HTM en Max Velthuijsschool uit Den Haag

Raad van Kinderen Jaarverslag HTM en Max Velthuijsschool 2016-2017

Inhoudsopgave • • • • • • • • • •

Voorwoord MCF Introductie HTM en Max Velthuijsschool Voorwoord HTM Voorwoord Max Velthuijsschool Ons A-Team Het dilemma Het onderzoeksproces De adviezen en tips Aan de slag!

RvK community (logoblad)

Voorwoord MCF Hoe de toekomst er uit ziet bepalen we nu. Samen Een Raad van Kinderen helpt bestaande denkpatronen te doorbreken. Kinderen denken vrij en praktisch. Ze zien verrassende verbanden en komen met creatieve ideeĂŤn. Ze leggen inconsistenties bloot en ontmantelen onnodige ingewikkeldheden.

Onze droom is dat een Raad van Kinderen de normaalste zaak van de wereld wordt, in Nederland en daarbuiten. Daarom moeten we de magie en opbrengsten van iedere Raad van Kinderen zichtbaar maken. Via een jaarverslag en de media, maar ook doordat kinderen en bestuurders over hun ervaringen vertellen.

Wij zijn zelf ook onderdeel van de groeiende community van leiders en organisaties die de samenwerking met de Raad van Kinderen willen bestendigen en met trots uitdragen. Door toe te durven geven dat kinderen ons wakker schudden. Door open te staan voor het onverwachte. Door echt te luisteren, juist als we denken het antwoord al te weten.

Het ligt niet voor de hand dat kinderen en besluitvormers gelijkwaardige gesprekspartners zijn. En toch klopt het. Dat blijkt wel uit dit jaarverslag!

Namens de Missing Chapter Foundation,

Laurentien van Oranje Oprichter en directeur

Marloes van der Have Managing Director

Introductie HTM en Max Velthuijsschool

HTM is het openbaar vervoerbedrijf van en voor de Haagse regio sinds 1864. HTM brengt mensen veilig, betrouwbaar, comfortabel en efficiĂŤnt naar hun bestemming. Hierbij focussen ze op de reiziger, maar houden goed rekening met de medewerkers, de omgeving en de samenleving waarvoor HTM werkt.

De visie van HTM is om in 2026 in de zuidelijke Randstad voor nog meer mensen de vanzelfsprekende keuze naar hun bestemming te zijn, de regisseur van zowel traditioneel als innovatief vervoer van deur tot deur te zijn, en te functioneren als belangrijke ondersteuner van economische groei, welvaart en sociale samenhang.

HTM heeft een kantoor op Den Haag Centraal en een remise genaamd Zichtenburg aan de Meppelweg in Den Haag. Ook is er in de tramtunnel bij halte Spui een controlekamer.

HTM heeft ruim 2.000 medewerkers en rijdt meer dan 4.000 ritten per dag. Daarmee wordt ongeveer 37.000 km afgelegd op 1 dag!

Openbare Basisschool Max Velthuijs is gevestigd in het Zeeheldenkwartier in Den Haag, en is onderdeel van De Haagse Scholen, een stichting voor primair en speciaal onderwijs. De school heet sinds 5 oktober 2005 Max Velthuijs, naar de kinderboekenschrijver die een goede buur en trouwe bezoeker van de school was. De basisschool is een school waar iedereen zich thuis kan voelen.

De school telt ongeveer 160 leerlingen, verdeeld over 8 groepen. Er werken 3 mannen en 19 vrouwen, in totaal dus 22 mensen.

De Raad van Kinderen is gevormd door groep 8, en wordt ondersteund door lerares Annie de Jong. Deze klas bestaat uit 17 kinderen, waarvan 8 meisjes en 9 jongens.

Voorwoord HTM Verbinding hebben, houden en behouden Met veel plezier heb ik de afgelopen tijd samengewerkt met onze Raad van Kinderen. Kinderen zijn onze reizigers van de toekomst. Zij krijgen de wereld die wij achterlaten. Ik zoel me daar niet alleen als directeur, maar ook als vader van 3 kinderen, verantwoordelijk voor. Ik vind het belangrijk dat we de wereld zo goed mogelijk achterlaten.

We nemen elke dag als volwassenen en ook als HTM beslissingen die daar invloed op hebben. Hoe mooi is het om kinderen te betrekken in de beslissingen die nog effect hebben als zij later groot zijn. Het is iedere keer weer bijzonder en inspirerend welke oplossingen kinderen aandragen. Ik vind het heel belangrijk dat binnen HTM, en de stad waarin ik werk en het land waar ik leef, wij beter dan we soms doen elkaar begrijpen en opzoeken, elkaar respecteren en verbinding hebben, houden en bouwen.

