Boekenkrant mei 2019

mei 2019 – no. 5, jaargang 13

John Boyne creëerde een psychopaat in Een ladder naar de hemel

Zie pagina 3 CHRIS CLOSE

Tussen feit en fictie met Robert Fabbri 16

13/16 JUNE - DE DOELEN

Takis Würger over ‘het blonde gif’ 9

ZIE P5

Wat de oorlog met een jongen doet 25

Hoe David Hockney naar de wereld kijkt 19

Nu in de boekhandel € 16,-

w w w. d e h a r m o n i e . n l

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 2

LOSSE DELEN REDACTIONEEL

NIEUWS

Onsympathiek

Nicole van der Elst, hoofdredacteur Boekenkrant nicole@boekenkrant.com

OOK VERSCHENEN

ANJA VAN WIJGERDEN

MEI 2019, No. 3 – DE BESTE BRON VOOR GESCHIEDENISBOEKEN

STRIJDENDE VROUWEN

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials?

Blader gauw door naar de bon op pagina 36

ELINE VAN DAM

Honderd jaar vrouwenkiesrecht, ‘wijven’ uit de middeleeuwen en Johan de Witt

ERWIN SUVAAL

LITERATUUR

JOOST JOOSSEN

Wanneer vind je een verhaal echt goed? Is dat bij een pakkend plot, een verrassende schrijfstijl of wanneer het emoties losmaakt? Waarschijnlijk is het een combinatie van elementen, maar ik wil mij vooral vereenzelvigen met de personages.

Dit levert soms tegenstrijdige leeservaringen op.

Zo voelde ik net als vele anderen langzaam mijn sympathie toenemen voor Humbert Humbert, de hoofdpersoon uit Lolita. Ik praat zijn daden niet goed, maar door de schrijfkwaliteiten van Vladimir Nabokov kon ik hem niet langer alleen als slechterik zien. Ik las het boek bijna tien jaar geleden, maar ik kan nog steeds het gevoel oproepen dat mij toen bekroop: alsof je iets doet wat eigenlijk niet mag.

Een vergelijkbare leeservaring had ik met Een ladder naar de hemel van John Boyne (p. 3). In het interview op de volgende pagina maak je kennis met de hoofdpersoon uit deze roman: Maurice Swift. Aan de hand van zijn acties kan ik hem niet anders kwalificeren dan manipulatief en zelfzuchtig, maar dit maakt hem tegelijkertijd ook intrigerend. Hij gaat letterlijk over lijken om een succesvol schrijver te worden. Een karaktereigenschap die ver van mij afstaat, maar toch kon ik mij op sommige momenten ook in hem verplaatsen. Laten we hopen dat het duiveltje in mij zich rustig houdt en dat mijn verhaal uiteindelijk anders afloopt dan dat van Maurice.

+++ Pippi Langkous is een icoon in de jeugdliteratuur.

Toen de schrijfster in 2002 stierf werd de Astrid Lindgren Memorial Award opgericht, als ode aan haar literaire meesterwerken. Dit jaar won de Vlaamse schrijver Bart Moeyaert de prijs voor zijn gehele oeuvre, zo werd bekend op de Internationale Kinderboekenbeurs in Bologna.

Voor deze ‘Nobelprijs voor de kinderliteratuur’ ontvangt hij een geldprijs van 480.000 euro. De jury prees hem om zijn ‘lichtgevende schrijverschap’.

Moeyaert schreef onder meer Blote handen en Tegenwoordig heet iedereen Sorry. +++ In het voorjaar van 2020 verschijnt een nieuwe biografie van Louis van Gaal bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Het omvat zijn hele levensverhaal, opgetekend door Robert Heukels, die tien jaar geleden ook meewerkte aan het boek Louis van Gaal. Biografie & Visie. De voetbaltrainer: ‘Er zijn in de loop der jaren veel boeken over mij geschreven, met dit boek vertel ik hoe het echt is gegaan.’ Hiervoor sprak Heukels met verscheidene internationale bekenden uit de voetbalwereld. +++ Voordat Prince op 21 april 2016 overleed, werkte hij aan zijn memoires. Hij heeft ze nooit kunnen afmaken, maar de Amerikaanse uitgeverij Random House gaat ze alsnog uitgeven. Op 29 oktober verschijnt The Beautiful Ones, waarin de ontwikkeling van het muziekicoon tot aan zijn internationaal succes wordt beschreven. De onafgemaakte tekst vormt in combinatie met zijn handgeschreven liedteksten, knipsels en foto’s een persoonlijk en eervol boek. +++ De BookSpot Literatuurprijs krijgt een non-fictie-equivalent.

De prijs bestaat al enkele decennia, maar slechts drie auteurs wonnen ooit met een non-fictieboek. De invoering van een aparte non-fictieprijs is niet alleen een unicum in de literaire prijzen, maar betekent ook erkenning voor het genre als geheel. Geert Mak noemt het ‘een geweldige oppepper voor de verhalende non-fictie’. De winnaar mag net als bij fictie 50.000 euro in ontvangst nemen. +++ Annejet van der Zijl, bekend van bestsellers als Sonny boy, Bernhard en De Amerikaanse Prinses, schrijft het Boekenweekgeschenk voor de 85ste Boekenweek in maart 2020. Van der Zijl zegt dat ze al ideeën heeft voor een verhaal dat haar ‘bij uitstek geschikt lijkt voor het brede en hopelijk ook nieuwe publiek’ dat ze met dit geschenk wil bereiken. Op een later moment worden het thema en de naam van de Boekenweekessayist bekend gemaakt. +++

INHOUDSOPGAVE

John Boyne, Een ladder naar de hemel 3 Jan Philipsen, Icoon 4 Lesley Nneka Arimah, Wat het betekent wanneer er een man uit de lucht valt 4 Poetry International 50 jaar 5 Atte Jongstra, De aardappelcentrale 7 Lien Botha, Wonderboom 7 Takis Würger, Stella 9

SPANNING Iris Boter, Buiten bereik 13 C.L. Taylor, De angst 13 Robert Fabbri, Vespasianus 9. Keizer van Rome 15

JEUGD Patricia Forde, De woordsmid Kevin Brooks, Hondenjong David Hockney, Kijken voor kinderen Marianna Coppo, Petra

18 18 19 21

NON-FICTIE Jan van der Mast, Jacques van Marken Walt Whitman, Oud ben ik en jong ben ik Suzanna Jansen, Wael Heather Thornton McRae, Religieuze kunst en cultuur in 100 beelden Manon Henzen, Koken in oorlogstijd

24 24 25 27 29

BOEKHANDEL De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen Kijkje in de keuken bij Bookstore Day Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant Uitgelichte boekhandel: Van Piere Eindhoven

32 33 34 35

VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon

37 37 37

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

Al dan niet schuldig De Ierse wereldauteur John Boyne staat bekend om zijn historische verhalen. In Een ladder naar de hemel stoelt hij zich voor de verandering op zijn eigen ervaringen in de literaire wereld om een duister scenario uit te werken: wat gebeurt er als een jonge schrijver zijn ambitie boven alles stelt?

Door Mirjam Mulder Erich Ackermann leidt al decennialang een afgezonderd bestaan, tot hij een belangrijke literaire prijs wint en er ineens om zijn aandacht gedongen wordt.

Maurice Swift is een charmante jonge barman met grootse literaire ambities. Hij heeft talent, maar mist de fantasie voor een goed verhaal.

Als hij merkt dat Erich als een blok voor hem valt, weet hij hem aan de praat te krijgen over zijn tijd bij de Hitlerjugend. Een verhaal dat voor Erich het einde betekent en voor Maurice het begin.

INTERMEZZO

Anders dan zijn vorige boeken heeft Een ladder naar de hemel een merkwaardige, gebroken structuur. Het bestaat uit drie hoofdstukken met elk een andere verteller, onderbroken door twee korte intermezzo’s.

‘Dat was niet vooraf gepland,’ vertelt Boyne, ‘gaandeweg merkte ik dat het verhaal daarom vroeg. Maurice is de hoofdpersoon, maar ik dacht dat het interessant zou zijn als de lezer hem door de ogen van verschillende mensen zou zien. Wel wist ik dat ik wilde eindigen met zijn stem, om de lezer de voldoening te geven om eindelijk te zien wie hij echt is. Ik wilde hem tot het eind een mysterie houden.’

De intermezzo’s waren een latere toevoeging. ‘Eerst had ik alleen de drie hoofdstukken met steeds een andere ik-verteller. Maar ik voelde dat er tussenstukken nodig waren met een alwetende verteller, zodat de overgang van de ene stem naar de andere niet te groot zou worden.’

In één van die intermezzo’s is een bekende verteller aan het woord: de Amerikaanse schrijver Gore Vidal.

Volgens Boyne was dit het moeilijkste stuk om te schrijven. ‘Vidal is het enige personage in het boek dat echt bestaat, en hij was zo’n slimme en gevatte man. Ik moest echt goed mijn best doen om de dialogen zo geloofwaardig mogelijk te maken.

Daarvoor heb ik me in zijn boeken en documentaires verdiept, om zijn manier van spreken en grappen maken in de vingers te krijgen.’

Door de verscheidenheid aan stemmen merk je als lezer goed dat er geen definitieve versie van de waarheid is; ieder personage beleeft de gebeurtenissen op zijn manier. Mede daardoor ontpopt het boek zich langzaamaan tot een psychologische thriller. Wiens waarheid kun je gelo-

John Boyne CHRIS CLOSE

ven? ‘Zeker nu met de sociale media, hebben mensen de neiging om anderen heel snel aan de schandpaal te nagelen. Je hoeft maar één verkeerd woord te gebruiken en opeens ben je de vijand. Er is geen ruimte meer voor nuance.’

De snelle veroordeling van de media betekende voor Erich het einde.

Nadat Maurice zijn verhaal achter zijn rug om heeft opgetekend en aan de wereld getoond, is zijn carrière en zijn leven voorbij. En toch vraag je je

John Boyne, Een ladder naar de hemel, vertaling: Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre, Uitgeverij Meulenhoff, 384 pagina’s (€ 21,99)

als lezer af: was hij medeplichtig aan zijn eigen ondergang? ‘Ik denk dat Erich zijn hele leven zat te wachten tot iemand dat verhaal uit hem zou trekken. En als de wereld het dan eenmaal weet, voelt hij zich niet verraden door Maurice. Hij denkt gewoon: hier ben ik dan, ik beken mijn schuld voor wat ik heb gedaan en het is goed dat jullie dat weten.’

THE TALENTED MR. RIPLEY

In tegenstelling tot Erich voelt Maurice geen schuld. Voor zijn droom om een groot schrijver te worden begaat hij daden van kwaad tot erger. ‘Ik wilde kijken hoe ver ik kon gaan,’ zegt Boyne met een lach. ‘Ik verwachtte dat de lezer hem niet bepaald aardig zou vinden, maar wel intrigerend. Een beetje zoals in The Talented Mr. Ripley: je wilt zien hoe ver hij kan gaan, je wilt niet dat hij zich betert.’ De auteur had nog niet eerder over zo’n kwaadaardig hoofdpersonage geschreven, een uitdaging die hij met plezier aanging.

‘De enige goede kant die ik Maurice gaf, was zijn wens om vader te worden,’ verduidelijkt hij. ‘Ik dacht dat het de lezer zou verrassen dat hij zoiets menselijks zou willen. Natuurlijk pakt het niet uit zoals hij had gehoopt. Hij wilde de adoratie van het kind, zoals van de hele wereld.

En kinderen adoreren hun ouder misschien voor een poos, maar op

‘Als Maurice moet kiezen tussen zijn identiteit als vader en als schrijver, dan kiest hij schrijver.

Hij kan niet anders.’ een gegeven moment sluiten ze zich op in hun kamer om videogames te spelen. Als Maurice moet kiezen tussen zijn identiteit als vader en als schrijver, dan kiest hij schrijver. Hij kan niet anders.’

Aan het eind van het verhaal is de metaforische cirkel rond als ook Maurice de gevolgen van zijn daden moet overzien. Boyne: ‘Het eerste en laatste stuk van het boek staan daardoor lijnrecht tegenover elkaar.

Het dwingt de lezer zich de vraag te stellen: hoe veroordeel je iemand?

In het geval van Erich: hij had als jongen geen keus om bij de Hitlerjugend te gaan. Wat hij toen deed was verschrikkelijk, maar hij was nog jong en had nog geen volwassen redeneringsvermogen. Is het terecht dat de hele wereld hem daarvoor veroordeelt, al die jaren later?’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 4

LITERATUUR RECENSIE

Een dozijn keer ademloos achterblijven In twaalf korte verhalen, die zich zowel afspelen in Nigeria als de Verenigde Staten, legt Lesley Nneka Arimah de focus op een reeks vrouwen en hoe hun leven een onvoorziene wending krijgt. Wat het betekent wanneer er een man uit de lucht valt is een genereus en prachtig debuut van een intrigerend talent.

Door Katy Hurkmans De verhalen in de bundel van Arimah halen de lezer uit balans doordat ze onvoorspelbaar zijn van aard. Het is onmogelijk te zeggen waar het naartoe gaat. De auteur kiest een schijnbaar willekeurig moment uit om het relaas te beginnen en zet een spoor uit door de tijd. Ze slaagt er wonderwel in om personages te creëren die nog even blijven nazinderen.

In slechts enkele alinea’s zorgt ze voor het soort betrokkenheid waar veel schrijvers hele hoofdstukken voor nodig hebbaby uit een bundel ben. Hier ontleent Wat haren. Maar er is ook het betekent wanneer er Enebeli in ‘Licht’, een een man uit de lucht valt vader die tegen zijn wil zijn kracht aan.

Lesley Nneka Arimah, Wat zijn dochter door zijn Soms zijn de kortverhet betekent wanneer er een vingers ziet glippen, en halen geworteld in de man uit de lucht valt, vertain ‘De toekomst ziet er realiteit en soms sluipt ling: Charles Bors, Uitgeverij rooskleurig uit’ haalt er een ander, meer Karaat, 216 pagina’s (€ 21,95) Ezinma voor haar zus magisch en zelfs goddelijk element naar binnen. Zo draait spullen op uit het appartement van een ex en heeft ze nog geen idee het titelverhaal rond Nneoma, die welk ongeluk haar nadert. Deze verdriet uit de mensen kan trekken, afwisseling geeft het boek, ondanks en in ‘Wie je thuis zal begroeten’ de vaak sombere uitkomst van het schept een kinderloze kapster met verhaal, toch een soort speelsheid. de hulp van riskante tovenarij een

Lesley Nneka Arimah EMILY BAXTER

Vertaler Charles Bors heeft die sfeer mooi weten te bewaren en doordat typisch Nigeriaanse woorden zijn voorzien van een voetnoot, krijgt de lezer duiding zonder dat er afbreuk gedaan wordt aan de soepelheid van de vertellingen.

Door handig gebruik te maken van de setting en elk verhaal een kern van ontroering en een zekere onafwendbaarheid mee te geven, wordt er een wondermooie eenheid gevormd door vertellingen die verder in niets op elkaar lijken. Arimah heeft een boeiende eigen stijl en

werd dan ook al meermaals terecht genomineerd voor onder andere de Kirkus Reviews Prize, de Caine Prize en de Commonwealth Short Story Prize for Africa.

Wat het betekent wanneer er een man uit de lucht valt is exact wat de flaptekst belooft: een geestig, wrang, wreed en hartverscheurend boek.

Arimah weet te betoveren door het verkennen van verschillende genres en ze laat hierdoor een originele stem klinken in de literatuur.

RECENSIE

Cultfiguur Rowwen Hèze Bij Rowwen Hèze denk je misschien aan de in 1985 opgerichte band uit Limburg.

Wat veel mensen niet weten is dat de naam verwijst naar kluizenaar Christiaan Hesen (1853–1947) uit dezelfde provincie. In Icoon maakt oudbandlid Jan Philipsen deze cultfiguur tot hoofdpersoon van zijn roman.

Jan Philipsen, Icoon. Het geromantiseerde verhaal van Rowwen (Christiaan) Hèze, Uitgeverij Vrijdag, 312 pagina’s (€ 22,50)

Door Tanja Wilming

want Philipsen noch zijn vader hebben ooit in het plaatsje America in Limburg gewoond, de plek waar Hèze vandaan komt. De ontmoeting moet dus dermate opvallend zijn geweest, dat hij zich dit zestig jaar na dato nog herinnerde. Twintig jaar na het overlijden van zijn vader, zette deze bijzondere ontmoeting Philipsen aan om te onderzoeken waarom hij zo onder de indruk was.

Hij stopte met de band en stortte zich op het leven van dit illustere figuur uit onze meest zuidelijke provincie.

Toen Philipsen zijn vader op de hoogte bracht over de gekozen bandnaam, vertelde hij verbaasd dat hij Rowwen Hèze als kind had ontmoet. Dat is nogal opmerkelijk,

In het voorwoord beschrijft de oudbassist dat hij op zolder bij zijn overleden vader een Maria-icoon vond waarop elf ‘geleidingen’ stonden.

De eerste: ‘Verlaat veiligheid en vrijheid zal je tegemoet treden.’ En de laatste: ‘Begrijp de boodschap van

de hoeder.’ Deze wijsheden werden de hoofdstukken in zijn verhaal over Hèze en maken zijn boek niet alleen rond, ze geven het leven van deze cultfiguur ook een spirituele betekenis.

In de roman worden de ontwikkelingen in het Limburgse streekgebied De Peel uitvoerig beschreven. Zo zag Hèze, die zijn hele leven in deze streek woonde, de aanleg van een spoorlijn door het gebied, ontmoette hij werklieden uit verschillende landen en hielp hij deserteurs uit de Eerste Wereldoorlog. De man die een oog miste, van een borreltje hield en daardoor al snel als luguber werd bestempeld, blijkt een mooi maar zwaar leven te hebben gehad.

Hij werkte heel hard, was slim maar kende zijn plaats en wilde niemand voor het hoofd stoten. Hij leefde van weinig, verloor de liefdes van zijn

‘Verlaat veiligheid en vrijheid zal je tegemoet treden.’ leven en vond er ook weer een paar terug. Zijn beste vriend Hendrick blijft zijn hele leven in beeld en hun verstandhouding is een prachtig voorbeeld van ware vriendschap.

Doordat de schrijver je meeneemt in het hele levensverhaal en je Hèze leert kennen als kind, volwassene en oude man, bouw je daadwerkelijk een band met hem op. Door zijn levensverhaal te gebruiken voor een roman heeft Philipsen de cultfiguur achter de bandnaam weer tot leven gewekt.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 5

LITERATUUR INTERVIEW

Een halve eeuw internationale poëzie

Jan Baeke en Feline Streekstra HIELKE GROOTENDORST

Dit jaar viert Poetry International van 13 tot en met 16 juni zijn vijftigjarig bestaan. In de eerste jaren werd de poëzie van internationale dichters nog ter plekke vertaald, waarbij vlak voor het festival nog een handgeschreven tekst in elkaar werd gezet. Nu is er van Myanmar tot het Verenigd Koninkrijk een team van vertalers actief, dat de actuele dichtkunst uit hun land voor iedereen leesbaar maakt.

Door Ruth Janse Poëzie ontoegankelijk en moeilijk? ‘Nee hoor!’ vindt Feline Streekstra, programmeur en coördinator vertalingen bij Poetry International.

‘Dat er wereldwijd zoveel diversiteit aan poëzie is en veel jonge dichters zo aansprekend en geëngageerd schrijven, was voor mij een echte eyeopener.’ Samen met Jan Baeke selecteert Streekstra elk jaar de optredende dichters en coördineert vervolgens de vertalingen van hun werk. De gedichten worden naar het Nederlands én Engels vertaald, zodat er ruimte is voor vergelijking en vertalers hun keuzes voor bepaalde woorden kunnen toelichten.

Tijdens het festival lezen dichters van over de hele wereld hun gedichten voor, die achter hen op een gigantisch scherm in vertaling te zien zijn. Streekstra: ‘Het fijne is dat

je de poëzie niet alleen ziet, maar ook hoort. De dichter legt de klemtoon op bepaalde woorden, wat de begrijpelijkheid vergroot, maar ook het ritme en de muzikaliteit van de taal benadrukt.’ Bovendien is er vanwege de projectie van de tekst ook ruimte voor een combinatie met beeld, zoals het vertonen van een poëziefilm. Streekstra: ‘Beeldende kunst en poëzie zijn heel boeiende kunstvormen om met elkaar in dialoog te gaan.’

JUBILEUM

Op de vraag wat een hoogtepunt was de afgelopen jaren, antwoordt ze: ‘Het mooiste is als je merkt dat de poëzie het publiek raakt, zoals bij het optreden van de Chileense dichter Raúl Zurita in 2016. Hoe meer mensen ik sprak, van bezoekers tot

dichters en recensenten, hoe sterker ik besefte dat zijn werk echt indruk heeft gemaakt. Daarom hebben we hem dit jaar opnieuw uitgenodigd.’

Het festival werd in 1970 voor het eerst gehouden. Oprichters Adriaan van der Staay en Martin Mooij waren het jaar daarvoor aanwezig op het Londense Poetry International Festival, en vonden dat een soortgelijk evenement ook in Rotterdam moest komen. In de volgende decennia is het uitgegroeid tot het grootste poëziefestival van Nederland.

