Hiroshima Mon Amour by Abhijeet Ranadive

çÆnjçíçÆMçcçç cçç³ç uçJn

1959 ní Jç<ç& çÆmçvçícçç®³çç FçÆlçnçmççlç ¬çÀçbçÆlçkçÀçjkçÀ þjuçb. ³çç ¬çÀçblççÇ®çç Giçcç ÖçÀçvmçcçO³çí Pççuçç. ³çç kçÀçUçlç yçvçuçíu³çç ÖçWÀ®ç çÆ®ç$çHçìçbvççÇ çÆmçvçícççuçç vçJççÇvç Yçç<çç çÆouççÇ; pçávçí çÆvç³çcç cççí[uçí DçççÆCç vçJççÇvç Hçç³çb[í Hçç[uçí. çÆ®ç$çHçìç®³çç FçÆlçnçmççlçuçç nç cçnÊJçç®çç ìHHçç `ÖçWÀ®ç v³çÓ JçíJn' ³çç vççJççvçb DççíUKçuçç pççlççí. ÖçÀçBmJçç $çÓHçÀçí®çç ‘HçÀçíj nb[^í[ yuççípç’, pççB-u³çÓkçÀ iççíoçj®çç `yç´íLçuçímç' ní 1959 cçO³çí ÒçoçÆMç&lç Pççuçíuçí çÆ®ç$çHçì `ÖçWÀ®ç v³çÓ JçíJn'®çí ÒçJçlç&kçÀ nçílçí. `v³çÓ JçíJn'yçÎuç iççíoçj®³çç Mçyoçblç mççbiçç³ç®çb Pççuçb lçj `v³çÓ JçíJnvçb kçÀLçç DçççÆCç JççmlçJç ³ççb®³ççlç vçJçb vççlçb çÆvçcçç&Cç kçíÀuçb.' ³çç®ç GkçwlççÇ®çç DçvçáYçJç oíCççN³çç DççuçB jívçí®³çç `çÆnjçíçÆMçcçç cçç³ç uçJn' ³çç 1959cçO³çí®ç Dççuçíu³çç DççCçKççÇ SkçÀç cçnÊJçç®³çç çÆ®ç$çHçìç®ççÇ ³çç uçíKççlç DççíUKç kçÀªvç çÆouççÇ Dççní. jívçívçb l³ççDççOççÇ Jn@vç içç@Iç, çÆHçkçÀçmççí, iççíiçB DçMçç kçÀçnçÇ cçnÊJçç®³çç çÆ®ç$çkçÀçjçbJçj kçÀçnçÇ cçççÆnlççÇHçì kçíÀuçí nçílçí. vççPççRvççÇ pçiçYçjçlçu³çç p³çÓb®³çç çÆMçjkçÀçCççmççþçÇ yçvçJçuçíu³çç sUsçJçC³ççbJçj 1955 cçO³çí jívçívçb `vççF&ì Dç@v[ HçÀç@iç' nç cçççÆnlççÇHçì yçvçJçuçç. lççí mçJç&$ç JççKççCçuçç içíuçç. sUsçJçC³ççbcçOçuçb SkçíÀkçÀçU®çb Yç³ççJçn, kçÀuHçvççlççÇlç, oç©Cç JççmlçJç DçççÆCç oámçjb cçnç³çá× mçbHçÓvç kçÀçnçÇ Jç<ç¥ uççíìu³ççvçblçj l³çç HççÆjmçjçlç vççboCççjçÇÇ JçÌjçCç, çÆvç:mlçyOç Mççblçlçç ³ççblçuçç çÆJçjçíOççYççmç jívçívçb l³ççlç HççÆjCççcçkçÀçjkçÀjçÇl³çç oçKçJçuçç. `çÆnjçíçÆMçcçç cçç³ç uçJn'®ççÇ yççÇpçb l³ççlç nçílççÇ. kçáÀCççuçç vç çÆomçCççN³çç pçKçcçç cçvççlç yççUiçCççjçÇ, DççlçÓvç GOJçmlç PççuçíuççÇ cççCçmçb (çÆkçbÀJçç DçKKçí mçcççpç) JçjJçj Hççnlçç Mççblç, mçjUmççíì Dçç³çá<³ç pçiçlç DçmçÓ MçkçÀlççlç. çÆmçvçícççmççjK³çç ¢M³ç cççO³çcççlçÓvç pçj DçMççÇ cççCçmçb DçççÆCç l³ççb®ççÇ HççÆjçÆmLçlççÇ cççb[ç³ç®ççÇ Dçmçíuç, lçj lççÇ kçÀçíCçl³çç Yçç<çílç cççb[lçç ³çíF&u ç, ³çç®çç MççíOç jívçívçb `çÆnjçíçÆMçcçç...'cçO³çí Içílçuçç. © Abhijeet Ranadivé

l³çç kçÀçU®çç çÆmçvçícçç nç IçìvççÒçOççvç nçílçç. Hçç$ççb®ççÇ mJçYççJçJçÌçÆMç<ìîçb vççWoJçCççjí mçá©JççlççÇ®çí kçÀçnçÇ Òçmçbiç, SKççÐçç mçbIç<çç&®ççÇ cççb[CççÇ, l³çç®³çç DçJçlççÇYçJçlççÇ l³ççuçç HçÓjkçÀ DçMççÇ SkçÀçcççiççícççiç SkçÀ Içìvççb®ççÇ pçb$ççÇ, DçOçÓvçcçOçÓvç sçíìícççíþí GlkçÀ<ç&çÆyçboÓ DçççÆCç SkçÀç cççíþîçç GlkçÀ<ç&çÆyçboÓvçb mçbIç<çç&®ççÇ mçáKççvlç/oá:Kççvlç HççÆjCçlççÇ, DçMççÇ yçnámçbK³ç çÆ®ç$çHçìçb®ççÇ mççOççjCç j®çvçç Dçmçí (nç@çÆuçJçÓ[cçO³çí DçpçÓvçnçÇ Dçmçlçí). cççCçmçç®³çç DçblçjbiççlçuççÇ KçUyçU oçKçJçC³ççmççþçÇ ní GHç³ççíiçç®çb vçJnlçb. ³ççlçÓvç cççiç& kçÀç{C³ççmççþçÇ jívçí mçççÆnl³ççkçÀ[í JçUuçç. çÆ®ç$çHçìçHçí#çç lçáuçvçívçb Lççí[îçç DççOççÇHççmçÓvç DççÆmlçlJççlç Dççuçíu³çç kçÀçobyçjçÇmççjK³çç cççO³çcççlç DçMçç ÒçMvççb®çç MççíOç çÆJçmççJ³çç MçlçkçÀç®³çç mçá©JççlççÇHççmçÓvç®ç ®ççuçÓ Pççuçç nçílçç. pçícmç pçç@Fm& ç, JnçÆpç&çÆvçDçç JçÓuHçÀ ³ççbmççjK³çç uçíKçkçÀçbvççÇ HçÀçjMçç Içìvçç vçmçCççN³çç, HçCç Hçç$ççb®çí cçvççíJ³ççHççj oçKçJçCççN³çç kçÀçobyçN³çç çÆuççÆnu³çç nçíl³çç. cççmçxuç ÒçÓmlç ³çç ÖçWÀ®ç uçíKçkçÀç®³çç ‘In search of lost time’ ³çç cçnçkçÀçobyçjçÇ®çí Kçb[ 1913 lçí 1927 DçMçç oçÇIç& kçÀçuççJçOççÇlç ¬çÀcçMç: ÒççÆmç× Pççuçí nçílçí. Dç®ççvçkçÀ cçvçá<³çç®³çç cçvççuçç ³çííCççjçÇ HçÓJç&mcç=lççR®ççÇ DçvçáYçÓlççÇ ³çç kçÀçobyçjçÇlç DççÆlçMç³ç JçíiçÈ³çç