Daarin spelen kinderen een grote rol.’ Jaap Bierman Algemeen Directeur HTM

Voorwoord Max Velthuijsschool Mijn naam is Annie de Jong en ben leerkracht van groep 8 aan de obs. Max Velthuijs in Den Haag.

Vorig schooljaar heb ik kennis gemaakt met MCF naar aanleiding van het jubileum van het Haags Centrum voor Onderwijsbegeleiding (HCO) en was onder de indruk van de wijze waarop kinderen in een dialoog hun ideeĂŤn aan volwassenen duidelijk kunnen maken. Dit jaar ben ik gevraagd om als Raad van Kinderen met mijn groep deel te nemen en heb direct positief gereageerd.

Ook nu voelden de kinderen zich serieus genomen en zijn enthousiast met het door de HTM gestelde dilemma aan de slag gegaan. Als leerkracht sta je bij een dergelijk project aan de zijlijn. De kinderen spuien hun ideeĂŤn, geven daarop commentaar, vullen elkaars voorstellen aan en komen samen tot een eindvoorstel. Mijn bijdrage bestond voornamelijk uit het begeleiden van de groep om er een overzichtelijk geheel van te maken, zodat zij tijdens de dialoog een duidelijk verhaal hadden.

Ook dit jaar ervaar ik dit project als een waardevolle bijdrage in het leerproces van de kinderen. Behalve dat het de groepsvorming stimuleert, doet het een beroep op andere vaardigheden, die in de gewone lessen vaak niet voldoende aan bod komen. Te denken valt aan informatie inwinnen en verwerken (het interview met reizigers in de tramtunnel), bezig zijn met burgerschap op een uitdagende manier (slogans bedenken om anderen een boodschap mee te geven) en het presenteren van de plannen tijdens de dialoog. Kortom: een heel positieve ervaring voor de leerlingen!

Aimane, Wesley, Millyson, Djenteney, Yigit, Sabastiaan, Zaid, Valentijn, Sem, Yara, Lina, Nina, Yasmina, Eman, Berfin, Gail, Seval

Ons A-team

Dit zijn Maud en Lanette, project manager bij MCF. Zij waren bij de presentatie in de klas, het bedrijfsbezoek en de dialoog.

Dit is Jaap Bierman, de directeur van HTM. Hij kwam het dilemma presenteren in de klas en was ook bij de dialoog.

Dit is Claudia de Breij. Zij leidde de dialoog bij HTM.

Dit zijn Yvonne en Agnes.

Ze werken bij HTM. Zij hebben het dilemma van de Raad van Kinderen bedacht en kwamen dit in de klas presenteren. Ook waren ze bij het bezoek aan de tramtunnel in Den Haag en bij de dialoog.

Dit is juf Annie. Zij is de lerares van de Raad van Kinderen en heeft hen begeleid tijdens het onderzoek.

Het dilemma HTM speelt sinds 1864 een grote rol in het openbare leven in Den Haag. Met hun bussen en trams zijn ze zichtbaar in heel de stad en maken ze verplaatsing binnen de stad toegankelijk en gemakkelijk. HTM voelt vanwege haar rol een verantwoordelijkheid om meer te zijn dan alleen vervoerder, en mensen binnen de stad met elkaar te verbinden. De mening en ideeën van kinderen is hierin heel belangrijk. Jaap Bierman, Algemeen Directeur: ‘Kinderen hebben de toekomst, en de toekomst is van hen. HTM is van de stad Den Haag en daarom ook van kinderen. Daarom is het voor ons heel belangrijk om goed te snappen wat kinderen belangrijk vinden.’

De vraag die HTM daarom dit jaar aan de Raad van Kinderen heeft voorgelegd is:

‘Hoe kan HTM een bijdrage leveren aan verbinding tussen mensen in de stad?’

HTM hoopt dat de Raad van Kinderen nieuwe inzichten of bijzondere ideeën heeft voor HTM om meer als verbinder op te treden.

Het onderzoeksproces Stap 1: Dilemma HTM heeft zelf nagedacht over de vraag die ze aan de Raad van Kinderen willen stellen. Dit hebben ze overlegd met de projectmanagers van de Missing Chapter Foundation. Zo zijn ze samen gekomen tot de hulpvraag ‘Hoe kan HTM een bijdrage leveren aan verbinding tussen mensen in de stad?’

Stap 2: Presentatie in de klas Op 8 december 2016 hebben Yvonne, Agnes en Maud het dilemma van HTM gepresenteerd in de klas. Maud vertelde over de Raad van Kinderen en hoe het onderzoek zou gaan. Yvonne en Agnes vertelden over de geschiedenis en het werk van HTM, en waarom ze deze hulpvraag hebben gekozen.