De organisatie begint de dag na het festival al na te denken over de volgende editie. Streekstra: ‘Na afloop vragen we aan alle optredend auteurs of zij dichters uit eigen land willen inbrengen. Zo bouw je een netwerk van auteurs op, die zelf ook allerlei internationale contacten hebben. Hoe langer het festival bestaat, hoe groter het netwerk dus wordt.’ Ook de buitenlandse redacteuren en vertalers van Poetry International spelen hierin een belangrijke rol: ‘In China zul je net zoveel fantastische dichters hebben als in de Verenigde Staten, maar het is veel lastiger om daar een beeld van te krijgen als je de taal niet kent.

Daarvoor zijn we afhankelijk van de vertalers Chinees, want zij spreken de taal en weten wat er in het land actueel is.’

VERNIEUWING

‘What happened to the future?’ is het thema dit jaar. Er is aandacht voor hoogtepunten uit het verleden, waarvoor trouwe gastdichters als Tom Lanoye en Rita Dove opnieuw optreden, maar de focus ligt vooral

op de toekomst. Het festival verandert: het verhuist van de Stadsschouwburg naar de Doelen en wordt op donderdagavond geopend, waarna een barstensvol weekendprogramma volgt. ‘Met de workshops poëzie schrijven, performen, vertalen en drukkunst in de ochtend en de cafésetting met muzikanten later op de avond, richten we ons op nieuw talent en een divers publiek,’ legt Streekstra uit.

Ondanks dat het festival groeit en steeds succesvoller wordt, zijn er bij de organisatoren altijd onvermijdelijke stressmomenten. ‘Vorig jaar kreeg een dichter bijvoorbeeld geen visum en kwam Patricia Lockwood op het laatste moment niet, wegens persoonlijke omstandigheden.

Vervolgens liep een andere dichter voedselvergiftiging op tijdens de openingsavond. Dat zorgt voor paniek, want plotseling is er een gat in de programmering. Normaal gesproken staat het programma al een half jaar vast, maar tot nu toe is het elk jaar weer gelukt om alles rond te krijgen.’

DICHTER AAN HET WOORD

Marieke Lucas Rijneveld: ‘Dit jaar is mijn eerste kans om het festival helemaal mee te maken, want toen ik er in 2016 de C. Buddingh-prijs in ontvangst nam, heb ik verder weinig gezien. Optreden is voor mij essentieel, omdat ik dat ook aan mijn werk verschuldigd ben. Ik zou het zielig voor de gedichten vinden als ze na het publiceren niet meer gehoord worden. En door het contact met de lezer leer ik kritischer naar mijn werk te kijken of er juist meer van te houden.’

VET FACTS MAAK KENNIS MET VET BELANGRIJK Vet is een van de grootste organen (!) in ons lichaam

VERSCHIJNT 19 APRIL 2019

Zonder vet zouden we helemaal niet kunnen leven Er zijn twee soorten vet: bruin vet zet calorieën om in warmte en kan zo helpen wit vet te verliezen www.amboanthos.nl

Vet Belangrijk_adv Boekenkrant_01.indd 1

26-03-19 11:21

SCHRIJFCURSUS NAZOMER 2019 Cursus wordt gegeven door Lex Jansen, uitgever/redacteur Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven.

Jouw verhaal, jouw roman, jouw dichtbundel.

Périgord, Frankrijk - 14 t/m 18 oktober 2019 Naast ruimte voor concentratie en inspiratie vind je er ontspanning en rust.

Voor meer informatie: https://magonia.nl/cursus/schrijfcursus-nazomer-2019/

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 7

BOEKENKRANT TIPT

EMMA RINGELDING

DE BOEKBINDER Bridget Collins schreef haar betoverende debuutroman over Emmett, een Engelse boerenzoon met een bijzondere gave. Hij kan de herinneringen van mensen wissen en vastleggen in een boek. Als Emmett in de leer gaat bij een boekbindster, ontdekt hij iets bizars: verborgen in een kluis onder de werkplaats van de boekbindster ligt een boek met zijn eigen naam erop.

Bridget Collins, De boekbinder, vertaling: Erica Feberwee, The House of Books, 464 pagina’s (€ 21,99)

DE ZUSTERKLOKKEN Astrid Hekne wil meer in haar leven dan werken als dienstmeisje in de pastorie van Butangen. Ze raakt in de ban van een jonge dominee die met grootse plannen naar het dorp komt.

Al snel blijkt dat hij de eeuwenoude kerk zal laten slopen, waarmee de unieke ‘zusterklokken’ verloren gaan.

Astrid verzet zich tegen de sloop, maar laat zich misschien door liefde van dit pad afbrengen.

Lars Mytting, De zusterklokken, vertaling: Paula Stevens, Uitgeverij Atlas Contact, 416 pagina’s (€ 24,99)

KAMER IN OOSTENDE Koen Peeters vertelt over een jarenlange vriendschap. Een schrijver en een schilder vonden beide ooit de liefde van hun leven in Oostende. Nu ontmoeten ze elkaar telkens opnieuw in de Vlaamse stad, waar ze in het gezelschap van vele bijzondere mensen verblijven.

Ze ontdekken hoe ze door elkaars ogen kunnen kijken, soms tot ver terug in de tijd.

RECENSIE

Een surrealistische roadtrip Koen Peeters, Kamer in Oostende, Uitgeverij De Bezige Bij, 240 pagina’s (€ 22,99)

DE BIJENHOUDER VAN ALEPPO Bijenhouder Nuri vlucht met zijn vrouw Afra weg uit Aleppo. Tijdens hun vlucht krijgen ze te maken met een enorm verlies en de harde werkelijkheid van het leven als bootvluchteling. Met hun hoop gevestigd op een nieuw leven, zetten ze hun reis naar GrootBrittannië toch door.

Magriet Vos reist in Wonderboom van Kaapstad naar haar geboortedorp in het noordoosten van het land.

Op de vlucht voor de heersende dictator. Vastklampend aan de steeds vager wordende herinneringen aan het verleden.

Door Mieke van Meer

Christy Lefteri, De bijenhouder van Aleppo, Uitgever Mozaïek, 336 pagina’s (€20,99)

In het westelijke deel van een toekomstig Zuid-Afrika heerst Albino X. Een wrede dictator die gefascineerd is door de schoonheid van taxidermie en voor zichzelf een tentoonstelling maakt van gebalsemde lijken. Als violiste moet Magriet Vos regelmatig voor hem optreden. Maar haar geheugen laat haar steeds meer in de steek, waardoor ook muziek maken steeds moeilijker wordt. Om niet als gebalsemd lijk te eindigen, moet ze vluchten naar een gedeelte van het land waar de dictator geen invloed heeft: Wonderboom, haar geboortestreek.

Wat volgt is een surrealistische road- uit fotograaf is, weet niet alleen beeldend in woorden Magriets trip vol gevaar door een desolaat geheugenverlies te vangen. Ze start land. ‘Er blaft geen hond, geen kat ieder hoofdstuk met een collage van vangt nog vogels en niemand laat plaatjes, beeldjes, veren en andere nog de buitenlampen branden die spullen die een mens bewaart als de heilige nachtvlinders de dood in herinnering. Hoe verder Magriet lokken. Twee of drie keer per maand reist, hoe meer zaken uit de collage loopt er iemand over de onverharde verdwijnen. Subtiel, tot en met de weg en als de noordwestenwind een voor een verdwijnende letters opsteekt, hoor je in de verte soms van het woord ‘Paradise’ op de zijeen automotor.’ Ondertussen prokant van een doos. Wonderboom is beert Magriet tegen beter weten het paradijs voor Magriet Vos. Tegen in haar herinneringen levend te de tijd dat zij daar aankomt ‘is alles houden ‘langs de kronkels van haar onherroepelijk en ontegenzeggegrijze materie. Ze klopt op deuren en probeert ze te openen, maar ze zitten lijk vergeten, omdat het zandsteen waaruit haar brein dichtgemetseld en er bestaat, elke herinnezijn nergens krukken.’ ring heeft opgezogen Tijdens de reis roepen en verteerd.’ plaatsen steeds herinOf de dystopie die neringen op: aan haar Wonderboom zeker is, familie en haar geliefde, hiermee haar hoogmaar ook aan de vroetepunt heeft bereikt, ger weelderige natuur is de vraag. Botha en Zuid-Afrikaanse eindigt open en geeft historische gebeurtenisde lezer daarmee een sen, zoals de Boerensprankje hoop. Is een oorlog en Steve Biko, de leeg geheugen niet het anti-apartheidsactivist enige recept voor een die overleed na marteLien Botha, Wonderboom, verutopie? lingen door Zuid-Afritaling: Robert Dorsman, Uitkaanse politieagenten. geverij Zirimiri Press, 208 Botha, die van huis pagina’s (€ 18,95)

SIMON HAMMELBURG Van binnen is alles stuk

Nu in de boekhandel

Herinneringen van vernielde generaties

GEMMEKER

c om m a nd a nt va n k a mp w e ste rb or k a d va n l i e m p t www.uitgeverijbalans.nl ISBN: 9789463384438 | Paperback € 17,95

Een historische zoektocht in de traditie van Frank Westerman: persoonlijk van stijl met een autobiografische invalshoek ‘Leest als een trein, Reinjan Mulder maakt van een klein en persoonlijk gegeven een heel bijzonder boek.’

BOEKHANDEL VOORHOEVE

‘Wij zouden allemaal meer moeten weten van onze geschiedenis, daartoe draagt dit boek bij.’

BOEKHANDEL HET KEIZERRIJK

‘Door het lezen van Zwavelwater kwam ik niet meer aan de krant toe.’ KOSTER BOEKHANDEL ‘Een kleurrijke familiesaga waar je helemaal in op gaat.

Spannend, schokkend en zeer prettig leesbaar.

Een veelomvattend en verrassend boek!’

KENNEMER BOEKHANDEL

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 9

LITERATUUR INTERVIEW

COLUMN

Liefde of geweten?

Europa

Stella is een liefdesverhaal dat zich afspeelt in 1942 in Berlijn. Takis Würger (1985) baseerde zijn vrouwelijke hoofdpersoon op de Joodse Stella Goldschlag, die als Greifer andere Joden aan de Gestapo uitleverde.

Door Nicole van der Elst ‘Volgens mijn agent moet ik in interviews benadrukken dat het boek gaat over een jongeman die naar Berlijn vertrekt en daar verliefd wordt,’ vertelt de Duitse auteur als ik hem in Amsterdam ontmoet. ‘Veel mensen willen alleen over Stella praten en dat is niet verwonderlijk als je haar levensverhaal hoort.’ Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de vrouw waarop hij zijn gelijknamige personage baseerde voor de keuze gesteld: andere Joden aangeven en daarmee haar eigen leven en dat van haar ouders redden of naar Auschwitz gedeporteerd worden. ‘Stella koos voor de eerste optie,’ vertelt Würger. ‘Ze ging zelfs door met Joden aangeven nadat haar ouders alsnog op transport waren gezet.’

DE JUISTE VRAGEN

In het boek onderzoekt de auteur in hoeverre het mogelijk is om personen en hun daden als goed, fout, schuldig of onschuldig te classificeren. ‘Stella wilde haar ouders beschermen. De vraag is of de keuze die ze maakte daarom te rechtvaardigen is. Tegelijkertijd valt wat ze heeft gedaan ook niet goed te praten.’ Haar leven is goed gedocumenteerd, maar toch wist de auteur dat hij één vraag niet kon beantwoorden. ‘Waarom heeft ze dit gedaan?

Daar heeft ze tijdens haar leven nooit iets over losgelaten. Ik wilde vooral de aandacht richten op dit soort vragen, in plaats van er daadwerkelijk antwoord op geven.’

‘Eén feit staat als een paal boven water: wat het naziregime heeft aangericht tijdens de Tweede Wereldoorlog is verschrikkelijk. We moeten ons blijven afvragen hoe dit heeft kunnen gebeuren, maar ik richt mij in deze roman vooral op het dagelijks leven van individuen en de keuzes die zij in oorlogstijd maken.’

Om een goed beeld van deze overwegingen te krijgen, gebruikte Würger onder andere zijn ervaringen als oorlogsverslaggever in Afghanistan, Irak, Oekraïne en Libië. ‘Als buitenstaander weet je natuurlijk nooit helemaal hoe het dagelijks leven in oorlogsgebied eruit ziet, maar ik zag dat de bevolking niet vierentwintig uur per dag met het conflict bezig was. Ze stonden ’s ochtends op, poetsen hun tanden, gingen nieuwe vriendschappen aan en werden verliefd.’

Dit gold ook voor een deel van de bevolking die in 1942 in Berlijn woonde. ‘In een dagboek van een Amerikaanse televisiemedewerker

Takis Würger SVEN DÖRING

die in de hoofdstad woonde, las ik dat er veel clandestiene jazzclubs waren. In dezelfde stad waar de deportaties van Joden werden voorbereid, feestte een deel van de bevolking er nog lustig op los. Die sfeer wilde ik in Stella vangen.’

DE ANDERE KANT VAN HET VERHAAL

Würger maakte het zichzelf moeilijk door het verhaal te vertellen vanuit iemand die Stella lief heeft.

‘Friedrich ontmoet haar als ze model staat tijdens een tekenles, maar hij weet niet wat zij uitspookt als ze niet bij elkaar zijn. Het was voor mij een uitdaging om mijn voorkennis over haar daden uit te schakelen en vanuit zijn oogpunt liefdevol over haar te schrijven.’

De auteur vertelt dat de acties van Stella reacties oproepen, maar dat lezers ook moeite hebben om het gedrag van zijn mannelijke hoofdpersoon te plaatsen. ‘Diegene die het verhaal vertelt is vaak een held, maar dat is Friedrich niet. Ik zou hem eerder een antiheld noemen, omdat hij niet de vragen stelt die je als lezer beantwoord wilt zien.

Hij is niet dapper, maakt voortdurend twijfelachtige keuzes en hij is bovenal erg passief.’

Net als Stella is ook hij representatief voor een rol die een deel van de Duitsers zich tijdens de oorlog aanmeten, namelijk die van een toeschouwer.

‘Hij vertrekt in 1942 naar Berlijn en omdat hij veel geld heeft, kan hij een normaal leven leiden. Terwijl er om hem heen verschrikkelijke dingen gebeuren, kiest hij ervoor om deze niet te zien, net als veel anderen.

Terwijl het gezag verschrikkelijke dingen deed, dacht een deel van de bevolking dat dit niet van invloed was op hun dagelijks leven. Ook als je zelf niet actief deelneemt, kun je nog steeds een schuldgevoel hebben, maar dit heeft Friedrich helemaal niet.’

De auteur merkt dat veel landgenoten het nog steeds moeilijk vinden om zich te verhouden tot de gebeurtenissen uit die tijd. Ze worstelen vooral met de manier waarop deze verhalen moeten worden verteld.

‘Veel mensen van mijn generatie weten wat hun grootouders tijdens de oorlog hebben gedaan, maar toch hoor je vaak alleen de verhalen van diegenen die zich tegen het regime hebben verzet. Mijn eigen oma gaf lezingen over de superioriteit van het Arische ras en mijn beide opa’s maakten onderdeel uit van de Wehrmacht. Mijn familiegeschiedenis is niet uniek, maar toch zijn dit niet de verhalen die je vaak hoort. Stella gaat dat niet veranderen, maar ik merk wel dat mensen na het lezen vaak googelen om te achterhalen wat er precies met de hoofdpersonen uit het boek is gebeurd. Dat het verhaal lezers op deze manier bezighoudt, is voor mij als schrijver een groot compliment.’

Vlak voor de paasdagen woedde er acht uur lang een verwoestende brand in de Notre Dame. Het hart van Europa werd geraakt, schreven de kranten.

De volgende dag speelde het carillon van de Domtoren om uiting te geven aan onze solidariteit met de Parijse kathedraal. Op de sociale media lieten mensen uit alle windstreken weten hoezeer de televisiebeelden van de rampzalige gebeurtenis hen raakten. Wat Europa bindt, was ineens geen vraag meer.

Dat is de cultuur. De Griekse en Romeinse beschavingen zien we als de oorsprong van alles wat Europees is. Beethoven, Bach, of The Beatles zijn van ons allemaal, net als Rembrandt, Rubens of Renoir. En toch: over een paar weken zijn de Europese verkiezingen. Op donderdag 23 mei in Nederland, op zondag 26 mei in België. Net als bij de acht voorgaande verkiezingen voor het Europees parlement zal de opkomst laag zijn. Veel mensen herkennen zich niet in gedoe om regels uit Brussel, of zijn niet voldoende ingevoerd in economische problemen of oplossingen. Al snel hoor je dat de inwoners van ons werelddeel zich geen Europeaan voelen, maar eerder Pool, Fransman of Fries. Er is hier sprake van een opvallende dualiteit. Enerzijds zijn de Spaanse stranden toch ook onze stranden, anderzijds zijn de problemen met de droogte in het binnenland van Castilië niet de onze. We hebben immers genoeg te stellen met onze eigen waterwerken.

Als cultuur de verbindende factor is, welke rol speelt literatuur daar dan in? In zijn bundel Achternamiddagen schrijft Christiaan Weijts over Milan Kundera dat hij De donkere kamer van Damocles van Willem Frederik Hermans in de context heeft gelezen van de Grote Europese Roman. Literatuur kan blijkbaar geografisch worden bepaald. Naast de Russische Bibliotheek of de Great American Novel is er natuurlijk plaats voor een Europese literatuur. Dat poëzie naast individueel, regionaal of nationaal ook Europees kan zijn, laten de dichters van het Utrechts Stadsdichtersgilde zien in hun bundel Regels voor Europa. Een zeer persoonlijke herinnering aan de eerste keer dat je op het drielandenpunt stond, is tegelijkertijd een ode aan een Europese identiteit.

Het één sluit het ander niet uit. De verzen in de bundel zijn tweetalig.

Naast Nederlands ook in het Engels, alsof de dichters daarmee willen zeggen: ‘Brexit? Natuurlijk niet. Jullie Engels is ook van ons.’ Op 18 mei zal de bundel Regels voor Europa verschijnen. Misschien toch een reden om vijf dagen later naar de stembus te gaan?

Lex Jansen

Takis Würger, Stella, vertaling: Goverdien Hauth-Grubben, Uitgeverij Signatuur, 192 pagina’s (€ 19,99)

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

Vier vriendinnen proberen te voldoen aan de ongeschreven regels van de internationale expatgemeenschap rond de Amerikaanse Internationale School.

Dan wordt de mentor van de school dood aangetroffen.

Verschillende geheimen en motieven komen aan het licht, en de vier vrouwen worden geconfronteerd met het verontrustende verschil tussen wie ]H ]ó Q HQ ZLH ]H ZLOOHQ ]ó Q

Tessa Kollen woont en werkt al twintig jaar in verschillende landen, YRRU KDDU HLJHQ ZHUN HQ DOV YURXZ YDQ HHQ GLSORPDDW =ó NHQW GH ins en outs van de expatwereld als geen ander.

Tessa Kollen - De mentor | ƢƬƛƧ 978 94 93081 01 7 320 pag. | € 21,00 | ZZZ XLWJHYHUó RUODQGR QO

© Chris van Houts

SPRANKELENDE ROMAN DIE DE S PA N N I N G VA N A G AT H A C H R I S T I E COMBINEERT MET DE HUMOR VAN DE LUIZENMOEDER

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 11

BOEKFRAGMENT

QualityLand Welkom in QualityLand, het beste en meest geavanceerde land ter wereld! Hier draait alles om het optimaliseren van je leven. QualityPartner vertelt je wie het beste bij je past en zelfrijdende auto’s weten precies waar je naartoe wilt. Werk, vrije tijd en relaties, alles wordt door algoritmes bepaald.

Marc-Uwe Kling, QualityLand, vertaling: Elbert Besaris, Uitgeverij De Harmonie, 384 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl

Kennismakingsgesprek De ruimte is kil en ongezellig, maar hij is tenminste met een glazen wand afgezonderd van de honderdzesentwintig andere mensen die in een grote zaal aan rijen met identieke tafeltjes zitten. Vierenzestig van hen zitten te bellen, tweeëndertig werken op de computer, op zestien mensen na zit iedereen gehaast eten naar binnen te werken. Het is lunchtijd.

Tegenover Peter, aan de andere kant van de tafel, zit een jonge vrouw. Ze heet Melissa. Meer verraadt haar naamindicatie niet. Voor haar ligt een QualityPad waarmee ze aantekeningen maakt.

‘Kunt u iets over uzelf vertellen?’ vraagt Melissa terwijl ze aan haar mantelpakje plukt.

‘Tja, nou, eigenlijk staat alles op mijn profiel,’ zegt Peter.

‘Ik bekijk de profielen van de kandi-

daten nooit,’ zegt Melissa.

‘Anders hadden we nu geen gespreksstof.’

‘Oké. Ik ben Peter.’

‘Achternaam?’

‘Werkloze.’

‘Snap ik.’

‘Wat snapt u?’

‘Genoeg. Level?’

‘Tien,’ liegt Peter.