mJçªHççlç cççb[uççÇ nçílççÇ. mççcççíjí ³çíCççjí içbOç, OJçvççÇ, ¢M³çb Jçç Mçyo oÓj içíuçíu³çç HçÓJç&mcç=lççRvçç DçkçÀçÆuHçlçjçÇl³çç pççi³çç kçÀjlççlç. HçÓJçç&³çá<³çç®³çç DçMçç mçlçlç GpçUCççÇmççÆnlç®ç cççCçÓmç Jçlç&cççvççlç pçiçlç Dçmçlççí DçççÆCç YçÓlç-Jçlç&cççvç ³çç oçínçW®³çç DçMçç yçnáHçí[çÇ çÆJçCççÇlçÓvç lççí Iç[lçnçÇ Dçmçlççí. ní J³çkçwlç kçÀjC³ççmççþçÇ ÒçÓmlçvçb çÆJçmkçÀçÆUlç j®çvçç JççHçjuççÇ nçílççÇ. mLçU-kçÀçU ³ççb®³çç HççjbHççÆjkçÀ, SkçÀjí<ççÇ³ç mçámçbyç× cççb[CççÇHçí#çç cçvççlç p³ççÒçcççCçí JçjJçj Hççnlçç Dçmçbyç× YççmçCççjí çÆJç®ççj SkçÀçcççiçÓvç SkçÀ ³çíT MçkçÀlççlç, lçmçí lçí ³çç kçÀçobyçjçÇlç ³çílç pççlççlç. lçjçÇnçÇ çÆJççÆMçä JçíUçÇ çÆJççÆMçä çÆJç®ççj DçLçJçç mcç=lççÇ cçvççlç ³çíC³ççcççiçí kçÀçnçÇ J³ççqkçwlçmççHçí#ç lçkç&ÀMççm$ç Dçmçlçb, lçmçb®ç lçí ³çç kçÀçobyçjçÇlç nçílçb. lçí Guçiç[lç Dçmçlççvçç®ç nUÓnUÓ cççCçÓmç l³çç®³çç Dççlçu³çç iççY³ççmççÆnlç kçÀUÓ uççiçlççí. DççÆlçMç³ç içnvç DçççÆCç lçjçÇnçÇ lçjuç, kçÀçJ³ççlcç Dçmçç DçvçáYçJç ÒçÓmlç®³çç kçÀçobyçjçÇvçb çÆouçç nçílçç. 1950®³çç oMçkçÀçlçnçÇ kçÀçobyçjçÇ ³çç mçççÆnl³çÒçkçÀçjçlçÓvç J³çkçwlç nçíT MçkçÀCççN³çç DççMç³çç®³çç kçÀ#çç ©boçJçC³çç®çí JçíiçJçíiçUí Òç³ççíiç nçílç nçílçí. `vçJç-kçÀçobyçjçÇ' (Nouveau Roman) cnCçÓvç vçblçj DççíUKçuççÇ içíuçíuççÇ SkçÀ vçJççÇvç çÆJçOçç l³çç kçÀçUçlç ÖçÀçvmçcçO³çí Iç[lç nçílççÇ. çÆlçuçç l³çç kçÀçU®³çç HççÆjçÆmLçlççÇ®çí mçboYç& nçílçí. oçívç cçnç³çá×çbvçblçj®³çç ³çájçíHççlç DçvçíkçÀ yçouç Pççuçí nçílçí. içíuççÇ kçÀçnçÇ MçlçkçbÀ JçÌ%çççÆvçkçÀ ÒçiçlççÇ®ççÇ kçÀçmç Oçªvç Þçíÿ yçvçuçíu³çç ³çájçíHçJçj®çç HçÓJçç&Hççj®çç Oçcç&öJçbMçç®çç Hçiç[ç kçÀcççÇ nçílç Dççní Dçmçb Jççìlç Dçmçlççvçç®ç vççPççRvççÇ Oçcç& DçççÆCç JçbMççÆJçÜí<ç Hçávnç SíjCççÇJçj DççCçÓvç Òç®çb[ cçvçá<³çnçvççÇ kçíÀuççÇ nçílççÇ. [çJ³çç çÆJç®ççjmçjCççÇlçÓvçnçÇ uçíçÆvçvç-mì@çÆuçvç®³çç jçÆMç³ççlç cççíþîçç ÒçcççCççlç çÆnbmçç®ççj Pççuçç nçílçç. ³çájçíHçuçç mJççlçb$³ç çÆcçUJçÓvç çÆou³çç®ççÇ ÒççÌ{çÇ çÆcçjJçCççNN³çç Yççb[JçuçMççnçÇ DçcçíçÆjkçíÀvçb oámçN³çç cçnç³çáOoç®³çç DçKçíjçÇuçç 1945 cçO³çí pçHççvçJçj DçCçáyççByç ìçkçÓÀvç DççHçu³çç oçoççÆiçjçÇ®ççÇ ®çáCçÓkçÀ oçKçJçuççÇ nçílççÇ. [çJ³çç-GpçJ³çç mçÊççbcçOçu³çç MççÇlç³çáOoç®çç SkçÀ HççÆjCççcç cnCçÓvç DçCJçm$çmçppç çÆJçcççvçb pçiççJçj IççWiççJçlç nçílççÇ. p³ççuçç çÆkçÀcççvç çÆJç®ççj kçÀjlçç ³çílççí DçMçç cççCçmçç®çç `SKççÐçç çÆJç®ççjmçjCççÇJçj çÆYçmlç ìçkçÓÀvç cççCçmççb®çb Yçuçb nçílçb' ³ççJçj çÆJçéççmç Gjuçç vçJnlçç. mçççÆnl³ççvçb cççCçmçç®çb Dçç³çá<³ç yçouçlçç ³çílçb nç çÆJç®ççjnçÇ ³çç Hççéç&YçÓcççÇJçj HçÀçj YççWiçU DçççÆCç Yççyç[ç JççìÓ uççiçuçç nçílçç. `cççvçJççÇ Dçç³çá<³çççÆJç<ç³ççÇ cçuçç kçÀçnçÇlçjçÇ çÆJçMçí<ç kçÀUuçb Dççní, DçççÆCç kçÀuççkç=ÀlççÇ®çç çÆvçcçç&lçç cnCçpçí ÒççÆlçHçjcçíéçj Dçmçu³çç®³çç DççJçíMççlç cççÇ lçí lçácnçuçç mççbiçlççí Dççní' DçMçç iççÆJç&ÿ YçÓçÆcçkçíÀlçÓvç çÆuççÆnC³ççHçí#çç `cççP³çç cçvççlçuçç DçççÆCç pçiçlççvçç cççPçç nçíCççjç iççWOçU, cççCçmççb®çç mJçYççJç DçççÆCç l³ççb®çb Jçlç&vç ³ççbçÆJç<ç³ççÇ, SkçbÀojçÇlç pçiçççÆJç<ç³ççÇ cçuçç Hç[Cççjí ÒçMvç cççÇ lçácç®³ççmçcççíj cççb[lççí Dççní. DççHçuççÇ kçÀuHçvççMçkçwlççÇ JççHçªvç, Lççí[çÇ kçÀU mççímçÓvç l³ççbHç³ç¥lç Hççínçí®çC³çç®çç Òç³çlvç kçíÀuççlç, lçj lçí mçcçpçÓvç Içílççvçç kçÀoççÆ®çlç lçácnçuçç l³ççlç mJçlç:çÆJç<ç³ççÇ çÆkçbÀJçç lçácç®³çç HççÆjmçjççÆJç<ç³ççÇ kçÀçnçÇlçjçÇ vçJççÇvç mççHç[íuç. cçiç lçácnçÇ®ç ³çç kçÀuççkç=ÀlççÇuçç pçvcç oíT MçkçÀçuç' DçMçç vçcç´ YççJçvçílçÓvç mçççÆnl³ç çÆvçcçç&Cç nçílç nçílçb.