Stap 3: Onderzoek en bedrijfsbezoek De Raad van Kinderen is begonnen door te brainstormen over HTM en hun hulpvraag. Ook hebben ze bij elkaar interviews afgenomen over het reizen met de HTM. Om meer over HTM te weten te komen ging de Raad van Kinderen op 26 januari 2017 op bedrijfsbezoek. Wesley vertelt hoe het was: “We zijn op een donderdag naar de HTM in het Centraal Station gegaan. We zijn naar het hoofdkantoor gegaan en we hadden drinken en een koekje gekregen. We zijn met de andere tram naar de personeelskamer van de HTM gegaan. Er waren snoepautomaten. En er was een klok en als je daar naar keek wou je niet ergens anders naar kijken. Dus ja, we gingen ook naar een kamer waar je alleen maar camerabeelden zag. In die ruimte waren mensen die telkens naar andere beelden keken. En daarna zag je de mensen die op de trams wachten. En toen gingen we mensen interviewen die op trams wachten.”

Stap 4: Dialoog Op 16 maart 2017 kwam de Raad van Kinderen bijeen met enkele medewerkers van HTM: Jaap Bierman Sandra Ikking Dick Baak Astrid Koop Barbara Wernars

Algemeen Directeur Manager Uitvoering Accountmanager Zakelijke Markt Senior Productmanager Groepsmanager

De Raad van Kinderen presenteerde haar adviezen, en ging hierover in dialoog met de medewerkers. De dialoog werd geleid door Claudia de Breij, die achteraf op verzoek van de kinderen haar nummer “Mag ik dan bij jou?� zong.

Stap 5: Voortgang Na de dialoog is HTM druk gaan nadenken over en aan de slag gegaan met de adviezen van de Raad van Kinderen. Op 29 mei 2017 kwamen Jaap, Yvonne en Agnes in de klas vertellen wat ze met de adviezen gaan doen.

De adviezen en tips Na het bezoek aan HTM en de interviews met reizigers, heeft de Raad van Kinderen 3 thema’s bedacht die van belang zijn wanneer het gaat om het leggen van verbinding. Dit noemen ze de 3 v’s: vriendelijkheid, vervoer en veiligheid. Vriendelijkheid zorgt voor beter contact tussen mensen, waardoor er meer verbinding ontstaat. Door het vervoer beter te regelen en het OV gebruiksvriendelijker te maken vinden mensen het leuker met het OV te reizen, waardoor ze blijer in het OV zijn en meer verbinding met elkaar zoeken. En het is heel belangrijk dat mensen zich veilig voelen, wil er meer verbinding tussen mensen in de stad ontstaan.

De 3 v’s liggen aan de basis van alle adviezen van de Raad van Kinderen. MCF heeft na de dialoog de adviezen van de kinderen gegroepeerd in drie categorieën, waarin de 3 v’s naar voren komen: vriendelijkheid, vervoer & veiligheid en communicatie.

1. Vriendelijkheid De hulpvraag van HTM gaat over haar rol in verbinding van mensen in de stad. De Raad van Kinderen zegt dat vriendelijkheid het meest belangrijk is om verbinding tussen mensen te creëren: ‘Doe het goed, begin met een groet!’

HTM kan hierin het goede voorbeeld geven en reizigers aansporen vriendelijker met elkaar om te gaan. Dit kan bijvoorbeeld door een medewerker undercover in de tram of bus te laten meerijden, en mensen te laten groeten tijdens zijn of haar reis. Ook kan HTM door middel van posters mensen aanmoedigen een gesprekje met elkaar te maken of vriendelijk met elkaar om te gaan.

Voor verbinding tussen mensen is vriendelijkheid dus essentieel. Wanneer ook het vervoer en de veiligheid (zie hierboven) goed geregeld zijn, zal dit samen een positief effect hebben op de vriendelijkheid van zowel het personeel van HTM als reizigers.

Vriendelijkheid is dan ook de kern van het advies van de Raad van Kinderen dit jaar.

- Wens reizigers een goede dag bij binnenkomst en uitstappen via de omroepbandjes - Laat kinderen de haltes inspreken voor in de tram en bus, want in het gezelschap van kinderen worden mensen vriendelijker - Ontwerp spiegels met een compliment voor in de tram - Laat medewerkers undercover meereizen en mensen vriendelijk begroeten Seval, 12:

‘Vriendelijkheid komt niet uit de lucht vallen, je moet het ook zelf laten zien.’

2. Vervoer & veiligheid HTM zorgt ervoor dat iedereen in Den Haag met het openbaar vervoer in heel de stad haar bestemming kan bereiken. Ze probeert dit natuurlijk op een veilige, betrouwbare, comfortabele en efficiĂŤnte manier te doen. De Raad van Kinderen heeft een paar suggesties gedaan waarmee het openbaar vervoer in Den Haag nog beter en veiliger kan worden.

