden over het-

Markt 23

geen je schenkt, is een notariële akte wel verstandig.’

4515 BB IJzendijke Nederland

Helaas gaat dit niet op voor Nederlanders die iets willen

+31(0) 117-301558

schenken. ‘Als Nederlander betaal je altijd belasting over een

info@notarisverhaegen.nl

schenking. In België betaal je pas bij registratie van de akte. Al-

www.notarisverhaegen.nl

‘Op een schenking van een miljoen scheelt dat 30.000 euro, dus dat is de moeite waard’ 114

Plezier Ensenada is het epicentrum van een keur aan ontspanningsmogelijkheden. Zo kunt u efficiënt het nuttige met het aangename verenigen. Naast de uitbundige natuur, vindt u ook veel cultuur in de directe omgeving van Ensenada. Zoals u in dit magazine kunt lezen, is gastvrouw Tine erkend stadsgids in haar geboortestad Brugge, net over de Belgische grens. Tine

Als professional bent u dag in dag uit bezig om het beste uit uzelf, uw organisatie of uw onderneming te halen. Soms is het belangrijk dat u met uw collega’s of zakenrelaties een bijzondere omgeving opzoekt, ver weg van de dagelijkse beslommeringen.

neemt u en uw collega’s of zakenpartners graag mee op een ontdekkingstocht door deze fantastische middeleeuwse stad. Voor sportieve gasten heeft Ensenada speciale fietsen golfarrangementen. Golfers kunnen terecht op drie verschillende banen in de buurt; twee in Vlaanderen (Damme en Knokke) en ‘De Brugse Vaart’ in Nederland, op maar zeven kilometer van het guesthouse. Robert –zelf fervent golfer- wijst u graag de weg. Een uitgebreid beschrijving van de De Brugse Vaart leest

Een omgeving waar tussen u en uw relaties de juiste chemie

u op pagina 86 en 87 van Ensenada Magazine. Met de Zeeuwse

kan onstaan. Een omgeving waar u de rust vindt voor een

kust vlakbij, hoort een teambuildingssessie op een exclusief

goed gesprek en de kracht om knopen door te hakken. Op het

zeiljacht ook tot de mogelijkheden.

landgoed kunt op een ongedwongen manier genieten van een ongekend luxe accomodatie. Robert en Tine ontvangen u als vrienden. U komt er thuis in Zeeuws-Vlaanderen.

Roberts financieel kantoor in Sluis: www.ista.nl

‘Juist die persoonlijke benadering spreekt mij aan’, zegt JurTekst: Rens Ulijn Fotografie: Louis Drent

gen Willems, directeur van vermogensbeheerder 2PM. ‘De meeste seminars die ik bijwoon, zijn in hotels. De vergaderingen vinden dan plaats in benauwende zaaltjes waar het

Gezelligheid en plezier: Proost!

moeilijk is om uit de puur zakelijke sfeer te komen. Als ik zakenrelaties meeneem naar Ensenada zijn we opeens in een totaal andere wereld. Je ziet de verrassing in hun ogen als je het molenpad oprijdt. Ze worden direct een stuk meer relaxed. De gesprekken worden minder formeel waardoor je breder met elkaar van gedachten wisselt. Dat zijn de momenten waarop creatieve ideeën geboren worden. Elkaar ontmoeten in een andere context kan net hetgene zijn dat je nodig hebt om tot een zakelijke doorbraak te komen.’

Zakelijk arrangement op maat Wilt u meer weten over de vele zakelijke mogelijkheden van Guesthouse Ensenada? Bel ons of ga naar onze website www.ensenada.nl. We stellen graag een arrangement voor u samen dat perfect aansluit bij uw wensen. Meer info www.ensenada.nl De vergadersite van België www.semindex.be

115

116

117

EERVOLLE VERMELDINGEN

Hentonic Keukens Staatsbaan 121 9991 Adegem (België) Tel: +32 (0)50 712 027 @: info@hentonic.be