çÆJç®ççjmçjCççÇbçJÆ ç<ç³ççÇ pçíJnç MçbkçÀç GHççÆmLçlç Pççu³çç lçíJnç®ç J³ççqkçwlççÆ®ç$çCçç®ççÇ HççjbHççÆjkçÀ jçÇlçnçÇ DçHçájçÇ YççmçÓ uççiçuççÇ. Hçç$ççb®çí cçÓU mJçYççJç, l³ççblç nçílç pççCççjí yçouç ³ççb®ççÇ SkçÀjí<ççÇ³ç, iççÆCçlççÇ cççb[CççÇ nçÇ DçJççmlçJç DçççÆCç Yççyç[çÇ JççìÓ uççiçuççÇ. HççjbHççÆjkçÀ MçÌuççÇlç jíKççìuçíu³çç J³ççqkçwlçjíKççb®³çç YççJçvçç, l³ççb®çb Jçlç&vç ³ççb®çb Hç×lçMççÇj, mçámçbyç× çÆJçJçí®çvç DçççÆCç çÆJçMuçí<çCç kçÀjlçç ³çílç Dçmçí. DçMçç J³ççqkçwlçjíKçç yçíiç[çÇ YççmçÓ uççiçu³çç. vçJ³çç DççMç³ççuçç pçávççÇ HçjbHçjç v³çç³ç oíT MçkçÀlç vçJnlççÇ. n@jç@u[ çÆHçbìj ³çç vççìkçÀkçÀçjçvçb l³çç kçÀçU®³çç vççìkçÀççÆJç<ç³ççÇ SkçÀ çÆJçOççvç kçíÀuçb Dççní: `DççHçuçç HçÓJçç&vçáYçJç, DççHçuçb (Jçlç&cççvççlçuçb) Jçlç&vç, çÆkçbÀJçç (YççÆJç<³çççÆJç<ç³ççÇ®³çç) DççHçu³çç DççkçÀçb#çç ³çç mçJç& iççíäçÇbçJÆ ç<ç³ççÇ Hçìíuç Dçmçb mHç<ìçÇkçÀjCç çÆkçbÀJçç cçççÆnlççÇ Dçç½ç³ç&kçÀçjkçÀ çÆjlççÇvçb oíT MçkçÀCççjb Hçç$ç ní çÆpçlçkçbÀ mç³çáçqkçwlçkçÀ Dçmçlçb çÆlçlçkçbÀ®ç ³ççbHçÌkçÀçÇ kçÀçnçÇnçÇ kçÀª vç MçkçÀCççjb Hçç$çnçÇ mç³çáçqkçwlçkçÀ Dçmçlçb, DçççÆCç DççHçCç l³çç®³ççkçÀ[í uç#ç ÐççJçb ³çç uçç³çkçÀçÇ®çb Dçmçlçb.' SkçÀç®ç IçìvçíkçÀ[í HççnC³çç®çç ¢çÆäkçÀçíCç DçççÆCç çÆlç®çç nçíCççjç HççÆjCççcç nç Hçç$ççvçámççj, mLçU-kçÀçUçvçámççj JçíiçUç DçmçÓ MçkçÀlççí. l³ççcçáUí J³ççqkçwlççÆ®ç$çCççlç, mçbJççoçblç DçççÆCç Içìvççb®³çç çÆ®ç$çCççlç SkçÀ mçbçÆoiOçlçç DççuççÇ. SKççoçÇ J³çkçwlççÇ kçÀç³ç yççíuçlçí Dççní, Hççnlçí Dççní, çÆkçbÀJçç kçÀçíCçlçç çÆJç®ççj kçÀjlçí Dççní, ní uçíKçkçÀ cççb[íuç, HçCç l³çç J³çkçwlççÇ®³çç lççW[®çb Jççkçw³ç, cçvççlçuçç çÆJç®ççj çÆkçbÀJçç çÆvçjçÇ#çCç Kçjb Dççní çÆkçbÀJçç Kççíìb ní cçç$ç uçíKçkçÀ mççbiçCççj vççnçÇ, DçMçç çÆuçKççCççuççnçÇ ³ççlç cççv³çlçç çÆcçUçuççÇ. Jçç®çkçÀçuçç ní kçÀoççÆ®çlç YçbpççUÓvç ìçkçÀCççjb JççìÓ MçkçíÀuç, HçCç uçíKçkçÀç®³çç ÒççÆlçHçjcçíéçj DçmçC³çç®³çç HççjbHççÆjkçÀ DççÆOçkçÀçjçHçí#çç ní uççíkçÀMççnçÇuçç DççÆOçkçÀ Dçvçámçªvç nçílçb, kçÀçjCç ³ççlç Jçç®çkçÀçuçç HçÓJççanÓvç pççmlç DççÆOçkçÀçj çÆouçí içíuçí nçílçí, Jç l³ççJçj pççmlç pçyççyçoçjçÇnçÇ ìçkçÀC³ççlç DççuççÇ nçílççÇ. l³çç kçÀçUçÇ vçJç-kçÀçobyçjçÇ®³çç MçÌuççÇlç çÆuççÆnCççN³ççbHçÌkçÀçÇ cççiç&çÆjlç od³çájçmç nçÇ SkçÀ cçnÊJçç®ççÇ ÖçWÀ®ç uçíçÆKçkçÀç nçílççÇ. DççHçu³çç DççMç³ççuçç v³çç³ç oíCççjí IçìkçÀ vçJç-kçÀçobyçjçÇlç Dççnílç DçççÆCç l³ççcçáUí DççHçuçç DççMç³ç çÆ®ç$çHçìçlç cççb[C³ççmççþçÇ ³çç vçJççÇvç ÒçJççnç®çç DççOççj Içílçç ³çíF&uç, Dçmçb `çÆnjçíçÆMçcçç...'®çç çÆoioMç&kçÀ DççuçB jívçíuçç pççCçJçuçb. `çÆnjçíçÆMçcçç...'®ççÇ HçìkçÀLçç od³çájçmçvçb çÆuçnçJççÇ DçMççÇ l³çç®ççÇ F®sç nçílççÇ. l³ççb®³çç HççÆnu³çç YçíìçÇlç Hçá<kçÀU içHHçç Pççu³ççJçj jívçí çÆlçuçç cnCççuçç: `DççHçCç FlçkçÀç JçíU pçíJnç MççblçHçCçí ®çnç®çí Iççíì Içílç DçJççblçj içHHçç cççjlç nçílççí, lçíJnç®ç DçCJçm$çb uççouçíuççÇ çÆJçcççvçb pçiçYçj çÆIçjìîçç Iççuçlç nçílççÇ. DççHçu³ççmççjK³çç DçvçíkçÀ cççCçmççbvçç ³çç®ççÇ pççCççÇJç Dççní, HçCç lçjçÇnçÇ lççÇ kçÀçnçÇ Pççuçb®ç vççnçÇ DçMçç Hç×lççÇlç pçiçlç Dçmçlççlç. ní HçÀçj çÆJççÆ®ç$ç vççnçÇ Jççìlç?' ní yççÇpç IçíTvç od³çájçmçvçb kçÀçnçÇ mçbJçço çÆuççÆnuçí, DçççÆCç çÆ®ç$çHçìç®ççÇ Iç[Cç mçáª PççuççÇ. çÆ®ç$çHçì ÖçWÀ®ç-pçHççvççÇ mçnkçÀç³çç&vçb yçvçCççj nçílçç. l³çç®çç kçÀçnçÇ Yççiç pçHççvçcçO³çí lçj kçÀçnçÇ Yççiç ÖçÀçvmçcçO³çí çÆ®ççÆ$çlç nçíCççj ní DççOççÇ®ç þjuçb nçílçb. çÆ®ç$çHçìçlçuçí kçÀuççJçblçnçÇ ÖçWÀ®ç DçççÆCç pçHççvççÇ DçmççJçílç DçMççÇ DçHçí#çç nçílççÇ. çÆvçcçç&l³ççb®³çç DçMçç mçJç& HçÓJç&mçÓ®çvççbvçç Dçvçámçjlç od³çájçmçvçb SkçÀ ÖçWÀ®ç m$ççÇ DçççÆCç SkçÀ pçHççvççÇ Hçá©<ç ³ççb®³ççcçO³çí mçbJçço j®çuçí. nUÓnUÓ HçìkçÀLçívçb DççkçÀçj Içílçuçç. jívçí-od³çájçmç ³ççb®³ççlç Dçmçuçíu³çç SkçÀpççÇJç mçbJçíovçç DçççÆCç pçççÆCçJçç ³ççbcçáUí od³çájçmç®ççÇ HçìkçÀLçç jívçí®³çç DççMç³ççuçç v³çç³ç oílçí, lçj jívçívçb yçvçJçuçíuçç çÆ®ç$çHçì HçìkçÀLçíMççÇ HçÓCç&lç: ÒççcçççÆCçkçÀ Dççní. vçççÆ³çkçíÀ®³çç YçÓçÆcçkçíÀlç Scççv³çáSuç çÆjJnç ³çç DççÆYçvçí$ççÇvçb DççHçu³çç HççÆnu³çç®ç çÆ®ç$çHçìçlç HçÓCç&lç: JçíiçÈ³çç DççÆYçvç³ççvçb kçÀLççvçkçÀçlçu³çç J³çççÆcçÞçlçíuçç mççkçÀçj kçíÀuçb.