‘Huidige beroep?’

‘Ik... eh... ben machinesloper. Maar dat is een bezigheid die me niet bepaald vervult met hartstocht.’

‘Begrijpelijk.’

‘Daarom zie ik het wel zitten om in de toekomst ander werk te doen.’

‘Heeft u een opleiding gedaan?’ vraagt de vrouw. ‘Aanvullende kwalificaties?’

‘Ik heb een blauwe maandag een opleiding tot machinetherapeut gedaan.’

‘Is dat niet verboden?’

‘Nu wel,’ zegt Peter. ‘Maar toen ik school...’

‘Bedoelt u Opleidingsniveau II?’ ‘Ja. Toen ik Niveau II had afgerond, leek machinetherapeut me wel een beroep met toekomstperspectief.’

‘Echt waar? In mijn oren klinkt dat als esoterische onzin.

Therapie voor machines? Een machine doet het of doet het niet.’

‘Nou ja, de meeste mensen denken nog steeds dat kunstmatige intelligenties door mensen worden geprogrammeerd,’ zegt Peter. ‘Maar dat

klopt niet. Moderne machines worden aangestuurd door zelflerende algoritmes die slimmer worden door onze data, gesprekken, mails, foto’s en video’s te analyseren.

Het is bijna onvermijdelijk dat sommige van hen er psychische problemen van krijgen. Een gepeste printer. Een centrale computer met een burn-out. Een vertaalcomputer met Gilles de la Tourette. Een elektronische huishoudelijke hulp met een compulsieve persoonlijkheidsstoornis. Maar voor ik mijn diploma kon halen, werd therapie voor machines jammer genoeg verboden.’

‘Waarom? Consumptiebescherming?’

‘Ja,’ zegt Peter. ‘Therapie werd gezien als een vorm van repareren, en u kent het kinderrijmpje: Repareren is gestoord, alles nieuw is hoe het hoort.’

‘En in plaats van machinetherapeut werd u machinesloper?’

Peter haalt zijn schouders op. ‘Ik kon niks vinden, en toen mijn opa overleed, zei het Ministerie voor Productiviteit tegen me dat ik zijn winkel met schrootpers moest overnemen.’

Hij glimlacht. ‘Van mijn loopbaancoach moest ik blij zijn, want ik wilde toch “iets met machines” doen?’

‘Waar ziet u uzelf over vijf jaar?’ vraagt Melissa.

BOEKFRAGMENT

Onder moeders vleugels In 1868 houdt Louisa May Alcott tevreden haar boek Little Women in handen. Ze heeft al meer boeken gepubliceerd en veel artikelen geschreven, maar dit verhaal maakt haar beroemd. Honderdvijftig jaar later is het uitgegroeid tot het bekendste meisjesboek ter wereld.

Louisa M. Alcott, Onder moeders vleugels, Uitgeverij Kokboekencentrum, 352 pagina’s (€ 17,99) www.kokboekencentrum.nl

‘Kerst is geen kerst zonder cadeautjes,’ mopperde Jo, die languit op het vloerkleed lag.

‘Het is echt vreselijk om arm te zijn!’ zei Meg zuchtend met een blik op haar oude jurk.

‘Ik vind het niet eerlijk dat sommige meisjes kasten vol mooie spullen hebben en andere helemaal niks,’ snoof Amy verbolgen.

‘Wij hebben papa en mama, en elkaar,’ zei Beth tevreden vanuit de leunstoel.

Bij deze woorden klaarden de vier gezichten op in de gloed van het haardvuur, maar ze betrokken weer toen Jo somber antwoordde: ‘We hebben papa niet, en het duurt nog heel lang voor we hem terugkrijgen.’ Ze zei niet ‘misschien wel nooit meer’, maar iedereen dacht het.

Er viel een stilte waarin ze allemaal aan hun vader dachten, ver weg op het slagveld. Toen nam Meg het woord en haar stem klonk anders.

‘Jullie weten waarom mama heeft voorgesteld om deze kerst geen cadeautjes te geven. Het wordt voor iedereen een zware winter en ze vindt dat we geen geld moeten uitgeven aan pleziertjes, terwijl onze soldaten aan het front het zo zwaar te verduren hebben. We kunnen weliswaar niet veel doen, maar we kunnen wel iets kleins bijdragen, en dat horen we gráág te doen. Alleen weet ik niet of dat laatste me gaat lukken.’

Ze schudde haar hoofd en dacht vol spijt aan alle mooie dingen op haar verlanglijstje.

‘Nou, ik denk niet dat het kleine beetje dat wij kunnen geven veel uithaalt. We hebben allemaal maar één dollar, dus daar schiet het leger weinig mee op. Ik verwacht van mama of jullie geen cadeaus, maar voor mezelf wil ik heel graag Undine kopen. Dat boek wil ik al heel lang hebben,’ zei Jo, de boekenwurm.

‘Ik ben van plan nieuwe muziek te kopen van mijn geld,’ zei Beth en ze slaakte een zucht die zo zacht was dat alleen het haardstel hem kon horen.

‘Ik koop een mooie doos potloden; die heb ik echt nodig,’ zei Amy vastbesloten.

‘Mama heeft niets over ons geld gezegd, en ze verlangt heus niet van ons dat we alles weggeven. Laten we allemaal één ding kopen dat we graag willen hebben, iets leuks. We hebben er per slot van rekening hard

genoeg voor gewerkt,’ riep Jo, terwijl ze als een man de hakken van haar schoenen bekeek.

‘Ik in elk geval wel: ik geef elke dag les aan die vervelende kinderen, terwijl ik veel liever thuis ben en leuke dingen doe,’ begon Meg klagerig.

‘Jij hebt het lang niet zo zwaar als ik,’ zei Jo. ‘Hoe zou je het vinden om urenlang opgesloten te zitten met een pietluttige oude zenuwlijder, die je de hele dag heen en weer laat rennen, nooit tevreden is en je net zolang tergt tot je het liefst uit het raam zou springen of in huilen uit zou barsten?’

‘Ik mag eigenlijk niet mopperen, maar ik vind afwassen en opruimen echt het ergste wat er is. Ik word er chagrijnig van en mijn handen zijn zo stijf dat ik niet goed meer kan pianospelen.’ Beth bekeek haar ruwe handen met een zucht die deze keer voor iedereen hoorbaar was.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 13

SPANNING BOEKENKRANT TIPT EEN DUISTER PAD Faye van Laar woont in psychiatrische inrichting Groot Loenen op de Veluwe. Emilie is een nieuwe bewoner die aan achtervolgingswaanzin lijdt sinds de dood van haar vriend.

Ze beweert dat de daders het nu op haar hebben voorzien. In een poging haar te helpen, gaat Faye op onderzoek Corine Hartman, Een duisuit. Dan verdwijnt Emiter pad, Uitgeverij Cargo, 336 pagina’s (€ 19,99) lie plotseling. Samen met rechercheur Simon te Bresser probeert Faye de waarheid boven tafel te krijgen.

ULTIEM BEWIJS Onderzoeksjournalist Ross Hunter is sceptisch maar geïntrigeerd als ene Harry F. Cook beweert bewijs te hebben voor het bestaan van God. Om Cook te helpen het laatste stuk bewijs te vinden, begint Ross aan een gevaarlijke zoektocht van Glastonbury via de Vallei der Koningen naar Los Angeles.

Peter James, Ultiem bewijs, Uitgeverij De Fontein, 496 pagina’s (€ 22,50)

HET MEISJE EN DE NACHT In de winter van 1992 verdwijnt de negentienjarige Vinca Rockwell ’s nachts van een kostschool. Ze wordt nooit meer teruggezien. Tijdens een reünie in 2017 zien Vinca’s toenmalige beste vrienden elkaar weer voor het eerst sinds de verdwijning.

Wordt nu eindelijk duidelijk wat er vijfentwintig jaar geleden is gebeurd?

Als liefde omslaat in haat De Britse schrijfster C.L. Taylor heeft inmiddels heel wat succesvolle boeken op haar naam staan, maar niet eerder werd haar werk in het Nederlands vertaald.

Met lovende kritieken van auteurs als Sarah Pinborough en Clare Mackintosh zijn de verwachtingen voor De angst hooggespannen.

Door Pauline Speetjens Lou Wandsworth is een naïeve, beïnvloedbare, veertienjarige puber als ze de veel oudere karateleraar Mike ontmoet. Een onveilige thuissituatie en pesterijen op school maken van haar een kwetsbaar meisje, waardoor ze als een blok voor zijn charmes valt. In de overtuiging dat hij haar grote liefde is, vertrekken ze samen naar Frankrijk voor een romantisch weekend. Dit gedroomde uitstapje verandert in een nachtmerrie als Mike zich ontpopt tot een manipulatieve, gewelddadige man en Lou met moeite aan hem weet te ontsnappen.

Achttien jaar later keert ze terug naar haar geboorteplaats en wil ze

duidelijk is wat haar rol is, krijgt het verhaal meer vaart en volgen onverwachte gebeurtenissen elkaar in rap tempo op. Drie vrouwen, drie verschillende verhalen met één man in de hoofdrol: Mike. Heftige emoties als angst, wanhoop, woede en verbittering worden door Taylor niet geschuwd, maar voelbaar en treffend beschreven, waardoor de personages tot leven komen. Als Lou zich afvraagt of ze de confrontatie Het verhaal wordt verteld vanuit met Mike aan moet gaan, voel je drie perspectieven: Lou, Chloe en haar tweestrijd als er een stemmetje Wendy. De hoofdstukken waarin de in haar hoofd fluistert: ‘Maar Chloe inmiddels volwassen Lou aan het dan? Mike zal haar blijven verleiden. woord is, worden afgewisseld met Hij zal haar breken, als hij dat al niet fragmenten uit haar dagboek van heeft gedaan. Kun je daarmee leven, vroeger, waarin ze beschrijft wat terwijl je weet dat je hem had kunzich in Frankrijk heeft afgespeeld. nen tegenhouden?’

Taylor weet op deze Taylor vlecht de levens manier een mooie brug van de drie vrouwen te slaan tussen heden knap samen en knoopt en verleden, wat de losse eindjes soepel aandacht bij het veraan elkaar. De karakhaal houdt. Chloe is, ters zijn zeer goed uitnet als Lou destijds, een gewerkt, de climax is onzekere tiener in een onvermijdelijk en het instabiel gezin die in einde is verrassend.

Mike haar grote liefde Ze levert met De angst en redder in nood ziet. een uitstekende psyWie Wendy is blijft chologische thriller af, lange tijd onduidelijk, die vraagt om vertalinwat zorgt voor een pretgen van haar eerdere tige opbouw van de C.L. Taylor, De angst, vertawerk. spanning en een prikling: Linda Broeder, Uitgevekeling van de nieuwsrij Ambo|Anthos, 369 pagina’s gierigheid. Als eenmaal (€ 20,99) voorgoed afrekenen met de man die haar leven heeft verwoest. Maar voordat ze de confrontatie met Mike aangaat, heeft hij zijn oog laten vallen op een nieuw meisje: Chloe. Lou zet alles op alles om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt.

De situatie loopt totaal uit de hand, waardoor ze zichzelf nog een keer tegen Mike moet beschermen.

RECENSIE

Een plots onbereikbaar gezin

Guillaume Musso, Het meisje en de nacht, vertaling: Maarten Meeuwes, Uitgeverij A.W. Bruna, 320 pagina’s (€ 17,99)

THEATER De hoogstaande advocaat Albert Leblanc wordt op de maandagochtend voor kerst dood gevonden in zijn villa.

Hoofdinspecteur Steve Stern moet erachter komen wie de verantwoordelijke is. Het oplossen van dit raadsel wordt de gevaarlijkste taak uit zijn hele carrière.

RECENSIE

Jan Smets, Theater, Uitgeverij Van Halewyck, 304 pagina’s (€ 21,99)

Iris Boter heeft al meerdere boeken geschreven voor kinderen en jongvolwassenen.

Ze debuteerde in 2002 met het prentenboek Sofie komt te laat, waarvoor ze de tekst en de tekeningen maakte.

Ondertussen heeft ze al meer dan 120 boeken geïllustreerd.

Buiten bereik is haar eerste thriller voor volwassenen.

voormalig zakenpartner, bij haar zoektocht. Ze komt erachter dat haar man al een aantal maanden werkloos is en daarnaast vindt ze een uitgeprinte foto van een vreemde vrouw in zijn bureau. Daniël blijkt flink wat geheimen te hebben en dit roept vragen op. Ook Jonas heeft een gebruiksaanwijzing: hij leeft in zijn eigen wereldje en krijgt vaak hevige woede-uitbarstingen. De sterke band tussen vader en zoon is een belangrijk element in het verhaal, want Daniël lijkt hem op de juiste Door Famke Prins momenten goed te kunnen kalmeren. Daarom is het des te vreemder dat zijn zoon alleen terugkomt.

Na een weekje vakanJonas’ zwijgzaamheid maakt de situtie op Terschelling atie er niet beter op en Katja heeft keren vader en zoon het hier moeilijk mee. Deze emotie niet meer terug naar is heel begrijpelijk en mooi omschrehuis. Katja start een ven. ‘Waar ben je geweest, dacht zoektocht naar haar ze. Wat heb je meegeman Daniël maakt? Met woorden en zoontje Jonas. Na drie zou ze hem misschien slapeloze nachten stapt niet bereiken, dat reahaar vijfjarige zoon voor liseerde ze zich voor de de deur uit een taxi. Van zoveelste keer, maar ze haar man is nog steeds hoopte met alles wat geen spoor te bekennen ze in zich had dat hij en Jonas zwijgt over de zou voelen hoe ze hem gebeurtenis. liefhad.’

Hoewel haar emoties Katja’s zoektocht naar soms wat vlak zijn haar gezin wordt uitgedrukt, is Katja’s afgewisseld met de wanhoop over de ververhaallijn van haar missing toch aanwezig verdwenen man. Deze in het verhaal. Haar Iris Boter, Buiten bereik, Uitperspectiefwisselingen man is spoorloos en ze geverij Luitingh-Sijthoff, houden de vaart in het betrekt Steven, Daniëls 320 pagina’s (€ 19,99)

Iris Boter verhaal. Bol van de spanning staat deze thriller niet, maar geheimzinnig is het verhaal zeker wel. Door de afwisseling in perspectieven en tijdlijn kom je als lezer al snel meer te weten over de vermissing, omdat je weet waar Daniël en Jonas zich op dat moment bevinden. Op het eind maakt deze vertelstructuur het verhaal juist spannend, omdat je als lezer meer inzicht hebt in de personages die betrokken zijn bij de verdwijning en weet wie Katja beter niet kan vertrouwen.

Buiten bereik beschrijft een mysterie over een plots onbereikbare man, die een aantal geheimen blijkt te hebben voor zijn vrouw. En over een vrouw die zijn geheimen probeert te ontrafelen en niet meer weet wie of wat ze moet geloven.

Hartverscheurende klassieker Wie kent ze niet? De lieftallige Meg, de kwetsbare Beth, de verwende Amy en natuurlijk de getalenteerde jongensachtige Jo. De vier zusjes March die opgroeien tijdens de ontberingen van de Amerikaanse Burgeroorlog.

Via dromen, brieven, tegenslagen en romances worden vrouwen over de hele wereld en van alle leeftijden al 150 jaar lang deel van de bijzondere familie March.

‘Mijn favoriete literaire heldin is Jo March.’

- J.K. Rowling, auteur van de Harry Potter-boeken

Eind 2019 in de bioscoop als film ‘Little women’ met Meryl Streep en Emma Watson Ook een prachtig Moederdagcadeau!

©Caroline Andersson

Met verliefdheid alleen ben je er nog niet, merken Chavve en Pontus in de romantische komedie Mijn hart gaat door. De jongens, die elkaar via een datingapp hebben leren kennen, zijn misschien niet de moedigsten, maar beseffen dat ze lef moeten tonen om iets van hun relatie te maken.

ISBN 9789492750112, € 15,95

Uitgeverij Stortebeeker

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 15

SPANNING INTERVIEW

Aardige mannen worden geen keizer Robert Fabbri (1961) is geboren in Genève, studeerde theaterwetenschappen in Rome en heeft vijfentwintig jaar ervaring in de film- en televisiewereld. In zijn vrije tijd verzamelt hij handgeschilderde loden klassieke soldatenbeeldjes, waarvan hij er inmiddels meer dan drieënhalfduizend bezit. Na zijn vertrek uit de filmwereld schreef hij de Vespasianusserie, waar inmiddels negen delen van zijn verschenen.

Door Istvan Kops In Keizer van Rome, het negende en laatste deel, staat Vespasianus voor een lastig dilemma. Zal hij de opstand in Judaea neerslaan, zoals keizer Nero hem heeft opgedragen? Of doet hij het ondenkbare en voert hij zijn opdracht niet uit? Als hij te succesvol is, riskeert hij dat de geestelijk instabiele keizer jaloers op hem wordt.

Het is een fijne balans die veel van zijn politieke en militaire kwaliteiten eist, want Vespasianus heeft ook de ambitie om zelf keizer te worden.

Waar komt je interesse voor het Romeinse Rijk vandaan?

‘Ik ben van jongs af aan gefascineerd geweest door de Romeinse geschiedenis. Tijdens mijn middelbare schooltijd wilde ik per se eindexamen doen in klassieke geschiedenis, maar dat mocht helaas niet. Op mijn vijfenveertigste wilde ik niet langer in de filmindustrie werken. Ik las zó veel, dat ik besloot om zelf eens te proberen een boek te schrijven. Dat heeft mij uiteindelijk naar Vespasianus geleid.’

Wat trok je zo in hem aan?

‘Zijn morbide gevoel voor humor! Hij heeft ook in alle uithoeken van het Romeinse Rijk gediend, waardoor ik gemakkelijk meerdere boeken over hem kon schrijven. Daarnaast heeft hij een belangrijke rol gespeeld in het beteugelen van de chaos in het Romeinse Rijk na het wanbestuur van eerdere keizers als Nero en Caligula. Zonder hem was het rijk ernstig in verval geraakt.’

Heeft je achtergrond in de tv- en filmindustrie geholpen bij het schrijven?

‘Eén van mijn taken als assistentregisseur was om de achtergrond van een verhaal in beeld te brengen.

Ik moest bijvoorbeeld nadenken over hoe massale gevechtsscènes eruit moesten zien en zorgen dat alles tot in de puntjes klopte. Door deze ervaring kan ik heel goed bepaalde gebeurtenissen visualiseren. Hopelijk

Robert Fabbri JAMES POTTER

breng ik dat ook over op de lezers.’

Je bent na je debuut zeer productief geweest. Hoe zien je schrijfdagen eruit?

‘Tijdens het schrijven ben ik heel gedisciplineerd. Ik sta elke ochtend om acht uur op, drink thee, ga wandelen, denk na over wat ik wil schrijven, lees nog wat en ga vlak voor het middaguur aan de slag. Dat doe ik tot een uur of zeven in de avond.

Ondertussen probeer ik me niet af te laten leiden door social media, want boeken schrijven zich immers niet

Robert Fabbri, Vespasianus 9. Keizer van Rome, vertaling: Joost Zwart, Karakter Uitgevers, 352 pagina’s (€ 19,99)

vanzelf.

‘Ik probeer elke dag zo’n vijftienhonderd woorden op papier te zetten.

Met de vakantieperiodes erbij kost het me ongeveer zes maanden om een boek af te ronden. Daarna neem ik meestal een schrijfpauze van zo’n drie maanden.’

Heb je jezelf ontwikkeld tijdens het schrijven van de serie?

‘Voor mijn eerste boek had ik aanmerkelijk meer woorden nodig om een scène te beschrijven. Ik ben nu veel beter in het vermijden van langdradige stukken. Soms vraag ik mij nog wel af waarom ik bepaalde passages schrijf, aangezien ik mijzelf op dat moment verveel. Hoe kan ik er dan van uitgaan dat een lezer geboeid zal zijn? Ik wil geen geschiedenisboeken met dialoog erin schrijven, maar vooral mijn passie voor de Romeinse tijd delen.’

Vespasianus komt over als een erg onsympathieke man, die vele onschuldige mensenlevens offert voor zijn eigen politieke en militaire ambities. Was dat je bedoeling?

‘Dat beschouw ik als een groot compliment, want dan heb ik mijn werk als schrijver goed gedaan. Vespasianus leefde in een gewelddadige en zeer competitieve maatschappij. Als ik een aardige en sympathieke man van hem had gemaakt, geloof je niet dat hij het uiteindelijk tot keizer van het Romeinse Rijk heeft geschopt. Hij

Hij begint als een jonge, idealistische man, maar als hij alle machinaties ziet die onderdeel van Rome uitmaken, aarzelt hij niet om daaraan mee te doen.’ begint als een jonge en idealistische man, maar als hij alle machinaties ziet die onderdeel van Rome uitmaken, aarzelt hij niet om daaraan mee te doen.’

Hoeveel fictie heb je in de Vespasianus-serie toegestaan?