Orchid Web Solutions Bezembindersstraat 19 8650 Houthulst (België) Tel: +32 (0) 495 903 949 @: info@orchidwebsolutions.com

BenP voor kantoor en thuis Sportlaan 1 4511 XG Breskens Tel: +31 (0)117 385 385 @: info@benp.biz

www.hentonic.be

www.orchidwebsolutions.com

www.benp.biz

Erfgoed Logies Valeriusstraat 40 B 1071 MK Amsterdam Tel: +31 (0)20 671 54 60 @: info@erfgoedlogies.nl

Wim 360 Panorama fotografie Knokke-Heist (België) @: info@wim360.eu

De Hullu & Cornelis Beheer B.V. Past. v/d Muyssenbergstraat 93 4513 AT Hoofdplaat Tel: +31 (0)117 348 451 @: info@hullu.nl

www.erfgoedlogies.nl

www.wim360.com

www.hullucornelis.nl

Travel Counsellors Jean-Paul Roels Tel: +31 (0)117 392 187 @: jean-paul@travelcounsellors.nl

De Dobbelaere Makelaars Ledelplein 8.01 4501 BM Oostburg Tel: +31 (0)117 454 526 @: info@dedobbelaere.nl

Siersmederij Pladdet Industrieweg 7 4501 PM Oostburg Tel: +31 (0)117 453 090 @: info@siersmederijpladdet.nl

www.reisadviseur.eu

www.dedobbelaere.nl

www.siersmederijpladdet.nl

Nieuwerth Elektronica Wolvenburg 11 2994 DK Barendrecht Tel: +31 (0)180 531 370 @: info@nieuwerth.nl

Bram de Meijer kunstschilder (zie de boomgaardkamer) Sint Pietersdijk 15 4528 EE Sint Kruis Tel: +31 (0)6 12 57 73 63. @: pictor@xs4all.nl

Levro Parket Mercuriusstraat 6 4511 EA Breskens Tel: +0031 (0)117 385 000 @: levro@zeelandnet.nl

www.nieuwerth.nl

www.bramdemeijer.nl

www.levroparket.nl

118

Culinair arrangement

Oud Sluis, De Kromme Watergang, Etablissement 1880

Brugs arrangement

Rondleiding door Brugge door gastvrouw Tine of Joyce

Fietsarrangement

Ensenada panoramaroute 35 km

Onthaastarrangement

Sauna en verwarmd zwembad, biologische lunch De Kromme Watergang

Golfarrangement Damme & Oostburg

Groepsarrangement

Volledig afhuren van Ensenada

BOEK UW DROOMVAKANTIE VIA;

www.ensenada.nl | info@ensenada.nl | +31 (0)117 420 075

Art Direction

Druk

Pepijn van Haren

Thieme Deventer

Christian Haremboure

www.thieme-deventer.nl

Design studio King & Jester www.kingandjester.com

Fotografie Louis Drent

Ensenada Magazine

Redactioneel manager

www.fotolouisdrent.nl

is een uitgave van

Rens Ulijn

Hans Tak

Guesthouse Ensenada

rens@uwmagazines.nl

www.hanstak.nl

Lange Herenstraat 71

Mario de Lijser

4507 KR Schoondijke, Nederland

Tekst

www.mario.zenfolio.com

www.ensenada.nl

Rens Ulijn

Mark Neelemans

www.rensredactie.nl

www.inputoutput.nl

Concept & realisatie

Frank Deij

Uwmagazines Sponsored Media

www.frankdeij.nl

Adverteren?

www.uwmagazines.nl

Han Sjakes

info@uwmagazines.nl

www.sjakes.com Uitgever

Liesbet Mallekoote

Ruben Wedekind

www.woordenrijk.nl

ruben@uwmagazines.nl

RenĂŠe ter Berg

+31 (0) 160 74 999

www.reneeterberg.nl

Ook uw eigen blad? www.uwmagazines.nl

Ensenada Magazine is een uitgave van Guesthouse Ensenada. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ensenada Magazine is niet wettelijk aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Ensenada Magazine is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

119

120