içÓ{, içbYççÇj DçMçç mçbiççÇlçç®³çç pççí[çÇvçb çÆ®ç$çHçìç®ççÇ Þçí³çvççcççJçuççÇ ³çílçí. jKçjKççÇlç, JçÌjçCç pççÆcçvççÇJçj SkçÀç®ç pççiççÇ sçíìí Oçácççjí HçáÀìuçí Dççnílç Dçmçb kçÀçnçÇmçb JççìçJçb Dçmçb SkçÀ çÆmLçj ¢M³ç Hççéç&YçÓcççÇJçj çÆomçlç jçnlçb. Þçí³çvççcççJçuççÇ mçbHçu³ççvçblçj SkçÀcçíkçÀçb®³çç çÆcçþçÇlç çÆJçmççJçuçíu³çç oçívç vçivç MçjçÇjçb®çb mçcççÇHç¢M³ç çÆomçlçb. l³ççb®çí ®çínjí çÆomçlç vççnçÇlç. l³çç MçjçÇjçbJçj jçKçímççjKçí kçÀCç Hç[lç Dçmçlççlç, DçççÆCç lççÇ MçjçÇjb l³çç jçKçí®³çç Lçjçvçb cççKçuçíuççÇ çÆomçlççlç. cçiç jçKç vççnçÇMççÇ nçíTvç MçjçÇjb çÆvçlçU, ®çcçkçÀoçj çÆomçÓ uççiçlççlç.

nUÓnUÓ SkçÀ m$ççÇ Jç SkçÀ Hçá©<ç ³ççb®³ççlçuçç mçbJçço SíkçÓÀ ³çíT uççiçlççí. ®çínjí çÆomçlç vçmçu³ççcçáUí ¢M³ç Jç mçbJçço l³çç®ç J³çkçwlççRcçO³çí, SkçÀç®ç çÆþkçÀçCççÇ, SkçÀç®ç JçíUçÇ nçílç Dççnílç kçÀç ³çççÆJç<ç³ççÇ kçÀçíCçlççnçÇ ª{ mçbkçíÀlç çÆcçUlç vççnçÇ. mçbJççoçlçnçÇ mçbçÆoiOçlçç Dççní. çÆnjçíçÆMçcççcçO³çí DççHçCç kçÀç³ç kçÀç³ç yççÆIçlçuçb, ní m$ççÇ mççbiçlç Dççní; lçj lçÓ ³ççlçuçb kçÀçnçÇ®ç yççÆIçlçuçb vççnçÇmç, DçççÆCç lçí DççÆmlçlJççlç®ç vççnçÇ Dçmçb cnCçlç Hçá©<ç lçí mçJç& vççkçÀçjlççí Dççní. m$ççÇ pçí kçÀçnçÇ yççÆIçlçu³çç®çb mççbiçlçí, lçí mçJç& SKççÐçç cçççÆnlççÇHçìçlçu³çç ¢M³ççbÒçcççCçí, m$ççÇ®³çç lççW[®³çç mçbJççoçlççÇuç lçHçMççÇuççvçámççj çÆomçlç jçnlçb. mçbJççonçÇ cçççÆnlççÇHçìçlçu³ççmççjKçí, SkçÀçcççiçÓvç SkçÀ lçHçMççÇuççb®çb JçCç&vç kçÀjCççjí Dççnílç. lçí mçJç& lçHçMççÇuç çÆnjçíçÆMçcççJçj®³çç 1945®³çç DçCçánuu³çç®³çç mcç=lççRMççÇ mçbyçbçÆOçlç Dççnílç, HçCç Jçlç&cççvççlçuçí (cnCçpçí nuu³ççvçblçj kçÀçnçÇ kçÀçU GuçìÓvç içíu³ççvçblçj®çí) Dççnílç, ní nUÓnUÓ uç#ççlç ³çíT uççiçlçb. FçÆmHçlçUçlç GHç®ççj IçíCççjí ©iCç ³ççlç çÆomçlççlç. DçCçánuu³ççyçÎuç®çb mçbûçnçuç³ç DçççÆCç lçí Hççnlç çÆnb[Cççjí uççíkçÀ çÆomçlççlç. FçÆmHçlçUç®ççÇ Fcççjlç, Dççlçu³çç Kççíu³çç, l³ççlçuçí ©iCç DçMçç mçá©JççlççÇuçç mççO³çç JççìCççN³çç ÒççÆlçcççb®³çç pççiççÇ nUÓnUÓ DçCçánuu³çç®ççÇ YççÇ<çCçlçç ®ç{l³çç YççpçCççÇlç oçKçJçCççN³çç ÒççÆlçcçç ³çíT uççiçlççlç. DçCçánuu³ççvçblçj uçiçí®ç®³çç kçÀçUçlçuççÇ DçmççJççÇlç DçMççÇ JççìCççjçÇ Yççpçuçíu³çç ®çínN³ççb®ççÇ DçççÆCç MçjçÇjçb®ççÇ çÆpçJçblç cççCçmçb, uçnçvç cçáuçb çÆomçlççlç. HçCç m$ççÇ®³çç lççW[®çç mçbJçço cçç$ç mçbûçnçuç³ççlç HçççÆnuçíu³çç, DçCçánuu³çç®³çç YççÇ<çCç mçbnçjç®çí lçHçMççÇuç Hçávçj&çÆ®çlç kçíÀuçíu³çç kçÀLçvççlcçkçÀ çÆ®ç$çHçìççÆJç<ç³ççÇ yççíuçlççí, l³ççcçáUí lççÇ ¢M³çb Òçl³ç#ç DçCçánuu³çç®³çç JçíU®ççÇ vçmççJççÇlç Dçmçb Jççìlçb. nUÓnUÓ DçCçámçbnçjç®ççÇ ¢M³çb pççTvç vçÌmççÆiç&kçÀ DçççÆCç cççvçJççÇ HçávççÆvç&çÆcçlççÇ®ççÇ ¢M³çb çÆomçÓ uççiçlççlç. pççÇJçpçblçÓ, JçvçmHçlççÇ ³ççb®ççÇ Hçávnç Jçç{ nçíT uççiçuççÇ Dççní, vçoçÇ Jççnlçí Dççní, mçJç& kçÀçnçÇ HçÓJç&Jçlç nçílç Dççní DçMççÇ ¢M³çb çÆomçÓ uççiçlççlç. Þçí³çvççcççJçuççÇmççíyçlç DççuçíuççÇ, JçvçmHçlççÇuçç Oçácççjí HçáÀìlç DçmççJçílç DçMççÇ ÒççÆlçcççnçÇ l³ççlç Hçávnç ³çíTvç pççlçí. m$ççÇ®³çç lççW[®çb çÆvçJçíovçnçÇ l³ççvçámççj yçouçlçb. Hççéç&mçbiççÇlçnçÇ DççMççoç³çkçÀ yçvçlçb. nç Òçmçbiç mçácççjí HçbOçjç çÆcççÆvçìçb®çç Dççní. l³ççlçÓvç DçvçíkçÀ ÒçMvç GHççÆmLçlç nçílççlç. yççíuçCççjí m$ççÇ-Hçá©<ç kçÀçíCç Dççnílç? DççHçu³ççuçç pççÇ ¢M³çb çÆomçlç jçnlççlç, lççÇ l³çç m$ççÇvçb kçíÀuçíu³çç JçCç&vççyçjnákçÓÀcç Dçmçlççlç. cçiç lççí Hçá©<ç lçí mçJç& kçÀç vççkçÀçjlççí Dççní? cnCçpçí pçí çÆomçlçb Dççní, lçí Kçjb vççnçÇ kçÀç? kçÀçÇ lçí çÆ®ç$çHçìçlç Dçmçlçb l³ççÒçcççCçí Kçjb JççìCççjb, HçCç DççYççmççÇ, j®çuçíuçb, çÆ®ççÆ$çlç kçíÀuçíuçb Dççní? HçCç DçcçíçÆjkçíÀvçb çÆnjçíçÆMçcççJçj DçCçáyççByç lçj Kçjç®ç ìçkçÀuçç nçílçç. DçCçáyççByç Hç[uçç çÆlçLçÓvç kçÀçnçÇ HçÓÀì DçblçjçJçj®³çç, GOJçmlç Pççuçíu³çç DçççÆCç nuu³çç®³çç mcçjCççmççþçÇ pçlçvç kçÀªvç þíJçuçíu³çç FcççjlççÇ®çí DçJçMçí<ç, çÆlç®³çç Içácçìç®çç mççbiçç[ç, çÆnjçíçÆMçcçç®çb