‘Er is eigenlijk vrij weinig bekend over zijn jonge jaren. Ik ben mijn research begonnen met de feiten en ben vervolgens de lacunes gaan invullen aan de hand van historische gebeurtenissen. De feiten zijn bij mij altijd het uitgangspunt, daar zal ik nooit mee marchanderen. Als ik geen mooi plot om de vaststaande historische gebeurtenissen heen kan bouwen, moet ik op zoek naar een ander verhaal.’

Blozosaurus zoekt huis

Prijsvraag:

A. Deze naam klopt niet. Het moet bozosaurus, want deze dino’s zijn altijd boos.

Als Rotsfort op zijn grondvesten staat te schudden en de oerknagers haast op uitsterven staan, besluit Thea dat er iets gedaan moet worden. Ze zet een expeditie op touw met al haar familieleden (alleen Geronimo heeft wat moeite om overgehaald te worden) en gaat op pad om erachter te komen wat er aan de poot is. Diep onder de grond vinden ze van alles en lopen ze gevaarlijke prehistorische beesten tegen het lijf, maar ze vinden ook ... de oorzaak van de bevingen. Ze kunnen hun ogen niet geloven!

B. Deze dino’s hebben roze wangetjes, ze blozen heel veel.

C. Deze naam is verzonnen door de persoon die de dino’s ontdekt heeft in 1852.

Stuur je antwoord vóór 15 juni 2019 naar info@dewakkeremuis.nl en maak kans op dit boek.

Te koop in de boekhandel 128 pagina’s € 10,95

www.geronimostilton.nl

© 2019 ATY

advertentie mei 2019.indd 1

01-05-19 11:36

BOEKFRAGMENT

Lathrain 1. De band De angst voor elfen zit diep bij de mensen. Waarom ontvoeren ze jonge mannen en vrouwen, die bij terugkomst nooit meer dezelfde persoon zijn? En wat is nu precies de lathrain?

Anna López Dekker, Lathrain 1. De band, Celtica Publishing, 342 pagina’s (€ 16,95) www.celtica-publishing.nl

“Kom.” De stem klinkt dringend en ze moet luisteren, ze moet naar hem toe. Hem, ja: ze herkent de stem.

Het is dezelfde die haar vanmiddag zo heeft betoverd, die van de elf met de gouden ogen. De deur komt dichterbij, of nee, zij loopt ernaartoe.

Ze moet weg, ze moet naar hem, ze moet…

Wacht! Ze dwingt haar voeten om stil te staan. Er klopt iets niet. Waar zou ze heen moeten, op dit uur van de nacht? Naar wie? Naar een elf?

Dat nooit! Het maakt niet uit hoe erg haar voeten kriebelen om te gaan lopen, of hoe erg haar lichaam beeft van spanning. Ze gaat nergens heen, behalve naar het raam. Ze dwingt haar onwillige ledematen erheen en gaat in de vensterbank zitten. Van slapen zal nu toch niets meer komen, maar dat maakt niet uit. Waar het om gaat is dat ze nergens heen gaat.

“Maar je moet!”

Is het een gedachte of nog steeds de elf? Nee, dat kan niet. Hoe zou hij tegen haar kunnen praten, hij is niet eens hier. Het is waanzin, absoluut idioot. Waarom zou ze moeten?

Haar lichaam is het niet met haar eens. Het begint weer op te staan en Qelarha moet zich aan het raamkozijn vastgrijpen om het op zijn plaats te houden. Haar hart gaat als een razende tekeer, honderden mieren jagen door haar lijf. Ze krijgt nauwelijks meer lucht, maar dwingt zichzelf om naar buiten te kijken, naar de stille, maanverlichte buitenplaats van haar huis. Het zilveren licht maakt haar rustiger, zodat ze weer wat dieper kan ademen. Na een tijdje is ze voldoende gekalmeerd om eventueel weer te kunnen gaan slapen. Toch blijft ze zitten waar ze zit, ze heeft liever geen rare dromen meer vannacht.

Dan maakt het zilver van de maan plotseling plaats voor goud. Twee gouden ogen verschijnen in haar blikveld, zo groot dat ze al het andere wegvagen. Het zijn dezelfde ogen die haar in haar droom zo diep hebben aangekeken dat ze er wel in kon verdrinken. Dezelfde ogen die ze vanmiddag heeft gezien toen… Nee! Nee, hij heeft haar niet aangekeken vanmiddag! Ze schudt de gedachte van zich af en komt met een schok weer tot zichzelf. Dan merkt ze dat ze alweer richting de deur loopt. Gelukkig zijn haar ogen niet gewend aan het donker na al dat kijken in het maanlicht en botst ze tegen haar bed op. Dat geeft haar de controle over haar lichaam terug, zodat ze weer in de vensterbank kan gaan zitten. Ze

grijpt zich vast en probeert het verlangen dat door haar heen raast te negeren. Het is hetzelfde verlangen dat ze al jaren voelt, maar duizendmaal sterker, zo erg dat het bijna pijn doet. Ze doet het raam open in de hoop dat de koele nachtlucht haar wat rust zal brengen.

Dat werkt. Al snel vertraagt haar hartslag en ontspannen haar ledematen een beetje. Qelarha probeert dat proces te bespoedigen door zichzelf af te leiden met het doornemen van het recept voor de wondzalf, dat ze kortgeleden heeft geleerd. Men heeft nodig: echinacea voor de weerstand tegen ontsteking, calendula om de huid te helpen herstellen. Wat nog meer? O, ja, arnica. Nee, arnica is voor de spieren. Kamille dan?

Natuurlijk! Dat ontsmet en zuivert.

“Kom dan! Kom bij mij!”

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 17

BOEKFRAGMENT

Verdwenen woorden Joost gaat een week bij zijn vader in Parijs logeren. Maar als hij uit de trein stapt, is hij nergens te bekennen. Wat vindt hij in het appartement van zijn vader?

Monique de Heide, Verdwenen woorden, Uitgeverij Clavis, 271 pagina’s (€ 17,95) www.clavisbooks.com

Mijn oog viel op een stuk papier dat onder het kussen ernaast lag. Ik trok eraan. Er kwam een dikke envelop tevoorschijn, ongeadresseerd en dichtgeplakt. Zonder aarzelen scheurde ik hem open. Als het een liefdesbrief zou zijn, dan wist ik tenminste wie de vrouw was waarvoor mijn vader mij had laten zitten vanavond. Het buitenste blaadje van het pak papier dat ik eruit trok, was dubbelgevouwen en maagdelijk wit. Toen ik het opende, stokte mijn adem even. Briefjes van honderd euro had ik niet zo vaak vast.

Vijftig biljetten waren het maar liefst, telde ik. What the fuck moest mijn vader met vijfduizend euro? Ik bedoel, hij was vast niet arm of zo, maar waarom stond dat geld niet gewoon op zijn bankrekening? Ik stond op en liep naar de keuken. Uit een van de bovenste keukenkastjes pakte ik een gedeukt voorraadblik van Droste dat nog van mijn oma was geweest. Mijn vader noemde het zijn kluis. Het blik rammelde.

Met moeite kreeg ik het deksel eraf.

Ik staarde naar zijn trouwring, een gouden kruisje dat hij voor zijn eer-

ste communie had gekregen en een zakmes uit zijn jeugd, waar ik nooit aan had mogen komen. Ik propte de biljetten in het busje, deed het deksel erop en borg het weer op tussen een pak rijst en een soepblik.

Terug in de huiskamer liet ik me opnieuw op de bank vallen. Het liefst wilde ik janken. Wat moest ik nou doen? Mijn moeder ging ik niet nog een keer bellen. Dan kon ik meteen naar huis komen. Naar de politie gaan had geen zin. Dan moest ik ze ook vertellen over de envelop met geld en dat leek me nogal verdacht.

Trouwens, ze hadden het vast te druk met terrorismebestrijding. Er bleef maar één keuze over: ik moest zelf op zoek gaan naar mijn vader. […]

Zou ik met mijn eigen laptop op mijn vaders e-mailaccount kunnen inloggen? Mijn vader had de mijne al eens eerder gebruikt, toen de accu van zijn eigen computer kapot was gegaan. Ik pakte mijn laptop uit mijn rugzak.

Opnieuw gebruikte ik mijn geboortedatum als wachtwoord en enkele klikken verder staarde ik tevreden naar het resultaat. Vandaag had hij zo’n twintig e-mails ontvangen.

De berichten na half elf vanochtend had hij nog niet gelezen. De meeste waren van zijn studenten, die werkstukken hadden gestuurd.

Verder zag ik wat nieuwsbrieven en een uitnodiging voor een congres.

Haastig scrolde ik door de berichten zonder te weten wat ik zocht. Misschien leverden de berichten die hij zelf geschreven had, iets op? Ik klikte op de map verzonden e-mails. Gisteravond om half elf had hij de laatste verzonden. Het waren voornamelijk adviezen aan studenten over hun scriptie, zo te zien. Geen e-mails die zijn verdwijning konden verklaren.

Een pop-up kondigde een nieuw bericht aan. Welke ijverige student was er op vrijdagavond aan het werk?

De afzender was anna@journal. fr. Geen onderwerpregel. Er stond alleen een link naar een website, www.annajournal.fr. Ik aarzelde om erop te klikken. Misschien was het een virus. Zo een waarbij je losgeld zou moeten betalen omdat anders je laptop geblokkeerd werd. Journal was het Franse woord voor krant. Ik kende geen krant die Anna heette.

Ik googelde op ‘journal Anna’, maar dat leverde niks op. Ik staarde even naar de aktetas en klikte toen toch op de link.

Op de website waar ik enkele tergend trage seconden later terechtkwam, stond … een brief.

BOEKFRAGMENT

Minecraft. In de game Wanneer Prof Culpepper aan de klas vraagt of ze haar nieuwe VR Minecraft Project willen testen, komen ze in de problemen en is Ash de enige persoon die ze kan helpen!

Nick Eliopulos en Luke Flowers, Minecraft. In de game, vertaling: Jurjen Tiersma, Uitgeverij MEIS & MAAS, 146 pagina’s (€ 14,99) www.meisenmaas.nl

Survival + ongeteste VR-bril = waarschijnlijk wel veilig… toch?

“Dit keer,” beloofde Prof, “heb ik iets heel bijzonders.” Ze hield een bril omhoog.

Harpers mond viel open. “Is dat… een VR-bril?”

Prof glimlachte. “Dat klopt! Door Virtual Reality lijken digitale ruimtes echt. Meestal wordt de techniek gebruikt voor videogames. Maar ik denk dat we binnenkort ook kunnen winkelen in virtuele winkelcentra.

Misschien dat we dan zelfs virtueel naar school gaan.”

Po hapte naar adem. “Maar zonder school... zouden er geen Taco Dinsdagen meer zijn.”

Jodi klopte hem op de schouder. “Er zouden virtuele Taco Dinsdagen kunnen zijn.

“Maar dat zou niet hetzelfde zijn,” zei hij treurig, terwijl hij deed alsof hij een traan wegveegde.

Prof schraapte haar keel om hun aandacht te trekken.

“Ik heb enkele verbeteringen aangebracht aan de standaard VR-bril.

Denk ik. Maar ik heb vrijwilligers nodig om ze te testen.”

“Even voor de goede orde,” zei Morgan. “Je wilt dat we hier nablijven om videogames te spelen? Ik heb het gevoel dat ik droom, al ruik ik nog steeds de azijn in mijn kleren.”

Prof gaf ze ieder een bril. Ze waren zwaarder dan ze eruitzagen. Er staken draden uit en ze waren bedekt met vreemde, gloeiende blauwe symbolen.

“Wat betekenen die symbolen?” vroeg Harper.

“Dat is slechts versiering,” zei Prof.

“Zou dit bij Minecraft werken?” vroeg Po. “Een geweldig idee,” zei Prof. “Jullie zijn allemaal zo bekend met dat spel, dat het jullie meteen zou opvallen als er iets anders is. Het zou jullie zeker opvallen als de bril de game op de één of andere manier veranderde.

Geef me even een momentje om het netwerk op te zetten, zodat jullie allemaal op dezelfde server zitten.”

Po keek met ontzag toe terwijl Prof een computertoren op de tafel in het midden van het lab tilde. Het leek alsof hij uit een stuk of tien computers was opgebouwd. Omdat de verschillende onderdelen niet perfect op elkaar pasten, zag je hier en daar het binnenwerk van de computer.

Po zag een moederbord, een enorme warboel van draden en meer geheugenkaarten dan hij ooit bij elkaar had gezien.

“Het monster van Frankenstein, maar dan als computer” zei Po.

“Hij is prachtig,” voegde Harper toe.

“Op wat voor processor loopt dat ding?”

“Ik moest mijn eigen processor bouwen,” zei Prof met een knipoog.

“Help je me even?”

Terwijl Harper zich aan de in elkaar gepuzzelde computer bleef vergapen, zette Po zijn bril op zijn voorhoofd. Opgewonden verheugde hij zich op wat ging komen.

De computer werd opgestart.

Meerdere ventilatoren begonnen te zoemen. Prof tikte een paar commando’s in op een toetsenbord. “Dat zou moeten werken,” zei ze. Daarna, op een toon die Po op een vreemde manier serieus vond klinken: “Succes, kinderen.”

Morgan wendde zich tot de anderen.

“Survival of Creative?” vroeg hij.

Jodi zei “Creative”, maar zowel Po als Harper stemde op Survival.

“Dan wordt het dus Survival,” zei Morgan. “Bril op, allemaal.”

Po’s mond was droog geworden. Hij likte zijn lippen en liet de bril over zijn ogen glijden. In plaats van het computerlab zag hij nu een vertrouwd spelmenu. Hij had het honderden keren eerder gezien, maar nu nam het zijn hele gezichtsveld in beslag.

Morgan koos de Survival-modus. Er was een lichtflits.

Po sloot zijn ogen. Toen hij ze weer opendeed, stokte de adem in zijn keel.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 18

JEUGD BOEKENKRANT TIPT DO HET DRAAKJE Sinds ze in 1998 een wedstrijd voor tekstdichters won, schrijft Marjet Huiberts vele verhalen, gedichten en liedjes voor kinderen.

Haar teksten worden gebruikt in Sesamstraat en verschillende Marjet Huiberts, Do het voorstellingen. In haar draakje, Uitgeverij Lannoo, nieuwe prentenboek 32 pagina’s (€ 13,99) Do het draakje vertelt ze het verhaal van een jong draakje dat een moeder wil vinden.

RECENSIE

De strijd om taal

In Ark spreken de mensen Lijst, een ingekorte taal met maar vijfhonderd woorden.

Welke woorden je leert, hangt af van welk werk je doet. Heb je nieuwe woorden nodig? Die haal je bij Letta en haar leraar, de woordsmid.

Wanneer hij verdwijnt en er een vreemdeling de winkel binnenstapt, beginnen de problemen.

Door Ellen Rooms

DE ONTDEKKINGSREIZIGER Vier kinderen zijn op zichzelf aangewezen na een vliegtuigcrash in het Amazonewoud. Ver weg van de bewoonde wereld is er geen hulp en is de kans op redding klein. Het woud is gevaarlijk, maar ook betoverend. De kinderen weten te overleven Katherine Rundell, De ontdekdoor larven en tarankingsreiziger, Uitgeverij Luitula’s te eten, door in tingh-Sijthoff, 288 pagina’s (€ 17,99) bomen te klimmen en een vlot te bouwen. Op een dag vinden ze een kaart die hen naar een mysterieuze verloren stad leidt. Ze waren dus toch niet de eersten op deze plek.

Zo trouw als een hond?

Door Renske van der Wal Alice Bakker, Ze zien mij niet, Godijn Publishing, 202 pagina’s (€ 15,50)

DE GRIEKSE MYTHEN Aan de hand van talloze illustraties vertelt Jan Bajtlik over de wereld van de oude Grieken.

De Griekse mythen gaat over helden als Herakles en Odysseus en over mythische dieren als de Minotaurus. Ook beroemde Griekse plekken als de Akropolis en evenementen als de Olympische Spelen van Athene komen aan bod.

RECENSIE

Jeet kan ontzettend goed zien in het donker, heeft een geweldig reukvermogen en kan super hard rennen. Vergeleken met een mens tenminste. In vergelijking met een hond is hij hier helemaal niet zo goed in. Als het erop aankomt moet hij kiezen: sluit hij zich bij de mensen of bij de honden aan?

ZE ZIEN MIJ NIET Aaron heeft een hechte vriendengroep. Wanneer een reeks branden de stad teistert en ook het huis van de tante van Kira, een van Aarons vriendinnen, afbrandt, gaan ze samen op onderzoek. Gek genoeg blijken de aanwijzingen die ze vinden over de brandstichter naar hun eigen vriendengroep te leiden.

De woordsmid is een spannend boek dat ik met plezier in één ruk heb uitgelezen.

Het verhaal gaat vlot vooruit, zodat je je geen seconde verveelt. Er is dan ook veel te vertellen, zoals het ontstaan van Ark na de Smelt. Waarom zijn er maar vijfhonderd woorden overgebleven, terwijl er vandaag toch meer dan één miljoen Nederlandse woorden

is er niet. De wereld na de Smelt bestaan. Wat is er toch gebeurd? is niet zwart, wit, goed of slecht, Letta is een interessant hoofdpersowant alles en iedereen is er grijs. nage. Ze twijfelt zowel aan zichzelf Ze maken beslissingen op basis als aan haar omgeving, maar ze is van zaken waarin ze geloven, maar slim en stelt net zolang vragen tot soms blijken die beslissingen toch ze de juiste informatie heeft. Ze een stap te ver. Ook het idee van vindt zichzelf steeds meer in haar een ingekorte taal vond ik goed rol als interim-woordsmid en doet gevonden. Vooral wanneer je de wat nodig is om de taal, of wat er reden te weten komt. Steun ik die nog van over is, te redden. Ongemanier van denken? Nee. Zorgde acht de kosten. ‘Hoop of Liefde het voor een interessante twist op waren geen woorden die op de Lijst de standaard verhaalstonden. (...) Zij was de lijn waarin een jong woordsmid. Ze kon heel persoon de wereld respectvol opperen om moet redden? Ja. een paar abstracties aan Ik val nu misschien de Lijst toe te voegen. buiten de leeftijdscaMisschien eerst een: tegorie voor dit verhoop. Hoop kon toch haal, maar ik kan mij nooit slecht zijn?’ perfect mijn tiener-ik Dergelijke verhalen, voor de geest halen. waarin een uitverkoZij hield ook van dit rene de wereld moet soort boeken. Ze zou redden, zijn al honderdeze absoluut fantasden keren verteld. De tisch hebben gevonopzet van De woordsmid den. Jullie hopelijk is dus niet echt origiPatricia Forde, De woordsmid, ook! neel te noemen. Het vertaling: Annelies Jorna, Uitzit hem echter in de geverij Ploegsma, 288 pagina’s details. Een groot kwaad (€ 18,99)

Jan Bajtlik, De Griekse mythen, vertaling: Greet Pauwelijn, Uitgeverij Lannoo, 80 pagina’s (€ 25,99)

In Hondenjong krijgt Jeet de opdracht om de geschiedenis van zijn volk op te schrijven. Gedurende zijn vertelling komen we te weten dat Kevin Brooks zijn ouders zijn overleden toen hij nog klein was. Vervolpalingen voorkomen die mensen gens werd hij grootgebracht door eten. Als lezer krijg je enkele hints een roedel wilde honden. Omdat zij niet genoeg te eten hadden, moesten die erop wijzen dat het verhaal zich in de toekomst afspeelt. Er is nameze een stad beroven. Dat mislukte en lijk geen olie in deze wereld, die is de dieren werden afgemaakt. Jeet op. En niemand heeft wordt gespaard, maar ooit een truck gezien, moet verplicht een redat is een voertuig uit humaniseringstraject het verleden. doen. Hij vermenselijkt, De grote vijanden van maar voelt zich toch een het volk waar Jeet deel buitenstaander. van uitmaakt, zijn de Samen met zijn dorpsDau. Aangezien Jeets genoten woont hij op volk op een gegeven een klein stukje land moment niet genoeg dat omringd is door de water meer heeft om Dodenlanden: grote lege te overleven, bedenkt vlakten waar alleen hun leider een plan om wilde honden in staat de Dau aan te vallen. zijn om te overleven.

Kevin Brooks, Hondenjong, Intussen leert Jeet een Het is een fantasiewevertaling: Jenny de Jonge, ander hondenjong kenreld waarin bijvoorUitgeverij De Harmonie, 419 pagina’s (€ 22,50) nen; een vrouw die net beeld zes meter lange

VICTOR SCHIFERLI

als hij is verzorgd door honden toen ze klein was. Samen ontdekken ze dat de rechterhand van hun leider een vuil spelletje speelt. Hij zet het volk tegen de hondenjongen op en ze zijn niet veilig meer in de stad.

De setting van Hondenjong is origineel; het is een mysterieuze wereld.