Voor goed vervoer is het volgens de Raad van Kinderen vooral belangrijk dat er genoeg en up to date informatie beschikbaar is, en dat mensen zich veilig voelen. HTM kan dit doen door bijvoorbeeld storingen duidelijker te vermelden, of medewerkers meer zichtbaar in te zetten op de haltes en in de trams of bussen.

- Meld storingen bij de haltes, met behulp van tv’tjes of met de tijdsbalken.

- Breng de strippenkaart terug, die was duidelijk voor iedereen - Ontwerp de trams en bussen samen met reizigers, zodat zij zich meer betrokken voelen - Repareer kapotte scanners sneller in de tram, zodat inchecken makkelijker is - Zorg voor een medewerker in elke tram, zeker in de avond, en ook bij de haltes - Ontwikkel een app waarmee mensen een kaartje kunnen betalen of zelfs in- en uitchecken - Maak trams die uit zichzelf rijden, zodat de bestuurder in de tram kan rondlopen - Maak het duidelijker wanneer iemand is in- en uitgecheckt, door hardere geluiden of een smiley - Zorg voor WIFI in de trams en bussen, om verveling te voorkomen - Ga met de gemeente in gesprek over de veiligheid in de stad, om de veiligheid bij de haltes te vergroten - Hang camera’s in de trams die het aantal passagiers kunnen tellen, en kunnen zien wanneer iemand niet incheckt

3. Communicatie Om het openbaar vervoer in de stad veiliger en beter te maken, helpt het om ervoor te zorgen dat reizigers zich meer betrokken voelen bij HTM zelf en de materialen waarvan de reizigers gebruik maken. HTM kan de betrokkenheid van reizigers vergroten door hen bijvoorbeeld meer zeggenschap te geven in de ontwikkeling van de trams, en hen persoonlijk aan te spreken op eventuele overtredingen.

Ook door op een vriendelijkere manier te communiceren kan HTM mensen aanmoedigen beter met de trams, bussen en haltes en elkaar om te gaan. De Raad van Kinderen hebben een aantal voorbeeld-posters gemaakt en leuzen bedacht waarmee de HTM deze positieve boodschap kan verspreiden. Belangrijkste is: vertel het met humor en blijf rustig, ook wanneer iemand iets fout heeft gedaan.

- Maak gebruik van slogans zoals: ‘Doe even gewoon, houd de tram lekker schoon!’

- Geef de bestuurder een microfoontje zodat hij met de reizigers kan communiceren. Zo voelen zij zich meer betrokken - Benader mensen met humor, daardoor luisteren ze sneller naar je - Ontwikkel posters met daarop een vriendelijke boodschap, zoals ‘Doe het goed, begin je dag met een groet!’

- Blijf rustig, ook in het benaderen van zwartrijders of andere overtreders

Sandra Ikking (HTM):

‘De kinderen slaan de spijker op zijn kop wat betreft de uitdagingen waar HTM mee te maken heeft.’

Aan de slag Wat is er tot nu toe gerealiseerd?

HTM is erg trots op de postercampagne die op dit moment in alle trams in Den Haag hangt. Met de kinderen die zich hiervoor hebben opgegeven hebben we op school een hele leuke fotoshoot gedaan.

De kinderen waren nerveus, maar hebben genoten van de shoot en ontpopten zich tot ware fotomodellen. De quotes die de kinderen met elkaar hebben bedacht zijn op de posters geplaatst. Tijdens de hele zomerperiode hangen de posters nog in de tram en langs twee tramlijnen ook op de haltes in de abri’s.

Wat staat er nog op de planning?

Na de zomer voert HTM een tweede idee van de kinderen uit. De haltes worden dan tijdelijk omgeroepen door een kinderstem.

Niet zomaar een kinderstem, maar een stem van één van de kinderen van de Raad. Binnenkort mag hij/zij naar Amsterdam om in een echte studio de halten in te spreken. Daarnaast gaat HTM ook volgens het advies van de kinderen ‘mystery guests’ inzetten, HTM’ers die vriendelijkheid gaan verspreiden onder onze reizigers door een gesprek te beginnen.

Ook leuk: de ticketapp!

De kinderen gaven aan dat ze graag zouden willen zien dat je online een HTM kaartje kunt kopen. Dit was wel heel toevallig, want dit was een lopend project binnen HTM. Een week na de presentatie van de kinderen is de app gelanceerd. Je kunt nu met een HTM app online tickets kopen. De kinderen reageerden trots op dit resultaat. HTM ziet hun idee als aanmoediging dat zij met dit product op de goede weg zitten.