mçbûçnçuç³ç DçMçç kçÀçnçÇ ÒççÆlçcçç lçj sç³çççÆ®ç$çb, cçççÆnlççÇHçì DçMçç cççO³çcççbÜçjí Dçpçjçcçj Pççu³çç Dççnílç, DçççÆCç l³çç lçMçç®ç, cnCçpçí DççHçu³çç mcç=lççÇlç Dççnílç lçMçç®ç çÆomçlççlç. cçiç DççHçu³çç mcç=lççÇlç kçÀçnçÇ iççWOçU Dççní Dçmçb kçÀçnçÇ FLçb mçá®çJçuçb Dççní kçÀç? Dçmçb mçÓçÆ®çlç JnçJçb DçMççÇ kçÀçnçÇ Jççkçw³çb DçççÆCç ÒççÆlçcçç DççHçu³ççuçç ³çç Yççiçç®³çç MçíJçìçÇ çÆomçlççlç. çÆnjçíçÆMçcççlçuççÇ mcççjkçbÀ Hççnç³çuçç Dççuçíuçí ìáçÆjmìçb®çí IççíUkçíÀ, l³ççb®³ççMççÇ nmçlçcçáKççvçb yççíuçCççjçÇ pçHççvççÇ iççF&[ DçMçç kçÀçnçÇ ÒççÆlçcçç çÆomçlççlç. mcçjCçmLçUçb®³çç l³çç ÒççÆlçcççbJçj SíkçÓÀ ³çíCççjçÇ m$ççÇ®³çç lççW[®ççÇ Jççkçw³çb cçç$ç çÆJçmcç=lççÇyçÎuç®ççÇ Dçmçlççlç. pçCçÓ DçMçç Hç×lççÇvçb, nmçlçKçíUlç pçiçlççvçç cçOçvçb®ç SKççÐçç Hç³ç&ìvçmLçUçÇ içíu³ççmççjKççÇ DçCçáyççByç®ççÇ DççþJçCç þíJçCçb cnCçpçí DçCçáçÆJçOJçbmçç®ççÇ vç=Mçbmçlçç çÆJçmçjC³ççmççjKçb®ç Dççní.

³ççvçblçj®çç Yççiç JçjJçj Hççnlçç mçjUmççíì Jççìlççí. FlçkçÀç JçíU p³ççb®³çç MçjçÇjçb®ççÇ mçcççÇHç¢M³çb çÆomçlç nçílççÇ DçççÆCç p³ççb®çí DççJççpç SíkçÓÀ ³çílç nçílçí, lççÇ m$ççÇ DçççÆCç lççí Hçá©<ç ³ççb®çí ®çínjí çÆomçlççlç. l³ççb®³çççÆJç<ç³ççÇ®çí kçÀçnçÇ lçHçMççÇuçnçÇ mçbYçç<çCççlçÓvç kçÀUlççlç. lççÇ SkçÀ ÖçWÀ®ç DççÆYçvçí$ççÇ Dççní. Mççblçlçí®çç mçboíMç oíCççN³çç SkçÀç çÆ®ç$çHçìç®³çç çÆ®ç$ççÇkçÀjCççmççþçÇ lççÇ kçÀçnçÇ çÆoJçmç çÆnjçíçÆMçcççcçO³çí DççuççÇ Dççní. çÆlç®³çç nç@ìíuç®³çç KççíuççÇlç, çÆlç®³çç çÆyçsçv³ççJçj lçí oçíIçb Dççnílç. l³ççb®ççÇ kçÀçíCçlççÇnçÇ HçÓJç&DççíUKç vçmçlççvçç kçíÀJçU vçpçjYçíìçÇvçblçj çÆlçvçb l³ççuçç DççHçu³çç KççíuççÇJçj ³çíT çÆouçb DçmççJçb. Hçjkçw³çç Mçnjçlç çÆJçvççHççMç, SkçÀçkçÀçÇ Dçmçlççvçç kçíÀJçU kçÀçnçÇ kçÀçUç®³çç mççíyçlççÇHçájlççÇ, çÆkçbÀyçnávçç çÆvçJJçU MçjçÇjmçáKççmççþçÇ SkçÀ$ç ³çíCççjçÇ DçMççÇ pççí[HççÇ pçiççlçu³çç çÆkçÀl³çíkçÀ Mçnjçblç Yçíìlç DçmçlççÇuç; l³ççlç çÆJçMçí<ç lçí kçÀç³ç, Dçmçb Jççìlç Dçmçlççvçç nUÓnUÓ l³ççHçuççÇkçÀ[®çb kçÀçnçÇlçjçÇ pççCçJçÓ uççiçlçb. SkçÀcçíkçÀçb®³çç Dçç³çá<³çççÆJç<ç³ççÇ®çí lçHçMççÇuç oçíIçbnçÇ SkçÀcçíkçÀçbvçç çÆJç®ççjlç Dçmçlççlç, DçççÆCç l³çç çÆJç®ççjCççbvçç GÊçjbnçÇ oílç Dçmçlççlç. çÆnjçíçÆMçcççJçj yççByç Hç[uçç lçíJnç vçç³çkçÀç®çb mçJç& kçáÀìábyç l³ççlç cççjuçb içíuçíuçb Dçmçlçb. lççí DççIçç[çÇJçj içíuçç Dçmçu³ççvçb, cnCçpçí çÆvçJJçU ³ççíiçç³ççíiççvçb Jçç®çuçíuçç Dçmçlççí. DçcçíçÆjkçíÀvçb pçHççvçJçj DçCçáyççByç ìçkçÀu³çç®ççÇ yççlçcççÇ kçÀUlçí, lçíJnç vçççÆ³çkçÀç Hç@çÆjmçcçO³çí Dçmçlçí. çÆlçLçb lçíJnç kçÀç³ç HççÆjçÆmLçlççÇ nçílççÇ ³çççÆJç<ç³ççÇ®çí ÒçMvç vçç³çkçÀ çÆlçuçç çÆJç®ççjlççí. `lççí GvnçÈ³ççlçuçç SkçÀ ÒçmçVç çÆoJçmç nçílçç; DçCçáyççByç®³çç nuu³ççcçáUí DçKçíj ³çáOo mçbHçuçb, ³çç®çç ÖçÀçvmçcçO³çí mçiçÈ³ççbvçç Dççvçbo®ç Pççuçç nçílçç; uççíkçÀçbvççÇ jml³ççJçj ³çíTvç pçuuççí<ç kçíÀuçç nçílçç; cççÇ SíkçÀuçíuçb ní mçiçUb Kçjb vçç?' DçMçç l³çç®³çç ÒçMvççbvçç lççÇ nçíkçÀçjçLçça GÊçjb oílçí. çÆJç®ççjçlç içábiçuçíu³çç, HçÓJç&mcç=lççÇbvççÇ içbYççÇj Pççuçíu³çç vçç³çkçÀç®çç ®çínjç DççjMççlç çÆomçlççí. kçÀçlçj mJçjçlç lççí SkçÀ®ç Jççkçw³ç G®®ççjlççí: `yççByçnuu³çç®ççÇ yççlçcççÇ kçÀUu³ççJçj mçiçÈ³çç pçiççvçb pçuuççí<ç kçíÀuçç.' vçççÆ³çkçíÀvçb çÆnjçíçÆMçcççlç mçiçUb kçÀçnçÇ HççnÓvçnçÇ kçÀçnçÇ®ç HçççÆnuçb vççnçÇ, Dçmçb lççí mççjKçb kçÀç cnCçlç Dçmçíuç ³çç®çç lçíJnç Dçboçpç ³çílççí. cçnç³çá×çlç pçíl³ççb®³çç yççpçÓ®çç ÖçÀçvmç DçççÆCç çÆpçlç þjuçíuçç pçHççvç DçMçç HçjmHçjçÆJçjçíOççÇ yççpçÓbvççÇ uç{uçíu³çç oçívç oíMççbcçOçÓvç Dççuçíu³çç ³çç oçíIççbHçÌkçÀçÇ SkçÀçvçb®ç kçÀçnçÇlçjçÇ çÆJçuç#çCç mççímçuçb Dççní Dçmçç SkçÀçbiççÇ, kçÀçUç-Hççb{jç DççJçíMç cçç$ç FLçb Dçç{Ulç vççnçÇ. çÆkçbÀyçnávçç KçÓHç Dççlç ©lçuçíu³çç, mçuçCççN³çç, HçCç mçjU pçiçC³ççmççþçÇ Òç³çlvçHçÓJç&kçÀ oÓj {kçÀuçuçíu³çç mcç=lççÇ nç l³çç oçívç çÆpçJççbcçOçuçç SkçÀ mçcççvç Oççiçç Dççní, Dçmçb®ç pççCçJçlç jçnlçb.