Er zit continu spanning in het verhaal, doordat Jeet het vaak aanvoelt als er iets niet klopt en hij pas later, door rustig nadenken, steeds beter begrijpt wat bijvoorbeeld het hulpje van hun dorpsleider in zijn schild voert. Het verhaal sleept je mee in de voortdurende spagaat waarin Jeet zich bevindt: ‘Je bent een hond, zei een stem vanbinnen. Niet denken. Er gewoon zijn.’ Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 19

JEUGD

David Hockney aan het werk DAVID HOCKNEY, FOTO JEAN-PIERRE GONÇALVES DE LIMA

ARTIKEL

Van de grot naar de iPad Wie gaat er met Kijken voor kinderen van David Hockney, Martin Gayford en met illustraties van Rose Blake mee op reis door de geschiedenis van de kunst? Het leukste is om het boek het mee te nemen naar het Van Gogh Museum in Amsterdam, waar je de schilderijen van David Hockney tot en met 26 mei in het echt kunt bewonderen.

Door Aefke ten Hagen Wie gaat er nu nog met zijn kinderen naar een tentoonstelling? Dat vinden ze toch niet leuk! Ze willen veel liever rennen, voetballen en klimmen, want in een museum moet je stil zijn, luisteren en mag je bovendien nergens aankomen. Om dit artikel te schrijven heb ik mijn zoons van vier en zes na wat gesputter toch zo ver gekregen met mij mee te gaan. Waar ze eerst nog ‘saa-haai’ riepen, ontdekten ze via grotwanden, laptops, telefoons, tijdschriften, kranten en games al gauw de wondere wereld

van uiteenlopende vormen van beeldende kunst.

GROOTS

David Hockney pakt het wel groots aan, want hij maakt bijvoorbeeld veel grotere schilderijen dan Van Gogh. Hij maakt goed gebruik van de ruimte die hij heeft en zijn omgeving. Dat is niet alleen goed te zien in de tijdelijke expositie over de Engelse kunstenaar in het Amsterdamse museum, maar ook in het prachtige boek Kijken voor kinderen dat hij samen met kunstcriticus Martin Gayford schreef.

man in een figuurstudie van Michelangelo van omstreeks 1527-60, geen onderbroek aan heeft. Hilariteit alom. Het verhaal over de boeven die schilderijen hadden gestolen, vonden ze ook razend interessant.

Op zo’n manier kun je heel mooi in gesprek gaan met je kinderen over wat je allemaal ziet. En het leuke is dat iedereen weer wat anders ziet.

Het schilderen van water blijkt bijvoorbeeld een grote uitdaging. Bij

KUNST VOOR KINDEREN

Is kunst voor kinderen niet saai?

Dat ligt er maar net aan hoe je het brengt. Een bezoekje aan het Van Gogh Museum samen met je kroost is zeker de moeite waard. Je kunt er een rondleiding krijgen en er is alle ruimte om vragen te stellen. Ook het boek van David Hockney en Martin Gayford is echt toegespitst op de jonge lezer. De ervaring die ik hiermee had, is dat het mijn kinderen op een hele andere, plastische manier naar kunst deed kijken. Zo vroegen ze zich af waarom een rennende

David Hockney en Martin Gayford, Kijken voor kinderen, illustraties: Rose Blake, vertaling: Jesse Goossens, Uitgeverij Lemniscaat, 128 pagina’s (€ 19,95)

de zee ontstaat door de weerspiegelingen in het water een speciaal licht. Het is helder en scherp. Als leek zou je niet verwachten dat een kunstenaar hier heel lang aan heeft gewerkt.

EEN ECHTE ERVARING

Kijken voor kinderen is niet geschreven als een kunstgeschiedenis, maar laat je de kunst echt ervaren. Toch vind je op pagina 118 een tijdlijn.

Daar kun je ontdekken waarmee de verschillende kunstenaars werkten en hoe hun werk door nieuwe uitvindingen werd beïnvloed. Achter in het boek staat een hele handige woordenlijst, waarin je alles kunt opzoeken wat je wilt weten. Altijd handig als kinderen vragen stellen waarop je het antwoord niet hebt.

Kortom, Kijken voor kinderen is een prachtig boek dat elk kind zou moeten lezen. Thuis, in de klas of in het museum!

De tentoonstelling ‘Hockney – Van Gogh’ is nog t/m 26 mei te zien in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Kijk voor meer informatie op www.vangoghmuseum.nl.

Een zenuwslopende zoektocht door Parijs …

Op www.verdwenenwoorden.com kun je het avontuur zelf voortzetten € 17,95 - ISBN 978 90 448 3465 9- vanaf 14 jaar

clavis.uitgeverij @Clavis_Books

www.clavisbooks.com Wij maken kinderdromen waar

AVONTUREN OP WOODSWORD

‘De allereerste officiele Minecraft fictie-boeken!’

Ga mee op

Minecraftavontuur in deze spannende nieuwe fictieserie!

Vanaf 21 mei in de winkel!

Voor kinderen vanaf 7 jaar

ISBN: 9789030504429 | Verkoopprijs: €14,99

ADV Minecraft fictieboeken versie marina.indd 1

ISBN: 9789030504436 | Verkoopprijs: €14,99

29-04-19 13:37

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 21

JEUGD

RECENSIE

De kracht van fantasie Het prentenboek Petra tovert een glimlach op je gezicht tijdens het lezen. Het is een boek met weinig woorden maar vol betekenis, waarbij tekst en illustraties elkaar perfect aanvullen en versterken: helder, vrolijk en prikkelend.

haal laat de kracht van fantasie zien.

Coppo maakt voor kinderen inzichtelijk dat de wereld niet alleen draait om wat je waarneemt of om wat feitelijk waar is: in je fantasie zijn de

Door Jacomijn van Kempen De Italiaanse schrijfster en illustrator Marianna Coppo vangt in dit verhaal de belevingswereld van de steen Petra. Een steen die op het eerste gezicht door niets in beweging kan worden gebracht. Totdat Petra van de ene plek naar de andere verplaatst wordt. En dan blijkt dat ze alles kan zijn: een ei, een eiland en zelfs een olifant.

Het eenvoudige, optimistische ver-

Marianna Coppo, Petra, vertaling: Denise Bos, BBNC Uitgevers, 40 pagina’s (€ 12,99)

mogelijkheden oneindig! Op de eerste pagina’s lijkt Petra een machtige berg, totdat ze een kleine kei blijkt te zijn. En als de kei in een nest belandt, lijkt ze net een ei. En in het water een eiland. En daarna een olifant. De boodschap van het boek wordt des te krachtiger doordat de hoofdpersoon van het boek een steen is: concreet, alledaags en voor ieder kind herkenbaar. Hoewel een kei niet direct een makkelijk object lijkt om je mee te identificeren, slaagt Petra daar wel in. Optimistisch, fantasierijk en vrolijk neemt ze je mee op haar reis.

Op sommige pagina’s staan enkele zinnen, op sommige één zin en soms spreken enkel de illustraties. Coppo geeft haar afbeeldingen op deze manier volledig de ruimte, en vult ze waar nodig is aan met woorden.

De tekeningen zijn aantrekkelijk: beeldend, positief, maar ook vol eenvoud. Petra speelt op iedere illustratie de hoofdrol, en meestal met een glimlach. De auteur durft veel weg te laten: in tekst, maar ook in beeld.

Sommige pagina’s laten alleen de

Eerst lijkt Petra een machtige berg, totdat ze een kleine kei blijkt te zijn. steen zien die naar een andere plek verhuist, zonder verdere details. Een duidelijke stilistische keuze, hoewel wat meer beeld hier en daar geen kwaad had gekund.

Petra is een prachtig boek om kinderen de kracht van fantasie, van flexibiliteit en van optimisme te leren. De laatste zinnen van het boek vatten deze drie aspecten prachtig samen: ‘Wat zal ik morgen zijn? Wie weet! Maar maak je geen zorgen.

Wat ik ook word, ik ben een steen en ik voel me steengoed!’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 22

BOEKFRAGMENT

Stella De jonge Friedrich vertrekt in 1942 naar Berlijn. Daar wordt hij verliefd op de mysterieuze Kristin. Maar al gauw blijkt dat haar echte naam Stella Goldschlag is…

Takis Würger, Stella, vertaling: Goverdien Hauth-Grubben, Uitgeverij Signatuur, 192 pagina’s (€ 19,99) www.uitgeverijsignatuur.nl

In 1922 veroordeelde een rechter Adolf Hitler tot drie maanden gevangenisstraf wegens landvredebreuk, een Engelse onderzoeker ontdekte het graf van Toetanchamon, James Joyce publiceerde zijn Ulysses, de Communistische Partij van Rusland koos Jozef Stalin tot secretaris-generaal en ik werd geboren.

Ik groeide op in een villa net buiten Choulex bij Genève, met ceders ervoor, zeventien morgen land en linnen gordijnen voor de ramen. In de kelder lag een loper waarop ik leerde schermen. Op zolder leerde ik cadmiumrood en Napels geel te herkennen aan de geur, en hoe het voelde om met een stok van gevlochten rotan te worden geslagen.

Daar waar ik vandaan kom, beantwoord je de vraag wie je bent met de namen van je ouders. Ik zou kunnen zeggen dat mijn vader in de derde generatie aan het hoofd stond van een onderneming die fluweel uit Italië importeerde. Ik zou kunnen zeggen dat mijn moeder de dochter was van een Duitse grootgrondbezitter, die zijn bezit had verloren omdat hij

te veel armagnac dronk. ‘Verzopen,’ zou mijn moeder zeggen, wat niets afdeed aan haar trots. Ze vertelde graag dat de hele leiding van de Zwarte Rijksweer op zijn begrafenis aanwezig was geweest. ’s Avonds zong mijn moeder slaapliedjes over vallende sterren, en als mijn vader op reis was en mijn moeder haar eenzaamheid verdronk, liet ze in de eetkamer de tafel tegen de muur schuiven, legde schellakplaten op en danste Weense walsen met mij. Ik moest ver omhoogreiken om mijn hand op haar schouderblad te leggen. Ze zei dat ik goed kon leiden. Ik wist dat ze loog.

Ze zei dat ik de mooiste jongen van Duitsland was, hoewel we niet in Duitsland woonden. Soms mocht ik haar haar kammen met een kam van buffelhoorn, die mijn vader voor haar had meegebracht, en ze zei dat het moest aanvoelen als zijde. Ze liet me beloven dat ik, als ik later getrouwd was, het haar van mijn vrouw zou kammen. Ik bestudeerde mijn moeder in de spiegel, hoe ze met gesloten ogen voor me zat en hoe haar haar glansde. Ik beloofde het. Als ze in mijn kamer kwam om welterusten te zeggen, legde ze haar handen op mijn wangen. Als we gingen wandelen, hield ze mijn hand vast. Als we de bergen in trokken en zij daarboven zeven of acht borrels dronk, was ik gelukkig omdat ik haar

mocht ondersteunen bij het afdalen.

Mijn moeder was een kunstenares, ze schilderde. In onze hal hingen twee van haar schilderijen, olie op linnen. Een stilleven, groot formaat, waarop tulpen en druiven te zien waren. En een klein schilderijtje, het achteraanzicht van een meisje met haar armen op haar onderrug gekruist. Ik keek er lang naar. Op een keer probeerde ik mijn vingers net zo over elkaar te kruisen als het meisje op het schilderij. Het lukte niet. Mijn moeder had zo’n onnatuurlijke verdraaiing van de polsen afgebeeld, dat bij iedere echte persoon de botten gebroken zouden zijn.

Mijn moeder had het vaak over hoe goed ik later zou zijn als schilder, en maar zelden over hoe zijzelf schilderde. Als het laat werd, vertelde ze hoe gemakkelijk schilderen haar in haar jeugd was afgegaan. Ze had zich als jong meisje aangemeld bij de Algemene Schilderschool van de Weense kunstacademie en was bij het toelatingsexamen gezakt op houtskooltekenen. Maar misschien was ze wel geweigerd omdat er in die tijd nauwelijks vrouwen aan de academies mochten studeren.

Ik wist dat ik er niet naar mocht vragen.

BOEKFRAGMENT

Het schooltje van Auschwitz Als haar Roma-man en -kinderen worden weggevoerd, kiest Helene ervoor om met hen mee te gaan. Zij komen terecht in het zigeunerkamp van Auschwitz.

Mario Escobar, Het schooltje van Auschwitz, vertaling: Hilke Makkink, Uitgeverij KokBoekencentrum, 320 pagina’s (€ 19,99) www.kokboekencentrum.nl

Terwijl hij zichonder de strenge blikken van de politiemannen aankleedde, liep ik weer terug naar onze kamer om mijn verpleegstersuniform uit te trekken. De kinderen stonden in een rijtje tegen de deur, bang om mij ook maar een moment uit het oog te verliezen. Ik koos een mantelpakje met een bruin jasje en een blauwe bloes en kleedde me zo goed en zo kwaad als het ging om, met de jongste drie dicht om me heen. Vervolgens liepen we terug naar de woonkamer, waar ik Johann even bekeek. Zo elegant gekleed zag hij eruit als een zigeunerprins.

Hij zette net zijn hoed op toen ik de kamer binnenkwam en de drie politiemannen draaiden zich naar me om.

‘U hoeft echt niet mee, Frau Hannemann,’ benadrukte de sergeant opnieuw.

Ik keek hem recht in de ogen en vroeg: ‘Denkt u nu echt dat een moeder haar kinderen alleen zou laten, in een situatie als deze?’

‘U wilt niet weten wat ik allemaal al meegemaakt heb, de afgelopen jaren,’ antwoordde hij. ‘Maar goed,

kom dan maar met ons mee naar het station. We moeten ze voor tien uur op de trein zetten.’

Zijn opmerking deed me vermoeden dat het reisje weleens langer kon gaan duren dan ik aanvankelijk had gedacht.

De familie van mijn man was naar een bestemming ergens in het noorden gedeporteerd, maar ik vermoedde dat ze ons naar het zigeunerinterneringskamp vlak bij Berlijn zouden brengen.

We liepen de woonkamer door naar de voordeur. Mijn man voorop met de twee koffers, de twee jongere agenten op zijn hielen. Vervolgens mijn twee oudere zoons, de tweeling, die zich aan mijn jas vastklampte, en Adalia in mijn armen. Toen we naar buiten, de overloop op stapten, draaide ik me nog een laatste keer om naar onze woning.

Die ochtend was ik hier wakker geworden met de naïeve zekerheid dat het een normale dag zou worden. Blaz was wat zenuwachtig geweest voor een proefwerk dat hij voor de pauze had. Otis had geklaagd over oorpijn, een teken dat hij ziek ging worden. De tweeling was oergezond, maar had toch gemopperd over het vroege opstaan en Adalia was lief als altijd, de kleine engel die steevast haar best deed om haar broertjes en zusjes bij te houden in hun spelletjes. Er was geen enkel teken, geen omen geweest dat

er aan deze hele normaliteit zo snel een einde zou komen.

Het trappenhuis was slecht verlicht, maar een vage gloed van de vroege ochtendzon bereikte ons vanuit de hal beneden.

Heel even voelde ik een stekende pijn vanwege het verlaten van mijn thuis, maar nee, dat klopte niet: mijn thuis waren mijn vijf kinderen en Johann. Ik sloot de deur van onze woning en begon de trappen af te dalen, ondertussen een wiegeliedje neuriënd dat mijn kinderen altijd graag wilden horen als ze verdrietig waren of niet konden slapen. De onuitgesproken woorden vulden het trappenhuis en kalmeerden de bange hartjes van de kinderen, terwijl we onze ongewisse toekomst tegemoet gingen.

Guten Abend, gute Nacht, mit Rosen bedacht, mit Näglein besteckt, schlupf unter die Deck: Morgen früh, wenn Gott will, wirst du wieder geweckt, morgen früh, wenn Gott will, wirst du wieder geweckt.

Guten Abend, gute Nacht, von Englein bewacht, die zeigen im Traum dir Christkindleins Baum: Schlaf nur selig und süß, schau im Traum’s Paradies, schlaf nur selig und süß, schau im Traum’s Paradies.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 23

BOEKFRAGMENT

Machines zoals ik Na het succes van de verfilmde roman De kinderwet confronteert Ian McEwan in Machines zoals ik de lezer opnieuw met fundamentele vraagstukken.

Ian McEwan, Machines zoals ik, vertaling: Rien Verhoef, Uitgeverij De Harmonie, 416 pagina’s (€ 24,90) Verkrijgbaar vanaf 15 mei www.deharmonie.nl

Uiteindelijk zat hij naakt aan mijn minuscule eettafel, met de kartonnen en piepschuim verpakking om zijn enkels verspreid en zijn ogen dicht, terwijl er een zwart snoer van het contactpunt in zijn navel naar een dertienampèrestopcontact in de muur liep. Het zou zestien uur duren om hem aan de praat te krijgen. En dan nog de downloadsessies van updates en persoonlijke voorkeuren.

Ik wilde hem nú, en Miranda ook. Als hunkerende jonge ouders verlangden we naar zijn eerste woordjes.

Er zat geen goedkope luidspreker in zijn borst verscholen. Uit de opgewonden publiciteit wisten we dat hij klanken vormde met adem, tong, tanden en gehemelte. Zijn levensechte huid voelde nu al warm aan en zo glad als die van een kind.

Volgens Miranda zag ze zijn wimpers knipperen. Ik wist zeker dat ze de trillingen zag van de metrotreinen die dertig meter onder ons reden, maar ik zweeg.

Adam was geen seksspeeltje. Maar hij was wel tot seks in staat en bezat werkzame slijmvliezen, waarvan het onderhoud dagelijks een halve

liter water vergde. Toen hij aan tafel ging zitten, merkte ik op dat hij niet besneden was, gemiddeld geschapen, met overvloedig donker schaamhaar. Dit zeer geavanceerde model van een kunstmatige mens weerspiegelde vermoedelijk de begeerten van zijn jonge programmeurs. De Adams en Eva’s moesten levendig zijn, was de gedachte. […]

Ik liet een half uur voorbijgaan voordat ik weer bij hem ging kijken.

Geen verandering. Nog altijd aan de tafel, met zijn armen recht vooruit gestoken en zijn ogen dicht. Maar ik meende dat zijn gitzwarte haar iets was opgebold en een zekere glans gekregen had, alsof hij net onder de douche was geweest. Toen ik dichterbij kwam, zag ik tot mijn vreugde dat hij weliswaar niet ademde, maar dat er ter hoogte van zijn linkerborst gestaag en kalm een regelmatige hartslag klopte, zowat eenmaal per seconde naar mijn onervaren schatting. Wat een geruststelling.

Hij had geen bloed om rond te pompen, maar deze simulatie had haar uitwerking. Mijn twijfel verflauwde ietsje. Ik had zelfs een beschermend warm gevoel jegens Adam, ook al wist ik hoe onzinnig dat was. Ik stak mijn hand uit en legde die op zijn hart en voelde de kalme, jambische slag tegen mijn handpalm.

Ik besefte dat ik zijn persoonlijke ruimte schond. Het was niet moeilijk om in deze levensfuncties te

geloven. De warmte van zijn huid, de stevige soepelheid van de spieren eronder – mijn verstand zei plastic of zoiets, maar mijn tastzin reageerde op vlees.

Het was griezelig om bij die naakte man te staan, heen en weer geslingerd tussen dat wat ik wist en wat ik voelde. Ik liep achter hem om, deels om buiten het bereik te zijn van ogen die elk moment open konden gaan en mij dan boven hem zouden zien torenen. Hij was gespierd om zijn nek en ruggengraat. Langs zijn schouderlijn liep donker lichaamshaar. Zijn billen vertoonden gespierde holten. Daaronder de bekabelde kuiten van een sportman. Ik hoefde geen superman.

Ik betreurde het eens te meer dat ik te laat voor een Eva was geweest.

BOEKFRAGMENT

De barones en de vluchteling Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog maakt Mellina van Asbeck de balans op van haar leven en de dreigende toestand in Europa.

Wim de Wagt, De barones en de vluchteling, Boom uitgevers Amsterdam, 240 pagina’s (€ 22,50) www.boomgeschiedenis.nl

Een klop op de deur.

‘Attend!’

Een snelle blik in de spiegel. Een hand door haar verwarde kapsel.

Hopeloos. Kleding gladstrijken.

Weerbarstige kreuken. Wie wilde er uitgerekend op dit moment wat van haar? Tante Klein, de dame in de spiegel met de rimpelige blik, de dunne mond en de naar beneden hangende wangetjes wist het ook niet. Dan moest ze eerst de deur opendoen.

Marcelline, het kamermeisje, stond voor haar neus. Marcelline was een jonge vrouw, kleiner nog dan Mellina.

‘Oui, wat kan ik voor je doen, Marcelline?’

Marcelline schraapte zichtbaar haar moed bijeen. ‘Madame la baronne…’

Een geweldige bos met glanzende krullen danste rond haar hoofd.

Shirley Temple, maar dan zonder verpletterende lach. In Marcellines bijzijn had ze altijd de neiging te gaan koeioneren, ze wist niet waarom. Misschien was het haar beroepsonderdanigheid, die ze dik aanzette met een pieperig stemme-

tje. Het kamermeisje was onderdanig van nature, dat moest het zijn.

‘Madame la baronne’ – Mellina stond erop zo door het personeel aangesproken te worden –, ‘Madame Donadio laat u weten, dat er op de radio wordt gezegd dat het Duitse leger Polen is binnengevallen.’