nmçlçcçáKç DçmçCççN³çç vçççÆ³çkçÀí®³çç JççiçC³ççlç DçOçÓvçcçOçÓvç kçÀçnçÇ #çCççbHçájlçç HçÀjkçÀ Hç[lççvçç çÆomçlççí. Dç®ççvçkçÀ çÆlç®³çç ®çínN³ççJçj Jçíovçç, YççÇlççÇ DçMçç YççJçvçç çÆomçlççlç; mJçj kçÀçHçjç nçílççí; yççíuçlççyççíuçlçç cçO³çí®ç lççÇ mlçyOç nçílçí; #çCççOçç&lç HçÓJç&Jçlç nçílçí. lçí kçÀMççcçáUí nçílç DçmççJçb ³çç®ççÇ HççÆnuççÇ mçÓ®çvçç ÒçkçÀçMç³ççípçvçílçÓvç çÆcçUlçí. Hç@çÆjmçcçO³çí jçnç³çuçç ³çíC³ççDççOççÇ lçÓ kçáÀþí nçílççÇmç, ³çç vçç³çkçÀç®³çç ÒçMvççuçç GÊçj cnCçÓvç lççÇ DççHçu³çç cçÓU iççJçç®çb vççJç mççbiçlçí: `vçJníj'. l³çç #çCççÇ lççí ìíyçuçuçBHç uççJçlççí, DçççÆCç DççlççHç³ç¥lç DçbOççjçlç DçmçCççjç çÆlç®çç ®çínjç ÒçKçj ÒçkçÀçMççlç mHçä çÆomçÓ uççiçlççí. vçç³çkçÀçvçb çÆJç®ççjuçíu³çç ÒçMvççbvçç lççÇ GÊçjb oílçí. l³ççblçÓvç çÆlçvçb DççHçu³çç vçJçN³ççuççnçÇ vç mççbçÆiçlçuçíu³çç çÆlç®³çç YçÓlçkçÀçUçlçu³çç SkçÀç kçÀçUçíK³çç kçÀçuçKçb[çuçç lççÇ nUÓnUÓ mççcççíjçÇ pççlççvçç çÆomçlçí. çÆlç®çç YçÓlçkçÀçU ª{ Hçwuç@Mçyç@kçÀ®³çç lçb$ççvçb kçÀçuç¬çÀcççvçámççj mçcççíj ³çílç vççnçÇ, lçj cççCçmçç®³çç mcç=lççÇ pçMçç çÆJçmkçÀçÆUlç Dçmçlççlç, lçmçç lççí lçákçÀ[îçç lçákçÀ[îççlçÓvç kçÀUlç pççlççí. l³çç®ççÇ ®ççnÓuç kçíÀJçU kçÀçnçÇ mçíkçbÀoçb®³çç SkçÀç ¢M³ççlçÓvç uççiçlçí. vçç³çkçÀ PççíHçílç Dçmçlççvçç l³çç®³çç nçlçç®ççÇ yççíìb nuçlç Dçmçlççlç. vçççÆ³çkçÀç l³ççbkçÀ[í Hççnlççvçç çÆomçlçí. Dç®ççvçkçÀ çÆlç®çç ®çínjç içbYççÇj nçílççí. Hç[ÐççJçj JçíiçUb®ç ¢M³ç çÆomçÓ uççiçlçb. çÆvçHççÆ®çlç HççuçLçç Hç[uçíuçç SkçÀ cççCçÓmç çÆomçlççí. l³çç®³çç nçlçç®ççÇ yççíìb lçMççÇ®ç nuçlç Dçmçlççlç. l³çç®³ççJçj DççíCçJççÇ PççuçíuççÇ, lççW[ jkçwlççvçb cççKçuçíuççÇ vçççÆ³çkçÀç çÆomçlçí. uçiçí®ç ¢M³ç yçouçÓvç Hçávnç lççÇ®ç vçç³çkçÀçyçjçíyçj çÆ®ç$çHçìç®³çç Jçlç&cççvççlç çÆomçlçí. l³ççJçªvç nçÇ çÆlç®ççÇ mcç=lççÇ DçmççJççÇ Dçmçç Dçboçpç ³çílççí. vçblçj vçJníjçÆJç<ç³ççÇ vçç³çkçÀ çÆlçuçç ÒçMvç çÆJç®ççjlççí, lçíJnç®³çç çÆlç®³çç ÒççÆlççÆ¬çÀ³çíJçªvç l³çç iççJççMççÇ çÆlç®³çç kçÀìÓ mcç=lççÇb®çç mçbyçbOç Dççní, ní uç#ççlç ³çílçb. Gjuçíuçç yçjç®çmçç Yççiç vçççÆ³çkçÀí®³çç kçÀLçvççlçÓvç DçççÆCç YçÓlçkçÀçUç®³çç ¢M³ççbcçOçÓvç kçÀUlççí. oámçN³çç cçnç³çá×ç®³çç kçÀçUçlç vççPççÇ pçcç&vççÇvçb ÖçÀçvmç Hççoç¬çÀçblç kçíÀuçç nçílçç. l³çç JçíUçÇ kçÀçíJçÈ³çç Jç³ççlç Dçmçlççvçç vçççÆ³çkçÀç SkçÀç pçcç&vç mçÌçÆvçkçÀç®³çç Òçícççlç Hç[uçíuççÇ Dçmçlçí. ³çá×çlç pçcç&vççÇ®çç Hçç[çJç nçíTvç ÖçÀçvmç mJçlçb$ç nçílççí, lçíJnç iççJçkçÀjçÇ l³çç mçÌçÆvçkçÀçuçç þçj cççjlççlç. MççíkçÀçkçáÀuç DçJçmLçílç l³çç ÒçílççHççMççÇ lççÇ mççHç[lçí, lçíJnç mçblçHlç iççJçkçÀjçÇ çÆlç®çb [çíkçbÀ Yççojlççlç. mçJçç¥mçcççíj çÆlç®ççÇ vççuçmlççÇ nçílçí. DççF&Jç[uççbvçç çÆlç®³çççÆJç<ç³ççÇ Mçjcç Jççìlçí. lççÇ cçíuççÇ Dçmçb lçí iççJççuçç YççmçJçlççlç, DçççÆCç çÆlçuçç lçUIçjçlç [çbyçÓvç þíJçlççlç. cçvççJçj®çç lççyçç HçÓCç& njHçuçíuççÇ DçMççÇ lççÇ çÆkçÀl³çíkçÀ cççÆnvçí l³çç lçUIçjçlç kçÀç{lçí. Hçávnç YççvççJçj Dççu³ççJçj DççF&Jç[çÇuç çÆlç®ççÇ jJççvçiççÇ Hç@çÆjmçuçç kçÀjlççlç. lççÇ Hç@çÆjmçcçO³çí Hççínçí®çlçí lçíJnç çÆnjçíçÆMçcççJçj®³çç DçCçánuu³çç®ççÇ yççlçcççÇnçÇ çÆlçLçb Hççínçí®çuççÇ Dçmçlçí. l³ççvçblçj içíuççÇ ®ççÌoç Jç<ç¥ çÆlçvçb vçJníj®çb lççW[nçÇ HçççÆnuçíuçb vçmçlçb. © Abhijeet Ranadivé