‘Nee!’ Mellina sloeg een hand voor haar mond. Maar herstelde zich meteen weer. Als nu maar niet het bloed uit haar gezicht weggetrokken was…

Wat moest het kamermeisje wel niet denken… De Hollandse barones die hysterisch wordt… Ze haalde diep adem.

‘Bedankt, Marcelline. Je kunt gaan.’

Kijk, daar had je het al. Het kamermeisje bracht het slechtste in haar boven. De bevelvoerende barones, doordrenkt van overleefde omgangsvormen, van een ingesleten, huiselijk soort militarisme. Mellina kreeg ter plekke een hekel aan zichzelf, maar ze kon niet anders. Het arme kind.

‘Je kunt gáán, Marcelline.’

Het kind aarzelde.

‘Ja? Wat is er?’

Ze haalde diep adem en piepte: ‘Kaniknogietsvoorudoen?’ En na een paar tellen: ‘Het is madame Donadio opgevallen dat u de laatste tijd nogal weinig op uw kamer doorbrengt.

Misschien hebt u iets nodig?’

‘Nee, dank je, Marcelline.’ Madame la baronne forceerde bij zichzelf een glimlach en wilde de deur sluiten.

‘Zal ik uw kamers opruimen? Wilt u iets te eten?’

‘Mijn beste Marcelline…’ Toen bedacht ze zich. ‘Ik heb warm water nodig voor de lampetkan. Écht warm. En luister: kun je mij misschien zeggen of de heer Kannegieter op zijn kamer is?’

Marcelline dacht na. Een frons verlevendigde haar voorhoofdje.

‘Nee, ik dacht niet dat hij er is. Ik zou even kunnen kijken. Gisteravond en eergisteravond was hij er ook al niet, geloof ik…’

‘Dank je wel, Marcelline, maar dat hoeft niet. Het is niet belangrijk.’

Mellina wilde de deur dichtdoen maar bedacht zich.

‘Marcelline…’

‘Ja, madame la baronne?’ Grote ogen.

‘Het is raar, maar ik kan mijn sieraden weer eens niet vinden. Je weet wel. Díe.’

Marcelline staarde haar aan.

‘Madame…?’

‘Je weet toch wel… mijn halsketting, mijn armband, de bedeltjes, de rest…!’

Shirley Temple bleef zwijgen, alsof er een storing in haar brein was opgetreden. Haar lippen leken kurkdroog. Ze leek ook niet meer te ademen.

‘Kom, meisje. Je weet wel wat ik bedoel.’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 24

NON-FICTIE RECENSIE

BOEKENKRANT TIPT

Lof over een drukbezet man?

MIJN VADER WAS PRIESTER De vader van Katja Kreukels was priester in de tijd dat 95 procent van de Limburgse bevolking katholiek was.

Sindsdien is de wereld van priesters enorm veranderd. Om te vertellen over haar vaders leven in die wereld, bezoekt Katja kerken, kloosters en oude paters. Samen met haar vader maakt ze zelfs een reis naar IJsland, waar hij missionaris was.

Katja Kreukels, Mijn vader was priester, Uitgeverij Querido, 248 pagina’s (€ 21,99)

THE GAME Alessandro Barrico vergelijkt de digitale revolutie met eerdere belangrijke veranderingen in onze geschiedenis: de Renaissance, de Verlichting en de Romantiek. Voor al deze transformaties geldt dat ze onze manier van denken en leven definitief hebben veranderd. Barrico vertelt in The game over mijlpalen uit de digitale revolutie en de gevolgen daarvan voor de mens.

Alessandro Barrico, The game, vertaling: Manon Smits, Uitgeverij De Bezige Bij, 320 pagina’s (€ 24,99)

Voor zijn roman Agneta (2015) heeft Jan van der Mast het leven uitgediept van de vrouw naar wie het Delftse Agnetapark vernoemd is.

Hij was echter nog niet klaar met haar man Jacques van Marken (1845-1906), Nederlands eerste sociaal ondernemer. Daarom schreef hij diens gelijknamige biografie.

Door Mireille Bregman Van der Mast is stedenbouwkundige en tijdens zijn studie in Delft leerde hij het Agnetapark kennen: een unieke fabriekskolonie uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Een tijd waarin de Nederlandse bevolking groeide, waardoor ook de vraag naar levensmiddelen toenam. In hoog tempo werden er fabrieken gebouwd en daaromheen verrezen arbeidersdorpen – sommige op fabrieksterrein, zoals Philipsdorp in Eindhoven en het Agnetapark in Delft. Veel van de ondernemers waren kapitalistisch ingesteld, gericht op het maken van winst, en zij bekommerden

Daardoor ontstaat het gevoel dat hij zich niet om de slechte woon- en Van Marken enigszins verheerlijkt. werkomstandigheden van hun Dat is niet zo gek als je het bronnenarbeiders. Ook de politiek deed voor 1889 weinig aan het oplossen van de materiaal bekijkt waar hij zich op baseert: het persoonlijke familie- en ‘sociale kwestie’ en hier zag Jacques bedrijfsarchief, samengesteld door van Marken kansen. Na zijn stude ondernemer zelf. die technologie, vijfentwintig jaar Niet alleen had de ondernemer twee oud, wilde hij zich inzetten voor de fabrieken te leiden, ook hield hij er samenleving. twee gezinnen en een opiumverslaIn 1870 opende hij de Nederlandse ving op na. Hoe hield hij dit leven Gist & Spiritusfabriek en hij begon vol? In deze zeer uitgebreide biodirect een zorgsysteem voor zijn grafie blijkt dat zijn vrouw Agneta arbeiders, stimuleerde onderwijs een grote steun was, al was haar voor de kinderen en lanceerde een Spaarkas. Als hij dertien jaar later de echtgenoot hier niet altijd van op de Oliefabriek (nu Calvé geheten) opent, hoogte.

Jacques van Marken is een volledig heeft hij ook een ziekenfonds en boek vanwege het pensioenstelsel opgezet. uitgebreide register In feite was het Agneen notenapparaat, tapark een verzorgingswaardoor het een staat in het klein. historisch verantNiets dan lof over deze woord naslagwerk is sociaal ondernemer zou geworden. Daarnaast je zeggen, maar docuzijn kaarten van Delft menten uit die tijd weren vele afbeeldingen pen een ander licht. Van opgenomen. Om de Marken zou een ‘welvaVan Marken-beleving rende praatjesmaker’ en compleet te maken, een ‘man van vals sentirest me nu niets meer ment’ zijn. Van der Mast dan een rondleiding in heeft deze bronnen, het Agnetapark, door bijvoorbeeld uit het tijdJan van der Mast, Jacques van de auteur zelf gegeven. schrift De Nieuwe Gids, Marken, Uitgeverij Nieuw opgenomen, maar hij Amsterdam, 654 pagina’s gaat er niet lang op door. (€ 29,99)

RECENSIE DE OLIFANTENFLUISTERAAR Lawrence Anthony wordt gevraagd een kudde olifanten op te nemen op zijn reservaat.

De kudde, die regelmatig ontsnapt, wordt anders afgemaakt. Voor de verhuizing ontsnappen de olifanten opnieuw, waarbij de leidster en haar kalf worden doodLawrence Anthony & Graham geschoten. De overgeSpence, De olifantenfluistebleven dieren komen raar. Mijn leven met de kudde getraumatiseerd in het in de Afrikaanse wildernis, reservaat aan. Lawrence Just Publishers, 350 pagina’s (€ 22,50) Anthony vertelt hoe hij het vertrouwen van de kudde met veel geduld terugwint en wat hij van de olifanten leert over het leven, loyaliteit en vrijheid.

EEN BEVLOGEN JAAR Op zijn twintigste hoorde Arjan Dwarshuis voor het eerst van het fenomeen Big Year, het record vogels kijken.

Hij nam zich voor ooit wereldrecordhouder te worden. Tien jaar later begon hij aan een reis door veertig landen over vijf continenten. Het lukte hem om in een Arjan Dwarshuis, Een bevlojaar tijd 6852 verschilgen jaar, Uitgeverij Meulenlende vogelsoorten te hoff, 384 pagina’s (€ 22,99) zien. In Een bevlogen jaar vertelt Arjan over zijn bijzondere reis.

Echo’s van een troosteloze oorlog

In de voor het eerst in het Nederlands vertaalde bundel Oud ben ik en jong ben ik tekent de Amerikaanse dichter Walt Whitman (1819-1892) zijn levensherinneringen op. Hij omschrijft zijn leven als een aaneenschakeling van kuieren, kijken, strompelen, zitten, reizen, wat diepere gedachten en literaire meditaties.

dappersten uit Noord en Zuid, Oost en West.’

Als een beroerte de dichter treft wordt de natuur zijn belangrijkste inspiratiebron. Overweldigd noteert hij: ‘Er is een waar concert gaande rondom me – meer dan tien verschillende vogels kwinkeleren als om strijd.’ Net als bij de vogels, zijn het ook bij de zee vooral de geluiden die hem inspireren: ‘trage golven, bruisend en sissend en schuimend, en met veelvuldig gedreun als van een grote trom’. Het is alsof in deze rake observaties nog echo’s van oorlog doorklinken.

Door Hugo Jager De kracht van deze bundel is de link die je zelf met de dichterlijke tekEerst zijn er de troossten legt. Zo moest ik bij de muziek teloze tafrelen die de van de zee aan A Sea Symphony van dichter aantreft als hij de Engelse componist Ralph Vaugeen ronde maakt langs han Williams denken. Het stuk is hospitalen en lazaretgebaseerd op poëzie ten, waar van Whitman, waarin gewonden ontdekkingsreizigers uit de Amerikaanse de zeeën bevaren en Burgeroorlog liggen. Hij het schuimende water praat met de patiënten gezien kan worden en zorgt voor afleiding als een metafoor voor door ze voor te lezen. eeuwigheid.

Whitman maakt er in Ondanks zijn prachtige zijn aantekeningen taal was Whitman in geen geheim van dat zijn tijd geen populair hij geraakt wordt door dichter in Nederland. de ontberingen van de In de essaybundel knappe en atletische Transito legt Joost Zwamannen. Hij ziet het german uit waarom. als een opdracht ze te Walt Whitman, Oud ben ik Naar de smaak van eren, want zo schrijft en jong ben ik, vertaling: toen was hij ‘spilhij: ‘Geen boek in de René Kurpershoek, Uitgeveziek met woorden; bibliotheek, geen artikel rij Van Oorschot, 318 pagina’s hij eigende zichzelf in de krant balsemt de (€ 25,00)

Walt Whitman schaamteloos de ganse kosmos toe, met een heuse glitterregen van grote woorden, schalmeiende en hymnische regels, toeters en bellen, wilde natuurlyriek en zijn grenzeloze verering van zichzelf én het allernietigste en allergrootste.’ Gelukkig constateert Zwagerman dat er in de huidige Nederlandse poëzie weer ‘gezongen en gejubeld’ mag worden.

Voor iedereen die daar net als ik van houdt, is Oud ben ik en jong ben ik een goed begin om de poëzie van Whitman te ontdekken.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 25

NON-FICTIE INTERVIEW

Natafelen met Wael ‘Mensen denken vaak dat je ervoor kiest om naar Nederland te komen, maar wij hadden geen keuze.’ Het zijn de veelbetekenende woorden van Wael (28), een Syrische vluchteling die na jarenlang te hebben gezwegen zijn verhaal vertelde aan schrijfster Suzanna Jansen.

Door Janneke Blok Als ik de twee ontmoet in de werkruimte van de auteur in Amsterdam, vlak bij de universiteit waar Wael studeert, kan het verschil bijna niet groter zijn. Hij is een man van daden, zij een vrouw van woorden. ‘Ik vertelde en zij schreef,’ vertelt Wael als ik vraag naar de totstandkoming van het gelijknamige boek. En: ‘Suzanna zou de media afhandelen.’ Maar het doel heiligt de middelen. ‘Ik deel dit verhaal niet voor mezelf,’ legt de bescheiden Syriër uit. ‘Het is eigenlijk van ons allemaal.’

WAAR DAN OOK

Wael ontmoette Jansen tijdens een van de gesprekken over integratie van vluchtelingen, die werden georganiseerd als randprogrammering bij de theatervoorstelling van haar boek Het pauperparadijs.

‘Veel mensen hebben een negatief beeld over vluchtelingen. Ze denken dat wij gelukzoekers zijn,’ vertelt hij.

‘Suzanna oordeelde niet, waardoor ik besloot haar te vertellen wat ik heb meegemaakt.’

‘Het is heel belangrijk dat je elkaar kunt verstaan voor zo’n project,’ legt de schrijfster uit. ‘Niet alleen in taal.’ Hoewel Wael zich inmiddels in zowel het Engels als het Nederlands goed verstaanbaar kan maken, was het vooral de urgentie van zijn verhaal die Jansen aangreep. ‘Het klinkt heel gek om te zeggen, maar juist omdat het zo gewoon was.

Wael was student, negentien jaar oud en totaal niet geïnteresseerd in politiek. Door de oorlog zag hij zijn wereld opeens afbrokkelen en kwam hij voor morele keuzes te staan waar je op die leeftijd normaal niet over nadenkt. Ik schrijf vaak over mensen die hun leven vorm proberen te geven tegen de keer in, terwijl de hogere machten de beslissingen nemen. Wij hebben het geluk dat er hier al 74 jaar geen oorlog is geweest, maar het had ons allemaal kunnen overkomen. Het was voor mij daarom heel belangrijk om een vorm te kiezen, een taal, waarin je het gevoel hebt dat Wael tegen je

Suzanna Jansen en Wael TESSA POSTHUMA DE BOER

praat, zodat je door zijn ogen kunt meekijken.’

In Wael vertelt hij je over zijn familie in Homs, de vrienden die hij had en het meisje op wie hij verliefd werd en met wie hij wilde trouwen. Hij studeert en werkt, totdat dit niet meer kan door de oorlog. ‘Ik kon niet thuiszitten, ik moest iets doen,’ vertelt Wael. ‘Toen ben ik mensen gaan helpen, eerst bij het Rode Kruis en in een illegaal veldhospitaal, later in een vluchtelingencentrum in de stad.’ Als dit te gevaarlijk wordt en hij zijn dienstplicht niet langer kan

ontlopen, wordt hij gedwongen zijn moederland te verlaten. ‘Als ik er nu aan terugdenk, hoe ik de oversteek heb gemaakt met de boot naar Europa, denk ik: “Ik was gek!”’ ‘Dat raakte mij ook zo in zijn verhaal,’ zegt Jansen. ‘In Nederland wordt soms gedacht dat mensen berekenend met hun vlucht omgaan. Een term die je daarbij vaak hoort is dat ons land een “aanzuigende werking” heeft. Maar als je moet vluchten, ga je gewoon rennen. Je hebt geen tijd om uit te zoeken waar ze goed onderwijs hebben.’ ‘Elk land is goed, als je maar veilig bent,’ bevestigt Wael.

IN NEDERLAND

Wael. Het verhaal van een jongen uit Syrië, opgetekend door: Suzanna Jansen, Uitgeverij Balans, 176 pagina’s (€ 15,00)

Vaak wist hij niet meer precies wanneer iets was gebeurd. ‘Dat is heel typerend voor een situatie als oorlog,’ zegt Jansen. ‘Het is een totaal chaotische periode, waarin je geen tijd hebt voor herinneringen en reflectie.’ Toch was het ordenen van alle gebeurtenissen niet de grootste uitdaging waarvoor het duo stond.

Wael: ‘Ik ben niet gewend om te praten over wat ik heb meegemaakt.’

‘Volkomen logisch als je bent opgegroeid in een dictatuur,’ benadrukt Jansen. ‘Maar ik denk dat het voor Suzanna nog moeilijker was,’ aldus Wael, die haar van tevoren waarschuwde zich niet te veel in te leven.

‘Natuurlijk kan dat niet en leefde ik me wel in,’ vertelt Jansen. ‘Ik zou mijn werk slecht doen als ik het op afstand hield. Wat ik heel bijzonder

‘In Syrië sta je na het eten gelijk op om je bord af te wassen, maar hier blijven mensen eerst nog even kletsen.’ vond, is dat Wael altijd zijn humor behield en er maar een paar momenten waren waarop hij niet met lachende ogen iets zat te vertellen.’

Met z’n drieën kunnen we dan ook hartelijk lachen om de Nederlandse eetgewoonte: twee keer ontbijt, om zes uur lunch en geen avondeten, in de bewoordingen van Wael. ‘Ik heb dat zonder commentaar opgeschreven,’ zegt Jansen. Samen moeten we even zoeken naar het woord, maar ook van het fenomeen ‘natafelen’ heeft Wael nog nooit gehoord als hij in Nederland aankomt: ‘In Syrië sta je na het eten gelijk op om je bord af te wassen, maar hier blijven mensen eerst nog even kletsen,’ legt hij uit.

Toch blijkt uit zijn verhaal vooral dat we in wezen allemaal hetzelfde zijn, op een paar kleine culturele verschillen na. Gelukkig begint hij ook al als een echte Nederlander te kletsen, waardoor wij nu kunnen kennismaken met dit belangrijke verhaal.

Wael: ‘Ik doe mijn best, het komt met de tijd.’

Advertentie BK Voorbij managementmaatschappij_Opmaak 1 25-04-19 12:38 Pagina 1

‘Voorbij de managementmaatschappij is een pijnlijk feest der herkenning. Dit boek doet ons beter begrijpen in welk soort maatschappij wij tegenwoordig leven.’ – Hans Achterhuis

De afgelopen jaren heeft management de wereld veroverd. Overal zijn managers te vinden die het werk beter regelen, marktconform maken of de efficiëntie verhogen – en zo veel geld uit organisaties weten te halen. Alles wordt tegenwoordig gemanaged – het bedrijfsleven, het onderwijs, de zorg, de overheid, de rechtspraak, de politiek, de schone lucht, de natuur – waardoor er veel kapot wordt gemaakt. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?

In Voorbij de managementmaatschappij onderzoekt Marjolein Quené niet alleen waarom management zo aantrekkelijk is, maar kijkt ook met een kritische blik naar hoe de managementleer onze samenleving, onze manier van werken en denken zo ingrijpend heeft kunnen veranderen. Aan de hand van filosofen als Hannah Arendt en Susan Neiman biedt Quené ook een hoopvol perspectief. Het ís mogelijk om op een andere manier naar onze maatschappij te kijken en daarmee onder het juk van management vandaan te komen.

✁ Genomineerd door de Orde Organisatiedeskundigen en -adviseurs als Ooa Boek van het Jaar 2019

www.lemniscaat.nl

ko r tingsbon Voorbij de managementmaatschappij – Marjolein Quené isbn: 978 90 477 1097 4 prijs: €19,95 korting: €4,99 actienummer: 904-10700 looptijd: 01-06-2019 t/m 31-08-2019 in te leveren bij de boekhandel

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 27

NON-FICTIE ONZE TAAL

Duivelse definities De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers.

Deze keer Des duivels woordenboek van Ambrose Bierce, in de vertaling van Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes.

RECENSIE

Christelijke kunst in al haar diversiteit Het christendom is door de eeuwen heen een onuitputtelijke inspiratiebron geweest voor kunstenaars.

In haar recent in het Nederlands vertaalde werk Religieuze kunst en cultuur in 100 beelden geeft Heather Thornton McRae een bondig overzicht van de belangrijkste, christelijke kunst- en architectuurwerken.

Door Pieter-Jan Sterenborg Het Engelse origineel verscheen in 2015, gelijktijdig met twee soortgelijke boekjes over islamitische en boeddhistische kunst.

De Nederlandse titel is dus enigszins verwarrend, aangezien hij suggereert dat het werk een algemeen overzicht biedt van religieuze kunst en cultuur. In de oorspronkelijk Engelse titel, Making Sense of Christian Art & Architecture, is hiervan geen sprake.

Los van de ietwat verwarrende titel, biedt dit werk een mooi overzicht van de hoogtepunten van de christelijke kunst en architectuur. Het boek bestaat uit 100 voorbeelden,

variërend van gebedshuizen en kloosters tot mozaïeken, schilderijen en reliekschrijnen. Elk voorbeeld vormt een minihoofdstukje, mooi en overzichtelijk vormgegeven met een paginagrote foto van het betreffende object, een mooi citaat en een toelichtende tekst. De auteur slaagt erin op een heldere wijze de christelijke symboliek van deze kunst- en architectuurwerken te duiden en in context te plaatsen.

De grootste kracht van het werk zit in de enorme diversiteit van de gekozen voorbeelden. De auteur behandelt muurschilderingen uit de Romeinse tijd, maar bijvoorbeeld ook een video-installatie uit 2014.

Hoewel veel werken die worden behandeld afkomstig zijn uit Europa, toont de auteur ook de invloed die het christendom daarbuiten had. Zo bespreekt ze bijvoorbeeld de schitterende Da Qin-pagode, het werk van christelijke nestoriaanse zendelingen in China. Daarnaast omvatten de gekozen voorbeelden in het boek werken vanuit de verschillende vormen van het christendom, zoals rooms-katholiek, oosters-orthodox, koptisch en protestants, die elk weer andere aspecten en thema’s accentueren. De auteur benadrukt dan ook in de inleiding dat er net zoveel vormen van christelijke kunst en cultuur zijn als dat er individuele

gelovigen zijn.