kçw³çáçÆyçmì MçÌuççÇlçu³çç çÆ®ç$ççlç p³ççÒçcççCçí SKççoçÇ JçmlçÓ çÆÜçÆcçlç kç@ÀvçJnçmçJçj DçJççmlçJç jçÇlççÇvçb, JçíiçJçíiçÈ³çç DçbiççbvççÇ çÆomçlçí, DçççÆCç l³ççlçÓvç pçMççÇ lççÇ mJçlç:®³çç JççmlçJç çÆ$ççÆcçlç mJçªHçç®çb DççÆOçkçÀ J³ççHçkçÀ, çÆJçjçì oMç&vç Òçí#çkçÀçuçç Iç[Jçlçí, lçmçí ³çç kçÀLççYççiçç®çí JçíiçJçíiçUí HçÌuçÓ JçíiçJçíiçÈ³çç ¬çÀcççvçb DççHçu³ççmçcççíj ³çílççlç. Jçlç&cççvççlçuçç pçHççvççÇ Hçá©<ç DçççÆCç YçÓlçkçÀçUçlçuçç pçcç&vç ³ççb®ççÇ mçjçÆcçmçU nçílçí. SkçÀç #çCççÇ pçHççvççÇ Hçá©<ç çÆlçuçç çÆJç®ççjlççí: `lçÓ lçUIçjçlç Dççnímç, l³ççDççOççÇ®ç cççÇ cçíuçíuççí Dççní, nçí³ç vçç?' nçÇ mçjçÆcçmçU DçççÆCç l³ççlçÓvç GlHçVç nçíCççjb mççOçc³ç& kçíÀJçU çÆlç®³çç Dçç³çá<³ççlçu³çç oçívç Hçá©<ççbcçO³çí vççnçÇ, lçj l³çç®çç çÆnjçíçÆMçcççMççÇnçÇ mçbyçbOç Dççní. jívçí nç mçbyçbOç ¢M³ç-ÞççJ³ç IçìkçÀçbÜçjí mçÓçÆ®çlç kçÀjlççí, DçççÆCç l³ççblçÓvç®ç lççí kçÀLçí®³çç HçuççÇkçÀ[í pççTvç kçÀçnçÇlçjçÇ DççÆOçkçÀ J³ççHçkçÀ cççb[lççí. mçá©JççlççÇ®³çç HçbOçjç çÆcççÆvçìçblç çÆomçuçíu³çç çÆnjçíçÆMçcççcçOçu³çç DçvçíkçÀ mLçUçbcçO³çí SkçÀ mcççjkçÀçÆMçuçç ³çíTvç içíuçíuççÇ Dçmçlçí. DçCçánuu³çç®çb çÆJçmcçjCç nçíT vç³çí, cnCçÓvç l³çç çÆMçuçíJçj nuu³ççmçboYçç&lç kçÀçnçÇlçjçÇ kçÀçíjuçíuçb Dçmçlçb. vçJníjcçO³çí lçUIçjçlç Dçmçlççvçç vçççÆ³çkçÀç DççHçu³çç HççÆnu³çç Òçícçç®³çç oá:Kçç®ççÇ mJçlç:uçç HçávnçHçávnç DççþJçCç kçÀªvç oíC³ççmççþçÇ vçKççbvççÇ lçUIçjçlçu³çç çÆYçblççÇJçj DççíjKç[í kçÀç{lççvçç çÆomçlçí. vçKçb jkçwlçyçbyççU Pççu³ççvçb çÆYçblççÇJçj jkçwlçç®çí [çiç Hç[uçíuçí çÆomçlççlç. çÆnjçíçÆMçcççlçuççÇ mcç=çÆlççÆ®çvnb çÆomçlç Dçmçlççvçç vçççÆ³çkçÀí®³çç lççW[®ççÇ çÆJçmcç=lççÇçÆJç<ç³ççÇ®ççÇ pççÇ Jççkçw³çb SíkçÓÀ ³çílççlç, l³ççb®çç mçbyçbOç nUÓnUÓ uç#ççlç ³çílççí: `çÆJçmcç=lççÇ cnCçpçí kçÀç³ç lçí cçuççnçÇ cççnçÇlç Dççní, kçÀçjCç cçuççnçÇ mcç=lççÇ®ççÇ oíCçiççÇ Dççní. cççP³ççHççMççÇ Dçmçuçíu³çç mçJç& MçkçwlççÇçÆvçMççÇ cççÇ çÆJçmçj Hç[Ó vç oíC³çç®çç DççìççÆHçìç kçíÀuçç, HçCç lçjçÇnçÇ cççÇ çÆJçmçjuçí Dççní. cççPçb mççblJçvç Pççu³ççvçblçjnçÇ pççÇ çÆMçuuçkçÀ jçnçÇuç DçMççÇ mcç=lççÇ cçuçç uççYççJççÇ ³ççmççþçÇ cççÇ DççìççÆHçìç kçíÀuçç, HçCç cççÇ çÆJçmçjuçí Dççní. HçÓJçça cççnçÇlç Dçmçuçíu³çç iççíäçÇ kçÀUívççMçç nçílççÇuç DçççÆCç DççHçCç l³çç kçÀç uç#ççlç þíJçç³ç®³çç ³çç®ççÇ kçÀçjCçb®ç çÆJçmçªvç pççT DçMçç Yç³çÒço DçJçmLçíuçç cççÇ Hççínçí®çÓ vç³çí ³ççmççþçÇ cççÇ DççìççÆHçìç kçíÀuçç, HçCç cççÇ çÆJçmçjuçí Dççní.'

çÆlç®ççÇ kçÀLçç SíkçÀu³ççvçblçj vçç³çkçÀ çÆlçuçç cnCçlççí: `DççHçCç kçÀoççÆ®çlç Hçávnç kçÀOççÇ®ç YçíìCççj vççnçÇ. kçÀçnçÇ kçÀçU uççíìu³ççvçblçj, Flçj çÆm$ç³çç Dçç³çá<³ççlç Dççu³ççvçblçj cççÇ lçáuçç çÆJçmçªvçnçÇ pççF&vç; HçCç çÆJçmcç=lççÇcçO³çí pççÇ Yç³ççJçnlçç Dççní, lççÇ cçç$ç Dççlçç kçÀç³çcç®ççÇ cççP³çç uç#ççlç jçnçÇuç.' vçççÆ³çkçÀívçb DçvçáYçJçuçíuçb HççÆnuçbJççÆnuçb Òçícç pçíJnç Flçkçw³çç ¬çÓÀjHçCçí vçä kçíÀuçb pççlçb, lçíJnç l³çç®³çç oá:Kççvçb lççÇ Flçj mçJç& kçÀçnçÇ çÆJçmçjlçí. lçí oá:Kç YçUYçUlç jçnCçb nç®ç pçCçÓ çÆlç®³çç çÆpçJçblç DçmçC³çç®çç HçájçJçç Dçmçlççí. cnCçÓvç®ç l³çç oá:KççlçÓvç yççníj Hç[Óvç lççÇ pçíJnç ®ççj®ççÌIççbmççjKççÇ pçiçÓ uççiçlçí, lçíJnç lççÇ pçCçÓ çÆlç®³çç HççÆnu³ççJççÆnu³çç ÒçícççMççÇ ÒçlççjCçç kçÀjlçí. SkçíÀkçÀçUçÇ HçjçkçÀçíìçÇ®çb oá:Kç oíCççN³çç iççíäçÇçÆJç<ç³ççÇ vçblçj kçÀçnçÇ®ç vç JççìCçb ní Yç³ççJçn Dççní. çÆJçmcç=lççÇcçOçuççÇ nçÇ Yç³ççJçnlçç pçMççÇ J³ççqkçwlçiçlç Dçç³çá<³ççlç pççCçJçÓ MçkçÀlçí, lçMççÇ®ç lççÇ çÆnjçíçÆMçcççmççjK³çç mçbHçÓCç& cççvçJçpççlççÇuçç kçÀççÆUcçç þjCççN³çç iççíäçÇyçÎuçnçÇ DçmçÓ MçkçÀlçí. MççÇlç³çá×çlçuççÇ DçCJçm$çmHçOçç& Sívç Yçjçlç Dçmçlççvçç, pçiççJçj DçCçá³çá×ç®ççÇ sç³çç Hç[uçíuççÇ Dçmçlççvçç lçí çÆJçmçªvç DççHçCç pçiçlç DçmçÓ, lçj lççÇ pçCçÓ DççHçu³çç cççCçÓmç DçmçC³ççMççÇ®ç ÒçlççjCçç Dççní. SkçÀç içbYççÇj çÆJç<ç³ççyçÎuç kçÀçnçÇlçjçÇ mçIçvç, J³çççÆcçÞç cnCçC³ççmççþçÇ jívçívçb vçJççÇvç çÆ®ç$çYçç<çç®ç MççíOçuççÇ. oá:KççlçÓvç yççníj Hç[lççvçç vçççÆ³çkçíÀuçç nUÓnUÓ KççíuççÇlçu³çç JçmlçÓ, ®ç®ç&®ççÇ Içbìç ³ççb®³çç DççÆmlçlJçç®ççÇ pççCççÇJç nçílçí. l³çç®çÒçcççCçí SKççÐçç GlkçÀì YççJçvçí®³çç #çCççÇ l³çç ¢M³ççlçuçí DççpçÓyççpçÓ®çí DççJççpç çÆ®ç$çHçìçlç SíkçÓÀ ³çílç vççnçÇlç, HçCç YççJçvçí®çç Yçj Dççímçju³ççvçblçj lçí SíkçÓÀ ³çíT uççiçlççlç. SkçíÀkçÀçUçÇ GOJçmlç Pççuçíu³çç, HçCç vçJ³ççvçb Jçmçuçíu³çç, Jçlç&cççvççlçu³çç çÆnjçíçÆMçcççlç çÆHçÀjlççvçç SkçíÀkçÀçUçÇ GOJçmlç Pççuçíu³çç vçççÆ³çkçíÀ®³çç vçJníjcçOçu³çç mcç=lççÇbcçáUí çÆnjçíçÆMçcççMççÇ çÆlç®çb kçÀçnçÇ vççlçb uççiçlçb. ní mçÓçÆ®çlç kçÀjC³ççmççþçÇ oçívç MçnjçbcçOçuççÇ ¢M³çb DçççÆCç OJçvççÇ ³ççb®ççÇ jívçívçb mçjçÆcçmçU kçíÀuççÇ Dççní. kçÀOççÇ vçççÆ³çkçÀç çÆnjçíçÆMçcççlç çÆHçÀjlççvçç Dç®ççvçkçÀ vçJníjcçOçuçí jmlçí çÆomçÓ uççiçlççlç, lçj kçÀOççÇ vçJníjcçOçu³çç mcç=lççÇ¢M³ççJçj lççÇ mcç=lççÇ ³çílçí l³çç JçíU®³çç çÆnjçíçÆMçcççlçuçb mçbiççÇlç SíkçÓÀ ³çílçb. ³çççÆMçJçç³ç Içbìçb®çí DççJççpç, jml³ççJçªvç pççCççN³çç cççCçmççb®çí DççJççpç, Dçmçí DçvçíkçÀ IçìkçÀnçÇ jívçí oçívç JçíiçJçíiçÈ³çç mLçU-kçÀçUçblçuçç mçbyçbOç mçÓçÆ®çlç kçÀjC³ççmççþçÇ JççHçjlççí. cçççÆnlççÇHçìçlçu³çç ÒççÆlçcçç, sç³çççÆ®ç$çb DçMççblçÓvç çÆomçCççN³çç mççcçççÆpçkçÀ FçÆlçnçmçç®ççÇ mcç=lççRcçOçÓvç pççCçJçCççN³çç J³ççqkçwlçiçlç FçÆlçnçmççMççÇ mçjçÆcçmçU nçílçí. uççíkçÀ SkçÀcçíkçÀçbvçç ÒççÆlçmçço oílççlç lçíJnç DçvçíkçÀoç mçcççíj®³çç cççCçmçç®³çç cçvççlç vçkçwkçÀçÇ kçÀç³ç ®ççuçuçíuçb Dççní ní l³ççbvçç cççnçÇlç vçmçlçb. lçjçÇnçÇ l³ççlçuçb kçÀçnçÇlçjçÇ l³ççb®³ççHç³ç¥lç Hççínçí®çlçb. çÆYçVç mçbmkç=ÀlççÇ, çÆYçvvç FçÆlçnçmç DçmçCççN³çç, SkçÀcçíkçÀçbvçç DçvççíUKççÇ DçMçç © Abhijeet Ranadivé

oçíIççb®³ççlç Dçmçb®ç kçÀçnçÇlçjçÇ Iç[lççvçç jívçí oçKçJçlççí. Òçí#çkçÀçuççnçÇ l³ççlçuçí lçHçMççÇuç nUÓnUÓ vçblçj kçÀUlç pççlççlç, DçççÆCç lçjçÇnçÇ lççí SkçÀç mçá©Jççlç DçççÆCç MçíJçì vçmçCççN³çç, HçÀçjmçb kçÀçnçÇ vç Iç[CççN³çç kçÀLçvççlç içáblçlç pççlççí. cççCçmçç®³çç pçççÆCçJçç J³çkçwlç kçÀjC³çç®³çç p³çç Mçkçw³çlçç DççOçáçÆvçkçÀ kçÀçobyçjçÇvçb mçççÆnl³ççlç çÆvçcçç&Cç kçíÀu³çç nçíl³çç, lçMçç Mçkçw³çlçç Dççlçç Hç[ÐççJçjnçÇ DçJçlçju³çç nçíl³çç. ³çá×çlçÓvç pççí mçbnçj nçílççí, lççí kçíÀJçU cçvçá<³çnçvççÇ DçççÆCç çÆJçÊçnçvççÇ ³ççb®³ççlç cççípçlçç ³çílç vççnçÇ. DçCçámHçÀçíìçlç çÆkçÀjCççílmçiçç&®çç HççÆjCççcç FlçkçÀç KççíuçJçj pççlççí kçÀçÇ, Hçá{®³çç kçÀçnçÇ çÆHç{îçç l³çç®çí pçvçákçÀçÇ³ç HççÆjCççcç Yççíiçlççlç. lçmçí®ç çÆnbmçí®çí Jç´Cç cçvççlç KççíuçJçj IçíTvç pçiçCççN³çç cççCçmççbvçç Òçl³çíkçÀ #çCççÇ lçí KçáHçlç Dçmçlççlç, DçççÆCç lçjçÇnçÇ pçiçç³ç®çb Dçmçlçb. mçá©Jççlç DçççÆCç MçíJçì Dçmçuçíu³çç kçÀLçílçÓvç ní mçJç& cççb[Cçb nçÇ l³çç mçbJçíovççbMççÇ ÒçlççjCçç þjuççÇ DçmçlççÇí. ³ççHçí#çç SkçÀ YççJççÆvçkçÀ çÆmLçlççÇ ³çç çÆ®ç$çHçìçlç ÒççÆlççÆyçbçÆyçlç nçílçí, DçççÆCç cççCçÓmçHçCçç®³çç çÆJçéçªHçç®çbnçÇ oMç&vç l³ççlçÓvç Iç[lçb. `çÆnjçíçÆMçcçç cçç³ç uçJn'cçáUí çÆ®ç$çHçìcççO³çcççlç SkçÀ JçíiçUç cççiç& Kçáuçç Pççuçç. JçíiçÈ³çç mçbJçíovççbvçç, Hçç$ççbvçç, l³ççb®³çç cççCçÓmçHçCççuçç çÆ®ç$çHçìçblç mLççvç çÆcçUçuçb. l³ççb®³ççlçuççÇ MççíkçÀçlcçlçç oçKçJçCçb, DçççÆCç l³ççb®³ççlçuççÇ kçÀçJ³ççlcçlççnçÇ oçKçJçCçb Mçkçw³ç Pççuçb.