Helaas bevat het boek wel wat foutieve informatie. Zo wordt een afbeelding van de kapel van King’s College in Cambridge geïdentificeerd als de abdij van Bath. Verder is het een gemiste kans dat de uitgelichte voorbeelden in het boek vooral op zichzelf staan en niet naar elkaar verwijzen. Dat had de terugkerende thema’s, zoals de dood of de rol van Maria, nog duidelijker over kunnen brengen. Desalniettemin is dit een leesbaar en toegankelijk werk dat een mooie kijk biedt op de christelijke kunst en architectuur.

Heather Thornton McRae, Religieuze kunst en cultuur in 100 beelden, vertaling: Daan Savert, Uitgeverij KokBoekencentrum, 224 pagina’s (€ 16,99)

Jaar: ‘Een periode die bestaat uit driehonderdvijfenzestig teleurstellingen.’ Bedelstaf: ‘De beloning voor degene die vertrouwde op de hulp en de medewerking van zijn vrienden.’ Onmenselijkheid: ‘Een van de opvallende en kenmerkende eigenschappen van de mensheid.’ Het is meteen duidelijk: deze definities komen niet uit de Van Dale. Ze zijn het werk van een welbespraakte cynicus, de Amerikaanse journalist en schrijver Ambrose Bierce, die ruim honderd jaar geleden overleed (lees: hij verdween spoorloos in Mexico toen hij 71 was).

Bierce schreef columnachtige stukken voor grote kranten, die hij bij wijze van maatschappijkritiek soms vulde met sarcastische woordomschrijvingen, zoals die hierboven. Deze aforismen waren zo populair dat hij ze bundelde in een woordenboek: The Devil’s Dictionary. Dit woordenboek van de duivel werd een van de klassiekers van de Amerikaanse literatuur. Bekend, geliefd, en door velen nagevolgd: als je erop googelt, vind je vele hedendaagse varianten, zoals The Devil’s Dictionary of Wall Street en The Devil’s Dictionary of Climate Change.

The Devil’s Dictionary wordt nog steeds herdrukt – en sterker nog: het wordt nog steeds vertaald.

Begin dit jaar verscheen de derde (!) vertaling in het Nederlands, van de hand van het gerenommeerde vertaalduo Bindervoet en Henkes (bekend van onder meer hun vertalingen van James Joyce en de liedjes van The Beatles en Bob Dylan).

Titel: Des duivels woordenboek.

Die twee eerdere vertalingen gaven overigens enkel een selectie uit Bierce’s woordomschrijvingen, en als je het Amerikaanse origineel erbij pakt, snap je ook wel waarom: de tekst wemelt van lastig vertaalbare hekeldichten en is bovendien vergeven van de woordspelingen, waarvan er veel niet in het Nederlands te vertalen zijn. Zie maar eens de woordgrap ‘He hated Hebrews, but adored Shebrews’ in begrijpelijk Nederlands over te zetten.

Bindervoet en Henkes vertaalden álles, al nemen ze soms hun toevlucht tot een toelichting om de dubbelzinnigheden uit het origineel uit te leggen. In hun eigen woorden: ‘De onmogelijkste woordspeling is in deze vertaling niet geschuwd en met de duisterste toespeling is iets gedaan. Alle gedichten zijn van kop tot staart vertaald, ook als die er niet meteen in te ontdekken vielen.’ Kortom, een waarlijk helse onderneming.

Raymond Noë Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

Stella

takis würger

‘Je begint aan dit boek met scepsis, je leest het met spanning en ontzetting, je slaat het dicht met bewondering.’

Daniel Kehlmann

Helene Hannemann, onvergetelijke vrouw en moeder Als haar Roma-man en -kinderen worden weggevoerd, kiest Helene ervoor om met hen mee te gaan. Zij komen terecht in het zigeunerkamp van Auschwitz. Helene werkt daar als verpleegster onder leiding van Josef Mengele die haar opdraagt om een schooltje te starten. Helene en Waargebeurd 'haar' schooltje zijn een lichtpuntje in een verder verhaal inktzwarte wereld.

€ 19,99

‘Het schooltje van Auschwitz grijpt je en laat je niet meer los.’

Irma Joubert, auteur van Het meisje uit de trein

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 29

KOKEN

BEELDBANK WO2 – NIOD

RECENSIE

Creatief koken in de jaren veertig Hoewel er in de jaren 19401945 schaarste was aan ingrediënten, laat Koken in oorlogstijd zien dat men met weinig middelen toch een gezonde en voedzame maaltijd op tafel wist te zetten.

Door Sabrina de Wit

Manon Henzen, Koken in oorlogstijd. Creatief en gezond eten in de jaren ’40, Uitgeverij Het Zwarte Schaap, 80 pagina’s (€ 12,50)

Het kookboek is klein en stevig en bevat de volgende hoofdstukken: eten uit de regio, eten uit de stal, eten uit de voorraadkast, eten uit de pan van gisteren, eten uit eigen tuin en eten uit het wild. Hierin worden echte klassiekers als erwtensoep, chocoladevla en gestoofde peren behandeld, maar ook recepten die in de vergetelheid zijn geraakt, zoals de restkroket, tong

met zure saus en karnemelkpudding.

Het leuke is dat in elk hoofdstuk ook reclame uit de jaren veertig is opgenomen. Echte ouderwetse plaatjes met teksten als: ‘wat eet de Nederlandse vrouw vandaag’ en ‘teelt voedingsgewassen in eigen tuin’. Daarnaast wordt beschreven hoe er in oorlogstijd met voedsel werd omgegaan. Zo mocht je bijvoorbeeld maximaal vijftig beukennootjes per dag eten, omdat je er anders ziek van kon worden. Hoewel een eigen moestuin weer hip is en minder vlees eten aan de orde van de dag, zie ik Koken in oorlogstijd meer als een informatief tijdsdocument dan als een echt kookboek. Ik heb zelf bijvoorbeeld nog steeds een geel busje Aromat in mijn kruidenkast staan, niet wetende dat het veel gebruikt werd om gerechten mee te kruiden in oorlogstijd. Dat is waar dit boek voor staat: koken in herinnering. Onze blik op

voedsel is in de loop der jaren sterk veranderd. Wij genieten, maar vaak zonder te beseffen hoeveel voedingsmiddelen we tot onze beschikking hebben. Voedselverspilling is aan de orde van de dag, terwijl er ook nog steeds mensen in armoede leven.

Door het lezen van dit boek word je je weer even bewust van de eenvoud van het leven en dat we eigenlijk helemaal niet zoveel nodig hebben om een gezonde maaltijd te maken. Gerechten als de restkroket worden juist nu weer in een modern jasje gestoken en opnieuw gepresenteerd. Als je dit boek leest, ben je een stuk wijzer geworden over wat we zelf kunnen doen in tijden van schaarste. Wat aten de mensen en hoe bewaarden zij hun voedsel zodat het lang houdbaar was? Opdat wij niet vergeten.

De  grappigste  taalkronkels

dia uit de me

Een topjaar voor

Een topjaar voor eikels

eikels taalkronkels De grappigste

kronkels gste taal De grappi a di me uit de

SNIJDEN IN VERPLEGI NG LEIDT TOT DODEN NRC Handelsblad

uit de media

Laten wij het ijs smelten nu het heet is.

Genootschap Onze

Ondertiteling bij NOS Journaal

Taal

1

€  13,99

Gore  praat  met  Trump

04-10-18 09:55

Tijdelijk minder zo

mers

AD

en

chian Krakende paro uit kerk gezet

De Volkskrant

g alt slan a h e i t i l Po zuiger uit stof NOS.nl

Trouw

en  Eten  van  vrouw ieu beter  voor  mil AD

Een  uitgave   van  Onze  Taal, Â

het  leukste   tijdschrift  over  (de  Nederlandse )  taal.

Te koop in de boekhandel en te bestellen via www.onzetaalwebwinkel.nl.

Deze debuutroman is een zeer geslaagde, schitterend geschreven mengeling van historie en fantasie.

nbd Biblion ~ Mirjam Scholten

COMPLEET VERHAAL 80 PAGINA’S!

336 pag. isbn 978-90-5997-273-5 € 19,50 Meer verantwoorde historische fictie? primaverapers.nl

Op de vlucht in Nicaragua, jaren ’30 van de vorige eeuw.

Het leven van de boekhouder van La Calzada, ontspoort na het aanvaarden van een ogenschijnlijk heel gewone opdracht: de controle van een nalatenschap. Een aantal stukken in deze nalatenschap blijkt zeer belastende informatie te bevatten over mensen uit de hoogste kringen, onder wie generaal Somoza. De betrokkenen willen tot elke prijs voorkomen dat de inhoud van de stukken uitlekt... (zie het leesfragment in de bijlage)

NU OVERAL VERKRIJGBAAR SOFTCOVER | ISBN 978 94 928 4042 4 | € 11,99 HARDCOVER | ISBN 978 94 928 4043 1 | € 19,99 W W W. U I T G E V E R I J - P E R S O N A L I A . N L

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 31

BOEKFRAGMENT

Vet Belangrijk Vet belangrijk is een aanstekelijk en belangrijk boek dat je ideeën over vet voor altijd zal veranderen. Het laat zien hoe vet écht werkt en is een must read voor iedereen die wil weten hoe je op een slimme en effectieve manier een gezond gewicht kunt bereiken én behouden.

Mariëtte Boon en Liesbeth van Rossum, Vet belangrijk. Feiten en fabels over voeding, vetverbranding en verborgen dikmakers, Uitgeverij Ambo|Anthos, 288 pagina’s (€ 20,99) www.amboanthos.nl

Iedereen weet: we mogen niet discrimineren op basis van etniciteit, huidskleur, seksuele voorkeur, leeftijd, geslacht, religie, geestelijke of lichamelijke beperking, maar op een of andere manier lijkt het maatschappelijk geaccepteerd om mensen met obesitas wel te veroordelen.

Er worden de laatste jaren heftige discussies gevoerd over onder andere Zwarte Piet, het dragen van hoofddoekjes en het vluchtelingenbeleid en bij deze onderwerpen wordt veel aandacht besteed aan de vraag of er sprake is van discriminatie. Dit laat zien dat er een groeiend bewustzijn is dat discriminatie nog altijd voorkomt, en dat we er iets aan moeten doen. Bij obesitas is die discriminatie veel onbewuster en implicieter.

In 2001 publiceerden twee Amerikaanse onderzoekers in de klinische psychologie, Rebecca Puhl en Kelly Brownell, voor het eerst een uitgebreid overzicht van tientallen jaren

onderzoek waarin vooringenomenheid en stigmatisering ten aanzien van mensen met overgewicht en obesitas werden beschreven. Deze gerenommeerde hoogleraren lieten zien dat het stigma op obesitas in allerlei domeinen van het leven voorkomt: op het werk, in het openbare leven en zelfs in de gezondheidszorg, wat duidelijk maakt hoe diep de oneerlijke behandeling van mensen met obesitas in de maatschappij is doorgedrongen – en hoe kwetsbaar deze mensen zijn. Talloze wetenschappelijke studies tonen aan dat mensen die dikker zijn minder geld te besteden hebben. […]

Het wordt daarom hoog tijd dat we als maatschappij wat meer respect tonen voor mensen die worstelen met hun gewicht en voorgoed afscheid nemen van het stigma Dikke Domme Diabeet. Het vergt moed van mensen om over het onderwerp obesitas te praten en al helemaal van degenen die hun verhaal via dit boek met de buitenwereld durven te delen. Het is belangrijk om je eigen overgewicht of dat van een ander serieus te nemen.

En het kan de moeite lonen om alle mogelijke dikmakende en dikhoudende factoren eens onder de loep te nemen. Je snapt dan beter wat er aan de hand is, en – daar waar mogelijk – de onderliggende oorzaken aanpakken zou je kunnen helpen om langdurig op een gezonder gewicht

te komen. En bovenal kan kennis van al die factoren die bij elkaar de complexe toestand van obesitas veroorzaken, leiden tot meer begrip.

Niet alleen begrip van hoe je eigen gewicht in stand wordt gehouden, maar ook begrip voor het overgewicht van de ander.

Het zou mooi zijn als we elkaar niet meer veroordelen op basis van overgewicht, maar elkaar juist steunen en waar mogelijk helpen om op een goede manier op een gezonder gewicht te komen en te blijven.

Want dat is VET belangrijk!

BOEKFRAGMENT

Mijn hart gaat door Pontus’ beste vriendin heeft een profiel voor hem aangemaakt op een datingapp. Ze hoopt dat hij door nieuwe contacten van zijn depressiviteit af zal komen.

Christoffer Holst, Mijn hart gaat door, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 179 pagina’s (€ 15,95) www.stortebeeker.nl

Mijn naam is Ponpon. Gisteren heette ik nog Pontus, maar vanaf nu ben ik Ponpon. Verbaasd staar ik naar het scherm van mijn mobiel.

Mijn hoofd tolt en mijn mond is zo droog dat ik hem weer tot leven moet likken. Ik hou van lekker eten (daar ben ik vast volkomen uniek in), van gezellig naar de bioscoop, van psychologie en van spinning.

En van Savage Garden. Ik schiet recht overeind in bed. Het doet me overal zeer. Savage Garden? Daar luister ik al sinds mijn veertiende niet meer naar. Mijn hart begint te bonzen. Bonsbonsbonsbonsbons. Ik voel het onder mijn huid. Het voelt alsof het elk moment door mijn vel kan springen om op mijn eenpersoonsbed te belanden. Daar zal het stil blijven staan. Langzaam tot rust komen, als een oude grammofoon.

Ga ik nu dood? Begint het jaar zo, met doodgaan? Nu bonst niet alleen mijn hart, maar mijn hele lichaam.

Ik voel dat mijn ademhaling zwaarder wordt, dat de lucht in mijn borst langzaam naar buiten stroomt, alsof iemand er een gat in heeft gemaakt.

Ik zwaai mijn benen over de rand

van het bed en duw mijn hielen en voetzolen tegen het visgraatparket.

Ik duw zo hard ik maar kan. Dat heb ik geleerd. Dat is een manier om in de wereld te blijven. Met je voeten op de grond. Letterlijk. Ik blijf een poosje zo zitten, totdat mijn voeten zeer gaan doen. Ik probeer mijn ademhaling onder controle te krijgen. Drie tellen in, vijf tellen uit, drie tellen in, vijf tellen uit.

Even later keer ik langzaam terug naar de werkelijkheid. Mijn voeten hangen nu slap boven de vloer. De zon schijnt mijn kamer binnen. Op het lichtgele behang, op alle schilderijen, op de oude piano van mijn oma, die om de een of andere reden hier mocht staan. Ik wrijf vermoeid over mijn gezicht en veeg mijn blonde haar uit mijn ogen. Ik pak mijn mobiel en klik het scherm aan.

Ik staar weer naar mezelf. Op een foto die gemaakt is op een midzomeravond, toen ik met Jossan en de groep op stap was. Ik zit op de reling van een kleine zeilboot. Mijn ogen zijn dicht vanwege de felle zon en ik lach. Ergens op de achtergrond staat Calle te barbecueën, maar hem zie je niet op de foto. Je ziet alleen mij. Ik weet nog dat ik gelukkig was.

Het zou weleens de laatste blije foto kunnen zijn die van mij is gemaakt.

Want slechts een week na die midzomeravond voelde ik de grond onder mijn voeten wegzakken en toen wist ik nog niet eens hoe je naar de wer-

kelijkheid terug kon keren.

‘Pontus?’

Het hoofd van mijn moeder komt om de hoek van mijn deur. In haar grote bos haar zitten diverse rollers en stokjes. Ze ziet eruit als een explosie die is stopgezet.

‘We gaan zo iets bestellen. Wil jij hetzelfde als altijd, of wil je het menu nog eens bekijken?’

‘Eh… Ik kan wel weer hetzelfde nemen.’

‘Oké, dan doen we dat. Gaat het goed met je, trouwens?’

Ik knik vermoeid en doe mijn best om te glimlachen.

‘Was het leuk gisteren?’ vraagt ze.

‘Ja, hoor. Hoe was het bij Jörgen en Kattis?’

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 32

TOP 30

De dertig bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen NEDERLAND

1 (nieuw)

Suzanne Vermeer, Het strandhuis

2 (4) 7 week e

Esther Verhoef, Façade

3 (3) 49 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen

4 (5) 20 week e

Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Hotel Europa

5 (6) 8 week e

Peter Buwalda, Otmars zonen

6 (10) 46 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 2. Storm

WEEK 18, 2019. Bron: Stichting CPNB

7 (1) 3 week e

Hans Faber, Anne

8 (26) 2 week e

Jill Mansell, Ik wil met je mee!

9 (7) 24 week e

Michelle Obama, Mijn verhaal

10 (8) 5 week e

Tim Fransen, Het leven als tragikomedie

11 (15) 44 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 3. Schaduw

12 (nieuw)

Wim van de Pol, Holleeders onderwereld

BOEKENKRANT TIPT

13 (nieuw)

Camilla Läckberg, Gouden kooi

14 (18) 34 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 4. Parel

15 (17) 16 week e

Lucinda Riley, De zeven zussen 5. Maan

16 (13) 4 week e

Lucinda Riley, De olijfboom

17 (23) 2 week e

Mariëtte Boon & Liesbeth van Rossum, Vet belangrijk

18 (19) 8 week e

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 13. Partystress!

23 (36) 46 week

28 (27) 4 week

e

24 (20) 97 week

29 (41) 7 week

19 (16) 11 week

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 104 verdiepingen

20 (14) 4 week e

Joël Dicker, De verdwijning van Stephanie Mailer

21 (11) 4 week e

Santa Montefiore, De vergeten Deverill

22 (32) 3 week e

Hjorth Rosenfeldt, Het oordeel

e

Karin Slaughter, Goede dochter e

Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt

25 (25) 10 week e

Ellen de Visser, Die ene patiënt

26 (24) 9 week

e

M. J. Arlidge, Kom je spelen? e

Harlan Coben, De ontdekking

30 (39) 28 week e

Stephen Hawking, De antwoorden op de grote vragen

e

Nicolien Mizee, Moord op de moestuin

27 (35) 24 week e

Linda van Rijn, Zomerhuis

Uit de keuken van Fatima

Heb jij genoten van Uit de keuken van Fatima van Fatima El Irari? Wij tippen twee andere titels van foodbloggers, die ook meer dan de moeite waard zijn om te lezen.

Fatima El Irari, Uit de keuken van Fatima, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 176 pagina’s (€ 20,99)

Jonneke de Zeeuw, Mooncake.

Het bakboek, Rose Stories, 252 pagina’s (€ 24,95)

VLAANDEREN

Week 16, 2019. Bron: boekenvak.be

1 (1)

en Wiske 347. Lambik plastiek

10 (6)

Delphine Steelandt, #FitPlus

2 (2)

Jan Ruysbergh, #Likeme. Het verhaal van Caro

11 (11)

Peter Van Gucht en Steve Van Bael, Nachtwacht 1. De Absorbant

Merho, Kristof Fagard en Jos Vanspauwen, De Kiekeboes 152. Niet van gisteren

12 (nieuw)

E. L. James, De Mister

Nix, De buurtpolitie 4.

Het gangsterparadijs

Max Velthuijs, Kikker is Kikker Philippe Delzenne, Jommeke 294. De wraak van de mummies

3 (3)

Hec Leemans, F.C. De Kampioenen 102. Bibi Carmen

4 (4)

Santa Montefiore, De Deverill kronieken 4.

De vergeten Deverill

5 (5)

Peter Van Gucht en Luc Morjaeu, Suske

Rachida en Najima Kharbouch, Healthy Sisters.

Tips en inspiratie voor happy healthy living!, Xander Uitgevers, 171 pagina’s (€ 20,99)

6 (9) 7 (8)

8 (nieuw) 9 (7)

François Corteggiani, Hec Leemans, Wim Swerts en Vanas, Vertongen & Co. 27. Kapitein Mark

Lucinda Riley, De olijfboom Steven Laureys en Matthieu Riccard, Het nononsense meditatieboek

Fatima El Irari, Uit de keuken van Fatima

13 (12)

16 (17)

17 (20)

Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 104 verdiepingen

18 (25)

Anna Todd, After 1. Hier begint alles

14 (10)

19 (16)

15 (nieuw)

20 (13)

Bart Van Loo, De Bourgondiërs

Lucinda Riley, De zeven zussen

Yann en Roman Surzhenko, De werelden van Thorgal: De jonge jaren 7. De blauwe tand

21 (18)

Arnout Hauben, Rond de Noordzee

22 (15)

M.J. Arlidge, Kom je spelen?

23 (28)

Yotam Ottolenghi, Simpel

24 (24)

Gerd Van Loock, Jommeke 293. Balletkoorts

25 (21)

Ilja Leonard Pfeijffer,

Grand Hotel Europa

26 (19)

Jo Claes, Een tragisch verhaal

27 (46)

Michelle Obama, Mijn verhaal

28 (23)

Rachel Renée Russell, Dagboek van een muts 13. Partystress!

29 (22)

Geert Noels, Gigantisme

30 (93)

Nora Roberts, Onderstromen

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 33

KIJKJE IN DE KEUKEN INTERVIEW

Lezers, bedankt!

Bookstore Day is de kans om prachtige boeken voor een verlaagde prijs, exclusieve edities en gesigneerde exemplaren te bemachtigen.

Bevlogen medeoprichter Yaël Vinckx kan niet wachten tot 25 mei, wanneer je ‘heel veel auteurs kunt ontmoeten die hun liefde voor jou en de boekwinkel bezingen’. Wij spraken met haar over het ontstaan van de dag waarop de boekhandel, boekverkoper én klant in het zonnetje worden gezet.

Door Nicole van der Elst en Ruth Janse Vijf jaar geleden werd in Amerika de eerste Independent Bookstore Day gevierd. Maar dit was niet de reden waarom schrijfster en journalist Yaël Vinckx kort daarna besloot een plan op te stellen voor een Nederlandse editie. Hoe het dan wel begon? ‘Mijn vriend is betrokken bij Record Store Day en was daarom een paar jaar geleden te gast bij De Wereld Draait Door. Zelf had ik net het boek De oorlog van mijn moeder uitgebracht, dat ik in ruim twintig boekhandels presenteerde. Ik zag daar hoe hard de verkopers werken om boeken aan de man te brengen en het lezen te bevorderen. Na de opnames sprak ik hier met mijn vriend over, en ineens was het duidelijk: wat je met platenwinkels en Record Store Day kunt, kan ook met boekwinkels, onder de naam Bookstore Day. Het idee was zo voor de hand liggend dat ik me niet kon voorstellen dat het nog niet uitgevoerd was. Thuis ging ik googelen en bleek dat in de Verenigde Staten de eerste editie net was geweest.’

Niet veel later stapte ze met een gedetailleerd plan het Libris-kantoor binnen, waar men ook al met dit idee speelde, om vervolgens in 2017 samen met Libris voor het eerst een Nederlandse Bookstore Day te organiseren. Dit jaar organiseren zij alweer de derde editie, waar overigens niet alleen de Libris-boekhandels aan meedoen, maar inmiddels ook onafhankelijke boekwinkels bij aangesloten zijn.

Zat.

K O O B RE

25 STO mei Y A 20 19

D

zetten de stenen boekwinkel met het papieren boek, de boekverkoper van vlees en bloed én de klant in het zonnetje.’ Voor de boekenliefhebber betekent dit dat er cadeautjes, sterk in prijs verlaagde boeken en speciale uitgaven zijn, zoals een luxe gebonden en geïllustreerde editie van Maarten Biesheuvels

Verhalen uit het gekkenhuis.

DE ECHTE BOEKWINKEL

De fysieke boekhandel is volgens de medeoprichter onmisbaar voor het behoud van de binnenstad. Steden en dorpen blijven namelijk leefbaar als wij iets in een boekwinkel of

ORGANISATIE

De taakverdeling is helder. Vinckx: ‘Libris buigt zich over bijzondere uitgaven, gesigneerde exemplaren en de boekendeals terwijl ik alle auteursoptredens regel, wat logistiek gezien wel een soort NAVOoefening is. Toch is het ook dit jaar weer gelukt.’ Bookstore Day is niet alleen een dag om de boekhandel financieel een zetje te geven: ‘We

‘Het idee was zo voor de hand liggend dat ik me niet kon voorstellen dat het nog niet uitgevoerd was.’ op de markt kopen, in plaats van online. Bovendien is de boekhandel ook een ontmoetingsplek. Vinckx: ‘Ik woon in Leiden en loop altijd even de boekwinkels in. Ik ken de verkopers, en belangrijker nog: ze kennen míj.

Waar ik in een online boekwinkel via een algoritme te horen krijg “Als je dit leuk vindt, zul je dat ook wel waarderen,” bieden zij mij vaak iets aan dat ik zelf niet had gekozen. Een boekhandelaar vertrouw ik dan ook blind, een algoritme niet.’

SALLY ROONEY VOOR SCHOLIEREN

Op de vraag wat we dit jaar van Bookstore Day kunnen verwachten, antwoordt Vinckx dat er deze editie speciale aandacht is voor jongeren, om hen warm te maken voor het lezen van een boek. ‘Neem nu Normale mensen van Sally Rooney, dat is echt een prachtig boek voor scholieren. Op Bookstore Day is de gebonden editie dan ook voor de paperbackprijs te koop. Ook verschijnt op deze dag Lezen in tijden van Netflix, een belangrijk boek over hoe lezen aantrekkelijk kan blijven als zoveel andere media vechten om onze aandacht. In boekhandel Broese in Utrecht houden we een debat over dit boek speciaal gericht op talendocenten van middelbare scholen.

Matijs Lips, beste docent Nederlands van 2018, zal onder anderen in het panel zitten. Hij brengt literatuur en poëzie op een geweldige manier de klas in en is in mijn beleving de nieuwe John Keating, uit de film Dead Poets Society. Ik weet zeker dat je als docent na anderhalf uur de boekhandel uitloopt met ten minste drie ideeën over hoe jij de komende maanden je leerlingen weer tot lezen aan gaat zetten. En dan niet alleen met een verplichte boekenlijst die al vijfentwintig jaar hetzelfde is, maar met moderne boeken, poëzie, documentaires en films.’

BOOKSTORE DAY

Sally Rooney, Normale mensen, vertaling: Gerda Baardman, Uitgeverij Ambo|Anthos, 256 pagina’s (€ 20,99)

Felicitas Von Lovenberg, Lezen in tijden van Netflix, vertaling: Marcel Misset, Uitgeverij Cossee, 174 pagina’s (€ 17,50)

Op zaterdag 25 mei wordt de derde editie van Bookstore Day gehouden.

Kijk op www.bookstoreday.nl wat er in jouw buurt te doen is en welke boekhandels meedoen.

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 34

BOEKHANDEL LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer

DIEREN

The Read Shop Dieren

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf DRACHTEN

Boekhandel Van der Velde EDE

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel HOOGEVEEN

The Read Shop XL Hoogeveen HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden

EINDHOVEN

KAPELLE

Geerts Warenhuis GELDROP

Quist Boeken BILTHOVEN

GOES

Bilthovense Boekhandel

Boekhandel De Koperen Tuin

BLEISWIJK

GOIRLE

Boekhandel Muilenburg

Blz. Boekhandel Buitelaar

BODEGRAVEN

GORINCHEM

Boekhandel Van Kralingen

HELMOND

Boek en Buro

Boekhandel Van Grinsven

BREUKELEN

HEEZE

HENGELO

BERGEN OP ZOOM

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar

Bruna Middenwaard

DOORWERTH

BEILEN

BREDA

HEERHUGOWAARD

The Read Shop Doorn

EXLOO

Van Dinter Media

Boekhandel Blokker

Boekhandel De Ganzenveer

Boekhandel Broekhuis

BOXMEER

The Read Shop Hedel

DOORN

Boekhandel Romijn

The Read Shop Karssen

HEDEL

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

Boekhandel Praamstra

BARNEVELD

Boekhandel Het Logboek

Boomker Boeken

DEVENTER

ENSCHEDE

BAARN

HAREN (GR)

HEEMSTEDE

Boekhandel Den Boer

Bruna Baarle-Nassau

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek

Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum Boekhandel Scheveningen

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

BAARLE-NASSAU

HAARLEM

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler

Boekhandel De Boekenkist

LISSE

GOUDA

LOCHEM

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

Grimbergen Boeken Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen

MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling

ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN

Boekhandel De Omslag ROTTERDAM

The Read Shop Nieuwegein

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch & de Jong – Boekverkopers

NIJKERK

RIJSWIJK

NIEUWEGEIN

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

Bruna Monnichmann

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen

SANTPOORT-NOORD

NOORDWIJKERHOUT

SITTARD

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

WAALWIJK

Plantage Bookstore WASSENAAR

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Boekhandel De Kler WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby ZEIST

SCHAGEN

ZEVENAAR

SCHIEDAM

ZOETERMEER

Boekhandel Plukker Schiedams Boekhuis Boekhandel Krings SNEEK

NUNSPEET

SON EN BREUGEL

OEGSTGEEST

Boekhandel De Kler

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Bruna Lange Baan Boekhandel Osinga

VOORSCHOTEN

Bredero Boeken

Boekhandel Van der Velde

NOOTDORP

Kinderboekhandel In de Wolken

Boekhandel de Traverse

Rebers Boek en Buro Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel

STEENWIJK

OISTERWIJK

TIEL

OLDENZAAL

TILBURG

Gianotten Mutsaers

De Reyghere boekhandel

OOSTERBEEK

UITHOORN

GENK

OSS

UTRECHT

Boekhandel Oisterwijk Boekhandel Broekhuis Boekhandel Meijer & Siegers Boekhandel Derijks OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

Boekhandel Het Leesteken PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen & Schrijven RAALTE

Bruna Ellenbroek RHOON

Het Witte Huys RODEN

Boekhandel Daan Nijman

Steenwijks Boekhuys Boekhandel Arentsen

The Read Shop Express Uithoorn Boekhandel Kees Broese boekverkopers Literaire Boekhandel Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel VALKENSWAARD

Boekhandel Priem VEENENDAAL

Boekhandel Van Kooten VEGHEL

Bek, Boeken & Bijzonders VELP (GD)

Boekhandel Jansen & De Feijter VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

BRASSCHAAT

Standaard Boekhandel BRUGGE

Malpertuis HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 35

BOEKHANDEL BOEKHANDEL VAN PIERE, EINDHOVEN

Directeur Jan Verhagen met klant Margot Prijt

Gezelliger dan op internet!

Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrantboekhandels die ons taalgebied rijk is. Deze maand reisden we af naar Eindhoven om ons te laten inspireren door Boekhandel Van Piere.

DE KLANT VERTELT

Margot Prijt: ‘Het is vrijdagavond als ik Boekhandel Van Piere binnenstap.

Met een missie: op het wensenlijstje van een jarig nichtje staat het zevende deel van Dagboek van een muts. De dag erna wil ik haar het boek graag cadeau doen.

‘De titel hoort bij een populaire serie voor tieners, maar helaas kan ik het niet vinden. De computer vertelt een medewerker dat er nog een paar exemplaren zouden moeten zijn. Een paar (!) collega’s zoeken mee, maar ook zij vinden niet wat ze zoeken.

Dit populaire boek heeft vermoedelijk de winkel op oneigenlijke wijze verlaten.

‘Het kan dezelfde avond nog wel besteld worden. Ik aarzel, want het is niet zeker dat het boek er de volgende dag is voordat ik naar de verjaardag buiten mijn stad vertrek.

Mijn twijfel wordt direct weggenomen, want er is geen aankoopverplichting. Ze sturen mij een sms zodra het boek geleverd is en dan beslis ik zelf of ik het boek dan nog wil komen ophalen. Ik ben onder de indruk van deze service. En de dag erna kan ik op verjaardagsvisite, mét het boek!

‘De inzet, gastvrijheid, vriendelijkheid en service-gerichtheid van het team vormen samen met de geur van papier en de overzichtelijk ingerichte winkel de reden dat ik er zo graag kom. Bij Van Piere is een boek kopen niet alleen een transactie, maar vooral een beleving. En het is er een stuk gezelliger dan op internet!’

DE MEDEWERKER TIPT (1)

Jeanette van Neerven: ‘Graag wil ik hier Brons. Over glimmende schatten in mistige moerassen van schrijfster Linda Dielemans en illustratrice Sanne te Loo onder de aandacht brengen.

Huh? Een boek over brons? Jazeker.

Je zou het niet meteen verwachten, maar brons is een behoorlijk spannend onderwerp. Het is namelijk het eerste metaal dat mensen ontdekt hebben. Dit boek vertelt het betoverende verhaal van brons. Een verhaal vol informatie over de bronstijd, afgewisseld met sfeervolle verhalen en magische illustraties. Een boek vol spannende gebeurtenissen, geheimzinnige plekken en prachtige voorwerpen van duizenden jaren geleden. De voorwerpen zijn in het echt te bewonderen in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

Je gaat met archeologen mee op onderzoek en ontdekt het grootste mysterie van de bronstijd: waarom gooiden mensen hun meest waardevolle spullen weg?

‘De prachtige sfeervolle illustraties zijn van Sanne te Loo. De heldere schrijfstijl van Linda Dielemans neemt je als vanzelfsprekend mee met haar kennis en verhalen over de prehistorie. Samen laten zij je je tijdreizen naar de bronstijd, zo’n vierduizend jaar geleden. Wie waren die mensen die toen leefden? En hoe deden ze dat? Het is alsof je er zelf bij bent.’

DE MEDEWERKER TIPT (2)

Jan Verhagen: ‘Op een donderdag in maart woonde ik in De Balie in Amsterdam een avond bij rond de Poolse schrijfster Olga Tokarczuk. Vorig jaar won zij met haar roman De rustelozen als eerste Poolse auteur de Man Booker Prize. Dit jaar is Tokarczuk opnieuw genomineerd voor deze prestigieuze literatuurprijs. Het boek waarvoor ik op deze plek een lans wil breken, is het onlangs verschenen De Jacobsboeken, het boek waar het in De Balie allemaal om draaide. In deze vuistdikke roman neemt Tokarczuk de lezer mee naar het achttiende-eeuwse Centraal Europa, dat soms doet denken aan onze hedendaagse westerse multiculturele samenleving. Je moet je voorstellen dat in die tijd landsgrenzen verwaarloosbaar waren en paspoorten nog niet bestonden. Door de ogen van de tijdreizende joodse matriarch Jenta volgen we het leven van een controversiële sekteleider.

Jacob Frank (1726-1791) bekeerde duizenden joden en christenen tot het Frankisme, dat een samenraapsel was van allerlei elementen van de grote drie religies. Door de ogen van joden, moslims en christenen maakt Tokarczuk duidelijk waarom Frank zo geliefd en gehaat was. De Jacobsboeken heeft veel stof doen opwaaien in Polen. De Jacobsboeken beviel sommige nationalistische Polen niet, maar laat de ontstane ophef deze prachtige monumentale roman niet overschaduwen.’

NIET TE MISSEN!

The Amazing Stroopwafels: Merlijn Kerkhof schreef het boek Oude Maasweg kwart voor drie, het verbazingwekkende verhaal van The Amazing Stroopwafels. Op zaterdag 11 mei is er een lezing over de band en het boek, met een optreden van de frontman Wim Kerkhof!

Books on Tour: Na een succesvolle eerste editie hebben Van Piere, de Bibliotheek Eindhoven en initiator Diederik Samwel weer de handen ineengeslagen voor een nieuwe Books on Tour op donderdag 23 mei, dit keer in vakantiestemming in het Natlab. Te gast voor deze ‘Reizen met impact’-editie zijn Bas van Oort, Jelle Brandt Corstius, Melle Smets en Martijn van der Kooij.

Bookstore Day: Op zaterdag 25 mei vieren we samen met vele andere boekhandels ons bestaan! Met onder andere de Mystery Poetry Tour, Pieter Waterdrinker, Wim Daniëls, de Van Piere Boekenbingo en speciale dagaanbiedingen.

BOEKHANDEL VAN PIERE

Kijk voor meer informatie op www.vanpiere.nl of loop spontaan binnen: Boekhandel Van Piere, Nieuwe Emmasingel 48, 5611 AM Eindhoven

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

2020 P O Ë Z I E S C H E U R KA L E N D E R

Elke dag een gedicht uit 40 jaar Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

POËZIE & BEELDENDE KUNST

DOE JE MEE? ZOEK PLINT OP WWW.VOORDEKUNST.NL

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de

bon in)

Ik neem een abonnement op:

Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 36,Twee nummers van de BKJunior voor € 6,Twee nummers van de BKYA voor € 6,Twee nummers van de BKFilosofie voor € 6,Twee nummers van de BKGeschiedenis voor € 6,-

naam straat postcode land e-mail

BON m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 k32, 3511 LX Utrecht, Nederland

BK0219

VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT

Juni staat zo kort voor de zomer weer in het teken van de Spannende Boeken Weken. In de volgende editie van de Boekenkrant besteden we daarom extra aandacht aan dit genre. Zo interviewen we Thomas Olde Heuvelt die dit jaar het geschenkboek Dolores Dolly Poppedijn schreef. Ook in de rest van de Boekenkrant is spanning een terugkerend thema.

• In De Mitford-moorden van Jessica Fellowes lezen we over Louisa Cannon die verstrikt raakt in een moordmysterie wanneer ze in 1920 als kindermeisje voor een rijke familie werkt. Ook komt Moordenaarsstorm aan bod, het eerste deel van een tweeluik geschreven door Inge Ipenburg. Naast spanning maken we plaats voor nieuwe literaire titels als Ferrara van Bert Wagendorp en Het wapen van Sjeng van Pepijn Lanen.

• We maken deze maand een uitstapje van boeken naar film voor Tolkien. Dit biografische drama over het leven van de iconische schrijver van De Hobbit, In de ban van de ring en De Silmarillion verschijnt in juni in de Nederlandse bioscopen.

• Tot slot gaan we op de jeugdpagina’s op een spannende zoektocht met Joost in Verdwenen woorden van Monique de Heide, lezen we over De bijzondere woorden van Gioia van Enrico Galiano en interviewen we Aefke ten Hagen over haar boek Mijn moeder kookt soep van tafelpoten.

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 3 juni 2019

BOEKENKRANT.COM

MEI 2019 PAGINA 37

VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Marian van Dijk.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik werk als projectcoördinator bij Stichting Present. Fantastisch dankbaar werk! Eenmalig een paar uur helpen kan voor iemand een wereld van verschil maken. Verder zorg ik met mijn man voor onze drie lieve zoontjes en houd ik van lezen, gezond koken, fietsen en mooi-weerskaten. Ik word ook heel blij van veel groen om mij heen, dus onze tuin is zo groen mogelijk!’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Bij Haasbeek Herenhof in Alphen aan den Rijn, de perfecte boekhandel! Ze zitten bij mij om de hoek, de boekwinkel is heel groot en ze hebben er van alles. Ik vind er reis- en taalgidsen voor als ik met mijn man

Marian van Dijk

WIN DIT BOEK

WIN EEN BOEK

Lou loopt van huis weg om met Mike naar Frankrijk te vertrekken.

Mike blijkt anders in elkaar te zitten dan ze dacht en hij laat haar gebroken achter. Dan ontdekt ze dat hij een nieuw slachtoffer op het oog heeft.

op stedentrip ga, maar ook kraamcadeaus, tijdschriften voor op vakantie, schrijfwaren en natuurlijk heel veel boeken. Ideaal!’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Als kind zette ik al mijn geld om in boeken. Ik las onder andere de Kameleon-boeken, die onze oudste zoontjes nu ook allemaal lezen, en ik was dol op de boeken van Uitgeverij Lemniscaat. Daarna ben ik nooit meer gestopt met lezen. Onze zoontjes zijn nu ook leesmonsters. Dat is niet altijd even ideaal als ze tot tien uur ’s avonds doorlezen, maar stiekem vind ik het wel grappig. Ik deed het vroeger zelf ook. Ik deed dan snel

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘De Bijbel! Iedere keer leer ik weer iets nieuws. Verder houd ik van allerlei soorten boeken. Het maakt me net als vroeger nog steeds niet veel uit. Als het maar geen thrillers zijn.’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Mijn psychologieboek voor mijn studie, een dikke Engelse pil. Ik heb hem nog steeds in mijn boekenkast staan in de hoop dat ik hem ooit op een dag gewoon pak en uitlees. Ik bedoel: dat ga ik echt doen!’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Misschien wisten zij alles van Toon Tellegen, ook een dikke pil. In mijn lievelingskleur roze bovendien. Een beetje filosofisch boek, want daar houd ik wel van.’

WINNAAR

Martine Glaser, Mij pak je niet, Uitgeverij Clavis, 219 pagina’s (€ 16,95)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het aprilnummer? Het goede antwoord is: Peter Brusse, Marelle Boersma en Jón Kalman Stefánsson.

COLOFON

Uit de 38 goede inzendingen trokken we Marjet de Haan uit Nijmegen. Zij wint een exemplaar van Mij pak je niet van Martine Glaser. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKJunior BKYA

de zaklamp uit als je de zoldertrap hoorde kraken…’

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 27 mei naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van De Angst van C. L. Taylor verloot.

C. L. Taylor, De Angst, vertaling: Linda Broeder, Uitgeverij Ambo|Anthos, 368 pagina’s (€ 20,99)

‘Onze zoontjes zijn nu ook leesmonsters.’

3 juni 2019 5 augustus 2019

Contact Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, k32 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Oplage 21.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 3 juni 2019

Het team Hoofdredacteur: Nicole van der Elst Redacteuren: Linda Albers, Janneke Blok, Ruth Janse en Mirjam Mulder Medewerkers: Wouter Adriaensen, Anne van Blijderveen, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Selma Oueddan, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Pauline Speetjens, Nikki Spoelstra, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Renske van der Wal, Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit.

Janneke Blok

Anne van Blijderveen

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Nicole van der Elst

Oglaya Doua

Hugo Jager

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Nikki Spoelstra

Titus Vegter

Ruth Janse

Vormgeving: Titus Vegter Uitgever: Jan Louwers

Een meeslepende historische roman van eigen bodem!

www.boekerij.nl